Thuốc điều trị tăng đường huyết trong bệnh đái tháo đường

Tình huống lâm sàng
Bệnh nhân nữ 55 tuổi, đến khám vì mệt.
Trong 2 tuần vừa qua, BN than tiểu nhiều (tiểu đêm), kèm theo hay khát nước, đói,
thèm ngọt, sụt 3kg/ 2 tuần. Tiền căn chưa ghi nhận bệnh gì. Sinh được 2 người con
> 4kg.
Khám BMI 34.
Xét nghiệm ĐH đói là 240mg/dl, HbA1C 9.0%

1


THUỐC ĐIỀU TRỊ TĂNG ĐƯỜNG HUYẾT TRONG BỆNH ĐÁI
THÁO ĐƯỜNG
GV: BS. TĂNG MỸ NGÂN

2


Mục tiêu

 Trình bày được cơ chế tiết insulin; các loại chế phẩm insulin, chỉ định, tác dụng ngoại
ý khi sử dụng insulin

 Trình bày được cơ chế tác dụng, chỉ định, chống chỉ định, tác dụng ngoại ý của các
thuốc điều trị bệnh đái tháo đường ngoài insulin

3


4

Đái tháo đường là một bệnh mạn tính, do hậu quả của tình trạng thiếu insulin tương
đối hoặc tuyệt đối, bệnh được đặc trưng bởi tình trạng tăng đường huyết mạn tính
cùng với các rối loạn về chuyển hoá đường, đạm, mỡ, chất khoáng

5


Hóc môn tuyến tuỵ

6


Insulin
• Insulin là một hormone được bài tiết bởi tế bào beta của tuyến tụy và có tác dụng
đến chuyển hóa đường.

• Hormone này là 1 protein có trọng lượng phân tử cao, rất dễ mất hoạt tính bởi các
men phân hủy protein.

7


8


9


CƠ CHẾ TIẾT INSULIN CỦA TB BETA

10


11


TÁC DỤNG CỦA INSULIN ☺

12


13


Tác dụng sinh lý của Glucagon
 Tăng glucose trong máu thông qua sự tân tạo glucose & ly giải glycogen tại gan.
 Giảm sự đường phân và sự tổng hợp glycogen tại gan.
 Ức chế sự tổng hợp axit béo tự do từ glucose ở gan.
 Gián tiếp duy trì glucose máu qua sự kích thích tạo ketone (nguồn năng lượng thay thế glucose
trong nhiều mô).

14


Hiệu ứng incretins
 Hiện tượng glucose sử dụng qua đường uống có tác dụng kích thích tiết insulin nhiều
hơn so với đường tiêm tĩnh mạch.

 Cơ sở:

Tác dụng sinh học của một số nội tiết tố được tiết ra từ ruột, gọi chung là incretins.
Protein giống glucagon [Glucagon Like Peptide -1 (GLP-1)] là thành phần chủ lực tạo nên hiệu ứng này.

15


16


Sự tân tạo glucose

 Sự sản sinh glucose từ các nguồn nguyên liệu không phải carbohydrates.

Các chất béo (VD: glycerol)
Amino acid dư thừa
Lactate

17


18



Biến chứng cấp tính

 Hạ đường huyết
 Nhiễm toan ceton
 Tăng áp lực thẩm thấu máu

20


Biến chứng mạn tính của đái tháo đường

21


CÁC THUỐC ĐIỀU TRỊ TĂNG ĐƯỜNG HUYẾT
TRONG ĐÁI THÁO ĐƯỜNG

22


23


Insulin
 Chế phẩm của insulin được sản xuất dựa vào công nghệ tái tổ hợp DNA.
 Gồm human insulin (regular, NPH) và insulin analog (glargine, lispro…)

24


CÁC LOẠI INSULIN

25