VẬN DỤNG CÔNG NGHỆ mô PHỎNG vào dạy học mô ĐUN lắp ráp và cài đặt máy TÍNH tại TRƯỜNG TRUNG cấp NGHỀ dân tộc nội TRÚ AN GIANG

vi

M CL C
Trang t a
Lý l ch khoa h c
L iăcamăđoană
L ic m n
Tóm t t
M cl c
Danh sách các ch vi t t t
Danh m c các hình
Danh m c các bi uăđ
Danh m c các b ng

TRANG
i
ii
iii
iv
vi
x
xi
xii
xiii
A. PH N M

Đ U

1. LÝ DO CH NăĐ TÀI ..........................................................................................1
2. M C TIÊU NGHIÊN C U....................................................................................2
3. NHI M V NGHIÊN C U ...................................................................................2

4.ăĐ IăT

NG VÀ KHÁCH TH NGHIÊN C U..................................................2

4.1.ăĐ iăt

ng nghiên c u ......................................................................................2

4.2. Khách th nghiên c u ......................................................................................2
5. GI THUY T NGHIÊN C U ...............................................................................3
6. GI I H N PH M VI NGHIÊN C U ...................................................................3
7.ăPH

NGăPHỄPăNGHIểNăC U...........................................................................3

7.1.ăCácăph

ngăphápănghiênăc u lý lu n ..............................................................3

7.2.ăCácăph

ngăphápănghiênăc u th c ti n ...........................................................3

7.3.ăCácăph

ngăphápătoánăh c ..............................................................................4
B. PH N N I DUNG

Ch

ngă 1. C ă S LÝ LU N V V N D NG CÔNG NGH MÔ PH NG
VÀO D Y H C ....................................................................................5

1.1. T NG QUAN L CH S

V NăĐ NGHIÊN C U ...........................................5

1.1.1. Trên th gi i ..................................................................................................5
1.1.2. Trong n

c ....................................................................................................7

1.2. CÁC KHÁI NI M ...............................................................................................8
1.2.1. Công ngh .....................................................................................................8


vii

1.2.2. Mô ph ng ......................................................................................................9
1.2.3. Công ngh mô ph ng ....................................................................................9
1.3. T NG QUAN V CÔNG NGH MÔ PH NG .................................................9
1.3.1. Phân lo i mô hình .........................................................................................9
1.3.2. Nh ngătácăđ ng c a công ngh mô ph ng .................................................11
1.3.3.ăĐ cătr ngăc a công ngh mô ph ng ...........................................................12
1.3.4. Nh ngă uăđi m và h n ch c a công ngh mô ph ng ................................13
1.3.5. D y h c v i mô ph ng ................................................................................14
1.4.ăPH

NGăTI N D Y H C..............................................................................19

1.4.1. Khái ni m ....................................................................................................19
1.4.2. Phân lo iăph

ngăti n d y h c....................................................................19

1.4.3. Ch cănĕngăc a ph
1.4.4. Vai trò c aăph

ngăti n d y h c...........................................................21

ngăti n d y h c .................................................................21

1.4.5. Các m căđ tr c quan c aăph
1.4.6. Các yêu c uăđ i v iăph
1.4.7. Thi t k ph

ngăti n d y h c ........................................22

ngăti n d y h c...................................................23

ngăti n d y h c .....................................................................24

1.4.8. Nguyên t c s d ngăph

ngăti n d y h c ..................................................26

1.5. D Y H C TÍCH H P ......................................................................................27
1.5.1. Các khái ni m .............................................................................................27
1.5.2. M c đíchăc a d y h c tích h p ...................................................................27
1.5.3.ăĐ căđi m c a d y h c tích h p ...................................................................28

1.5.4. T ch c d y h c tích h p............................................................................29
1.6.

NG D NG CÔNG NGH THÔNG TIN TRONG D Y H C .....................31

1.6.1. Các hình th c ng d ng công ngh thông tin trong d y h c ......................31
1.6.2. Bài gi ngăđi n t .........................................................................................32
1.6.3.ăGiáoăánăđi n t ............................................................................................34
1.6.4. Ph n m m d y h c ......................................................................................34
1.7. THI T K K CH B N D Y H C ..................................................................35
1.7.1. K ch b năs ăph m .......................................................................................35
1.7.2. K ch b n hình nh .......................................................................................36
1.7.3. K ch b n kỹ thu t ........................................................................................37
K T LU NăCH

NGă1..........................................................................................39


viii

Ch

ngă 2. TH C TR NG D Y H Că MỌă ĐUNă L P RÁP VÀ CĨIă Đ T
MÁY TÍNH T Iă TR NG TRUNG C P NGH DÂN T C N I
TRÚ AN GIANG .................................................................................40

2.1. GI I THI U V TR
NG TRUNG C P NGH DÂN T C N I TRÚ
AN GIANG .........................................................................................................40
2.1.1. L ch s hình thành ......................................................................................40

2.1.2. Ch cănĕngănhi m v ...................................................................................41
2.1.3. T ch c b máy qu n lý .............................................................................41
2.1.4.ăC ăs h t ng ..............................................................................................41
2.1.5. Ngành ngh vƠăquiămôăđƠoăt o ...................................................................42
2.2. TH C TR NG S D NGăPH NGăTI N D Y H CăMỌăĐUNăL P RÁP
VÀăCÀIăĐ T MÁY TÍNH ................................................................................43
2.2.1. Gi i thi uăCh

ngătrìnhăđƠoăt oămôăđunăL părápăvƠăcƠiăđ t máy tính .......43

2.2.2. Th c tr ng s d ngăph

ngăti n d y h c ...................................................44

2.3. KH Oă SỄTă ĐI U KI N D Y H Că MỌă ĐUNă L Pă RỄPă VÀă CÀIă Đ T
MÁY TÍNH T Iă TR
NG TRUNG C P NGH DÂN T C N I TRÚ
AN GIANG .........................................................................................................48
2.3.1. N i dung kh o sát .......................................................................................48
2.3.2.ăPh

ngăphápăkh o sát .................................................................................49

2.3.3. K t qu kh o sát t iătr
K T LU NăCH
Ch

ng Trung c p ngh Dân t c n i trú An Giang .....49

NGă2..........................................................................................65

ngă 3. V N D NG CÔNG NGH MÔ PH NG VÀO D Y H C MÔ
ĐUNă L Pă RÁPă VĨă CĨIă Đ T MÁY TÍNH T Iă TR
NG
TRUNG C P NGH DÂN T C N I TRÚ AN GIANG ...........66

3.1. NH NGăĐ NHăH
NG CÓ TÍNH NGUYÊN T C KHI V N D NG CÔNG
NGH MÔ PH NG VÀO D Y H C ..............................................................66
3.1.1. Tính khoa h c .............................................................................................66
3.1.2.ăTínhăs ăph m ..............................................................................................66
3.1.3. Tính phát tri n toàn di năng

i h c ............................................................67

3.2. V N D NG CÔNG NGH MÔ PH NG VÀO THI T K BÀI GI NG CHO
MỌăĐUNăL PăRỄPăVÀăCÀIăĐ T MÁY TÍNH ..............................................67
3.2.1. Gi i thi u ph n m m Macromedia Flash ...................................................67
3.2.2. Gi i thi u ph n m m Microsoft PowerPoint ..............................................68


ix

3.2.3. Yêu c u c u hình t i thi u cho máy tính ....................................................69
3.2.4. Xây d ng qui trình thi t bài gi ng có ng d ng công ngh mô ph ng cho
môăđunăL părápăvƠăcƠiăđ t máy tính...........................................................69
3.2.5. Thi t k bài gi ng có v n d ng công ngh mô ph ngăchoămôăđunăăL p ráp
vƠăcƠiăđ t máy tính .....................................................................................72
3.2.6. Gi i thi u s n phẩmăvƠăh

ng d n s d ng ...............................................82

3.3. Ý KI N CHUYÊN GIA.....................................................................................86
3.4. TH C NGHI MăS ăPH MăVÀăĐỄNHăGIỄăK T QU ...............................91
3.4.1. M căđíchăth c nghi măs ăph m .................................................................91
3.4.2.ăĐ iăt

ng th c nghi măs ăph m ................................................................92

3.4.3. N i dung và cách th c t ch c th c nghi măs ăph m................................92
3.4.4.ăPhơnătích,ăđánhăgiáăk t qu th c nghi măs ăph m .....................................93
K T LU NăCH

NGă3..........................................................................................97
C. PH N K T LU N VÀ KI N NGH

1. K T LU N ...........................................................................................................98
2.ăH

NG PHÁT TRI NăĐ TÀI ..........................................................................99

3. KI N NGH ..........................................................................................................99
TÀI LI U THAM KH O .......................................................................................101
PH
PH
PH
PH
PH
PH
PH

PH
PH
PH
PH
PH
PH
PH
PH

L
L
L
L
L
L
L
L
L
L
L
L
L
L
L

C 1 ............................................................................................................. 103
C 2 ............................................................................................................ 110
C 3a .......................................................................................................... 114
C 3b .......................................................................................................... 116
C 3c .......................................................................................................... 118

C 4 ............................................................................................................ 121
C 5a .......................................................................................................... 123
C 5b .......................................................................................................... 131
C 6 ............................................................................................................ 137
C 7 ............................................................................................................ 138
C 8a .......................................................................................................... 139
C 8b .......................................................................................................... 140
C 9 ............................................................................................................ 141
C 10 .......................................................................................................... 142
C 11 .......................................................................................................... 144


x

DANH SÁCH CÁC CH
T

VI T T T

ụăNGHƾA

VI T T T
PTDH

Ph

ngăti n d y h c

PPDH

Ph

ngăphápăd y h c

CNTT

Công ngh thông tin

CNMP

Công ngh mô ph ng

KHKT

Khoa h c kỹ thu t

CBQL

Cán b qu n lý

GV

Giáo viên

HS

H c sinh


xi

DANH M C CÁC HÌNH
HÌNH

TRANG

Hình 1.1: S ăđ phân lo i mô hình. ......................................................................... 10
Hình 1.2: S ăđ qui trình thi t k mô ph ng. ........................................................... 16
Hình 1.3: M i quan h c ăb n c a quá trình d y h c. ............................................. 21
Hình 1.4: Tháp kinh nghi m c a Dale. .................................................................... 22
Hình 1.5: C u trúc cho m t trang k ch b n hình nh. .............................................. 36
Hình 1.6: K ch b n kỹ thu t cho qui trình l p CPU. ................................................ 37
Hình 2.1: Tr

ng Trung c p ngh Dân t c n i trú An Giang. ................................. 40

Hình 3.1: S ăđ qui trình thi t k bài gi ng. ............................................................ 71
Hình 3.2: K ch b n hình nh trang gi i thi u. .......................................................... 73
Hình 3.3: K ch b n hình nh trang m c tiêu bài h c ............................................... 74
Hình 3.4: K ch b n hình nh trang hi n th n i dung ki n th c. .............................. 75
Hình 3.5: K ch b n hình nh trang hi n th mô ph ng. ............................................ 76
Hình 3.6: K ch b n hình nh mô ph ng l p CPU. ................................................... 77
Hình 3.7: Hi n th Tab Developer. ........................................................................... 80
Hình 3.8: Chènăđ iăt

ng Flash vào slide ................................................................ 81

Hình 3.9: Thi t l p thu cătínhăchoăđ iăt

ng Flash ................................................. 81

Hình 3.10: Thi t l p c u hình cho PowerPoint ........................................................ 82
Hình 3.11: Xácăđ nh th căthiăđ iăt

ng nhúng (flash) trong PowerPoint ................ 83

Hình 3.12: Trang gi i thi u ...................................................................................... 83
Hình 3.13: Trang hi n th n i dung ki n th c cho qui trình l p b ngu n .............. 84
Hình 3.14: Trang hi n th mô ph ng cho qui trình l p b ngu n ............................ 84
Hình 3.15: Mô ph ngăđ y n p và khóa ch t CPU.................................................... 85
Hình 3.16: Mô ph ngăđ t kem d n nhi t cho CPU .................................................. 86


xii

DANH M C CÁC BI UăĐ
BI UăĐ

TRANG

Bi uăđ 2.1: Nhu c u ng d ng CNTT ................................................................... 50
Bi uăđ 2.2: M căđ

ng d ng CNTT ..................................................................... 50

Bi uăđ 2.3: Tháiăđ c a h c sinh khi tham gia gi h c có ng d ng CNTT ......... 51
Bi uăđ 2.4: M căđ

ng d ng CNMP c a GV ....................................................... 52

Bi uăđ 2.5: Đi u ki năđ m b o v n d ng CNMP vào d y h c .............................. 52
Bi uăđ 2.6: Tác d ng c a vi c v n d ng CNMP vào d y h c................................ 53
Bi uăđ 2.7: Ph

ngăti n d y h c GV th

ng s d ng ........................................... 54

Bi uăđ 2.8: Lo i công ngh mô ph ng đ

c bi t ................................................... 54

Bi uăđ 2.9: M căđ c n thi t v n d ng CNMP vào gi ng d yămôăđunăL p ráp
vƠăcƠiăđ t máy tính .............................................................................. 55
Bi uăđ 2.10: Hi u qu v n d ng CNMP vào d y h c. .......................................... 56
Bi uăđ 2.11: M căđ tham gia gi h c có ng d ng CNTT .................................. 57
Bi uăđ 2.12: Mong mu n v vi c ng d ng CNTT vào d y h c ........................... 58
Bi uăđ 2.13: Nh n xét c a HS khi tham gia gi h c có ng d ng CNTT.............. 59
Bi uăđ 2.14: Ph

ngăti n d y h c Th y/Cô th

Bi uăđ 2.15: M căđ

ng s d ng ................................. 60

ng d ng CNMP c a Th y/Cô ............................................. 60

Bi uăđ 2.16: Môn h c giúp h c sinh đ

c bi t v CNMP ..................................... 61

Bi uăđ 2.17: Tác d ng c a vi c v n d ng CNMP vào d y h c.............................. 62
Bi uăđ 2.18: M căđ c n thi t ph i v n d ng CNMP vào d y h c ........................ 62
Bi uăđ 2.19: Hi u qu c a vi c v n d ng CNMP vào d y h c .............................. 63
Bi uăđ 3.1: Đi u ki n v c ăs v t ch t ................................................................. 87
Bi uăđ 3.2: Tính d s d ng, d c p nh t và d phát tri n .................................... 87
Bi uăđ 3.3: Th hi n n i dung tr ng tâm c a bài h c ........................................... 88
Bi uăđ 3.4: M căđ sinhăđ ng và tính tr c quan c a bài gi n ............................... 89
Bi uăđ 3.5: M căđ ti p thu bài c a h c sinh ........................................................ 89
Bi uăđ 3.6: Hi u qu so v i bài gi ngăthôngăth

ng ............................................. 90

Bi uăđ 3.7: S c n thi t s d ng bài gi ng ............................................................ 91
Bi uăđ 3.8: Phân ph i t n s đi m ki m tra th c nghi m ...................................... 94


xiii

DANH M C CÁC B NG
B NG

TRANG

B ng 2.1: Nhu c u ng d ng CNTT ........................................................................ 49
B ng 2.2: M căđ

ng d ng CNTT ........................................................................ 50

B ng 2.3: Tháiăđ c a h c sinh khi tham gia gi h c có ng d ng CNTT.............. 51
B ng 2.4: M căđ

ng d ng CNMP c a GV ........................................................... 51

B ng 2.5: Đi u ki năđ m b o v n d ng CNMP vào d y h c................................... 52
B ng 2.6: Tác d ng c a vi c v n d ng CNMP vào d y h c .................................... 53
ngăti n d y h c GV th

ng s d ng ............................................... 53

B ng 2.8: Lo i công ngh mô ph ng đ

c bi t ....................................................... 54

B ng 2.7: Ph

B ng 2.9: M căđ c n thi t v n d ng CNMP vào gi ng d yămôăđunăL p ráp và cài
đ t máy tính ............................................................................................. 55
B ng 2.10: Hi u qu v n d ng CNMP vào d y h c ................................................ 55
B ng 2.11: M căđ tham gia gi h c có ng d ng CNTT....................................... 57
B ng 2.12: Mong mu n v vi c ng d ng CNTT vào d y h c ............................... 58
B ng 2.13: Nh n xét c a h c sinh khi tham gia gi h c có ng d ng CNTT ......... 58
B ng 2.14: Ph

ngăti n d y h c Th y/Cô th

B ng 2.15: M căđ

ng s d ng ..................................... 59

ng d ng CNMP c a Th y/Cô ................................................. 60

B ng 2.16: Môn h c giúp h c sinh đ

c bi t v CNMP ......................................... 61

B ng 2.17: Tác d ng c a vi c v n d ng CNMP vào d y h c .................................. 61
B ng 2.18: M căđ c n thi t ph i v n d ng CNMP vào d y h c ............................ 62
B ng 2.19: Hi u qu c a vi c v n d ng CNMP vào d y h c .................................. 63
B ng 3.1: Đi u ki n v c ăs v t ch t ..................................................................... 86
B ng 3.2: Tính d s d ng, d c p nh t và d phát tri n ........................................ 87
B ng 3.3: Th hi n n i dung tr ng tâm c a bài h c ................................................ 88
B ng 3.4: M căđ sinhăđ ng và tính tr c quan c a bài gi ng ................................. 88
B ng 3.5: M căđ ti p thu bài c a h c sinh ............................................................ 89
B ng 3.6: Hi u qu so v i bài gi ngăthôngăth

ng ................................................. 90

B ng 3.7: S c n thi t s d ng bài gi ng ................................................................ 90
B ng 3.8: T ng h p phân ph iăđi m, t n s và th ng kê th c nghi m .................... 93


1

Đ U

A. PH N M
1. LÝ DO CH NăĐ TÀI
Trongă giaiă đo n hi nă nay,ă đ i m iă ph

ngă phápă gi ng d y là m t trong

nh ng yêu c u c p thi tăđ i v i ngành giáo d c nhằm nâng cao ch tăl

ng giáo d c

vƠăđƠoăt o, là s s ng còn c a m iăc ăs đƠoăt o.
V năđ đ i m iăph

ngăphápăd y h c (PPDH) r tăđ

căd ălu n quan tâm.

BáoăchíăvƠăcácăc ăquanătruy năthôngăđưăm nhi u cu cătraoăđ i xoay quanh v năđ
nƠy.ăCǜngălƠănh ng tín hi uăđángăm ng, nó ph n ánh ch tr
hóa giáo d c và quy tătơmăđ i m i giáo d c

n

ngăm nh d n xã h i

c ta.

Ngh quy t H i ngh l n th 8, Ban ch pă hƠnhă Trungă

ngă khóaă XIă v

đ i m iăcĕnăb n, toàn di n giáo d căvƠăđƠoăt o,ăđápă ng yêu c u công nghi p hóa,
hi nă đ iă hóaă trongă đi u ki n kinh t th tr

ngă đ nhă h

ng xã h i ch nghĩaă vƠă

h i nh p qu c t đưă đ ra nhi m v , gi i pháp: “Tiếp tục đổi mới mạnh mẽ
phương pháp dạy và học theo hướng hiện đại; phát huy tính tích cực, ch động,
sáng tạo và vận dụng kiến th c, kỹ năng c a người học; khắc phục lối truyền thụ
áp đặt một chiều, ghi nhớ máy móc … Đẩy mạnh ng dụng công nghệ thông tin và
truyền thông trong dạy và học”.
Trong nh ngă nĕmă g nă đơy,ă Đ ngă vƠă NhƠă n

că taă đ c bi tă quană tơmă đ n

lĩnhă v că đƠoă t o ngh , nhi uă vĕnă b n v chính sách và phát tri n d y ngh đ
ban hành. C th nh :ăăChi năl

c

c phát tri n D y ngh th i kǶ 2011 ậ 2020; Đ án

ắĐƠoăt o ngh choălaoăđ ngănôngăthôn”;ăD ánă"Đ i m i và phát tri n d y ngh "
thu că Ch

ngă trìnhă m c tiêu qu c gia Vi c làm và D y ngh giaiă đo n 2012 ậ

2015;ă .ầă Tuyă nhiênă đ n nay, nhi uă c ă s
tr

d y ngh trongă n

c nói chung và

ng Trung c p ngh Dân t c n i trú An Giang nói riêng v nă ch aă th t s

đ m b o nhu c u v trang thi t b ph c v gi ng d y.
Songăsongăđó,ăcùngăv i s phát tri n m nh m và r ng kh p c a công ngh
thông tin (CNTT),ă đưă t oă đi u ki n thu n l iă choă cácă c s giáo d că vƠă đƠoă t o
ng d ng CNTT vào vi căđ i m i PPDH.


2

Xu t phát t nh ngă đ că đi mă tìnhă hìnhă nênă trên,ă ng

i nghiên c u ch n

đ tài ắVận dụng công nghệ mô phỏng vào dạy học mô đun Lắp ráp và cài đặt
máy tính tại trường Trung cấp nghề Dân tộc nội trú An Giang” lƠmă đ tài
nghiên c u nhằm góp ph n nâng cao ch tăl

ng d y h c.

2. M C TIÊU NGHIÊN C U
V n d ng công ngh mô ph ng (CNMP) vào d y h c môă đunăL p ráp và
cƠiăđ t máy tính c a ngh Kỹ thu t s a ch a, l p ráp máy tính t i tr
ngh Dân t c n i trú An Giang góp ph n nâng cao ch tăl

ng Trung c p

ng d y h c choămôăđun.

3. NHI M V NGHIÊN C U
- Nghiên c uăc ăs lý lu n v v n d ng CNMP trong d y h c,ăxemăđơyălƠăc ă
s khoa h căđ tri n khai nghiên c uăđ tài.
- Kh oă sátă vƠă đánhă giá th c tr ng: gi ng d yă môă đună L pă rápă vƠă cƠiă đ t
máy tính; ng d ng CNTT vào d y h c t iătr
An Giang và 03 tr

ng Trung c p ngh Dân t c n i trú

ng d y ngh khác trong t nh An Giang.

- So n giáo án và s

d ng ph n m m PowerPoint, Macromedia Flash đ

thi t k bài gi ng có ng d ng CNMP.
- D y th c nghi m vƠătr ngăc u ý ki n chuyên gia đ ki m nghi m hi u qu ,
tính khoa h c và tính kh thi c aăđ tài.
4.ăĐ IăT
4.1.ăĐ iăt

NG VÀ KHÁCH TH NGHIÊN C U
ng nghiên c u

Bài gi ng có ng d ng CNMP choă môă đună L pă rápă vƠă cƠiă đ t máy tính
đ i v i h c sinh khi tham gia h c t iă tr

ng Trung c p ngh Dân t c n i trú

An Giang.
4.2. Khách th nghiên c u
- N iă dungă ch

ngă trìnhă môă đună L pă rápă vƠă cƠiă đ t máy tính t iă tr

ng

Trung c p ngh Dân t c n i trú An Giang.
- Ho tăđ ng c a giáo viên (GV) và h c sinh (HS) khi tham gia d y và h c
theo CNMP choă môă đună L pă rápă vƠă cƠiă đ t máy tính t iă tr
Dân t c n i trú An Giang.

ng Trung c p ngh


3

5. GI THUY T NGHIÊN C U
N u v n d ng t t CNMP vào d y h cămôăđunăL părápăvƠăcƠiăđ t máy tính
t iă tr

ng Trung c p ngh Dân t c n i trú An Giang thì s nơngă caoă đ

ch t l

ng d y h c cho môăđun.

c

6. GI I H N PH M VI NGHIÊN C U
Môă đună ắL pă rápă vƠă cƠiă đ tă máyă tính”ă có t ng th iă l

ng là 120 gi .

Trongă đóă n iă dungă ắQuiă trìnhă l pă rápă máyă viă tính”ă lƠă n i dung tr ng tâm c a
môăđun. Doăđi u ki n và th i gian th c hi năđ tƠi,ăng

i nghiên c u ch t p trung

nghiên c u: Vận dụng công nghệ mô phỏng vào dạy học ở nội dung “Qui trình
lắp ráp máy vi tính” choă môă đună L pă rápă vƠă cƠiă đ t máy tính c a ngh Kỹ thu t
s a ch a, l p ráp máy tính t iătr
7.ăPH

ng Trung c p ngh Dân t c n i trú An Giang.

NGăPHÁPăNGHIểNăC U
Đ ă hoƠnă thƠnhă t tă m că tiêu vƠă nhi mă v ă c aă đ ă tƠi,ă ng

s ăd ngăcácăph
7.1.ăCácăph

iă nghiênă c uă

ngăphápănghiênăc uăsau:
ngăphápănghiênăc u lý lu n

- Phơnă tích,ă t ngă h p,ă h ă th ngă hóaă nh ngă tƠiă li uă liênă quană đ nă đ ă tƠiă

nghiênăc u nh :ăt ngăquanăv ăCNMP vƠăcácăkháiăni m có liênăquan,ăkháiăquátăv ă
ph

ngăti năd yăh c (PTDH) và d yăh cătíchăh p;ă ngăd ngăCNTT trongăd yăh că

và PPDH v iă môă ph ngă đ lƠmă n nă t ngă choă vi că thi tă k ă bƠiă gi ng; cácă đ ă tƠiă
nghiênăc uăcóăliênăquanăđưăđ

căxu tăb nătrênăcácă năphẩmătrongăvƠăngoƠiăn

căđ ă

lƠmăc ăs ălỦălu năchoăđ ătƠi.
- Phơnă tíchă m tă s ă ph nă m mă môă ph ngă vƠă cácă côngă trìnhă nghiênă c uă
có liên quan trongăvƠăngoƠiăn
7.2.ăCácăph
- Ph

c đ ătìmăraătínhăm iăc aăđ ătƠi.

ngăphápănghiênăc u th c ti n
ngăphápăđi uătraăbằngăphi uăh iăđ ăkh oăsátăvƠăđánhăgiáăth cătr ngă

gi ngăd yămôăđunăL părápăvƠăcƠiăđ tămáyătính t iătr
n iătrúăAnăGiang.

ngăTrungăc păngh ăDơnăt că


4

- Ph

ngă phápă quană sát tr că ti pă vƠă ph

ngă phápă ph ngă v nă 03 tr

ngă

d yăngh ătrongăt nhăAnăGiang v ăth cătr ngăs ăd ngăPTDH cho môăđunăL părápăvƠă
cƠiăđ tămáyătính.
- Ph

ngă phápă th că nghi mă s ă ph mă vƠă tr ngă c uă Ủă ki nă chuyênă giaă đ ă

ki măch ngătínhăkh ăthiăc aăđ ătƠi.
7.3.ăCácăph
- Ph

ngăphápătoánăh c
ngă phápă th ngă kêă toánă h că đ ă x ă lỦ k tă qu ă kh oă sát,ă k tă qu ă

th cănghi măs ăph măvƠăk tăqu ătr ngăc uăỦăki năchuyênăgia.
- Ph

ngă phápă ki mă nghi m gi ă thuy tă th ngă kêă đ ă ki mă ch ngă tínhă

đúngăđ năc aăgi ăthuy tănghiênăc u.

5

B. PH N N I DUNG
Ch

C ăS

ngă1

LÝ LU N V V N D NG CÔNG NGH
MÔ PH NG VÀO D Y H C

1.1. T NG QUAN L CH S

V NăĐ NGHIÊN C U

1.1.1. Trên th gi i
Ý t

ng ch đ o c a khái ni m mô ph ng ngày nay xu t phát t trong

binh pháp c a Tôn T - nhà chi năl

c c a Trung Hoa c đ i t 2000ănĕmătr

Đ n th kỷ XVII và XVIII đưăxu t hi n các tròăch iămôăph ng chi n tranh
Ph . Th kỷ 19, nh ngătròăch iămôăph ng đ
ho tă đ ng quân s . Mô ph ngă đ

c.

n

c

c c i ti n d a trên mô hình hóa các

c quơnă đ iă Đ c s d ngă đ d y chi n thu t,

hu n luy n và l p k ho ch th nghi m cho các ho tă đ ng quân s . T th p niên
1980, v i s phát tri n m nh m c a CNTT cácăn

c phát tri n b tăđ u ng d ng

mô ph ng vƠoă cácă lĩnhă v c công nghi p gi i trí, giáo d că vƠă đƠoă t o trong c
quân s và dân s .
Ngày nay trongă quơnă đ i, mô ph ngă đ

c s d ng nhi uă h nă choă vi c

đƠoăt oăđ thay th thi t b th c. Ngoài ra, mô ph ng còn đ

c s d ngăđ d báo,

phân tích và l p k ho ch cho các cu că xungă đ t ti mă nĕngă v iă đ chính xác mà
công ngh th h tr

c không th đ tăđ

c.

Trongă lĩnhă v c giáo d c, mô ph ng hi nă nayă đ
d

i d ng là các ph n m m h

ph n m m này ph n l năđưăđ

tr

c

ng d ng ph bi n

d y h c, ph n m m t

luy n t p, ... Các

c các chuyên gia v tin h c xây d ng nên, có th k

đ n m t s ph n m m tiêu bi u sau:
- Ph n m m mô ph ng Proteus raă đ i và phát tri nă trênă 12ă nĕmă nayă b i
Labcenter Electronics ậ m t công ty s n xu t ph n m m CAD c a Anh ậ và đ
hƠngă nghìnă ng

i trên kh p th

gi i s

mô ph ng h u h t các d ng m chăđi n t .

d ng. Proteus cho phép thi t k

c
và


6

- Ph n m m mô ph ng Solidworksăđ

c phát tri n b i Công ty Dassault

Systèmes SolidWorks thu c T pă đoƠnă Dassault Systèmes c a Pháp. Solidworks
chuyên v thi t k 3D,ă đápă ng h u h t các nhu c u thi t k c ă khíă hi n nay,
đ c bi t r t hi u qu trong vi c tính toán mô ph ng v t lý các h th ng th c.
- Ph n m m mô ph ng Working Model là s n phẩm c a công ty Design
Simulation Technologiesă (USA).ă Đơyă lƠă ph n m m chuyên d ng th a mãn các
tínhă nĕngă c n thi t c a b ph n m m mô ph ng,ă nóă đ

că dùngă đ mô ph ng các

h th ngăc ăh c,ăđ ng h c,ăđ ng l c h c trên không gian 2D và có th trên c 3D.
- Ph n m m mô ph ng Packet Tracer đ

c hãng Cisco (nhà cung c p

thi t b và gi i pháp m ng l n nh t th gi i) cung c p mi năphíăchoăcácătr
dùngă đ gi ng d y choă sinhă viênă đang theo h că ch

ng l p,

ngă trìnhă m ng c a Cisco.

Packet Tracer là m t ph n m m gi l p m ng máy tính dùng trong h c t p s d ng
các thi t b m ng (router/switch) c a Cisco.
- Ph n m m mô ph ng IT EssenTials Virtual Desktop là s n phẩm c a
công ty danh ti ng Cisco, đ

c xây d ng d a trên ph n m m Macromedia Flash,

dùngă đ mô ph ng vi c l p ráp m t chi c máy tính v i giao di n thân thi n, d
s d ng.
Qua nghiên c u các ph n m m mô ph ng đ

c nêu trên,ăng

i nghiên c u

nh n th y rằng ph n m m mô ph ng IT EssenTials Virtual Desktop thu călĩnhăv c
l p ráp máy tính mà ng

i nghiên c u có th v n d ng và phát tri nă vƠoă đ tài

nghiên c u c aă mình.ă Tuyă nhiênă ng

i nghiên c u có vài nh n xét v ph n m m

nƠyănh ăsau:
- Đơyă lƠă m t ph n m m mô ph ng chuyên nghi p,ă cóă tínhă đ c l p cao,

h th ng các thao tác trong qui trình l p ráp có tính liên t c, g n k t và không
tách r i nhau.
- M t s n iădungăvƠăquiătrìnhăthaoătácăch aăphùăh p v i th c t gi ng d y
môăđunăL părápăvƠăcƠiăđ t máy tính hi n nay.
- Không có kh nĕngă v n d ng tr c ti p vào bài gi ngă đi n t m t cách
h pălỦ,ăđ c bi t là trong d y h c tích h p.


7

- Ch mô ph ng trên m t lo i linh ki n, không có ch cănĕngăc p nh t các
linh ki n m i.
T

nh n xét trên cho th y ph n m m mô ph ng IT EssenTials Virtual

Desktop không th s d ng vào d y h cămôăđunăL părápăvƠăcƠiăđ t máy tính m t
cách hi u qu theo các PPDH m i hi n nay.
1.1.2. Trongăn

c

CNMP ngƠyă nayă đưă đ

c

ng d ng vào nhi uă lĩnhă v că nh ă trongă

nghiên c u khoa h c,ătrongăquơnăđ i, trong giáo d c - đƠoăt o và m t s lĩnhăv c
khácătrongăđ i s ng xã h i. Sauăđơyăxinăgi i thi u m t vài công trình nghiên c u có

liên quan.
- Đ tài c p B

Qu c phòng: "Nghiên c u, thi t k , ch t o thi t b

hu n luy n th căhƠnhăđƠoăt o kỹ s ăhƠngăkhôngătrênăm t s h th ng c a máy bay
Su-27", do Thi uă t

ng Tr nă Vĕnă Thanh,ă Giámă đ c H c vi n Phòng không ậ

Không quân làm ch nhi mă đ tài. Đơyă lƠă thi t b mô ph ng đ
hu n luy n, giúpătĕngăc

ng luy n t păchoăng

c ph c v trong

i h c sát th c t , khí tài, trang b ;

nơngăcaoătrìnhăđ , kh nĕngălƠmăch và nghiên c u khoa h c c a cán b h c vi n.
- Lu nă vĕnă Th că sĩ,ă Bùiă Th Cẩm Loan, Nghiên c u xây d ng ngân hàng
mô ph ng h tr gi ng d y môn công ngh may t iă tr
TP.HCMătheoăh

ngă Đ i h c công nghi p

ng tích c căhóaăng

i h c, 2006. Đ tài t p trung nghiên c u các

ph n m m ng d ngă đ thi t k ch

ngă trìnhă môă ph ng h tr gi ng d y môn

công ngh may.
- Lu năvĕnăTh căsĩ,ăBùiăNg c D nh,

ng d ngăđaăph

ngăti n Multimedia

đ xây d ng các bài mô ph ngăđ ng h tr cho d y h c môn T đ ng kh ng ch
tr

ng Trung h c kỹ thu t công nghi p Tuy Hòa, 2005. Đ tài t p trung nghiên c u

các ph n m m ng d ngăđ thi t k các bài mô ph ngăđ ng h tr cho d y h c môn
t đ ng kh ng ch .
- Nguy nă Đìnhă Ng c,ă Đ tƠiă ắ ng d ng c a ph n m m Working Model
trong d y h c V t lí ph n bài t pă đ ng l c h c ch tă đi m”ă ,ă Tr

ngă Đ i h c

s ă ph m ậ Đ i h c Thái Nguyên, 2012. Đ tài ch t p trung nghiên c u ph n


8

ng d ng c a ph n m m Working Model đ thi t k mô ph ng trong d y h c V t lí
ph n bài t păđ ng l c h c ch tăđi m.

- Ths. Nguy nă T
hi nă đ i và hi u qu ,
Bìnhă D

ngă Dǜng,ă Môă ph ng ậ M tă ph

Khoa Kỹ thu t - Công ngh tr

ngă phápă d y h c

ngă Caoă đẳng KT-KT

ng. Bài vi tă đưă trìnhă bƠyă m t s v nă đ quan tr ng v vi c ng d ng

mô ph ng trong d y và h c.
Qua nghiên c u các đ tài trên cho th yă cácă đ tài t p trung vào vi c
thi t k /ch t oăph

ngăti n d y h c,ăcóănghĩaălƠăch th hi n v kh nĕngăkỹ thu t

ch ch aă trìnhă bƠyă đ

c qui trình, k ch b n khi thi t k mô ph ng v n d ng vào

d y h c. Xu t phát t

th c t trên,ă ng

i nghiên c u v n d ng các ph n m m

mô ph ngăvƠăcácăđ tƠiăđưănghiênăc u đ phát tri năvƠoăđ tài nghiên c u c a mình,
v i mong mu n nâng cao ch tăl

ng d y h cămôăđunăL părápăvƠăcƠiăđ t máy tính.

Đóngăgópăbanăđ u c aăđ tài s làm ti năđ cho vi c nghiên c u ng d ng
CNMP trong gi ng d y t i tr

ng Trung c p ngh Dân t c N iătrúăAnăGiang,ăđơyă

chính là giá tr th c ti n c aăđ tài nghiên c u.
1.2. CÁC KHÁI NI M
1.2.1. Công ngh
TheoăBáchăkhoaătoƠnăth ăm Wikipedia: Công ngh là s t o ra, s
bi năđ i, vi c s d ng, và ki n th c v các công c , máy móc, kỹ thu t,
kỹ nĕngă ngh

nghi p, h

th ng,ă vƠă ph

ngă phápă t

ch c, nhằm

gi i quy t m t v năđ , c i ti n m t gi iăphápăđưăt n t i,ăđ t m t m căđích,ă
hay th c hi n m t ch cănĕngăc th . Công ngh cǜngăcóăth ch đ n m t
t p h p nh ng công c nh ăv y, bao g m máy móc, nh ng s s p x p,
hay nh ng qui trình. Công ngh

nhă h

ki m soát và thích nghi c aă conă ng
khác vào môiă tr

ngă đángă k lên kh nĕngă

iă cǜngă nh ă c a nh ngă đ ng v t

ng t nhiên c a mình. Thu t ng có th đ

c dùng

theoănghĩaăchungăhayăchoănh ngălĩnhăv c c th , ví d nh ă"côngăngh
xây d ng", "công ngh thông tin". [24]


9

Lu t khoa h c và công ngh (nĕmă 2013)ă đ nhă nghĩa:ă ắCông ngh là
gi i pháp, qui trình, bí quy t kỹ thu t có kèm theo ho c không kèm theo công c ,
ph

ngăti nădùngăđ bi năđ i ngu n l c thành s n phẩm”. [7, tr.1]
1.2.2. Mô ph ng
Theo t đi năbáchăkhoaătoƠnăth ăti ng Anh "The New Encyclopedia
Britanica" 1994 có th hi u tóm t t khái ni m mô ph ngănh ăsau:
ắMôăph ng là s b tăch

c, ph ng theo m t hi năt

ng, s v t hay

quáătrìnhănƠoăđóăbằng cách xây d ng nh ngămôăhìnhăđ ng, x lý chúng
trongătácăđ ng qua l i nhằm nghiên c u các hi năt

ng, s v t, quá trình

đóătrênănh ngămôăhìnhănƠy”.
Mô ph ngă liênă quană đ n nhi u ngành khoa h că nh :ă toánă h c,
tin h c,ă môă hìnhă hoá,ă đi u khi n h c,ă đi n t ... Mô ph ng ngày càng
đ

c s d ng r ng rãi trong m iălĩnhăv c ho tăđ ng c aăconăng
Nh ă v y mô ph ng là s b tă ch

i.

c ho tă đ ng theo th i gian c a

m t quá trình ho c m t h th ng trong th gi i th c. Mu n th c hi n
mô ph ng m tăcáiăgìăđóătr

c h t c n ph i t o ra m t mô hình, mô hình

nƠyăđ i di năchoăcácăđ căđi m ho c hành vi chính c a các h th ng ho c
quáătrìnhăđ

c l a ch n.

Mô hình th hi n cho b n thân h th ng, còn mô ph ng th hi n
cho ho tăđ ng c a h th ng theo th i gian.[25]
1.2.3. Công ngh mô ph ng
ắCông ngh

mô ph ng là công ngh

t o ra nh ng mô hình, thi t b

mô ph ng ho tăđ ng gi ng ho c g n gi ngănh ănh ng s v t, hi năt

ng, quá trình

x y ra trong th c t . Vi c nghiên c u, thao tác trên thi t b mô ph ng cho phép rút
ra nh ng k t lu n và hình thành kỹ nĕngăph c v cho l iăíchăconăng

i”.[25]

1.3. T NG QUAN V CÔNG NGH MÔ PH NG
1.3.1. Phân lo i mô hình
Trong nghiên c u th c nghi mă cóă haiă ph

ngă phápă nghiênă c uă c ă b n:

Nghiên c u trên h th c và nghiên c u trên mô hình. Nghiên c u th c nghi m trên


10

h th c cho ta s li u khách quan, trung th c. Tuy nhiên, vi c nghiên c u trên

h th c trong nhi uă tr
ph

ng h p r tă khóă khĕn,ă khiă đóă nghiênă c u trên mô hình là

ngăphápăcóănhi u tri n v ng.
Mô ph ngălƠăph

vƠă dùngă ph

ngăphápămôăhìnhăhoáăd a trên vi c xây d ng mô hình s

ngă phápă s đ tìm các l i gi i. Chính vì v y, máy tính là công c

duy nh t và h u hi uăđ th c hi n vi c mô ph ng h th ng.
Môă hìnhă đ

c chia ra làm hai nhóm chính: Mô hình v t lý và mô hình

toán h c hay còn g i là mô hình tr uăt
các lo i mô hình c th h n đ

ng. T haiănhómăđóăl i có th chia ra thành

c th hi năquaăs ăđ sau:

Hình 1.1: S ăđ phân lo i mô hình.[5, tr.7]
- Mô hình toán h c thu c lo i mô hình tr uă t
ph n ánh bằng các bi u th c,ăph

ng. Các thu că tínhă đ

ngătrìnhătoánăh c. Mô hình toán h căđ

c

c chia

thành mô hình gi i tích và mô hình s .
+ Mô hình gi iătíchăđ

c xây d ng b i các bi u th c gi iătích.ă uăđi m

c a lo i mô hình là cho ta k t qu rõ ràng, t ngă quát.ă Nh
gi iătíchălƠăth
đ iăt

că đi m c a mô hình

ng ph i ch p nh n m t s gi thi tăđ năgi năhóaăđ có th bi u di n

ng th c bằng các bi u th c gi i tích, vì v y lo i mô hình này ch y uăđ

c

dùng cho các h ti năđ nh và tuy n tính.
+ Mô hình s
ch

đ

c xây d ngă theoă ph

ngă phápă s

t c là bằng các

ngă trìnhă ch y trên máy tính s . Ngày nay, nh s phát tri n c a kỹ thu t

máy tính và công ngh thôngătin,ăng
mô ph ngăđ

iătaăđưăxơyăd ngăđ

c quá trình ho tăđ ng c aăđ iă t

c các mô hình s có th

ng th c. Nh ng mô hình lo i này


11

đ

c g i là mô hình mô ph ng.ă uăđi m c a mô hình mô ph ng là có th mô t các

y u t ng u nhiên và tính phi tuy n c aăđ iăt
đ iăt

ng th c,ădoăđóămôăhìnhăcƠngăg n v i

ng th c.
- Mô hình v tălỦălƠămôăhìnhăđ

c aă đ iăt
v tălỦăđ

c c u t o b i các ph n t v t lý. Các thu c tính

ng ph năánhă cácă đ nh lu t v t lý x y ra trong mô hình. Nhóm mô hình
c chia thành mô hình thu nh vƠămôăhìnhăt

ngăt .

+ Mô hình thu nh có c u t o gi ngăđ iăt

ng th cănh ngăcóăkíchăth

nh h năchoăphùăh p v iăđi u ki n c a phòng thí nghi m.

uăđi m c a lo i mô hình

này là các quá trình v t lý x y ra trong mô hình gi ngănh ătrongăđ iăt
đoă l
Nh

ng quan sátă cácă đ iă l

c

ng th c, có th

ng v t lý m t cách tr c quan v iă đ chính xác cao.

căđi m c a mô hình v t lý thu nh lƠăgiáăthƠnhăđ t, vì v y ch s d ng khi th c s

c n thi t.
+ Mô hình v tă lỦă t
gi ng v iăđ iăt

ngă t đ

c c u t o bằng các ph n t v t lý không

ng th cănh ngăcácăquáătrìnhăx yăraătrongămôăhìnhăt

quá trình x yăraătrongăđ iăt

ngăđ

ngăv i

ng th c.ă uăđi m c a lo i mô hình này là giá thành rẻ,

cho phép chúng ta nghiên c u m t s đ c tính ch y u c aăđ iăt

ng th c.

1.3.2. Nh ngătácăđ ng c a công ngh mô ph ng

Ngày nay, v i s phát tri n c a khoa h c kỹ thu t (KHKT), nh t là khoa h c
máy tính và CNTT ngày m t phát tri n, t căđ c a các máy vi tính ngày càng nhanh,
kh nĕngăl uătr d li u c a máy vi tính ngày m t l n, nhi u công c l p trình m i
và thu n ti nă raă đ i. Các công c nƠyă đưă nhanhă chóngă đ

că đ aă vƠoă s d ngă đ

mô ph ng các thi t b , h th ngă đi u khi n, . . . ph c v

cho các công tác

nghiên c u khoa h c.
Chính vì v y, nhu c u ng d ng CNMP vƠoă cácă lĩnhă v că nh :ă KHKT,
khoa h c xã h i, kinh t , y t , giáo d c,ầ hi n nay là r t c n thi t.
Cùng v i vi cămáyătínhăngƠyănayăđ

c s d ng r ng rãi và ph bi năcǜngă

t oăđi u ki n thu n l i cho vi c nghiên c u và ng d ng CNMP vào nhi uălĩnhăv c
nhi u m căđ khác nhau.


12

- Trongălĩnhăv c KHKT, mô ph ng là m tăph
h c mà t t c nh ngăng

ngăphápănghiênăc u khoa

i làm khoa h c,ăđ c bi t là các kỹ s ăđ u ph i nghiên c u

và ng d ng vào th c ti n ho tăđ ng c a mình.
- Trong s n xu t, vi c ng d ng CNMP s góp ph n nâng cao ch tăl

ng

s n phẩm, ti t ki m th i gian, gi m chi phí, t đóăs lƠmătĕngăs c c nh tranh trên
th tr

ng.
- Trongă lĩnhă v c giáo d c, các bài gi ng có ng d ng mô ph ng k t h p

ph

ngăti n nghe nhìn hi năđ i s t oăchoăng

i h c nhi u kỹ nĕngănh :ăkh nĕngă

ho tăđ ng quan sát (các hình nhătĩnhăho căđ ng), kh nĕngăthaoătácătrênăđ i t
kh nĕngăt do phát tri năt ăduy,ăl a ch năconăđ
góp ph n nâng cao ch tă l
ch tăl

ng t iă uăđ nh n th c. T đóă

ngă đƠoă t o,ă đápă ngă đ

c nhu c u ngu n nhân l c

ng cao ph c v cho s nghi p công nghi p hóa, hi năđ iăhóaăđ tăn

Tóm l i, s phát tri n c a KHKT

nhu c u

ng,

c.

nhi uălĩnhăv c khác nhau s kéo theo

ng d ng CNMP ngƠyă cƠngă cao,ă vƠă ng

c l i

ng d ng CNMP vào

nghiên c u KHKT s giúp cho nhi uă lĩnhă v c nghiên c u ngày càng phát tri n
nhanh và hi u qu h n.
1.3.3.ăĐ cătr ngăc a công ngh mô ph ng
B n ch t c a mô ph ng là xây d ng m t mô hình s , t că môă hìnhă đ
th hi n bằngă cácă ch

c

ngă trìnhă máyă tính,ă sauă đóă ti n hành các th c nghi m trên

môă hìnhă đ tìmă raă cácă đ c tính c a h th ngă đ

c mô ph ng.ă Ph

ngă phápă

mô ph ngăcóăcácăđ cătr ngăsau:
- Ph i có mô hình toán h c t t, t că môă hìnhă cóă tínhă đ ng nh t cao v i
h th c, đ ng th iămôăhìnhăđ

c mô t rõ ràng thu n ti năchoăng

i s d ng.

- Ph i có kh nĕngă lƠmă th c nghi m trên mô hình t c là có kh nĕngă
th c hi năcácăch

ngătrìnhătrênămáyătính đ xácăđ nh các thông tin v h th c.

- Có kh nĕngăd đoánăhƠnhăviăc a h th c, t c có th mô t s phát tri n
c a h th c theo th i gian.


13

- S b

c mô ph ng là h u h nă nh ngă ph iă đ l n và ph thu c vào

yêu c u c aăđ chính xác.
- K t qu mô ph ng có tính tr uă t
x lý k t qu mô ph ng chúng ta m iăthuăđ

ng c a toán h c nên ph i thông qua

c các thông tin, k t lu n v h th c.

1.3.4. Nh ngă uăđi m và h n ch c a công ngh mô ph ng
1.3.4.1.ă uăđi m
NgƠyă nayă ph

ngă phápă môă ph ngă đ

công ngh ph bi n, h u hi uă vƠă đ

t iă uă

c xem là m t công c

că uă tiênă phátă tri n trong thi t k ph c v

s n xu tăcǜngănh ătrongănghiênăc u lý thuy t vì nó có nh ngă uăđi m sau:
- Cho chi phí ti t ki m nhi u so v i nghiên c u trên h th ng th c.
- Ti t ki măđ

c th i gian.

- Không gây nhăh
-Đ

ngăđ n s n xu t ho c nguy hi m cho ng

c áp d ng trong m t s tr

i và thi t b .

ng h p không cho phép làm th c nghi m

trên h th ng th c.
- Cho phép nghiên c u h th ng ngay c khi ch aăcóăh th ng th c.
- Gi mătácăđ ng x uăđ nămôiătr

ng.

- Thu n ti n trong vi căthayăđ i m uămư,ăhìnhădángăđ iăt

ng.

- Trong d y h c, s c m nhă s ă ph m c a mô ph ng th hi n
huyăđ ng t t c kh nĕngăx lý thông tin c aăng

ch nó

i h c, có kh nĕngăcungăc p m t

ki n th c t ng h p và sâu s căh năsoăv i PPDH truy n th ng.
Ngoài nh ngă uă đi m trên, CNMP còn cho ta nhi u k t qu mà bằng
th nghi m khó bi tă đ

c,ă cǜngă nh ă cóă th d đoánă đ

c các d ng h ng có th

x yăraăđ t đóăcóănh ngăthayăđ i h p lý nhằm th c hi n t iă uăhóaăquáătrình.
1.3.4.2. H n ch

Bên c nh nh ngă uăđi măcóăđ

c,ăph

ngăphápămôăph ng có m t s đi m

h n ch sau:
- Mô ph ng ch giúp quan sát qua các môăhìnhăhóaămƠăkhôngăquanăsátăđ
các hi năt

ng và quá trình th c v m t tâm lý.

c


14

- Mô ph ng không cho đ

c l i gi i chính xác và khó xácăđ nhăđ

- Mô ph ng ch s d ngăkhiămôiătr
- Mô ph ng ch t oă raă cácă ph

c sai s .

ng có tính b t năđ nh.

ngă ánă đánhă giáă ch khôngă đ aă raă đ

c

kĩăthu t tìm l i gi i t iă u.ă
- Các bi uă t

ng v m t s v tă thuă đ

c t quan sát v t th c và t các

hình nh c a nó có s khác nhau v ch t.
- Mô ph ngăđôiăkhiăr tăđ t ti n.
Ngoài ra, vi c nghiên c u mô ph ng trên máy tính đòiăh iăng

i nghiên c u

c n có m t s ki n th c tin h c nh tăđ nh, kỹ nĕngăs d ng máy tính và các thi t b
k t n i v i máy tính.
1.3.5. D y h c v i mô ph ng
1.3.5.1.ăPh

ngăphápăd y h c v i mô ph ng

PPDH v i mô ph ng có tính tr căquanăcao,ăgiúpăng
nh ng hình nh tr uă t

ng không th tr c ti pă triă giácă đ

mô ph ng, có th rèn luy nă choă ng

i h c có th quan sát

c. Thông qua các

i h că cácă thaoă tácă t ă duy:ă cáchă quană sát,ă

kh nĕngă môă t và di nă đ tă t ă duy, t oă đi u ki n cho h hìnhă thƠnhă nĕngă l c
phân tích, so sánh, t ng h p, khái quát hóa và tr uăt

ng hóa.

So v i PPDH truy n th ng, s c m nhă s ă ph m c a PPDH v i mô ph ng
ch nóăhuyăđ ng t t c kh nĕngăx lý thông tin c aăng

th hi n

các c ăquanăc m giác c aăconăng

i h c. T t c

i (tay, m t,ătaiăầ)ăcùngăv i b não h p thành

m t h th ng có kh nĕngă vôă cùngă toă l nă đ bi n nh ng d li uă vôă nghĩaă thƠnhă
thông tin. Doăđóăhi u qu bài gi ng và ch tăl
đ

ngălĩnhăh i ki n th c c a ng

ih c

c nâng cao.
Mô ph ngăcònăđ

gián ti pătr

că khiăng

c s d ngăđ hu n luy n, cung c p nh ng kinh nghi m

i h c th c hành th c t .ăĐi uănƠyă đ

nh ng công vi c có th gây nhi u nguy hi măchoăconăng
th c t ng

c th c hi năđ i v i

i. Nh v y,ăkhiăb

c vào

i h căđưăthu n th c các qui trình, qui t c c nălƠmăđ gi m thi u t iăđaă

r i ro có th gơyăraăchoăconăng

i và thi t b .


15

Bài gi ng s d ng mô ph ngă th

ngă đ

c ph i h p v i các ph n m m

trình chi uă khácă nh ă Powerpoint hay gi ng d y trên web. Do v y, ng
ng

i d y và

i h c c n có m t s ki n th c tin h c nh tăđ nh, kỹ nĕngăs d ng máy tính và

các thi t b k t n i v i máy tính.
Thông qua bài gi ng bằng mô ph ngăđ rèn luy n cho ng
th c hành. C th ng

i h c kỹ nĕngă

i h c có th t mình ti n hành mô ph ng v i các ph n m m

đ năgi n, k t h p v i các ki n th c tin h că c ăs đ đi u ch nh t i ch quá trình
mô ph ng theo ý mu n.ă H nă n aă ng

i h că cònă đ

c rèn luy n kỹ nĕngă t ă duyă

thu t toán, kỹ nĕngă l pă trìnhầă t o kh nĕngă thíchă ng v i xã h i thông tin trong
t

ngălai.
Tuy nhiên, PPDH v i mô ph ng không ph iă lƠă ph

d y h c. Thông qua bài gi ng có mô ph ng,ăng
môăhìnhăhóaămƠăkhôngăquanăsátăđ
lý, các bi uăt

c các hi năt

ng v m t s v tămƠăng

ngă phápă t iă uă trong

i h c quan sát các hình nhăđ

c

ng và quá trình th c v m t tâm

i h căthuăđ

c t quan sát v t th c và t

các hình nh c a nó có s khác nhau v ch t. Vì v y, khi s d ng PPDH v i
mô ph ng c n k t h p v iăcácăph

ngăti n và PPDH khác.

1.3.5.2. Qui trình thi t k mô ph ng
Khi ti n hành thi t k mô ph ng thôngăth
đ

c mô t b iăs ăđ sau:

ng ph i th c hi năquaăcácăb

c


16

1. Xácăđ nh m c tiêu
và n i dung c n mô ph ng

2. Thu th p d li u và xác
đ nh mô hình nguyên lý

3. H p th c mô
hình nguyên lý

F

T
4. Xây d ng mô hình
mô ph ng

Chú thích:
T:ăĐ t yêu c u.
F:ăKhôngăđ t yêu c u.

5. Ch y th

6. Ki m ch ng
MH mô ph ng

F

T
7. L p k ho ch và th c
nghi m mô ph ng

8. X lý k t qu mô ph ng

9. S d ngăvƠăl uătr k t qu
Hình 1.2: S ăđ qui trình thi t k mô ph ng.
Bước 1: Xác định mục tiêu và nội dung mô phỏng
Đi u quan tr ngă tr
mô ph ng. M că tiêuă đóă đ
câu h i c năđ

c tr l i.

c tiên là ph iă xácă đ nh rõ m c tiêu và n i dung c n
c th hi n bằng các ch tiêuă đánhă giá,ă bằng h th ng


17

Bước 2: Thu thập dữ liệu và xác định mô hình nguyên lý
TuǶ theo m c tiêu mô ph ngă mƠă ng
các d li uă t

ngă ng c aă cácă đ iă t

tácăđ ngăđ năcácăđ iăt

i thi t k thu th p các thông tin,

ng nghiên c uă vƠă môiă tr

ng bên ngoài có

ng.ăTrênăc ăs đóăxơyăd ng mô hình nguyên lý là mô hình

toán h c ph n ánh b n ch t c aăcácăđ iăt

ng nghiên c u.

Bước 3: Hợp th c mô hình nguyên lý
H p th c mô hình nguyên lý là ki mătraătínhăđúngăđ n h p lý c a mô hình.
Mô hình nguyên lý ph i ph năánhăđúngăb n ch t c aăcácăđ iăt
môiătr

ngăbênăngoƠiăcóătácăđ ngăđ năcácăđ iăt

ng nghiên c u và

ngănh ngăđ ng th i ph i ti n d ng

không quá ph c t p, c ng k nh. N uă môă hìnhă nguyênă lỦă khôngă đ t yêu c u ph i
thu th p thêm thông tin và d li uăđ ti n hành xây d ng l i mô hình.
Bước 4: Xây dựng mô hình mô phỏng trên máy tính

Mô hình mô ph ng là nh ngăch

ngătrìnhăch yătrênămáyătínhăcònăđ

là mô hình s hay mô hình mô ph ng.ă Cácă ch

ngă trìnhă nƠyă đ

cg i

c vi t bằng các

l p trình thông d ng ho c các ph n m n chuyên d ngă đ thi t k

ngôn ng
mô ph ng.

Bước 5: Chạy thử
Sauă khiă cƠiă đ tă ch

ngă trình,ă ng

i thi t k ti n hành ch y th

mô hình mô ph ng có ph năánhăđúngăcácăđ c tính c aăcácăđ iăt
môiă tr

ngă bênă ngoƠiă cóă tácă đ ngă đ nă cácă đ iă t

ng hay không.

xem

ng nghiên c u và
giaiă đo n này

cǜngăti n hành s a ch a các l i v l p trình ho c l i thi t k .
Bước 6: Kiểm ch ng mô hình mô phỏng
Sau khi ch y th ng

i thi t k có th ki m ch ngă vƠă đánhă giáă môă hìnhă

mô ph ngă cóă đ t yêu c u hay không, n u không ph i quay l i t

b

c 2.

Ki m ch ng và h p th c hoá mô hình là hai th t c quan tr ngăđ xác nh n mô hình
đưăxơyăd ng có th dùngăđ
đúngăkhông,ăch

c hay không. Ki m ch ng là ki m tra xem l p trình có

ngătrìnhăcóăth ch yăđ

c không, d li u vào ra có thu n l i và

chính xác hay không. H p th c hoá mô hình lƠăđánhăgiáăxemămôăhìnhăcóăph n ánh
b n ch t c a h th c hay không, k t qu mô ph ngăcóăđápă ng yêu c u nghiên c u

hay không.