Phân tích tình hình tài chính tai công ty cổ phần thương mại dịch vụ hòa lạc an

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƢỜNG ĐẠI HỌC THĂNG LONG
---o0o---

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP

ĐỀ TÀI:

PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH TÀI CHÍNH TẠI
CÔNG TY CỔ PHẦN THƢƠNG MẠI DỊCH
VỤ HÒA LẠC AN

SINH VIÊN THỰC HIỆN : HOÀNG THANH HẰNG
MÃ SINH VIÊN

: A16725

CHUYÊN NGÀNH

: TÀI CHÍNH

HÀ NỘI – 2015


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƢỜNG ĐẠI HỌC THĂNG LONG
---o0o---

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP

ĐỀ TÀI:

PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH TÀI CHÍNH TẠI
CÔNG TY CỔ PHẦN THƢƠNG MẠI DỊCH
VỤ HÒA LẠC AN

Giáo viên hƣớng dẫn

: Th.S Đỗ Trƣờng Sơn

Sinh viên thực hiện

: Hoàng Thanh Hằng

Mã sinh viên

: A16725

Chuyên ngành

: Tài chính

HÀ NỘI – 2015

Thang Long University Library


LỜI CẢM ƠN
Trước tiên, em xin bày tỏ lòng biết ơn tới các thầy giáo, cô giáo trường Đại Học
Thăng Long, đặc biệt là thầy giáo Đỗ Trường Sơn. Thầy giáo không chỉ là người đã
trực tiếp giảng dạy em một số môn học chuyên ngành trong thời gian học tập tại

trường, mà còn là người luôn bên cạnh, tận tình chỉ bảo, hướng dẫn, hỗ trợ cho em
trong suốt thời gian nghiên cứu và thực hiện khóa luận này. Em xin chân thành cám ơn
thầy vì những kiến thức mà thầy đã truyền dạy cho em, đó chắc chắn sẽ là những hành
trang quý báu cho em bước vào đời.
Thông qua khóa luận này, em cũng xin được gửi lời cảm ơn sâu sắc đến tập thể
các thầy cô giáo đang giảng dạy tại trường Đại Học Thăng Long, những người đã trực
tiếp truyền đạt và trang bị cho em đầy đủ các kiến thức về kinh tế, từ những môn học
cơ bản nhất, giúp em có được một nền tảng về chuyên ngành học như hiện tại để có
thể hoàn thành đề tài nghiên cứu này.
Hà Nội, tháng 07 năm 2015
Sinh viên
Hoàng Thanh Hằng


LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan Khóa luận tốt nghiệp này là do tự bản thân thực hiện có sự hỗ
trợ từ giáo viên hướng dẫn và không sao chép các công trình nghiên cứu của người
khác. Các dữ liệu thông tin thứ cấp sử dụng trong Khóa luận là có nguồn gốc và được
trích dẫn rõ ràng.
Tôi xin chịu hoàn toàn trách nhiệm về lời cam đoan này!
Hà Nội, ngày 07 tháng 7 năm 2015
Sinh viên

Hoàng Thanh Hằng

Thang Long University Library


MỤC LỤC
CHƢƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÂN TÍCH TÀI CHÍNH DOANH

NGHIỆP… ..................................................................................................................... 1
1.1. Tổng quan về phân tích tài chính doanh nghiệp ................................................. 1
1.1.1. Khái niệm phân tích tài chính doanh nghiệp...................................................... 1
1.1.2. Vai trò phân tích tài chính doanh nghiệp ........................................................... 2
1.1.3. Quy trình phân tích tài chính doanh nghiệp ....................................................... 3
1.2. Phƣơng pháp phân tích tài chính doanh nghiệp ................................................. 8
1.2.1. Phương pháp so sánh ........................................................................................... 8
1.2.2. Phương pháp cân đối liên hệ ............................................................................... 9
1.2.3. Phương pháp phân tích tỷ lệ .............................................................................. 10
1.3. Phân tích báo cáo tài chính .................................................................................. 10
1.3.1. Phân tích bảng cân đối kế toán.......................................................................... 10
1.3.2. Phân tích báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh ............................................ 12
1.3.3. Phân tích báo cáo lưu chuyển tiền tệ ................................................................ 13
1.4. Phân tích các chỉ tiêu tài chính ............................................................................ 13
1.4.1. Nhóm chỉ tiêu khả năng thanh toán .................................................................. 14
1.4.2. Nhóm chỉ tiêu về khả năng quản lý tài sản ....................................................... 15
1.4.3. Nhóm chỉ tiêu về khả năng quản lý nợ.............................................................. 18
1.4.4. Nhóm chỉ tiêu về khả năng sinh lời ................................................................... 19
1.4.5. Phân tích hiệu quả sử dụng vốn chủ sở hữu thông qua mô hình Dupont ...... 20
1.5. Các nhân tố ảnh hƣởng đến tài chính doanh nghiệp. ....................................... 22
1.5.1. Các nhân tố chủ quan ........................................................................................ 22
1.5.2. Các nhân tố khách quan .................................................................................... 24
CHƢƠNG 2. PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH TÀI CHÍNH TẠI CTCP THƢƠNG
MẠI DỊCH VỤ HÒA LẠC AN .................................................................................. 27
2.1. Quá trình hình thành và phát triển của CTCP thƣơng mại dịch vụ Hòa Lạc
An… .............................................................................................................................. 27
2.1.1. Giới thiệu chung về Công ty............................................................................... 27
2.1.2. Lịch sử hình thành và phát triển của CTCP thương mại dịch vụ Hòa Lạc An27
2.2. Cơ cấu tổ chức của CTCP thƣơng mại dịch vụ Hòa Lạc An ........................... 28
2.2.1. Sơ đồ cơ cấu tổ chức của CTCP thương mại dịch vụ Hòa Lạc An ................. 28

2.2.2. Chức năng, nhiệm vụ của từng bộ phận ............................................................. 28
2.3. Phân tích báo cáo tài chính tại CTCP thƣơng mại dịch vụ Hòa Lạc An .......... 29
2.3.1. Phân tích bảng cân đối kế toán............................................................................ 29
2.3.2. Phân tích bảng báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh ..................................... 45
2.3.3. Phân tích bảng báo cáo lưu chuyển tiền tệ ......................................................... 51
2.4. Phân tích các chỉ tiêu tài chính .............................................................................. 57
2.4.1. Nhóm chỉ tiêu về khả năng thanh toán ............................................................... 57
2.4.2. Nhóm chỉ tiêu về khả năng quản lý tài sản ......................................................... 59
2.4.3. Nhóm chỉ tiêu về khả năng quản lý nợ................................................................ 66
2.4.4. Nhóm chỉ tiêu về khả năng sinh lời ..................................................................... 68
2.5. Phân tích tổng hợp tình hình tài chính thông qua mô hình Dupont ................. 71
2.5.1. Phân tích hiệu quả sử dụng tài sản thông qua mô hình Dupont ....................... 71
2.5.2. Phân tích hiệu quả sử dụng nguồn vốn qua mô hình Dupont ........................... 72
2.6. Đánh giá chung về tình hình tài chính giai đoạn 2012  2014 tại CTCP
thƣơng mại dịch vụ Hòa Lạc An .................................................................................. 74
2.6.1. Kết quả đạt được ................................................................................................... 74
2.6.2. Những hạn chế và nguyên nhân ......................................................................... 75
CHƢƠNG 3. MỘT SỐ GIẢI PHÁP CƠ BẢN NHẰM CẢI THIỆN TÌNH HÌNH
TÀI CHÍNH TẠI CTCP THƢƠNG MẠI DỊCH VỤ HÒA LẠC AN ...................... 79
3.1. Mục tiêu, phƣơng hƣớng kinh doanh và tiêu thụ hàng hóa và dịch vụ của
công ty trong thời gian tới............................................................................................. 79
3.2. Một số giải pháp cải thiện tình hình tài chính của CTCP thƣơng mại dịch vụ
Hòa Lạc An..................................................................................................................... 79
3.2.1. Nâng cao dự trữ tiền và các khoản tương đương tiền ........................................ 80
3.2.2. Dự trữ hàng tồn kho phù hợp .............................................................................. 80
3.2.3. Đầu tư thêm TSCĐ ............................................................................................... 82
3.2.4. Đẩy nhanh tốc độ tiêu thụ sản phẩm ................................................................... 82
3.2.5. Giảm thiểu chi phí ................................................................................................ 83

3.2.6. Gia tăng khả năng sinh lời................................................................................... 83
3.2.7. Nâng cao trình độ nguồn nhân lực ..................................................................... 84

Thang Long University Library


DANH MỤC VIẾT TẮT
Ký hiệu viết tắt

Tên đầy đủ

TSCĐ

Tài sản cố định

TSDH

Tài sản dài hạn

TSLĐ

Tài sản lưu động

TSNH

Tài sản ngắn hạn

VLĐR

Vốn lưu động ròng

VCSH

Vốn chủ sở hữu

CTCP

Công ty cổ phần

Thuế TNDN

Thuế thu nhập doanh nghiệp

LNST

Lợi nhuận sau thuế


DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU, HÌNH VẼ, ĐỒ THỊ, CÔNG THỨC
Sơ đồ 1.1. Quá trình tiến hành phân tích tài chính doanh nghiệp .............................. 4
Sơ đồ 1.2. Sơ đồ mô tả các chiến lƣợc quản lý vốn trong doanh nghiệp .................. 11
Sơ đồ 2.1. Cơ cấu tổ chức của CTCP thƣơng mại dịch vụ Hòa Lạc An ................... 28
Bảng 2.1. Cơ cấu tài sản của Công ty giai đoạn 2012  2014 .................................... 30
Bảng 2.2. Cơ cấu tài sản của CTCP thƣơng mại dịch vụ Hòa Lạc An giai đoạn
2012  2014 ..................................................................................................................... 32
Bảng 2.3. Cơ cấu nguồn vốn của Công ty giai đoạn 2012 – 2014 .............................. 36
Bảng 2.4. Cơ cấu nguồn vốn của CTCP thƣơng mại dịch vụ Hòa Lạc An giai
đoạn 2012  2014............................................................................................................ 39
Bảng 2.5. Mối liên hệ giữa tài sản và nguồn vốn giai đoạn 2012 – 2014 ................... 44
Bảng 2.6. Báo cáo kết quả kinh doanh năm 2012 - 2014 của CTCP thƣơng mại

dịch vụ Hòa Lạc An ....................................................................................................... 47
Bảng 2.7. Báo cáo lƣu chuyển tiền tệ giai đoạn 2012 - 2014 của CTCP thƣơng
mại dịch vụ Hòa Lạc An ............................................................................................... 52
Bảng 2.8. Nhóm chỉ tiêu về khả năng thanh toán ....................................................... 57
Bảng 2.9. Nhóm chỉ tiêu về khả năng quản lý hàng tồn kho ..................................... 60
Bảng 2.10. Nhóm chỉ tiêu về khả năng quản lý các khoản phải thu ......................... 61
Bảng 2.11. Nhóm chỉ tiêu quản lý các khoản phải trả ............................................... 62
Bảng 2.12. Chỉ tiêu về khả năng quản lý tiền và các khoản tƣơng đƣơng tiền........ 63
Bảng 2.13. Nhóm chỉ tiêu quản lý tài sản chung ......................................................... 64
Bảng 2.14. Nhóm chỉ tiêu về khả năng quản lý nợ ..................................................... 66
Bảng 2.15. Nhóm chỉ tiêu về khả năng sinh lời ........................................................... 68
Bảng 2.16. Phân tích ROA theo mô hình Dupont ....................................................... 71
Bảng 2.17. Phân tích ROE theo mô hình Dupont ....................................................... 72
Bảng 3.1. Các công thức tính trong phƣơng pháp EOQ ............................................ 81

Thang Long University Library


LỜI MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Ngày nay chúng ta đang chứng kiến sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế nước ta từ
một nền kinh tế dựa vào nông nghiệp là chủ yếu sang một nền kinh tế có tỷ trọng công
nghiệp và dịch vụ cao, dựa vào nền tảng của nền kinh tế tri thức và xu hướng gắn với
nền kinh tế toàn cầu. Chính sự chuyển dịch này đã tạo cơ hội và điều kiện thuận lợi
cho nhiều ngành kinh tế phát triển. Song cũng làm phát sinh nhiều vấn đề phức tạp đặt
ra cho các doanh nghiệp những yêu cầu và thách thức mới, đòi hỏi các doanh nghiệp
phải tự vận động, vươn lên để vượt qua những thách thức, tránh nguy cơ bị đào thải
bởi quy luật cạnh tranh khắc nghiệt của cơ chế thị trường.
Trong nền kinh tế thị trường, doanh nghiệp muốn tồn tại và phát triển phải kinh
doanh có hiệu quả. Điều đó đồng nghĩa với việc doanh nghiệp phải luôn nâng cao tính

cạnh tranh và phải có chiến lược phát triển không ngừng. Việc quản trị và điều hành
doanh nghiệp luôn đặt ra những vấn đề tài chính mang tính sống còn. Để giải quyết tốt
những vấn đề này, nhà quản trị cần nắm rõ thực trạng tài chính của doanh nghiệp. Bên
cạnh đó, trong điều kiện tăng cường hội nhập khu vực và quốc tế hiện nay, thông tin
tài chính không chỉ là đối tượng quan tâm của nhà quản lý doanh nghiệp, của Nhà
nước trên phương diện vĩ mô mà còn là đối tượng quan tâm của nhà đầu tư, ngân hàng,
cổ đông, nhà cung cấp. Chính vì vậy, vấn đề lành mạnh hoá tình hình tài chính doanh
nghiệp hiện đang là đối tượng quan tâm hàng đầu của các doanh nghiệp dưới mọi hình
thức sở hữu.
Việc thường xuyên phân tích tình hình tài chính sẽ giúp nhà quản lý doanh
nghiệp thấy rõ thực trạng hoạt động tài chính, từ đó có thể nhận ra những mặt mạnh,
mặt yếu của doanh nghiệp nhằm làm căn cứ để hoạch định phương án hành động phù
hợp cho tương lai và đồng thời đề xuất những giải pháp hữu hiệu để ổn định và tăng
cường tình hình tài chính, nâng cao chất lượng hoạt động của doanh nghiệp.
Nhận thức được tầm quan trọng trên nên em đã chọn đề tài “ Phân tích tình hình
tài chính tại Công ty cổ phần thương mại dịch vụ Hòa Lạc An”.
2. Mục tiêu nghiên cứu
Bài khóa luận “Phân tích tình hình tài chính tại Công ty cổ phần thƣơng mại
dịch vụ Hòa Lạc An” nhằm thực hiện các mục tiêu nghiên cứu sau:
- Tổng hợp, vận dụng những kiến thức và lý thuyết chuyên ngành về phân tích tài
chính doanh nghiệp để từ đó nghiên cứu, phân tích tình hình tài chính của CTCP
thương mại dịch vụ Hòa Lạc An.


- Làm rõ thực trạng tài chính của CTCP thương mại dịch vụ Hòa Lạc An trong
giai đoạn 2012 – 2014, từ đó chỉ ra và giải thích được những nguyên nhân về sự biến
động tài chính của Công ty. Đồng thời nêu rõ kết quả đã đạt được cũng như mặt hạn
chế của Công ty.
- Đề xuất một số biện pháp cụ thể nhằm cải thiện tình hình tài chính của CTCP
thương mại dịch vụ Hòa Lạc An.

3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu: Tình hình tài chính doanh nghiệp tại CTCP thương mại
dịch vụ Hòa Lạc An.
Phạm vi không gian: Công ty Cổ phần thương mại dịch vụ Hòa Lạc An.
Phạm vi thời gian: Giai đoạn 2012 – 2014.
4. Phƣơng pháp nghiên cứu
Dựa trên các cơ sở lý thuyết về tài chính doanh nghiệp và phân tích tài chính
doanh nghiệp khóa luận sẽ sử dụng chủ yếu: phương pháp phân tích, phương pháp
tổng hợp và phương pháp so sánh.
5. Kết cấu khóa luận
Ngoài mở đầu và kết luận khóa luận gồm 3 chương:
Chƣơng 1: Cơ sở lý luận chung về phân tích tài chính doanh nghiệp.
Chƣơng 2: Phân tích tình hình tài chính tại Công ty cổ phần thương mại dịch vụ
Hòa Lạc An.
Chƣơng 3: Một số giải pháp nhằm cải thiện tình hình tài chính tại Công ty cổ
phần thương mại dịch vụ Hòa Lạc An.

Thang Long University Library


CHƢƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÂN TÍCH TÀI CHÍNH DOANH
NGHIỆP
1.1. Tổng quan về phân tích tài chính doanh nghiệp
1.1.1. Khái niệm phân tích tài chính doanh nghiệp
Phân tích tài chính có ý nghĩa vô cùng quan trọng đối với các hoạt động quản trị
doanh nghiệp, hoạt động đầu tư, hoạt động cho vay của doanh nghiệp, đặc biệt là trong
nền kinh tế thị trường với đặc trưng là tính cạnh tranh hiện nay. Hầu hết các quyết định
kinh doanh, đầu tư hay cho vay của doanh nghiệp đều xuất phát từ kết quả của quá
trình phân tích tài chính doanh nghiệp. Có nhiều định nghĩa về phân tích tài chính
doanh nghiệp, nhưng từ cách thức và mục đích phân tích tài chính, có thể định nghĩa

phân tích tài chính như sau:
“Phân tích tài chính là một tập hợp các khái niệm, phương pháp và các công cụ
cho phép thu thập và xử lý các thông tin kế toán và các thông tin khác về quản lý nhằm
đánh giá tình hình tài chính của một doanh nghiệp, đánh giá rủi ro, mức độ và chất
lượng hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp đó, khả năng và tiềm lực của doanh
nghiệp, giúp người sử dụng thông tin đưa ra các quyết định tài chính, quyết định quản
lý phù hợp.” [2, tr.77]
1.1.2. Mục tiêu và vai trò phân tích tài chính doanh nghiệp
 Mục tiêu của phân tích tài chính doanh nghiệp
Phân tích tài chính là quá trình sử dụng các kỹ thuật phân tích thích hợp để xử lý
các dữ liệu từ báo cáo tài chính và từ các tài liệu khác, hình thành hệ thống các chỉ tiêu
tài chính nhằm đánh giá thực trạng tài chính và dự đoán tiềm lực tài chính trong tương
lai. Như vậy, phân tích tài chính trước hết là việc chuyển các dữ liệu tài chính trên báo
cáo tài chính thành những thông tin hữu ích. Quá trình này có thể thực hiện theo nhiều
cách khác nhau tùy thuộc vào mục tiêu của nhà phân tích. Phân tích tài chính được sử
dụng như là công cụ khảo sát cơ bản để đánh giá chính xác tình hình tài chính của
doanh nghiệp trên các khía cạnh khác nhau như cơ cấu nguồn vốn, tài sản, khả năng
thanh toán, lưu chuyển tiền tệ, hiệu quả sự dụng tài sản, khả năng sinh lời, rủi ro tài
chính…nhằm đáp ứng thông tin cho tất cả những đối tượng quan tâm đến hoạt động tài
chính của doanh nghiệp. Nó còn được sử dụng như là công cụ để định hướng các quyết
định của các đối tượng quan tâm theo chiều hướng phù hợp với tình hình thực tế của
doanh nghiệp như quyết định đầu tư, tài trợ, phân chia lợi nhuận….Trở thành cơ sở
cho các dự báo tài chính, giúp cho người phân tích tài chính có thể dự đoán được tiềm
năng tài chính của doanh nghiệp trong tương lai. Công cụ để kiểm soát HĐKD của
doanh nghiệp trên cơ sở kiểm tra, đánh giá các chỉ tiêu kết quả đạt được so với các chỉ
1


2 tiêu kế hoạch, dự toán, định mức…Từ đó, xác định được những điểm mạnh, điểm
yếu trong HĐKD, góp phần giúp cho doanh nghiệp có được những quyết định cũng

như giải pháp đúng đắn, đảm bảo việc kinh doanh hiệu quả cao. Mục tiêu này đặc biệt
quan trọng với các nhà quản trị doanh nghiệp. Tùy thuộc vào mục đích của mỗi đối
tượng sẽ có những nhu cầu về các loại thông tin khác nhau và mỗi đối tượng sử dụng
thông tin có xu hướng tập trung vào những khía cạnh khác nhau của tài chính doanh
nghiệp.
 Vai trò phân tích tài chính doanh nghiệp
Vai trò đầu tiên và rất quan trọng của phân tích tài chính doanh nghiệp là cung
cấp các phân tích hữu ích, trên cơ sở đó giúp cho doanh nghiệp và các nhà đầu tư đưa
ra các quyết định quản lý, đầu tư đúng đắn. Phân tích tài chính làm giảm bớt các nhận
định chủ quan, dự đoán và những trực giác trong kinh doanh, góp phần làm giảm bớt
tính không chắc chắn cho các hoạt động kinh doanh, cung cấp những cơ sở mang tính
hệ thống và hiệu quả trong phân tích các hoạt động kinh doanh và cũng giúp kết nối và
cố vấn đầu tư cho chính doanh nghiệp của mình thông qua sự phân tích và đánh giá
các dự án hay kế hoạch. Kết quả của phân tích tài chính sẽ góp phần tích cực vào sự
thành công và phát triển của các công ty. Điều này đã được khẳng định rất rõ và chứng
minh qua thực tế. Nếu phân tích tài chính một cách chính xác, đầy đủ, thì sẽ giúp nhà
quản trị của công ty đánh giá đúng tình hình thực tế, từ đó đưa ra những quyết định
chính xác để cải thiện hoạt động sản xuất kinh doanh.
1.1.3. Ý nghĩa phân tích tài chính doanh nghiệp
Phân tích tài chính thực sự có ích và vô cùng cần thiết đặc biệt đối với sự phát
triển của các doanh nghiệp, của ngân hàng, của thị trường vốn như hiện nay. Nó không
chỉ phục vụ cho doanh nghiệp mà còn cho tất cả các đối tượng quan tâm đến tình hình
tài chính của doanh nghiệp:
Đối với các nhà quản trị doanh nghiệp: Hoạt động phân tích tài chính của
những người quản trị doanh nghiệp được gọi là phân tích tài chính nội bộ. Do ở doanh
nghiệp họ nắm được đầy đủ và chính xác các thông tin, kèm theo sự hiểu rõ về doanh
nghiệp nên họ có lợi thế để phân tích tài chính một cách tốt nhất. Phân tích tài chính có
ý nghĩa để dự báo tài chính và là cơ sở cho nhà quản trị đưa ra quyết định phù hợp
không chỉ trong vấn đề tài chính mà còn nhiều vấn đề khác. Phân tích tài chính nội bộ
thực sự cần thiết để xác định giá trị kinh tế, các mặt điểm mạnh, yếu và đưa ra quyết

định đúng đắn cho sự phát triển của một doanh nghiệp.
Đối với các nhà đầu tư doanh nghiệp:
ọ luôn đứng trướ
2

Thang Long University Library


Đối với chủ nợ của doanh nghiệp:
ự
.C

Đối với người lao động trong doanh nghiệp: Đ

Đối với cơ quan quản lý Nhà Nước:

không…để

1.1.4. Quy trình phân tích tài chính doanh nghiệp

3


Sơ đồ 1.1. Quá trình tiến hành phân tích tài chính doanh nghiệp

Lập kế hoạch

Thu thập thông
tin

Xử lý thông tin

Dự đoán và
quyết định

Nguồn: [3, tr.80]
Bƣớc 1: Lập kế hoạch
Lập kế hoạch phân tích: trước tiên phải có một kế hoạch đầy đủ và chi tiết các
công việc sẽ triển khai trong quá trình phân tích. Việc này sẽ giúp quá trình phân tích
được thuận lợi và nguồn thông tin thu nhập có chọn lọc hơn.
Bƣớc 2: Thu thập thông tin
Xác định mục tiêu phân tích là những thông tin nội bộ đến những thông tin bên
ngoài, những thông tin kế toán và những thông tin quản lý khác, những thông tin về số
lượng và giá trị.
Xây dựng chương trình phân tích: dùng các phương pháp, cách thức phù hợp
nhất với doanh nghiệp để phân tích số liệu, sử dụng phân tích bên trong doanh nghiệp
hay thuê ngoài của công ty kiểm toán.
Bƣớc 3: Xử lý thông tin
Giai đoạn tiếp theo của phân tích tài chính là quá trình xử lý thông tin đã thu thập
được trước đó. Trong giai đoạn này, nhà phân tích sẽ sử dụng các phương pháp phù
hợp và có tính chính xác cao nhất để phân tích và xử lý nguồn thông tin đã thu thập,
phục vụ mục tiêu phân tích đặt ra.
Xử lý thông tin là quá trình sắp xếp các thông tin theo những mục tiêu nhất định
nhằm tính toán, so sánh, giải thích, đánh giá, xác định nguyên nhân của các kết quả đã
đạt được phục vụ cho quá trình dự đoán và quyết định.
Bƣớc 4: Dự đoán và quyết định
Đây là bước cuối cùng trong quá trình phân tích tài chính doanh nghiệp. Nhà
phân tích sẽ sử dụng những kỹ năng và kinh nghiệm của mình để lý giải cho các chỉ
tiêu tài chính đã được tính toán, phân tích, so sánh trước đó.
Các tồn tại và thành công mà doanh nghiệp đã được nhận xét, giải thích kỹ càng

nhằm dự đoán nhu cầu và đưa ra những quyết định liên quan đến mục tiêu hoạt động
của doanh nghiệp là tăng trưởng, phát triển, tối đa hóa lợi nhuận hay tối đa hóa giá trị
doanh nghiệp. Từ đó, họ sẽ ra các quyết định chiến lược cho tương lai.
4

Thang Long University Library


1.1.5. Nguồn thông tin sử dụng trong phân tích tài chính

Thông tin bên trong doanh nghiệp:
- Bảng cân đối kế toán
Bảng cân đối kế toán là một báo cáo tài chính mô tả tình trạng tài chính của một
doanh nghiệp tại một thời điểm nhất định nào đó. Đấy là một báo cáo tài chính phản
ánh tổng quát tình hình tài sản của doanh nghiệp tại một thời điểm nhất định, dưới
hình thái tiền tệ theo giá trị tài sản và nguồn hình thành tài sản. Xét về bản chất, bảng
cân đối kế toán là một bảng cân đối tổng hợp giữa tài sản với vốn chủ sở hữu và công
nợ phải trả (nguồn vốn). Thông qua nó cho phép ta nghiên cứu, đánh giá một cách 4
tổng quát tình hình tài chính và kết quả sản xuất kinh doanh, trình độ sử dụng vốn và
những triển vọng kinh tế, tài chính của doanh nghiệp.
Phần tài sản: Bao gồm có tài sản ngắn hạn và tài sản dài hạn. Về mặt pháp lý,
phần tài sản thể hiện số tiềm lực mà doanh nghiệp có quyền quản lý, sử dụng lâu dài
gắn với mục đích thu được các khoản lợi ích trong tương lai. Về mặt kinh tế, các chỉ
tiêu của phần tài sản cho phép đánh giá tổng quát về quy mô vốn, cơ cấu vốn, quan hệ
giữa năng lực sản xuất và trình độ sử dụng vốn của doanh nghiệp.
Phần nguồn vốn: Bao gồm công nợ phải trả và nguồn vốn chủ sở hữu, phản ánh
các nguồn hình thành tài sản của doanh nghiệp. Về mặt pháp lý, phần nguồn vốn thể
hiện trách nhiệm pháp lý về mặt vật chất của doanh nghiệp đối với các đối tượng cấp
vốn (Nhà nước, ngân hàng, cổ đông, các bên liên doanh...). Hay nói cách khác thì các
chỉ tiêu bên phần nguồn vốn thể hiện trách nhiệm của doanh nghiệp về tổng số vốn đã

đăng ký kinh doanh, về số tài sản hình thành và trách nhiệm phải thanh toán các khoản
nợ (với người lao động, với nhà cung cấp, với Nhà nước...). Về mặt kinh tế, phần
nguồn vốn thể hiện các nguồn hình thành tài sản hiện có, căn cứ vào đó có thể biết tỷ
lệ, kết cấu của từng loại nguồn vốn đồng thời phần nguồn vốn cũng phản ánh được
thực trạng tình hình tài chính của doanh nghiệp.
- Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh
Một loại thông tin không kém phần quan trọng được sử dụng trong phân tích tài
chính là thông tin phản ánh trong báo cáo kết quả sản xuất kinh doanh. Khác với bảng
5


cân đối kế toán, báo cáo kết quả sản xuất kinh doanh cho biết sự dịch chuyển của vốn
trong quá trình sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp; nó cho phép dự tính khả năng
hoạt động của doanh nghiẹp trong tương lai. Báo cáo kết quả sản xuất kinh doanh
đồng thời cũng giúp cho nhà phân tích so sánh doanh thu và số tiền thực nhập quỹ khi
bán hàng hoá, dịch vụ với tổng chi phí phát sinh và số tiền thực xuất quỹ để vận hành
doanh nghiệp. Trên cơ sở đó, có thể xác định được kết quả sản xuất kinh doanh: lãi
hay lỗ trong năm. Như vậy, báo cáo kết quả kinh doanh phản ánh kết quả hoạt động
sản xuất kinh doanh, phản ánh tình hình tài chính của một doanh nghiệp trong một thời
kỳ nhất định. Nó cung cấp những thông tin tổng hợp về tình hình và kết quả sử dụng
các tiềm năng về vốn, lao động, kỹ thuật và trình độ quản lý sản xuất kinh doanh của
doanh nghiệp.
- Bảng báo cáo lƣu chuyển tiền tệ
Báo cáo lưu chuyển tiền tệ là một trong bốn báo cáo tài chính bắt buộc mà bất kỳ
doanh nghiệp nào cũng phải lập để cung cấp cho người sử dụng thông tin của doanh
nghiệp. Nếu bảng cân đối kế toán cho biết những nguồn lực của cải (tài sản) và nguồn
gốc của những tài sản đó; và báo cáo kết quả kinh doanh cho biết thu nhập và chi phí 5
phát sinh để tính được kết quả lãi, lỗ trong một kỳ kinh doanh, thì báo cáo lưu chuyển
tiền tệ được lập để trả lời các vấn đề liên quan đến luồng tiền vào ra trong doanh
nghiệp, tình hình thu chi ngắn hạn của doanh nghiệp. Những luồng vào ra của tiền và

các khoản coi như tiền được tổng hợp thành ba nhóm : lưu chuyển tiền tệ từ hoạt động
sản xuất kinh doanh, lưu chuyển tiền tệ từ hoạt động tài chính và lưu chuyển tiền tệ từ
hoạt động bất thường
- Bản thuyết minh báo cáo tài chính
Đây là một báo cáo quan trọng của bất kỳ một doanh nghiệp nào trong nền kinh
tế, có tính chất bổ sung, hoàn thiện thông tin cho ba báo cáo tài chính trên. Đó là
những thông tin về đặc điểm hoạt động kinh doanh, chế độ kế toán áp dụng tại doanh
nghiệp, chi tiết một số chỉ tiêu trong các báo cáo tài chính.
Tóm lại,

Thông tin bên ngoài doanh nghiệp

6

Thang Long University Library


- Thông tin liên quan đến tình hình kinh tế: Hoạt động sản xuất kinh doanh
của doanh nghiệp chịu tác động của nhiều yếu tố thuộc môi trường vĩ mô nên khi tiến
hành phân tích tài chính cần phải đặt trong bối cảnh chung của nền kinh tế trong nước
và khu vực. Kết hợp những thông tin này giúp cho các nhà quản trị doanh nghiệp có
những đánh giá đầy đủ hơn tình hình tài chính và dự báo chính xác hơn những nguy
cơ, cơ hội đối với hoạt động của doanh nghiệp. Những thông tin cần quan tâm là:
+ Thông tin về tăng trưởng, suy thoái kinh tế.
+ Thông tin về lãi suất ngân hàng, tỷ giá ngoại tệ.
+ Thông tin về tỷ lệ lạm phát
+ Các chính sách kinh tế, chính trị, ngoại giao lớn của Nhà nước.
- Thông tin theo ngành: Ngoài những thông tin về môi trường vĩ mô, những
thông tin liên quan đến ngành, lĩnh vực kinh doanh cũng cần được chú trọng:
+ Mức độ và yêu cầu công nghệ của ngành.

+ Mức độ cạnh tranh và quy mô của thị trường.
+ Nhịp độ và xu hướng vận động của ngành.
+ Nguy cơ xuất hiện những đối thủ tiềm năng.
Những thông tin trên sẽ làm rõ hơn nội dung của các chỉ tiêu tài chính trong từng
ngành, lĩnh vực kinh doanh, đánh giá rủi ro kinh doanh của doanh nghiệp.
- Thông tin về đặc điểm hoạt động kinh doanh: Do mỗi doanh nghiệp có
những đặc điểm riêng trong hoạt động sản xuất kinh doanh và trong định hướng phát
triển nên để đánh giá hợp lý tình hình tài chính, các nhà phân tích cần nghiên cứu kỹ
lưỡng đặc điểm sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp mình. Cụ thể là:
+ Mục tiêu và chiến lược hoạt động của doanh nghiệp gồm cả chiến lược tài
chính và chiến lược kinh doanh.
+ Đặc điểm quá trình luân chuyển vốn của doanh nghiệp.
+ Tính chu kỳ trong hoạt động sản xuất kinh doanh
+ Mối liên hệ giữa doanh nghiệp với nhà cung cấp, khách hàng, ngân hàng…
+ Các chính sách hoạt động khác.

7


Như vậy, tổng hợp các thông tin bên trong và bên ngoài doanh nghiệp sẽ cung
cấp đầy đủ các dữ liệu cần thiết giúp nhà phân tích có thể đưa ra được những nhận xét,
kết luận tinh tế và thích đáng.
1.2. Phƣơng pháp phân tích tài chính doanh nghiệp
Phương pháp phân tích tài chính bao gồm một hệ thống các công cụ biện pháp
nhằm tiếp cận, nghiên cứu các sự kiện, hiện tượng, các mối quan hệ bên trong và bên
ngoài, các luồng dịch chuyển và biến đổi tài chính, các chỉ tiêu tài chính tổng hợp và
chi tiết, nhằm đánh giá tình hình tài chính doanh nghiệp.
1.2.1. Phương pháp so sánh

- Về điều kiện so sánh:

- Về tiêu thức so sánh:
+
+
+

+
- Về kỹ thuật so sánh: thường sử dụng kỹ thuật so sánh sau đây:

u.
8

Thang Long University Library


∆ = Chỉ tiêu kỳ phân tích – Chỉ tiêu kỳ gốc
(giảm) giữa thực tế so với kỳ gốc của các chỉ tiêu phân tích, cũng có khi là tỷ trọng của
một hiện tượng kinh tế trong tổng thể quy mô chung được xác định. Kết quả so sánh
biểu hiện kết cấu, mối quan hệ tỷ lệ, tốc độ phát triển, mức độ phổ biến của các hiện
tượng nghiên cứu.
Tỷ lệ tăng (giảm) của chỉ tiêu

Số liệu kỳ phân tích

=

Số liệu kỳ gốc

*

100%

+ So sánh bằng số bình quân: Số bình quân là dạng đặc biệt của số tuyệt đối, biểu
hiện tính chất đặc trưng chung về mặt số lượng nhằm phản ánh đặc điểm chung của
một đơn vị, một bộ phận hay một tổng thể chung có cùng một tính chất.
Từ đó cho thấy sự biến động về mặt quy mô hoặc khối lượng của chỉ tiêu phân
tích, mối quan hệ tỷ lệ, kết cấu của từng chỉ tiêu trong tổng thể hoặc biến động về mặt
tốc độ của chỉ tiêu đang xem xét giữa các thời gian khác nhau, biểu hiện tính phổ biến
của chỉ tiêu phân tích.
- Hình thức so sánh:
+ So sánh theo chiều dọc: là quá trình so sánh, xác định tỷ lệ, quan hệ tương quan
giữa các dữ kiện trên báo cáo tài chính của kỳ hiện hành.
+ So sánh theo chiều ngang: là quá trình so sánh, xác định tỷ lệ và chiều hướng
tăng giảm của các dữ kiện trên báo cáo tài chính của nhiều kỳ khác nhau (cần chú ý
trong điều kiện có lạm phát, kết quả tính được chỉ có ý nghĩa khi chúng ta đã loại trừ
ảnh hưởng của biến động giá).
1.2.2. Phương pháp cân đối liên hệ
Các báo cáo tài chính đều có đặc trưng chung là thể hiện tính cân đối: cân đối
giữa tài sản và nguồn vốn; cân đối giữa doanh thu, chi phí và kết quả; cân đối giữa
dòng tiền vào và dòng tiền ra, cân đối giữa tăng và giảm...Cụ thể là các cân đối cơ bản:
- Tổng tài sản = TSNH + TSDH
- Tổng tài sản = Tổng nguồn vốn
- Lợi nhuận = Doanh thu  Chi phí
- Dòng tiền thuần = Dòng tiền vào  Dòng tiền ra
Dựa vào những cân đối cơ bản trên, trong phân tích tài chính thường vận dụng
phương pháp cân đối liên hệ để xem xét ảnh hưởng của từng nhân tố đến biến động
của chỉ tiêu phân tích. Chẳng hạn, với biến động của tổng tài sản giữa hai thời điểm,
phương pháp này sẽ cho thấy loại tài sản nào (hàng tồn kho, nợ phải thu, TSCĐ...)
9

biến động ảnh hưởng đến biến động tổng tài sản của doanh nghiệp. Như vậy, dựa vào
biến động của từng bộ phận mà chỉ tiêu phân tích sẽ được đánh giá đầy đủ hơn.
1.2.3. Phương pháp phân tích tỷ lệ
Phương pháp này dựa trên các ý nghĩa chuẩn mực các tỷ lệ của các đại lượng tài
chính trong quan hệ tài chính trong các quan hệ tài chính. Về nguyên tắc, phương pháp
này yêu cầu phải xác định được các ngưỡng, các định mức để nhận xét, đánh giá tình
hình tài chính doanh nghiệp, trên cơ sở so sánh các tỷ lệ của doanh nghiệp với giá trị
các tỷ lệ tham chiếu.
Trong phân tích tài chính doanh nghiệp, các tỷ lệ tài chính được phân thành các
nhóm chỉ tiêu đặc trưng phản ánh nội dung cơ bản theo mục tiêu phân tích của doanh
nghiệp. Nhìn chung có các 4 nhóm chính sau:
- Nhóm chỉ tiêu về khả năng cân đối vốn, cơ cấu nguồn vốn và nguồn vốn: Qua
chỉ tiêu này phản ánh mức độ ổn định và tự chủ tài chính.
- Nhóm chỉ tiêu khả năng thanh toán: Được sử dụng để đánh giá khả năng đáp
ứng các khoản nợ ngắn hạn của doanh nghiệp.
- Nhóm chỉ tiêu về năng lực hoạt động kinh doanh: Đây là nhóm chỉ tiêu đặc
trưng cho việc sử dụng nguồn lực của doanh nghiệp.
- Nhóm chỉ tiêu về khả năng sinh lời: Phản ánh hiệu quả sản xuất kinh doanh
tổng hợp nhất của doanh nghiệp.
1.3. Phân tích báo cáo tài chính
1.3.1. Phân tích bảng cân đối kế toán
Phân tích tình hình tài sản của doanh nghiệp
Đầu tiên tiến hành so sánh quy mô tổng tài sản để thấy được sự biến động của
tổng tài sản giữa các thời điểm, từ đó biết được tình hình đầu tư của doanh nghiệp. Sau
đó đánh giá khái quát cơ cấu tổng tài sản thông qua việc tính toán tỷ trọng của từng
loại tài sản trong tổng tài sản, qua đó nhận xét về mức độ phù hợp của cơ cấu tài sản
với ngành nghề kinh doanh của doanh nghiệp. Tỷ trọng của từng bộ phận tài sản chiếm
trong tổng số tài sản được xác định như sau:
Giá trị của từng bộ phận

tài sản

Giá trị của từng bộ phận tài sản x 100
=
Tổng tài sản

Bước tiếp theo là tiến hành phân tích ngang, tức là so sánh mức tăng, giảm của
các chỉ tiêu tài sản trên bảng cân đối kế toán thông qua số tuyệt đối và tương đối giữa
cuối kỳ với đầu kỳ hoặc nhiều thời điểm liên tiếp. Bước này giúp nhận biết các nhân tố
ảnh hưởng và xác định mức độ ảnh hưởng đến sự biến động về cơ cấu tài sản. Từ đó
10

Thang Long University Library


đưa ra các nhận xét về quy mô từng khoản mục thành phần của tài sản là tăng hay
giảm, đồng thời lý giải cho biến động tăng hoặc giảm cũng như phân tích ảnh hưởng
của biến động này đến kết quả và hiệu quả kinh doanh.
Phân tích tình hình nguồn vốn của doanh nghiệp
Việc phân tích tình hình nguồn vốn cũng tương tự như phân tích tình hình tài sản.
Đầu tiên, cần tính toán và so sánh tình hình biến động giữa các kỳ với nhau. Tỷ trọng
của từng bộ phận nguồn vốn chiếm trong tổng số nguồn vốn được xác định như sau:
Giá trị của từng bộ phận
nguồn vốn

Giá trị của từng bộ phận nguồn vốn x 100
=
Tổng nguồn vốn

Sau đó, nhà phân tích tiếp tục tiến hành phân tích ngang, tức là so sánh sự biến

động giữa các thời điểm của các chỉ tiêu nguồn vốn trên bảng cân đối kế toán. Qua đó
biết được tình hình huy động vốn, nắm được các nhân tố ảnh hưởng và mức độ ảnh
hưởng của các nhân tố đến sự biến động của cơ cấu nguồn vốn.
Mối quan hệ giữa tài sản và nguồn vốn
Mối quan hệ cân đối giữa tài sản và nguồn vốn thể hiện sự tương quan về giá trị
tài sản và cơ cấu nguồn vốn của doanh nghiệp trong hoạt động sản xuất kinh doanh.
Ngoài ra khi phân tích mối quan hệ giữa tài sản và nguồn vốn ta cần chú trọng đến
nguồn vốn lưu hoạt động ròng (VLĐR) hay còn gọi là vốn lưu động thường xuyên.
VLĐR = TSNH – Nợ ngắn hạn = Nguồn vốn dài hạn – TSDH
Nhu cầu VLĐR = Hàng tồn kho + Nợ phải thu – Nợ ngắn hạn (trừ vay ngắn hạn)
Sơ đồ 1.2. Sơ đồ mô tả các chiến lƣợc quản lý vốn trong doanh nghiệp
TSNH

NVNH

TSDH

NVDH
(1)

TSNH

NVNH

TSNH

NVNH

TSDH

NVDH

TSDH

NVDH

(2)

(3)
Nguồn: [3, tr 101 – 103]

+ Chiến lược quản lý vốn mạo hiểm (1): Chiến lược quản lý vốn mạo hiểm sử
dụng một phần nợ ngắn hạn tài trợ cho TSDH (VLĐR < 0). Đây là nguồn vốn để huy
động, lãi suất thấp, khả năng sinh lời cao nhưng chính vì thế có nhược điểm mà có
nhược điểm rủi ro tài chính cao vì thời gian thu hồi vốn của TSDH lớn hơn thời gian
trả nợ ngắn hạn.
11


+ Chiến lược quản lý vốn thận trọng (2): Chiến lược này sử dụng một phần nợ
dài hạn để tài trợ cho TSNH (VLĐR > 0). Nó đảm bảo khả năng thanh toán, nguồn
vốn ổn định, hạn chế rủi ro cao. Tuy nhiên chi phí huy động vốn dài hạn lớn hơn chi
phí huy động vốn động ngắn hạn nên khả năng sinh lời sẽ ở mức độ thấp.
+ Chiến lược quản lý vốn dung hòa (3): Sử dụng nguồn vốn ngắn hạn tài trợ cho
TSNH. Nguồn vốn dài hạn tài trợ cho TSDH (VLĐR = 0). Khả năng thanh toán ngắn
hạn = 1. Có ưu điểm tận dụng nguồn vốn trong mọi trường hợp. Tuy vậy chiến lược
này làm mất cơ hội kinh doanh gia tăng lợi nhuận nếu không huy động được nguồn
vốn cần thiết.
1.3.2. Phân tích báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh
Số liệu trên báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh được sử dụng để tính toán các

chỉ tiêu về khả năng sinh lợi, tình hình thực hiện nghĩa vụ với nhà nước về các khoản
phải nộp. Cùng với số liệu trên bảng cân đối kế toán, số liệu trên báo cáo kết quả kinh
doanh được sử dụng để tính toán hiệu quả sử dụng vốn, các chỉ tiêu về tỷ suất lợi
nhuận...
Phân tích doanh thu
Doanh thu bán sản phẩm và dịch vụ từ hoạt động kinh doanh là tiền bán sản
phẩm, hàng hoá sau khi đã trừ các khoản tiền chiết khấu bán hàng, giảm giá hàng bán,
hàng bán bị trả lại (có chứng từ hợp lệ), thu từ phần nợ giá của nhà nước nếu doanh
nghiệp có cung cấp hàng hoá, dịch vụ theo yêu cầu của Nhà nước.
Doanh thu hoạt động tài chính là doanh thu từ hoạt động mua bán trái phiếu, tín
phiếu, cổ phiếu, cho thuê tài sản, góp vốn liên doanh, thu lãi tiền gửi.
Doanh thu khác là các khoản thu nhập khác, lãi các khoản thu tiền mặt….
Phân tích chi phí
Phân tích chỉ tiêu chi phí sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, thường được
tiến hành bằng cách so sánh tăng giảm chi phí so với kỳ trước hoặc kỳ kế hoạch, hoặc
so với chỉ số trung bình ngành. So sánh có thể được tiến hành theo chỉ tiêu tổng chi
phí, hoặc chi phí bình quân, hoặc tỷ trọng phí, theo từng khoản mục hoặc từng thành
phần phí hoặc theo từng đơn vị bộ phận trực thuộc hoặc trung bình toàn doanh nghiệp.
Để có thể nhận định được sự thay đổi chi phí luôn cần đặt chúng trong mối quan hệ
với khối lượng, sản lượng hàng hoá tiêu thụ. Khi so sánh, nếu thay đổi chi phí có xu
hướng dẫn tới làm tăng mức chi phí bình quân hoặc làm tăng tỷ trọng phí thì cần đặt
dấu hỏi và phân tích sâu hơn nguyên nhân kinh tế, kỹ thuật liên quan.
Phân tích lợi nhuận

12

Thang Long University Library


Lợi nhuận của doanh nghiệp là biểu hiện bằng tiền của bộ phận sản phẩm thặng

dư cho kết quả sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp mang lại.
Mục đích của phân tích lợi nhuận là: đánh giá số lượng và chất lượng hoạt động
của doanh nghiệp, kết quả sử dụng các yếu tố sản xuất về tiền vốn, lao động, vật tư...
So sánh lợi nhuận thực hiện, lợi nhuận kế hoạch và lợi nhuận các kỳ trước
(tháng, quý, năm), qua đó thấy được mức độ tăng giảm của lợi nhuận từ các hoạt động.
Đánh giá tổng quát về tình hình thực hiện kế hoạch của doanh nghiệp.
Dựa vào báo cáo kết quả họat động kinh doanh để so sánh lợi nhuận thực hiện
với lợi nhuận kế hoạch và lợi nhuận các năm trước tăng giảm như thế nào để từ đó
đánh giá tổng quát mức hoàn thành và xu hướng phát triển của doanh nghiệp trong
tương lai.
1.3.3. Phân tích báo cáo lưu chuyển tiền tệ
Báo cáo lưu chuyển tiền tệ là một trong những báo cáo tài chính tổng hợp phản
ánh việc hình thành và sử dụng tiền phát sinh sau một kỳ hoạt động của doanh nghiệp.
Phân tích báo cáo lưu chuyển tiền tệ tập trung vào 3 luồng tiền chính là: lưu chuyển
tiền thuần từ hoạt động kinh doanh, lưu chuyển tiền thuần từ hoạt động đầu tư và lưu
chuyển tiền thuần từ hoạt động tài chính.
Trường hợp lưu chuyển tiền thuần từ hoạt động kinh doanh âm (thu < chi), nó thể
hiện quy mô đầu tư của doanh nghiệp mở rộng, vì đây là kết quả của số tiền chỉ ra để
mua nguyên vật liệu dự trữ hàng tồn kho, chi thường xuyên…Nếu lưu chuyển tiền
thuần từ hoạt động kinh doanh dương thì ngược lại.
Trường hợp lưu chuyển tiền thuần từ hoạt động đầu tư âm (thu < chi), nó thể
hiện quy mô đầu tư của doanh nghiệp mở rộng, vì đây là kết quả của số tiền chi ra để
đầu tư TSCĐ, góp vốn liên doanh…Nếu lưu chuyển tiền thuần từ hoạt động đầu tư
dương thì ngược lại.
Trường hợp lưu chuyển từ hoạt động tài chính âm (thu < chi), nó thể hiện quy mô
đầu tư ra bên ngoài của doanh nghiệp mở rộng, vì đây là kết quả của số tiền chi ra để
mua cổ phiếu, chi trả nợ gốc vay…Nếu lưu chuyển tiền thuần từ hoạt động tài chính
dương thì ngược lại.
Nếu luồng tiền hoạt động kinh doanh lớn hơn hai luồng tiền còn lại tức là hoạt
động mang lại tiền chủ yếu cho doanh nghiệp là tiền từ hoạt động kinh doanh. Việc

phân tích báo cáo lưu chuyền tiền tệ có ý nghĩa quan trọng trong việc xác định xu
hướng tạo ra tiền của các hoạt động trong doanh nghiệp và làm tiền đề cho việc lập dự
phòng.
1.4. Phân tích các chỉ tiêu tài chính
13


Phân tích chỉ số là công cụ đầy sức mạnh trong việc phát hiện sớm các vấn đề
nếu nó được sử dụng đầy đủ. Một nhận định từ chỉ số sẽ chính xác nếu chúng ta xem
xét nó trên tổng thể các chỉ số khác, các khuynh hướng, các vấn đề đang xảy ra tại
doanh nghiệp nói riêng và nền kinh tế nói chung.
1.4.1. Nhóm chỉ tiêu khả năng thanh toán
Khả năng thanh toán ngắn hạn
Khả năng thanh toán ngắn hạn phản ánh mối quan hệ giữa tài sản ngắn hạn và
các khoản nợ ngắn hạn. Nó là thước đo về khả năng trả nợ ngay, không dựa vào việc
bán các loại vật tư hàng hóa và được xác định theo công thức:
Khả năng thanh toán ngắn hạn

Tổng tài sản ngắn hạn
=
Tổng nợ ngắn hạn

Đây là chỉ tiêu phán ảnh khả năng thanh toán chung của doanh nghiệp trong kỳ
báo cáo. Chỉ tiêu này cho biết: với tổng số tài sản hiện có, doanh nghiệp có bảo đảm
trang trải được các khoản nợ phải trả hay không. Nếu trị số chỉ tiêu này của doanh
nghiệp luôn ≥ 1, doanh nghiệp bảo đảm được khả năng thanh toán tổng quát và ngược
lại; trị số này < 1, doanh nghiệp không bảo đảm được khả năng trang trải các khoản
nợ. doanh nghiệp càng mất dần khả năng thanh toán.
Khả năng thanh toán nhanh
Khả năng thanh toán nhanh phản ánh khả năng thanh toán các khoản nợ trong

thời gian ngắn, cho biết liệu công ty có đủ các tài sản ngắn hạn để trả cho các khoản
nợ ngắn hạn mà không cần phải bán hàng tồn kho hay không. Khả năng thanh toán
nhanh được thể hiện bằng công thức:
Tài sản ngắn hạn - Hàng tồn kho

Khả năng thanh toán nhanh

=

Tổng nợ ngắn hạn
Hệ số này cho biết khả năng đáp ứng việc thanh toán nợ ngắn hạn vì doanh
nghiệp dễ dàng chuyển từ tài sản lưu động thành tiền mặt. Hệ số này nói lên việc công
ty có khả năng đáp ứng việc thanh toán nợ ngắn hạn vì công ty không gặp khó khăn
nào trong việc chuyển từ tài sản lưu động khác về tiền mặt. Hệ số này > 2 thì được
đánh giá là an toàn vì công ty có thể trang trải các khoản nợ ngắn hạn mà không cần
phải bán toàn bộ tài sản ngắn hạn. Đây là hệ số phản ánh sự chắc chắn nhất khả năng
của công ty đáp ứng nghĩa vụ nợ hiện thời. Hệ số này càng cao thì càng được đánh giá
tốt.
Khả năng thanh toán tức thời
14

Thang Long University Library


Khả năng thanh toán tức thời cho biết một doanh nghiệp có thể trả được các
khoản nợ của mình nhanh đến đâu, vì tiền và các khoản tương đương tiền là những tài
sản có tính thanh khoản cao nhất. Khả năng thanh toán tức thời được thể hiện bằng
công thức:
Khả năng thanh toán tức
thời

Tiền và các khoản tương đương tiền
=

Tổng nợ ngắn hạn

Hệ số này cho biết, với lượng tiền và tương đương tiền hiện có, doanh nghiệp có
đủ khả năng trang trải các khoản nợ ngắn hạn, đặc biệt là nợ ngắn hạn đến hạn không.
Do tính chất tiền và tương đương tiền nên khi xác định khả năng thanh toán tức thời, ta
phải so sánh với các khoản nợ có thời hạn thanh toán trong vòng 3 tháng. Vì thế, khi
trị số của chỉ tiêu này ≥ 1, doanh nghiệp mới đảm bảo và thừa khả năng thanh toán tức
thời và ngược lại.
1.4.2. Nhóm chỉ tiêu về khả năng quản lý tài sản
 Nhóm chỉ tiêu về khả năng quản lý hàng tồn kho
- Số vòng quay hàng tồn kho
Giá vốn hàng bán
Vòng quay hàng tồn kho

=
Hàng hóa tồn kho

Số vòng quay hàng tồn kho cho biết trong một năm hay một kỳ, hàng tồn kho
quay được bao nhiêu vòng. Thông thường nếu số vòng quay hàng tồn kho càng cao thì
càng thể hiện công việc sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp là tốt, tạo ra các sản
phẩm chất lượng nên thời gian tiêu thụ nhanh. Nếu số vòng quay hàng tồn kho thấp,
chứng tỏ một lượng vốn đáng kể bị ứ đọng lại do dự trữ vật tư, hàng hóa quá mức hoặc
việc tiêu thụ sản phẩm là khó khăn.
- Thời gian luân chuyển hàng tồn kho trung bình
Thời gian luân chuyển hàng
kho trung bình

360
=
Số vòng quay hàng tồn kho

Chỉ tiêu này cho ta biết kể từ khi doanh nghiệp mua hàng đến khi bán được hàng
trung bình là bao nhiêu ngày. Do vậy, ngược với hệ số lưu kho, chỉ tiêu này càng nhỏ,
thời gian quay vòng càng ngắn thì tốc độ luân chuyển hàng tồn kho càng lớn, khả năng
hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp càng tốt và ngược lại.
 Nhóm chỉ tiêu về khả năng quản lý các khoản phải thu
- Số vòng quay các khoản phải thu

15