TÓM TẮT KẾT QUẢ HOẠT ĐỘNG QUAN TRẮC VÀ PHÂN TÍCH CHẤT LƯỢNG NƯỚC TRONG KHUÔN KHỔ DỰ ÁN SCOWEM

SỞ TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG HẢI PHÒNG
TRUNG TÂM QUAN TRẮC MÔI TRƯỜNG

TÓM TẮT KẾT QUẢ HOẠT ĐỘNG QUAN
TRẮC VÀ PHÂN TÍCH CHẤT LƯỢNG NƯỚC
TRONG KHUÔN KHỔ DỰ ÁN SCOWEM

Trình bày: Khổng Minh Tiến – Trưởng phòng
QT&PT


NỘI DUNG

I. GIỚI THIỆU NĂNG LỰC QUAN TRẮC VÀ PHÂN TÍCH
II. KẾT QUẢ CÁC HOẠT ĐỘNG CHÍNH TRONG KHUÔN KHỔ

DỰ ÁN


I. NĂNG LỰC QUAN TRẮC VÀ PHÂN TÍCH
1.1. Quản lý
- Áp dụng và duy trì hệ thống
quản lý chất lượng theo tiêu
chuẩn quốc tế ISO/IEC
17025:2005; chứng nhận hợp
chuẩn từ 01/2007; số hiệu VILAS
249; công nhận 16 phép thử.
- Áp dụng và duy trì hệ thống
quản lý chất lượng theo tiêu
chuẩn ISO 9001:2008; chứng
nhận hợp chuẩn từ 5/2009.

VILAS 249


I. NĂNG LỰC QUAN TRẮC VÀ PHÂN TÍCH (tiếp…)
1.2. Quan trắc, lấy mẫu
* Nhân sự: 07/07 người trình độ đại học ;
* Trang thiết bị:
- Quan trắc và lấy mẫu nước: Các thiết bị lấy
mẫu nước theo phương đứng, phương
ngang, phương nghiêng; Thiết bị lấy mẫu
nước tự động; Thiết bị đo đa chỉ tiêu (T0,
pH, DO, Cond, Tub, NaCl); Thiết bị đo lưu
lượng dòng chảy.
- Quan trắc và lấy mẫu không khí xung
quanh: Các thiết bị đo vi khí hậu (hướng
gió, tốc độ gió, áp suất, nhiệt độ); Thiết bị
lấy mẫu bụi; Thiết bị lấy mẫu khí phân tích
SO2, NOx, HCl, H2S...;
4


I. NĂNG LỰC QUAN TRẮC VÀ PHÂN TÍCH (tiếp…)
1.2. Quan trắc, lấy
mẫu…
- Thiết bị đo nhanh nguồn khí thải (T0,
CO, SO2, NOx, CxHy); Thiết bị đo lưu
lượng dòng khí thải.
- Thiết bị lấy mẫu đất (khoan tay),
bùn trầm tích (gầu sập);

- Thiết bị quan trắc tiếng ồn, độ rung;
- Thiết bị định vệ vệ tinh GPS;
- Các trang thiết bị chứa đựng, bảo
quản mẫu và bảo hộ lao động.
5


I. NĂNG LỰC QUAN TRẮC VÀ PHÂN TÍCH (tiếp…)
1.3. Phân tích
* Nhân sự: 10 người; 01 thạc sĩ, 8 đại học,
01 trung cấp kỹ thuật.
* Trang thiết bị:
- Các thiết bị bảo quản, chuẩn bị mẫu,
pha chế hóa chất: Tủ lạnh bảo quản mẫu;
tủ lạnh sâu; máy khuấy từ gia nhiệt; tủ
ấm; tủ sấy; bộ phá hủy mẫu bằng vi sóng;
bộ vô cơ hóa mẫu; bể điều nhiệt; Lò phá
mẫu COD; Tủ cấy vi sinh; Cân phân tích
(d=0,1mg, d=0,01mg); Cân kỹ thuật
6


I. NĂNG LỰC QUAN TRẮC VÀ PHÂN TÍCH (tiếp…)
1.3. Phân tích…
- Thiết bị phân tích, đo đạc: thiết bị đo
pH; DO, Turb; Thiết bị đo quang; Bộ
thiết bị quang phổ hấp thụ nguyên tử
AAS (Ngọn lửa, lò graphit, hóa hơi
thủy ngân, hydrat hóa); Thiết bị đo
dầu; Thiết bị chưng cất nitơ; Thiết bị

chưng cất, chuẩn độ.
- Các thiết bị phụ trợ: Máy cất nước 2
lần; Tủ hút khí độc; Các dụng cụ thủy
tinh….
7


I. NĂNG LỰC QUAN TRẮC VÀ PHÂN TÍCH (tiếp…)
1.3. Phân tích…
* Các phép thử:
TT

1

2

3

Tên phép thử

Đối tượng phân tích

Tần xuất thực
hiện

BOD5, COD, TSS, TDS, Nt, Pt,
NH4+-N, NO3--N, NO2--N, PO43-,
Cl-, S2-, Độ cứng, Dầu mỡ,
Coliform

Mẫu nước mặt, nước thải,
>500 mẫu/năm
nước ngầm

As, Cd, Pb, Cu, Zn, Hg, Ni, Mn,
Sn, Fe

Mẫu nước mặt, nước thải,
nước ngầm, mẫu đất, mẫu >500 mẫu/năm
trầm tích

TSP, CO, SO2, NO2

Mẫu không khí
8

>300 mẫu/năm


I. NĂNG LỰC QUAN TRẮC VÀ PHÂN TÍCH (tiếp…)
1.4. Hạn chế
- Thiết bị cũ, không đồng bộ, đơn chiếc;
- Kiểm nghiệm viên trẻ, chưa nhiều kinh nghiệm, không được
đào tạo đúng chuyên ngành phân tích;
- Chưa có năng lực quan trắc môi trường biển: Nhân lực
(hướng dẫn, đào tạo); Trang thiết bị lấy mẫu (nước, vi sinh
vật, trầm tích…); Trang thiết bị phân tích (kính hiển vi điện
tử…);
- Thiếu thiết bị phục vụ quan trắc và lấy mẫu khí thải tại
nguồn;

- Chưa có năng lực phân tích VOCs, Hóa chất bảo vệ thực vật,
PCBs đáp ứng yêu cầu của các
QCVN hiện hành.
9


II. CÁC HOẠT ĐỘNG CHÍNH TRONG KHUÔN KHỔ DỰ ÁN

Hoạt
động

Chỉ tiêu đánh giá

Các hoạt động

Hoạt
động-1

Bản thảo kế hoạch quan trắc
Đã chuẩn bị bản thảo kế
chỉnh sửa cho con sông lựa chọn hoạch quan trắc sông Rế
trong tháng 11 năm 2012
được chuẩn bị. (Chỉ tiêu 2-1-1)

Hoạt
động-2

Bản thảo báo cáo quan trắc
chỉnh sửa cho năm 2012 được
chuẩn bị bởi cán bộ HACEM và

chia sẻ với các cơ quan, tổ chức
quan tâm. (Chỉ tiêu 2-1-2)

HACEM đã biết cách phân
tích dữ liệu thống kê và
đang chuẩn bị các báo cáo
quan trắc năm 2012 với sự
trợ giúp của JET.

Hoạt
động-3

Độ chính xác của hoạt động
phân tích được cải thiện.
(Chỉ tiêu 2-1-3)

HACEM có thể phân tích
PO4-P, Kjeldahl-N, NO3-N,
NO2-N, NH4-N, BOD,
Phenols và COD.

Ghi chú

Báo cáo quan
trắc năm
2012 được
nộp vào
tháng 1 năm
2013

2.1. HĐ 1: Chỉnh sửa kế hoạch quan trắc
Sông
mục
tiêu
Sông
Rế

Thời gian
Kế hoạch quan trắc
bắt đầu kì
năm 2012
vọng
1) Số điểm quan trắc
Từ năm
6 điểm
2013
2) Tần suất
6 lần/năm
3) Thông số
20 Thông số;
Nhiệt độ, pH, độ
đục, độ dẫn, màu,
mùi, độ mặn, DO,
TSS, BOD5, COD,
NO3-, NH4+, Zn, Cu,
Cd,
Pb,
Tổng
Coliform, dầu mỡ,

Hóa chất BVTV

Bản thảo kế hoạch
quan trắc chỉnh sửa

1) Số điểm quan trắc
8 điểm
2) Tần suất
6 lần/năm (không
đổi)
3) Thông số
22 thông số;
Nhiệt độ, pH, độ
đục, độ dẫn, màu,
mùi, độ mặn, DO,
TSS, BOD5, COD,
NO3-, NH4+, PO43-,
Zn, Cu, Cd, Pb,
phenol,
Tổng
Coliform, dầu mỡ,
Hóa chất BVTV

Điểm chỉnh sửa chính
trong kế hoạch quan
trắc
1) Thêm 2 điểm quan
trắc để tăng cường khả
năng kiểm soát ô nhiễm
và bảo vệ nguồn nước

cung cấp cho sinh hoạt
2) Tăng thông số quan
trắc để phù hợp với
Quyết định tính toán chỉ
số chất lượng nước
(Quyết định 879/QDTCMT) và nhu cầu kiểm
soát chất ô nhiễm.


2.1. HĐ 1: Chỉnh sửa kế hoạch quan trắc…
Vị trí quan trắc chỉnh sửa


2.1. HĐ 1: Chỉnh sửa kế hoạch quan trắc…
Bài học thu được:
- Lập kế hoạch quan trắc theo quy trình mục tiêu chất lượng
dữ liệu (DQO);
- Phương pháp, nội dung thu thập các thông tin cần thiết
phục vụ việc lập kế hoạch (khí tượng thủy văn, sử dụng đất,
nguồn ô nhiễm, các điểm nhạy cảm…);
- Phương pháp đánh giá kết quả;
- Áp dụng cho việc xây dựng các kế hoạch quan trắc khác.


2.2. HĐ 2: Chỉnh sửa báo cáo quan trắc
Phân tích dữ liệu thống kê
Trước khi được hướng
dẫn

Sau khi được hướng dẫn

- So sánh đơn thuần với
QCVN cho từng vị trí quan
trắc theo từng đợt quan
trắc;
- Không quan tâm tới giới
hạn phát hiện của các
thông số phân tích và đánh
giá loại bỏ những kết quả
sai số bất thường.

- So sánh theo QCVN;
- So sánh theo chiều dòng sông;
- Đánh giá những vùng, điểm có
nguy cơ gây ô nhiễm;
- So sánh theo thời gian;
- So sánh theo mùa, điều kiện khí
tượng thủy văn.
- Quan tâm tới giới hạn phát hiện
của các thông số phân tích (10-20%
so với giới hạn cho phép theo
QCVN) và đánh giá loại bỏ những kết
quả sai số bất thường.


2.2. Hoạt động 2: Chỉnh sửa báo cáo quan trắc…
Cải thiện nội dung báo cáo

- Thêm vào các thông tin thu thập được từ việc xây dựng kế
hoạch quan trắc;

- Bổ sung các mục tiêu cụ thể và đánh giá theo cá mục tiêu đã đề
ra;
- Phân tích dữ liệu đa chiều (QCVN, thời gian, chiều dòng sông,
khí tượng thủy văn…);
- Phân tích đưa ra các nguyên nhân gây ô nhiễm và đề xuất biện
pháp khắc phục.


2.3. Hoạt động 3: Phân tích chất lượng nước
Thông số mục tiêu:

1. Phenols
2. PO4-P
3. Kjeldahl-N
4. NO3-N
5. NO2-N
6. NH4-N
7. COD
8. BOD


2.3. Hoạt động 3: Phân tích chất lượng nước…
Chỉ tiêu đánh giá QA/QC:
Mức
0
1

2

3

4

5

Giải thích

Ví dụ

Không có mức vì không có thiết bị hoặc thiết bị
chưa cài đặt
Chưa từng đo đạc
Đã thực hiện đo đạc nhưng không đủ tin cậy (Ví dụ
vào kết quả. Đường chuẩn được lập với bằng mức
“1”)
hoặc ít hơn 2 điểm và/hoặc R2 < 0.99.

Đường chuẩn được lập (với bằng hoặc nhiều
hơn 3 điểm, R2>= 0.99) nhưng không áp dụng
được cho mức A1 của tiêu chuẩn nước mặt. Đo
đạc tại mức này không đủ chính xác.
Đường chuẩn được lập (với bằng hoặc nhiều
hơn 3 điểm, R2>= 0.99) và có thể đo đạc chính
xác nồng độ ở mức A1 của tiêu chuẩn nước
mặt
Khác biệt giữa các phân tích lặp của mẫu nước môi trường nhỏ hơn 20%.
MDL (Giới hạn phát hiện phương pháp) nhỏ
hơn mức A1 của tiêu chuẩn nước mặt

R² = 0.9758

R² = 1

R² = 0.996

(Ví dụ mức “2”; khoảng

Quantitative range

định lượng giữa nồng độ
chuẩn thấp và cao nhất
không tính điểm 0)

Standard
Value

Standard
Value

R² = 0.9966
Quantitative range

(Ví dụ mức “3”; khoảng định
lượng bao gồm nồng độ tiêu
chuẩn nước mặt. Bởi vậy,
đo được nồng độ đó)


2.3. Hoạt động 3: Phân tích chất lượng nước…
Năng lực đạt được:

Dec. 2012

HPG
Dec. 2012

3

Phenols

Sep. 2012

Mar. 2012

Sep. 2011

PO4-P

5

Kjeldahl-N

5

NO3-N

5

NO2-N

5

NH4-N

5

Sep. 2012
Mar. 2012

2

COD

5

BOD
0

1

2
3
Achieved Level

4

5

Sep. 2011

2.3. Hoạt động 3: Phân tích chất lượng nước…
Bài học thu được:
- Kỹ năng nhân viên phân tích được nâng cao;
- Áp dụng QA/QC cho các thông số mục tiêu và các thông

số khác đang thực hiện tại PTN;
- Công bố giới hạn phát hiện trong phiếu kết quả;
- Tăng cường độ tin cậy của kết quả phân tích.


2.4. Hoạt động trong thời gian còn lại của Dự án, thách thức
sau khi Dự án kết thúc
Hoạt động trong thời gian còn
lại:
Hoạt động

Nội dung

Hoạt động-1: Chỉnh sửa kế
hoạch quan trắc

Hoàn thiện bản thảo kế hoạch
quan trắc sông Rế

Hoạt động-2: Chỉnh sửa
báo cáo quan trắc

Hoàn thiện báo cáo quan trắc
(tháng 12/2012)

Hoạt động-3: Phân tích
chất lượng nước

Phân tích COD (giới hạn phát hiện)

Thách thức sau khi Dự án kết thúc:
- Kinh phí để thực hiện chương trình quan trắc sửa đổi;
- Kinh phí để duy trì hoạt động QA/QC.


TRÂN TRỌNG CÁM ƠN!