PHÁT TRIỂN CÁC TRUNG TÂM DỊCH VỤ LOGISTICS LỚN TẠI VÙNG KINH TẾ TRỌNG ĐIỂM PHÍA NAM

Thông tin Bà Rịa - Vũng Tàu qua báo chí

KINH TẾ

Phát triển các trung tâm dịch vụ
logistics lớn tại vùng KTTĐ phía Nam
Ngày 13/11/2015
Đẩy mạnh vận tải đa phương thức và dịch vụ logistics; xây
dựng và phát triển các trung tâm dịch vụ logistics lớn tại
các khu vực đầu mối như Cát Lái (Thành phố Hồ Chí
Minh), Sóng Thần (tỉnh Bình Dương), Cái Mép Hạ (tỉnh
Bà Rịa - Vũng Tàu) và các trung tâm khác trong Vùng
theo quy hoạch của địa phương.
Đây là nội dung tại
Quyết định điều chỉnh Quy
hoạch phát triển giao thông
vận tải vùng kinh tế trọng
điểm phía Nam đến năm
2020 và định hướng đến
năm 2030 vừa được Thủ
Ảnh minh họa
tướng Chính phủ phê duyệt.
Cũng về kết nối vận tải giữa các phương thức vận tải,
của vùng kinh tế trọng hình thành các đầu mối kết nối
điểm phía Nam, tăng cường vận tải tại các cảng biển Vũng
tính kết nối vùng và kết nối Tàu (khu Cái Mép - Thị Vải),

1


Thông tin Bà Rịa - Vũng Tàu qua báo chí

cảng biển Thành phố Hồ
Chí Minh, cảng biển Đồng
Nai, các cảng cạn; trung
tâm dịch vụ logistics; Cảng
hàng không quốc tế Tân
Sơn Nhất, Cảng hàng không
quốc tế Long Thành; các ga
đường sắt Bình Triệu, Tân
Kiên, Thủ Thiêm, An Bình,
Trảng Bom, ga Long Định;
các bến xe khách liên tỉnh
như bến xe Miền Tây mới,
Ngã Tư Ga, Miền Đông 1
mới, Miền Đông 2 mới, Đa
Phước, xuyên Á, Miền
Đông và các bến xe liên
tỉnh tại các tỉnh trong Vùng;
các cảng đường thủy nội địa
chính trong khu vực.
Khai thác hiệu quả
tuyến sông pha biển từ
cảng biển Thành phố Hồ
Chí Minh với các cảng biển
Vũng Tàu, Cà Mau, Kiên
Giang theo tuyến ven biển.

KINH TẾ

Nâng cấp đồng bộ, hiện đại

hóa các cảng hàng không hiện
có
Về quy hoạch phát triển kết
cấu hạ tầng giao thông vùng kinh
tế trọng điểm phía Nam, trong
đó, với hàng không, tập trung
nâng cấp đồng bộ, hiện đại hóa
các cảng hàng không hiện có,
điều chỉnh quy hoạch khu hàng
không dân dụng Cảng hàng
không quốc tế Tân Sơn Nhất để
đáp ứng nhu cầu vận chuyển
hành khách, hàng hóa trong từng
thời kỳ. Khuyến khích đầu tư
theo hình thức đối tác công tư để
đẩy nhanh tiến độ đầu tư xây
dựng mới Cảng hàng không quốc
tế Long Thành. Nghiên cứu xây
dựng Cảng hàng không Vũng
Tàu tại thị trấn Gò Găng, tỉnh Bà
Rịa - Vũng Tàu.
Cụ thể, đến năm 2020, cảng
hàng không quốc tế Tân Sơn
Nhất có vai trò trung tâm (cả
quốc tế và quốc nội) của khu vực
phía Nam; là cảng hàng không
2


Thông tin Bà Rịa - Vũng Tàu qua báo chí

dùng chung dân dụng và
quân sự. Quy mô đạt cấp
sân bay 4E theo phân cấp
ICAO, đáp ứng khai thác
B747 và tương đương, khu
bay Cảng hàng không quốc
tế Tân Sơn Nhất hiện đã
được đầu tư xây dựng đồng
bộ theo quy hoạch, trong
thời gian tới sẽ mở rộng
nhà ga hành khách quốc tế,
nội địa đáp ứng công suất
25

-

26

triệu

hành

khách/năm và 1 triệu tấn
hàng hóa/năm.
Cảng hàng không Vũng
Tàu là cảng hàng không nội
địa phục vụ cho hoạt động
bay trực thăng, bay taxi nội
vùng. Quy mô cảng đạt cấp

3C theo tiêu chuẩn ICAO
và sân bay quân sự cấp II.
Công suất cảng 100.000

KINH TẾ

hành khách/năm và 500 tấn hàng
hóa/năm, chủ yếu khai thác loại
máy bay trực thăng, máy bay
cánh bằng loại nhỏ phục vụ
chuyến bay ngắn (Côn Đảo, các
giàn khoan…) với mục đích khai
thác du lịch, dầu khí; do Bộ Quốc
phòng quản lý và khai thác.
Cảng hàng không quốc tế
Long Thành là cảng hàng không
lớn nhất cả nước và là một trong
những trung tâm trung chuyển
hành khách quốc tế của khu vực
theo tiêu chuẩn quốc tế. Quy mô
giai đoạn 1 xây dựng Cảng hàng
không quốc tế Long Thành đạt
cấp sân bay 4F theo phân cấp
ICAO, công suất 25 triệu hành
khách/năm và 1,2 triệu tấn hàng
hóa/năm, đáp ứng khai thác loại
tàu bay A380 và tương đương.
Chí Kiên
/>Báo Chính phủ

Đường đua mới của địa ốc
Ngày 07/11/2015
3


Thông tin Bà Rịa - Vũng Tàu qua báo chí

KINH TẾ

Cần Giờ, Vũng Tàu và một vài khu lân cận tại Tp. HCM
đang trở thành một đường đua mới của các doanh nghiệp
trong lĩnh vực địa ốc.
Thị trường bất động sản
(BĐS) tại hai khu vực Cần Giờ
và Vũng Tàu trong những năm
qua chưa phát triển đúng với
lợi thế và tiềm năng vốn có.
Nhưng giờ đây, khi nguồn
cung ở trung tâm Tp. HCM
đang ngày càng bị co hẹp lại,
các doanh nghiệp phát triển bất
động sản có khuynh hướng mở
rộng ra những khu đất có khả
năng phát triển mạnh mẽ hơn.
Theo chân đặc khu kinh tế
Tại cuộc họp mới đây với
UBND huyện Cần Giờ cùng
các sở, ban ngành thành phố,
ông Lê Hoàng Quân, Chủ tịch
UBND Tp. HCM, cho biết,

chủ trương của Thường trực
Thành ủy và UBND Tp. HCM
là rất quan tâm đến việc đầu
tư, phát triển tại huyện Cần
Giờ nói chung và phát triển

thế mạnh về du lịch biển tại
huyện này nói riêng. Theo các
chuyên gia trong lĩnh vực
BĐS, đặc khu kinh tế Tp.
HCM được kỳ vọng sẽ tạo ra
bước phát triển đột phá cho thị
trường địa ốc phía Nam và đặc
biệt là Cần Giờ trong thời gian
tới. Tuy nhiên, BĐS Cần Giờ
thực sự tạo nên cơn sốt khi có
thông tin dự án Saigon Sunbay
- dự án lấn biển Cần Giờ được
Tập đoàn Vingroup hồi sinh khi rót vốn đầu tư vào cuối
tháng 6/2015. Dự án này có

4

Dự án lấn biển Cần Giờ đang được
hồi sinh phù hợp với xu hướng vươn
ra biển của các đô thị hiện đại trên
thế giới


Thông tin Bà Rịa - Vũng Tàu qua báo chí

tổng kinh phí đầu tư dự kiến
ban đầu khoảng 8.470 tỷ đồng.
Khi Vingroup tiến hành
phát triển “siêu” dự án ở đây,
Novaland cũng nhanh chân
tìm kiếm, mua bán và tái sinh
những dự án “chết” tại khu
vực này. Cuối tháng 8 vừa
qua, Novaland đã tiến hành
mua lại dự án Trần Thái tại
huyện Nhà Bè để xây dựng
khu chung cư có quy mô hơn
1.000 căn hộ, với tên gọi mới
là Sunrise Riverside. Mới đây,
một công ty cổ phần đô thị du
lịch vừa đề xuất UBND Tp.
HCM nghiên cứu dự án xây
cầu Cần Giờ bắc qua sông
Soài Rạp. Theo đơn vị này,
công trình sẽ rút ngắn cự ly và
thời gian đi từ trung tâm thành
phố đến huyện Cần Giờ, thay
vì đi bằng phà Bình Khánh
hoặc đò An Thới Đông như
hiện nay.
Thông tin đó là cơ sở để
các doanh nghiệp địa ốc nhanh

KINH TẾ

chóng tìm kiếm cho mình cơ
hội đầu tư hấp dẫn. Ngoài
những tên tuổi quen thuộc
trên, thị trường cũng ghi nhận
hàng loạt dự án gia nhập thị
trường phía Nam thời gian qua
như: dự án Dragon Hill
Residence của Công ty Phú
Long, The Everich 2, 3 của
Phát Đạt, Luxcity của Đất
Xanh, Florita của Hưng
Thịnh, AnGia Riverside của
An Gia, Skyway Residence
của Lĩnh Phong Conic….
Theo phân tích của Viện
Nghiên cứu phát triển Tp.
HCM, vị trí này có nhiều lợi
thế. Đặc khu kinh tế nằm
trong chiến lược của Tp. HCM
phát triển về phía nam, hướng
ra Biển Đông, phù hợp với xu
hướng vươn ra biển của các đô
thị hiện đại trên thế giới. Khu
vực này có cảng biển Hiệp
Phước và Khu đô thị cảng
Hiệp Phước, đặc biệt phù hợp
5

Thông tin Bà Rịa - Vũng Tàu qua báo chí

phát triển kinh tế biển và dịch
vụ logistics.
Vũng Tàu thiết lập
đường đua mới
Nếu Cần Giờ được hỗ trợ
bởi đặc khu kinh tế nói trên,
thì Vũng Tàu đang nổi lên như
một địa điểm thu hút vốn
ngoại nhờ cơ sở hạ tầng đang
được hoàn thiện. Ông Lê
Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp
hội BĐS Tp. HCM, cho rằng:
“Bà Rịa - Vũng Tàu có cơ sở
hạ tầng thuộc diện tốt nhất tại
khu vực Đông Nam Bộ, đồng
thời là điểm đến du lịch quen
thuộc của người dân các tỉnh,
thành lân cận. Vì vậy, thị
trường BĐS Vũng Tàu thực sự
là nơi đáng để các nhà đầu tư
quan tâm”.

KINH TẾ

Tàu. Tính đến thời điểm tháng
6/2015, tỉnh Bà Rịa - Vũng
Tàu đã có tổng cộng 157 dự
án đầu tư du lịch với quy mô

hơn 3.400ha, tổng vốn đăng
ký đầu tư 10,7 tỷ USD và 35,4
nghìn tỷ đồng; tổng vốn thực
hiện đến nay là hơn 701,52
triệu USD và 8.000 tỷ đồng.
Cụ thể, có 139 dự án đầu tư
trong nước và 18 dự án có vốn
đầu tư nước ngoài.
Tập đoàn Asian Coast
Development (ACDL) của
Canada - chủ đầu tư dự án Hồ
Tràm Strip ở Vũng Tàu - từ
tháng 9/2014 đã mạnh tay rót
thêm 50 triệu USD vào những
hạng mục liên quan ngay tại tổ
hợp dự án giải trí và nghỉ
dưỡng “siêu khủng” này, với
kỳ vọng trong thời gian tới
Chính phủ Việt Nam sẽ cho
phép mở rộng các hoạt động
casino. Một điểm đang chú ý
là nếu như trước đây, các nhà

Để đầu tư vào những dự
án khách sạn nghỉ dưỡng, khu
du lịch, các doanh nghiệp địa
ốc trong nước đang chạy đua
hết tốc lực để tìm kiếm quỹ
đất tại thành phố biển Vũng
6

Thông tin Bà Rịa - Vũng Tàu qua báo chí

đầu tư hầu như chỉ quan tâm
đến việc phát triển các dự án
BĐS nghỉ dưỡng thì đến thời
điểm hiện tại, phân khúc căn
hộ ven biển để ở cũng phát
triển không kém phần sôi
động. Chiến lược “bành
trướng” ở vị trí đẹp tại những
bãi biển của Vũng Tàu cũng
đang được các doanh nghiệp
BĐS trong nước đẩy mạnh
bằng việc mua lại hoặc hợp
tác với những chủ đất tại đây.
Khi Vingroup tiến hành
phát triển siêu dự án ở Cần
Giờ, các doanh nghiệp khác
cũng nhanh chân tìm kiếm và
tái sinh những dự án “chết” tại
khu vực này
Minh chứng rõ nét nhất là
mới đây, Công ty cổ phần Đầu
tư kinh doanh địa ốc Hưng
Thịnh đã nhanh tay mua lại và
tái khởi động dự án Bàu Sen,
sau đó đổi tên thành Melody
Vũng Tàu tại khu vực Bãi

Sau. Trên địa bàn Vũng Tàu

KINH TẾ

còn có các dự án lớn như
Vietsovpetro Plaza với số vốn
đầu tư hơn 1.500 tỷ đồng, Sơn
Thịnh Tower với tổng vốn đầu
tư khoảng 780 tỷ đồng. Địa ốc
Việt Hân cũng đang triển khai
hai dự án lớn là Khu phức hợp
Skypark Long Điền và KDC
Việt Hân 3 tại huyện Long
Điền. Cả hai dự án với quy mô
hơn 115ha với mức đầu tư gần
2 tỷ USD. Mới đây nhất, dự
án khu biệt thự cửa biển mang
tên Marine do Công ty BĐS
Nam Hải làm chủ đầu tư vừa
được triển khai với diện tích
hơn 28ha, tổng vốn đầu tư
2.000 tỷ đồng, nằm giáp ba
mặt sông Cửa Lấp.
Ông Lê Hoàng Châu nhấn
mạnh: “Những làn sóng đầu tư
này sẽ báo hiệu một thị trường
BĐS phát triển mạnh mẽ hơn,
quy mô lớn hơn nhưng không
dàn trải. Bởi lẽ, hướng đi vào
từng phân khúc, loại hình và

7


Thông tin Bà Rịa - Vũng Tàu qua báo chí

địa điểm mà các ông chủ địa
ốc lựa chọn đến nay tỏ ra
tương đối thận trọng. Chỉ
những dự án tọa lạc tại những
vị trí đẹp, được đầu tư tốt về

KINH TẾ

hạ tầng mới được triển khai
xây dựng”.
Việt Anh
/>Diễn đàn doanh nghiệp

“Đừng say bằng rượu rẻ tiền”
Ngày 05/11/2015
Đang có hai thái cực trong cách nhìn nhận về cụm cảng
Cái Mép - Thị Vải. Nguy hiểm ở chỗ, cả hai thái cực nêu trên
đều có thể dẫn đến những sự chệch hướng chính sách.
Chỉ hai tuần sau khi đại
Tàu CSCL Star, thuộc hãng
diện Cục Hàng hải Việt tàu China Shipping, hoạt động
Nam cho biết sẽ báo cáo Bộ trên tuyến dịch vụ FAL23, kết
Giao thông Vận tải (GTVT) nối các cảng châu Á với Bắc
xem xét hạn chế lượng hàng Âu. Cũng trong buổi lễ đón tàu,
qua các cảng ở Tp. HCM Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn

nhằm chuyển bớt hàng về Văn Công cho biết số lượng tàu
cụm cảng Cái Mép - Thị Vải vào cảng CMIT trong chín tháng
(CM-TV), ngày 29-10, tàu
CSCL Star cập cảng quốc tế
Cái Mép (CMIT), đánh dấu
một cột mốc quan trọng cho
cụm cảng CM-TV khi tiếp
nhận tàu có sức chở trên
14.000 TEU đến làm hàng.
Tàu du lịch cập cảng Tân Cảng - Cái Mép,
8
thuộc cụm cảng Cái Mép - Thị Vải hồi
tháng 6-2015. Ảnh: Đào Loan


Thông tin Bà Rịa - Vũng Tàu qua báo chí

KINH TẾ

đầu năm 2015 đã tăng 40%
so với cùng kỳ năm 2014.
Đang có hai thái cực
trong cách nhìn nhận về
CM-TV. Một, có phần bi
quan, như cách mà Cục
Hàng hải, phản hồi trước
bức xúc của một số doanh
nghiệp về tình trạng mất cân

Sắp tới CM-TV sẽ còn đón các

tàu trên 15.000 TEU của hãng
UASC.
Về quy mô dịch vụ, FAL23
không phải là tuyến dịch vụ đầu
tiên kết nối Việt Nam với thị
trường Bắc Âu và CSCL Star
cũng không phải là tàu đầu tiên
thực hiện trung chuyển hàng hóa

đối giữa các cảng biển, đã
thừa nhận rằng lượng tàu
đến cảng không như kỳ
vọng và cân nhắc biện pháp
can thiệp thị trường khá cực
đoan. Ở chiều ngược lại, sự
kiện tàu CSCL Star lại được
các quan chức Bộ GTVT
đón nhận với sự lạc quan
nhiều hơn mức cần thiết.
Về sức chở, CSCL Star
không phải là tàu container
lớn nhất thế giới như thông
tin từ VnExpress(1), sức chở
của CSCL Star chỉ lớn hơn
7% so với tàu lớn nhất từng
cập CM-TV năm năm trước.

quy mô lớn tại CM-TV. Nguy
hiểm ở chỗ, cả hai thái cực nêu
trên đều có thể dẫn đến những

sự chệch hướng chính sách.
Trở lại với biện pháp hạn
chế lượng hàng qua cảng Tp.
HCM (xem thêm bài Đừng biến
Cái Mép - Thị Vải thành
“copycat” của cùng tác giả đã
được tổng hợp trên BR-VT qua
báo chí số 374), thực ra việc bức
xúc về tình trạng mất cân đối
giữa các cảng biển chỉ có ở một
số doanh nghiệp, và đó là các
doanh nghiệp ở Bà Rịa - Vũng
Tàu, vốn không được hưởng lợi
nhiều từ cụm cảng nước sâu
9


Thông tin Bà Rịa - Vũng Tàu qua báo chí

KINH TẾ

ngay trong tỉnh. Thực tế đã
cho thấy, giải pháp hạn chế
lượng hàng bị các doanh
nghiệp ở khu vực Long An,
Tây Ninh hay Tp. HCM
phản đối, vì nếu phải nhận
hàng tại CM-TV, chi phí
vận chuyển của họ sẽ bị đội
lên. Một giải pháp hướng tới

trường lý tưởng và không sớm thì

sự cân bằng thị trường
không cần thiết phải đi theo
hướng “nhất bên trọng, nhất
bên khinh” như vậy.

ông Robert Hambleton, Tổng
giám đốc Cảng Quốc tế Cái
Mép, đã lạc quan rằng lượng
hàng đến cụm cảng CM-TV
trong thời gian tới sẽ tăng
trưởng, với cơ sở là các tàu lớn
đang được đưa vào khai thác và
Việt Nam đang ở ngưỡng cửa
của hai hiệp định sẽ tác động
mạnh đến xuất nhập khẩu là
Hiệp định Thương mại tự do
Việt Nam - EU và Hiệp định Đối
tác xuyên Thái Bình Dương
TPP.
Sự lạc quan của ông
Hambleton là có cơ sở, khi CMTV được bài báo nhìn nhận là

Chính sách tác động
đến CM-TV trong giai đoạn
này là một nội dung nhạy
cảm. Thiết nghĩ, một chính
sách tốt phải đảm bảo được

hài hòa lợi ích cho tối đa có
thể các bên liên quan trong
chuỗi cung ứng.
Ở chiều hướng lạc quan
hơn mức cần thiết, cần tỉnh
táo để nhìn nhận rằng, CMTV hiện có một chỗ đứng thị

muộn, các hãng tàu sẽ đưa tàu
đến cụm cảng nước sâu này sau
khi đã có điều kiện cần là Chính
phủ có chính sách hỗ trợ như
giảm phí hàng hải cho tàu lớn và
điều kiện đủ là nguồn hàng.
Phát biểu trên tạp chí
PortStrategy số tháng 8-2015,

10


Thông tin Bà Rịa - Vũng Tàu qua báo chí

KINH TẾ

nằm ở vị trí thuận tiện để trở
thành một phần trong tam
giác thương mại huyền ảo
(magic triangle) Mỹ - châu
Âu - châu Á, và khi dự án
nâng cấp kênh đào Panama
hoàn tất vào năm 2016, các

hãng tàu sẽ tính toán lại chi
phí và sẽ có thêm hãng tàu

kỳ 2015, Trưởng tiểu nhóm Hạ
tầng cảng và Vận tải biển, lại là
ông Robert Hambleton, đã có
những kiến nghị và đề xuất rất
mạnh mẽ liên quan đến vấn đề
giảm thêm chi phí hàng hải, nới
lỏng quy định vận tải biển nội địa
và cải cách hải quan.
Những đề xuất này thực ra

lựa chọn CM-TV. Hai hiệp
định thương mại nói trên
cũng có điểm chung là sẽ
thúc đẩy trao đổi thương mại
giữa Việt Nam các thị
trường mà chỉ có các tuyến
hàng hải Đông - Tây sử
dụng tàu lớn mới cung cấp
được dịch vụ tốt nhất. Và
khi đưa tàu đến Việt Nam,
các hãng tàu đương nhiên
muốn có thêm các ưu đãi về
chính sách để giảm thêm
được chi phí, tối ưu hóa
mạng lưới của họ.
Tại Diễn đàn doanh
nghiệp Việt Nam (VBF) giữa

không mới, chỉ có chút khác lạ ở
thời điểm những đề xuất này
được nhắc lại, vì tiểu nhóm này
đã hoàn toàn không dự phần vào
báo cáo năm 2014 của VBF,
thời điểm mà các liên minh hãng
tàu vẫn chưa ổn định trong quá
trình tái cơ cấu lại các tuyến
dịch vụ. Đến giữa năm 2015 thì
đã khác, CM-TV đang nổi lên
như là một cảng nước sâu hàng
đầu trong khu vực Đông Nam Á
và những đề xuất này đã đến ở
một thời điểm rất vừa vặn. Cũng
cần nhắc lại, tiếng nói của ông
Hambleton không chỉ đại diện
cho các cảng mà còn là nguyện
11


Thông tin Bà Rịa - Vũng Tàu qua báo chí

KINH TẾ

vọng của các hãng tàu, vì
ông là người thuộc APM
Terminals, tập đoàn có mối
quan hệ mật thiết với hãng
tàu Maersk.

Chính sách tác động đến
CM-TV trong giai đoạn này
là một nội dung nhạy cảm.
Thiết nghĩ, một chính sách

có thể mang đến lượng hàng
trung chuyển từ miền Bắc cho
CM-TV, nhưng chủ trương này
lại sẽ lấy đi một mảng mà các
hãng tàu Việt Nam có thể cung
cấp tốt dịch vụ.
Dù là nên có những ưu đãi
nhất định để cụ thể hóa những
lợi thế của CM-TV, thu hút

tốt phải đảm bảo được hài
hòa lợi ích cho tối đa có thể
các bên liên quan trong
chuỗi cung ứng, bao gồm
các doanh nghiệp xuất nhập
khẩu, doanh nghiệp dịch vụ
logistics, các nhà khai thác
cảng trong và ngoài nước.
Hạn chế lượng hàng qua
cảng Tp. HCM chưa phải là
một chính sách tốt vì chỉ
mang lại lợi ích cho một số
doanh nghiệp xuất nhập
khẩu và các nhà khai thác
cảng ở CM-TV. Nới lỏng

quy định vận tải nội địa là
một chính sách không tồi do

thêm tàu đến làm hàng, sớm đưa
cụm cảng này ra khỏi tình trạng
thừa công suất, nhưng cần tỉnh
táo, một khi quá hăng say với
những con tàu lớn, với viễn
cảnh trung chuyển quốc tế,
người làm chính sách có thể bị
đưa vào một dạng bẫy cam kết
để phê duyệt các ưu đãi quá
mức, điều đã xảy ra ở nhiều địa
phương trong lĩnh vực thu hút
đầu tư.
Xin mượn lại ý của văn hào
Nhật Bản Haruki Murakami để
kết thúc, rằng “đừng say bằng
rượu rẻ tiền”.
12


Thông tin Bà Rịa - Vũng Tàu qua báo chí

(1)

MSC Oscar là
tàu container có
sức chở lớn nhất

KINH TẾ

thế giới hiện nay:
19.200 TEU.
Vũ Đặng Dương
www.thesaigontimes.vn
Thời báo kinh tế Sài gòn

Hải quan BR-VT:
Khó hoàn thành chỉ tiêu thu ngân sách
Ngày 18/11/2015
Theo Cục Hải quan Bà Rịa - Vũng Tàu (BR-VT), tính đến
ngày 31-10, số thu của đơn vị đạt 14.467 tỉ đồng, đạt 79% so
với chỉ tiêu thu tối thiểu Tổng cục Hải quan giao (18.300 tỉ
đồng), bằng 72% so với cùng kì năm 2014 (20.162 tỉ), tương
đương giảm 2.442 tỉ đồng.

13
Kiểm tra hàng hóa XNK tại Cảng Cái Mép - Thị Vải, tỉnh BR-VT.
Ảnh: Nguyễn Huế


Thông tin Bà Rịa - Vũng Tàu qua báo chí

KINH TẾ

Cục Hải quan BR-VT cho

2014. Ngoài hai mặt hàng nêu

biết, từ đầu năm đến nay, tình

trên, tính đến ngày 31-10, số

hình thu ngân sách của đơn vị

thu từ các mặt hàng xuất nhập

gặp rất nhiều khó khăn do

khẩu khác đạt 9.909 tỉ đồng,

nguồn thu từ các mặt hàng

bằng gần 90% so với cùng kì

xuất khẩu, nhập khẩu chính

năm 2014, tương đương giảm

trên địa bàn giảm mạnh.

1.110 tỉ đồng.

Trong đó riêng số thu từ mặt

Cục Hải quan BR-VT cho

hàng dầu thô xuất khẩu (XK)

biết, những khó khăn khách

đã giảm 50% so với cùng kì

quan nêu trên đã tác động

2014.

giảm nguồn thu của đơn vị

Theo thống kê của Cục

trong 10 tháng khoảng 5.000 tỉ

Hải quan BR-VT, tính đến

đồng,

tương

đương

giảm

ngày 31-10, số thu từ mặt

29,5%, so với cùng kì năm

hàng dầu thô XK đạt 3.750 tỉ

2014. Trong 2 tháng cuối năm,

đồng, bằng 50% số thu cùng

dự kiến giá dầu sẽ tiếp tục ở

kì năm 2014, tương đương

mức thấp kỉ lục từ 55 USD

giảm khoảng 3.730 tỉ đồng.

đến 57 USD/thùng. Bên cạnh

Bên cạnh mặt hàng dầu

đó, tình hình kinh tế được dự

thô, số thuế thu được trong 10

báo còn gặp nhiều khó khăn,

tháng của mặt hàng xăng dầu

lượng hàng hóa nhập khẩu vẫn

nhập khẩu đạt khoảng 808 tỉ

còn xu hướng giảm, do đó dự

đồng, giảm khoảng 855 tỉ

kiến số thu cả năm 2015 của

đồng so với cùng kì năm
14


Thông tin Bà Rịa - Vũng Tàu qua báo chí

đơn vị chỉ đạt khoảng 17.300

KINH TẾ

www.baohaiquan.vn

tỉ đồng./.

Báo Hải quan
Nguyễn Huế

Giải quyết đúng pháp luật,
phù hợp thực tiễn
Ngày 14/11/2015
Đó là yêu cầu của Phó Tổng Thanh tra Chính phủ Đặng
Công Huẩn tại buổi làm việc với Chủ tịch UBND tỉnh Bà Rịa
- Vũng Tàu Nguyễn Văn Trình ngày 13/11/2015, xung quanh
kết quả rà soát các vụ khiếu nại kéo dài của công dân đã có ý
kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ. Cùng tham gia buổi
làm việc có Cục trưởng Cục III Võ Văn Đồng, Phó Cục

trưởng Cục III Nghiêm Sỹ Minh, cùng các cơ quan chức
năng có liên quan.
Chính phủ Đặng Công Huẩn
đề nghị Chủ tịch UBND tỉnh
Bà Rịa - Vũng Tàu và các cơ
quan chuyên môn cần thống
nhất phương án giải quyết phù
hợp để báo cáo Thủ tướng
Chính phủ, trong đó có vụ
khiếu nại của ông Phạm Ngọc
Dũng yêu cầu bồi thường
30.400m2 đất nông nghiệp
trong Dự án khu nhà ở và tái

Phó Tổng Thanh tra Chính phủ Đặng
Công Huẩn chủ trì làm việc tại
UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu.
Ảnh NG

Định hướng nội dung làm
việc, Phó Tổng Thanh tra
15


Thông tin Bà Rịa - Vũng Tàu qua báo chí

định cư tại phường 6, Tp.
Vũng Tàu. Ngoài ra, Phó
Tổng Thanh tra Chính phủ
Đặng Công Huẩn cũng lưu ý

địa phương cần quan tâm đến
tình hình khiếu nại, tố cáo, đặc
biệt là các vụ đông người, bức
xúc, kéo dài để có giải pháp
xử lý phù hợp, góp phần ổn
định an ninh trật tự. Quan
điểm của Thanh tra Chính phủ
là tăng cường phối hợp với địa
phương để đồng thuận trong
công tác tiếp công dân, giải
quyết khiếu nại, tố cáo ngay
tại cơ sở, hạn chế tiếp khiếu
vượt cấp.
Thay mặt Tổ Công tác liên
ngành, Cục trưởng Cục III Võ
Văn Đồng đã phân tích các cơ
sở pháp lý, nội dung diễn biến
vụ việc khiếu nại của ông
Phạm Ngọc Dũng, cũng như
các văn bản chỉ đạo của Thủ
tướng Chính phủ. Theo đó, Tổ
Công tác liên ngành làm rõ 5
vấn đề còn có ý kiến khác

KINH TẾ

nhau giữa các Bộ ngành với
UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng
Tàu. Trên cơ sở này, Tổ Công
tác liên ngành kiến nghị Chủ

tịch UBND tỉnh Bà Rịa -

Phó Tổng Thanh tra Chính phủ Đặng
Công Huẩn đề nghị làm rõ thời điểm
sử dụng đất của ông Phạm Ngọc
Dũng. Ảnh NG

Vũng Tàu cần thực hiện thủ
tục bồi thường giá trị quyền sử
dụng 30.400m2 đất nông nghiệp
đúng quy định pháp luật, phù
hợp Kết luận số 926/BTNMTTTr ngày 24/3/2011 của Bộ
Tài nguyên và Môi trường,
đúng tinh thần chỉ đạo của
Phó Thủ tướng Chính phủ tại
Văn bản số 3033/VPCP KNTN ngày 12/5/2011, đúng vị
trí đất tại Bản án hành chính
16


Thông tin Bà Rịa - Vũng Tàu qua báo chí

phúc thẩm số 31/2008/HC-PT
ngày 24/9/2008.
Đề xuất phương pháp xử
lý phù hợp đối với vụ việc này
trong điều kiện còn các ý kiến
khác nhau, Phó Tổng Thanh
tra Chính phủ Đặng Công
Huẩn khẳng định quan điểm

giải quyết là phải đúng pháp
luật, phù hợp thực tiễn. Trong
đó cần làm rõ nguồn gốc đất,
quá trình sử dụng đất của công
dân khiếu nại, quan điểm
trước đây thống nhất đền bù
quyền sử dụng đất nhưng sau
đó UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng
Tàu lại có văn bản không
thống nhất với các Bộ ngành,
hiện trạng pháp lý đối với các
thửa đất tương tự tại khu vực
này ra sao, thời điểm sử dụng
đất năm 1988 hay 1991?
Phát biểu ý kiến liên quan
đến vụ việc, Chủ tịch UBND
tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu
Nguyễn Văn Trình cho rằng
cần làm rõ hàng loạt vấn đề

KINH TẾ

chưa rõ trong vận dụng pháp
luật đối với nội dung khiếu nại
của ông Phạm Ngọc Dũng trên
cơ sở đối chiếu thực tiễn biến
động nhà đất. Quan điểm là
địa phương với các Bộ ngành
cùng trao đổi để có phương án
xử lý phù hợp, khả thi để bảo

đảm quyền lợi hợp pháp của
công dân, uy tín của cơ quan
quản lý nhà nước. Làm rõ hơn
một số chứng cứ liên quan đến
vụ việc, đại diện Sở Tài
nguyên và Môi trường cho
biết tại thời điểm 1990, thời
điểm 2001 có các bản đồ địa
chính khác nhau, phần đất mà
ông Phạm Ngọc Dũng khiếu
nại là đùng chìm tương đương
với công cụ khai thác thủy sản
chứ không phải là đất nuôi
trồng thủy sản sử dụng ổn
định trước tháng 1/1988.
Kết luận buổi làm việc,
Phó Tổng Thanh tra Chính
phủ Đặng Công Huẩn khẳng
định để làm rõ các vấn đề còn
17


Thông tin Bà Rịa - Vũng Tàu qua báo chí

KINH TẾ

khác nhau, đề nghị UBND

ngành sẽ báo cáo xin ý kiến

tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu trong

Thủ tướng Chính phủ để giải

thời gian 1 tháng tới, cần xác

quyết vụ việc đúng quy định,

minh thêm các chứng cứ pháp

phù hợp thực tiễn, có tính khả

lý để tiếp tục làm việc với Tổ

thi, được công dân đồng thuận.
Ngọc Giang
/>Báo Thanh tra

Công tác liên ngành. Trên cơ
sở kết quả làm việc, các cơ
quan chuyên môn và các Bộ

Bài học trong giải phóng mặt bằng
ở Vũng Tàu
Ngày 15/11/2015
Đến thời điểm hiện nay, nhiều dự án trọng điểm trên địa
bàn Tp. Vũng Tàu (tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu), sau nhiều năm
"vướng" giải phóng mặt bằng (GPMB) đã có đất sạch để triển
khai. Câu chuyện về việc người dân tự nguyện tháo dỡ nhà
cửa, bàn giao mặt bằng (BGMB), sau khi tiếp xúc, đối thoại

với lãnh đạo thành phố, đã trở thành một nét mới rất riêng
của Vũng Tàu trong công tác GPMB vốn nhiều khó khăn và
rất nhạy cảm này.
Công khai xin lỗi dân

Thuận và Chủ tịch UBND

Cuộc đối thoại mới đây

thành phố Nguyễn Lập, với

của lãnh đạo Tp. Vũng Tàu

bảy hộ dân cuối cùng nằm

(tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu), gồm

trong diện giải tỏa để thực

cả Bí thư Thành ủy Mai Ngọc

hiện dự án Bệnh viện đa khoa
18


Thông tin Bà Rịa - Vũng Tàu qua báo chí

KINH TẾ

Vũng Tàu. Cuộc đối thoại kết

thúc bằng lời phát biểu đầy
cảm động và chân thành của
Sau đối thoại, Giám đốc Lê Ân đã tự
nguyện tháo dỡ toàn bộ 18 căn nhà
trọ, đồng thời hiến 125m2 đất ở để
Tp. Vũng Tàu triển khai dự án thu
gom, xử lý thoát nước.

anh Nguyễn Hoài Hương, đại
diện cho gia đình bác Phan
Thị Nhuần, phường 11, Tp.
Vũng Tàu, một trong những

Dự án Bệnh viện đa khoa

hộ dân có diện tích đất bị thu

Vũng

hồi nhiều nhất: "Chúng tôi xin

Tàu,

quy

mô

350

giường bệnh, là một trong

cảm ơn lãnh đạo Tp. Vũng

những dự án lớn của Tp. Vũng

Tàu. Buổi đối thoại hôm nay

Tàu. Tuy nhiên, suốt những

đã giải tỏa tất cả những bức

năm qua, dự án gần như chỉ

xúc của gia đình chúng tôi từ

giẫm chân tại chỗ bởi vướng...

trước đến nay. Những việc

GPMB. Trong năm vấn đề mà

thành phố đã làm, chúng tôi

bảy hộ dân cuối cùng kiến

xin ghi nhận; những việc

nghị, vẫn chủ yếu là những

thành phố làm chưa tốt, lãnh

"bất đồng" trong việc giải

đạo thành phố đã công khai

thích văn bản quy phạm pháp

xin lỗi, tất cả chúng tôi sẵn

luật giữa người dân và chính

sàng bỏ qua. Chúng tôi hứa sẽ

quyền địa phương về chính

BGMB sớm nhất để thành phố

sách bồi thường, giá đất, mức

triển khai dự án". Buổi đối

hỗ trợ... Bí thư Thành ủy Mai

thoại kết thúc trong không khí

Ngọc Thuận khẳng định: "Nếu

thân tình và đầy trách nhiệm.

cô bác nào ngồi đây có văn

19


Thông tin Bà Rịa - Vũng Tàu qua báo chí

KINH TẾ

bản pháp quy chứng minh

lỗi. Nếu đã làm đúng cần

thành phố làm sai, áp dụng

giải thích cặn kẽ cho người

mức hỗ trợ không có lợi cho

dân hiểu. Cán bộ, công chức

bà con cô bác, Tp. Vũng Tàu

phải đặt mình trong hoàn

xin nhận khuyết điểm và sẵn

cảnh của người dân bị thu

sàng điều chỉnh. Nếu không,

hồi đất mà thực hiện chức

mong cô bác ủng hộ thành

trách của mình.

phố, ủng hộ một dự án đầy

Tăng cường đối thoại

tính nhân văn và rất nhiều kỳ

Trong số những dự án

vọng". Đáp lại niềm mong

đang triển khai trên địa bàn

mỏi của lãnh đạo Tp. Vũng

Tp. Vũng Tàu, Dự án Tổ hợp

Tàu là những tràng pháo tay

hóa dầu Long Sơn (xã Long

của tất cả các hộ dân có mặt

Sơn) được xem là dự án lớn

tại hội trường hôm đó.

nhất, với tổng mức đầu tư hơn

Chủ tịch UBND thành

4,5 tỷ USD, tổng diện tích đất

phố Nguyễn Lập chia sẻ:

phải thu hồi hơn 460 ha. Chủ

Trước những bức xúc của

tịch UBND tỉnh Bà Rịa -

người dân trong quá trình

Vũng Tàu Nguyễn Văn Trình

thu hồi đất, việc đầu tiên

chia sẻ: Đây là dự án trọng

thành phố phải làm là rà soát

điểm quốc gia, khá hóc búa

lại toàn bộ hồ sơ và quy trình

trong công tác GPMB không

làm việc. Nếu có sơ suất làm

chỉ bởi diện tích thu hồi lớn

ảnh hưởng quyền lợi của

mà còn bởi sự phức tạp trong

người dân cần nhanh chóng

xác định nguồn gốc đất, áp

khắc phục và công khai xin

giá đền bù, tính mức bồi
20


Thông tin Bà Rịa - Vũng Tàu qua báo chí

KINH TẾ

thường... Một số vấn đề địa

của dự án trọng điểm quốc gia

phương đã phải xin ý kiến

này đã cơ bản hoàn thành mà

Thủ tướng Chính phủ trước

không phải sử dụng đến bất cứ

khi quyết định.

hình thức cưỡng chế nào. Chủ

Chủ tịch UBND thành phố

tịch UBND xã Long Sơn Lê

Vũng Tàu Nguyễn Lập cho

Xuân Tú cũng cho biết thêm,

biết: Để làm tốt công tác

ngoài tiếp xúc, đối thoại, xã

GPMB dự án này, thành phố

Long Sơn còn tiến hành khảo

thường xuyên tổ chức tiếp xúc

sát về tình trạng việc làm và

và đối thoại với người dân, cả

nguyện vọng chuyển đổi nghề

định kỳ lẫn bất thường. Bên

nghiệp đối với 150 hộ dân có

cạnh đó, công tác tuyên truyền

đất bị thu hồi nhằm hỗ trợ

chủ trương, chính sách pháp

người dân ở mức cao nhất nên

luật của Đảng, Nhà nước đến

địa phương đã nhận được sự

người dân cũng được triển

ủng hộ rất lớn từ phía người

khai quyết liệt. Đến thời điểm

dân. Không ít hộ dân đã chủ

hiện nay, chỉ còn chín hộ sử

động tháo dỡ nhà cửa, tài sản

dụng đất thuộc Tập đoàn muối

trên đất để BGMB. Cá biệt có

số 1 chưa nhận tiền bồi

trường hợp dù chưa nhận đủ

thường, hỗ trợ và chưa BGMB

tiền bồi thường vẫn sẵn sàng

với diện tích 23,31ha. Tp.

chuyển đến nơi ở mới. Với

Vũng Tàu sẽ tiếp tục vận động

tiến độ như hiện nay, có thể

để các hộ dân này sớm bàn

khẳng định chắc chắn cam kết

giao trong tháng 11. Như vậy,

BGMB dự án của địa phương

về cơ bản, công tác GPMB

21


Thông tin Bà Rịa - Vũng Tàu qua báo chí

KINH TẾ

cho phía chủ đầu tư vào cuối

trách nhiệm nặng nề của

năm nay sẽ được thực hiện.

người lãnh đạo địa phương,

Việc tăng cường đối thoại,

tôi đã chủ động tháo dỡ toàn

tiếp xúc với người dân, vừa để

bộ 18 căn nhà trọ để BGMB

nắm bắt tâm tư, nguyện vọng

cho phía chủ đầu tư mà không

của nhân dân, vừa để tuyên

đòi hỏi bất cứ chi phí nào.

truyền các chủ trương, chính

Không những vậy, tôi còn xin

sách pháp luật của Đảng và

hiến toàn bộ hơn 125m 2 đất ở

Nhà nước, đã trở thành "chìa

và tài sản trên đất để thành

khóa" thành công và trở thành

phố thực hiện dự án mà không

một nét mới rất riêng của

đòi hỏi bất cứ khoản đền bù

Vũng Tàu trong công tác

nào. Tất cả đều xuất phát từ

GPMB trên địa bàn thời gian

sự chân thành, gần gũi mà các

qua. Ông Lê Ân, Tổng Giám

đồng chí lãnh đạo thành phố

đốc

dành cho tôi và tôi thấy mình

Công

ty

TNHH

Lê

Hoàng, chủ đầu tư Khu du

phải có trách nhiệm".

lịch Chí Linh, Tp. Vũng Tàu,

Với những cách làm sáng

tâm sự: "Tôi là người có

tạo, hiểu dân và gần dân, tăng

quyền và nghĩa vụ liên quan

cường đối thoại với người

công tác GPMB dự án thu

dân, Tp. Vũng Tàu đang dần

gom, xử lý thoát nước Tp.

trở thành một "điểm sáng" của

Vũng Tàu. Sau những buổi

toàn tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu

làm việc và đối thoại với đồng

trong công tác GPMB, hạn

chí Chủ tịch UBND thành

chế đến mức thấp nhất tình

phố, hiểu được tình cảm và

trạng khiếu kiện kéo dài và
22


Thông tin Bà Rịa - Vũng Tàu qua báo chí

đông người như những năm

KINH TẾ

www.nhandan.org.vn

trước đây.

Báo Nhân dân
Lê Anh Tuấn

Đến Vũng Tàu không có chỗ tiêu tiền
Ngày 13/11/2015
Sở VHTT&DL tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu thừa nhận, ngành
du lịch chưa giữ được khách lưu trú dài ngày vì thiếu các sản
phẩm du lịch, dịch vụ giải trí có chất lượng...
Trả lời vì sao cùng với khách mà công ty tôi đưa
gia đình đến Vũng Tàu du xuống Vũng Tàu để du lịch”.
lịch mà không lưu trú qua
Người này lý giải: “Dù địa
đêm, anh Lê Thanh Hải (40 phương có tiềm năng có tài
tuổi, ngụ Tp. HCM) cho biết: nguyên về biển, đảo nhưng số
“Chúng tôi không biết đi đâu, lượng và chất lượng sản phẩm
làm gì ngoài việc tắm biển du lịch gắn liền với tiềm năng
xong, ăn hải sản rồi về. Thật còn đơn điệu. Các khu du lịch,
tình, đôi lúc tôi cũng muốn bãi tắm, cơ sở lưu trú, điểm
cùng gia đình ở qua đêm tại tham quan, dịch vụ giải trí
Vũng Tàu nhưng ban đêm nhiều nhưng ít nơi nào có sản
không biết đi đâu… ”.
phẩm đạt chất lượng và quy
Giám đốc một doanh

nghiệp về dịch vụ lữ hành có
trụ sở đóng tại Tp. HCM thừa
nhận: “Suy nghĩ của anh Hải
hoàn toàn giống với nhiều
23

Vào ngày cao điểm, Bãi Sau (Tp. Vũng
Tàu) trông rất nhếch nhác - Ảnh: N.L


Thông tin Bà Rịa - Vũng Tàu qua báo chí

mô lớn để đáp ứng nhu cầu đa
dạng của du khách chi tiêu
cao, dẫn đến hiện tượng
“khách cần tiêu tiền nhưng
không có chỗ để tiêu”, đồng
nghĩa với số lượng khách
tham quan trong ngày tăng
nhưng khách lưu trú lại có xu
hướng giảm”.
Tại Đại hội Đảng bộ tỉnh
Bà Rịa - Vũng Tàu vừa qua,
đại diện Sở VHTT&DL cũng
cho rằng môi trường còn quá
kém là nguyên nhân khiến du
lịch địa phương không phát
triển bằng các tỉnh khác.
“Hiện trạng xả rác bừa bãi tại
bãi biển, khu công cộng vẫn

còn xảy ra vào ngày cao điểm.
Hệ thống nhà vệ sinh ở các địa
phương chưa huy động được
nguồn lực xã hội hóa để đầu

KINH TẾ

tư xây dựng, đáp ứng nhu cầu
khách đi tham quan, lưu thông
trên đường. Đặc biệt tình trạng
“chặt chém” du khách vào
mùa cao điểm làm ảnh hưởng
xấu đến hình ảnh du lịch của
tỉnh”, ông Hồ Văn Lợi, Giám
đốc Sở VHTT&DL tỉnh Bà
Rịa - Vũng Tàu, thừa nhận.
Từ đó, ông Lợi đề xuất các
doanh nghiệp tiếp tục nâng cấp
khách sạn, resort có chất lượng
cao từ 4 - 5 sao để đáp ứng
nhu cầu khách lưu trú trong và
ngoài nước. Các doanh nghiệp
cần thống nhất mặt bằng giá
tour, tuyến, buồng phòng và
các dịch vụ đi kèm…
Nguyễn Long
thanhnien.com.vn
Báo Thanh niên

Vì sao đến Vũng Tàu,

khách du lịch tàu quốc tế không chịu... vào bờ?
Ngày 17/11/2015
24


Thông tin Bà Rịa - Vũng Tàu qua báo chí

KINH TẾ

Với lợi thế vượt trội so với nhiều địa phương khác, hằng
năm, Bà Rịa - Vũng Tàu đón gần một trăm lượt tàu du lịch
của các hãng tàu quốc tế nổi tiếng trên thế giới. Tuy nhiên, có
một thực tế đáng buồn là thời gian lưu trú và tỷ lệ khách “ghé
thăm” Bà Rịa - Vũng Tàu rất nhỏ so với tổng lượng khách du
lịch trên tàu. Tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu phải làm gì để nhóm
khách du lịch đặc thù này rời tàu - vào bờ, đến với các điểm
tham quan và thắng cảnh của địa phương?
Đến Vũng Tàu, du khách tiêu cao hơn so với những du
nằm... trên tàu
khách đến bằng đường hàng
Kể từ năm 2010 đến nay, không hay đường bộ. Tại các
trung bình mỗi năm, Bà Rịa - điểm dừng chân, nhóm khách
Vũng Tàu đón từ 70 đến 80 này đều có nhu cầu mua sắm
chuyến tàu khách quốc tế ghé các sản vật địa phương, khám
thăm và mang theo từ một phá nét đẹp văn hóa tại những
nghìn rưỡi đến ba nghìn du vùng đất mới. Bà Rịa - Vũng
khách mỗi chuyến. Tuy số Tàu với lợi thế về hệ thống
lượng du khách không lớn cảng biển đang dần trở thành
nhưng đây lại là nhóm khách điểm dừng chân của nhiều
đa quốc tịch, đa ngôn ngữ, có hãng tàu lớn. Từ đây, khách

nhu cầu chi tiêu cao và có tính du lịch có thể đi Tp. Hồ Chí
hấp dẫn, lan tỏa đối với các Minh, Vũng Tàu và các tỉnh
nhóm khách du lịch khác. trong khu vực miền Đông và
Theo đánh giá, đối tượng du miền Tây Nam Bộ.
khách tàu biển thường đi du
Tuy nhiên, qua theo dõi,
lịch dài ngày nên có mức chi có một thực tế đáng buồn là
25