CƠ SỞ, QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH

Chương I
CƠ SỞ, QUÁ TRÌNH HÌNH
THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN TƯ
TƯỞNG HỒ CHÍ MINH

(Bài thảo luận Nhóm 1)


I – Cơ sở hình thành tư tưởng Hồ
Chí Minh
1. Cơ sở khách quan.
a) Bối cảnh lịch sử hình thành tư tưởng
Hồ Chí Minh
- Bối cảnh lịch sử Việt Nam cuối thế
kỷ XIX đầu thế kỷ XX
+ Thực dân Pháp xâm lược Việt Nam (1858) Nhà Nguyễn
từng bước đầu hàng Thực dân Pháp. Đến năm 1884, với hòa
ước Pa-tơ-nốt, nhà Nguyễn chính thức thừa nhận quyền bảo
hộ của Pháp trên toàn cõi Việt Nam.
=> Các cuộc khởi nghĩa dưới khẩu hiệu “Cần vương” do các sĩ phu
văn thân lần lượt nổ ra và lan rộng trong cả nước nhưng đều lần
lượt thất bại.


+ Cuộc khai thác thuộc địa của Pháp làm cho xã hội Việt Nam có
nhiều chuyển biến và phân hóa.
=> Xuất hiện các giai cấp xã hội: công nhân, tiểu tư sản, tư sản

+ Các “tân văn”, “tân thư” và ảnh hưởng của các trào
lưu cải cách ở Nhật Bản, Trung Quốc tràn vào Việt Nam.
=> phong trào yêu nước của nhân dân chuyển dần sag hướng

dân chủ tư sản tiêu biểu như Phan Bội Châu, Phan Châu Trinh
nhưng vẫn lần lượt thất bại do chưa tìm được lối đi đúng đắn.
KL: Tất cả những phong trào yêu nước thời gian này đều không tránh khỏi
bị đàn áp và thất bại. Muốn giành được thắng lợi dân ta phải đi theo một
con đường mới


- Bối cảnh thời đại
+ Chủ nghĩa tư bản phát triển xác lập quyền
thống trị trên phạm vi toàn thế giới, trở thành “chủ
nghĩa đế quốc”.
=> Mâu thuẫn sâu sắc với các nước thuộc địa
=> trở thành “kẻ thù chung của các dân tộc
thuộc địa” và nhân dân lao động các nước đế quốc

+ Cách mạng tháng Mười Nga (1917) thắng lợi.
=> là đỉnh cao của phong trào Cách mạng thế
giới.
=> Mở ra “thời đại Cách mạng chống đế quốc,
giải phóng dân tộc”
=> Lật đổ gc TS, địa chủ


+ Quốc tế cộng sản ra đời (3/1919)
=> Ủng hộ, tạo đk cho nd qt….

Nguyễn Tất Thành
tại đại hội tua sáng
lập ra DCS Pháp

b) Những tiền đề tư tưởng – lý luận

Tiền đề
tư tưởng – lý luận

Giá trị truyền thống
tốt đẹp của dân
tộc Việt Nam

Tinh hoa văn
hóa nhân loại

Chủ nghĩa
Mác – Lê-nin


b) Những tiền đề tư tưởng – lý luận.

- Giá trị truyền thống tốt đẹp của dân tộc Việt Nam.
+ Chủ nghĩa yêu nước chân chính, tinh thần bất
khuất, kiên cường và ý thức độc lập,tự chủ, tự tôn
dân tộc.
“Dân ta có một lòng nồng nàn yêu nước. Đó là một truyền
thống quý báu của ta. Từ xưa đến nay, mỗi khi Tổ quốc
bị xâm lăng thì tinh thần ấy lại sôi nổi, nó kết thành một
làn sóng vô cùng mạnh mẽ, to lớn, nó lướt qua mọi sự
nguy hiểm, khó khăn, nó nhấn chìm tất cả lũ bán nước và
lũ cướp nước.”
( Hồ Chí Minh toàn tập – Tập 6 trang 171)

Truyền thống lâu đời
Bảo tồn lưu truyền gt tốt đẹp, truyền bá thế hệ sau
Tạo sm to lớn trog việc giữ gìn bảo tồn


Thánh Gióng

Bộ đội ta


+ Tinh thần đoàn kết, tương thân tương ái, đồng sức đồng lòng.
“Một cây làm chẳng nên non
Ba cây chụm lại nên hòn núi cao”
( Ca dao)


+ Lao động cần cù, sáng tạo

Nông dân Việt Nam xưa và nay


+ Truyền thống hiếu học

Sĩ tử Việt Nam và
Quốc tử giám xưa


-Tinh hoa văn hóa nhân loại.

+ Tư tưởng văn hóa phương Đông

*Nho giáo:
Triết lý hành động, tư
tưởng nhập thế, hành đạo
Ước vọng xã hội bình trị
Triết lý nhân sinh, tu thân
dưỡng tính
Đề cao văn hóa, lễ giáo,
hiếu học
Tiêu cực: phân chia đẳng
cấp


*Phật giáo:
Tư tưởng vị tha, từ bi, bác ái
Nếp sống có đạo đức, trong
sạch, giản dị
Tinh thần bình đẳng, dân
chủ
Đề cao lao động
Sống gắn bó với dân với
nước.
Hạn chế: tránh đời

(Hình ảnh chùa bái đính)


*Chủ nghĩa tam dân của Tôn
Trung Sơn

* Tư tưởng văn hóa phương Tây
+ Tư tưởng về tự do, bình đẳng, bác ái
( qua tác phẩm của các nhà khai sáng ).
+ Tiếp thu giá trị bản “Tuyên ngôn nhân quyền và dân
quyền” của Cách mạng Pháp (năm 1789)
“Người ta sinh ra tự do và bình đẳng về quyền lợi;
và phải luôn luôn được tự do và bình đẳng về quyền lợi”.

+ Giá trị của “Tuyên ngôn độc lập” ở Mỹ (năm 1776)
“Tất cả mọi người đều sinh ra có quyền bình đẳng.
Tạo hoá cho họ những quyền không ai có thể xâm
phạm được; trong những quyền ấy, có quyền được
sống, quyền tự do và quyền mưu cầu hạnh phúc.”


Tóm lại:
Trên hành trình cứu nước, Hồ Chí Minh đã vừa tiếp
thu, vừa chọn lọc, kế thừa, đổi mới, vận dụng và phát
triển tinh hoa văn hóa Đông Tây, làm giàu vốn trí thức
của mình.


- Chủ nghĩa Mác – Lê-nin

+ Cung cấp cho Hồ Chí Minh thế giới quan và phương pháp luận
biện chứng
=>đánh giá, tiếp thu, kế thừa. Tổng kết lịch sử và kinh nghiệm thực tiễn,
tìm ra con đường mới.

+Giúp Hồ Chí Minh vượt lên phí trước so với hẳn những người yêu
nước đương thời,khắc pục cuộc khủng hoảng về đường lối giải
phóng dân tộc, vạch ra con đường cứu nước đúng đắn: giải phóng
dân tộc bằng con đường cách mạng vô sản
+ Vận dụng, sáng tạo ra TTHCM


“Chủ nghĩa Mác-Lênin đối với chúng ta, những người cách mạng và
nhân dân Việt Nam không những là cái cẩm nang thần kỳ, không
chỉ là kim chỉ nam mà còn là mặt trời soi sáng cho chúng ta đi tới
thắng lợi cuối cùng, đi tới CNXH và CNCS”
(Hồ Chí Minh toàn tập -tập10 tr 128)

Như vậy, chủ nghĩa Mác – Lê-nin đã nâng chủ nghĩa
yêu nước truyền thống ở Hồ Chí Minh lên một tầm cao
mới, tạo ra bước ngoặt chủ đạo trên con đường cứu
nước của Người.


2.Nhân tố chủ quan
a) Khả năng tư duy và trí tuệ Hồ Chí Minh
- Không ngừng quan sát, nhận xét thực tiễn
=> hình thành nên cơ sở quan trọng của hoạt động lý luận.

- Khám phá các quy trình vận động xã hội, đời sống văn
hóa và đấu tranh của các dân tộc trong hoàn cảnh cụ thể
=> Khái quát thành lý luận, đem lý luận vận dụng, kiểm nghiêm vào
thực tiễn.

b) Phẩm chất đạo đức và năng lực hoạt động
thực tiễn
- Phẩm chất đạo đức
+ Bản lĩnh kiên định, luôn tin vào nhân
dân
+ Khiêm tốn, bình dị, ham học hỏi
+Là nhà yêu nước chân chính, chiến
sĩ cộng sản nhiệt thành, sẵn sàng
hy sinh vì độc lập, tự do của Tổ
quốc

- Năng lực hoạt động thực tiễn
+ Tư duy độc lập, tự chủ,sáng tạo
+ Đầu óc phê phán tinh tường, sáng
suốt
+ Nhạy bén với cái mới
+ Có phương pháp biện chứng và
đầu óc thực tiễn
=> khám phá ra lý luận Cách mạng
mới; xây dựng hệ thống quan
điểm toàn diện, sâu sắc về Cách
mạng; kiên trì chân lý và dựng ra
các chính sách đúng đắn.


Tổng quan

- Tư tưởng Hồ Chí Minh là sản phẩm tổng hòa của những
điều kiện khách quan và chủ quan, của truyền thống văn

hóa dân tộc và tin hoa văn hóa nhân loại
- Từ thực tiễn dân tộc và thời đại, Hồ Chí Minh đã tổng kết,
chuyển hóa sắc sảo, tinh tế với một phương pháp khoa
học biện chứng, Tư tưởng Hồ Chí Minh đã trở thành tư
tưởng Việt Nam hiện đại


Xin chân thành cảm ơn thầy giáo
cùng toàn thể các bạn thân mến