MỘT BÀI TOÁN CÓ THỂ CÓ BAO NHIÊU CÁCH TIẾP CẬN?
Đề bài: Giải phương trình: 2 x 1
3x 1 x 4 3x 2 13x 4 5x 2
Trích đề thi thử Trung học phổ thông quốc gia 2016 – Trường THPT Ngô Sĩ Liên
BÀI GIẢI
Cách tiếp cận 1: Sử dụng phương pháp tìm nhân tử kết hợp chia máy:
SOLVE ta được x 0, x 5 . Đặt: a 3x 1 b x 4 1 do đó khi ta thay các nghiệm vào hệ thức
trên ta thu được 3 x 4 3x 1 5 là nhân tử cần tìm.
Đổi dấu trước 2 căn: 2 x 1
3x 1 x 4 vậy phương trình chứa thêm nhân tử
do đó ta có
Lập phép chia đa thức:
3x 1 x 4 3x 2 13x 4 5x 2 ta thu được nghiệm x
2 x 1
3x 1 x 4 .
3x 1 x 4 3x 2 13x 4 5x 2
3 x 4 3x 1 5
3x 1 x 4
0:
Bấm CALC 8 ta thu được kết quả 2 2 3 2 x 4 .
Xét
2 x 1
3x 1 x 4 3x 2 13x 4 5x 2
3 x 4 3x 1 5
3x 1 x 4
Vậy: Phương trình ban đầu 3 x 4 3x 1 5
x 4 CALC 100 ta thu được 2.
3x 1 x 4 2 x 4 0 .
(Chú ý: Bạn đọc có thể tìm đọc Kính lúp Table tập 2 tại casiomen.com để hiểu hơn).
Cách tiếp cận 2: Sử dụng kỹ thuật đặt 1 ẩn phụ và ép tích:
x 4 a ta đưa phương trình về dạng: 2a 2 a 10
Đặt
3a 2 11 5a 2 a 22 .
Vì x 0, x 5 do đó a 2, a 3 3a 5 3a 2 11 là nhân tử cần tìm.
Tiến hành liên hợp ngược: a 2 6a 2 30a 36 2a 2 a 10 3a 5 3a 2 11 0
a 2 3a 5 3a 2 11 3a 5 3a 2 11 2a 2 a 10 3a 5 3a 2 11 0
3a 5
a 2
11 a 2
3a 5 3a 2 11
3a 2
3 x 4 3x 1 5
3a 2 11 a 2 2a 0
3a 2 11 a 0 . Tiến hành thay ngược:
3x 1 x 4 2 x 4 0 .
(Chú ý: Bạn đọc có thể tìm đọc Kính lúp Table tập 3 tại casiomen.com để hiểu hơn).
Cách tiếp cận 3: Đặt hai ẩn phụ cơ bản và phân tích nhân tử:
Đặt a 3x 1,b x 4 ta có: 2x a 2 b2 3, 5x 2a 2 b2 2 . Phương trình trở thành:
a
2
b 2 1 a b ab 2a 2 b 2 a b a b a a b a b 2a b
3
2
3x 1 x 4
3x 1 1
2
a b a 2 ab 1 2a b 0 a b a 1 b a 1 0 a b a 1 a b 1 0
Thay ngược ta có:
3x 1 x 4 1 0 .
Cách tiếp cận 4: Nhân liên hợp hai nghiệm hữu tỷ đơn:
Các nhân tử tìm được là: 3x 5 5 3x 1 , x 10 5 x 4 , 2x 2 3x 2 13x 4 .
13x 4 25x 10 10 x 1
Ta có phương trình đã cho 10 x 1
3x 1 5 x 4 5 3x 2 13x 4 25x 10
5 3x 2
3x 1 5 x 4 0
5
3x 2 13x 4 2x 2 6 x 2 5x 2 x 1 3x 5 5 3x 1 x 10 5 x 4 0
18
x
1
5
1
0
x 2 5x
6
3x 2 13x 4 2x 2 x 10 5 x 4
3x 5 5 3x 1
lim 6
lim 0
3
x
48
25
x
4
3
x
1
x
4
48
30
3
x
1
x 2 5x
0
2
3
x
5
5
3
x
1
3
x
13
x
4
2
x
2
x
10
5
x
4
2
1
2x 91 25 x 4
3x 1 x 4
48 30 3x 1
2
x 2 5x
0 x 0, x 5
3x 2 13x 4 2x 2 x 10 5 x 4
3x 5 5 3x 1
NGOÀI RA CÒN RẤT NHIỀU CÁCH TIẾP CẬN NỮA
HÔM NAY TÔI XIN ĐƯỢC CHIA SẺ ĐẾN ĐÂY. CHÚC CÁC EM HỌC SINH HỌC TỐT!