Tuyển chọn 20 đề văn nghị luận xã hội về triết lý cuộc sống hay

ĐỀ 1: “Cảm ơn đời mỗi sớm mai thức dậy / Ta có thêm ngày nữa để yêu
thương”
I. DÀN Ý:
1. Mở bài:
- Giới thiệu được về triết lý sống của bản thân (Ở đây là mối quan hệ giữa
tình yêu thương và cuộc đời).
- Có thể nói khái quát về triết lý đang đề cập.
2. Thân bài:
a) Giải thích:
- Triết lý sống là gì?
- Điều cần thiết phải có triết lý sống cho bản thân.
b) Bàn luận :
- Tại sao chọn triết lý ấy?
- Tầm quan trọng của cuộc sống và ý nghĩa của nó đối với mỗi người.
- Cách sống sao cho không phải lãng phí cuộc đời - món quà mà tạo hóa
đã ban tặng.
- Giá trị nhận được của cuộc sống với bản thân ta.
- Tình yêu thương - thái độ ứng xử cần thiết trong cuộc đời.
- Ý nghĩa của sự thương yêu.
- Mối quan hệ của nó với cuộc sống mỗi người.
- Yêu thương là điều đáng quý, nhưng cần phải biết giới hạn của nó.
c) Bài học nhận thức: Hãy biết gìn giữ, quý trọng cuộc đời và nâng niu nó bằng
sự yêu thương.
3. Kết bài :
- Khái quát ý nghĩa triết lý sống của bản thân.
- Rút ra bài học liên hệ hành động.
II. BÀI LÀM :
Bạn đã từng bất chợt nhận ra mình cần phải có một triết lý sống phù hợp
cho riêng bản thân? Tựa hồ như một chàng vệ sĩ vô hình, triết lý sống sẽ nâng
bước cho ta trên mọi nẻo đường đến với cái đích thành công. Con đường không
trải đầy hoa hồng - nhưng nó sẽ trở nên dễ dàng hơn rất nhiều nếu triết lý ta

chọn là đúng đắn. Tôi chọn hai câu thơ của nhà nghệ sĩ Ấn Độ Kahli Gibran đã
từng được nhà văn Nguyễn Nhật Ánh dịch ra tiếng Việt:
“Cảm ơn đời mỗi sớm mai thức dậy
Ta có thêm ngày nữa để yêu thương”
(Nhà tiên tri)
1


Tôi đã tìm kiếm rất lâu để chọn cho mình một triết lý sống vì tôi biết ý nghĩa
quan trọng và sự cần thiết của nó. Triết lý sống là những quan điểm, quan niệm
của con người về những sự việc diễn ra trong cuộc sống. Nó đồng thời thể hiện
một cái nhìn, một cách cảm nhận và đánh giá riêng của bản thân mỗi người. Điđơ-rốt đã từng quan niệm: “Anh hãy chọn lấy một mục đích, nó có thể là mục
đích duy nhất của đời anh”. Triết lý sống sẽ là kim chỉ nam, là cái sẽ định hướng
cho ta thêm tin tưởng giữa cuộc đời này. Lựa chọn cho mình một ý niệm sống
đúng đắn là điều kiện cần để có thể vững bước trên con đường đã chọn.
Khoảnh khắc mà tôi biết được câu thơ, tôi đã nhận thấy nó chính là một
triết lý sống không thể khác của đời mình. Tình yêu thương, ý nghĩa cuộc sống những điều tưởng chừng như đơn giản nhưng lại thật khó để nắm bắt. Hiểu
được điều đó, con người mới biết quý trọng cuộc đời mình hơn. Thêm yêu
thương là thêm sự sống trên hành tinh này. Cũng như những giọt sương long
lanh sớm mai còn vương trên lá - tinh khôi và thanh khiết - đó chính là thứ tình
cảm gốc rễ sẽ bám sâu và dần nảy nở thêm, làm lay động lòng người.
Cuộc sống của bản thân mỗi con người là điều quý giá, thiêng liêng nhất
mà tạo hóa đã ban tặng. Mỗi một ngày bạn còn được cảm nhận vẻ đẹp của bình
minh đang đến, hãy thầm cảm ơn cuộc đời vì vẫn cho ta tồn tại trên cõi đời này.
Sẽ như thế nào nếu một ngày kia bạn không còn được sống? Không thể có
được cảm giác, xúc cảm mỗi ngày? Chính vì vậy, dù khi cảm thấy tuyệt vọng
nhất, thấy không còn ý nghĩa để tồn tại thì cũng đừng bỏ cuộc, hãy luôn nghĩ tới
một cuộc đời đầy quý giá mà ta đang có. Nó đang trải rộng ra và chờ đợi mỗi
người khám phá.
Tôi tin chắc rằng, ai trong chúng ta cũng đã có lúc tự hỏi: Mình là ai? Tại

sao mình lại tồn tại? Sao cuộc sống cứ lại trôi đi như thế này? Cuộc đời để cho
ta được sống chính là để làm những điều có ý nghĩa, không chỉ cho bản thân mà
cho cả xã hội. Đừng để cuộc sống mỗi ngày trôi qua một cách vô nghĩa. Hãy biết
chấp nhận nó và biến nó trở nên tốt đẹp hơn. Ngạn ngữ Latin có câu rất hay:
“Đừng sống theo điều ta mong muốn, hãy sống theo điều ta có thể”. Cố gắng
sống với tất cả bản thân mình, sống trọn cuộc đời theo cách ý nghĩa nhất. Đó
chính là giá trị đích thực, ý nghĩa lớn lao của cuộc đời mà ta đang có. Bailey đã
từng chiêm nghiệm rất đúng: “Điều quan trọng không phải chúng ta sống được
bao lâu mà chúng ta phải sống như thế nào”. Cái mà người ta sẽ nhớ ở bạn
chính là cách bạn đã sống và những điều bạn để lại được cho đời.
Cuộc đời đã mang đến cho con người những thất bại để có thể tự hoàn
thiện mình hơn. Sau những lần vấp ngã, ta mới có khả năng đứng dậy một cách
mạnh mẽ. Thất bại đem lại kinh nghiệm quý giá cho bản thân mỗi người. Vì “bị
đánh bại chỉ là tình trạng nhất thời, bỏ cuộc mới là sự thất bại vĩnh viễn” nên
điều thiết yếu là mỗi người cần có thái độ đúng đắn khi gặp phải thất bại. Cũng
như Người Mẹ đầy yêu thương, cuộc sống cũng đồng thời tạo ra thành công để
ta vững tin bước tiếp. Như vậy mới thực sự là một cuộc sống đủ đầy, như
2


Nguyễn Khải đã nói: “Đã gọi là một cuộc đời thì không chỉ có vui mà còn có
buồn, thường là buồn nhiều hơn. Vì không chỉ có đúng mà còn có lầm lẫn,
thường lầm lẫn nhiều hơn. Vì không chỉ có thành công mà còn có thất bại,
thường là bại nhiều hơn,…Có những kiếp người một đời đau buồn, lầm lẫn, thất
bại,…” Cuộc đời này gieo vào lòng mỗi người hạt giống niềm tin yêu, hy vọng để
tạo thêm sự hứng khởi hàng ngày; đem lại bao xúc cảm tưởng chừng ban sơ
mà vĩ đại;…Tôi đã từng ngắm biết bao lần cũng để chỉ cùng tận hưởng một cảm
giác thân thương: được biển bao la ôm chặt, vỗ về, làm cho ta cảm thấy bình
yên. Đó chẳng phải là điều tuyệt vời mà cuộc sống ưu ái ban tặng cho con
người? Tất cả chỉ có thể tìm thấy được ở cuộc đời - cuộc đời đầy ắp và trọn vẹn

trong chính mỗi chúng ta.
Không những thế, điều mà mỗi người cần biết để đối xử với nhau chính là
tình yêu thương. Tình yêu là tình cảm lớn lao nhất, nó vượt qua mọi giới hạn của
không gian, thời gian và làm cho “người gần người hơn”. Yêu thương sẽ tạo nên
hạnh phúc, và từ đó, các mối quan hệ sẽ xích lại gần với nhau hơn. Hạnh phúc
cũng như lâu đài trong câu chuyện cổ tích - nơi có con rồng canh giữ - cần phải
biết dùng yêu thương để vượt qua và tới cánh cổng lâu đài. Con người sống
không thể thiếu tình yêu thương - tình yêu thương giữa con người với con người
cũng như với cuộc sống xung quanh có thể được xây dựng và tạo nên ngay từ
những điều tưởng chừng như đơn giản nhất. Yêu người khác nghĩa là bạn muốn
điều tốt cho họ. Yêu là biết lắng nghe; yêu là chia sẻ. Quả đúng như Gottfried
Wilhelm Leibniz đã nói: “Yêu là khi thấy sung sướng trước hạnh phúc của người
khác. Vì vậy thói quen yêu một ai đó không là gì khác hơn ngoài lòng nhân hậu
khiến chúng ta muốn điều tốt đẹp đến với người khác không vì lợi ích ta đạt
được mà vì điều đó khiến ta thấy dễ chịu”. Tình yêu là giá trị làm cho mối quan
hệ giữa chúng ta trở nên tốt đẹp hơn. Tình yêu thương giúp cho cuộc sống ấm
áp; giúp con người thêm yêu cuộc sống. Dành cho nhau sự yêu thương cũng là
cách giúp cho ta vượt qua mọi rào cản, khó khăn trong cuộc sống. Đó chính là
điều mà sẽ đem đến cho cuộc đời này nhiều sự tốt đẹp. Lep Tonstoy viết: “Luật
của cuộc sống ở trong sự tử tế của tâm hồn chúng ta. Nếu con tim của chúng ta
trống rỗng thì không có luật nào hay tổ chức nào có thể lấp đầy”. Thương yêu
chính là cái đại diện cho tất cả luật ấy. Tôi không muốn nói nhiều tới căn bênh vô
cảm - bênh đạo đức quen thuộc đang ngày càng làm nhức nhối xã hội, mà chỉ
đề cập đến cách tăng thêm sự yêu thương thực sự. Tôi nhớ mãi câu nói của
Elbert Hubbard: “Tình yêu lớn lên nhờ cho đi. Sự yêu thương mà chúng ta cho đi
là sự yêu thương duy nhất mà chúng ta giữ được”. Chính vì vậy, “để yêu
thương” cũng chính là mục đích mà con người tồn tại, có yêu thương sẽ làm nên
tất cả vì “nơi lạnh nhất không phải là Bắc Cực mà là nơi không có tình thương”.
Phải luôn nhắn nhủ với bản thân cảm ơn cuộc đời đã cho ta được sống, được
tồn tại và cũng là để làm điều tuyệt vời và kì diệu nhất - sống để yêu thương.

Biết yêu và được yêu là cách mà ta biết mình còn tồn tại.
3


Mỗi ngày còn được sống thì hãy biết gìn giữ, quý trọng cuộc đời và nâng
niu nó bằng sự yêu thương. Tuy nhiên, yêu thương không phải lúc nào cũng là
cách đối xử đúng đắn trong mọi trường hợp, nhất là với những cái xấu đã thành
bản chất. Nói như vậy có nghĩa là cần phải biết đặt niềm tin yêu của mình đúng
nơi, đúng chỗ để tình yêu thương có thể nảy nở và nhân rộng ra hơn.
Ai đó đã từng bị cuốn vào vòng xoáy của thời gian, của công việc mà quên
đi những giá trị bền vững vẫn luôn tồn tại xung quanh ta. Chính tình yêu thương
giữa cuộc đời đã làm cho cuộc sống của tôi trở nên ý nghĩa. Và quan trọng hơn,
hãy luôn dùng tình yêu thương để tồn tại vì “sống trong đời sống cần có một tấm
lòng”, dù chỉ là “để gió cuốn đi”. Điều quan trong là mỗi người hãy biết xem cuộc
sống của mình như một món quà mà tình yêu thương là chìa khóa mở ra hộp
quà ấy. Các bạn như tôi, hãy luôn thầm nghĩ:
“Cảm ơn cuộc đời!”
VÕ
QUỐC BẢO

ĐỀ 2: “Cuộc sống không phải là một cuộc chạy đua, nó là một cuộc hành
trình mà bạn có thể tận hưởng từng bước khám phá”.
I. DÀN Ý
1. Mở bài: Giới thiệu câu nói của bản thân:“Cuộc sống không phải là một cuộc
chạy đua, nó là một cuộc hành trình mà bạn có thể tận hưởng từng bước khám
phá”.
2. Thân bài:
a) Giải thích:
- Triết lí sống là gì? (Là những điều được rút ra bởi trải nghiệm, như một
quan niệm nền tảng, như một tín điều, làm kim chỉ nam cho cách xử thế, hoạt

động hay lối sống của một cá nhân hay cộng đồng trong cuộc sống hằng ngày
của họ).
- Về triết lí sống của bản thân? Cuộc sống được ví như một cuộc hành
trình, không phải là một cuộc chạy đua để phân ra kẻ thắng người thua. Bạn có
mặt trên cõi đời này, ở trong cuộc sống này chính là bạn đang trên một cuộc
hành trình với những khám phá xung quanh đầy mới lạ và hấp dẫn. Bạn không
cần phải dồn hết sức để chạy như trong một cuộc chạy đua.
b) Bàn luận:
4


- Câu nói muốn cho ta một ý niệm như vậy: đừng đi qua cuộc sống quá
nhanh, đến nỗi chúng ta có thể quên mất rằng chúng ta đang ở đâu, làm gì và để
cho mục tiêu chúng ta đề ra ngay từ đầu mờ nhạt dần .
- Trong hành trình cuộc sống, thật sự có rất nhiều điều, nhiều thứ đang chờ
đón chúng ta khám phá và tận hưởng. Đừng biến mình trở thành một con thiêu
thân lao vào lửa để rồi bạn lại tự hại chính mình.
- Tuy nhiên, nói như vậy không phải là tôi muốn bạn trở nên lạc hậu. Bạn
hãy biết cách cân bằng và chọn lọc nhiều: dừng đúng chỗ, đi đúng lúc, chạy
đúng thời điểm.
- Dẫn chứng: Mẹ Theresa thành Caculta.
- Mở rộng:
+ Tại sao tôi lại chọn triết lí ấy? Nó có ý nghĩa gì trong cuộc sống của
tôi? Qua triết lí ấy, tôi mới có thể suy nghĩ và hành động một cách chân thực,
đúng đắn và có mục tiêu.
+ Hiện nay xã hội chia ra làm hai loại người: một là cứ lao và chạy
trong cái vòng xoáy của cuộc sống như một cái máy được lập trình sẵn và hai là
biết làm chậm bước lại để hưởng thụ và khám phá mọi thứ cách chọn lọc, rõ
ràng và sắc nét nhưng số đó lại quá ít.
c) Bài học nhận thức:

Đừng quá chạy đua với đời, với người, cần chậm rãi nhưng không từ từ, hãy biết
nhìn nhận mọi thứ xung quanh một cách sâu sắc hơn.
3. Kết bài: Kết luận lại vấn đề nêu lên trong triết lí sống.
II. BÀI LÀM:
Đã bao giờ bạn nghĩ rằng mình không còn tồn tại trong thế giới xinh đẹp
này nữa, dù bạn không biết “thế giới bên kia” sẽ như thế nào, nhưng chí ít bạn
sẽ hiểu ra được một cái gì đó gọi là định nghĩa về cuộc sống: cuộc sống là gì?,
nó như thế nào?, nó đẹp - xấu ra sao?,…Việc bạn đang sống trên cõi đời này
không đơn thuần chỉ là việc tồn tại cho đến hết nhưng là một cuộc hành trình mà
tạo hóa đã ban tặng cho bạn và bạn phải nhìn nhận nó một cách đúng đắn bằng
cách tự rút ra triết lí cho bản thân và nó phải trở thành một sự hướng dẫn cho
chính bạn trên đời. “Cuộc sống không phải là một cuộc chạy đua, nó là một cuộc
hành trình mà bạn có thể tận hưởng từng bước khám phá”.
Trước hết, về triết lí sống, nó là những điều được rút ra bởi trải nghiệm,
như một quan niệm nền tảng, như một tín điều, làm kim chỉ nam cho cách xử
thế, hoạt động hay lối sống của một cá nhân hay cộng đồng trong cuộc sống
hằng ngày của họ. Triết lí sống thực sự là một kho tàng văn hóa sống của cá
nhân hay cộng đồng.
Trên thế giới, hầu như mọi người ai cũng có một triết lí rút ra từ cuộc sống
của riêng mình. Riêng với tôi, tôi cho rằng: “Cuộc sống không phải là một cuộc
5


chạy đua, nó là một cuộc hành trình mà bạn có thể tận hưởng từng bước khám
phá”. Đó cũng chính là triết lí sống mà tôi đã tìm thấy dù tuổi đời còn khá trẻ.
Cuộc sống được ví như một cuộc hành trình, không phải là một cuộc chạy
đua để phân ra kẻ thắng người thua. Bạn có mặt trên cõi đời này, ở trong cuộc
sống này chính là bạn đang trên một cuộc hành trình với những khám phá xung
quanh đầy mới lạ và hấp dẫn. Bạn không cần phải dồn hết sức để chạy như
trong một cuộc chạy đua.

Đừng đi qua thời gian mà không để lại dấu vết - Câu nói muốn cho ta một ý
niệm như vậy, đừng đi qua cuộc sống quá nhanh, đến nỗi chúng ta có thể quên
mất rằng chúng ta đang ở đâu, làm gì và để cho mục tiêu chúng ta đề ra ngay từ
đầu mờ nhạt dần.
Trong hành trình cuộc sống, thật sự có rất nhiều điều, nhiều thứ đang chờ
đón chúng ta khám phá và tận hưởng. Từ những con chim, cành hoa, chiếc lá
đến những kì quan thiên nhiên vĩ đại mà Tạo hóa đã ban tặng đã và đang hiện
hữu trước mắt như mời mọc, rủ rê bạn đến khám phá nó. Vậy thì việc bạn cứ cố
chạy đua với thời gian, với mọi thứ không đáng để chính bạn phải lo toan để làm
gì? Có ích gì chăng khi mà chúng ta, mỗi người, không tự mình chậm bước,
nhìn ngắm, nghĩ ngợi và suy ngẫm về chính mình, về những điều xung quanh
mình, về cuộc sống, bản thân, gia đình, xã hội: mình là ai?, đang ở đâu?, làm
gì?, như thế nào?, tại sao lại như vậy?, mình cần phải làm gì và nên làm những
gì?,…. Một khi bạn biết bước đi chậm mà đáng lẽ theo bản năng là phải chạy thì
bạn đã trưởng thành và biết suy nghĩ hơn rồi đấy. Đừng biến mình trở thành một
con thiêu thân lao vào lửa để rồi bạn lại tự hại chính mình.
Tuy nhiên, nói như vậy không phải là tôi muốn bạn cứ như một chú rùa, bò
chậm chạp để tận hưởng cuộc sống cho rõ ràng, mọi thứ đều phải biết, cứ chui
rúc trong cái mai của mình mà quên nhìn ra ngoài, nhìn ra xung quanh, nhìn ra
xã hội đang dần phát triển, nhịp sống ngày càng tăng lên, đến khi nhìn lại chính
mình thì tự thấy mình đang tụt hậu. Do vậy, bạn hãy biết cách cân bằng và chọn
lọc nhiều: dừng đúng chỗ, đi đúng lúc, chạy đúng thời điểm.
Mẹ Theresa – thành Caculta, người dành cả đời cho công việc từ thiện đã
nói nhiều về cuộc sống:
“Cuộc sống chính là điều may mắn – hãy đón nhận
Cuộc sống chính là niềm hạnh phúc – hãy tận hưởng
Cuộc sống chính là một bản nhạc – hãy ca vang
Cuộc sống còn có nghĩa là một sự mạo hiểm – hãy can đảm lên
Cuộc sống còn là một giấc mơ – hãy biến giấc mơ thành hiện thực”.
…

Tại sao tôi là chọn triết lí ấy? Chỉ cần đọc lướt qua, nó như khoác lên một ý
nghĩa giản đơn là một lời khuyên, lời nhắc nhở mỗi người: sống chậm lại, nghĩ
khác đi, yêu thương nhiều hơn. Và việc chọn nó làm triết lí sống, tôi tin đây là
một sự lựa chọn đúng đắn khi tôi đang sống trong một xã hội tấp nập này. Và bởi
6


vì qua triết lí ấy, tôi mới có thể suy nghĩ và hành động một cách chân thực, đúng
đắn và có mục tiêu.
Xã hội càng hiện đại thì con người càng tiên tiến hơn trước. Đó cũng là
một quy luật tất yếu trong lịch sử xã hội loài người. Xã hội hiện đại thì càng phải
phát triển hơn nữa. Điều đó làm mọi thứ thay đổi nhanh chóng và ngay chính
chúng ta cũng nhanh chóng thay đổi để bắt kịp thời đại. Ta cứ thế mà “chạy”
không mệt, bỏ qua nhiều giá trị thân thuộc xung quanh, cứ mãi hướng về phía
trước, mà không kịp nhìn xung quanh có biết bao điều đẹp đẽ, thú vị.
Có lẽ các bạn và ngay cả chính tôi cũng đã từng ít nhất một lần vấp phải
tình cảnh đó. Vì hoàn cảnh, vì một lí do nào đó mà tôi đã mải miết chạy, cũng chỉ
để đạt được một thứ hư ảo, xa vời. Để rồi bây giờ khi nhìn lại thì tôi mới vỡ lẽ
rằng còn có nhiều thứ cần được tôi biết đến hơn, tôi đã bỏ quên những điều
quan trọng với mình, để chúng mãi mãi tan biến.
Tuy nhiên, khi nhìn lại câu triết lí của chính mình, tôi chợt bừng tỉnh và điều
chỉnh hành vi mình lại. Thật vậy, có đôi khi các bạn cũng thờ ơ, quên mất mình là
ai?, mình đang ở đâu?, làm gì và như thế nào?,…nhưng nếu biết dừng lại thì sẽ
không có gì là quá muộn.
Theo một góc nhìn khác, trong cái xã hội xô bồ và bộn bề này, vẫn có
những người biết làm chủ được những hành vi của họ. Ngay từ đầu, họ đã ý
thức được bản thân, mục đích của mình. Và họ đã sống một cách trọn vẹn với
những điều, những thứ mà họ hiểu và trân trọng nó. Điều đó thật đáng quý! Tuy
vậy, những người như thế hầu như chỉ chiếm một ít phần trăm trong số hàng vạn
người, cũng bởi vì chúng ta đều công nhận rằng: là con người thì không ai hoàn

hảo cả.
“Nếu như bạn có đang lỡ bước quá nhanh, quá mau trên đường đời, hãy
nhìn lại câu nói này.
Và nếu như bạn có đang cố gắng chạy đua với đời, hãy giảm dần tốc độ
những bước chạy của bạn vì bây giờ vẫn chưa muộn”.
Triết lí sống ấy đã mang đến cho chính bản thân tôi một ý nghĩa về cuộc
đời: đừng quá chạy đua với đời, với người, cần chậm rãi nhưng không từ từ, hãy
biết nhìn nhận mọi thứ xung quanh một cách sâu sắc hơn. Có lẽ nhiều người sẽ
nghĩ nếu vui hưởng của sống, hưởng thụ nó cách an nhàn thì bạn sẽ chịu nhiều
thiệt thòi trong cái xô bồ của xã hội này. Nhưng tôi dám khẳng định rằng: không
phải thế vì “những người vui hưởng cuộc sống thì không bao giờ là kẻ thất bại”.
NGUYỄN HOÀNG THIÊN DUYÊN

7


ĐỀ 3: “Đừng sống theo điều ta ước muốn, hãy sống theo điều ta có thể”
(Ngạn ngữ).
I. DÀN Ý:
1. Mở bài:
Giới thiệu vấn đề, dẫn dắt đến câu ngạn ngữ.
2. Thân bài:
a) Giải thích :
- “Điều ta ước muốn” là những ước mơ, khát vọng của chúng ta, đôi khi
viển vông, xa vời.
- “Điều ta có thể” là những điều nằm trong khả năng, ta có thể thực hiện
được.
- Câu ngạn ngữ nhắc nhở ta hãy sống và làm theo những gì bản thân có
thể làm được, trong tầm giới hạn của ta.
b)Bàn luận :

- Ước muốn vượt quá khả năng của con người thì sẽ dẫn chúng ta đến
những nỗi bất hạnh (dẫn chứng).
- Vì vậy, hãy sống theo điều có thể, tìm kiếm những hạnh phúc trong tầm
tay mới thực sự là cách lựa chọn đúng đắn. Hãy nhớ rằng cuộc sống không
thuộc về những ước muốn viển vông mà thuộc về những ước mơ có thể thực
hiện (dẫn chứng).
- Thế nhưng, nếu con người chỉ biết bằng lòng với thực tại, cho rằng cuộc
sống như thế là đủ mà đánh mất ước mơ, đánh mất hoài bão thì cuộc sống sẽ
vô vị biết nhường nào!
- Mơ ước, khát vọng của cá nhân còn là một động lực để phát triển và
sáng tạo. Những ước muốn là mục đích và cũng là động lực cho sự phát triển
của cuộc sống. Nếu luôn luôn vừa lòng, luôn luôn thỏa mãn, con người sẽ không
tìm thấy mục đích để hướng tới và cũng không thể có được một sinh lực sống
dồi dào (dẫn chứng).
c) Bài học nhận thức: hãy học tập không ngừng, hãy sống như thể ngày mai là
ngày cuối cùng trong cuộc đời bạn.
3. Kết bài: Khẳng định lại vấn đề:
Cần phải có một quan niệm, thái độ sống phù hợp cho từng cá nhân, từng hoàn
cảnh.Điều quan trọng nhất nơi mỗi con người là phải tự hiểu mình, tự lượng sức
mình để có một cách sống, một mục tiêu cho phù hợp với từng cá nhân và cả
cộng đồng.
II. BÀI LÀM:
Con người sinh ra không ai giống nhau, không ai hoàn hảo. Ai cũng có
khát khao, ước mơ và nỗ lực của riêng mình. Nhưng trong cuộc sống không phải
8


bất cứ ai cũng tìm được đích đến thực sự. Bởi lẽ từ khát vọng tới thực tế, từ ước
mơ tới đời thực là cả một quãng đường dài, khó khăn mà không phải ai cũng đủ
sức vượt qua. Để mở được cánh cửa của tương lai thì cách sống đúng đắn của

mỗi người trong từng điều kiện khác nhau chính là chìa khóa vàng duy nhất. Hay
nói cách khác đó là sự dung hòa giữa ước mơ và khả năng của mỗi người. Bàn
về vấn đề này, ngạn ngữ có câu :“Đừng sống theo điều ta ước muốn, hãy sống
theo điều ta có thể”. Câu nói là lời khuyên đầy kinh nghiệm về một cách sống
đúng đắn trong cuộc đời.
Có lẽ bất kỳ ai trong chúng ta cũng đã từng sống trong những giấc mơ, ấp
ủ những hi vọng cho bản thân. Đó là những giấc mơ tuyêêt đẹp và có thể đã theo
ta từ những ngày còn thơ bé. Thế nhưng, đôi khi đối lâêp với ước mơ chính là
điều mà ta "có thể" làm được. Những điều ấy là những gì trong khả năng của ta,
không xa rời tầm với như đôi khi những giấc mơ có khi là viễn vông. Con người
ta ai cũng tồn tại trong bản thân mình phần "ước muốn" và phần "có thể". Không
ai dạy ta chỉ được quyền sống với "ước muốn" hay chỉ được sống với điều "có
thể". Và câu ngạn ngữ nhắc nhở ta hãy sống và làm theo những gì bản thân có
thể làm được, trong tầm giới hạn của ta.
Chúng ta, những con người đã và đang sống trong thế giới của một nền
văn minh đã đạt đến đỉnh cao, tất nhiên ai cũng thừa hiểu những “viên ngọc
ước” trong thế giới cổ tích mãi mãi chỉ có thể làm được những điều kì diệu trong
những câu chuyện mà thôi và tất nhiên cũng sẽ không có bà tiên hay ông bụt
nào xuất hiện mỗi khi ta gặp khó khăn để có thể giúp đỡ ta. Thật vậy, chẳng có ai
đánh thuế được ước mơ cả. Vậy thì tại sao ta lại không dám mơ ước. Một con
người sống mà không có mơ ước thì họ cũng như cái xác không hồn mà thôi, đó
chỉ là “tồn tại” chứ không phải sống theo đúng cái nghĩa của nó. Mỗi con người
tự mình tìm đến những ước mơ thì cũng phải tự mình biến nó thành hiện thực.
Chính vì vậy, những ước muốn vượt quá khả năng của con người sẽ dẫn con
người ta đến một trong những nỗi bất hạnh lớn nhất của đời người, nỗi bất hạnh
bởi sự tuyệt vọng, sự hụt hẫng vì không thực hiện được những điều mình muốn.
Có thể sẽ có người phản bác quan điểm trên bằng sự nhiệt huyết và lòng quyết
tâm. Đúng, lòng nhiệt huyết và sự quyết tâm là hai yếu tố không thể thiếu trên
con đường tìm đến ước mơ nhưng chỉ bấy nhiêu thôi thì chưa đủ.Thử hỏi nếu
bạn mơ ước mình đạt học sinh giỏi mà lúc nào cũng chơi bời thì những điểm tốt

có thể từ trên trời rơi xuống hay sao? Hay bạn mơ ước trở thành một ca sĩ nổi
tiếng, được mọi người quan tâm, biết đến nhưng lại có một chất giọng không
mấy thiện cảm thì bạn sẽ quyết tâm thế nào đây?
Vâng, những giấc mơ luôn tồn tại trong miền ký ức của ta. Nó thôi thúc ta
tiến về phía trước. Thế nhưng, chúng đôi khi là quá xa vời, mỏng manh, dễ vỡ
như những quả cầu pha lê cất giữ trong tủ kính mà ta chỉ có thể ngắm chứ
không thể sờ đến. Vậy thì tại sao ta lại không tìm đến những hạt pha lê có thể bé
bỏng hơn nhưng chúng luôn ngự trị trong lòng bàn tay ta - đó là điều ta làm
9


được. Hãy sống theo điều có thể, tìm kiếm những hạnh phúc trong tầm tay mới
thực sự là cách lựa chọn đúng đắn.
Bác bỏ một cách sống không phù hợp, đó cũng là bước khởi đầu để tạo
nên tính đúng đắn, tính thuyết phục cho việc sự lựa chọn một cách sống
mới:“Sống theo điều ta có thể”. Thật vậy, mỗi người sinh ra là một cá thể khác
nhau, không ai giống ai. Tài năng của mỗi người cũng thế. Mỗi người có một ưu
điểm và chính nó đã làm nên cái riêng của bạn trong cuộc sống này. Thế thì tại
sao ta phaỉ chăm chăm nhìn con đường mà người khác đã và đang đi qua, tại
sao lại không sống cho bản thân mình. Hãy tự khám phá bản thân, tìm ra những
điều kì diệu ẩn chứa trong mỗi người. Hãy tìm ra con đường đúng đắn cho mình.
Hãy làm những điều mình có thể làm chứ đừng bước đi trên con đường của
người khác. Hãy nhớ rằng cuộc sống không thuộc về những ước muốn viển
vông mà thuộc về những ước mơ có thể thực hiện. Bởi hạnh phúc thực sự
không nằm ở nơi nào cao xa mà nằm ngay trong thực tế, trong những điều mình
đang có hoặc sẽ có trong tầm tay.
Thực tiễn trong cuộc sống ta chứng minh điều đó. Tôi chợt nhớ đến một
câu chuyện có nhan đề “Đừng bao giờ từ bỏ ước mơ” – câu chuyện về một cậu
bé bị liệt hai chân. Thế nhưng, tình yêu của cậu dành trọn cho các vận động viên
điền kinh, ánh mắt cậu luôn sáng rực khi nhìn về phía sân vận động. Ước mơ trở

thành một vận động viên điền kinh của cậu không thể nào thực hiện được vì đôi
chân tật nguyền. Chính cậu cũng hiểu rõ điều đó. Nhưng có ai ngờ đâu mười
năm sau, cậu đã đặt được đôi chân của mình xuống mặt đất với tư cách là một
huấn luận viên điền kinh. Thật đáng khâm phục biết bao. Dù không đạt được
ước mơ nhưng cậu đã có thể tự mình chạm được đến một phần của nó.
Chắc hẳn trong mỗi chúng ta ai cũng đã từng mơ ước được bay vào vũ
trụ, được đặt chân lên các vì sao, được khám phá mặt trăng, được trở thành
những người nổi tiếng như Barack Obama, Bill Gates…hay những vĩ nhân như
Mozart, Bethoven… Và nếu biết rằng những giấc mơ ấy rất xa vời thì tạo sao lại
không làm thật tốt những điều ta có thể làm được? Tại sao lại không xây dựng
ước mơ từ những viên gạch ta có trong tay mà phải vay mượn từ người khác?
Hãy là chính mình, hãy vươn tới chạm đến những ngôi sao sáng trên bầu trời
cao với những gì mà ta có thể làm tốt.
Thế nhưng, nếu con người chỉ biết bằng lòng với thực tại , cho rằng cuộc
sống như thế là đủ mà đánh mất ước mơ, đánh mất hoài bão thì cuộc sống sẽ
vô vị biết nhường nào! Dù biết rằng ước mơ đôi khi chỉ là mơ ước nhưng chính
nó sẽ là động lực để ta có thể vững bước trên con đường đời đầy chông gai này.
Mỗi khi cảm thấy mệt mỏi, cảm thấy chán chường thì bạn hãy bình tâm, hãy đặt
gánh nặng xuống, hãy ngoảnh đầu lại, nhìn về những ước mơ mà ta đã từng mơ
để từ đó có thêm nghị lực, thêm hi vọng mà bước tiếp. Giấc mơ đâu chỉ là giấc
mơ! Vì nếu nó chỉ sống trong ta những môêt ước muốn thì có lẽ Bác Hồ cũng đã
như người anh em của mình - Bác Lê, chấp nhâên cuôêc sống quê hương mà
10


không bôn tẩu bao phương tìm đường cứu nước. Nếu chỉ an phận với cuộc
sống của một bệnh nhân ung thư thì làm sao Lê Thị Thúy có thể làm nên điều kì
diệu “Ước mơ của Thúy” được. Hay nữ diễn viên điện ảnh nổi tiếng Elizabeth
Taylor đã từng nghiện rượu và ma túy nhưng do biết khai thác nghị lực nên đã
thoát khỏi cơn ghiền. Ngoài ra, những ước muốn còn là mục đích và cũng là

động lực cho sự phát triển của cuộc sống. Nếu luôn luôn vừa lòng, luôn luôn
thỏa mãn, con người sẽ không tìm thấy mục đích để hướng tới và cũng không
thể có được một sinh lực sống dồi dào. Có thể giấc mơ chỉ là những điều ta
muốn nhưng hãy để ước muốn ấy làm nên một bức tranh đẹp, bức tranh của lý
tưởng đời ta.
Thật vậy, cuộc sống được tạo nên từ những mảnh ghép đa sắc màu. Có
những mảnh ghép ta có thể nắm trong tay nhưng cũng có những mảnh ghép mà
cả đời ta cũng chỉ có thể ngắm nhìn mà thôi, sẽ chẳng bao giờ chạm tay vào
được. Nhưng dù thế nào đi chăng nữa, ta hãy nhớ rằng ta nên sống theo điều ta
có thể, và ta cũng nên để điều có thể ấy song song với con đường của ước mơ.
Vì chỉ có mình ta mới biết ta cần gì và nên làm gì.
Mỗi ngày là một trang sách mới, hãy học tập không ngừng, hãy sống như
thể ngày mai là ngày cuối cùng trong cuộc đời bạn. Hãy mơ những gì bạn muốn
mơ, làm những gì bạn muốn làm và hãy xem mình đã có gì trong tay. Thực hiện
điều ta ước muốn bắt đầu từ điều ta có thể luôn là phương châm có thể đảm bảo
và chắc chắn hơn cho cuộc sống của chính mình. Hãy biết mình là ai và mình
đang ở đâu trên con đường đời mà chính bạn đã chọn.
LÊ THỊ HỒNG ĐÀO

ĐỀ 4: “Sống trách nhiệm”.
I. DÀN Ý
1. Mở bài: Nêu triết lí sống của bản thân: “sống trách nhiệm”
2. Thân bài:
a) Giải thích:
- “Sống trách nhiệm” là gì?
- “Sống trách nhiệm” trong suy nghĩ của bản thân.
b) Bình luận:
- Vì sao ta lại chọn “sống trách nhiệm” làm triết lí sống?

11

- Ta không chỉ nên sống trách nhiệm với bản thân, mà còn phải sống trách
nhiệm với mọi người xung quanh, mà trách nhiệm lớn nhất là trách nhiệm
với tình yêu thương mà ta nhận được từ cuộc sống.
c) Bài học nhận thức:
Để sống trách nhiệm trở thành một triết lí sống thật sự, ta cần thực hiện nó bằng
lòng trung thực và biết cách chấp nhận.
3. Kết bài: Khẳng định lại triết lí sống: “sống trách nhiệm”.
II. BÀI LÀM:
Con người ta… sống trên đời này… để làm gì? Vì sao mà ta phải sống…
phải nỗ lực làm việc… và cống hiến? Những cây hỏi ấy khiến ta rơi vào sự mơ
hồ, lạc lõng. Dường như ta không thể tìm thấy một hướng đi cho bản thân. Khi
ấy, những quan niệm, lí tưởng mà ta đặt ra cho cuộc đời mình chính là chiếc
chìa khóa giúp giải mã những câu hỏi đó. Ta gọi đó là triết lí sống.
Có những kẻ suốt một đời chỉ luôn cố gắng tìm kiếm một câu trả lời nào
đó. Để rồi đến khi tìm được, người ta lại sống hết mình với nó. Có quá ngu ngốc
hay không khi ta chỉ sống vì một lí do duy nhất? Nếu quả thật như vậy thì tôi đã
thật sự là một kẻ ngốc. Bởi, tôi cũng đã và đang cố gắng sống chỉ vì một điều:
sống trách nhiệm.
Trách nhiệm là làm những việc mà ta phải làm để thực hiện theo đúng đạo
lí, là việc góp công sức của mình vào công việc với lòng trung thực và sự tự
nguyện. Là một người trẻ, ta mang trên mình trách nhiệm với quê hương đất
nước. Hãy là người công dân có ích của xã hội! Hãy học tập và làm việc để xây
dựng quê hương, đất nước! Nhưng những trách nhiệm ấy dường như quá lớn
lao, nặng nề với tôi. Tôi không đủ trưởng thành để hiểu sâu sắc những bài học
về trách nhiệm kia. Khi tôi chọn trách nhiệm làm triết lí sống cho mình, tôi xem
sống trách nhiệm là hiểu những gì mà người khác đã làm cho ta và ta phải làm
gì để sống xứng đáng với nó, thực hiện nó bằng sự trung thực trong tâm hồn ta.
Vì khi vừa chào đời thì gia đình, những người xung quanh ta đã mỉm cười

chào đón ta, ban tặng cho ta một sự sống… một mái ấm gia đình đã thật hạnh
phúc và dang tay ôm lấy sinh linh bé bỏng, nuôi nấng, lo lắng cho ta biết bao
năm không quản khó nhọc; vì trên bước đường cắp sách đến trường, thầy cô đã
không ngừng truyền đạt cho ta kiến thức một cách tận tình, tận lực; vì những
người bạn đã đến bên ta khi ta vấp ngã, luôn dõi theo bước đường ta đi;...cho ta
cảm nhận một cách đầy đủ cuộc sống này…nên ta phải sống trách nhiệm. Sống
trách nhiệm với chính bản thân ta, với mọi người và trách nhiệm lớn nhất, theo
tôi, là trách nhiệm với tình yêu thương mà ta đón nhận từ cuộc sống này.
Khi sống trách nhiệm, ta biết quí trọng và yêu thương lấy bản thân. Trách
nhiệm cho ta ý thức sâu sắc về cuộc đời mình. Từ đó, ta biết sống vì ta, biết nỗ
lực sống tốt, sống ý nghĩa, không ngừng theo đuổi ước mơ, tận hưởng cuộc
12


sống. Còn gì hạnh phúc hơn khi ta đã sống trọn vẹn cuộc đời mình, có thể mỉm
cười khi rời khỏi thế giới này. Nhưng khi triết lí sống ấy hướng vào bản thân quá
nhiều thì nó sẽ trở thành sự ích kỉ, nhỏ nhen. Ta bỏ mặc những người xung
quanh ta để sống vì bản thân, vì niềm vui của ta. Ta gọi đó là sống trách nhiệm
với chính mình. Tôi cho rằng lí lẽ ấy chưa thật chính xác, và với tôi, đó chỉ là lời
bao biện cho một lối sống tầm thường, ích kỉ . Cái tôi, cuộc sống của bản thân
thì quan trọng lắm. Sống trách nhiệm với bản thân thì cũng có ý nghĩa lắm chứ.
Nhưng điều đó không có nghĩa là ta từ bỏ những người xung quanh ta để sống
một cuộc đời của riêng ta. Có ai có thể tìm thấy hạnh phúc khi sống trong thế
giới của sự lạnh lẽo, cô độc, xa lánh mọi người.
Ta như con nhím xú lông lên để bảo vệ chính mình nhưng ta lại chẳng bao
giờ ngờ rằng ta đã vô tình làm tổn thương những người xung quanh và tự cô
độc chính mình. Chỉ vì đôi khi ta sợ hãi với những thứ gọi là trách nhiệm mà ta
đang mang, đôi khi ta muốn buông tay mọi thứ, đôi khi ta muốn là một ai khác,
đôi khi ta sợ hãi cuộc đời. Ta muốn được tự do mọi lúc và mọi nơi có thể, muốn
được làm cơn gió tự do tự tại bay vi vu trên khoảng trời rộng xanh ngắt, muốn

được như những cơn sóng rong chơi đến bạc đầu, muốn đi đến một nơi không
ai quen biết để sống cuộc đời mà bản thân mong muốn. Tuổi trẻ luôn khao khát
những chân trời mới, chán ghét những gò bó và cảm thấy tù túng khi phải tuân
theo quy luật. Nhưng ta cũng nên hiểu rằng không ai có thể cả đời làm con nít.
Không ai có thể sống một cuộc đời mà không có vấp ngã, không có đau thương.
Không ai có thể sống giùm ta những tháng ngày ta đang sống. Không ai có thể
sống mà không mang theo một trách nhiệm nào đó. Chúng ta có thể sợ hãi khi
mang một trách nhiệm lớn, muốn trốn chạy khi có quá nhiều điều trong cuộc
sống mang tên trách nhiệm, buộc ta phải làm thế này thế kia, bắt ta phải đi theo
cái vòng xoay của cuộc đời. Nhưng ta không thể mãi sợ hãi, trốn chạy nó. Trách
nhiệm luôn gắn liền với cuộc đời con người.
Nếu có người nói rằng, đối với cộng đồng này, hai chữ “trách nhiệm” là vô
nghĩa thì tôi xin mạn phép hỏi rằng họ cho mình là ai mà có thể nói như vậy
được? Sống trách nhiệm là mục tiêu mà tôi và nhiều người khác đang phấn đấu
trong cả cuộc đời mình. Tôi không cho phép một người nào đó xem hai chữ
“trách nhiệm” kia là vô nghĩa. Xin hãy nghĩ về những gì mà ta đã nhận được từ
cuộc sống này để hiểu hơn về những gì tôi đang cố gắng thực hiện kia. Không
đơn giản là sống trách nhiệm vì bản thân tôi mà còn là trách nhiệm với những
người xung quanh tôi: gia đình, bạn bè, thầy cô,…
Vì khi sống trách nhiệm, tôi biết mình đang nỗ lực làm việc tốt. Là người
phạm phải nhiều sai lầm, việc sống trách nhiệm là cách duy nhất để tôi sửa
chữa tất cả và tìm thấy sự thanh thản trong tâm hồn. Vì ba tôi, người đã hi sinh
cuộc sống này cho tôi, cho tôi thêm một cơ hội để cảm nhận cuộc sống, nên tôi
phải sống thật tốt, phải có trách nhiệm với cuộc đời của ba, với tình yêu mà ba
dành cho tôi. Tôi không chấp nhận khi sống cho riêng mình mà tôi phải sống cho
13


cả cuộc đời của ba, thực hiện những việc mà ba tôi chưa hoàn thành. Có như
vậy tôi mới thấy cuộc sống của mình có ý nghĩa.

Vì khi sống trách nhiệm, tôi tìm thấy cho mình một lí do để sống. Không là
gì cả, nhưng ít nhất, vì lẽ sống ấy mà tôi dần thoát khỏi sự cô độc, buồn chán,
mất phương hướng. Khi tôi sống trong dằn vặt, oán hận thì lẽ sống đó chính là
lời an ủi, cách bao biện tốt nhất để tôi tiếp tục bước về phía trước.
Mỗi sớm thức dậy, tôi lo sợ về mọi thứ. Tôi sợ gia đình, sợ cách bạn bè tôi
đùa vui, sợ cách nói chuyện của thầy cô, sợ lời nói của mọi người, sợ ai đó sẽ ra
đi, sợ ngày mai mà tôi sẽ tới… Khi ấy, chỉ bằng cách làm một điều gì đó vì mọi
người, tôi mới có thể quên hết tất cả. Dù chỉ là trong chốc lát, nhưng nhờ lẽ sống
ấy, tôi đã có thể vui cười với bạn bè, tin tưởng ở thầy cô, hi vọng ở tương lai, mở
lòng để cảm nhận cuộc sống…
Vì khi sống trách nhiệm, tôi tin rằng tôi sẽ mang đến niềm vui cho mọi
người. Gia đình, bạn bè,…những người ấy đã che chở tôi, đặt hi vọng vào tôi.
Tôi phải sống để bảo vệ họ. Vì vậy, tôi phải trưởng thành, phải thay đổi mình,
phải làm một con người khác.Tôi muốn những người tôi yêu thương sẽ không
buồn vì tôi, mẹ tôi sẽ chấp nhận và tha thứ cho tôi, thầy sẽ tin tưởng và tự hào
về tôi. Nụ cười của họ còn giá trị hơn những ước mơ, sở thích của bản thân tôi.
Khi sống trách nhiệm, tôi tìm thấy ước mơ để mình vươn tới. Tôi muốn
mang đến hạnh phúc cho những người tôi yêu thương. Điều ấy khiến tôi chấp
nhận thay đổi bản thân, chấp nhận một con người im lặng, chấp nhận đóng vai
diễn đầy giả tạo, chấp nhận theo sự dẫn dắt của người khác, chấp nhận sống
trong một thế giới mà tôi không tin tưởng,…Hơn thế nữa, khi đặt trách nhiệm
làm triết lí sống cho bản thân, tôi dần hoàn thiện bản thân. Nhờ đó, tôi dẹp bỏ
được những toan tính nhỏ nhen, ích kỉ của cá nhân. Tôi tin khi ta sống trách
nhiệm, cái tôi của ta không bị mất đi mà chỉ là cái tôi ấy chỉ đang được rèn dũa
để trưởng thành hơn, có khả năng dung hòa với những trách nhiệm trong đời.
Chỉ có cách chấp nhận mọi thứ và dung hòa theo cách mà ta muốn thì ta mới tìm
thấy được niềm vui.
Con đường đi đến sự hoàn thiện về “sống trách nhiệm” ở mỗi người là cả
một quá trình đấu tranh của chính bản thân ta. Gác lại cá tính cá nhân để thực
hiện trách nhiệm với mọi người, hoặc xa hơn là phải lựa chọn giữa sống theo

ước mơ và trách nhiệm thật không dễ dàng gì. Đôi khi ta thực hiện trách nhiệm
và ta cho rằng đó là sự ép buộc, bất công, là định mệnh trớ trêu của cuộc đời. Ta
không hài lòng và không chấp nhận cuộc sống. Tuy đang làm những việc vì
người khác nhưng ta lại thấy họ là một gánh nặng, ta chán ghét họ. Cuối cùng,
ta đã đánh mất đi ý nghĩa thật sự của việc sống trách nhiệm. Khi ấy, tôi thấy
mình thật xấu hổ, tầm thường trước mọi người, trước chính tôi, trước cái triết lí
sống đầy ý nghĩa mà tôi hằng tâm niệm kia. Những người xung quanh tôi, họ
cũng đang hi sinh rất nhiều để thực hiện trách nhiệm với cuộc sống đó thôi. Họ
vì cái gì mà sẵn sàng chấp nhận hi sinh và cống hiến nhiều như thế? Tình yêu
14


thương? Có lẽ là nó? Hoặc có lẽ là một lí do khác cao đẹp hơn chăng? Lòng
trung thực, nếu thiếu điều ấy, việc sống trách nhiệm sẽ không bao giờ tỏa sáng
và là một giá trị sống đích thực. Đừng mang đến sự giả dối khi ta muốn sống
trách nhiệm.
Nếu có thế mang đến niềm vui, hạnh phúc, một sự an ủi nào đó cho những
người tôi yêu thương thì tôi sẽ làm. Tôi cho đó là một cách sống trách nhiệm.
Cho đến khi rời xa những người tôi yêu thương, tôi vẫn muốn sống trách nhiệm
để có thể nhìn thấy nụ cười của họ. Khi ấy, tôi cũng sẽ mỉm cười, nhẹ nhàng
thôi, nhưng tôi đã thật sự hạnh phúc khi sống một cuộc đời như vậy.
HÀ THỊ MỸ HẠNH

ĐỀ 5: “Muốn thành công, bạn không cần là người giỏi nhất. Hãy là người
ham học hỏi nhất”.
I. DÀN Ý:
1. Mở bài:
Trong cuộc sống, mỗi người cần có một triết lí sống để từ đó sống sao cho thật
tích cực, thật lành mạnh, để có thể thành công. Với tôi, đó là: “Muốn thành công,
bạn không cần là người giỏi nhất. Hãy là người ham học hỏi nhất”.

2. Thân bài:
a) Giải thích:
- Triết lí sống là gì? Triết lí sống là những điều được rút ra từ những kinh
nghiệm, là tiền đề, mục tiêu tích cực mà mỗi người muốn hướng đến để hoàn
thiện bản thân và thành công trong cuộc sống.
- Vì sao chọn triết lí sống trên?
+ Giải thích nghĩa của từ một cách tản mạn.
+ Nêu ra ý nghĩa khái quát của triết lí sống đã chọn: để đạt đến thành
công, tài năng chưa phải là điều quyết định tất cả mà tinh thần ý chí ham học
hỏi, nỗ lực hết mình mới là yếu tố quan trọng hơn cả.
b) Bàn luận:
- Nêu quan hệ giữa tâm và tài, giữa tài năng và tinh thần ý chí ham học
hỏi: người có tài mà không có tâm thì cái tài đó cũng trở nên vô nghĩa, người có
tài năng mà thiếu ý chí ham học hỏi hơn nữa rồi cũng sẽ chìm vào quên lãng.
- Sự cần thiết của tinh thần ham học hỏi trong cuộc sống:
15


+ Giúp chúng ta nâng cao sự hiểu biết nhiều hơn, rộng hơn, lĩnh hội
được nhiều cái hay và bổ ích hơn…
+ Có thêm kinh nghiệm để giải quyết những vấn đề khúc mắc mà đôi
khi gặp phải.
+ Nhận được sự quý trọng, khâm phục của người khác.
- Tác hại của việc hài lòng với hiện tại mà không tiếp tục cố gắng vươn cao
hơn nữa: Nếu không có tinh thần ham học hỏi, bạn sẽ chỉ mãi đắm say trong cái
tự mãn tài năng kiến thức hiện tại của chính mình, sẽ bị tụt hậu và bị bỏ lại ở
phía sau.
- Dẫn chứng.
- Mở rộng vấn đề:
+ Học hỏi, tiếp nhận nguồn kiến thức thiếu chọn lọc, thậm chí sai

lệch.
+ Không coi trọng tài năng, người giỏi.
+ Không ỷ lại vào tố chất có sẵn mà không chịu học hỏi thêm và nỗ
lực hơn nữa.
c)Bài học nhận thức:
Luôn luôn ham học hỏi phấn đấu bản thân, đừng dừng lại thỏa mãn hay tự cao.
Vì trên cuộc đời này chẳng có giới hạn cho sự thành công nên khi chúng ta còn
sống thì vẫn hãy còn cố gắng. Học hỏi nhiều hơn, thành công nhiều hơn và hạnh
phúc nhiều hơn.
3. Kết bài:
Khẳng định lại ý nghĩa và bài học từ quan niệm sống đã chọn.
II. BÀI LÀM:
Bước vào thế kỉ XXI, đất nước ta đang trên đà hội nhập với sự phát triển
của thế giới với rất nhiều cơ hội và thử thách. Mỗi con người chúng ta cùng với
sự phát triển ấy cũng càng lúc càng trưởng thành hơn và từng bước khẳng định
chính mình . Trên con đường đầy chông gai khó khăn ấy, mỗi người nên có riêng
cho mình một triết lí sống phù hợp – chìa khóa để mở cánh cửa thành công. Và
triết lí sống của tôi là: “Muốn thành công, bạn không cần là người giỏi nhất. Hãy
là người ham học hỏi nhất”.
Triết lí sống là những điều được rút ra từ những kinh nghiệm, như một kim
chỉ nam cho cách ứng xử, hành động hay lối sống của một cá nhân hay cộng
đồng. Với tôi, câu nói trên thực sự là một bài học, một lời khuyên cũng như lời
động viên cần thiết, thiết thực nhất cho bản thân.
Trong triết lí sống đã chọn, tôi nghĩ có lẽ “người giỏi nhất” có một khái niệm
khá mơ hồ. Thực sự trên cuộc đời này có vô vàn điều mới lạ không phải ai cũng
biết hết được. Có thể họ là “người giỏi” nhưng chưa chắc là “người giỏi nhất”.
Họ có thể giỏi, am hiểu về một lĩnh vực nào đó, một khía cạnh nào đó. Nhưng
16

“núi cao còn có núi cao hơn, trời rộng còn có trời rộng hơn”. Còn với “người ham
học hỏi nhất”, họ không phải là người giỏi nhất nhưng lại là người mang trong
mình ý chí cầu tiến, ham học hỏi, nỗ lực không ngừng, chăm chỉ trau dồi bản
thân. Như vậy, để đạt đến thành công, tài năng chưa phải là điều quyết định tất
cả mà tinh thần ý chí ham học hỏi, nỗ lực hết mình mới là yếu tố quan trọng
nhất.
Chúng ta cần nhấn mạnh đến việc học hỏi. Học hỏi là gì? Học hỏi ở đâu?
Học hỏi bao nhiêu là đủ? Học hỏi là tiếp thu tri thức của nhân loại từ sách vở, từ
cuộc sống, từ những người xung quanh ta. Học hỏi là một quá trình lâu dài chứ
không thể trong một thời gian ngắn, bởi vậy Bác Hồ đã từng nói đó là việc phải
tiếp tục suốt đời, không ngừng nghỉ, không mệt mỏi. Cuộc sống ngày càng phát
triển không ngừng và tri thức nhân loại thì vô tận và mỗi giây mỗi phút trôi qua là
bao tri thức mới được ra đời, nếu không chịu học hỏi nâng cao tầm hiểu biết của
mình thì sớm muộn gì cũng sẽ bị tụt hậu và bị đào thải khỏi cuộc sống hiện đại.
Các bạn có biết trong vở kịch sân khấu “Người vợ ma” nổi tiểng có một cô
bé hơi "khờ khờ" vì bị dì ghẻ nhát ma quanh năm được khán giả khen và nhớ
mãi, đó chính là Kim Huyền. Nhưng ngoài đời Kim Huyền không "khờ" chút nào.
Cô nàng vừa tốt nghiệp Đại học Ngoại ngữ Hà Nội, khoa Tiếng Anh, nay lại đi
học thêm ở Trung tâm Hội Việt-Mỹ, vậy mà còn định học thêm hệ tại chức tại một
trường nào có khoa Văn - Sử (bởi 2 môn này sẽ bổ sung rất nhiều trong nghiệp
diễn - Huyền bảo vậy). Đêm đi hát, đi quay khuya cỡ nào thì sáng 6 giờ Kim
Huyền cũng thức dậy để tới trường. Học xong là 9 giờ 30, chạy qua sân khấu
hoặc đoàn phim. Và Huyền nói: “Tôi đã lựa chọn con đường không theo ý muốn
của mẹ nên bây giờ khi đã thực hiện được ước mơ của riêng mình, tôi phải cố
gắng sống theo kỳ vọng của mẹ. Mẹ muốn tôi học đại học”. Cô còn nói vui:
“Nhiều khi cũng phải “sĩ diện” ghê lắm. Đi diễn về khuya mà hôm sau có bài tập
thì vẫn phải cố thức mà hoàn thành, để không mang tiếng nghệ sĩ mà... học dở”.
Vâng, ngay cả khi đã có tiếng tăm, cô vẫn không quên sự nghiệp học tập dài vô
hạn, cố gắng hết mình để thành công hơn nữa. Vậy, chúng ta - những người
bình thường thì sao?

Người ta thường cho rằng, trong một nhóm người hoặc một cộng đồng thì
người có tài, có năng lực giỏi thường xuất sắc và thành công hơn cả. Theo tôi,
nó chỉ đúng về một mặt. Tại sao chúng ta không nhìn theo một mặt khác? Rằng
là nếu chỉ có tài mà không có tâm, không có chí thì cái tài kia sẽ ra sao? Nó có
còn ý nghĩa gì không? Trong cuộc sống có rất nhiều khó khăn rắc rối mà chúng
ta gặp phải. Nhưng nếu chúng ta chăm chỉ học hỏi, tìm hiểu các khúc mắc, các
vấn đề nan giải thì dù có khó khăn đến đâu, bạn vẫn giải quyết được.
Đừng cho rằng mình đã quá giỏi giang, kiến thức của mình đã đủ. Càng
đừng ngại hỏi người khác, đừng bỏ lỡ cơ hội được hiểu biết nhiều hơn. Chắc
hẳn nhiều người đã biết tới người mẫu Thùy Trang – top 4 sân chơi Viet Nam’s
Next Top Model mùa thứ 2. Có lợi thế về chiều cao, hình thể cùng sự thể hiện
17


quá xuất sắc, Thùy Trang được tin tưởng làm đại diện cho người mẫu Việt Nam
tham gia Asia’s Next Top Model 2012. Cô nhanh chóng làm chủ cuộc chơi và liên
tiếp giành chiến thắng trong các phần thi photoshoot và catwalk. Thật thú vị khi
những người mẫu đến từ Nhật, Hồng Kông, Thái Lan… tụ lại và lo lắng: “Thật
không công bằng. Cứ như thể họ cử một Chanel Iman của Việt Nam đến đấu với
chúng ta vậy!”. Nhưng tiếc thay, cô đã phải dừng chân khá sớm vì gặp bất lợi
trong rào cản ngôn ngữ, bộc lộ sự yếu kém của mình về ngoại ngữ và kĩ năng
giao tiếp. Các giám khảo đã vô cùng thất vọng khi Trang không hiểu rõ ý của các
stylist đưa ra mà không chịu hỏi, gặp vấn đề nhưng không chia sẻ. Cô chỉ cười
cho qua chuyện và không cố gắng học hỏi. Chính tinh thần làm việc thiếu thông
minh đã ngăn cản thành công của người mẫu Thùy Trang. Bài học rút ra: Thành
công không chỉ dừng lại ở tố chất!
Bạn đã từng nghe hay nhìn thấy câu :
“Nuôi tâm sinh thiên tài
Nuôi trí sinh nhân tài
Nuôi thân sinh nô tài”

Những người đã tài giỏi sao không tiếp tục cố gắng? Người kém may mắn
hơn ngại gì lời ra tiếng vào, sao không cho mình cơ hội được nỗ lực, cho mình
cơ hội để thành công? Tôi đã thật bất ngờ khi đọc được câu chuyện về Cụ Ilia
Osipov, 78 tuổi, ở thành phố Novokuznetsk, Nga đã thi đỗ 22 bằng đại học, cao
đẳng, trung cấp và cụ dự định sẽ thi vào trường Đại học Y khoa để có bằng bác
sĩ. Cụ ham học như vậy để bày tỏ lòng cảm ơn với bà vợ Frausta yêu quý của
mình. Khi thầy hỏi, cụ thi lại để làm gì, thì cụ trả lời: "Tôi dự định sống đến năm
99 tuổi và vì thế, còn phải học thêm nhiều trường nữa. Mà muốn được nhận vào
trường đại học không phải thi thì cần có bằng đỗ tốt nghiệp cao đẳng". Không
bất ngờ sao được khi một cụ già đã đến cái tuổi để nghỉ ngơi, hưởng thụ lại vẫn
đang tiếp tục học hỏi không ngừng. Vậy mà nhiều thanh niên trẻ ngày nay lại
chọn con đường sai cho tương lai, bỏ quên tinh thần ham học hỏi những điều kì
thú của cuộc sống. Như vậy, thành công vẫn đợi tuổi và không chừa một ai nếu
có sự nỗ lực nghiêm túc, đúng không?
Cũng cần nói về việc học hỏi thiếu chọn lọc – một sai lầm khá phổ biến
của nhiều người. Đó là khi bạn tiếp nhận kiến thức một cách ồ ạt, quá nhiều
nhưng nó vô ích, không giúp ích cho bạn, thậm chí là làm sai lệch suy nghĩ hành
động của bạn. Đó không phải là cứ lên mạng, truy cập, đọc, nghe và xem
nhiều… Chúng ta là người muốn làm chủ và tiếp nhận kiến thức, tại sao lại để
chúng điều khiển mình? Hãy ghi nhớ và lưu tâm những điều thực sự bổ ích, có ý
nghĩa. Đừng để chính bạn phải “chới với” trong biển kiến thức vô tận mà chưa
chắc đã “thấm” lâu đến đâu!
Qua tất cả những chia sẻ trên, tuy đề cao tinh thần ham học hỏi hết mình
nhưng chúng ta vẫn không thể coi nhẹ tài năng, người giỏi. Bởi vì nếu năng lực
quá kém cỏi thì có nỗ lực như thế nào, kết quả cũng hạn chế một phần nào đó.
18


Mặt khác, cảnh báo cho những ai chỉ ỷ vào tài năng vốn có mà thiếu ý chí học
hỏi rồi cũng sẽ thất bại. Người thực sự thông minh là người phải biết vận dụng

lợi thế cá nhân kết hợp với cái tâm rộng mở, ham tìm tòi học hỏi để làm việc.
Nhất định họ sẽ thành công vượt trội.
Nhưng trên hết, muốn đạt được ước mơ mục tiêu đặt ra, bạn phải là người
có ý chí hiếu học. Không chỉ đơn thuần là kiến thức ở nhà trường, kiến thức
trong sách vở, trên internet mà còn là kinh nghiệm, bài học quý từ cuộc sống và
những người xung quanh. Cái gì cũng cần để học, cái gì cũng cần để được
khám phá. Một lần nữa nhấn mạnh đó là tố chất quan trọng nhất để từ bước nhỏ
đến bước lớn, thành công sẽ gõ cửa chính bạn. Đây là ý nghĩa sâu sắc nhất mà
tôi cùng triết lí sống của tôi muốn truyền tải đến tất cả mọi người.
Tóm lại, câu nói “Muốn thành công, bạn không cần là người giỏi nhất. Hãy
là người ham học hỏi nhất” thực sự là một triết lí sống đầy tích cực, nhất là đối
với thế hệ những người trẻ tuổi – những người có tố chất riêng, tài năng đáng
quý nhưng đừng bao giờ quên đi tinh thần học hỏi, vươn lên cao hơn nữa.
Cũng giống như việc “Bạn có thể là một ngôi sao trong sân khấu nhỏ,
nhưng chưa chắc đã tỏa sáng ở một sân khấu lớn”, đừng thỏa mãn với chính
mình ở hiện tại, hãy trang bị tinh thần rèn luyện bản thân hết mình. Ắt hẳn, với ý
chí nỗ lực ấy, chúng ta, tôi và bạn không chỉ được người khác quý mến mà còn
thành công trong công việc và cuộc sống hằng ngày.
NGUYỄN NGUYỆT HẰNG
ĐỀ 6: “Không phải là thất bại, đó chỉ là sự thành công đang bị trì hoãn”.
I. DÀN Ý
1. Mở bài: Giới thiệu triết lý sống: “Không phải là thất bại, đó chỉ là sự thành
công đang bị trì hoãn”.
2.Thân bài:
a) Giải thích:
- Triết lý sống là những quan điểm, cách nhìn đúng đắn của bản thân về
cuộc đời. Nó chi phối hành động và hướng con người đến lối sống chân – thiện
– mĩ.
- Thất bại là gì? Thất bại theo nghĩa thông thường là khi ta không đạt được
mục tiêu đã đặt ra. Nhưng theo tôi, thất bại là khi ta bỏ cuộc giữa chừng, không

làm hết sức để thực hiện ước mơ. Đó là sự thất bại vĩnh viễn.
- Thành công là gì “Thành công có nghĩa là đạt được kết quả tốt nhất với
những gì ta đang có” – Wynn Davis
-Ý cả câu: Thất bại trong cuộc sống là điều khó tránh nhưng đó không phải
là sự thất bại vĩnh viễn. Thành công vẫn đang chờ ta phía trước và nếu không từ
bỏ mục tiêu thì con người vẫn có thể thực hiện được nó.
19


- Ý nghĩa: Triết lý sống đem đến một lời khuyên chân thành để tôi bước
tiếp trên con đường đi đến thành công.
b) Bàn luận:
- Lí do tôi chọn triết lý sống “Không phải là thất bại, đó chỉ là sự thành công
đang bị trì hoãn”.
- Giữa cái gọi là vô định ấy, điều cần nhất với tôi là một điểm tựa cho tôi
niềm tin, là một mũi tên hướng tôi đến con đường cần phải đi. Triết lý sống trên
đã làm được như vậy.
- “ Không phải là thất bại, đó chỉ là sự thành công đang bị trì hoãn”.
- Mối quan hệ giữa thành công và thất bại.
c) Bài học nhận thức: Con người cần phải có niềm đam mê và lòng kiên trì bởi
nó sẽ theo ta trong suốt cuộc hành trình.
3. Kết bài: Một vài suy nghĩ của bản thân về triết lý sống trên.
II. BÀI LÀM:
Đã bao giờ bạn nghĩ đến một cuộc sống với đúng nghĩa của nó? Đã bao
giờ bạn từng nghĩ làm thế nào để có một cuộc sống đẹp? Vâng, tất cả những lời
giải đáp đều nằm gọn trong cụm từ “Triết lý sống”. Nếu triết lý sống làm cho sự
sống trở nên ý nghĩa hơn, nếu triết lý sống là bước khởi đầu giúp ta xác định
hướng đi cho tương lai, vậy triết lý sống của bạn là gì? Với tôi, nó khá đơn giản
nhưng lại là động lực giúp tôi bước tiếp trên con đường mình đã chọn: “Không
phải là thất bại, đó chỉ là sự thành công đang bị trì hoãn”.

Sống là điều mà tất cả chúng ta đều có thể làm được, nhưng sống đẹp,
sống đúng thì có lẽ chưa hẳn vậy. Chính vì thế, mỗi người cần hình thành cho
mình một triết lý sống đúng đắn bởi đó là cách duy nhất giúp ta tạo nên hương vị
của cuộc sống. Triết lý sống hay có thể gọi là tuyên ngôn sống là những quan
điểm, quan niệm đúng đắn về cách sống, cách ứng xử của một cá nhân hay
cộng đồng. Nó chi phối hành động và hướng con người đến lối sống chân - thiện
- mĩ. Khi sinh ra, có thể bạn chưa biết triết lý sống là gì; khi lớn lên có thể bạn
thấy nó chưa thực sự cần thiết nhưng khi trưởng thành; khi bước chân vào đời,
khi tự mình quyết định con đường cho tương lai, bạn sẽ thấy nếu thiếu đi triết lý
sống, con người như rơi vào xứ sở sương mù mà không thể xác định được
phương hướng. Triết lý sống là như vậy, chúng ta có thể sống mà không cần nó,
nhưng không thể sống đẹp nếu không có nó.
Mỗi bức tranh luôn có những gam màu sáng tối và cuộc đời mỗi con người
cũng vậy. Có những lúc tôi như thấy mình chạm tới cái đích của sự thành công,
nhưng cũng có lúc trước mắt tôi chỉ toàn màu đen của sự thất bại. Trong cái gọi
là tuyệt vọng, bi quan ấy, điều cần nhất với tôi là một điểm tựa mang đến cho tôi
niềm tin, là một mũi tên chỉ cho tôi hướng đi đúng. Câu nói ấy đã làm được như
vậy. Nó cho tôi niềm tin vào sự thành công và thắng lợi, nó vớt tôi lên khi tôi
20


đang chìm dần vào “vũng lầy” của cuộc đời, nó cho tôi sức mạnh và giúp tôi tin
tưởng vào bản thân mình. Và nó chính là triết lý sống của tôi - “ Không phải là
thất bại, đó chỉ là sự thành công đang bị trì hoãn”.
Tôi không biết bạn là ai, tôi không biết bạn muốn làm những gì nhưng tôi
chắc chắn rằng tất cả chúng ta luôn ấp ủ cho mình những ước mơ, những hoài
bão và không ngừng nổ lực, không ngừng phấn đấu để thực hiện nó. Trên con
đường đi đến ước mơ, có những lúc bước chân bị chùn lại và thậm chí sẽ khuỵu
xuống trong những lần vấp ngã, có những lúc như chìm dần vào nỗi tuyệt vọng
khi không thể vượt qua những thử thách của cuộc đời, đó có phải là thất bại?

Thất bại phải chăng là khi ta không làm được những gì ta muốn, thất bại phải
chăng là khi ta không thực hiện được mục tiêu đã đặt ra. Vâng, điều đó là không
sai, nhưng trong quan niệm của tôi, thất bại là khi ta từ bỏ. Khi chúng ta đặt ra
cho mình những mục tiêu để phấn đấu nhưng lại bỏ cuộc giữa chừng chỉ vì vài
ba lần vấp ngã, ấy là thất bại. Khi chúng ta có ước mơ, có hoài bão nhưng
không dám thực hiện nó chỉ vì tự ti về năng lực của bản thân hay đổ lỗi cho hoàn
cảnh, ấy là thất bại. Cựu thủ tướng Anh WILLIAM E. GLADSTONE từng nói:
“Chẳng ai trở nên hoàn hảo và tốt đẹp mà chưa từng mắc lỗi lầm nào cả”. Tôi,
bạn và tất cả chúng ta đều không thể tránh khỏi sai lầm hay thất bại bởi đó là
bàn đạp để tiến tới thành công, là bước ngoặc khiến con người trở nên trưởng
thành hơn. Chính vì vậy, dù có lúc ước mơ của bạn bị che mờ, bị vùi dập trong
những thử thách của cuộc sống thì bạn cũng đừng từ bỏ nó bởi khi ấy bạn sẽ
thất bại vĩnh viễn.
Chúng ta sống, chúng ta ước mơ và không ngừng vươn đến cái gọi là
thành công. Vậy thành công là như thế nào? Tôi nghĩ mỗi người luôn có những
khái niệm riêng về thành công bởi lí tưởng của họ, ước mơ của họ, cái đích họ
hướng tới là khác nhau. Một gia đình hạnh phúc với người này có lẽ là thành
công, nhưng một sự nghiệp vững vàng mới là thành công với người kia. Thành
công với tôi và bạn có thể là khi trở thành một doanh nhân, một kĩ sư hay một
tiến sĩ, nhưng thành công với những đứa trẻ cơ nhỡ kia có lẽ chỉ đơn giản là biết
đọc, biết viết. Thành công trong suy nghĩ của mỗi người là khác nhau nhưng nói
cho cùng thành công là khi ta thực hiện được ước mơ, hoài bão của bản thân.
Với tôi, nó không chỉ dừng lại ở đó mà thành công là khi ta vượt lên chính mình,
vượt lên trên mọi hoàn cảnh để tiến đến mục tiêu, là khi hành động của ta khiến
cuộc sống trở nên đẹp và ý nghĩa hơn.
Thành công, tất cả chúng ta đều muốn có nó, nhưng có lẽ không phải ai
cũng làm được điều đó. Tôi tin vào vận may, nhưng đó chỉ là một phần và tôi
chắc chắn rằng bạn không thể tìm thấy người nào có được thành công mà
không trải qua những vấp ngã trong cuộc đời. Cuộc sống luôn tạo ra nhiều vật
cản để thử thách lòng kiên trì của con người và thất bại là điều khó tránh khỏi.

Nhưng nếu bỏ cuộc ngay lúc ấy, bạn sẽ mãi mãi mất đi cơ hội tiến đến thành
công bởi mỗi lần thất bại là một lần ta tìm ra một cách không dẫn đến thành
21


công. Hãy định nghĩa hai từ “thất bại” theo một cách khác, đó là “sự thành công
đang bị trì hoãn” và nếu bước tiếp trên con đường ấy thì một ngày nào đó bạn
sẽ thấy mình thành công. Nhắc đến Bill Gates, người ta nghĩ ngay đến hình ảnh
một tỷ phú giàu có và một doanh nhân thành đạt. Và tất nhiên để làm được như
vậy, người đàn ông ấy đã phải nỗ lực hết mình cùng với niềm đam mê cháy
bỏng và đã trải qua không ít sóng gió. Trên hành trình ấy, ông không phủ nhận
mình từng thất bại nhưng điều đó không làm ông thay đổi mục tiêu của ông. Bill
Gates theo đuổi lĩnh vực lập trình máy tính và ông đã thành công trên con đường
mình đã chọn. Nếu bạn có ước mơ, đừng từ bỏ nó vì thành công sẽ luôn chờ đợi
bạn. Nếu bạn sợ vấp ngã, hãy cứ bước tiếp vì đó “không phải là thất bại, đó chỉ
là sự thành công đang bị trì hoãn”.
Ai đó đã từng nói: “ Giá trị của thành công không nằm ở đích đến, mà
được đong đếm bằng những lần thử thách, những lần vấp ngã và đứng dậy”. Khi
thất bại mới thấy được giá trị của sự thành công và nếu không có những lần thất
bại ấy thì thành công có lẽ sẽ không còn ý nghĩa. Nhưng nhìn ở một khía cạnh
khác, chúng ta không thể lúc nào cũng chỉ ảo tưởng đến thành công cũng như
ngủ quên trong thất bại. Đừng bao giờ nghĩ rằng bạn chắc chắn sẽ thành công
và ước mơ những điều xa xôi, những điều nằm ngoài khả năng của mình để rồi
chỉ nhận lấy những thất bại. Trong cuộc sống, thất bại là điều tất yếu. Chính vì
thế, hãy chấp nhận và xem nó là bàn đạp để đi đến thành công, không nên mãi
chìm trong nỗi tuyệt vọng và tự ti về năng lực của bản thân để phải đánh mất cơ
hội thành công.
Tôi không chắc mình sẽ thành công nhưng chắc chắn rằng tôi sẽ không
bao giờ từ bỏ ước mơ của mình. Vậy còn bạn thì sao? Nếu có ước mơ, bạn hãy
theo đuổi chúng bởi ít nhất bạn đã chiến thắng bản thân mình. Vật cản lớn nhất

trên con đường đi đến thành công là chính mình, chỉ khi chúng ta đặt tất cả niềm
tin vào bản thân, chỉ khi lòng quyết tâm và ý chí được nung nấu thì bất kì trở
ngại nào cũng không thể ngăn cản ta tiến đến thành công. Nhưng tôi nghĩ để có
được thành công, con người cần phải có niềm đam mê và lòng kiên trì bởi nó sẽ
theo ta trong suốt cuộc hành trình.
Có thể nói, triết lý sống là yếu tố quan trọng tạo nên những giá trị đích thực
của cuộc sống. Vậy tại sao bạn không hình thành cho mình một triết lý sống
riêng? Với tôi, triết lý sống là bước đầu đưa tôi đến thành công và cũng là người
bạn đồng hành trên con đường đi đến tương lai. Nó đã cho tôi niềm tin và sức
mạnh để đương đầu với thử thách và theo đuổi ước mơ bởi tôi tin rằng “Không
phải là thất bại, đó chỉ là sự thành công đang bị trì hoãn”.
TRẦN VĂN PHƯƠNG HUYỀN

22


ĐỀ 7: Sống đơn giản và biết yêu thương.
I. DÀN Ý:
1. Mở bài: Nêu vấn đề: Triết lí sống là sống đơn giản và biết yêu thương.
2. Thân bài:
a) Giải thích: sống đơn giản là gì, yêu thương là gì?
- Sống đơn giản không có nghĩa là con người từ bỏ ý chí, ước mơ, khát
vọng vươn lên để khẳng định mình, sống đơn giản chỉ là loại bỏ cuộc sống của
mình những phù phiếm, những ham muốn không lành mạnh.
- Yêu thương là đoàn kết, là chia sẻ, đùm bọc nhau. Yêu thương là dành
trọn cho nhau những gì tốt đẹp nhất.
b) Bàn luận:
- Biểu hiện của sống đơn giản và yêu thương?
- Đối lập với yêu thương là sự vô cảm.
c) Bài học nhận thức: Cần cân bằng giữa cuộc sống vật chất và tinh thần, giữa

cống hiến cho đất nước, gia đình với việc thư giãn cho tâm hồn, quan tâm, chăm
sóc cho bản thân.
3. Kết bài: Suy nghĩ của chính mình về triết lí sống đơn giản và biết yêu thương.
II. BÀI LÀM:
Cuộc sống là cả một hành trình dài đang chờ chúng ta khám phá, ở đó có
những điều kì diệu mà chúng ta đang mong chờ nhưng cũng có cả những khó
khăn, thử thách mà chúng ta không ngờ tới. Trong hành trình ấy, thật sự ta cần
có những giây phút để nhìn nhận và đánh giá lại chính bản thân mình, đặt ra triết
lí sống đúng đắn cho mình, điều đó giúp ta vượt qua những khó khăn, trở ngại
để đạt được những thành công và sống tốt. Sống đơn giản và biết yêu thương là
một trong những xu hướng của con người hiện đại thế kỉ XXI. Cuộc sống luôn
luôn thay đổi thì triết lí sống cũng luôn luôn đổi thay, để hợp thời, hợp với chính
mình. Có thể hôm nay điều mà tôi và bạn suy nghĩ đúng nhưng ngày mai, ngày
kia biết đâu nó sẽ sai?
Đối với một học sinh như tôi, nói đến khái niệm triết lí sống cao cả, đó là
một sự xa vời. Tôi chỉ quan niệm rằng cuộc sống sẽ tốt đẹp hơn nếu chúng ta
suy nghĩ giản đơn đi mọi thứ cộng thêm một ít yêu thương, tình yêu sẽ làm mọi
thứ trở nên đẹp đẽ; sẽ thoải mái hơn trong cái xã hội hiện đại bộn bề tấp nập,
chạy đua vật chất, chạy đua công danh, chạy đua học vấn… Sống đơn giản
không có nghĩa là con người từ bỏ ý chí, ước mơ, khát vọng vươn lên để khẳng
định mình, sống đơn giản chỉ là loại bỏ cuộc sống của mình những phù phiếm,
23


những ham muốn không lành mạnh. Giống như Giăng Pôn đã từng nói: “Cuộc
sống như một cuốn sách. Kẻ điên rồ giở qua nhanh chóng. Kẻ khôn ngoan vừa
đọc vừa suy nghĩ vì biết rằng mình chỉ được đọc có một lần.”
Cuộc đời sướng hay khổ, ý nghĩa hay không ý nghĩa đều tùy thuộc vào
cách ta nhìn nhận nó. Xung quanh tôi, tôi đã thấy nhiều gia đình tuy nghèo
nhưng hạnh phúc, trên môi họ luôn nở những nụ cười tươi rói, họ lạc quan, yêu

đời. Cũng có những gia đình vì cái nghèo đó mà suốt ngày cãi vã, chồng rượu
chè, vợ ngoại tình, li hôn, con cái không còn cha mẹ, sống cù bơ cù bất. Cách
nhìn của mình về cuộc đời định đoạt số phận của chính mình. Một cái nhìn ảm
đạm về cuộc đời tất nhiên phải làm cho cuộc đời thêm buồn thảm. Nhưng cái
nhìn phấn khởi về cuộc đời ắt phải làm cho cuộc đời thêm vui tươi.
Trước đây, tôi đã từng nghe trong bài giảng của thầy tôi, con người vừa
sinh ra đã có cái dục vọng, càng lớn lên, xã hội, mọi thứ xung quanh làm cho cái
dục vọng đó lớn lên, muốn từ bỏ cái dục vọng đó không phải là khó, nhưng lại
chẳng mấy ai làm được. Thiết nghĩ, sống đơn giản cũng là một cách để kiềm
hãm cái dục vọng ấy, không có dục vọng, cuộc sống sẽ thanh thản hơn, nhưng
ai cũng không có dục vọng thì cuộc sống sẽ cứ như một dòng sông trôi êm đềm,
không chút gợn sóng... chẳng có tiếng cười, chẳng còn những niềm vui khi đạt
được những thứ mình mơ ước. Còn dục vọng quá nhiều sẽ sinh ra những thói
hư, tật xấu, mà ông cha ta đã có câu “tham thì thâm”. Nói tóm lại, sống đơn giản
được hiểu là cách sống thư thái, nhẹ nhõm, ít lệ thuộc vào vật chất, danh vọng,
ngoài công việc mình có thể tự chọn cho mình một cách thư giãn để cân bằng
cuộc sống.
Cuộc đời là một mầu nhiệm. Càng chấp nhận nó thì nó càng trở nên dễ
chấp nhận, thậm chí nó có thể trở nên rất đẹp, rất vui. Càng không chấp nhận
nó thì nó càng trở nên khó chấp nhận, thậm chí nó có thể trở nên rất buồn, rất
khổ. Tôi và bạn, tất cả chúng ta đều đã từng có những khó khăn, những thất bại
mà chính ngay lúc đó, những tưởng chúng ta không thể vượt qua, nhưng rồi khi
vượt qua được, mọi thứ đều trở thành kỉ niệm mà khi ta nhìn lại, ta thấy nó thật
đơn giản. Đó là do cách nhìn của ta, một cái nhìn tiêu cực sẽ làm cho vấn đề mà
mình gặp trở nên tiêu cực, khó khăn; một cái nhìn tích cực sẽ làm cho vấn đề lạc
quan, dễ vượt qua, dễ đối mặt. Cần cân bằng giữa cuộc sống vật chất và tinh
thần, giữa cống hiến cho đất nước, gia đình với việc thư giãn cho tâm hồn, quan
tâm, chăm sóc cho bản thân.
Ngoài cái nhìn cuộc sống đơn giản, tôi còn học được muốn có một cuộc
sống đẹp cần phải có sự yêu thương. Tôi sinh ra và lớn lên trong một gia đình

không mấy khá giả, thế nhưng tôi thấy hạnh phúc, hạnh phúc nhỏ nhoi của riêng
tôi. Đó là khi tôi được ba tôi la, nhắc nhở tôi phải đi ngủ sớm, nhắc nhở tôi đi
đường đông xe phải cẩn thận. Mẹ tôi nấu cho tôi những món ăn ngon. Đó là khi
tôi được véo má thằng em tôi… Có thể tình yêu thương mà tôi cảm nhận được
đối với người khác là nhỏ bé, nhưng đối với tôi đó là hạnh phúc. Đơn giản thôi
24


nhưng ấm áp. Tình yêu thương là một từ được kết tinh và hiểu theo nhiều nghĩa.
Yêu thương là đoàn kết, là chia sẻ, đùm bọc nhau. Yêu thương là dành trọn cho
nhau những gì tốt đẹp nhất. Gia đình, người thân, bạn bè… là những người
nhận lấy “yêu thương”. Còn chúng ta, chúng ta trao cho họ tình yêu thương, để
thắp lên niềm vui, sưởi ấm con tim họ, san sẻ những khó khăn, đau buồn. Yêu
thương là thứ tình cảm mà con người với con người cần phải nhận và cho.
Con người vốn sinh ra với bản tính lương thiện thương người, “nhân tri sơ
tính bản thiện”. Thế nhưng thời đại, cuộc đời xô đẩy con người dần trở nên ích kỉ
hơn và có không ít những người mắc bệnh vô cảm, thờ ơ với những vấn đề xã
hội, thậm chí thờ ơ cả với những người hoạn nạn, đáng thương. Tôi sẽ đưa ra
một vấn nạn thực tế ở nhiều nơi trên nước ta: ra ngoài đường, hễ thấy tai nạn
giao thông là bao nhiêu người xúm xít lại. Nhưng, họ xúm lại không phải để hỏi
han giúp đỡ mà là để… xem, họ nhìn người bị nạn bằng con mắt tò mò, hiếu kì.
Người ta trố mắt nhìn kẻ bị tai nạn đang vật vã, đau đớn không chút bận tâm,
thương xót (nếu có, họ tiếc gì không lại gần cứu nạn hay ít nhất là gọi dùm một
chiếc xe cấp cứu?). Vậy là người bị tai nạn cứ nằm đó, giữa sự vô cảm của mọi
người. Nổi bật gần đây mà có lẽ ai cũng biết đó là câu chuyện của bé Duyệt
Duyệt, bị xe cán qua hai lần ở một khu chợ thuộc thành phố Phật Sơn, Quảng
Đông – Trung Quốc và nằm thoi thóp khá lâu giữa sự thờ ơ của nhiều người đi
đường. Cái chết của cô bé chính là hồi chuông cảnh báo cho sự vô cảm, đạo
đức xã hội xuống cấp của con người hiện nay.
Dù vậy, ở đâu đó vẫn còn rất nhiều những tấm lòng chan chứa yêu thương

luôn rộng mở. Có rất nhiều học sinh, sinh viên tham gia các chiến dịch “Mùa hè
xanh”, "Hoa phượng đỏ" để giúp đỡ những người kém may mắn. Họ không quản
khó khăn để mang con chữ đến cho các em vùng sâu vùng xa. Hay như bản
thân chúng ta, khi Trung thu đến ta vẫn thường quyên góp lồng đèn giúp các em
nhỏ vui tết Trung thu. Tất cả những điều đó đã phần nào chứng minh cho tình
yêu luôn hiện hữu ở tất cả mọi nơi. Mặt khác tình thương còn là tấm lòng người
mẹ, người cha, người ông, người bà, … đối với con cháu. Họ cả đời lo lắng,
chăm sóc, dành những gì tốt nhất cho người thân yêu. Thế đấy, sự thương yêu
muôn màu muôn vẻ với muôn nghìn sự thể hiện. Nó tồn tại ở khắp mọi nơi và
trong nhiều mối quan hệ từ bạn bè, gia đình đến xã hội.
Tôi không kêu gọi mọi người hãy sống theo triết lí của tôi hay bất kì của ai
cả. Mỗi người nên tự đặt ra cho mình một triết lí sống để phù hợp với bản thân
mình. Tôi cho rằng triết lí sống là những quan niệm do mình rút ra được từ chính
cuộc sống của mình, thế nên chẳng có ai đặt ra cho ai triết lí sống. Miễn sao
không đánh mất mình nhưng cũng không biến mình thành một thứ người máy.
Suy nghĩ hình thành nên thói quen, thói quen hình thành nên tính cách, tính cách
quyết định số phận. Đối với tôi, cuộc sống sẽ đơn giản hơn nếu mình suy nghĩ
đơn giản vấn đề và học cách yêu thương mọi người. J.Bơry-Senkô đã nói: “Điều
25