Ảnh hưởng của gosypol tới thức ăn

Đề Tài : Gossypol trong chăn nuôi
Phụ Lục :
Phần I : Mở đầu
1. Đặt vấn đề:
a) Tình hình chăn nuôi hiện nay.
b) Dinh dưỡng trong thức ăn có vai trò như thế nào?
2. Gossypol là gì ?
Phần II : Nội Dung
1. Gossypol .
a. Nguồn gốc , tên gọi
b. Thành phần tính chất
2. Giá trị gossypol với con người và vật nuôi
a. Tác dụng chính
b. Độc tính
3. Phương pháp làm giảm tác hại của gossypol
4. Ứng dụng trong chăn nuôi
Phần III : Kết Luận


Phần I : Mở đầu
1. Đặt vấn đề
Chăn nuôi là ngành kinh tế quan trọng của Việt Nam, là nguồn cung cấp
thực phẩm chủ yếu cho người dân. Đây cũng là ngành kinh tế giúp cho nông
dân tăng thu nhập, giải quyết được nhiều công ăn việc làm cho người lao
động. Tuy nhiên, ngành chăn nuôi ở Việt Nam đã phải gặp nhiều khó khăn
như rớt giá, bệnh dịch, sử dụng chất cấm và dư thừa kháng sinh... Hậu quả là
nhiều người chăn nuôi đã bị thua lỗ nặng nề phải bỏ nghề, dịch bệnh xảy ra
liên miên từ năm này sang năm khác, môi trường chăn nuôi bị ô nhiễm...
Để giảm giá thành sản xuất, một số nhà chăn nuôi dùng chất cấm để tạo nạc
và dùng kháng sinh để ngừa bệnh và tăng trọng trong giai đoạn cuối (xuất
chuồng). Sử dụng kháng sinh và chất kích thích tăng trưởng vô tội vạ càng

ngày càng tăng khó khăn cho những nhà chăn nuôi làm ăn chân chính. Người
tiêu dùng sẽ e ngại khi sử dụng các sản phẩm từ thịt và thiệt hại cuối cùng
thuộc về người chăn nuôi. Chúng ta không thể phát triển ngành chăn nuôi lâu
dài và bền vững được nếu không thay đổi tư duy sản xuất kinh doanh.
Kinh nghiệm từ các quốc gia tiên tiến chỉ ra rằng, trong ngành chăn nuôi
thì con giống, dinh dưỡng và quản lý/vệ sinh chuồng trại là những yếu tố
quan trọng nhất, quyết định sự thành bại của người nuôi. Những yếu tố này
không thể tách rời và không phải tự nhiên mà có mà là cả một quá trình đầu
tư, học tập, tích lũy kinh nghiệm và đào tạo huấn luyện một cách thường
xuyên .
Việc bố sung hợp lý các chất dinh dưỡng , thành phần thức ăn có vai trò
rất quan trọng trong việc chăn nuôi , nó ảnh hưởng trực tiếp tới hiệu quả chăn
nuôi , kinh tế , quyết định chất lượng thức ăn và hiệu quả sử dụng. Ngoài các
chất cần thiết cần bổ sung vào thức ăn ( tinh bột, lipit , độ ẩm , gluxit, xơ ,
axitamin, khoáng … ) thì còn phải chú ý tới các chất hóa học có trong thức
ăn và ảnh hưởng của nó tới vật nuôi khi sử dụng , là chất độc hay có lợi .
2. Gossypol trong thức ăn
Một trong những chất hóa học thường được chú ý trong thức ăn hiện nay đó
là gossypol được chiết xuất từ hạt bông.
ở một hàm lượng nhất định chất này có tác dụng tốt cho gia súc nhưng ở một
liều khác lại gây độc .


Cây bông ở nước ta là loại cây công nghiệp được trồng rất phổ biến chủ yếu
để cung cấp xơ cho ngành công nghiệp dệt . Hiện nay diện tích bông vải
nước ta đạt 8.500 ha, dự kiến đến năm 2020 diện tích lên tới 76.000 ha . Mặc
dù nguồn nguyên liệu dồi dào và có nhiều tác dụng sinh học giá trị nhưng
gossypol từ hạt bông vẫn chưa được quan tâm và sử dụng hiệu quả ở nước
ta.
Phần II : Nội Dung

1. Gossypol
a. nguồn gốc
- Gossypol là hợp chất hữu cơ được tổng hợp từ cây bông vải ( chi gossypium
).
- Hạt bông là một loại hạt có giá trị dinh dưỡng cao, chứa từ 16-24% protein
và từ 13-24% dầu trong tổng khối lượng nhân hạt , trong hạt bông gossypol
tồn tại chủ yếu trong tuyến chất màu bên trong nhân hạt , kích thước khoảng
50 -100 micromet . Gossypol chiếm 90% lượng sắc tố trong các tuyến ,
chiếm 0,4 – 1,7% khối lượng nhân hạt .
- Gossypol có tên IUPAC là 2,2′-Bis(formyl-1,6,7-trihydroxy-5-isopropyl-3methylnaphthalene)
- Tập trung nhiều trong hạt bông bao gồm gossypol tự do và tổng số :
Tên sản phẩm

Hàm lượng gossypol trong hạt bông vải
Gossypol
Gossypol isomers
(% tổng số)
Tổng số
(mg/kg)

Tự do
(mg/kg)

(+)

(-)

Vỏ hạt bông

1070

490

58,4

40,6

Nhân hạt bông

12000

12400

61,2

38,8

Toàn bộ hạt

6600

6800

61,2

38,8

Khô dầu

10900

600

59,9

40,1

b. Thành phần , tính chất
- Gossypol có công thức hóa học là C30H30O8 ,
− Khối lượng phân tử 518,56 g. mol^-1


− gossypol là một phenol aldehyde có tỷ trọng 1,4g/ml
− Nhiệt độ sôi : 177 – 182 độ C
− Do chứa các nhóm phân cực nên gossypol tan nhiều trong dung môi hữu cơ như
methanol , ethanol, ethyl, phenol …. nó ít tan trong ete và dầu , không tan trong
nước.

2 .Giá trị gossypol với con người và vật nuôi
- Gossypol là một chất hữu cơ độc hại gây ngộ độc cho gia súc và con người ,
tồn tại trong hạt bông vải, nếu sử dụng khô dầu bông vải ở mức độ thấp thì có
tác dụng cung cấp protein rất tốt cho gia súc, gia cầm .
Những loài nhai lại trưởng thành có khả năng giải độc gossypol tốt hơn các
loài dạ dày đơn vì nhờ có hệ vi sinh vật dạ cỏ .
a. Tác dụng chính
Ngoài đặc tính gây độc của gossypol chất này còn được biết đến với
nhiều hoạt tính sinh học có giá trị cao như : chống oxy hóa , tránh thai nam,
chống kí sinh trùng , chống ung thư và HIV . Gần đây gossypol còn thu hút
sự chú ý của các nhà khoa học với vai trò là một chất “mimetic BH3” ( bắt
chước BH3) trong tự nhiên , có khả năng ức chế các tế bào ung thư , làm

chúng giảm kháng thuốc và nhạy cảm hơn với các thuốc hóa trị liệu.


b. Độc tính
Cơ chế gây độc của gossypol là một phenol thấm vào tế bào và hoạt động
như một chất gây ức chế. Thúc đẩy phản ứng của màng với oxygen tạo ra
nhiều gốc tự do peroxyd làm hư hỏng các chất chống oxy hóa của máu và tế
bào làm hại ty lạp thể và Adn , làm hỏng các tế bào cơ tim gây ra rối loạn.
- Triệu chứng ngộ độc của gossypol trên gia súc là sự đầu độc tim. Biểu hiện
lâm sàng là thú khó thở , đau vùng bụng , cơ liên hàm sưng tấy lên, tĩnh mạch
cổ sưng phồng lên biểu hiện tình trạng suy tim rất nặng và cuối cùng chết .
Do suy tim mà máu không hút về tim được nên tĩnh mạch căng , xuất hiện ứ
máu ở các cơ quan , hoại tử như gan, lách …
- Kiểm tra các chỉ tiêu sinh lý, sinh hóa có biến đổi bất thường như : vỡ tế
bào hồng cầu , hemoglobin giảm dưới mức bình thường .
3.Phương pháp làm giảm tác hại của gossypol
Nhờ vào tính chất hóa học của gossypol tan trong một số dung môi hữu cơ
tiến hành khử độc bông vải gồm 2 bước :
• Sử dụng acetol để chiết rút béo
• nâng cao nhiệt độ khô dầu bông vải.
Sau khi xử lý như vậy gosypol trong bông vải sẽ mất tác dụng độc hại .
Nhược điểm phương pháp này là làm protein biến tính giảm giá trị sinh học.
Giảm tác hại của gossypol : Bổ sung vào thức ăn muối Fe để kết tủa
gossypol thải ra theo phân.
4 .Ứng dụng trong chăn nuôi
− Sử dụng gossypol trong chăn nuôi với hàm lượng vừa đủ có tác dụng
tăng cường đề kháng cho gia súc, tiêu diệt các vi khuẩn và vi sinh vật
có hại.
− Diệt khuẩn , kháng sinh tự nhiên
− Chống oxy hóa

− Biết được mức độ gây độc của chất để có biện pháp phối hợp thành
phần thức ăn hợp lý
− có biện pháp sơ cứu , chữa trị cho con vật khi bị ngộ độc
− Tận dụng được nguồn nguyên liệu giá trị cao từ bông vải , tiết kiệm chi


phí
Phần III : Kết Luận
Từ việc biết rõ các thức , cơ chế tác dụng của gossypol trong hạt bông vải sẽ
giúp cho chúng ta tận dụng được nguồn nguyên liệu dư thừa từ ngành công
nghiệp dệt . Có hướng đầu tư quản lý đúng với nguồn nguyên liệu này , áp
dụng các tác dụng sinh học có lợi của gossypol trong sản xuất, phòng và chữa
bệnh . Từ đó biết cách phòng tránh ngộ độc từ gossypol và cách chữa trị khi
gia súc ngộ đọc .
Nguồn :
/>Phân công : 1 bạn
Bổ sung và nói rõ thêm tác dụng của gossypol : chống oxy hóa , tránh thai
nam, chống kí sinh trùng >>> ở trong link .
1. bạn làm powpoi . Thêm hình ảnh quả bông nhé !