Bài giảng chăm sóc thiết yếu cho trẻ sơ sinh bình thường

Chăm sóc thiết yếu cho trẻ sơ sinh
bình thường


Lượng giá trước học
Các chăm sóc thiết yếu cho trẻ sơ sinh:
Hút dịch cho tất cả các trẻ ngay sau sổ rau
Bảo đảm cho trẻ thở được
Giữ ấm cho trẻ
Vệ sinh rốn hàng ngày và băng kín
Nhỏ mắt hàng ngày
Tắm cho trẻ ngay để làm sạch các chất bẩn, dịch,
máu từ cuộc đẻ
Cho trẻ bú mẹ ngay

Tr¶ lêi


Mục tiêu học tập
1. Mô tả các việc cần làm cho trẻ ngay sau
khi sinh
2. Thực hành các công việc chăm sóc trẻ
trong ngày đầu
3. Thực hành các công việc chăm sóc trẻ
trong 4 tuần sau sinh


Các giai đoạn chăm sóc thiết yếu trẻ sơ sinh
1. Ch¨m sãc trẻ ngay sau khi sinh
2. Ch¨m sãc trẻ trong ngày đầu tiªn
3. Chăm sóc trÎ tiÕp theo ®Õn 28 ngµy

Mc ớch chm súc thit yu tr s sinh
1. Đáp ứng nhu cầu cơ bản về sức khoẻ cho trẻ
2. Đảm bảo được bú mẹ ngay sau sinh
3. Phát hiện dấu hiệu bất thường và sử trí kịp thời
4. Hướng dẫn bà mẹ và gia đình chăm sóc và theo dõi
dấu hiệu bất thường
5. Lên kế hoạch chăm sóc tiếp: tiêm chủng, TD cân nặng


Nội dung chăm sóc thiết yếu trẻ sơ sinh

A. ChuÈn bÞ tr­íc sinh trÎ
1. Phßng chèng nhiÔm khuÈn
2. ChuÈn bÞ phßng ®Î ®¶m b¶o
3. Chó ý yÕu tè kÝn ®¸o, riªng t­
4. Ghi chÐp th«ng tin cÇn
5. Trang thiÕt bÞ dông cô, thuèc cÇn thiÕt
6. Phßng tr¸nh mÊt nhiÖt


B. Chm súc ngay sau khi sinh
1. Lau khô và kích thích
2. Đánh giá nhịp thở và màu sắc da
3.
4.
5.
6.
7.

8.

Quyết định xem có cần hồi sức không
Trao trẻ cho mẹ để được ủ ấm
Buộc và cắt dây rốn
Bắt đầu cho trẻ bú mẹ
Chăm sóc mắt cho trẻ
Cân trẻ, tiêm vitamin K 1mg


Bước 1. Lau khô và kích thích

Lau khô ngay cho trẻ khi vừa sổ
- Lau kỹ đầu trẻ
- Lau lưng cho trẻ lấy tay chà theo
hướng lên bằng vải ấm và sạch
-


Bc 2: ỏnh giỏ nhp th v mu sc da
* Đánh giá nhịp thở:
- Kiểm tra trẻ có thở không ?
- Trẻ có gắng sức thở không ?
- Trẻ có hoàn toàn không thở không?
* Quan sát màu da:
- Mặt ngực có hồng hào không ?
- Có tái hay xanh xám không ?


Bc 3: Quyt nh xem cú phi hi sc

khụng
- Nếu trẻ không thở hoặc thở hổn hển
- Dựa vào số điểm chấm theo bảng chỉ số APGAR

* Nếu không cần hồi sức thì tiến hành các bước tiếp theo


Bc 4: Trao tr cho m c m
- Thay tã đã ướt khi lau khô cho trẻ
- Đặt trẻ lên ngực mẹ để giữ ấm da kề da
- Đắp chăn ấm cho cả 2 mẹ con
- Đội mũ hay quấn khăn che đầu cho trẻ


Bc 5: Buc v ct rn
- Buộc chặt 2 nút vòng quanh chân rốn
- Nút thứ 1: buộc cách chân rốn 2 đốt ngón tay
- Nút 2: buộc cách nút thứ nhất 1 đốt ngón tay
- Cắt dây rốn giữa nút dây thứ nhất và thứ 2 bằng
kéo đã sát khuẩn
- Băng phần mặt cắt rốn bằng gạc vô khuẩn
- Không bôi bất cứ thứ gì lên rốn


Bc 6: Giỳp b m cho tr bỳ
- Giúp bà mẹ cho trẻ bú trong giờ đầu sau sinh
- Giúp bà mẹ trong lần cho bú đầu tiên
- Trẻ sơ sinh sẵn sàng bú mẹ ngay trong
15 55 phút đầu sau sinh
- Chỉ sau khi trẻ đã bú mẹ mới tách trẻ ra cân

Bc 7: Chm súc mt
- Rửa tay
- Dùng 1 trong các loại thuốc sau nhỏ mắt cho trẻ
- Agrirol 1giọt/ mắt hoặc
- Dung dịch Nitrat bạc 1% mỗi mắt 1 giọt hoặc
- Dung dịch Povidol-iod 2,5% mỗi mắt 1 giọt
- Nếu có dử dùng bông sạch để lau cho trẻ
- Giữ cho mắt mở nhỏ vào mắt không để chạm ống thuốc
- Lặp lại như trên với mắt còn lại
* Khi trẻ đang tiếp xúc da kề da cũng cần được chăm sóc mắt



C. Chăm sóc trẻ sơ sinh ngày đầu sau khi
sinh
1. §¸nh gi¸ trÎ míi sinh
- NhÞp thë
- Th©n nhiÖt
- Mµu s¾c da
- Ch¶y m¸u rèn


2. Chm súc tr bỡnh thng ngay sau khi sinh
- Đảm bảo trẻ được giữ ấm
- Hỗ trợ nuôi con bằng sữa mẹ
- Hướng dẫn bà mẹ và gia đình chăm sóc và theo dõi trẻ
- Phát hiện các vấn đề bất thường và sử lý

- Hướng dẫn tiêm chủng và tiêm chủng
- Điền vào bệnh án thông tin liên quan


Bảo đảm trẻ ®­îc giữ ấm
- Phòng ấm
- Tiếp xúc da kề da với mẹ
- Thay khăn ướt
- Mặc áo đội mũ
- Đánh giá tình trạng trẻ


3. Khám thực thể cho trẻ sau khi sinh
- Mục đích: + Kiểm tra xem trẻ có khoẻ không?
+ Có vấn đề gì cần chăm sóc không?

- Thời điểm khám:
+ Thân nhiệt ổn định( 36độ5 – 37độ)
+ Khi trẻ được 6 giờ tuổi
- Chuẩn bị dụng cụ đầy đủ
- Đảm bảo vệ sinh áp dụng các bước phòng chống nhiễm khuẩn
- Nói chuyện và lắng nghe bà mẹ và gia đình
- Hỏi tiền sử thai nghen khi sinh và tình trạng trẻ sau sinh
- Khám thực thể nhẹ nhành, đủ các dấu hiệu
- Giữ ấm cho trẻ trong khi khám


4. Nội dung khám thực thể cho trẻ sau khi sinh
- Xem màu sắc da, quan sát da
- Xem nhịp thở và đếm nhịp thở, đếm nhịp tim

- Quan sát đặc điểm và trương lực cơ
- Quan sát hoạt động của trẻ
- Đánh giá thân nhiệt
- Khám đầu, khám mắt, khám trong miệng
- Quan sát ngực, khám bụng, khám lưng và cột
sống
- Quan sát hậu môn
- Quan sát bộ phân sinh dục trẻ
- Cân trẻ


Nội dung khám thực thể cho trẻ sau khi sinh cần chú ý:
1. Khám các dấu hiệu bình thường
2. Khám phát hiện các dấu hiệu bất
thường
3. Đưa ra quyết định sử trí kịp thời và phù
hợp


D. Chăm sóc trẻ 1 đến 28 ngày tuổi
* Trẻ cần được khám tại các thời điểm:
- Ngày thứ 1
- Ngày thứ 2 – 3
- Ngày thứ 7
- Ngày thứ 28
* Mục đích:
- Đánh giá các vấn đề
- Khen ngơi gia đình về chăm sóc trẻ
- Hướng dẫn và tư vấn tiếp về chăm sóc và theo
dõi trẻ

Nội dung hỏi và khám cần thiết
1. Ngµy thø 1:
- Nu«i con b»ng s÷a mÑ
- Thë, mµu s¾c da
- D©y rèn
- §¹i tiÖn, tiÓu tiÖn
- NhiÖt ®é.


Nội dung hỏi và khám cần thiết
2. Ngµy thø 2 - 3:
- Nu«i con b»ng s÷a mÑ
- Mµu s¾c da
- C¸c dÊu hiÖu nhiÔm khuÈn