Nâng cao hiệu quả sử dụng tài sản của công ty cổ phần may sơn hà hà nội

I. M

U

1. LỦ do ch n đ tƠi
M c tiêu cu i cùng c a m t doanh nghi p lƠ t i đa hóa giá tr c a ch
s h u.

th c hi n đ

c m c tiêu nƠy thì v n đ s d ng tƠi s n tr thƠnh

m t v n đ h t s c quan tr ng trong tƠi chính doanh nghi p. S d ng tƠi s n
m t cách hi u qu s giúp cho quá trình s n xu t kinh doanh c a doanh
nghi p ti n hƠnh bình th

ng v i hi u qu kinh t cao nh t.

i u đó s giúp

nơng cao n ng l c c nh tranh c a doanh nghi p vƠ lƠm t ng giá tr tƠi s n c a
ch s h u.
NgƠy nay, n n kinh t th tr

ng vƠ h i nh p qu c t khi n môi tr

ng

c nh tranh ngƠy cƠng gay g t. Vì v y đòi h i các doanh nghi p ph i không
ng ng đ i m i, phát huy m i l i th , h p lỦ hóa toƠn b quá trình s n xu t,
kinh doanh đ có th đ ng v ng vƠ phát tri n. Trong đó nơng cao hi u qu s

d ng tƠi s n lƠ v n đ h t s c c n thi t, lƠ m c tiêu hƠng đ u c a doanh
nghi p, ti t ki m chi phí s n xu t đ nơng cao l i nhu n, t o c nh tranh trên
th tr

ng.
c bi t trong ngƠnh d t may Vi t Nam, v i xu th h i nh p vƠ nh ng

yêu c u ngƠy cƠng cao, lƠ ngƠnh đ

ch

ng nhi u l i th , các doanh nghi p

không ng ng c i ti n nơng cao hi u qu s n xu t. LƠ m t doanh nghi p trong
ngƠnh d t may, Công ty C ph n May S n HƠ c ng đ ng tr
th c vƠ c h i m i. V i m c tiêu nơng cao ch t l
th tr

c nh ng thách

ng s n ph m vƠ m r ng

ng xu t kh u thì v n đ v nơng cao hi u qu s d ng tƠi s n t i Công

ty đang tr thƠnh v n đ c p thi t.
Do đó, tác gi ch n v n đ : “Nâng cao hi u qu s d ng tài s n c a
công ty c ph n May S n Hà- Hà N i” lƠm đ tƠi lu n v n cao h c, hy v ng
góp ph n vƠo vi c nơng cao hi u qu s d ng tƠi s n cho các doanh nghi p
kinh doanh ngƠnh d t may nói chung vƠ Công ty C ph n May S n HƠ nói
riêng tr

c yêu c u h i nh p ngƠy cƠng sơu r ng c a Vi t Nam.
1


2. M c đích nghiên c u
Trên c s h th ng hóa c s lỦ lu n v nơng cao hi u qu s d ng tƠi
s n trong các doanh nghi p, lu n v n đánh giá th c tr ng hi u qu s d ng tƠi
s n c a Công ty C ph n May S n HƠ, n m b t thu n l i, khó kh n mƠ công
ty g p ph i, t đó đ xu t các g i pháp nh m nơng cao hi u qu s d ng tƠi
s n c a Công ty.
3.

it

ng vƠ ph m vi nghiên c u
it

-

ng nghiên c u: Hi u qu s d ng tƠi s n c a Công ty C ph n

May S n HƠ - Th xư S n Tơy - ThƠnh ph HƠ N i.
- Ph m vi nghiên c u: Lu n v n nghiên c u v nơng cao hi u qu s
d ng tƠi s n c a Công ty C ph n May S n HƠ t i th xư S n Tơy- ThƠnh ph
hƠ N i qua vi c kh o sát, phơn tích vƠ đánh giá hi u qu s d ng tƠi s n trong
3 n m 2012-2014. Lu n v n t p trung vƠo n i dung kinh t c a hi u qu s
d ng tƠi s n

doanh nghi p, không đ c p đ n y u t t ch c th c hi n qu n

lỦ tƠi s n.
4. Ph

ng pháp nghiên c u
- C s ph

ng pháp lu n:

Lu n v n v n d ng ch ngh a duy v t bi n ch ng lƠm c s ph

ng

pháp lu n. B i vì, ch ngh a duy v t bi n ch ng lƠ khoa h c v các quy lu t
chung nh t c a t nhiên, c a xư h i loƠi ng
nguyên lỦ c a nó có tác d ng h
v t, hi n t
c th .

i vƠ t duy con ng

i. Nh ng

ng d n, g i m cách th c xem xét các s

ng theo quan đi m toƠn di n, phát tri n, liên h ph bi n, l ch s
tƠi phơn tích hi u qu s d ng tƠi s n vƠ tác đ ng c a nó đ n hi u

qu s n xu t kinh doanh c a công ty C ph n May S n HƠ. Vi c xem xét các
tác đ ng nƠy c n đ t trong m t đi u ki n c th c a th tr

ng s n xu t, kinh

doanh hƠng d t may c a HƠ N i, c a Vi t Nam, ngoƠi ra c ng c n ph i

2

Thang Long University Libraty


nghiên c u s tác đ ng nƠy trong các không gian, th i gian, đi u ki n, hoƠn
c nh l ch s c th khác nhau.
-Nh ng ph
+ Ph

ng pháp c th :

ng pháp thu th p tƠi li u:

Nh ng s li u th c p đ

c s d ng trong nghiên c u bao g m sách,

báo, t p chí, các s li u th ng kê, các báo cáo tƠi chính c a Công ty C ph n
May S n HƠ. S li u s c p lƠ nh ng s li u ph c v cho vi c tính toán các
ch tiêu phơn tích đ th c hi n n i dung nghiên c u c a đ tƠi, s li u s c p
đ

c thu th p t các phòng, ban trong Công ty.
+ Ph

Ph

ng pháp phơn tích, x lỦ s li u:
ng pháp đ nh tính: M c dù đư có nhi u nghiên c u v

nh h

ng

c a hi u qu s d ng tƠi s n đ n hi u qu s n xu t, kinh doanh c a doanh
nghi p tuy nhiên

m i lo i hình doanh nghi p, lo i hình kinh doanh khác

nhau thì s tác đ ng c a hi u qu s d ng tƠi s n đ n hi u qu s n xu t, kinh
doanh c ng nh các gi i pháp giúp nơng cao hi u qu s d ng tƠi s n lƠ khác
nhau. Hi n t i, ch a có công trình nƠo nghiên c u v các gi i pháp nơng cao
hi u qu s d ng tƠi s n t i Công ty C ph n May S n HƠ- HƠ N i. Vì v y,
vi c s d ng ph
h

ng pháp nghiên c u đ nh tính đ xem xét các nhơn t

nh

ng đ n hi u qu s d ng tƠi s n c a Công ty lƠ s l a ch n phù h p c a

lu n v n.
Ph

ng pháp nghiên c u đ nh tính lƠ ph

vƠ phơn tích đ c đi m c a nhóm đ i t
c u. b ng ph

ng pháp ti p c n nh m mô t

ng theo quan đi m c a nhƠ nghiên

ng pháp nƠy, lu n v n s cung c p thông tin toƠn di n v đ c

đi m tƠi s n c a công ty, th y đ

c m i liên h gi a các y u t , t đó ph n

ánh hi u qu s d ng tƠi s n c a Công ty.
Ph

ng pháp di n d ch:

tƠi ti p c n nhiên c u t khái quát đ n c

th . Theo đó, khi nghiên c u v hi u qu s d ng tƠi s n c a Công ty C ph n

3


May S n HƠ, phơn tích nh ng nguyên nhơn ch quan, khách quan th c tr ng
s d ng tƠi s n c a Công ty trong t ng đi u ki n c th .
Ph

ng pháp quy n p:

tƠi ti p c n t cái c th đ n khái quát. T

nh ng v n đ th c ti n v hi u qu s d ng tƠi s n vƠ tác đ ng c a nó đ n
hi u qu s n xu t, kinh doanh c a Công ty C ph n May S n HƠ đ đ a ra
nh ng đánh giá khái quát thƠnh nh ng k t lu n có tích quy lu t, h th ng.
Ph

ng pháp phơn tích: t nh ng bác cáo tƠi chính, d a trên h th ng

ch tiêu đánh giá, lu n v n s d ng ph

ng pháp phơn tích t ng ch tiêu hi u

qu s d ng tƠi s n c a Công ty C ph n May S n HƠ đ t đó th y đ

c

th c tr ng s d ng tƠi s n c a Công ty.
Ph

ng pháp so sánh: Thông qua các s li u thu th p đ

c t các

phòng, ban, s li u th c p ti n hƠnh so sánh hi u qu s d ng tƠi s n c a
Công ty qua t ng n m t đó th y đ

c hi u qu s d ng tƠi s n c ng nh

hi u qu s n xu t kinh doanh c a Công ty.
5. K t c u lu n v n
NgoƠi các ph n m đ u, k t lu n, m c l c vƠ tƠi li u tham kh o, lu n
v nđ

c k t c u thƠnh 3 ch

ng nh sau:

Ch

ng 1: C s lỦ lu n v hi u qu s d ng tƠi s n c a doanh nghi p

Ch

ng 2: Th c tr ng hi u qu s d ng tƠi s n t i Công ty C ph n

May S n HƠ
Ch

ng 3: Gi i pháp nơng cao hi u qu s d ng tƠi s n t i công ty C

ph n May S n HƠ

4

Thang Long University Libraty

CH
S

NG 1: C

S

Lụ LU N V HI U QU

D NG TÀI S N C A DOANH NGHI P

1.1. T NG QUAN V TÀI S N C A DOANH NGHI P
1.1.1. Khái ni m, phơn lo i doanh nghi p
1.1.1.1. Doanh nghi p
LƠ ch th kinh t đ c l p, có t cách pháp nhơn, ho t đ ng kinh doanh
trên th tr

ng nh m lƠm t ng giá tr c a ch s h u.

Vi t Nam, theo Lu t Doanh nghi p 2014: Doanh nghi p lƠ t ch c
kinh t có tên riêng, có tƠi s n, có tr s giao d ch, đ

c đ ng kỦ thƠnh l p

theo đúng quy đ nh c a pháp lu t, nh m m c đích th c hi n các ho t đ ng
kinh doanh.
Theo đó, các doanh nghi p
n

Vi t Nam bao g m: Doanh nghi p NhƠ

c, công ty c ph n, công ty trách nhi m h u h n, công ty h p danh, công

ty liên doanh, doanh nghi p t nhơn, nhóm công ty.
1.1.1.2. Phân lo i doanh nghi p
- Doanh nghi p nhà n c: LƠ doanh nghi p do NhƠ n
v n đi u l . Vi c thƠnh l p doanh nghi p nhƠ n
thƠnh l p theo nh ng ngƠnh, l nh v c then ch t, x

c s h u 100%

c d a trên nguyên t c ch
ng s ng c a n n kinh t

d a trên nh ng đòi h i th c ti n c a n n kinh t th i đi m đó vƠ ch ch

ng

c a NhƠ n

c, c ng nh c a ngƠnh ngh l nh v c đó. Doanh nghi p nhƠ n

do NhƠ n

c t ch c qu n lỦ vƠ ho t đ ng theo m c tiêu kinh t , xư h i c a

NhƠ n

c giao. Doanh nghi p nhƠ n

c

c lƠ m t pháp nhơn ch u trách nhi m

h u h n v m i ho t đ ng s n xu t kinh doanh trong ph m vi s v n NhƠ
n

c giao.
- Công ty C ph n: LƠ m t d ng pháp nhơn có trách nhi m h u h n,

đ

c thƠnh l p vƠ t n t i đ c l p đ i v i nh ng ch th s h u nó. V n c a

công ty đ

c chia nh thƠnh nh ng ph n b ng nhau g i lƠ c ph n vƠ đ

5

c


phát hƠnh huy đ ng v n tham gia c a các nhƠ đ u t thu c m i thƠnh ph n
kinh t . C đông c a công ty có th lƠ t ch c, cá nhơn, s l
thi u lƠ ba vƠ không h n ch s l

ng c đông t i

ng t i đa. C đông c a công ty c ph n ch

ch u trách nhi m v các kho n n vƠ ngh a v tƠi s n khác c a doanh nghi p
trong ph m vi s v n đư góp vƠo doanh nghi p. Công ty có quy n chuy n
nh

ng c ph n. Công ty c ph n có quy n phát phát hƠnh ch ng khoán các

lo i đ huy đ ng v n.
- Công ty trách nhi m h u h n: LƠ lo i hình công ty mƠ thƠnh viên
công ty có th lƠ t ch c, cá nhơn, s l
h u h n không v

t quá n m m

ng thƠnh viên công ty trách nhi m

i. ThƠnh viên c a công ty trách nhi m h u

h n ch u trách nhi m v các kho n n vƠ ngh a v tƠi s n khác c a doanh
nghi p trong ph m vi s v n cam k t góp vƠo doanh nghi p. Ph n v n góp
c a thƠnh viên công ty đ

c chuy n nh

ng theo các quy đ nh c a Lu t

doanh nghi p. Công ty trách nhi m h u h n không đ

c quy n phát hƠnh c

ph n. Có hai lo i hình: Công ty trách nhi m h u h n m t thƠnh viên vƠ công
ty trách nhi m h u h n hai thƠnh viên tr lên.
- Công ty h p danh: LƠ doanh nghi p có ít nh t hai thƠnh viên lƠ cá
nhơn, trong đó ph i có ít nh t m t thƠnh viên h p danh, ngoƠi thƠnh viên h p
danh có th có thƠnh viên góp v n. ThƠnh viên h p danh ph i lƠ cá nhơn còn
thƠnh viên góp v n có th lƠ cá nhơn, t ch c. ThƠnh viên h p danh ch u trách
nhi m liên đ i vô h n b ng toƠn b tƠi s n c a mình đ i v i các kho n n vƠ
ngh a v khác c a doanh nghi p, còn thƠnh viên góp v n ch ch u trách nhi m
trong ph m vi giá tr s v n góp vƠo công ty ThƠnh viên h p danh có quy n
qu n lỦ vƠ đi u hƠnh ho t đ ng kinh doanh c a công ty còn thƠnh viên góp
v n không có quy n qu n lỦ công ty. Công ty h p danh có t cách pháp nhơn
vƠ không đ

c phát hƠnh ch ng khoán.

- Công ty liên doanh: Công ty liên doanh lƠ doanh nghi p đ

c thƠnh

l p t i Vi t Nam trên c s h p đ ng liên doanh kỦ gi a 2 bên ho c nhi u bên
6

Thang Long University Libraty


đ ti n hƠnh đ u t , kinh doanh t i Vi t Nam. Trong tr
Doanh nghi p liên doanh có th đ

ng h p đ c bi t,

c thƠnh l p trên c s hi p đ nh kỦ k t

gi a chính ph Vi t Nam vƠ chính ph n

c ngoƠi. Công ty liên doanh đ

c

thƠnh l p theo hình th c công ty trách nhi m h u h n. M i bên liên doanh
ch u trách nhi m trong ph m vi ph n v n cam k t góp vƠo v n pháp đ nh c a
doanh nghi p. Doanh nghi p liên doanh có t cách pháp nhơn theo pháp lu t
Vi t Nam, đ

c thƠnh l p vƠ ho t đ ng t ngƠy đ

c c p Gi y phép đ u t .

- Doanh nghi p t nhân: Doanh nghi p t nhơn lƠ doanh nghi p do m t
cá nhơn lƠm ch vƠ t ch u trách nhi m b ng toƠn b tƠi s n c a mình v m i
ho t đ ng c a doanh nghi p. Ch s h u duy nh t c a doanh nghi p t nhơn
lƠ m t cá nhơn. VƠ M i cá nhơn ch đ
t

nhơn. Ch doanh nghi p t

c quy n thƠnh l p m t doanh nghi p

nhơn lƠ đ i di n theopháp lu t c a doanh

nghi p. Ch doanh nghi p t nhơn có toƠn quy n quy t đ nh đ i v i t t c
ho t đ ng kinh doanh c a doanh nghi p đ ng th i có toƠn quy n quy t đ nh
vi c s d ng l i nhu n sau khi đư n p thu vƠ th c hi n các ngh a v tƠi chính
khác theo quy đ nh c a pháp lu t. Doanh nghi p t nhơn v n có Mư s thu ,
con d u tròn doanh nghi p vƠ v n đ

c quy n in vƠ phát hƠnh các lo i hóa

đ n, th c hi n các ch đ k toán hi n hƠnh theo lu t doanh nghi p. Doanh
nghi p t nhơn không có đi u l công ty.
- Nhóm công ty: LƠ t p h p các công ty có m i quan h g n bó lơu dƠi
v i nhau v l i ích kinh t , công ngh , th tr

ng vƠ các d ch v kinh doanh

khác. Nhóm công ty g m các hình th c sau đơy: Công ty m - công ty con; t p
đoƠn kinh t .
1.1.2. TƠi s n c a doanh nghi p
1.1.2.1. Khái ni m tài s n c a doanh nghi p
TƠi s n c a doanh nghi p lƠ t t c các ngu n l c có th c, h u hình
ho c vô hình g m các v t, ti n, gi y t có giá vƠ các quy n tƠi s n c a doanh

7


nghi p t i m t th i đi m nh t đ nh, có kh n ng mang l i l i ích cho doanh
nghi p đó.
1.1.2.2. Phân lo i tài s n c a doanh nghi p
Có nhi u cách đ phơn lo i tƠi s n nh :
Theo hình thái bi u hi n, tƠi s n bao g m: TƠi s n h u hình vƠ TƠi s n

vô hình.
Theo ngu n hình thƠnh, tƠi s n bao g m: TƠi s n đ
ch s h u vƠ TƠi s n đ

c tƠi tr b i v n

c tƠi tr b i v n n .

Theo đ c đi m v th i gian s d ng, tƠi s n g m: TƠi s n ng n h n vƠ
TƠi s n dƠi h n.
Theo tính ch t tu n hoƠn vƠ luơn chuy n, tƠi s n đ

c chia thƠnh: TƠi

s n c đ nh vƠ TƠi s n l u đ ng.
Trong đó, cách phơn lo i cu i lƠ cách phơn lo i ph bi n nh t. Sau đơy
lƠ nh ng nghiên c u khái quát v hai lo i tƠi s n nƠy.
a. Tài s n c đ nh
Mu n th c hi n đ

c các ho t đ ng s n xu t kinh doanh, doanh nghi p

c n có nh t lƠ t li u lao đ ng. C n c vƠo tính ch t vƠ vai trò tham gia vƠo
quá trình s n xu t, t li u s n xu t c a doanh nghi p đ
ph n lƠ đ i t
it

c chia thƠnh hai b

ng lao đ ng vƠ t li u lao đ ng.

ng lao đ ng lƠ nh ng v t mƠ lao đ ng c a con ng

i tác đ ng

vƠo nh m bi n đ i nó phù h p v i m c đích c a mình. Trong doanh nghi p,
đ it

ng lao đ ng chính lƠ nguyên nhiên v t li u.
T li u lao đ ng lƠ m t hay nhi u v t lƠm thay đ i hình th c t nhiên

c ađ it

ng lao đ ng, bi n đ i t

mưn nhu c u c a con ng

ng lao đ ng thƠnh s n ph m nh m tho

i. T li u lao đ ng bao g m nh ng công c lao

đ ng, h th ng các y u t v t ch t ph c v tr c ti p hay gián ti p cho quá
trình s n xu t.

8

Thang Long University Libraty


Nh v y, nh ng t li u lao đ ng ch y u mƠ nó có đ c đi m c b n lƠ
tham gia vƠo nhi u chu kì s n xu t, vƠ có hình thái v t ch t không thay đ i t

chu kì s n xu t đ u tiên cho đ n khi b sa th i kh i quá trình s n xu t đ

c

coi lƠ tƠi s n c đ nh c a doanh nghi p.
Các tƠi s n đ

c g i lƠ tƠi s n c đ nh c a doanh nghi p khi vƠ ch khi

tƠi s n đó h i t đ đ ng th i hai đi u ki n:
- Có th i gian s d ng dƠi: Theo thông l qu c t , th i gian s d ng dƠi
đơy đ

c xác đ nh trên 1 n m.

- Có giá tr l n:

n

c ta hi n nay quy đ nh lƠ tƠi s n có giá tr t 10

tri u đ ng tr lên.
V i quy đ nh v tiêu chu n trên, n u m t s t li u lao đ ng có giá tr
nh , th i gian s d ng ng n thì không đ
nghi p. Nh ng n u chúng đ

c x p vƠo tƠi s n c đ nh c a doanh

c t p h p đ ng b thƠnh m t h th ng cùng

th c hi n m t ho c m t s ch c n ng nh t đ nh, vƠ tho mưn c hai đi u ki n
trên thì v n đ
*

c coi lƠ tƠi s n c đ nh.

c đi m tài s n c đ nh c a doanh nghi p

M t là, tham gia vƠo nhi u chu kì s n xu t kinh doanh, không thay đ i
hình thái v t ch t. V i đ c đi m nƠy, các doanh nghi p ch c n b v n ban
đ u đ đ u t hình thƠnh nên tƠi s n c đ nh, sau đó có th khai thác s d ng
tƠi s n c đ nh trong th i gian dƠi.
Hai là, giá tr c a tƠi s n c đ nh b gi m d n do chúng b hao mòn,
bi u hi n lƠ s gi m d n v giá tr vƠ giá tr s d ng.
Có 2 lo i hao mòn tƠi s n c đ nh lƠ: hao mòn h u hình vƠ hao mòn vô
hình. Hao mòn h u hình lƠ hao mòn do doanh nghi p s d ng vƠ tác đ ng c a
t nhiên nh b r sét, b gưy h ng, b axid n mòn...M t khác, hao mòn vô
hình l i x y ra do ti n b khoa h c - công ngh , lƠm cho tƠi s n c đ nh b
gi m giá ho c b l i th i.Giá tr c a tƠi s n c đ nh đ

9

c chuy n d ch t ng


ph n vƠo giá tr s n ph m, d ch v . Ph n gi m v giá tr nƠy s đ
toán vƠo chi phí s n xu t vƠ đ

c h ch

c hoƠn l i khi s n ph m, d ch v đ

c tiêu

th . Khi đó, doanh nghi p s trích l i thƠnh qu kh u hao đ tái đ u t vƠo tƠi
s n c đ nh.
Nh v y, ta có th hi u tƠi s n c đ nh c a doanh nghi p lƠ nh ng t
li u lao đ ng ch y u có giá tr l n, tham gia vƠo nhi u chu kì s n xu t, còn
giá tr c a nó thì đ

c chuy n d ch t ng ph n vƠo giá tr s n ph m trong các

chu kì s n xu t.
* Phân lo i tài s n c đ nh
TƠi s n c đ nh trong doanh nghi p th

ng đ

c phơn lo i thƠnh:

- TƠi s n c đ nh ph c v cho m c đích kinh doanh.
- TƠi s n c đ nh dùng cho m c đích phúc l i, s nghi p, an ninh, qu c
phòng.
- TƠi s n c đ nh b o qu n h , c t gi h .
Vi c phơn lo i nh h
s n c đ nh,

ng r t l n đ n ho t đ ng qu n lỦ vƠ s d ng tƠi

đơy chúng ta ch t p trung nghiên c u tƠi s n c đ nh ph c v

m c đích kinh doanh ki m l i. Lo i nƠy bao g m:
- TƠi s n c đ nh vô hình: nh ng tƠi s n c đ nh không có hình thái v t
ch t c th .
- TƠi s n c đ nh h u hình: nh ng tƠi s n c đ nh có hình thái v t ch t
c th . Lo i tƠi s n c đ nh nƠy đ

c chia thƠnh các lo i sau:

+ Lo i 1: NhƠ c a v t ki n trúc: lƠ tƠi s n c đ nh c a doanh nghi p
đ

c hình thƠnh sau quá trình thi công xơy d ng, nh tr s lƠm vi c, nhƠ

kho, sơn bưi, các công trình trang trí cho nhƠ c a, đ

ng sá, c u c ng,

+ Lo i 2: Máy móc, thi t b : lƠ toƠn b các lo i máy móc, thi t b dùng
trong ho t đ ng kinh doanh c a doanh nghi p, nh máy móc chuyên dùng,
thi t b công tác, dơy chuy n công ngh , nh ng máy móc khác,...
10

Thang Long University Libraty


+ Lo i 3: Ph
ti n v n t i đ

ng ti n v n t i, thi t b truy n d n: lƠ các lo i ph

ng b , đ

ng s t, đ

ng thu , đ

ng

ng ng vƠ các thi t b

truy n d n nh h th ng thông tin, h th ng đi n, đ

ng ng n

c, b ng

t i,ầ
+ Lo i 4: Thi t b , d ng c qu n lỦ: lƠ nh ng thi t b , d ng c dùng
trong công tác qu n lỦ ho t đ ng kinh doanh c a doanh nghi p nh máy vi
tính ph c v cho qu n lỦ, d ng c đo l

ng, ki m tra ch t l

ng, máy hút m,

hút b i,ầ
+ Lo i 5: V
v

n cƠ phê, v

n cơy lơu n m, súc v t lƠm vi c ho c cho s n ph m nh

n chè, v

n cao su, v

n cơy n qu , th m c , súc v t lƠm

vi c, súc v t cho s n ph m nh đƠn ng a, đƠn voi, đƠn bò.
Lo i 6: Các lo i tƠi s n c đ nh khác: lƠ toƠn b các tƠi s n ch a li t kê
vƠo các lo i nêu trên nh tranh nh, tác ph m ngh thu t.
b. Tài s n l u đ ng
Khác v i tƠi s n c đ nh, tƠi s n l u đ ng g m nh ng đ i t

ng lao

đ ng vƠ t li u lao đ ng không tho mưn đi u ki n v giá tr vƠ th i gian trên
đơy.

it

ng lao đ ng lƠ y u t v t ch t c a s n ph m, thông qua quá trình

s n xu t đ i t

ng lao đ ng đư bi n thƠnh th c th c a s n ph m. Do đó, nó

ch tham gia vƠo m t chu kì s n xu t mƠ thôi; đ n chu kì s n xu t sau, mu n

t o s n ph m m i c n ph i s d ng đ i t

ng lao đ ng m i. Nh vơy, có th

hi u:
TƠi s n l u đ ng lƠ nh ng tƠi s n ng n h n, th

ng xuyên luơn chuy n

trong quá trình kinh doanh vƠ ch tham gia vƠo m t chu kì s n xu t kinh
doanh.
*

c đi m c a tài s n l u đ ng

- LƠ tƠi s n ng n h n, không ng ng luơn chuy n trong quá trình s n
xu t kinh doanh, do đó có tính thanh kho n cao nh t.

11


- Ch tham gia vƠo m t chu kì s n xu t kinh doanh, không gi nguyên
hình thái v t ch t ban đ u, giá tr c a nó đ

c chuy n d ch toƠn b m t l n

vƠo giá tr s n ph m.
* Phân lo i tài s n l u đ ng
- C n c vào vai trò c a tài s n l u đ ng trong quá trình s n xu t kinh
doanh, tƠi s n l u đ ng trong doanh nghi p đ

c phơn chia thƠnh:

+ Lo i 1: TƠi s n l u đ ng trong quá trình d tr s n xu t: bao g m
nguyên nhiên v t li u chính, nguyên v t li u ph , nhiên li u, ph ting thay
th , v t đóng gói, công c lao đ ng.
+ Lo i 2: TƠi s n l u đ ng trong quá trình s n xu t: bao g m s n ph m
đang ch t o d dang trong quá trình s n xu t, bán thƠnh ph m, chi phí ch
phơn b .
+ Lo i 3: TƠi s n l u đ ng trong khơu l u thông: bao g m thƠnh ph m,
các kho n ph i thu vƠ ti n.
- C n c theo hình thái bi u hi n, tƠi s n l u đ ng g m:
+ Ti n vƠ các ch ng khoán ng n h n.
+ Các kho n ph i thu.
+ HƠng t n kho
+ TƠi s n l u đ ng khác.
- C n c theo ngu n hình thành, tƠi s n l u đ ng đ

c tƠi tr b i 2

ngu n chính lƠ: ngu n n (n ng n h n, n dƠi h n) vƠ v n ch s h u.
1.2. HI U QU S

D NG TÀI S N C A DOANH NGHI P

1.2.1. Khái ni m hi u qu s d ng tƠi s n c a doanh nghi p
Hi u qu đ

c coi lƠ m t thu t ng đ ch m i quan h gi a k t qu

th c hi n các m c tiêu c a ch th vƠ chi phí mƠ ch th b ra đ có k t qu
đó trong đi u ki n nh t đ nh. Nh v y, hi u qu ph n ánh k t qu th c hi n

12

Thang Long University Libraty


các m c tiêu hƠnh đ ng trong quan h v i chi phí b ra vƠ hi u qu đ
xét trong b i c nh hay đi u ki n nh t đ nh, đ ng th i c ng đ

c xem

c xem xét d

i

quan đi m đánh giá c a ch th nghiên c u.
Các doanh nghi p ho t đ ng trong c ch th tr

ng c nh tranh nh

hi n nay đ u ph i quan tơm t i hi u qu kinh t . đó lƠ c s đ doanh nghi p
có th t n t i vƠ phát tri n.
Hi u qu kinh t đ

c hi u lƠ m t ph m trù kinh t ph n ánh trình d

s d ng các ngu n l c c a doanh nghi p đ đ t đ

c các m c tiêu xác đ nh

trong quá trình s n xu t- kinh doanh.
M i doanh nghi p t n t i vƠ phát tri n vì nhi u m c tiêu khác nhau
nh : T i đa hóa l i nhu n, t i đa hóa doanh thu, t i đa hóa ho t đ ng h u ích
c a các nhƠ lưnh đ o doanh ngh pầ song t t c các m c tiêu c th đó đ u
nh m m c tiêu bao trùm nh t lƠ t i đa hóa giá tr tƠi s n cho các ch s h u.
đ tđ

c m c tiêu nƠy, t t c các doanh nghi p đ u ph i n l c khai thác

tri t đ vƠ s d ng có hi u qu tƠi s n c a mình.
Nh v y, hi u qu s d ng tƠi s n c a doanh nghi p lƠ tiêu chí ph n
ánh trình đ , n ng l c khai thác vƠ s d ng tƠi s n c a doanh nghi p sao cho
quá trình s n xu t- kinh doanh ti n hƠnh bình th

ng v i hi u qu kinh t cao

nh t.
* S c n thi t nâng cao hi u qu s d ng tài s n trong doanh nghi p
M c tiêu c a ho t đ ng kinh doanh lƠ thu l i nhu n.

đ tđ

cm c

l i nhu n t i đa, các doanh nghi p luôn luôn không ng ng nơng cao trình d
qu n lỦ s n xu t kinh doanh. Trong đó công tác qu n lỦ vƠ s d ng tƠi s n có
Ủ ngh a quan tr ng, quy t đ nh đ n hi u qu s n xu t kinh doanh c a doanh
nghi p.

i v i doanh nghi p, v m t kinh t , s d ng tƠi s n có hi u qu đ ng
ngh a v i:

13


Th nh t, đ m b o đ

c kh n ng t ch , linh ho t v tƠi chính cho

doanh nghi p, góp ph n gi m r i ro trong kinh doanh. TƠi s n đ

c s d ng

có hi u qu t c lƠ doanh nghi p s không ph i đi vay nhi u, kh n ng thanh
toán

m c có th ch đ ng đ

c, không b đ ng khi các tình hu ng b t ng

Th hai lƠ ti t ki m đ

c các ngu n l c, t ng hi u qu kinh t . Rõ

x y ra.
rƠng, s d ng tƠi s n hi u qu thì ngu n l c doanh nghi p c n b ra đ u t
vƠo s n xu t lƠ ít h n đ t o ra cùng m t đ ng l i nhu n. Hi u qu kinh t c a
ho t đ ng s n xu t kinh doanh đ

c nơng cao, t o ti n đ cho m t hình nh

t t đ p trong m t khách hƠng c ng nh trong m t các nhƠ cung c p, nhƠ tƠi
tr , m t khác còn góp ph n b o toƠn vƠ phát tri n v n cho doanh nghi p.
Th ba, nơng cao hi u qu s d ng tƠi s n đ ng ngh a v i vi c t c đ
quay vòng v n đ

c t ng cao, doanh nghi p s t n d ng đ

c thêm nhi u c

h i trong kinh doanh.
Th t , nơng cao hi u qu s d ng tƠi s n chính lƠ t ng hi u qu kinh
doanh nói chung cho doanh nghi p, giúp doanh nghi p th c hi n đ y đ các
ngh a v đ i v i NhƠ n
Xét trên ph
NhƠ n

c, ch đ

c.

ng di n xư h i, các doanh nghi p nh t lƠ doanh nghi p
c coi lƠ ho t đ ng có hi u qu khi k t h p đ

c hƠi hoƠ

gi a tính kinh t vƠ tính xư h i trong kinh doanh. Nơng cao hi u qu s d ng
tƠi s n c ng lƠ t ng c

ng s g n bó gi a doanh nghi p v i th tr

ng, v a

góp ph n th c hi n các m c tiêu xư h i c n thi t nh : b o đ m tho mưn nhu
c u c a các thƠnh viên trong doanh nghi p v thu nh p, vi c lƠm n đ nh, b o
v quy n l i cho đ i tác, ng

i tiêu dùng,...

Rõ rƠng, nơng cao hi u qu s d ng tƠi s n lƠ m t v n đ r t c n thi t
vƠ quan tr ng đ i v i t t c các doanh nghi p hi n nay.

14

Thang Long University Libraty


1.2.2. Các ch tiêu ph n ánh hi u qu s d ng tƠi s n
1.2.2.1. Các ch tiêu ph n ánh hi u qu s d ng t ng tài s n
- Hi u su t s d ng t ng tƠi s n:
Doanh thu thu n
Hi u su t s d ng t ng tƠi s n =
T ng tƠi s n bình quơn trong k
Trong đó: T ng tƠi s n bình quơn trong k lƠ bình quơn s h c c a t ng
tƠi s n có đ u k vƠ cu i k .
Ch tiêu nƠy cho bi t m t đ n v tƠi s n t o ra đ

c bao nhiêu đ n v

doanh thu thu n. Ch tiêu nƠy cƠng l n hi u qu s d ng tƠi s n cƠng cao.
L i nhu n sau thu
H s doanh l i (ROA) =
T ng tƠi s n
H s doanh l i ( ROA: Return on assets) cho bi t m t đ n v tƠi
s n t o ra đ

c bao nhiêu đ n v l i nhu n, ch tiêu nƠy cƠng cao cho th y

cách qu n lỦ tƠi s n c a doanh nghi p cƠng có hi u qu .
Theo ph

ng pháp Dupont, ta có th phơn tích ROA thƠnh các ch

tiêu tƠi chính khác đ th y đ
LNST
ROA =
TS

c tác đ ng c a t ng nhơn t t i h s doanh l i.
DT
LNST
x
=
= PM x AU
TS
DT

Trong đó:
LNST : l i nhu n sau thu

TS : t ng tƠi s n
DT : doanh thu thu n
Nh v y, h s doanh l i ph thu c vƠo 2 nhơn t sau:
+ PM : doanh l i tiêu th , ph n ánh t tr ng l i nhu n sau thu trong
t ng doanh thu c a doanh nghi p. PM t ng th hi n doanh nghi p qu n lỦ
doanh thu- chi phí có hi u qu .
+ AU : hi u su t s d ng t ng tƠi s n trong doanh nghi p.
* H s sinh l i t ng tƠi s n:

L i nhu n tr

H s sinh l i t ng tƠi s n =

c thu vƠ lưi vay

T ng tƠi s n

15


H s sinh l i t ng tƠi s n ph n ánh m t đ n v tƠi s n t o ra đ
nhiêu đ n v l i nhu n tr

c bao

c thu vƠ lưi vay, ch tiêu nƠy cƠng cao cho th y

doanh nghi p qu n lỦ tƠi s n cƠng có hi u qu .
* H s kh n ng thanh toán chung
H s kh n ng thanh toán chung =

T ng tƠi s n
T ng n ph i tr

1.2.2.2. Các ch tiêu đánh giá hi u qu s d ng tài s n c đ nh
* Hi u su t s d ng tƠi s n c đ nh
Doanh thu ho c doanh thu thu n
trong k
Hi u su t s d ng TSC
=
Trong 1 k
TSC s d ng bình quơn
trong 1 k
TƠi s n c đ nh bình quơn trong 1 k lƠ bình quơn s h c c a nguyên
giá tƠi s n c đ nh có

đ u k vƠ cu i k . V i kh u hao lu k cu i k tr

c

chuy n sang.
Ch tiêu nƠy ph n ánh s c s n xu t c a tƠi s n c đ nh, m t đ n v tƠi
s n c đ nh đ

c s d ng trong k t o ra bao nhiêu đ n v doanh thu. Ch tiêu

nƠy cƠng l n, hi u su t s d ng tƠi s n c đ nh cƠng cao.
* Hi u su t s d ng v n c đ nh
Doanh thu (ho c doanh thu thu n)
Hi u su t s d ng v n c đ nh

trong k
=
trong 1 k
V n c đ nh bình quơn trong k
V n c đ nh bình quơn trong 1 k lƠ bình quơn s h c c a v n c đ nh
có

đ u k vƠ cu i k .
V n c đ nh đ u (ho c cu i k ) lƠ hi u s c a nguyên giá tƠi s n c

đ nh có

đ u (ho c cu i k ).

Hi u su t s d ng v n c đ nh cho bi t m t đ n v v n c đ nh trong k
t o ra đ

c bao nhiêu đ n v doanh thu, ch tiêu nƠy cƠng l n ch ng t hi u

su t s d ng v n c đ nh cƠng cao.

16

Thang Long University Libraty


* Công su t s d ng tƠi s n c đ nh
CSTT
Công su t s d ng
=

tƠi s n c đ nh
CSTK

TGSDTT
hay

Công su t s d ng tƠi s n c đ nh có th đ
sánh công su t th c t đ t đ

TGCLL
c đo b ng 2 cách, đó lƠ so

c( CSTT) v i công su t thi t k ( CSTK), ho c

so sánh th i gian s d ng máy th c t ( TGSDTT) v i th i gian c a 1 ca máy (
TGCL ).
Ch tiêu nƠy th hi n kh n ng khai thác tính n ng kinh t , k thu t c a
máy móc thi t b vƠ kh n ng b trí lao đ ng c a doanh nghi p. N u s d ng
máy móc không đ công su t thi t k không nh ng lƠm t ng m c tiêu hao
nguyên nhiên v t li u, mƠ còn lƠm gi m tu i th c a máy. Ch tiêu nƠy giúp
doanh nghi p có đ

c k ho ch qu n lỦ vƠ s d ng tƠi s n m t cách h p lỦ.

1.2.2.3. Các ch tiêu đánh giá hi u qu s d ng tài s n l u đ ng
Hi u qu s d ng tƠi s n l u đ ng đ c đánh giá thông qua các ch tiêu
sau đơy:
* Chu kì v n đ ng c a ti n m t
Chu kì v n đ ng c a ti n m t lƠ đ dƠi th i gian t khi thanh toán
kho n m c nguyên v t li u đ n khi thu đ

c ti n t nh ng kho n ph i thu do

vi c bán s n ph m cu i cùng.
ơy lƠ ch tiêu khá quan tr ng đ đánh giá hi u qu s d ng tƠi s n l u
đ ng vì trình t v n đ ng c a tƠi s n l u đ ng có liên quan đ n toƠn b chu
k kinh doanh c a doanh nghi p.
Chu kì v n đ ng c a ti n m t = Th i gian v n đ ng c a nguyên v t li u
+ Th i gian thu h i kho n ph i thu ậ Th i gian ch m tr kho n ph tr .
Th i gian v n đ ng c a nguyên v t li u=

17

HƠng t n kho
M c bán m i ngƠy


HƠng t n kho bao g m nguyên v t li u, s n ph m d dang, thƠnh ph m
t n kho.
Th i gian thu h i các kho n ph i thu =

Kho n ph i thu x 365
M c bán hƠng trong n m

M c tiêu c a doanh nghi p lƠ rút ng n chu kì v n đ ng c a ti n m t
cƠng nhi u cƠng t t mƠ không có h i cho s n xu t. Khi đó l i nhu n s t ng
lên vƠ chu kì cƠng dƠi, thì nhu c u tƠi tr t bên ngoƠi s cƠng l n; m i ngu n
tƠi tr đ u phát sinh m t chi phí, do đó l i nhu n s gi m.
* Hi u su t s d ng tƠi s n l u đ ng (vòng quay tƠi s n l u đ ng)
Vòng quay TSL trong k

Doanh thu thu n trong k

=

TSL bình quơn trong k

Ch tiêu trên cho bi t m t đ n v tƠi s n l u đ ng (TSL ) t o ra đ

c

bao nhiêu đ n v doanh thu. Vòng quay tƠi s n l u đ ng cƠng l n th hi n
hi u qu s d ng tƠi s n l u đ ng cƠng cao.
* Hi u qu s d ng tƠi s n l u đ ng
Hi u qu s d ng TSL trong k =

L i nhu n sau thu
TSL bình quơn trong k

Hi u qu s d ng tƠi s n l u đ ng cho bi t m t đ n v tƠi s n l u đ ng
t o ra bao nhiêu đ n v l i nhu n. Ch tiêu nƠy cƠng cao ph n ánh doanh
nghi p s d ng tƠi s n l u đ ng cƠng có hi u qu .
* M c đ m nhi m tƠi s n l u đ ng
M c đ m nhi m TSL

TSL bình quơn trong k
Doanh thu thu n

=

Ch tiêu nƠy th hi n mu n t o ra đ

c m t đ n v doanh thu thu n,

doanh nghi p c n s d ng bao nhiêu đ n v tƠi s n l u đ ng. Ch tiêu nƠy
cƠng th p ch ng t hiêu qu s d ng tƠi s n l u đ ng cƠng cao.
* Vòng quay d tr , t n kho
Vòng quay d tr , t n kho =

Giá v n hƠng hóa
T n kho bình quơn trong k

18

Thang Long University Libraty


HƠng t n kho bình quơn lƠ bình quơn s h c c a v t t hƠng hoá d tr
đ u vƠ cu i k . Vòng quay d tr , t n kho ph n ánh s l n luơn chuy n hƠng
t n kho trong m t th i k nh t đ nh. Ch tiêu nƠy giúp các nhƠ qu n tr tƠi
chính xác đ nh đ

c m c d tr v t t , hƠng hoá h p lỦ trong chu k s n xu t

kinh doanh.
1.3. CÁC NHỂN T

NH H

NG

N HI U QU

S

D NG TÀI

S N C A DOANH NGHI P
đánh giá hi u qu s d ng tƠi s n c a doanh nghi p, ngoƠi vi c tính
toán vƠ phơn tích các ch tiêu trên, doanh nghi p c ng c n hi u rõ các nhơn t
tác đ ng t i hi u qu s d ng tƠi s n. Trên c s đó, doanh nghi p s đ a ra
các chi n l

c vƠ k ho ch phù h p v i t ng giai đo n đ có th phát huy

hi u qu s d ng tƠi s n m t cách t i đa giúp cho doanh nghi p đ t đ

c

nh ng m c tiêu đư đ ra.
1.3.1. Các nhơn t ch quan
1.3.1.1. Trình đ cán b qu n lý và tay ngh công nhân
Có th nói, con ng i lƠ nhơn t quan tr ng trong b t c ho t đ ng nƠo.
Trong s n xu t kinh doanh c ng v y, con ng

i đóng vai trò quy t đ nh đ n

hi u qu ho t đ ng nói chung vƠ hi u qu s d ng tƠi s n nói riêng, đ c bi t
lƠ trình đ cán b qu n lỦ vƠ tay ngh ng
Tr

i công nhơn.

c h t, v trình đ cán b qu n lỦ: Trình đ cán b qu n lỦ th hi n

trình đ chuyên môn h t đ nh, kh n ng t ch c, qu n lỦ vƠ ra quy t đ nh.
N u cán b qu n lỦ có trình đ chuyên môn nghi p v v ng vƠng, kh n ng
t ch c, qu n lỦ t t đ ng th i đ a ra nh ng quy t đ nh đúng đ n, phù h p v i
tình hình c a doanh nghi p vƠ tình hình th tr

ng thì hi u qu s d ng tƠi

s n cao, mang l i nhi u l i ích cho doanh nghi p. N u kh n ng t ch c, qu n
lỦ kém, quy t đ nh sai l m thì tƠi s n s không đ

c s d ng m t cách hi u

qu d n đ n doanh nghi p có th thua l , th m chí phá s n. Nh v y, trình đ
cán b qu n lỦ đóng vai trò h t s c quan tr ng đ i v i vi c nơng cao hi u qu
19


s d ng tƠi s n trong doanh nghi p. Do đó, yêu c u đ i v i b ph n nƠy lƠ r t
cao, h c n có chuyên môn nghi p v v ng vƠng, có tinh th n trách nhi m
cao, n ng đ ng, sáng t o nh m đ a ra các quy t đ nh đúng đ n, k p th i cho
doanh nghi p.
Th hai, v trình đ tay ngh c a công nhơn: b ph n công nhơn lƠ b
ph n tr c ti p t o ra s n ph m, d ch v , tr c ti p ti p xúc v i khách hƠng nên
lƠ nhơn t tr c ti p s d ng tƠi s n c a doanh nghi p.

i v i công nhơn s n

xu t có tay ngh cao, có kh n ng ti p thu công ngh m i, phát huy đ

c tính

sáng t o, t ch trong công vi c, có Ủ th c gi gìn vƠ b o qu n tƠi s n trong
quá trình v n hƠnh thì tƠi s n s đ
ra s n ph m, d ch v ch t l

c s d ng hi u qu h n đ ng th i s t o

ng cao, h giá thƠnh, góp ph n nơng cao hi u

qu kinh doanh c a doanh nghi p.. Ng
nhơn th p, không n m b t đ

c l i, n u trình đ , tay ngh c a công

c các thao tác k thu t, Ủ th c b o qu n ,áy

móc kém s d n đ n tình tr ng s d ng lưng phí nguyên v t li u, gi m tu i
th c a máy móc lƠm gia t ng giá thƠnh, gi m ch t l

ng s n ph m.

i u đó

có th lƠm gi m doanh thu vƠ l i nhu n c a doanh nghi p d n đ n hi u qu
s d ng tƠi s n gi m.

1.3.1.2. T ch c s n xu t- kinh doanh
M t quy trình s n xu t- kinh doanh h p lỦ s kh c ph c đ

c tình tr ng

ch ng chéo ch c n ng, nhi m v gi a các khơu, góp ph n ti t ki m ngu n
l c, t ng n ng su t lao đ ng, gi m chi phí b t h p lỦ, h giá thƠnh s n ph m,
nơng cao hi u qu s d ng tƠi s n, hi u qu ho t đ ng c a doanh nghi p.
Bên c nh đó, m t doanh nghi p có chi n l
gi i pháp th c hi n chi n l

c kinh doanh t t, có nhi u

c phù h p v i đi u ki n, hoƠn c nh c a doanh

nghi p trong t ng th i k vƠ phù h p v i nhu c u th tr

ng thì hi u qu s

d ng tƠi s n s cao. NgoƠi ra, s ti n b c a khoa h c vƠ công ngh c ng
đóng vai trò quan t ng trong vi c nơng cao hi u qu s d ng tƠi s n c a
doanh nghi p.
20

Thang Long University Libraty


c đi m s n xu t kinh doanh có nh h

ng r t l n t i hi u qu s

d ng tƠi s n c a doanh nghi p, th hi n qua các m t sau:
Th nh t là lo i hình kinh doanh c a doanh nghi p. Doanh nghi p có
đ c đi m riêng v ngƠnh ngh s n xu t nên đ u t vƠo tƠi s n c đ nh vƠ tƠi
s n l u đ ng khác nhau, theo đó các bi n pháp qu n lỦ vƠ s d ng tƠi s n
c ng khác nhau. Doanh nghi p s n xu t s ph i đ u t vƠo tƠi s n c đ nh
nhi u h n lƠ doanh nghi p kinh doanh th

ng m i. Do t tr ng tƠi s n c đ nh

vƠ l u đ ng khác nhau nên h s sinh l i c a tƠi s n c ng khác nhau
Th hai là đ c đi m s n ph m. Doanh nghi p có đ c đi m s n ph m
khác nhau s có đ i t
th

ng khách hƠng khác nhau, do đó chính sách tín d ng

ng m i khác nhau, d n đ n t tr ng các kho n ph i thu c ng khác nhau.

S n ph m đ

c cung c p lƠ vô hình hay h u hình. N u s n ph m lƠ hƠng hoá

có giá tr l n, lƠ nguyên v t li u đ u vƠo cho doanh nghi p khác, khách hƠng
lƠ nh ng công ty bán buôn, công ty phơn ph i, công ty l n thì s b chi m
d ng v n nhi u. VƠ ng

c l i, n u s n ph m lƠ hƠng tiêu dùng cu i cùng,

khách hƠng lƠ nh ng ng

i bán l thì v n c a doanh nghi p s b chi m d ng

ít.
Th ba là trình đ công ngh . N u doanh nghi p áp d ng công ngh
hi n đ i thì s gi m đ

c đ nh m c tiêu hao nguyên v t li u cho s n xu t,

gi m s n ph m d dang, chu kì s n xu t đ

c rút ng n, gi m l

ng ph ph m

vƠ h giá thƠnh, đ y m nh tiêu th s n ph m... Do đó, hi u qu s d ng tƠi
s n c a doanh nghi p đ

c nơng cao.

Th t là chu kì s n xu t kinh doanh.
h

ơy lƠ y u t quan tr ng nh

ng l n đ n hi u qu s d ng tƠi s n. N u chu k s n xu t ng n thì doanh

nghi p s thu h i đ

c v n nhanh, v n l u đ ng quay vòng nhanh, t đó có

đi u ki n đ tái đ u t vƠ m r ng s n xu t kinh doanh. Hi u qu s d ng tƠi
s nđ

c nơng cao.

21


1.3.1.3. Trình đ qu n lý s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p
Trình đ qu n lỦ s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p nh h

ng r t

l n t i hi u qu s d ng tƠi s n. Ta c n xem xét theo các khía c nh:
* Ho t đ ng qu n lý và s d ng tài s n c a doanh nghi p
i u nƠy đ
s n, l a ch n ph
h

c th hi n thông qua các m t nh đánh giá nhu c u tƠi
ng án đ u t ,... Trong đó có m t s ho t đ ng sau nh

ng tr c ti p đ n hi u qu s d ng tƠi s n c a doanh nghi p:
Th nh t, k ho ch hoá tƠi chính. M i ho t đ ng trong doanh nghi p

mu n đ t hi u qu cao thì không th thi u vi c xơy d ng k ho ch tr

c đó.

C ng nh v y, k ho ch hoá tƠi chính mƠ c th h n lƠ xơy d ng k ho ch
qu n lỦ vƠ s d ng tƠi s n lƠ nhi m v quan tr ng hƠng đ u c a m i doanh
nghi p.

quá trình s n xu t kinh doanh di n ra liên t c thì tr

c h t ph i

đáp ng đ vƠ k p th i nhu c u v tƠi s n, ti p đ n lƠ s d ng sao cho ti t
ki m, vƠ hi u qu , tránh gơy lưng phí. K ho ch hoá tƠi chính không ch th
hi n m c tiêu, chi n l

c ho t đ ng c a doanh nghi p, mƠ còn quy t đ nh

vi c doanh nghi p s s d ng tƠi s n nh th nƠo.
Th hai, hi u qu qu n lỦ tƠi s n c a doanh nghi p. Qu n lỦ tƠi s n
bao g m qu n lỦ tƠi s n c đ nh vƠ qu n lỦ tƠi s n l u đ ng. Nh ng quan
tr ng nh t lƠ các bi n pháp mƠ doanh nghi p s d ng đ t ng c

ng kh n ng

sinh l i c a ho t đ ng s n xu t kinh doanh trên c s s d ng các tƠi s n c a
mình.
Qu n lỦ tƠi s n c a doanh nghi p đ

c th hi n ch y u trong các n i

dung sau:
a. Qu n lỦ tƠi s n c đ nh
Vi c qu n lỦ tƠi s n c đ nh c n ph i th c hi n trên 2 ph

ng di n:

qu n lỦ hi n v t vƠ qu n lỦ giá tr .

22

Thang Long University Libraty


- Qu n lỦ hi n v t: Ph

ng th c qu n lỦ nƠy yêu c u doanh nghi p ph i

ti n hƠnh phơn lo i tƠi s n c đ nh theo nh ng tiêu th c khác nhau, đ t đó
có nh ng bi n pháp qu n lỦ vƠ s d ng tƠi s n c đ nh có hi u qu h n.
NgoƠi ra, vi c đ m b o qu n lỦ m t cách liên t c vƠ có h th ng
c ng r t quan tr ng. Mu n v y, doanh nghi p ph i đ m b o qu n lỦ s sách
k toán theo dõi đ

c hi n tr ng c a tƠi s n c đ nh theo ph

nh : theo dõi s l

ng, giá tr tƠi s n; công su t c a máy so v i công su t

thi t k ; tình tr ng máy so v i ch t l
d

ng th c h p lỦ

ng s n ph m s n xu t; tình tr ng b o

ng, s a ch a máy,...
- Qu n lỦ v m t giá tr : Ph

ng th c qu n lỦ nƠy g n li n v i công

vi c tính kh u hao tƠi s n c đ nh vƠ qu n lỦ, s d ng qu kh u hao c a
doanh nghi p. Khi tham gia vƠo ho t đ ng s n xu t kinh doanh, tƠi s n c
đ nh b hao mòn lƠ m t v n đ mang tính t t y u khách quan. Có 2 nguyên
nhơn ch y u d n đ n s gi m d n v giá tr vƠ giá tr s d ng c a tƠi s n c
đ nh lƠ:
+ Do quá trình s d ng vƠ do tác đ ng c a môi tr

ng, hình thái v t

ch t c a tƠi s n c đ nh b tác đ ng nh : b bi n d ng, gưy h ng,...g i lƠ hao
mòn h u hình.
+ Do ti n b c a khoa h c - công ngh , lƠm cho tƠi s n c đ nh b gi m
giá ho c b l i th i, nh : lƠm xu t hi n nhi u tƠi s n c đ nh có n ng l c nh
tƠi s n c nh ng giá r h n, ho c dơy chuy n công ngh b l c h u so v i s
ti n b khoa h c k thu t,...g i lƠ hao mòn vô hình.
+ Do tƠi s n c đ nh b hao mòn nên trong m i chu kì s n xu t nên
ng

i ta tính chuy n m t l

ng giá tr t

thƠnh s n ph m. Khi s n ph m đ

ng đ

ng v i ph n hao mòn vƠo giá

c tiêu th , b ph n ti n nƠy đ

c trích l i

m t qu nh m tái s n xu t tƠi s n c đ nh, công vi c đó g i lƠ kh u hao tƠi
s n c đ nh. Nh v y, đ i v i doanh nghi p, vi c tính toán m c kh u hao tƠi

23


s n m t cách chính xác vƠ phù h p v i th c tr ng kinh doanh lƠ r t quan
tr ng.
Ph

ng pháp trích kh u hao thông th

nghi p ch y u lƠ 2 ph

ng đ

c s d ng t i các doanh

ng pháp: kh u hao theo đ

ng th ng vƠ kh u hao gia

t c gi m d n.
- Ph

ng pháp trích kh u hao theo đ

N i dung chính c a ph
tƠi s n c đ nh b ng nhau
ph

ng th ng

ng pháp nƠy lƠ trích m t l

m i kì, do đó ph

ng kh u hao cho

ng pháp nƠy còn đ

c g i lƠ

ng pháp kh u hao bình quơn theo th i gian.
Theo ph

ng pháp nƠy, kh u hao tƠi s n c đ nh đ

th c:

MKH =

c tính theo công

NG
T

Trong đó:
MKH : M c kh u hao n m t
NG : Nguyên giá tƠi s n
T : Th i gian s d ng đ nh m c tƠi s n c đ nh, có 2
lo i: th i gian s d ng đ nh m c v k thu t vƠ v kinh t .
Nguyên giá c a tƠi s n c đ nh đ c xác đ nh nh sau:
NG = NGB - D + C1
Trong đó:
NGB : Giá mua ghi trên hoá đ n
D

: Chi t kh u mua hƠng

C1 : Chi phí v n chuy n l p đ t vƠ ch y th l n đ u
i v i tƠi s n c đ nh cho thuê tƠi chính, nguyên giá tƠi s n ph n ánh
đ n v thuê tƠi s n c đ nh lƠ giá tr hi n t i c a các kho n chi trong t
lai, đ

ng

c xác đ nh nh sau:

24

Thang Long University Libraty


+ N u h p đ ng thuê tƠi s n c đ nh có quy đ nh t l lưi su t ph I tr
theo n m:
n

1

 G (1  i)

NG =

t 1

t

Trong đó :
NG : Nguyên giá tƠi s n c đ nh thuê tƠi chính.
G
: Giá tr các kho n chi bên thuê ph I tr m i n m
theo h p đ ng thuê.
i
: lưi su t vay v n tính theo n m ghi trong h p đ ng
thuê.
N

: Th i h n thuê theo h p đ ng thuê tƠi s n c đ nh.

+ N u trong h p đ ng không quy đ nh lưi su t thì t l lưi su t đ
đ nh theo lưi su t vay v n trên th tr
c b n do Ngơn HƠng NhƠ n

ng nh ng không v

c xác

t quá tr n lưi su t

c công b cho t ng kì h n vay v n t

ng ng.

+ N u trong h p đ ng thuê tƠi s n c đ nh đư xác đ nh t ng s ti n bên
đi thuê ph i tr cho c giai đo n thuê, trong đó ghi rõ s ti n lưi ph i tr cho
m i n m thì

đ n v thuê, nguyên giá tƠi s n c đ nh thuê tƠi chính đ

c xác

đ nh lƠ:
NG =

 G  ( I .n)

Trong đó:

G

: T ng s n ph i tr theo h p đ ng thuê

I

: S ti n lưi ph i tr m i n m

n

: S n m thuê tƠi s n

Tính kh u hao theo ph

ng pháp đ

ng th ng có u đi m lƠ: đ n gi n

vƠ d tính. Tuy nhiên do m c kh u hao tính đ

25

c lƠ s c đ nh vƠ đ u đ n