giáo án thao giảng bài đột biến số lương NST

KIỂM TRA BÀI CŨ
Câu 1: Đột biến cấu trúc NST là gì? Gồm những dạng
nào? Mô tả từng dạng?
-Đột biến cấu trúc NST là những biến đổi trong cấu trúc NST.
- Các dạng: Mất đoạn, lặp đoạn, đảo đoạn
Câu 2: Nêu nguyên nhân phát sinh và vai trò của đột biến cấu
trúc NST
-Nguyên nhân chủ yếu là do các tác nhân vật lí và hóa học trong
ngoại cảnh làm phá vỡ cấu trúc NST hoặc gây ra sự sắp xếp lại
các đoạn của chúng
- Đột biến cấu trúc NST thường có hại đôi khi có lợi


TiÕt 24 : §ét biÕn sè l­îng nhiÔm s¾c thÓ
-Cặp

NST tương đồng là cặp gồm
2 NST độc lập giống nhau về hình
dạng, kích thước nhưng khác nhau
về nguồn gốc: 1 chiếc có nguồn
gốc từ bố, 1 chiếc có nguồn gốc từ
mẹ
-Bộ NST chứa các cặp NST tương
đồng gọi là bộ NST lưỡng bội (2n)

Bộ NST 2n ở người

Bộ NST trong giao tử chỉ chứa 1
NST của mỗi cặp tương đồng gọi
là bộ NST đơn bội (n)

TiÕt 24:§ét biÕn sè l­îng nhiÔm s¾c thÓ

Bộ NST nữ giới bình thường

Bộ NST của bệnh nhân Tơcnơ


TiÕt 24:§ét biÕn sè l­îng nhiÔm s¾c thÓ

Bộ NST người bình thường

Bộ NST của bệnh nhân
Đao


TiÕt 24 : §ét biÕn sè l­îng nhiÔm s¾c thÓ

1.Kh¸i niÖm ®ét biÕn sè l­îng nhiÔm s¾c thÓ

Bộ ST 2n

Các
bộ
NST
bị đột
biến

3n

6n

9n

12n


TiÕt 24:§ét biÕn sè l­îng nhiÔm s¾c thÓ

*Khái niệm đột biến số lượng NST
-Đột biến số lượng NST là những biến đổi số lượng
xảy ra ở một hoặc một số cặp NST nào đó hoặc ở tất
cả bộ NST


TiÕt 24:§ét biÕn sè l­îng nhiÔm s¾c thÓ

I- Thể dị bội

Bộ NST nữ giới bình thường
(Thể lưỡng bội)

Bộ NST của bệnh nhân đột biến
( Thể dị bội)


TiÕt 24:§ét biÕn sè l­îng nhiÔm s¾c thÓ

I- Thể dị bội

Bộ NST người bình thường

Bộ NST của bệnh nhân
Đao (Thể dị bội)


TiÕt 24 : §ét biÕn sè l­îng nhiÔm s¾c thÓ

I- Thể dị bội

Bộ NST 2n

Các
bộ
NST
của
thể dị
bội

*Thể dị bội là cơ thể
mà trong tế bào sinh
dưỡng có một hoặc
một số cặp NST bị
thay đổi về số lượng


TiÕt 24:§ét biÕn sè l­îng nhiÔm s¾c thÓ

*.Các dạng của thể dị bội

-Trong tế bào sinh dưỡng của các cây lưỡng bội như: lúa, cà chua,cà
độc dược có bao nhiêu NST?
2n = 24 nên cả 3 loài đều có 12 cặp NST khác nhau
Trong thực tế người ta đã phát hiện trong tế bào sinh dưỡng ở những
cây trên có bao nhiêu NST?
25 = 2n + 1. Có 1 cặp NST nào đó có 3NST( Thể 3 nhiễm)
23 = 2n – 1. Có 1 cặp NST nào đó chỉ còn 1NST (Thể 1 nhiễm)
22 = 2n – 2. Thiếu hẳn 1 cặp NST tương đồng nào đó (Thể 0 nhiễm)


TiÕt 24:§ét biÕn sè l­îng nhiÔm s¾c thÓ

*.Các dạng của thể dị bội(Thể lệch
bội)

Đột biến dị bội thường xảy ra trên 1 cặp NST gồm các dạng sau
Thể 3 nhiễm: 2n + 1
Thể 1 nhiễm: 2n - 1
Thể 0 nhiễm: 2n - 2


TiÕt 24:§ét biÕn sè l­îng nhiÔm s¾c thÓ

Thể 0 nhiễm: 2n - 2
Thể 1 nhiễm : 2n - 1
Thể 1 nhiễm kép: 2n – 1 - 1
Thể 3 nhiễm : 2n + 1
Thể 4 nhiễm : 2n + 2
Thể 4 nhiễm kép : 2n + 2 + 2

TiÕt 24:§ét biÕn sè l­îng nhiÔm s¾c thÓ

* Hậu quả thể dị bội:

2n = 24 NST

Có
baodạng
nhiêu
Các
độtdạng
biếnđột
đó biến
có gì
dịkhác
bội thể
dạng
2n+bình
1 ở cây
so với
dạng
càthường?
độc dược?

II – XIII : (2n + 1) NST


TiÕt 24:§ét biÕn sè l­îng nhiÔm s¾c thÓ

* Hậu quả thể dị bội:
- Gây ra những biến đổi về hình thái : hình dạng ,
kích thước, màu sắc ở thực vật , hoặc gây bệnh ở
người như bệnh Đao, bệnh Tơcnơ…


Tiết 24:Đột biến số lượng nhiễm sắc thể

Hãy quan sát tranh vẽ hình 23.2 thảo luận nhóm hoàn thành bài
tập 2 vở bài tập?


TiÕt 24:§ét biÕn sè l­ỵng nhiƠm s¾c thĨ
2.HiƯn t­ỵng dÞ béi thĨ
3.Sù ph¸t sinh thĨ dÞ béi
Quan sát hình giải thích sự hình thành thể
- Cơ chế phát sinh thể 3
nhiễm (2n+1) và thể 1 nhiễm dò bội (2n + 1) NST và (2n – 1)NST
(2n-1):
+Trong gi¶m ph©n cã mét
SựQ
phâtrình
n®ång
li thụ
củkh«ng
a
cỈp NST
t­¬ng
tinh
diễn

NST
trong
ph©n li t¹o
thµnh
1 ra
giao tư
nào
? vµ 1
mang 2 như
NST
trong
1 cỈp
quáthế
trình
giao tư
kh«ng
mang
giả
m phâ
n ởNST
2 nµo
cđa cỈptrườ
®ã. ng hợp
+Trong qu¸ tr×nh thơ tinh c¸c
trên có gì
giao tư bÊt th­êng nµy kÕt
nhau
? th­
hỵp víikhá
c¸c cgiao

tư b×nh
êng t¹o ra c¸c thĨ dÞ béi 2n +
1 vµ 2n - 1.

Giảm phân

Thụ tinh


Tiết 24:Đột biến số lượng nhiễm sắc thể
1.Khái niệm đột biến số lượng nhiễm sắc thể
2.Hiện tượng dị bội thể
a.Khái niệm(SGK)
b.Các dạng:

2n + 1
2n - 1
2n -2

3.Sự phát sinh thể dị bội

+Trong giảm phân có một cặp NST
tương đồng không phân li tạo thành
1 giao tử mang 2 NST trong 1 cặp
và 1 giao tử không mang NST nào
của cặp đó.
+Trong quá trình thụ tinh các giao
tử bất thường này kết hợp với các
giao tử bình thường tạo ra các thể dị
bội 2n + 1 và 2n - 1.

LUYN TP CNG C
Chọn các cụm từ : Cặp NST tương đồng, không phân li,
một NST, giảm phân điền vào chỗ trống thay cho các số 1;
2; 3 để hoàn chỉnh các câu sau:
Đột biến thêm hoặc mất . thuộc một cặp
NST nào đó hoặc mất một .....có thể xảy
ra ở người, động vật và thực vật. Các đột biến này thường
do một cặp NST ....Trong quá
trình.. Dẫn đến tạo thành giao tử mà cặp
NST tương đồng nào đó có hai NST hoặc không có NST .

không phân li
cặp NST tương đồng

giảm phân

một NST


LUYN TP CNG C
Câu 1: Hiện tượng dị bội thể là sự tăng hoặc giảm số lượng
NST xảy ra ở:
A. Toàn bộ các cặp NST trong tế bào
B. ở một hay một số cặp NST nào đó trong tế bào
C. Chỉ xảy ra ở NST giới tính
D. Chỉ xảy ra ở NST thường
Câu 2 : Thể 1 nhiễm là thể mà trong tế bào sinh dưỡng có hiện
tượng:

A.Thừa 2 NST ở một cặp tương đồng nào đó
B.Thừa 1 NST ở một cặp tương đồng nào đó
C.Thiếu 2 NST ở một cặp tương đồng nào đó
D. Thiếu 1 NST ở một cặp tương đồng nào đó


LUYN TP CNG C
Câu 3: Thể ba nhiễm (hay tam nhiễm) là thể mà trong tế
bào sinh dưỡng có:
A. Tất cả các cặp NST tương đồng đều có 3 chiếc
B. Tất cả các cặp NST tương đồng đều có 1 chiếc
C. Tất cả các cặp NST tương đồng đều có 2 chiếc
D. Có một cặp NST nào đó có 3 chiếc, các cặp còn lại đều
có 2 chiếc
Câu 4: Kí hiệu bộ NST nào sau đây dùng để chỉ có thể 3
nhiễm?
A.2n + 1
B.2n - 1
C.2n + 2
D.2n - 2


Hướng dẫn về nhà
1. Học trả lời các câu hỏi SGK
Câu1: Học phần 1
Câu2: Học phần
Câu 3: Câu hỏi cuối giờ
2.Nghiên cứu bài 24(tiết 25) tìm hiểu:
-Hiện tượng đa bội thể là gì
-Cơ chế hình thành thể đa bội