Bệnh Bại Liệt (Poliomyelitis)

BẠI LIỆT
(Poliomyelitis)
GVHD. GS.TS Nguyễn Văn Bá

♠ [NHÓM 5]

1. Trương Tuấn Long
2. Phạm Xuân Mai
3. Đặng Tự Trọng
4. Lư Anh Đào
5. Huỳnh Tuyết Ngân Tâm
6. Nguyễn Thị Bảo Trân


I. KHÁI QUÁT
- Bại liệt là bệnh truyền nhiễm cấp tính do virus bại liệt gây ra.
- Đường lây truyền được coi là trực tiếp hay gián tiếp qua
đường phân - miệng.
+ Đường hô hấp → thứ yếu (thời kì đầu của bệnh)
+ Đường tiêu hoá ↔ chủ yếu
- Tác nhân: Virut bại liệt (Poliovirus)
- Nguồn bệnh của PV(*): Con người (Một số súc vật cũng có
thể mang virus PV nhưng không có khả năng truyền sang người)
- Bệnh thường xảy ra vào mùa hè và gặp phải ở trẻ em dưới 3
tuổi là cao nhất, giảm dần ở lứa tuổi sắp đi học.
- Có thể lan truyền thành dịch.
(*)

: Poliovirus

II. POLIOVIRUS

1. Hình thể và cấu trúc
- Hình thái: hình khối cầu, không có vỏ bọc,
đường kính khoảng 20-30 nm.
- Cấu tạo: ARN sợi đơn (7,7 kilôbase) và
protein, không có chất béo.


2. Phân loại:
Nhóm: Nhóm IV ((+)ssRNA)
Họ: Picornaviridae
Chi: Enterovirus
Tên: Poliovirus

- Virut bại liệt có 3 týpe kháng nguyên khác nhau và không gây miễn dịch chéo:
+ Týpe I: Điển hình là chủng Brunhilde.
+ Týpe II: Điển hình là chủng Lansing.
+ Týpe III: Điển hình là chủng Léon.

** Trong đó týpe I chủ yếu gây bệnh cho người ở thể điển hình, týpe II gây bệnh thể ẩn và týpe III ít gây
bệnh hơn.


3. Sức đề kháng
- Virus bại liệt có khả năng đề kháng cao
không bị bất hoạt bởi dung môi hoà tan lipid
(ether, xà phòng…).

- Bền vững: pH: 2-10; nhiệt độ (-70OC →

-20OC)
- Virus bại liệt bất hoạt ở 50oC và các
chất oxy hóa mạnh như Cl, H2O2, tia UV,
KMnO4 và formol,…


4. Khả năng gây bệnh
- Đường lây chính: đường tiêu hóa (một phần qua đường hô hấp).
- Thời kì ủ bệnh: khoảng 4-35 ngày, trung bình 7-14 ngày.

Bệnh ở thể không điển hình

Bệnh ở thể điển hình
(Paralytic poliomyelitis)

- Không có biểu hiện liệt

- Khởi phát đột ngột

- Mang virus lây bệnh

O
- Dấu hiệu: sốt cao 39-40 C

- Nguồn lây khó phát hiện

- Đau cơ ở vùng sắp bị liệt → Liệt

- Khó có biện pháp phòng ngừa.

mềm.

**Nếu không kịp thời → tàn tật suốt đời (cơ thoái hóa, teo nhỏ và xương nhỏ không phát triển).



6. Nguyên tắc phòng và điều trị bệnh
a) Phòng bệnh
- Phòng bệnh không đặc hiệu
+ Đối với nguồn truyền nhiễm: phải chuẩn đoán phát hiện kịp thời.
Cách ly bệnh nhân và tẩy uế, khử trùng những chất thải, đồ dùng liên quan
người bệnh bằng chloramin 1% trong 1 giờ.
+ Đối với đường truyền nhiễm: thực hiện ăn chín, uống sôi, đảm bảo các
chi tiêu thực phẩm, vệ sinh cá nhân, xử lý nguồn nước thải và tăng cường diệt
côn trùng gieo mầm bệnh (ruồi, gián…)
- Phòng bệnh đặc hiệu: tiêm vắc - xin phòng bệnh. (Salk(1) ,Sabin(2) )
Hiện nay Việt Nam vẫn đang sử dụng vacxin Sabin trong chương trình
tiêm chủng mở rộng. Việt Nam đã thanh toán được bệnh bại liệt từ năm 2000.

b) Điều trị
Chủ yếu là điều trị các di chứng, phục hồi chức năng đề phòng biến chứng và
nâng cao thể trạng cho bệnh nhân,.
(1)

Vắc xin bất hoạt (IPV: Inactivated Polio Vaccine)

(2)

Vắc xin sống giảm độc lực (OPV: Oral Polio Vaccine)

III. CÂU HỎI LƯỢNG GIÁ
Câu 1: Virus bại liệt

I.

Lây bệnh theo đường tiêu hóa, gây bệnh ở hệ thống thần kinh TW, hủy hoại tế bào sừng trước tủy sống.

II.

Lây bệnh theo đường hô hấp, hủy hoại tế bào các trung khu hô hấp ở não.

III.

Có thể thanh toán được bằng vaccin đặc hiệu

IV.

Không thể thanh toán được vì nhiều týpe, nhiều chủng

V.

Vaccin phòng có tên là: Fuenzalida

Chọn ý đúng:
A. (I), (III), (IV)
B. (II), (V)

C. (I), (IV)
D. (II), (III), (V)

Câu 2: Đặc điểm của VR bại liệt gồm
A. Hình cầu, ARN sợi kép, Capsôme sắp xếp theo chiều xoắn của acid nucleic.
B. Hình khối cầu, ARN sợi đơn, Capsôme sắp xếp theo hình khối đa diện với 20 mặt tam giác đều
.
C. Hình khối cầu, ARN sợi kép, Capsôme sắp xếp theo chiều xoắn của acid nucleic.
D. Hình cầu, ARN sợi đơn, Capsôme sắp xếp theo hình khối đa diện với 20 mặt tam giác đều .


Câu 3: Đường lây truyền chủ yếu của VR bại liệt là:
A. Đường tiêu hóa
B. Đường hô hấp
C. A & B
D. Đáp án khác.

Câu 4: VR bại liệt có thể được lây truyền cho người qua côn trùng trung gian. ĐÚNG hay SAI?
A. Đúng

B. Sai


Câu 5: Hiện nay, trên thế giới có bao nhiêu loại vaccin phòng bệnh bại liệt ? Kể
tên.

→ Có 2 vaccin phòng bệnh bại liệt
+ Vaccin Sabin
+Vaccin Salk

-------- End --------