Phuong phap hoc van rat hay

PHNG PHP HC VN
Nhà văn M. Gor. Ki đã từng nói: Văn học là nhân học câu châm ngôn vô
cùng đúng đắn, đợc chiêm nghiệm qua thời gian. Môn ngữ văn không phải là
một môn học quá khó nhng cũng không dễ để học. Là một ngời theo ban xã hội
nhân văn, tôI mạnh dạn đa ra một phơng pháp để học tiếp thu môn văn một cáh
dễ dàng hơn.
Học văn là để trau dồi tình cảm thẩm mĩ và nhân cách. Đó là một mục tiêu
vô cùng quan trọng. Song chơng trình ngữ văn trong nhà trờng THPT còn chú
trọng đến phơng diện văn hóa của văn bản văn chơng. Văn chơng trong nhà trờng còn cung cấp những hiểu biết về phơng diện của đời sống. Đó là quan điểm
văn hóa và thực tiễn của việc học ngữ văn ngày nay. Văn học Việt Nam nói
chung cũng nh văn học THPT nói riêng có ba phân môn chính: Tiếng Việt, c
văn và Tập làm văn.
Tiếng Việt của chúng ta phong phú vô cùng. Chúng ta nếu không hiểu,
không trú trọng thì sẽ không thể sử dụng ngôn từ một cách đúng đắn. Việc giao
tiếp một cách lành mạnh sẽ giúp chúng ta cảm thy tự tin về vốn từ của bản thân
để vận dụng vào việc học. Phong ba bão táp không bằng ngữ pháp Việt Nam.
Đó là câu nói truyền miệng cỏa dân gian, qua đây đủ cho ta thấy sự phức tạp ,
khó khăn của môn Tiếng Việt trong nhà trờng . Nhng nếu mỗi chúng ta biết
cách học thì không hề khó chút nào. Đó là cách vận dụng từ , cấu trúc câu vào
lời ăn tiếng nói hàng ngày, vào những câu văn mang đầy đủ sắc thái tình cảm
của bài viết. Khi nói cũng nh khi viết bao giờ tôi cùng chú ý việc dùng từ sao
cho chính xác, nếu từ nào không hiểu tôi có thể hỏi thày cô, hoặc ngời lớn tuổi
cõu vn c ỳng hn.
Quan trng nht ca mụn ng vn l phõn mụn TLV. Nú ỏnh giỏ y s cm
nhn ca ngi hc trong sut quỏ trỡnh tip thu, thng thc cỏc tỏc phm. õy l lỳc
k nng ca chỳng ta phỏt huy mt cỏch hiu qu. Trc khi n lp, mi chỳng ta cn
phi cú ý thc c v son bi y . c v hiu vn bn l mt vic khú nht l
vn bn vn hc. c hiu vn bn tt s giỳp vic hiu cỏch sỏp xp b cc, liờn kt
bi vn, cỏch hnh vn , s dng t ng do ú cú th nõng cao nng lc lm bi
cú th hiu sõu, nh lõu. Tt c cụng vic trờn õy u l nhng bc c bn , quan
trng vic tin hnh phõn tớch, bỡnh ging tỏc phm mt cỏch thun li. Nhiu ngi

vn thng cú ý ngh sai lch rng: Hc vn l ch cn nm ht cỏc ý chớnh trong tỏc
phm , phõn tớch v ngh thut l . Nhng nu mt bi vn nh vy nú s rt khụ
khan thiu cm xỳc. Mt bi vn c coi l hay nu hi t y cỏc yu t: ni
dng, ngh thut, c bit l cm xỳc, s liờn tng m rng ca ngi vit. Vn
khụng nh toỏn. Ngi hc vn cn vit nhiu, nhiu sỏch tham kho vi ni dung
phõn tớch, bỡnh ging c7a cỏc nh phờ bỡnh lớ lun vn hc tỡm ra im hay, im
nhn vo bi vit. õy khụng phi l chộp bi nh mi ngi vn lmg tng. Nu ta
c v tip thu kin thc, bin nhng kin thc ca sỏch v thnh kin thc ca mỡnh,
dõy chớnh l mt trong nhng phng phỏp hc tp qua sỏch v. Bờn cnh ú cu nh:
khi lm bi, chỳng ta phi nm chc phng phỏp v k nng lm tng th loi khỏc
nhau: Phõn tớch, chng minh, gii thớch, bỡnh lun
Mun hc vn tt trc ht ngi hc cn cú lũng am mờ, yờu thớch , hn ht,
ngi hc phi cú tõm hn nhy cm, nh ú ta cú th phỏt hin ra nhng dng ý , ỏnh


giá trong câu chữ của tác giả, cảm thấy có sự gặp gỡ tình cờ giữa hai tâm hồn , hai ý
tưởng.
Tôi thường nghe các thầy cô dạy ban xã hội nói: “ Lịch sử có máu, địa lí có tim , văn
phải đi tìm từ : tim và máu”. Ban đầu tôi ngây người ra không hiểu gì, tưởng đó là lời
châm chọc. Nhưng lớn lên một chút, tôi mới thấy sự đúng đắn của lời thầy cô. Học văn
phải liên tưởng tới bối cảnh lịch sử, điều kiện , nguyên nhân dẫn đến các sự việc trong
tác phẩm . Ví như Trần Quốc Tuấn vị anh hùng dân tộc thời Trần từng có bản hùng ca “
Hịch tướng sĩ” với dòng tâm sự đầy xúc động “ Ta thường tới bữa quên ăn, nửa đêm vỗ
gối, ruột đau như cất, nước mắt đầm đìa….vui lòng”. Nếu ta không hiẻu bối cảnh lịch
sử lúc bấy giờ: quân Mông Nguyên thế mạnh như vũ bão . Trần Quốc Tuấn một vị
tướng tài ba đang não lòng, lo lắng cho vận mệnh đất nước, khuyên răn khích lệ tình
thần tướng sĩ . Tinh thần ấy là điều cốt yếu, nắm được điều đó vị tướng nhà Trần đẫ góp
phần ghi vào pho sử vàng Đại Việt những kì tích vang dội!.
Quá trình học của chúng ta đạt được kết quả như thế nào, được thông qua giờ trả
bài. Với tôi, giờ trả bài là một giờ quan trọng bởi vì tôi biết được những lỗi sai của

mình. Sau khi thày cô nhận xét baì làm, tôi thường sửa lại và viết lại bài của mình và
nhờ thầy cô chấm laịi bài làm của mình.
Văn học là nơi những trái tim nhạy cảm xích lại gần nhau, là nơi con người nhìn
cuộc sống bằng ánh mắt thân thương hơn, ở một khía cạnh tốt đẹp hơn. “ Văn học đâu
chỉ ở trường , đời là văn đó soi gương thấy mình” . Đúng vậy, văn học không chỉ học
những kiến thức trong sách vở mà còn ở ngoài đời với những giá trị dạo đức tốt đẹp. Hi
vọng mọi người sẽ yêu văn hơn, cảm thấy môn Văn dễ học hơn để tiếp thu một cách có
hiệu quả nhất.
Bài viết của tôi không thể thiếu những khiếm khuyết, tôi mong các quý thầy cô, các
bạn đóng góp cho bài thuyết trình về phương pháp học bộ môn Văn của tôi được hoàn
thiện hơn. Xin cảm Đọc thêm:


Mùa lá rụng trong vờn
(Trích)
- ma văn khángA. MC TIấU CN T: Giỳp HS :
1. Kin thc.
- Qua khụng khớ ngy tt c truyn mang truyn thng vn hoỏ ca dõn tc, nhn ra s
thay i ca nn kinh t th trng tỏc ng ti con ngi ca mt thi bao cp.
- Ngh thut k chuyn, miờu t tõm trng, tớnh cỏch nhõn vt...
2. K nng.
- c hiu truyn theo c trng th loi .
B. PHNG PHP : Nờu vn , tho lun, thuyt ging...
C. PHNG TIN DY HC : SGK, SGV, Thit k bi dy, ti liu tham kho
D. TIN TRèNH DY HC :
1.n nh lp
2. Kim tra bi c: Túm tt TP Chic thuyn ngoi xa ca Nguyn Minh Chõu.
3. Bi mi.
Hoạt động của thầy và trò
Nội dung cần đạt

- HS đọc SGK, tóm tắt nét
I. Tìm hiểu chung
chính.
1. Tác giả
- Ma Vn Khỏng (sinh ngy 1 thỏng 12 nm 1936 ti
lng Kim Liờn, ng a, H Ni) tờn tht l inh
Trng on quờ gc phng Kim Liờn, qun ng
a, H Ni. ễng hc trng S phm Thỏi Nguyờn.
ễng tng l giỏo viờn cp hai, dy mụn Vn Lo
Cai. ễng cng l hi viờn Hi Nh vn Vit Nam t
nm 1974.
- T nm 1976 n nay ụng cụng tỏc ti H Ni, ó
tng l Tng biờn tp, Phú Giỏm c Nh xut bn
Lao ng. T thỏng 3 nm 1995 ụng l Tng biờn tp
tp chớ Vn hc nc ngoi ca Hi Nh vn Vit
Nam.
- ễng ó c nhn gii thng loi B ca Hi Nh
vn Vit Nam nm 1986 cho quyn tiu thuyt Mựa
lỏ rng trong vn, tng thng ca Hi ng vn
xuụi Hi Nh vn Vit Nam 1995 cho tp truyn ngn
Trng soi sõn nh.
- HS đọc, tóm tắt và tìm - Tỏc phm chớnh:
hiểu nhân vật chị Hoài. Có
ng bc trng hoa xũe (tiu thuyt, 1979)
thể nêu câu hỏi:
Vựng biờn i (tiu thuyt, 1983)
Anh (chị) có ấn tợng gì về
Trng non (tiu thuyt 1984)
nhân vật chị Hoài? Vì sao
Ma mựa h (tiu thuyt 1982)

mọi ngời trong gia đình
Mựa lỏ rng trong vn (tiu thuyt, 1985)
đều yêu quí chị?
Hoa go
HS làm việc cá nhân, trình
Cụi cỳt gia cnh i (tiu thuyt 1989)


bày suy nghĩ của mình trớc
lớp.

- Phân tích diễn biến tâm
lí hai nhân vật ông Bằng
và chị Hoài trong cảnh gặp
lại trớc giờ cúng tất niên.
- Khung cảnh tết và dòng
tâm t cùng với lời khấn của
ông Bằng trớc bàn thờ gợi cho
anh (chị) cảm xúc và suy
nghĩ gì về truyền thống
văn hoá riêng của dân tộc ta?
(GV gợi dẫn: Tìm những chi
tiết miêu tả về khung cảnh
ngày tết, cử chỉ, lời khấn
của ông Bằng trong đoạn văn
cuối)
HS làm việc cá nhân, trình
bày suy nghĩ của mình trớc
lớp

ỏm ci khụng cú giy giỏ thỳ (tiu thuyt,
1989)
- Ma Vn Khỏng l ngi cú nhiu úng gúp tớch
cc cho s vn ng v phỏt trin nhiu mt ca vn
hc ngh thut. ễng c tng gii thng vn hc
ASEAN nm 1998 v gii thng Nh nc v vn
hc ngh thut nm 2001.
2. Mựa lỏ rng trong vn
Tiu thuyt c tng gii thng Hi nh vn Vit
Nam nm 1986. Thụng qua cõu chuyn xy ra trong
gia ỡnh ụng Bng, mt gia ỡnh nn np, luụn gi gia
phỏp nay tr nờn chao o trc nhng cn a chn
tinh thn t bờn ngoi, nh vn by t nim lo lng
sõu sc cho giỏ tr truyn thng trc nhng i thay
ca thi cuc .
II. C HIU
1. Nhõn vt ch Hoi
- Ch Hoi mang v p m thm ca ngi ph
n nụng thụn: ngi thon gn trong cỏi ụng lụng trn
ht lu. Chic khn len nõu tht ụm khuụn mt rng
cú cp mt hai mớ m thm v cỏi ming ci rt
ti.
- Nột m thm, mn m toỏt lờn t tõm hn ch, t
tỡnh cm ụn hu, t cỏch ng x, quan h vi mi
ngi. Tng l dõu trng trong gia ỡnh ụng Bng,
bõy gi ch ó cú mt gia ỡnh riờng vi nhng quan
h riờng, lo toan riờng, mi ngi vn nh, vn quớ,
vn yờu ch. Bi vỡ ngi ph n tng ó ct ht
mi dõy liờn h vi gia ỡnh ny, vn giao cm, vn
chia s bun vui v cựng tham d cuc sng ca gia

ỡnh ny (Bit chuyn cụ Phng ó chuyn cụng
tỏc, nhn c th b chng c, s ụng bun nờn phi
lờn ngay; chu ỏo, xi li chun b qu, hi thm tt
c mi ngi ln, bộ; s thnh tõm ca ch trc bn
th gia tiờn chiu 30 tt....). Trong tim thc mi
ngi vn sng ng mt ch Hoi p ngi, p
nt.
- Nhõn vt ch Hoi l mu ngi ph n vn gi
c nột p truyn thng quớ giỏ trc nhng cn
a chn xó hi.
2. Cnh sum hp trc gi cỳng tt niờn
a) Din bin tõm lớ hai nhõn vt ụng Bng v ch
Hoi trong cnh gp li:
- ễng Bng: nghe thy xụn xao tin ch Hoi lờn,


HS tù tæng kÕt.

"ông sững lại khi nhìn thấy Hoài, mặt thoáng một chút
ngơ ngẩn. Rồi mắt ông chớp liên hồi, môi ông bật bật
không thành tiếng, có cảm giác ông sắp khóc oà”,
“giọng ông bỗng khê đặc, khàn rè: Hoài đấy ư, con?
“. Nỗi vui mừng, xúc động không dấu giếm của ông
khi gặp lại người đã từng là con dâu trưởng mà ông rất
mực quí mến.
- Chị Hoài: “gần như không chủ động được mình, lao
về phía ông Bằng, quên cả đôi dép, đôi chân to bản...
kịp hãm lại khi còn cách ông già hai hàng gạch hoa”.
Tiếng gọi của chị nghẹn ngào trong tiếng nấc “ông!”
- Cảnh gặp gỡ vui mừng nhiễm một nỗi tiếc thương

đau buồn, ê nhức cả tim gan.
b) Khung cảnh tết và dòng tâm tư cùng với lời khấn
của ông Bằng trước bàn thờ
- Khung cảnh tết: khói hương, mâm cỗ thịnh soạn
“vào cái thời buổi đất nước còn nhiều khó khăn sau
hơn ba mươi năm chiến tranh....”, mọi người trong
gia đình tề tựu, quây quần... Tất cả chuẩn bị chu đáo
cho khoảnh khắc tri ân trước tổ tiên trong chiều 30 tết.
- Ông Bằng “soát lại hàng khuy áo, chỉnh lại cà vạt,
ho khan một tiếng, dịch chân lại trước mặt bàn thờ”.
“Thoáng cái, ông Bằng như quên hết xung quanh và
bản thể. Dâng lên trong ông cái cảm giác thiêng liêng
rất đỗi quen thân và tâm trí ông bỗng mờ nhoà...
Thưa thầy mẹ đã cách trở ngàn trùng mà vẫn hằng
sống cùng con cháu. Con vẫn vẳng nghe đâu đây lời
giáo huấn....”
- Những hình ảnh sống động gieo vào lòng người đọc
niềm xúc động rưng rưng, đề rồi “nhập vào dòng xúc
động tri ân tiên tổ và những người đã khuất”.
- Bày tỏ lòng tri ân trước tổ tiên, trước những người
đã mất trong lễ cúng tất niên - chiều 30 tết, điều đó đã
trở thành một nét văn hoá truyền thống đáng trân
trọng và tự hào của dân tộc ta. “Quá khứ không cắt
rời với hiện tại. Tổ tiên không tách rời với con cháu.
Tất cả liên kết một mạch bền chặt thuỷ chung”. Dù
cuộc sống hiện đại muôn sự đổi thay cùng sự thay đổi
của những cách nghĩ, cách sống, những quan niệm
mới, nét đẹp truyền thống văn hóa ấy vẫn đang và rất
cần được gìn giữ, trân trọng.
III. Tổng kết

ơn !
1. Câu chuyện về ba chiếc ba lô


Trong những ngày sống ở Việt Bắc, mỗi lần Bác đi công tác, có hai đồng
chí đi cùng. Vì sợ Bác mệt, nên hai đồng chí định mang hộ ba lô cho Bác,
nhưng Bác nói:
- Đi đường rừng, leo núi ai mà chẳng mệt, tập trung đồ vật cho một người
mang đi thì người đó càng chóng mệt. Cứ phân ra mỗi người mang một ít.
Khi mọi thứ đã được phân ra cho vào 3 ba-lô rồi, Bác còn hỏi thêm:
- Các chú đã chia đều rồi chứ?
Hai đồng chí trả lời:
- Thưa Bác, rồi ạ.
Ba người lên đường, qua một chặng, mọi người dừng chân, Bác đến chỗ
đồng chí bên cạnh, xách chiếc ba lô lên.
- Tại sao ba lô của chú nặng mà Bác lại nhẹ?
Sau đó, Bác mở cả 3 chiếc ba lô ra xem thì thấy ba lô của Bác nhẹ nhất,
chỉ có chăn, màn. Bác không đồng ý và nói:
- Chỉ có lao động thật sự mới đem lại hạnh phúc cho con người.
Hai đồng chí kia lại phải san đều các thứ vào 3 chiếc ba lô.