Hai dua tre tiet 4

KHểA CHUYấN LTH Cụ NGUYN THANH MAI

HAI A TR - THCH LAM (tit 4)

IV. GII THIấU MễT Sễ LIấN QUAN ấN TAC PHM
1. Gia s, cõn phai viờt phõn thuyờt minh vờ nha vn Thach Lam va truyờn ngn Hai a tre,
anh/chi se gii thiờu nh thờ nao vi ban oc vờ tac gia tac phõm nay?
2. Phân tích bức tranh chiều tối đ-ợc mô tả trong tác phẩm?
3. Vì sao đêm đêm, chị em Liên cố thức để đợi chuyến tầu đi qua? Thể hiện tâm trạng đợi tàu của
hai đứa trẻ, tác phẩm muốn gửi gắm điều gì với độc giả?
4. Giá trị hiện thực và giá trị nhân đạo của truyện ngắn Hai đứa trẻ.
5. So sánh truyện ngắn Hai đứa trẻ với Tỏa nhị kiều, Đời thừa, Tắt đèn, Chí phèo để thấy đ-ợc
sự t-ơng đồng va khac biờt trong việc miêu tả con ng-ời và cảnh đời của xã hội ta những năm tr-ớc
Cách mạng tháng Tám.
6: Thach Lam l nh vn lóng man hay hiờn thc? T cam nhn ca anh/ chi vờ truyờn ngn Hai
a tre hóy tra li cho cõu hi trờn.
7: Chõt th trong truyờn ngn Hai a tre cua Thach Lam
HNG DN GIAI MễT Sễ
1.
- Tác giả: Ông là một trong những cây bút chủ chốt của nhóm văn ch-ơng Tự lực văn đoàn.
Tự lực văn đoàn là nhóm văn học tập hợp các nhà văn thơ phụng thờ quan điểm "nghệ thuật vị
nghệ thuật", nghệ thuật vì cái đẹp. Nhóm văn học này có bụn nhà văn đóng vai trò chủ chốt: cây bút
chính là 3 anh em ruột: Nhất Linh, Hoàng Đạo, Thạch Lam, cây bút thứ t- là Khái H-ng. Họ làm văn
thơ theo cảm hứng lãng mạn là cảm hứng của một cái tôi trữ tình tràn đầy cảm xúc, phát huy cao độ
trí t-ởng t-ợng để diễn tả khát vọng -ớc mơ, thể hiện những quan hệ riêng t- và số phận cá nhân
bằng một thái độ bất hoà và bất lực tr-ớc chế độ thực dân nô lệ và môi tr-ờng xã hội tầm th-ờng giả
dối tù túng.
Mặc dù tham gia tự lực văn đoàn nh-ng Thạch Lam lại có một t- t-ởng thẩm mĩ theo một
h-ớng đi khác với các nhà văn trong tự lực văn đoàn, h-ớng này đ-ợc bộc lộ ở những truyện ngắn của
ng-ời nông dân, ng-ời tiểu t- sản, những thị dân nghèo (mà truyện ngắn hai đứa trẻ là một thí dụ),
ngoài ra còn có những truyện ngắn của Thạch Lam còn đi vào những khía cạnh bình th-ờng và nên

thơ trong cuộc sống nh- (Gió lạnh đầu mùa). Thạch Lam là một cây bút viết truyện ngắn tài hoa đ-ợc
biểu hiện ở:
+ Không có cốt truyện đặc biệt.
+ Mỗi truyện là một bài thơ trữ tình đ-ợm buồn.
+ Nhà văn th-ờng đi sâu vào khai thác thế giới nội tâm của nhân vật, những cảm xúc tinh tế,
những cảm giác mong manh.
+ Yếu tố hiện thực và trữ tình đan cài vào nhau tạo nên nét đặc sắc của phong cách nghệ thuật
Thạch Lam.
- Truyện ngắn Hai đứa trẻ
A- Xuất xứ:
Truyện ngắn này nằm trong tập truyện Nắng trong v-ờn xuất bản năm 1938 của Thạch Lam.
MOON.V N

- hotline: 04.32.99.98.98


KHểA CHUYấN LTH Cụ NGUYN THANH MAI
Truyện ngắn Hai đứa trẻ là truyện ngắn hay nhất của tập truyện, của đời viết truyện ngắn
Thạch Lam.
B- Cốt truyện:
Tóm tắt theo lối tóm tắt của Nguyễn Tuân:
" Truyện ngắn Hai đứa trẻ cốt truyện không có gì đặc biệt nh-ng đọc xong truyện, ng-ời đọc
vẫn cảm nhận đ-ợc một d- vị đậm đà khó quên đ-ợc ẩn hiện thật kín đáo, thật lặng lẽ sau những
hình ảnh, giữa những dòng chữ.
Câu chuyện là mẩu sinh hoạt của hai chị em Liên và An, vì ng-ời cha mất việc làm ở Hà nội
cả gia đình phải về quê để sinh sống, hai chị em đã thay mẹ trông nom một gian hàng bán các thứ vặt
vãnh một gian hàng quá bé nhỏ ở một ga xép (loại ga phụ nhỏ trên một trục đ-ờng sắt).
Cứ đêm có những bóng ng-ời bình th-ờng lù đù đi qua. Những bóng ng-ời ấy giống nh- ánh
sáng lù mù của những chấm lửa, của những hột sáng, quầng sáng vốn là ánh sáng của phố huyện
nghèo.

Trong cái buồn bốn bề chìm chìm nhạt nhạt và mờ mờ ấy, bỗng có một tiếng động mạnh, một
luồng ánh sáng rực rỡ của một chuyến xe lửa đi qua - hoạt động cuối cùng của một ngày và bao giờ
cũng vào thời khắc đã định, cái âm thanh luồng sáng ấy đi qua nh- một tia chớp.
Sau đó, sau những phút giây ngày nào cũng chờ chuyến tàu đi qua, chị em Liên lại b-ớc vào
giấc ngủ "giấc ngủ yên tĩnh cũng yên tĩnh nh- đêm ở phố, tịch mịch và đầy bóng tối".
C- Chủ đề:
Qua truyện ngắn, Thạch Lam muốn khẳng định: "Những kiếp ng-ời sống mờ mờ nhân ảnh,
họ hoàn toàn xa lạ với ánh sáng và niềm vui. Họ mang cái -ớc mơ thật nhỏ bé, thật vô nghĩa nh-ng
nếu không có những -ớc mơ ấy khuấy động thì cuộc sống của họ càng trở lên nhàm chán và đơn
điệu. Nhà văn muốn bộc lộ sự thức tỉnh ý thức về sự sống cá nhân đối với những kiếp ng-ời t-ơng lai
mù mịt này và để từ đó bộc lộ một niềm xót th-ơng sâu sắc một cái nhìn nhân đạo đối với con
ng-ời".
D- Nhan đề: Hai đứa trẻ
Tức là muốn nói tâm hồn trong sáng tinh khiết thơ ngây. Nhà văn muốn ca ngợi vẻ đẹp của sự
trong sáng thơ ngây tinh khiết của tâm hồn con ng-ời để đem đối lập với xã hội đầy bóng tối tầm
th-ờng nhỏ nhen, nhà văn gửi vào đó niềm khát khao sẽ giữ đ-ợc sự trong sáng tinh khiết của tâm
hồn cho dù có phải sống trong một hiện thực đau đớn.
E- Những vấn đề cần chú ý:
1- Không gian và thời gian truyện ngắn miêu tả:
Thời gian đ-ợc miêu tả là thời gian rất ngắn bắt đầu từ hoàng hôn cho đến tối và đêm khuya.
Thời gian đó động có sự chuyển biến.
Không gian đ-ợc miêu tả là không gian nhỏ bé, hẹp. Đó là phố huyện tĩnh lặng, nhỏ bé với
dăm ba khuôn mặt ng-ời qua lại.
Toàn bộ bức tranh không gian và thời gian ấy đ-ợc thể hiện qua cái nhìn của nhân vật chính
trong tác phẩm: cô bé Liên.
2- Nhân vật trong truyện ngắn:
Nhân vật trong truyện không nhiều, họ hầu nh- rất ít nói, họ nh- cái bóng chập chờn lay
động. Nếu có đối thoại chỉ là những lời đối thoại cộc lốc và nhát gừng. Họ bao gồm: Chị Tí, bác Sẩm,
bà cụ Thi điên, bác Siêu bán phở, hai chị em Liên An, mấy đứa trẻ nhặt rác...
a. Chị Tí: Hiện lên qua mẩu đối thoại: "ối chao ôi, sớm với muộn mà có ăn thua gì". Cuộc

sống của chị chỉ là cuộc sống cầm cự với cái đói nghèo cho qua ngày đoạn tháng không biết bao giờ
mới kết thúc.
MOON.V N

- hotline: 04.32.99.98.98


KHểA CHUYấN LTH Cụ NGUYN THANH MAI
b- Bà cụ Thi điên: Qua cách uống r-ợu; uống một hơi cạn sạch và cái c-ời khanh khách nhỏ
dần về phía bóng tối. => Cuộc sống mòn mỏi lặp đi lặp lại vô nghĩa, hiu hắt không chịu nổi đến phát
điên.
c- Bác Xẩm: "Góp chuyện bằng mấy tiếng đàn bầu bần bật trong yên lặng". => Hàm chứa sự
đau đớn run rẩy tủi hơn của cái nghèo khổ hiu hắt.
đ. Bác phở Siêu: " Một chấm lửa nhỏ vàng lơ lửng đi trong đêm tói, mất đi rồi lại hiện ra...
Bóng bác mênh mông ngả xuống đất và kéo dài đến tận hàng rào". => Cuộc đời con ng-ời giống nhcái bóng, cái bóng ấy cứ kéo dài mãi lại ẩn hiện để thấy đ-ợc một kiếp ng-ời lam lũ mờ nhạt và buồn
tẻ của con ng-ời.
e- Mấy đứa trẻ nhặt rác: "nhặt nhạnh bất cứ thứ gì còn dùng đ-ợc mà những ng-ời bán hàng
để lại" => Nổi bật sự héo úa và tàn tạ.
g- Chị em Liên: Tâm trạng của cô bé Liên trong khoảnh khắc thời gian chiều tối đêm khuya:
"chiều chiều rồi... Liên ngồi yên lặng bên mấy quả thuốc sơn đen, đôi mắt chị bóng tối ngập đầy dần"
-> Cảm giác cuộc sống ng-ng đọng và đầy tiếng thở dài.
Đêm: "Chị em Liên lặng ngắm nhìn sao, mỏi mắt lại chúi nhìn về mặt đất, về quầng sáng thân
mật của chị Tí" -> cuộc sống của Liên cứ lặp đi lặp lại một cách đơn điệu, nó nói lên cái buồn, mòn
mỏi. Liên đã cố gắng đi tìm ánh sáng nh-ng không thoát khỏi đ-ợc cuộc sống tăm tối ấy.
Đêm khuya thì Liên lại ngập vào giấc ngủ yên tĩnh tịch mịch và đầy bóng tối.
* Kết luận:
Cuộc sống của những con ng-ời này thật phẳng lặng, thật đơn điệu nếp sinh hoạt của họ cứ
lặp đi lặp lại một cách quen thuộc. Họ đâu có bị giằng xé về chuyện áo cơm, họ chỉ có sự giằng xé về
nội tâm bởi họ sống một cuộc sống hiu hắt không hi vọng. Thạch Lam muốn gửi vào đây một niềm
cảm thông chia sẻ với những kiếp ng-ời đau khổ ấy.

3- Bút pháp t-ơng phản: Tác phẩm đã sử dụng bút pháp t-ơng phản khá sâu sắc:
+ T-ơng phản giữa bóng tối và ánh sáng
+ T-ơng phản giữa cái tĩnh và cái động
+ T-ơng phản giữa nếp sống đơn điệu nhàm chán lặp lại ột cách phẳng lặng với những khuyâý
động mạnh mẽ rực rỡ dù chỉ trong một khoảnh khắn rất nhỏ. Trong những sự t-ơng phản ấy nỏi bật là
sự t-ơng phản giữa ánh sáng và bóng tối. ánh sáng thì nhỏ bé hiếm hoi đơn độc và sâu lặng. Bút pháp
t-ơng phản này càng làm nổi bật hơn cái nhìn th-ơng cảm của tác giả.
ánh sáng: "quầng sáng", "hột sáng, khe sáng, đom đóm bay ánh sáng của ngàn ngôi sao".
- Bóng tối: "Tối hết tất cả, con đ-ờng thăm thẳm.."-> Bóng tối làm chủ, ánh sáng đơn độc lẻ
loi đơn độc và quá hiếm hoi.
+ T-ơng phản âm thanh: Tiếng động th-a thớt, ánh sáng kêuvăng vẳng, tiếng c-ời khanh
khách, tiếng đàn run bần bật trong bóng tối => Cái động ấy càng làm tăng cái tĩnh.
+ T-ơng phản cuộc sống nhàm chán đơn điệu và cái khuấy động mạnh mẽ: Hình ảnh cuộc
sống đơn điệu đối lập với cái mạnh mẽ rực rỡ khi chuyến tàu đêm đi qua bới nó mang đến âm thanh
mạnh mẽ, tiếng rít ầm ầm, ánh sáng rực rỡ nh-ng khoảng khắc ấy lại qua ngay tiếp tục nh-ờng chỗ
cho đêm tối mênh mang và yên lặng.
* Cuộc sống tù túng nghèo nàn của những con ng-ời không có ngày mai. Thạch Lam chủ yếu
đi vào miêu tả sự giằng xé nội tâm chứ không đi vào giằng xé cơm áo gạo tiền.
4- Trong toàn bộ truyện ngắn nhà văn đã cố gắng cho ng-ời đọc thấy đ-ợc: cuộc sống tăm tối
không có t-ơng lai không có hi vọng, không có niềm vui thì ng-ời khổ nhất sẽ là những ng-ời hiểu
đ-ợc nỗi buồn của hiu hắt tàn lụi và hi vọng và -ớc mơ cho dù bé nhỏ nhất một điều gì khác với cuộc
sống mà họ đang sống. Cho nên ng-ời khổ nhất trong thiên truyện ngắn lại là cô bé Liên bởi vì Liên
cũng nh- con ng-ời khác, cũng sống một cuộc sống tăm tối nghèo khổ đơn điệu (có thể cuộc sống
nghèo túng của Liên ch-a chắc đã quá túng quẫn nh- họ) Liên khổ chính vì Liên biết buồn cho cuộc
MOON.V N

- hotline: 04.32.99.98.98


KHểA CHUYấN LTH Cụ NGUYN THANH MAI

sống mà mình đang sống, mỗi khi nhớ lại quá khứ của những ngày sống ở Hà Nội khi còn nhỏ cho
nên Liên đã có một tâng trạng đợi tầu rất cảm động, chờ đợi một khoảng khắc đem đến cho cô niềm
vui và hi vọng đem đén cho cô những -ớc mơ nhỏ bé và để rồi sau khi đoàn tàu đã đi qua Liên lại trở
về thực tại buồn th-ơng đầy bóng tối, hiu hắt xa lạ cới ánh sáng. Liên biết mình khổ nên chỉ biết
thoát ra khỏi nỗi buồn ấy bằng cách chờ tàu, sau mỗi lần tàu qua lại gợi cho Liên nhớ về sống lại
niềm vui mơ -ớc về Hà nội t-ơi đẹp. Nhân vật Liên tuy là cô bé mới lớn song đã ý thức đ-ợc cuộc
sống khổ cực của mình.
=> Nhà văn bộc lộ cảm xúc của mình khi đ-ợc trân trọng niềm vui nho nhỏ của những con
ng-ời đau khổ và cũng qua đó ta thấy đ-ợc ngòi bút của Thạch Lam thực sự nhạy cảm với những biến
thái của tâm trạng con ng-ời -> Truyện ngắn Thạch Lam là bài thơ trữ tình đầy xót th-ơng (bởi nó là
cảm xúc của Thạch Lam)
Đề 2: "Bức tranh phố huyện và tâm trạng nhân vật Liên qua ngòi bút Thạch Lam trong truyện
ngắn Hai đứa trẻ từ đó rút ra ý nghĩa của tác phẩm.
* Yêu cầu:
+ T- liệu: Truyện ngắn: Hai đứa trẻ.
Là truyện ngắn lãng mạn viết năm 1938 rút ra từ tập Nắng trong v-ờn của nhà văn Thạch
Lam.
+ Cốt truyện, nhan đề, chủ đề
+ Bút pháp t-ơng phản, nhân vật, không gian, thời gian.
* Kiểu bài: (ý nghĩa t- t-ởng là suy nghĩ từ bức tranh phố huyện từ nhân vật Liên và rút ra vấn
đề chính là ý nghĩa t- t-ởng của tác phẩm.
* Phân tích tác phẩm " truyện ngắn lãng mạn"
(truyện ngắn lãng mạn bao giờ cũng sử dụng bút pháp t-ơng phản nhận thức tỉnh bằng cách đi
sâu vào nội tâm nhân vật đi sâu vào số phận của cá nhân nhân vật để làm nổi bật sự bất hoà và cũng
đồng thời là sự bất lực với xã hội đê tiện tù túng dối trá đ-ơng thời. Đó chính là xã hội thực dân nửa
phong kiến.
3- Nội dung: Bức tranh phố huyện và tâm trạng Liên qua ngòi bút Thạch Lam trong "Hai đứa
trẻ" đã đ-ợc biểu hiện qua tác phẩm từ đó làm nổi bật ý nghĩa chủ đề t- t-ởng của tác phẩm.
* Dàn ý chi tiết:
I- Mở bài: Thạch Lam là cây bút truyện ngắn xuất sắc của văn học lãng mạn Việt Nam 1930 1945. Các tác phẩm của Thạch Lam cho dù cốt truyện không đặc biệt nh-ng với cách đi sâu khai thác

nội tâm nhân vật một cách tinh tế, tác giả đã giúp ng-ời đọc thấy đ-ợc một Thạch Lam đôn hậu nhạy
cảm, một cuộc sống của phố huyện nghèo, một cuộc sống vùng ngoại ô Hà nội tối tăm xơ xác bế tắc
mù mịt.
Truyện ngắn "Hai đứa trẻ" đ-ợc rút ra từ tập truyện ngắn "Nắng trong v-ờn" (1938) là một
truyện ngắn hay tài hoa cho nhà văn bởi đã bộc lộ đ-ợc những điều nói về tác phẩm của nhà văn đã
nêu ở trên.
Trong truyện ngắn "Hai đứa trẻ" nhà văn đã tạo dựng một hình ảnh một bức tranh phố huyện
đã thể hiện tâm trạng nhân vật chính cô bé Liên và qua sự thể hiện bức tranh và tâm trạng ấy, nhà văn
đã gửi vào đây trong chính truyện ngắn này một ý nghĩa t- t-ởng thật sâu sắc.
II- Thân bài:
A- Tóm tắt gọn gàng cốt truyện "Hai đứa trẻ"
B- Giải quyết nội dung: "Bức tranh phố huyện và tâm trạng Liên qua ngòi bút Thạch Lam và ý
nghĩa t- t-ởng của tác phẩm.
1- Bức tranh phố huyện và tâm trạng Liên qua ngòi bút của Thạch Lam:
a- Bức tranh phố huyện: Thời gian của bức tranh ấy là một thời gian rất ngắn ngủi, đó là thời
gian từ chiều, từ hoàng hôn đến đêm khuya. Hay nói một cách khác đó là một thời gian ngắn ngủi đã
MOON.V N

- hotline: 04.32.99.98.98


KHểA CHUYấN LTH Cụ NGUYN THANH MAI
đ-ợc lặp đi lặp lại hàng ngày vào những giây phút tàn lụi cuối cùng của một ngày. Thời gian ấy đã
đ-ợc tác giả thể hiện khá cụ thể:
+ Âm thanh của tiếng trống thu không (trống đánh để chuẩn bị đóng cổng thành khi chiều
xuống) là thứ âm thanh "từng tiếng một vang xa để gọi buổi chiều" đến đêm thì lại là tiếng trống cầm
canh (trống đánh để tính thời gian của đêm), tiếng trống ấy đã tung lên một tiếng ngắn khô khan,
khong vang động ra xa rồi chìm ngay vào bóng tối. Cách miêu tả thời gian bằng tiếng trống nh- thế
càng thấy rõ thời gian tuy rất ngắn ngủi nh-ng lại trôi chảy một cách quá chậm chạp và d-ờng nhng-ng đọng.
- Không gian trong tác phẩm hẹp tập trung trong một phố huyện nghèo ở một ga xép nhỏ mà

đêm đêm xuất hiện một chuyến xe lửa đi qua mang đến thứ ánh sáng rực rỡ và tiếng động mạnh để
rồi lại lùi xa và chìm vào bóng tối dày đặc.
+ Không gian ấy còn đ-ợc tác giả ghi nhận rất cụ thể qua cảnh vật mà nhà văn đã quan sát
đ-ợc bằng cách nhập vào sự quan sát của nhân vật chính: Liên để thấy đ-ợc không gian ấy hiện lên
thật sinh động và gợi cảm.
+ Đó là một buổi chiều "văng vẳng tiếng ếch nhái kêu ran ngoài đồng theo gió nhẹ đ-a vào".
Cách miêu tả ấy gợi trong lòng ng-ời đọc sự thảng thốt cùng một nỗi buồn mơ hồ ngấm ngầm trong
cảnh vật.
+ Không gian ấy chính là hình ảnh của một cái chợ nghèo nh-ng đã vãn từ lâu. Sinh hoạt chợ
vốn là một sinh hoạt bình th-ờng của đời sống ng-ời Việt. Nh-ng sinh hoạt chợ này lại đ-ợc tác giả
thể hiện vào lúc chợ đã tàn. Ng-ời hết và tiếng ồn ào cũng mất chỉ còn trơ lại trên nền chợ rác r-ởi vỏ
b-ởi, vỏ thị, lá nhãn và bã mía..." Còn lại ở đó là hình ảnh mấy đứa trẻ con nhà nghèo đang lom khom
nhặt nhạnh những thanh nứa thanh tre hay những gì còn dùng đ-ợc do những ng-ời bán hàng để lại.
Tát cả những hình ảnh ấy gợi lên sự tiêu điều xơ xác sự tàn tạ và héo úa của một cuộc sống nghèo nàn
tăm tối.
Bức tranh phố huyện còn đ-ợc thể hiện ở sự t-ơng phản thật sâu sắc và đậm đà giữa ánh sáng
và bóng tối. Hay nói theo cách khác đó là sự xung đột giữa ánh sáng và bóng tối.
Sử dụng bút pháp t-ơng phản tạo nên những xung đột sâu sắc và mạnh mẽ vốn là cách thức
biêu hiện của các truyện ngắn lãng mạn. Thạch Lam cũng đã sử dụng triệt để thủ pháp này ở trong
tác phẩm của mình để thể hiện bức tranh phố huyện qua bút pháp t-ơng phản giữa ánh sáng và bóng
tối.
+ ánh sáng đ-ợc Thạch Lam miêu tả:
- Khi thời gian là buổi chiều tà ánh sáng đ-ợc thể hiện thông qua những hình ảnh "ph-ơng
Tây đỏ rực nh- lửa cháy và những đám mây ánh hồng nh- hòn than sắp tàn. Dãy tre làng tr-ớc mặt
đen lại khắc những hình rõ rệt lên bầu trời". ánh sáng bừng lên thật mạnh mẽ nh-ng để sau đó tắt
ngấm không còn để lại một chút hơi ấm của nó, trong khi đó thì bóng tối đã bắt đầu xâm lấn trên nền
trời.
- Phố huyện đủ các loại đèn để chiếu sáng tranh chấp với bóng tối. Thôi thì không còn thiếu
thứ đèn gì: đèn treo trong nhà bác phở Mĩ, đèn Hoa kì leo lét trong nhà ông Cửu, đèn dây sáng xanh
trong hiệu khách... nhà nào cũng lên đèn. Và tất cả những nguồn sáng ấy đều tập trung chiếu ra ngoài

phố nhằm giúp cho phố huyện sáng tỏ. Thế nh-ng chính thứ ánh sáng của đủ loại đèn đó lại khiến
"cho đ-ờng mấp mô thêm vì những hòn đá nhỏ một bên sáng một bên tối"... Hoá ra nếu không có ánh
sáng của đủ loại đèn ấy thì có lẽ con đ-ờng trở nên dễ đi hơn và đỡ xấu hơn.
b. Tâm trạng Liên
c. Y nghĩa t- t-ởng của tác phẩm (Xem phõn gia tri hiờn thc va nhõn ao cua ờ 4)
(Hai phõn nay trong bai cụ ó noi ro lm rụi, cac em suy nghi thờm va t lam nhe!)
3. Phân tích cảnh chị em Liên chờ chuyến tàu đêm qua phố huyện.
a- Khái quát tâm trạng Liên ở hai cảnh tr-ớc.
MOON.V N

- hotline: 04.32.99.98.98


KHểA CHUYấN LTH Cụ NGUYN THANH MAI
Chú ý hình ảnh chung của xã hội cũng nh- hình ảnh riêng của chị em Liên đều có cái buồn tẻ, bế
tắc cần phải có sự giải thoát.
b- Lý giải nguyên nhân chờ đợi và diễn biến tâm trạng.
- Không xuất phát từ nhu cầu của đời sống vật chất (không thức để bán hàng).
- Xuất phát từ nhu cầu của đời sống tinh thần: Muốn thoát khỏi cuộc sống buồn tẻ bế tắc để sống
trong một thế giới tốt đẹp hơn.
- Chờ đợi con tàu nh- chờ đợi một điều gì thiêng liêng (buồn ngủ ríu cả mắt vẫn đứng đợi. Khi
con tàu đến hai chị em đứng dậy h-ớng về phía con tàu, đắm chìm trong ánh sáng rực rỡ và trong
những âm thanh náo nhiệt của con tàu mang đến. Khi con tàu đi còn lặng nhìn theo mơ t-ởng).
c- ý nghĩa của hai chị em trong cảnh đợi tàu (ba nội dung trong giá trị, nhân đạo của tác phẩm ).
* Ngoài ra cần l-u ý :
+ Đặc điểm nghệ thuật truyện ngắn Thạch Lam :
- Truyện d-ờng nh- không có cốt truyện, giàu cảm xúc, nhẹ nhàng mà thấm thía, loại truyện
ngắn trữ tình - tâm tình.
- Khi miêu tả nhân vật tác giả không chú ý miêu tả diện mạo bên ngoài mà chú ý miêu tả tâm
trạng đời sống tâm lý, chứ không đi sâu vào khía cạnh suy nghĩ t- t-ởng mà đi sâu vào tình cảm, tâm

lý, tâm hồn.
- Lời văn của tác giả rất tự nhiên, ngôn ngữ giản dị, những cảnh vật đời th-ờng quen thuộc đều
nhẹ nhàng mà thấm thía.
Nội dung của truyện đ-ợc thể hiện qua diễn biến tâm trạng của nhân vật chính (so sánh với
kiểu Truyện ý t-ởng Xuân Diệu để thấy đ-ợc sự giống và khác nhau ).
Giống nhau : D-ờng nh- không có cốt truyện, giàu cảm xúc suy t-.
Khác nhau : Trong truyện của Xuân Diệu thì nội dung tình cảm đ-ợc thể hiện qua cảm xúc suy
t- của chính tác giả - nhân vật tôi. Còn trong truyện của Thạch Lam thì nội dung tình cảm được thể
hiện qua cảm xúc suy t- của nhân vật chính trong tác phẩm.
Điều cần nhớ : Văn của Thạch Lam nằm ở điểm giao thoa giữa hiện thực và lãng mạn giữa văn
xuôi và thơ, ánh sáng là -ớc mơ, bóng tối là nghèo nàn và cô đơn.
4. Giá trị hiện thực và giá trị nhân đạo của truyện ngắn Hai đứa trẻ (Xem bai giang tiờt 3)
6: Thch Lam l nh vn lóng mn hay hin thc? T cm nhn ca anh/ ch v truyn
ngn Hai a tr hóy tr li cho cõu hi trờn. (Cac em xem phõn dan y chi tiờt cụ lam trong T
liờu tham khao. ờ nay danh cho cac ban HSG em a).
MOON.V N

7: Chõt th trong truyờn ngn Hai a tre cua Thach Lam
1, M bi
Dn dt vn ờ: gii thiờu vờ nha vn Thach Lam va phong cach vn chng cua ụng.
Nờu vn ờ: cht th trong Hai a tr
2, Thõn bi
a. Giai thớch: Cht th la gỡ?
Cht th la mụt thut ng ly lun ch phm cht c biờt cua vn xuụi. Tac phm vn xuụi c xem
la cú cht th khi nụi dung cua nú i sõu vao trang thai cam xỳc din ta din biờn trong trang thai chu
quan vi nhng rung ụng tinh tờ.
b. Phõn tớch: Cht th c th hiờn trong Hai a tr nh thờ nao?

- hotline: 04.32.99.98.98

KHÓA CHUYÊN ĐỀ LTĐH – Cô NGUYỄN THANH MAI
– Kết cấu truyện ngắn: “Hai đứa trẻ” dường như không có cốt truyện. Tuy chỉ tập trung vào những
diễn biến nội tâm của nhân vật, những mảnh ghép của bức tranh phố huyện nhạt nhòa, mòn mỏi,
song Thạch Lam đã để lại ấn tượng đầy ám ảnh cho tác phẩm.
– Khung cảnh thiên nhiên: Đó là một mùa hạ êm như nhung và thoảng qua gió mát với vòm trời
huyền bí lấp lánh những vì sao, những con đom đóm lập lòe… Những chi tiết thơ mộng đã làm giảm
bớt màu sắc ảm đạm u tối của bức tranh đời
- Chất thơ tỏa ra từ bức tranh đời sống: cảnh chợ tàn vẫn ánh lên vẻ thân thương trìu mến. Cách ứng
xử của những người dân phố Huyện…
- Nghệ thuật miêu tả tâm lý nhân vật
Nếu Nam cao thường đi vào phân tích những quá trình tâm lý phức tạp thì Thạch Lam lại chủ
yếu đi sâu vào những trạng thái của tâm hồn mà tâm hồn mới là đối tượng của chất thơ. Nếu
Nguyễn Tuân thường đi sâu vào miêu tả những cảm xúc mạnh mẽ dữ dội thì Thạch Lam lại cố vẽ
nên hình những cảm giác mong manh, mơ hồ, tinh tế “như những rung động của một cánh bướm
non”.
– Nghệ thuật ngôn từ: Giọng điệu nhẹ nhàng, truyền cảm. Ngôn ngữ vừa giàu nhạc điệu vừa giàu
tính tạo hình
c. Bình luận: Ý nghĩa của chất thơ?
Chất thơ trong “Hai đứa trẻ” đã tạo nên sức hấp dẫn đặc biệt của truyện ngắn này, Thạch Lam đã
phát hiện ra được “cái đẹp chứa ở chỗ không ai ngờ tới”. Đó là cái đẹp kín đáo bị khuất lấp bởi
đời sống nhọc nhằn, cái đẹp mà chỉ tâm hồn tinh tế hồn hậu mới có thể cảm nhận hết được.
Chất thơ trong truyện ngắn của Thạch Lam thể hiện một trong những tôn chỉ của ông trong việc
sáng tạo nghệ thuật. Đó là làm cho tâm hồn con người “thêm trong sạch và phong phú hơn”.
3, Kết luận
MOON.V N

– Khẳng định lại vấn đề
– Bài học rút ra.

- hotline: 04.32.99.98.98