BIẾN DẠNG cơ của vật rắn

BIẾN DẠNG CƠ CỦA VẬT RẮN
I.
1.
2.
3.
II.
1.
2.
III.

MỤC TIÊU
Kiến thức:
Nêu được nguyên nhân gây ra biến dạng cơ của vật rắn.
Phân biệt được biến dạng đàn hồi và biến dạng dẻo.
Phát biểu và viết được hệ thức của định luật Húc đối với biến dạng của vật
rắn.
Kỹ năng:
Phân biệt tính đàn hồi và tính dẻo.
Giải thích được một số bài tập về định luật Húc.
Biết giữ gìn các dụng cụ là vật rắn như : không làm hỏng tính đàn hồi,
không vượt quá giới hạn bền.
Thái độ:
Sôi nổi, hào hứng trong giờ học.
Liên hệ kiến thức vật lý với thực tiễn cuộc sống, tích cực tìm hiểu, sáng tạo.
CHUẨN BỊ
Giáo viên:
Hình vẽ các kiểu biến dạng kéo, nén, cắt, xoắn và uốn của vật rắn trên giấy
khổ lớn.
Học sinh:
Một lá thép mỏng, một sợi dây cao su.
Một số quả nặng có trọng lượng khác nhau.

Một ống kim loại(nhôm, đồng,…), một ống tre.
THIẾT KẾ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC

Hoạt động 1: Biến dạng đàn hồi (15 phút)
Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung viết bảng
Các em hãy quan
- Nhận thức vấn đề
sát: khi cô kéo lò
bài học.
xo với 1 lực thì lò
xo như thế nào?
Ta thấy lò xo bị
giản ra. Trong vật
lý chúng ta nói lò
xo biến dạng. Để
biết thêm về các
loại biến dạng
chúng ta cùng


-

sang bài 35:
BIẾN DẠNG CƠ
CỦA VẬT RẮN
Giới thiệu TN
hình 35.1
Trình bày độ biến
dạng tỉ đối.
Nếu vật rắn thứ

nhất có độ biến
dạng tỉ đối lớn
hơn vật thứ 2 thì
điều đó có nghĩa
như thế nào?
(cùng ngoại lực)

-

-

Theo dõi gv giải
thích vì sao
không thể tiến
hành TN được. Đọc SGK để trả
lời các câu hỏi
của gv (mục
đích ; cách tiến
hành)
Ghi nhận độ biến
dạng tỉ đối
Nghĩa là vật thứ
2 có tiết diện lớn
hơn vật thứ nhất.

Bài 35: : BIẾN DẠNG
CƠ CỦA VẬT RẮN
I.
Biến dạng đàn
hồi

1. Thí nghiệm
- Mục đích
- Tiến hành
Hình 35.1
- Tăng dần lực
kéo , ta thấy thanh
thép AB bị dãn ra
có độ dài l > l0
đồng thời tiết diện
ở phần giữa của
thanh hơi bị co
nhỏ lại.
Độ biến dạng tỉ đối:

�=
-

-

-

-

-

Các em trả lời
C1.
Sự thay đổi kích
thước và hình
dạng của vật rắn

do tác dụng của
ngoại lực gọi là
biến dạng cơ
GV giới thiệu
thêm các kiểu
biến dạng cơ đó
là biến dạng kéo,
nén, cắt, xoắn và
uốn của vật rắn
Hãy phân biệt
biến dạng nén và
biến dạng kéo.
Chúng ta có thể

-

-

-

C1: Thanh bị co
ngắn lại l < l0,
đồng thời S ở
giữa phình to ra.
Học sinh tiếp thu,
ghi nhớ

Sự thay đổi kích
thước và hình
dạng của vật rắn

do tác dụng của
ngoại lực gọi là
biến dạng cơ

Hs phân biệt (…)
2. Giới hạn đàn hồi


-

sử dụng dây cao
su để làm TN
kiểm chứng (3
giai đoạn biến
dạng đàn hồi,
không đàn hồi và
dây bị đứt)
Các em tiến hành
Tn trình bày
trong C2 →rút ra
nhận xét.

-

-

Giới hạn trong đó
vật rắn còn giữ
được tính đàn hồi
của nó gọi là giới

hạn đàn hồi.

Quan sát gv biểu
diễn TN.
- Tiến hành TN
rút ra nhận xét

Hoạt động 2: định luật Húc (15 phút)
Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung viết bảng
- Chúng
ta
sẽ
II.
Định luật Húc
nghiên cứu định
1. Ứng suất
luật Húc một
cách tổng quát
- Đơn vị N/m2 hay
hơn so với ở học
Pa
kỳ I
- Theo dõi gv trình
- Gv trình bày về
bày ứng suất
ứng suất như
SGK.
- Đơn vị N/m2 hay
σ=F/S
Pa

Theo dõi gv trình
- Hãy xác định ứng
bày về định luật
2. Định luật Húc về
suất
Húc.
biến dạng cơ của
- Trình bày về định �=⍺ (3)
vật rắn
luật Húc
- trong đó: α là hệ
Trong giới hạn đàn
�=⍺
số tỉ lệ. Trong gh
hồi, độ biến dạng tỉ
đàn hồi, độ biến
đối của vật rắn (hình
dạng tỉ đối của
trụ đồng chất) tỉ lệ
vật rắn (hình trụ
thuận với ứng suất tác
đồng chất) tỉ lệ
dụng vào vật đó.
thuận với ứng
�=⍺ (3)
suất tác dụng vào


Trong đó: ⍺ là hệ số
tỉ lệ.

vật đó.

-

Trình bày về lực
đàn hồi

Theo dõi, ghi
nhận

=E

Từ (3): =E
Hay:
Với E=1/⍺ gọi là suất =E (4)
đàn hồi; đơn vị (Pa)
- Lực đàn hồi:
F=Fdh=
- Áp dụng ĐL III Với k=E gọi là độ cứng
Niu-tơn và (4) ta hay hệ số đàn hồi. (N/m)
có:
F=Fdh=
- Thảo luận để tìm
Với k=E gọi là độ cứng
hiểu sâu hơn.
hay hệ số đàn hồi. (N/m)
- Các em hãy cho
biết ý nghĩa vật lý
của k và E ?

+ Gợi ý: Tại sao nói độ
cứng đối với một thanh
rắn (hay vật rắn) còn
suất đàn hồi E đối với
chất liệu làm thanh rắn?

Lực đàn hồi
Từ (3)
3.

=E
Hay:
=E (4)
-

Fdh=
Với k=E gọi là độ cứng
hay hệ số đàn hồi. (N/m)

Hoạt động 3. Củng cố, vận dụng (7 phút)
- Phát biểu và viết công thức định luật Húc về biến dạng cơ của
vật rắn.
- Hoàn thành bài 4, 5, 6 - SGK

Hoạt động 4. dặn dò(3 phút)
- Về nhà làm bài tập 7, 8, 9 trong SGK và SBT, chuẩn bị bài
tiếp theo.

Lực đàn hồi: