BÀI tập CUỐI kỳ môn tư TƯỞNG hồ CHÍ MINH phân tích nguồn gốc lý luận quan trọng nhất hình thành tư tưởng Hồ Chí Minh

MỤC LỤC
Tên danh mục
A.Mở đầu………………………………………………………………
B.Nội dung……………………………………………………………..
I.
Chủ nghĩa Mác – Lênin là nguồn gốc lý luận quan trọng nhất
hình thành tư tưởng Hồ Chí Minh………………………………
II.
Con đường Hồ Chí Minh đến với chủ nghĩa Mác – Lênin……...
III.
Nội dung chủ nghĩa Mác –Lênin……………………………......
IV.
Đặc điểm về con đường Nguyễn Ái Quốc đến với chủ nghĩa
Mác – Lênin……………………………………………………
V.
Những nhân tố quyết định chủ nghĩa Mác – Lênin là nguồn gốc
lý luận quan trọng nhất hình thành tư tưởng Hồ Chí Minh……..
C. Kết luận ……………………………………………………………

Trang
1
1
1
1
3
5
6
8

TÀI LIỆU THAM KHẢO

1.
2.
3.

Tư tưởng Hồ Chí Minh – Nhận thức và vận dụng – Nhà xuất bản Tư pháp
Giáo trình tư tưởng Hồ Chí Minh – Nhà xuất bản chính trị quốc gia
Link : />
4.

qid=20090822230503AAqFBd4
Trang: thư viện chia sẻ luận văn
Link: />
LỜI MỞ ĐẦU
Đại hội đại biểu lần thứ IX của Đảng đã xác định: “Tư tưởng Hồ Chí Minh
là một hệ thống quan điểm toàn diện và sâu sắc về những vấn đề cơ bản của cách
mạng Việt Nam, là kết quả của sự vận dụng và sáng tạo chủ nghĩa Mác- Lênin vào
1


điều kiện cụ thể nước ta, kế thừa và phát triển các giá trị truyền thống tốt đẹp của
dân tộc, tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại.Trong đó, có thể khẳng định rằng,
nguồn gốc lý luận quan trọng nhất hình thành lên tư tưởng Hồ Chí Minh là chủ
nghĩa Mác – Lênin. Để giải thích và làm rõ cho khẳng định trên, em xin trình bày
đề 1 “phân tích nguồn gốc lý luận quan trọng nhất hình thành tư tưởng Hồ Chí
Minh” làm bài tiểu luận học kỳ của mình.

NỘI DUNG
I.Chủ nghĩa Mác – Lênin là nguồn gốc lý luận quan trọng nhất hình thành tư
tưởng Hồ Chí Minh
Chủ nghĩa Mác – Lênin là nhân tố ảnh hưởng và tác động quyết định đến

quá trình hình thành và phát triển của tư tưởng Hồ Chí Minh. Đó là cơ sở hình
thành thế giới quan và phương pháp luận khoa học của Hồ Chí Minh, nhờ đó mà
Hồ Chí Minh đã có bước phát triển về chất từ một người yêu nước trở thành một
chiến sĩ cộng sản lỗi lạc, tìm ra con đường cứu nước đúng đắn. Chính trên cơ sở
của lý luận Mác – Lênin đã giúp Người tiếp thu và chuyển hoá những nhân tố tích
cực, những giá trị và tinh hoa văn hoá của dân tộc và của nhân loại để tạo nên tư
tưởng của mình phù hợp với xu thế vận động của lịch sử. Vì vậy, trong quá trình
hình thành tư tưởng Hồ Chí Minh thì chủ nghĩa Mác – Lênin có vai trò to lớn, là cơ
sở, nguồn gốc chủ yếu nhất.
II.Con đường Hồ Chí Minh đến với chủ nghĩa Mác – Lênin
Từ cuối thế kỷ XIX đến đầu thế kỷ XX chủ nghĩa tư bản đã chuyển thành
chủ nghĩa đế quốc và có tính chất quốc tế. Chúng tranh giành thuộc địa và nô dịch
các dân tộc nhỏ yếu. Lúc này, mỗi thuộc địa là một mắt khâu của hệ thống đế quốc
chủ nghĩa và cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc không còn là hành động riêng lẻ
2


của từng nước nữa, mà đã trở thành cuộc đấu tranh chung của các dân tộc thuộc địa
chống lại chủ nghĩa đế quốc và gắn liền với cuộc đấu tranh của giai cấp vô sản thế
giới.
Khoảng cuối năm 1917, Nguyễn Tất Thành từ Anh trở về Pháp hoạt động.
Nhờ lăn lộn với phong trào quần chúng, sát cánh với những người yêu nước Việt
Nam và những người cách mạng từ các thuộc địa Pháp, anh Nguyễn đã nhanh
chóng tiếp cận với phái tả và nhờ sự giúp đỡ của các đồng chí ấy, đã gia nhập
Đảng Xã hội Pháp năm 1919. Vì Đảng xã hội là chính đảng duy nhất ở Pháp lúc
bấy giờ bênh vực và tỏ sự đồng tình với sự đấu tranh các dân tộc thuộc địa bị áp
bức, bóc lột; là chính đảng duy nhất ở Pháp lúc này theo đuổi những lý tưởng tươi
đẹp của Đảng cách mạng Pháp: Tự do – Hòa bình – Bác ái. Cùng năm đó, nhân dịp
Hội nghị Hòa bình được tổ chức tại Vécxây, nhân danh những người Việt Nam yêu
nước, Nguyễn Ái Quốc ký tên và gửi tới Hội nghị bản “Yêu sách tám điểm của

nhân dân An Nam” với mong muốn được giúp đỡ để giành độc lập, tự do cho dân
tộc. Nhưng bản “Yêu sách” đã không được chấp nhận. qua sự thật chủ nghĩa đế
quốc này, Nguyễn Ái Quốc đã nhận ra bản chất giả dối của chủ nghĩa đế quốc và
rút ra bài học là muốn được giải phóng, các dân tộc chỉ có thể trông cậy vào bản
thân mình, vào lực lượng của mình. Không thể tin theo những tuyên bố trên lời nói
của chủ nghĩa đế quốc mà cần phải nhận thức rõ bố cục lời nói của chủ nghĩa đế
quốc mà cần phải nhận thức rõ những hành động của họ đằng sau những lời tuyên
bố ấy, gọi là “Hội nghị Hòa bình” , song trê thực tế là để thỏa thuận giữa các nước
đế quốc với nhau trong việc phân chia lại thị trường thế giới.
Vào thời gian đó, Cách mạng Tháng Mười năm 1917 ở Nga thành công,
tháng 3/1919 Lê nin thành lập Quốc tế III thay thế cho Quốc tế II và việc Nhà nước
Xô Viết non trẻ đánh bại cuộc chiến tranh can thiệp của 14 nước đế quốc vào nước
Nga, đồng thời giải quyết xong vấn đề nội chiến là những sự kiện vĩ đại làm thay
3


đổi cục diện chính trị của tình hình thế giới với những lợi thế nghiêng về nước
Nga, về phong trào vô sản và làm cho bầu không khí chính trị các nước châu Âu
trở nên sôi động, nhất là Đảng xã hội Pháp . Chính những sự kiện đó đã có ảnh
hưởng mạnh mẽ đến tiến trình nhận thức và chuyển biến tư tưởng của Nguyễn Ái
Quốc.
Dưới những ảnh hưởng của những sự kiện trên, Nguyễn Ái Quốc đã tham
gia tranh luận sôi nổi trên Đại hội của Đảng Xã hội Pháp ở Tua tháng 112/1920.
Những tranh luận sôi nổi , nhiệt tình ấy đã tạo cơ hội để Nguyễn Ái Quốc tiếp xúc
với “Sơ thảo lần thứ nhất những luận cương về vấn đề dân tộc và vấn đề thuộc địa”
của V.I.Lênin. Sauk hi đọc xong , Nguyễn Ái Quốc cảm thấy phấn khởi, tin tưởng.
Ngồi một mình trong phòng tối, Người đã hét to lên rằng “ A! đây rồi, đây là cái
cần thiết cho chúng ta”. Điều đó chứng tỏ , chính “Sơ thảo luận cương…” của
Lênin đã giúp Người tìm thấy con đường chân chính cho sự nghiệp cứu nước, giải
phóng dân tộc và đánh dấu bước chuyển căn bản trong tiến trình tư tưởng của

Người – từ lập trường dân tộc sang lập trường giai cấp, từ người yêu nước thành
người cộng sản, trở thành người cộng sản đầu tiên của Việt Nam.Sáng hôm sau,
trên Đại hội cùng với những đồng chí “Cánh tả”, Nguyễn Ái Quốc biểu quyết tán
thành Quốc tế III, tách ra thành lập Đảng Cộng sản Pháp và trở thành một trong số
những người sáng lập Đảng Cộng sản Pháp. Theo Người,chỉ có Quốc tế III mới
bênh vực và giúp đỡ thật sự cho các dân tộc trong cuộc đấu tranh tự giải phóng dân
tộc và giải phóng xã hội.
III.Nội dung chủ nghĩa Mác –Lênin
Như đã trình bày ở trên, nguồn gốc hình thành tư tưởng Hồ Chí Minh gồm
có những giá trị tư tưởng và văn hóa dân tộc Việt Nam, tinh hoa tư tưởng văn hóa
nhân loại và chủ nghĩa Mác – Lênin.Trong đó, nguồn gốc quan trọng nhất hình
4


thành tư tưởng Hồ Chí Minh là chủ nghĩa Mác – Lênin.Với sự xuất hiện của chủ
nghĩa Mác, chủ nghĩa xã hội không tưởng trở thành khoa học. Bằng những kiến
giải kinh tế - xã hội, chính trị- triết học, Mác – Lênin đã chứng minh sự diệt vong
tất yếu của chủ nghĩa tư bản và sự thay thế nó bằng hình thái kinh tê – xã hội chủ
nghĩa hay cộng sản chủ nghĩa và làm sáng tỏ bản chất , mục tiêu của chủ nghĩa xã
hội.Theo đó, bản chất của chủ nghĩa xã hội là xóa bỏ chế độ tư hữu, thiết lập chế
độ công hữu về những tư liệu sản xuất chủ yếu, còn mục tiêu của chủ nghĩa xã hội
là giải phóng giai cấp tiến lên giải phóng con người và tạo ra những điều kiện cần
thiết đảm bảo cho con người phát triển hết tất cả những khả năng có sẵn của
mình.Với cách mạng Tháng Mười Nga năm 1917, chủ nghĩa xã hội từ lý luận trở
thành hiện thực và hiện thực xã hội Xô Viết đang có sức hút mạng mẽ đối với các
nhà cách mạng trẻ tuổi trên thế giới, trong đó có Nguyễn Ái Quốc.Vì thế, Nguyễn
Ái Quốc chọn ngay học thuyết Mác – Lênin và luôn tin tưởng , đi theo học thuyết
ấy. Theo Người, học thuyết Mác – Lênin là chân chính, chắc chắn và cách mạng
nhất, vừa chứa đựng lý tưởng về một xã hội thực sự nhân đạo, vừa trở thành con
đường chân chính để thực hiện ước mơ giải phóng dân tộc bị áp bức , bóc lột và

dân tộc Việt Nam khỏi ách nô lệ.
Tư tưởng Hồ Chí Minh thuộc về hệ tư tưởng Mác- Lênin mà hạt nhân lý
luận là triết học duy vật biện chứng và duy vật lịch sử. Nói cách khác, chủ nghĩa
Mác – Lênin là cơ sở thế giới quan và phương pháp luận của tư tưởng Hồ Chí
Mnh. Nhờ thế giới quan và phương pháp luận ấy mà Nguyễn Ái Quốc có cơ sở
khoa học để tiếp thu những hiểu biết quý báu của đời trước để lại và chuyển hóa
chúng tạo nên hệ thống tư tưởng của mình. Không có chủ nghĩa Mác – Lênin thì
cũng không có tư tưởng Hồ Chí Minh sánh ngang tầm nhiệm vụ lịch sử và thời đại
để giải quyết đúng đắn những vấn đề đặt ra thực tiễn cách mạng Việt Nam.
IV.Đặc điểm về con đường Nguyễn Ái Quốc đến với chủ nghĩa Mác – Lênin
5


Thứ nhất, hành trang tư tưởng khi ra đi tìm đương cứu nước của Nguyễn Tất
Thành là chủ nghĩa yêu nước cháy bỏng với một vốn học vấn chắc chắn, một năng
lực trí tuệ sắc sảo, giúp Người phân tích, đánh giá chính xác về các phong trào yêu
nước chống Pháp giai đoạn cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX. Theo Người, đường
lối quan chủ hay dân chủ , cách mạng hay cải lương của các sỹ phu yêu nước đều
đã không thể đáp ứng được yêu cầu thực tiễn giải phóng dân tộc.
Thứ hai, khác với các nhà yêu nước cách mạng Việt Nam tiền bối, Nguyễn
Tất Thành đã tìm thấy phương pháp mới để ra đi tìm đường cứu nước, giải phóng
dân tộc, Phương pháp của Người là hòa nhập vào phong trào quâng chúng với
những hoạt động thực tiễn sôi nổi, đa dạng. Nhờ đó mà trong suốt quãng thời gian
bôn ba tìm tòi, khảo nghiệm, với khả năng tư duy độc lập, tự chủ và sáng tạo,
Nguyễn Tất Thành đã hoàn thành vốn trí tuệ của mình bằng hiểu biết văn hóa
chính trị và thực tiễn cuộc sống phong phú của cả nhân loại. Người đã rút ra một số
kết luận trong sự phát triển nhận thức của mình: chủ nghĩa tư bản, đế quốc ở đâu
cũng tàn bạo, độc ác , bất công; người lao động ở đâu cũng bị áp bức, bóc lột, chà
đạp; dù màu da có khác nhau, trên đời này cũng chỉ có hai giống người “ giống
người áp bức bóc lột và giống người bị áp bức bóc lột” và cũng chỉ có một tình

hữu ái là thật – tình hữu ái vô sản.Những kết luận ấy dù rất gần gũi với những quan
điểm cơ bản của chủ nghĩa Mác- Lênin, song cũng chỉ có tác dụng cho Nguyễn Ái
Quốc tiếp thu và vận dụng chủ nghĩa Mác – Lênin phù hợp với hoàn cảnh, điều
kiện cụ thể của Việt Nam.
Thứ ba, khác với các nhà tri thức tư bản phương Tây đến với chủ nghĩa Mác
– Lênin chủ yếu như đến với một học thuyết nhằm giải quyết những vấn đề về tư
duy hơn là hành động, Nguyễn Ái Quốc đến với chủ nghĩa Mác – Lênin là để tìm
kim chỉ nam cho sự nghiệp cứu nước, giải phóng dân tộc, tức là từ nhu cầu thực
tiễn cách mạng Việt Nam. Trước khi đọc “ Sơ thảo luận cương…” , Nguyễn Ái
6


Quốc đã biết đến Cách mạng Tháng Mười và ủng hộ nó chỉ theo cảm tính tự nhiên;
đã biết đến Lê nin và rất kính yêu Lênin , vì ông là một người yêu nước vĩ đại đã
giải phóng cho đồng bào mình; đã tham gia Đảng Xã hội Pháp, vì họ đã tỏ sự đồng
tình với sự đấu tranh của các dân tộc bị áp bức. Điều đó cho thấy, tuy đã trở thành
Đảng viên của Đảng Xã hội Pháp, xong Nguyễn Ái Quốc vẫn là một người dân
mất nước, đang khao khát đi tìm độc lập, tự do dân tộc mình và cho các dân tộc bị
áp bức khác. Tác phẩm của Lênin đã chỉ ra mối quan hệ thống nhất giữa cách
mạng vô sản và cách mạng giải phóng dân tộc ở thuộc địa, nhờ đó, Nguyễn Ái
Quốc tìm thấy con đường giải phóng dân tộc Việt Nam và trở lại nghiên cứu chủ
nghĩa Mác sâu hơn.
Thứ tư, khác với nhiều nhà cách mạng trên thế giới, Nguyễn Ái Quốc tiếp
thu chủ nghĩa Mác – Lênin bằng sự kết hợp nhuần nhuyễn của hai phương pháp
Tây và Đông là phương pháp nhận thức mácxít kết hợp với cách thức “Đắc ý, vong
ngôn” của người phương Đông, nghĩa là cốt nắm lấy cái tinh thần, cốt yếu, cái bản
chất và vận dụng sáng tạo lập trường, quan điểm , phương pháp của chủ nghĩa Mác
– Lênin để hoạch định đường lối, chiến lược , sách lược phù hợp cho cách mạng
Việt Nam. Như vậy, sự kết hợp của hai phương pháp Đông – Tây trong thực tiễn
cách mạng Việt Nam, cách mạng thuộc địa đã trở thành đặc trưng riêng của Hồ Chí

Minh trong quá trình phát triển nhận thức, tư tưởng Hồ Chí Minh.
V. Những nhân tố quyết định chủ nghĩa Mác – Lênin là nguồn gốc lý luận
quan trọng nhất hình thành tư tưởng Hồ Chí Minh
Trong quá trình tìm đường cứu nước, Hồ Chí Minh đã tìm hiểu, nghiên cứu
nhiều học thuyết, tư tưởng. Người đã phân tích, so sánh, đối chiếu và Người luận :
“bây giờ học thuyết nhiều, tư tưởng nhiều nhưng chỉ có chủ nghĩa Mác – Lênin là
chân chính nhất, chắc chắn nhất và cách mạng nhất”. Chủ nghĩa Mác - Lênin là
7


đỉnh cao của tư duy nhân loại; là thế giới quan, phương pháp luận khoa học và
cách mạng, hệ tư tưởng của giai cấp công nhân và nhân dân lao động, của các đảng
cộng sản và công nhân trong đấu tranh xóa bỏ mọi áp bức, bóc lột, xây dựng xã hội
xã hội chủ nghĩa và xã hội cộng sản chủ nghĩa
Chủ nghĩa Mác – Lênin là học thuyết về giai cấp và đấu tranh giai cấp của
giai cấp công nhân, giai cấp tư sản ở các nước châu Âu để thiết lập chủ nghĩa Cộng
sản, giải phóng triệt để giai cấp, xã hội và con người. Chủ nghĩa Mác – Lênin là
đúc kết và phát triển trí tuệ nhân loại để đúc kết quy luật vận động phát triển thế
giới , cải tạo thế giới phù hợp với quy luật của nó.Lý luận và phương pháp luận của
chủ nghĩa Mác – Lênin giúp con người tránh sai lầm và chủ quan trong nhận thức
và giải quyết những vấn đề cuộc sống đặt ra. Chủ nghĩa Mác – Lênin là lý luận
cách mạng tiên tiến nhất, nhân đạo nhất trong thời đại ngày nay. Hồ Chí Minh chỉ
rõ, để đạt được mục tiêu cách mạng phải dựa vào lý luận cách mạng và khoa học
của chủ nghĩa Mác – Lênin”.
Trong suốt quãng đường hoạt động của Người, chủ nghĩa Mác – Lênin luôn
soi đường , chỉ lối từng bước đi, vì vậy, Người luôn coi trọng nó. Theo Hồ Chí
Minh, chủ nghĩa Mác – Lênin thật sự là “Mặt trời” soi sáng cho con đường cách
mạng Việt Nam, là “Cẩm nang thần kỳ” để giải quyết các công việc cho đúng đắn.
Hồ Chí Minh đi từ chủ nghĩa yêu nước đến chủ nghĩa Mác - Lênin. Đối với
Người, đến với chủ nghĩa Mác - Lênin cũng có nghĩa là đến với con đường cách

mạng vô sản. Từ đây, Người thực sự tìm thấy con đường cứu nước chân chính,
triệt để: "Muốn cứu nước và giải phóng dân tộc, không có con đường nào khác con
đường cách mạng vô sản" và "chỉ có giải phóng giai cấp vô sản thì mới giải phóng
được dân tộc; cả hai cuộc giải phóng này chỉ có thể là sự nghiệp của chủ nghĩa
cộng

sản

và

của

cách
8

mạng

thế

giới".


Đến với chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng, quan điểm của Hồ Chí Minh có
bước nhảy vọt lớn: kết hợp chủ nghĩa yêu nước với chủ nghĩa quốc tế vô sản, kết
hợp dân tộc với giai cấp, độc lập dân tộc với chủ nghĩa xã hội; nâng chủ nghĩa yêu
nước lên một trình độ mới trên lập trường của chủ nghĩa Mác - Lênin.
Như vậy, chủ nghĩa Mác - Lênin là một nguồn gốc - nguồn gốc chủ yếu
nhất, của tư tưởng Hồ Chí Minh, là một bộ phận hữu cơ - bộ phận cơ sở, nền tảng
của tư tưởng Hồ Chí Minh. Không thể đặt tư tưởng Hồ Chí Minh ra ngoài hệ tư
tưởng Mác - Lênin, hay nói cách khác, không thể tách tư tưởng Hồ Chí Minh khỏi

nền tảng của nó là chủ nghĩa Mác - Lênin. Cho nên, có thể nói, ở Việt Nam,
giương cao tư tưởng Hồ Chí Minh cũng là giương cao chủ nghĩa Mác - Lênin.
Muốn bảo vệ và quán triệt chủ nghĩa Mác - Lênin một cách có hiệu quả, phải bảo
vệ, quán triệt và giương cao tư tưởng Hồ Chí Minh. Đó là lịch sử mà cũng là lô-gíc
của vấn đề. Nó giúp chỉ ra sai lầm của quan niệm đối lập tư tưởng Hồ Chí Minh
với chủ nghĩa Mác - Lênin.

KẾT LUẬN
Như vậy, có thể khẳng định răng, chủ nghĩa Mác – Lênin là nguồn
gốc lý luận quan trọng nhất hình thành tư tưởng Hồ Chí Minh. Hồ Chí
Minh luôn coi trọng, tin tưởng và sử dụng chủ nghĩa Mác – Lênin làm
kim chỉ nam trong việc tìm ra con đường giải phóng dân tộc Việt
Nam.Tuy nhiên, cũng phải khẳng định, Người không vận dụng triệt để
chủ nghĩa Mác – Lênin vào trong cách mạng Việt Nam mà Người đã áp
dụng một cách sáng tạo, phù hợp với cách mạng Viêt Nam, để dẫn dắt
Việt Nam trở thành một đất nước hòa bình, độc lập.
9