Giáo dục truyền thông môi trường chương 3 2 thúc đẩy cộng đồng

Câu hỏi:
1. Cho biết các kỹ năng giao tiếp cá nhân cần thiết trong
thúc đẩy cộng đồng? Theo bạn, những kỹ năng nào là
quan trọng nhất? Vì sao?
2. Cho biết sự khác nhau cơ bản giữa Đối thoại và thảo
luận?



BÀI HỌC VỀ SỰ HỢP TÁC


Câu hỏi
1. Quá trình làm việc nhóm có thể chia thành mấy giai đoạn?
2. Hãy phân tích vai trò của người thúc đẩy trong mỗi giai
đoạn làm việc nhóm.
3. Theo anh/chị, những kỹ năng giao tiếp cá nhân nào của

người thúc đẩy cần được áp dụng hiệu quả trong quá trình
làm việc nhóm của cộng đồng?


3.2.2. Kỹ năng tập trung nhóm

a. Khuyến khích sự tham gia đầy đủ
b. Xây dựng khung hiểu biết chung
c. Hướng tới giải pháp toàn diện
d. Giám sát hành vi, vai trò và các giai đoạn của nhóm


3.2.2. Kỹ năng tập trung nhóm

a. Khuyến khích sự tham gia đầy đủ
Tại sao cần có sự tham gia đầy đủ của cộng đồng?

- Để giải quyết các vấn đề môi trường nói chung, vấn đề về
bảo tồn nói riêng, thì luôn cần có sự tham gia ra quyết định để
đạt được sự bền vững


(1) Các mức độ tham gia ra quyết định
- Các bên tham gia trong quá trình ra quyết định bao gồm: các cơ
quan chính quyền các cấp, chuyên gia tư vấn, tổ chức tài trợ, người
thực hiện, cộng đồng dân cư…
- Mức độ tham gia vào quá trình ra quyết định của người dân
thường đứng ở giai đoạn đầu và cuối của quá trình, đó là các giai
đoạn nhằm: thu thập thông tin cần có và cam kết thực hiện.
- Tuy nhiên, trong các giai đoạn khác của quá trình ra quyết định
đều có sự đồng thuận của người dân.


(2) Một số phương pháp khuyến khích sự tham gia đầy đủ
• Thảo luận nhóm nhỏ hay thảo luận theo chủ đề trọng
tâm;
•

Lấy ý kiến của từng người;

•

Thảo luận theo nhóm 2 -3 người ngồi cạnh nhau;

b. Xây dựng một khung hiểu biết chung
-Hoạt động của một nhóm muốn đạt được thành công, trước
hết, cần tạo ra một sân chơi gồm những thành viên “ăn ý”,
hiểu nhau và cùng mục đích.

- Để làm được điều này, người thúc đẩy cần có kỹ năng thiết
kế một bối cảnh chung có sự chia sẻ và các hoạt động liên
quan đến việc củng cố các mối quan hệ.


(1) Tạo bối cảnh chung
Có thể thực hiện được bằng cách:
•

Trao đổi kinh nghiệm;

•

Phát triển ngôn ngữ chung (các thuật ngữ);

•

Tạo bề mặt thông tin chung;

•

Thông cảm với các thành viên khác của nhóm

Điều quan trọng là mọi thành viên trong nhóm đều biết được
vấn đề mình cần giải quyết và đối mặt là gì? Vai trò của
những người khác trong hoàn cảnh chung này.


(2) Củng cố mối quan hệ
Củng cố mối quan hệ giữa các thành viên trong nhóm
Làm quen
Tạo cơ hội để mọi người trong nhóm tự giới thiệu về bản thân mình
(tuỳ vào nguyện vọng của họ)
Câu chuyện nhỏ của tôi: Yêu cầu mọi người kể chuyện về mình,
những chuyện vui, buồn xảy ra với họ tuần trước hoặc tháng trước.
Thay đổi không khí: Yêu cầu mọi người kể ra 3 điều: hai điều thực

và một điều dối về bản thân họ. Nhóm phải tìm ra điều không thực
về điều đó.


c. Hướng tới các giải pháp toàn diện

(1) Thế nào là giải pháp toàn diện?

• Quan tâm đến quyền lợi của mọi người;
• Được xây dựng trên cơ sở ý kiến của cả nhóm;
• Không thừa nhận giả định;

• Dựa vào phương pháp suy nghĩ mới.


(2) Tầm quan trọng của giải pháp toàn diện

- Để đạt được sự đồng thuận trong quá trình giải quyết vấn
đề, mục tiêu cuối cùng là: hoạt động có tính bền vững.


d. Giám sát hành vi, vai trò và các giai đoạn của nhóm

(1) Giám sát hành vi nhóm
Người thúc đẩy cần có

năng lực quan sát nhạy bén, để
kịp thời điều chỉnh, củng cố
nhằm đạt được mục đích hoạt
động.


Bảng. Quan sát hành vi của các thành viên và của cả nhóm
Cấp độ cá nhân
-Sử dụng giọng nói: thì thầm,
hét to;
-Phong cách giao tiếp: tuyên
bố, đặt câu hỏi…;
-Thể hiện nét mặt: ngáp ngủ,
mỉm cười, nghiêm túc, thờ ơ,
coi thường…;
-Tiếp xúc bằng mắt: tìm kiếm
hoặc né tránh;
-Điệu bộ: các loại cử động
tay chân;
-Tư thế: đứng hay ngồi như
thế nào?

Cấp độ nhóm
-Ai nói gì?
-Ai làm gì?
-Ai nhìn ai khi nói chuyện?
-Ai tránh tiếp xúc với ai?
-Ai ngồi bên cạnh ai?
-Ai né tránh ai?
-Mức độ nhiệt tình chung như thế
nào?
-Tinh thần hoạt động chung của cả
nhóm như thế nào?


(2) Các giai đoạn trong quá trình làm việc nhóm

Mô hình tiêu biểu về hoạt động nhóm với 5 giai đoạn:
1. Hình thành;
2. Sóng gió;
3. Chuẩn mực;

4. Thực thi;
5. Tan rã.


(2) Các giai đoạn trong quá trình làm việc nhóm
Giai đoạn 1: Hình thành nhóm

Người thúc đẩy phải chuẩn bị tốt để trả lời các câu hỏi
về mục đích và mục tiêu của nhóm và các mối quan hệ

bên ngoài.


Vai trò của người thúc đẩy:
- Giúp mọi người trong nhóm ổn định và thoải mái.

- Dẫn dắt cách thức để mọi người tìm hiểu về nhau.
- Giúp nhóm trả lời câu hỏi: tại sao tôi có mặt ở đây?
- Tóm tắt những mong muốn của mọi người.
- Xác định nhiệm vụ, mục đích, tìm ra điểm chung và đề xuất
một kế hoạch sơ bộ.
- Những kỹ năng cần thiết của người thúc đẩy?


Giai đoạn 2: Sóng gió
Đây là giai đoạn khó khăn nhất trong toàn bộ quá trình làm việc nhóm.

Những vấn đề có thể xảy ra như sau:
• Các quyết định không được các thành viên trong nhóm thông qua
một cách dễ dàng.
• Mỗi người có nhiệm vụ rất khác nhau và có cách giải quyết khác

nhau;


Giai đoạn 2: Sóng gió
Đây là giai đoạn khó khăn nhất trong toàn bộ quá trình làm việc nhóm.

Những vấn đề có thể xảy ra như sau:
• các thành viên nhóm chỉ cố gắng dựa vào khả năng chuyên môn,

hiểu biết cá nhân và từ chối hợp tác với người khác
(có thể lo lắng về quyền lợi và cách nhìn nhận của người khác đối
với năng lực của mình không được chính xác).


• Các thành viên nhóm có thể hình thành bè phái và các nhóm
nhỏ. Có thể dẫn tới tranh giành quyền lực.
• Có thể xảy ra va chạm về tính cách và chống đối trưởng nhóm.


• Các thành viên có thể có tâm lý đi ngược lại với nhiệm vụ, tâm
trạng thất vọng và lo lắng về nhiệm vụ và phương pháp thực hiện
nhiệm vụ của cả nhóm.

• Những câu hỏi có thể xuất hiện là: “tạo sao mọi việc lại quá
chậm chạp, phương pháp (của tôi) đã có sẵn đó rồi”.


Vai trò của người thúc đẩy:

- Giúp các thành viên nhóm xác định lại mục tiêu và
phương pháp thực hiện có sự đồng thuận của tất cả mọi
người.
- Có thể tiến hành một số trò chơi sư phạm.
- Các kỹ năng cần được phát huy của người thúc đẩy?


Giai đoạn 3: Chuẩn mực
- Đây

là giai đoạn mà tất cả các thành viên đều cảm thấy mình thực
sự là một thành viên tích cực của nhóm.
- Hoạt động của nhóm diễn ra thuận lợi nhằm hướng tới mục đích
chung.
Vai trò của người thúc đẩy:
• Giúp xác định lại các quy tắc nếu thấy cần thiết và đặt ra trách
nhiệm cho nhóm. Đưa phản hồi cho nhóm về các quá trình phát
triển của nhóm.
• Những kỹ năng cần thiết?


Giai đoạn 4: Thực thi

- Đây là giai đoạn mà mỗi thành viên nhóm nhận thức được một cách
rõ ràng công việc và nhiệm vụ của mình, trên cơ sở đó thực hiện với
trách nhiệm cao nhất.

- Nhóm có thể tự hoạt động tốt mà không cần có sự can thiệp của
người thúc đẩy.