Đánh giá công tác chăm sóc người bệnh sau phẫu thuật nội soi vi phẫu thanh quản cắt polyp dây thanh tại bệnh viện tai mũi họng trung ương năm 2015

GIÁO D CăVÀă ÀOăT O
TR
NGă I H CăTH NGăLONG
KHOA KHOA H C S C KH E
B

B

MỌNă I UăD

NG

NGUY NăTH THANH TÚ
Mã sinh viên: B00384

ỄNHăGIỄăCỌNGăTỄCăCH MăSÓCă
NG

I B NH SAU PH U THU T N I SOI VI

PH U THANH QU NăC TăPOLYPăDỂYăTHANHă
T IăB NHăVI NăTAIăM IăH NGăTRUNGă
N Mă2015

TÀI T T NGHI P C

NHÂN I UăD

HÀ N I ậ Tháng 11 n m 2015

NG H VLVH

NGă


B
TR

GIÁO D CăVÀă ÀOăT O
NGă I H CăTH NGăLONG

KHOA KHOA H C S C KH E
B MỌNă I U D
NG

NGUY NăTH THANH TÚ
Mã sinh viên: B00384

ỄNHăGIỄăCỌNGăTỄCăCH MăSÓCă
NG

I B NH SAU PH U THU T N I SOI VI

PH U THANH QU NăC TăPOLYPăDỂYăTHANHă
T IăB NHăVI NăTAIăM IăH NGăTRUNGă

NGă

N Mă2015
TÀI T T NGHI P C

Ng

iăh

NHÂN I UăD

NG H VLVH

ng d n khoa h c:
ThS.BS. Nguy n Nh t Linh

HÀ N I - Tháng 11 n m 2015

Thang Long University Library


L I C Mă N
Trong quá trình hoànă thànhă đ tài này, tôiă đã nh nă đ

c s giúpă đ t n tình

c a các th y cô giáo, b năbèăvàăgiaăđình.
Tr

c h t tôi xin bày t lòng kính tr ng và bi tă nă sâuă s că đ n ThS. BS.

Nguy n Nh t Linh đưăt nătìnhăh

ng d n,ăgiúpăđ vàăđ ng viên tôi hoàn thành khóa

lu n này.
Tôi xin chân thành c mă nă Bană Giámă Hi u, B mônă i u D
giáo,ăcôăgiáoătr

ngă

ng, các th y

i h căTh ngăLongăđưăcóănhi u công s căđàoăt o,ăgiúpăđ tôi

trong su t quá trình h c t p và nghiên c u.
Tôi xin chân thành c mă năBanăGiámă

c và t p th cán b nhân viên khoa

Ph u Thu t Ch nh Hình B nh vi năTaiăM iăH ngăTrungă

ngăđưăt nătìnhăgiúpăđ ,

t o m iăđi u ki n t t nh t có th đ tôi hoàn thành khóa lu n.
Tôi xin chân thành c mă năcácăanhăch , các b n trong l p KTC6 đưăđ ng viên,
giúpăđ tôi trong quá trình h c t p và hoàn thànhăđ tài nghiên c u.
Sau cùng, tôi xin bày t lòng bi tă năsâuăs c t i nh ngăng
đình,ănh ngăng

i thân trong gia

i b n thân thi tăđưăcùngătôiăchiaăs nh ngăkhóăkh năvàăgiànhăchoă

tôi nh ng tình c m, s ch măsócăquỦăbáuătrongăsu t quá trình h c t p và hoàn thành

khóa lu n này.
Hà N i, tháng 11 n m 2015

Nguy n Th Thanh Tú


L IăCAMă OAN
Tôiăxinăcamăđoanăk t qu nghiên c u c a tôi hoàn toàn trung th c
và không trùng l p v i b t k k t qu nghiên c uă nàoă đ
tr

c công b

căđó.

Tác gi

Nguy n Th Thanh Tú

Thang Long University Library


DANH M C CH

VI T T T

BN

: B nh nhân

C SH

: Ch đ sinh ho t

DT

: Dây thanh

PTTH

: Ph thông trung h c

TNPT

: T t nghi p ph thông

TQ

: Thanh qu n.

VPTQ

: Vi ph u thanh qu n.


M CL C
T V Nă
Ch

....................................................................................................................... 1

ngă1 : T NG QUAN .................................................................................................. 2

1.1. Gi i ph u sinh lý thanh qu n ............................................................................2
1.1.1.ăS ăl

c gi i ph u TQ .................................................................................2

1.1.2. Gi i ph u DT ..............................................................................................3
1.1.3. C u t o c a DT ...........................................................................................3
1.1.4. Sinh lý TQ ..................................................................................................3
1.2. B nh h c Polyp TQ ..........................................................................................4
1.2.1. Nguyên nhân...............................................................................................4
1.2.2. Các y u t thu n l i ....................................................................................4
1.2.3. Tri u ch ng lâm sàng .................................................................................5
1.2.4. Ti n tri năvàătiênăl

ng. .............................................................................5

1.2.5.ă i u tr ........................................................................................................6
1.3.ăCh măsócăsauăm c aăđi uăd

ng ....................................................................6

1.3.1. K ho chăch măsócăsauăm ........................................................................6
1.3.2. Thu c dùng sau m : ..................................................................................8
1.3.3. Luy n gi ng. ...............................................................................................9
1.3.4. Súc h ng .....................................................................................................9
1.3.5. Khí dung TQ ...............................................................................................9
1.3.6.ăH

Ch

ngă2:

2.1.ăă

ng d n BN sau ra vi n .......................................................................10
IăT

iăt

NGăVÀăPH

NGăPHỄPăNGHIÊNăC U .................................. 12

ng nghiên c u ....................................................................................12

2.1.1. Tiêu chu n l a ch n BN ...........................................................................12
2.1.2. Tiêu chu n lo i tr ...................................................................................12
2.2.ăPh

ngăphápănghiênăc u ................................................................................12

2.3. Các thông s nghiên c u.................................................................................12
2.4.ăCácăb

c ti n hành nghiên c u ......................................................................13

2.5. X lý s li u ....................................................................................................14
2.6.ă

Ch

oăđ c nghiên c u ........................................................................................14

ngă3:ăăK T QU NGHIÊN C U............................................................................ 15

3.1.ă

căđi m chungăc aăđ iăt

ngănghiênăc u ....................................................15

3.1.1. Tu i...........................................................................................................15

Thang Long University Library


3.1.2. Gi i ...........................................................................................................16
3.1.3ăă

aăd .......................................................................................................16

3.1.4.ăTrìnhăđ h c v n.......................................................................................17
3.1.5. Ngh nghi p .............................................................................................17
3.1.6. Th i gian m c b nh ..................................................................................18
3.1.7. Tri u ch ngăc ăn ng .................................................................................18
3.2. S hi u bi t c a BN v b nh lý polyp DT: .....................................................19
3.2.1. S hi u bi t c a BN v b nh: ...................................................................19
3.2.2. S hi u bi t c a BN v C SHă: ...............................................................20
3.2.3. M i liên quan gi aătrìnhăđ h c v n v i s hi u bi t v b nhăvàăC SHă

sau ph u thu t. ....................................................................................................21
3.2.4. M i liên quan gi aăđ aăd ăvàătrìnhăđ hi u bi t v b nh ........................22
3.3.ă ánhăgiáăk t qu ch măsócăBNăsauăph u thu t ..............................................22
3.3.1. S tuân th đi u tr c a BN theo qui trình. ..............................................22
3.3.2. S hài lòng c a BN sau m : .....................................................................23
Ch

ngă4ă:ăBÀNăLU N .................................................................................................... 24

4.1.ă

căđi m chungăc aăđ iăt

ngănghiênăc u ....................................................24

4.1.1. V tu i ......................................................................................................24
4.1.2. V gi i ......................................................................................................24
4.1.3. V đ aăd ..................................................................................................24
4.1.4.ăTrìnhăđ h c v n.......................................................................................24
4.1.5. Ngh nghi p .............................................................................................25
4.1.6. Th i gian m c b nh ..................................................................................25
4.1.7. Tri u ch ngăc ăn ng .................................................................................25
4.2. S hi u bi t c a BN v b nh: .........................................................................26
4.3. K t qu ch măsócăBNăsauăph u thu t c aăđi uăd

ng: .................................26

4.3.1. S tuân th đi u tr c a BN theo qui trình ...............................................26
4.3.2. S hài lòng c a BN trong tu năđ u sau m ..............................................27
K T LU N ......................................................................................................................... 28

KHUY N NGH .................................................................... Error! Bookmark not defined.


DANH M C B NG

B ngă3.ă1.ăPhânăb ătheoătu i ............................................................................................ 15
B ngă3.2ăPhânăb ătheoăđ aăd .......................................................................................... 16
B ngă3.3ăPhânăb ătheoătrìnhăđ ăh căv n ......................................................................... 17
B ngă3.ă4ăS hi u bi t c a BN v b nh tr
B ngă3.ă5ăS hi u bi t c a BN v C SHăătr

c và sau t v n........................................ 19
c và sau t v n ................................... 20

B ngă3.ă6.ăM i liên quan gi aătrìnhăđ h c v n v i s hi u bi t c a BN v b nh ... 21
B ngă3.ă7.ăM i liên quan gi aătrìnhăđ h c v n ............................................................ 21
B ngă3.ă8ăM i liên quan gi aăđ a d vàătrìnhăđ hi u bi t v b nh ............................ 22
B ngă3.ă9ăS hài lòng c a BN v quyătrìnhăch măsócăsauăm ..................................... 23

Thang Long University Library


DANH M C BI Uă

Bi uăđ 3.1.ăPhânăb ătheoăgi i......................................................................................... 16
Bi uăđ 3.2. Phânăb ătheoăngh ănghi p .......................................................................... 17
Bi uăđ 3.3. Th i gian di n bi n b nh tr

c khi vào vi n ........................................... 18

Bi uăđ 3.4. Tri u ch ng c n ng ................................................................................... 18
Bi uăđ 3.5. S tuân th khám l i c a BN theo h n ..................................................... 23


T V Nă

Polyp dây thanh (DT) là b nh lý hay g p nh t trong các kh i u lành tính
thanh qu n (TQ) v i t l g pă ngàyă càngă t ng,ă theoă các nghiên c u g nă đâyă c a
T ngăXuânăH i và Nguy n Quang Ng c [3],[9].
Polyp DT có th g p

m i l a tu i [2], tuy nhiên hay g p

l năh nălàănam gi i và tr em. B nh hayăg păh nă ănh ngăng

n gi iăvàăng

i

i l m d ng gi ng,

nói quá nhi u,ăquáăto,ăhátăvàănóiăkhôngăđúngăk thu t. Ngoài ra, còn m t s ăy uăt ă
thu năl iălàmăchoăpolypăDTăd xu t hi nănh ăviêmănhi m m iăxoang,ăviêmăh ng,
viêm TQ m nătính,ădoătràoăng

c d dày th c qu n...[6],[12].

Tri u ch ng ch y u c a polyp DT là khàn ti ng.ăTrongătr

ng h p polyp DT

quá to làm h p thanh môn s gây ra khó th TQ do c n tr hô h p. B nh lý này gây
nhă h

ng khá nhi uă đ n ch tă l

nh ngăng

ng cu c s ng và công vi c hàng ngày, nh t là

i s d ng gi ng nhi uănh ăcaăs ,ăgiáoăviên,ăng

Hi n nay v iăcácăph

i bánăhàng…

ngăti n tiên ti n, hi năđ i thì vi c ch năđoánăvàăđi u tr

polyp DT khôngăcònăquáăkhóăkh năchoăcácăth y thu c lâm sàng [2], [9]. Tuy nhiên,
s hi u bi t c a b nh nhân (BN) v b nh còn h n ch t đóăd năđ n vi c tuân th
đi u tr ,ă thayă đ i l i s ng sau ph u thu tă c ngă nh ă theoă dõiă sauă ph u thu tă ch aă
đúngăm c.

i u này rõ ràng làmăgiaăt ngăt l táiăphátăc ngănh ărútăng n th i gian

tái phát b nh.ă

n nay t i Vi tăNamăch aăcóănghiênăc u nào tìm hi uăđ yăđ , chi

ti t v v năđ này, doăđóăchúngătôiăti n hành nghiên c u “ ánh giá công tác ch m

sóc ng

i b nh sau ph u thu t n i soi vi ph u thanh qu n c t polyp dây thanh

t i B nh vi n Tai M i H ng Trung

ng n m 2015” nh m 2 m c tiêu:

1. Tìm hi u s hi u bi t c a b nh nhân v b nh lý polyp dây thanh.
2.

ánh giá k t qu ch m sóc b nh nhân sau ph u thu t n i soi vi ph u

thanh qu n c t polyp dây thanh c a đi u d

ng.

1

Thang Long University Library


Ch

ngă1

T NG QUAN

1.1. Gi i ph u sinh lý thanh qu n
1.1.1. S l

c gi i ph u TQ

TQ là m t ph n quan tr ng c aăđ

ng th n i h ng v i khí qu n,ăđ ng th i là

c ăquanăphátăâmăchính.
TQăđ

c c u t o b i các m nh s n kh p v i nhau, gi ch t b i các màng và

dây ch ngăvàăđ

c v năđ ng b iăcácăc ălàmăkhépăm đ

ng th vàăc ngătrùngăcácă

DT âmăăkhiăăkhôngăăkhíăđiăăqua,ăt o nên các âm thanh. Bên trong TQ đ

c lót b i

niêm m c liên ti p v i niêm m c c a h ng và khí qu n.
Khung s n TQ bao g m các s nă đ nă vàă s n kép (hình 1.1). S nă đ năg m:
S n giáp, s n nh n, s n n p thanh thi t và các s nă đôi:ăS n ph u, s n s ng, s n
thóc, s năchêm.ăăTrongăđóăs di chuy n c a b n s n chính t o ra âm thanh là: s n
giáp, s n nh n và hai s n ph u [1],[4],[8],[15].

H̀nhă1.ă1ăS năvƠăkh păthanhăqu n [1]

2


1.1.2. Gi i ph u DT
DT (còn g i là DT th t ho c DT hayăthanhăđ i) là m t c u trúc hình n p n m
t ng thanh môn c a TQ g m có niêm m c, s iăđànăh iăvàăc ăđiăt tr

c (góc s n

giáp) ra sau (s n ph u). DT là m t b ph nădiăđ ng có th khép m ho cărungăđ ng.
DT có màu s c tr ng ngà, nh n bóng [4],[8].
1.1.3. C u t o c a DT
DTăđ

c c u t o b iăc ăgiápăph u, là m tăc ăquanătr ng nh tătrongăcácăc ăphátă

âm c a TQ và là thành ph n chính c a DT.
DT có c u trúc vi th ph c t p (hình 1.2). Nó cho phép l p bi u mô m m m i
nông d dàngărungăđ ng t do ngay c khiăd

i nó là m t t ch c niêm m c c ng

ch căh n.
DT chia làm ba l p: l p v , l p chuy n ti p, l p thân [5], [8].

H̀nhă1.ă2ăC uătŕcăviăth ăDT [2]
L p bi u mô
L p t ch c d

i niêm m c hay màng

L păc ăc a DT
1.1.4. Sinh lý TQ
TQ có ba ch căn ngăchính:ăth , phát âm và b o v đ

ng hô h păd

i. [4], [12].

3

Thang Long University Library


- Ch c n ng hô h p
âyălàăch căn ngăquanătr ng nh tăcóăỦăngh aăs ng còn v iăc th .
Khi hít vào hai DT m ra t iăđa,ăkhôngăkhíăđiăt h ng qua TQ t i khí qu n.
Khi th ra, lu ngăkhôngăkhíăđiăng

c l i t ph khí qu n qua TQ ra ngoài.

Khi kh i u DT l n có th s gây khó th TQ.
- Ch c n ng phát âm
S phátăâmăđ

c th c hi n nh hai quá trình: S th t o ra lu ng th phát âm

và nh ng ho tăđ ngărungăđ ng c a DT.
C ăch phát âm: Có nhi u thuy tăđ aăraăđ gi iăthíchăc ăch phátăâm,ătrongăđóă
có b n thuy t chính là thuy tă c ă đànă h i c a Ewald, thuy tă daoă đ ng theo lu ng

th n kinh c a Husson, thuy t sóng rung niêm m c c a Perello-Smith, thuy t c a
Louis Sylvestre và Mac Leod.
T t c các thuy t trên không có thuy tănàoăđ ngăđ c l p gi iăthíchăđ yăđ mà
b sung cho nhau gi i thích hoàn ch nhă c ă ch phát âm c a DT. Ho tă đ ng rung
đ ng c a niêm m c DT t o nên các tín hi u âm thanh c a gi ng nói. Các tín hi u
nàyă khiă điă quaă h ng,ă m i,ă khoangă mi ngă đ
đ ng c a màn h u,ăl

iămôi…ăT oăthànhăcácăâmăđ

nói. S k t h p gi a TQ và khoang c ngăh
- Ch c n ng b o v đ

c c ngă h

ng hô h p d

Ch că n ngă b o v choă đ

căng

ng, k t h p v i các ho t
i nghe c m nh n là l i

ngăđ t o thành l i nói.

i

ng hô h pă d

iđ

c th c hi n nh 2 ph n x là

ph n x đóngăTQ và ph n x ho, giúp cho ng năch n và t ng các d v t xâm nh p
vàoăđ

ng hô h p ra ngoài.

1.2. B nh h c Polyp TQ
Là b nhăth

ng g p nh t trong các u lành tính

TQ.

1.2.1. Nguyên nhân
Nguyên nhân ch y uălàădoăng
đ ng, hay g p nh t

i b nh ph i dùng gi ng nói làm công c lao

giáo viên, ca s ,ăng

i bán hàng, giao d chăviên...ănh nói, hát

khôngăđúngăk thu t [6],[10],[12].
1.2.2. Các y u t thu n l i
Có nhi u y u t thu n l i gây ra b nh lý polyp DT [6],[12], [13]

4


- Viêm nhi m: Viêm VA m n tính, viêm h ng, viêm amidan, viêm xoang...
- Các y u t khác: H i ch ngătràoăng

c, c ăđ a d

ng,ăr

u, thu c lá, hóa

ch t công nghi p...
1.2.3. Tri u ch ng lâm sàng
- Tri u ch ng c n ng:
+ Khàn ti ng là tri u ch ngăchính,ăkhôngănóiătoăvàănóiălâuăđ

c, có khi BN

(BN) nói ti ng hai gi ng. Nh t là khi nói to, ít khi BN m t ti ng h n.
+ Hi năt

ng khó th r t ít th y, không khó nu t. BN không hay ho.

- Tri u ch ng th c th :

H̀nhă1.ă3ăH̀nhă nhăpolypeăDTăbênătŕi
( Trích d n t : www.ghorayeb.com)
Bachara Y. Ghorayeb, MD : Otolaryngology – Head and Neck Surgery.
Polyp DT là nh ng u c ng ho c m m, màu h ng nh t, to b ng h t g o t i h t

ngô, v trí

DT ho căb ngăthanhăth t. U có th có cu ng ho c không có cu ng, có

khi n m trên thanh môn, có khi n măd
th gây ra m t v t lõm

i thanh môn. N u là m t u nh và c ng có

b DT đ i di n và gây ra sung huy t niêm m c chung

quanh chân u.
1.2.4. Ti n tri n và tiên l

ng.

- U không ác tính hóa.

5

Thang Long University Library


- Không nguy hi măđ n tính m ng.
- nhăh

ngăđ n giao ti p và h c hành.

1.2.5. i u tr
-

i u tr n i khoa: ch y u làm gi m sung huy t.ă i u tr b ng kháng sinh,

các thu c ch ng viêm, gi m phù n , ch ngătràoăng

c d dày th c qu n.

- i u tr ngo i khoa: ph u thu t n i soi vi ph u thanh qu n (VPTQ) c t polyp
[5],[12],[13].
1.3. Ch măsócăsauăm c aăđi uăd

ng

1.3.1. K ho ch ch m sóc sau m
K ho chă ch mă sócă sauă m ph iă đ
d

c l p ra ngay khi BN nh p vi n:ă i u

ng ph i cung c p cho BN nh ng thông tin v b nh, nh ng bi n ch ng có th

g p sau m c ngănh ch đ
- Ng̀y tr

n u ng và sinh ho t c a BN sau m .

c ph u thu t:

+ăChu năb ăđ yăđ ăt ătrangăcáănhânăc năthi t.
+ă ánhăgiáăs ăhi uăbi tăc aăBNăv ăb nh,ăv ăC SHăsauăph uăthu t.

+ăGi iăthích,ăt ăv năv ăb nh.
+ăKi mătraăd uăhi uăsinhăt nă
+ăH

ngăd năch ăđ ădinhăd

+ T iătr

ng,ăch ăđ ăsinhăho tă(C SH)ăsauăph uăthu t

c ngày ph u thu t: Th căhi năyăl nhăthu căanăth nă(n uăcó).ăBNăph i

ng t i b nh vi n.
+ăSángătr
s căvàoăđ

c khi ph u thu t: BN tuy tăđ iăkhôngăđ

ng th khi gây mê,ăph i cóăng

că n,ău ngăvìăcóănguyăc ă

iănhàăđiăcùng.

- Ng̀y đ u sau ph u thu t (ph i theo dõi sát):
+ Ch yămáu:ăh

ng d năBNăđùnănh ch t ti t trong mi ng ra gi yă năđ theo

dõi, n u máu ch yă đ t

đ

iăv i s l

ng nhi u thì ph i báo cho nhân viên y t đ

căgiúpăđ .

6


+ Khó th :ăh

ng d năng

i nhà theo dõi các bi u hi n khó th c aăBNănh ă

tímă môi,ă đ u chi, th rít, ph i ng i d yă đ th ,ă đauă t c ng c và báo l i cho nhân
viên y t x trí.
+ Ch đ

n,ău ng: Sau khi t nh 2 gi BN có th ng i d y u ng 1 ít s a ho c

nănh .
- Tu n đ u sau ph u thu t
+ Ho tăđ ng: Tránh nh ng ho tăđ ng m nh vì có th làmăt ngăhuy t áp gây
ch y máu.
+ Ch đ

n,ă u ng:ă nă đ m m, d tiêu và giàu ch tă dinhă d

ng,ă nênă nă

ngu i.
+ăCh măsócăt i ch

h ng: Sau m súc h ng b ngăn

ngày th 2: khí dung h ngătheoăh
n i soi VPTQ s đ
- Các tr

ng d n.ăThôngăth

c mu iăsinhălỦă9‰. T

ng các BN sau ph u thu t

c n m vi n kho ngă3ăngàyăđ đi u tr và theo dõi.

ng h p đ c bi t c n ph i theo dõi sát

+ BN có ti n s b nh tim m ch:ăT ngăhuy t áp, nh iămáuăc ătim,ăsuyătim…
+ BN có b nh v đ

ng hô h p: COPD, Hen ph qu n….

+ BN m c các b nh n i khoa khác:ă áiătháoăđ

ng, b nh tuy năgiáp…

+ BN b tác d ng ph c a thu c mê: M t m i, nôn và bu n nôn..
+ BN v n còn ch y máu sau m .
C n theo dõi sát v tình tr ng tri giác, d u hi u sinh t nănh :ăM ch, nhi tăđ ,
huy tă áp… i uă d

ng ph i gi iă thíchă k ă choă BNă vàă ng

iă nhàă đ tránh lo âu và

cùng ph i h p theo dõi BN cho t t.
- T v n luy n gi ng cho BN sau ph u thu t:
+ă H

ngă d nă BNă t pă th :ă H

ng căr iăt ăt ăth ăraăđ ăl yăđ
+ăH

ngă d nă BNă hítă h iă th tă sâu,ă gi ă trongă l ngă

călu ngăkhôngăkhíăt tănh tărungădâyăthanh.

ngăd năBNăt păphátăâmăch ă“ăP”ăgiúpădâyăthanhăm ăr ng,ăgi măs ăc ă

sátă2ădâyăthanh,ăs ăgi măđ

căt ăl ătáiăphát.ă

7

Thang Long University Library


ng d n v cách luy n g ongă đ BN có th áp d ng sau ph u thu t 3

+H
tu n. [2],[20]

1.3.2. Thu c dùng sau m :
Thu c dùng sau m đ tránh các tri u ch ng b t l i và tránh nhi m trùng
- Kháng sinh:
+ Thu că th

ngă đ

c l a ch n d aă theoă phácă đ : Amoxicilin + Clavulanic

ho c Cephalosporin th h 2,3 v i li uăthôngăth
ngă dùng:ă

+

ng u ng/

ng,ăkéoădàiă7ăđ n 10 ngày.

ngă tiêm/

ng tiêm truy n, tùy tình tr ng

nhi m trùng.
- Thu c gi m đau:
+ă
m că đ

c ch đ nh n uăBNăcóăđauăsauăm , thu căđ
đauă c aă BN.ă Thôngă th

c l a ch n ph thu c vào

ng l a ch n Paracetamol ho c Paracetamol

Codein.
+ S d ng thu că theoă đ

ng u ng v i li uă đi u tr thôngă th

ng và ng ng

thu c ngay khi BN h tă đau.ă Víă d s d ng: Paracetamol 500 mg 1 viên x 2 ậ 3
l n/ngày.
- Thu c ch ng phù n :
+ Thu c đ

c ch đ nh n u BN có tình tr ng viêm, phù n niêm m căm i.

+ Thu căđ

c s d ngătheoăđ

ng u ng v i li uăđi u tr thôngăth

ng. Th i

gianăđi u tr nên ng ng s m nh t có th .Ví d s d ng: Alphachymotrypsin u ng 2
viên/l n, 3 đ n 4 l n m i ngày; ho c ng m d
nhi u l n (ph i đ viên nén tan d n d

il

il

i 4 ậ 6 viên m i ngày chia làm

i).

- Thu c an th n:
+ Thu căđ

c ch đ nh n u BN có tr ng thái lo l ng, b tăanătr

ph u thu t.

8

c ho c sau khi


+ Thu căđ

c s d ngătheoăđ

ng u ng v i li uăđi u tr thôngăth

ng. Th i

gianăđi u tr nên ng ng s m nh t có th . Ví d : Diazepam 5 mg 2 viên/ngày u ng
21 gi ho cătr

căkhiăđiăng .

1.3.3. Luy n gi ng.
c th c hi n sau ph u thu t 3 tu n t i khoa Thanh h căvàăth mădòăch c

-

n ng.ăTh i gian t p 3 tu n.
- G mă t ă v n phát âm, t p th (20ă phút),ă th ă giưnă c ă phátă âmă (10ă phút)ă vàă
c ngă h

ng âm (15 phút). Theo các nghiên c u c aă n

cách phát âm và áp d ngăth

c ngoài thì vi că thayă đ i

ng xuyên các bài t p trên góp ph n c i thi n rõ r t các

tri u ch ng và v năđ tái phát b nh lý t i DT nói chung [10], [14], [17].

1.3.4. Súc h ng
- M c đích:
+ R a s ch d chănhàyăvàămáuăđ ng

trong h ng,ăng năng a viêm nhi m.

+ Th i gian th c hi n: ngay sau ph u thu t,ăkéoădàiăchoăđ n khi BN ra vi n.
- Chu n b :
+ BN:ă

c gi i thích k v m căđích,ăcáchăth c ph i h p.

+ D ng c :ă 300mlă n

c mu i sinh lý NaCl 9%o ho c dung d ch Natri

Bicacbonată14ă‰ă(đ i v iăcácătr

ng h păBNăcóătràoăng

c h ng TQ)…

- Ti n hành:
+ H

ng d n BN ng m m t ng m dung d ch v a ph iă (NaClă 9‰ă ho c

NaHCO3ă14‰),ăsauăđóăng a c t iăđaăsauăđóănh ra.
1.3.5. Khí dung TQ
- M c đích:

+ Ch ng viêm t i ch , giúp cho vi c ph c h i niêm m c DT sau m , ti n hành
đ ng th i sau súc h ng, ngày 1 l n.
+ Th i gian th c hi n: Ngay sau m , kéo dài 1 tu n ậ 10 ngày
- Chu n b :
9

Thang Long University Library


+ BNăđ

c gi i thích k v m căđích,ăt ăth và th c hi n.

+ D ng c : máy khí dung, dung d ch cho m i l n khí dung (1 ml
Hydrocortisol, 1 ng gentamycin).
- Ti n hành:
+ Cho thu c vào b u khí dung.
+H

ng d n BN úp sát b u khí dung vào mi ng, che kín mi ng.

+ B tămáyăkhíădung,ăđ ng th i BN hít th sâu.
1.3.6. H

ng d n BN sau ra vi n

BNăđ

căh

ng d n cách t ch măsócăsauăm , ch đ

nău ng, thu c dùng sau

m c ngănh ăC SHătrongăth i gian h u ph u [2],[10]
- Ho t đ ng:
+ Nói: ngh nói tuy tăđ i trong vòng 10ăngày,ăsauăđóăngh nóiăt
ngày ( th iă giană nóiă d

ngăđ i 14

i 1 ti ng/ ngày). Cách nói nh , nh , không g ng

s c, l yăh iăsâu,ănóiătheoăh iăth .ăTránhălaăhét,ăc

iăto,ănóiăthìăthào.ă

+ H năch ăh ngăgi ng,ăh năch ăhoătheoăthóiăquen.
+ n:ăkiêngăchua,ăcay,ănhi uăm , nênă năngu i.ăKhôngă năb a t i nhi u,ă nă
t iătr

căng ă4ăti ng.

+ U ngăđ n

c: > 2 lít/ngày,ău ngăt ngăng mănh ăchiaălàmănhi uăl n

+ Khôngăhútăthu călá,ăthu călào,ăkhôngău ngăr

uăbiaăvàăn

căcóăga.

+ Ng : g iăđ u cao.
+ T păth ăd c,ăhítăth ăsâuăhàngăngày,ăgi măc ngăth ng,ătránhăm tăng
+ăN uăcôngăvi căc năph iăs ăd ngăgi ngănóiănhi uăthìăcóăth ăs ăd ngămicroă
đ ăh ătr ăkhiăphátăâm

10


- Khám l i:
+ BN nên khám l i trong vòng 1 tu n sau ph u thu t, tùy tình tr ngăbácăs ăcóă
th lên l ch h n khám l i thích h p.ăThôngăth

ng là sau m 1 tu n, 3 tu n, 1 tháng

và 3 tháng.
+ăN uăcóătri uăch ngănu tăđau,ănu tăv

ngăt ngălênăc năđ năkhámăl iăngay.

11

Thang Long University Library


Ch
IăT
2.1.ăă

ngă2

NGăVÀăPH

NGăPHỄPăNGHIÊNăC U

iăt

ng nghiên c u

iăt

ng nghiên c u g m 65 BN đ

thu t t i B nh vi năTaiăM iăH ngăTrungă

c ch năđoánăăpolypăDTăvàăđ

c ph u

ngăt thángă03/2015ăđ n tháng 06/2015.

2.1.1 Tiêu chu n l a ch n BN
-

c h i b nh và khám lâm sàng, n iăsoiăvàăđi năđ yăđ thông tin vào b nh

án m u (Ph l c 1).
- Có mô b nh h c ch năđoánăxácăđ nh là polyp DT theo phân lo i c a T Ch c

Y t Th Gi i (TCYTTG) 2005.
-

c ph u thu t t i B nh vi năTaiăM iăH ngăTrungă

ng.

-

c th c hi năch măsócăsauăph u thu tătheoăđúngăquiătrình.

-

c theo dõi k t qu đi u tr đ n th iăđi m k t thúc nghiên c u.

- BNăvàăgiaăđìnhăđ ng ý tham gia nghiên c u.
2.1.2. Tiêu chu n lo i tr
Không có k t qu mô b nh h căxácăđ nh ch năđoánălàăpolypăDT.
Khôngăđ

c theo dõi t i th iăđi m nghiên c u.

BNăvàăgiaăđìnhăkhôngăđ ng ý tham gia nghiên c u.
2.2. Ph

ngăph́pănghiênăc u

- Nghiên c u ti n c u có can thi p.
2.3. Các thông s nghiên c u
-

căđi m d ch t :

+ Tu i, gi i.
+ăTrìnhăđ v năhóa.
+ Ngh nghi p.
12


+ă

aăd .

-

căđi m lâm sàng:

+ Th i gian m c b nh.
+ Tri u ch ngăc ăn ng,ăth c th .
-

ánhăgiáăs hi u bi t c a BN v b nh lý polyp DT qua b câu h iătr

c và

sauăt ăv n.
- ánhăgiáăs hi u bi t c a BN v C SHăsauăph u thu t b nh lý polyp DT qua
b câu h iătr

căvàăsauăt ăv n.

- T l khám l i theo h n
- M căđ hài lòng c aăBNăsauăđi u tr .
2.4. Ćcăb

c ti n hành nghiên c u

- Thu th p s li u theo b nh án m u (Ph l c 1):ăKhaiăthácăđ căđi m d ch t
nh h tên, tu i, gi i,ăđ aăd …
-

ánhăgiáăs hi u bi t v polyp DT c a BN v b nh qua b câu h iătr

c và

sauăt ăv n (Ph l c 2).
- ánhăgiáăs hi u bi t c a BN v C SHăsauăph u thu t b nh lý polyp DT qua
b câu h iătr

căvàăsauăt ăv n (Ph l c 3).

- Chia m căđ hi u bi t c a BN làm 3 lo i:
+ Không bi t: BN tr l iăđúngă0ăđ n 2 câu.
+ Bi tăkhôngăđ : BN tr l iăđúngăt 3ăđ n 5 câu.
+ Bi tăđ́ng: BN tr l iăđúngăt 6 đ n 7 câu.
- T ăv nătr

c m : Cung c p m t s thông tin v b nh,ăh

ng d năch măsócă

BNă(C SH,ă nău ngă…)ătrongănh ngăngàyăđ u sau m , phát t r iăh

ng d n qui

trìnhăđi u tr .
- Tu năđ u sau m : Ti p t căh
súc h ng và khí dung h ngăchoăBNătr

ng d n BN v C SH,ă nău ng vàăđ c bi t là
c khi ra vi n.

13

Thang Long University Library


- Tr

c khi ra vi n: D nădòăchuăđáoăvàăh n tái khám theo h n c aăbácăs .

- Khám l i sau khi ra vi n 1 tu n, 3ătu n,ă1ăthángăvàă3ătháng.ăBNăđ

c khám

vàăt ăv n luy n gi ng,ăđánhăgiáăm căđ tuân th các bài t pătheoăđánhăgiáăc a các
bác s chuyên ngành thanh h c.
2.5. X lý s li u
Mã hóa, nh p và x lý s li uătrênămáyăviătínhătheoăch
2.6.ă

ngătrìnhăSPSSă16.0

oăđ c nghiên c u
- BNăđ

c ch n vào m u nghiên c u ph i t nguy n tham gia nghiên c u.

- Nghiên c u ch nh m m căđíchănângăcaoăhi u qu đi u tr b nh, không ph c
v m căđíchănàoăkhác.
- M i thông tin c aăBNăđ

căđ m b o gi bí m t.

14


Ch

ngă3

K T QU NGHIÊN C U

3.1.ă

căđi m chungăc aăđ iăt

ngănghiênăc u:

3.1.1. Tu i

65 BN trong nghiên c uăcóăđ tu i t 8ăđ n 62 tu i, tu i trung bình là 41,2 ±
10,8; s phân chia các nhóm tu i th hi n trong b ng 3.1.
B ngă3.ă1.ăPhơnăb ătheoătu i

Nhóm tu i

N

%

≤ă20

2

3,1

21 ậ 40

28

43,1

41 ậ 60

34

52,3

≥ă61

1

1,5

T ng

65

100

Nh n xét:
Nhóm tu i chi m t l cao nh t là t 41 ậ 60, g p
Nhóm tu iăd

34 BN chi m 52,3%.

i 20 và trên 60 chi m t l th p nh t v i l năl

t là 3,1% và 1,5%.

S khác bi t t l gi a các nhóm tu i trong nghiên c u là cóăỦăngh aăth ng kê (p =
0,000 < 0,01).

15

Thang Long University Library


3.1.2. Gi i

69.2%

30.8%

Nam

N

Bi u đ 3. 1.ăPhơnăb ătheoăgi i
Nh n xét:
T l polyp DT
l n
3.1.3

nam là 30,8 %

n là 69,2 %. T l g p

n cao g p 2,25

nam, s khác bi tănàyăcóăỦăngh aăth ng kê (p= 0,0003 <0,05).
ad
B ngă3.2ăPhơnăb ătheoăđ aăd

aăd

N

%

Nông thôn

36

55,4

Thành th

29

44,6

T ng

65

100

Nh n xét:
T l polyp DT g p

nông thôn là 55,4%, thành th là 44,6%, không có s

khác bi t v t l m c b nh gi a thành th và nông thôn (p= 0,457> 0,05).

16