Hng dn chung v phòng nga tác hi ca hoá cht
* Hng dn chung v phòng nga tác hi ca hoá cht
* A-xê-tíc axít
* Tác hi ca hp cht asen
* Aniline
* Ammonia
* Acetaldehyt
* Antimony
* Antimony Lactate
* Antimony Pentachloride
* Antimony Pentafluoride
* Antimony Postassium Tartrate
* Antimony Tribromide
* Antimony Trichloride
* Antimony Trifluoride
* Atimony Trioxide
* Acrolein
* n- Amylacetate
1 - Qun lý và tàng tr
- Bo qun cách ly nhng cht có tác dng tg k và phn ng.
- Các phng tin cha hoá cht phi c óng kín, cht, ni thoáng mát, tránh nhit.
i vi các dung môi:
- Cm la, cm tia la la ni bo qun, s dng, tàng tr, vn chuyn hoá cht. Các máy móc,
thit b in c s dng ây phi tránh c n.
- khi vn chuyn, các dng c cha t 25 lít tr lên phi có ai buc và dây tip t.
- Các thùng cha phi có van t ng óng, áp sut chân không, có phng tin cu ho kèm theo.
- Khi m công- ten-n không c dùng có dng c, thit b phát tia la.
- Phi hoch nh và ánh du nhng ni tàng tr, s dng hoá cht.
2 - Hn ch ô nhim, thc hin v sinh an toàn
- Quy trình vn hành kín.
- Thông hút gió cc b ti nhng ni hoá cht c gii phóng ra.
- Không n, ung hút thuc ni làm vic.
- Ra tay cn thn trc khi n ung, hút thuc.
- Qu n áo b ô nhi!m phi thay ngay.
- Nu hoá cht dây vào da phi lp tc ra.
- Sau ca làm vic phi t"m ra sch s#.
- Khi v sinh nhà xng, i vi các cht dng bt phi dùng phng pháp t hoc máy hút bi.
Cm quét khô.
- Ti ni làm vic phi có s$n vòi nc sch ra m"t và các phng tin t"m ra s$n sàng cho
vic cp cu.
- Tp hun cho ng%i lao ng hiu bit tác hi ca hoá cht , bin pháp an toàn.
- Hàng nm o môi tr%ng và khám sc kho& bnh ngh nghip cho ng%i lao ng.
3 - Trang b bo h lao ng
- C n nh r'ng hn ch ô nhi!m môi tr%ng tt hn là phi dùng trang b bo h lao ng. Tuy nhiên,
trong iu kin không th gii quyt c môi tr%ng lao ng buc phi dùng trang b bao h lao
ng.
- Bo v da: eo gng tay và mc qu n áo bo h lao ng thích hp. Nu làm vic vi dung môi,
gng tay và qu n áo phi làm b'ng vt liu cn c dung môi. Tt c m(i trang b gng tay, tt, trùm
u, qu n áo... phi thay hàng ngày. Không mang qu n áo và trang b bo h lao ng khác b ô
nhi!m v.
- Bo v m"t: Dùng tm ch"n và eo kính cn các tia hoá cht b"n vào (khi làm vic vi dng bt,
bi) hay kính cn khí (khi làm vic vi dng khí, khói).
- Không eo kính tip xúc (kính áp tròng) khi làm vic.
- Bo v hô hp: Trc khi ch(n mt n hô hp thích hp phi xem xét k):
+ iu kin ni làm vic;
+ Th nghim;
+ Kim tra y t.
C n bit r'ng dùng không úng mt nn hô hp rt nguy him.
4 - Cp cu ti ch
- Ni làm vic có yu t nguy him, c hi d! gây tai nn do hoá cht hay ho hon c n thc hin
nhng quy nh sau:
- Phi có trang b phng tin k) thut, y t thích hp nh: Thuc cp cu, bông bng, mt n
phòng c, cáng thng xe cp cu....
- Có phng án d phòng, x lý các s c có th xy ra.
- Phi t chc i cp cu ng%i và i cu ho.
- i cp cu và ng%i lao ng th%ng xuyên luyn tp.
- Khi có s c xy ra tai nn phi nhanh chóng a nn nhân ra ni thoáng khi, tránh ni lng gió
hoc qut mnh, không nên t tp ông ng%i. Ng%i cp cu phi eo mt nn phòng c, a nn
nhan ra ngc chiu gió.
- Ci b* qu n áo, trang b bo h lao ng b ô nhi!m.
- Lau ng%i b'ng nc sch (chú ý ming, m+i, tai v.v...) không lau b'ng c,n hoc nc nóng vì hoá
cht d! thm qua da.
- Nn nhân b ngng th thi ngt qua ming hoc qua m+i nn nhân, nn nhan b ngng tim phi ép
tim ngoài l,ng ngng, ép 1/3 di xung c sâu t 3 - 4 cm, tc 1 giây/l n, ép 4 - 5 l n ngng
vài giây thi ngt.
- a nn nhân n bnh viên tip tc theo dõi, iu tr trong th%i gian thích hp phòng tác hi n
chm. Sau ó cho nn nhân ngh- an d.ng. C n thit b trí công vic khác phù hp vi sc kho&.
* Chú ý: Nn nhân b nhi!m c nng a vào bnh vin cp cu phi mang theo h, s các cht c
có trong môi tr%ng tip xúc.
- Nn nhân b b*ng do nhit phi cp cu b*ng.
- Nn nhân nhi!m c do n ung tu/ theo tng tác hi ca tng cht mà x lý thích hp.
CÁC HÓA CHT VÀ TÁC HI
A-xê-tíc axít
1 - Tên khác
Ethannoic axít, methanecarboxylic axít, dm.
2 - Ngh, công vic có th b tip xúc
Sn xut thuc, sn xut thuc nhum, sn xut nha, thc phm, sn xut hoá cht bo v thc vt,
sn xut t nhân to acetate, làm m+...
3 - Tác hi
a - Cháy n
- Acetic là mt cht l*ng cháy c, khi gp la có th sinh ra khi c, các , cha có th n.
b - Sc kho
- %ng xâm nhp: Hô hp, dây dính vào da, m"t.
- C quan ích: h hô hp, da, m"t, rng.
- Tác hi cp:
+ Dây vào da, m"t có th gây b*ng nng a n tn thng v)nh vi!n cho m"t.
+ Hít phi hi acetic axít làm cho m"t, m+i, h(ng b kích thích. Phi c+ng b kích thích làm cho ho,
khó th. Mc tip xúc cao hn có th gây phù (Pulmonary edema).
- Tác hi mn:
+ Nhng tip xúc th%ng xuyên dn n viêm ph qun tin trin vi ho, %m nhiu, khó th.
+ Nhng tip xúc lp i lp li làm dày da, nt n& da (nht là da bàn tay), mòn rng.
4 - Bin pháp an toàn: (Xem ch- dn chung)
- Cách xa các cht ô-xy hoá mnh nh: Chlorine, Bromine, Fluorine, Chromic axít, Dodium peroxide,
Nitric axít, các cht cháy c, các cht kim mnh.
5 - Cp cu ban u
a - Cháy n: Có th dùng CO
2
hoc b(t cu ho dp la.
b - Y t
- M"t: Xi nc sch 30 phút;
- Da: Ra nc sch liên tc hoc dùng nc vôi trong.
V u trang >>
Tác hi ca hp cht asen
1 - Ngành, ngh, công vic tip xúc
- As
2
O
3
dùng làm thuc dit chut, dit côn trùng, sn xut thu0 tinh nh,i xác ng vt.
- AsCl
3
sn xut , góm s.
- As
2
O
5
sn xut thu0 tinh, bo qun g1, dit c*, dit nm.
- Ngh x lý qung asen, luyn thic, luyn kim loi màu, sn xut hoá cht bo v thc vt, ngh
thuc da.
2 - Tác hi n sc kho
- Tác hi cp: Du hiu sm là khô ming, khó nut, au bng d di, nôn, -a chy phân có ln máu,
huyt áp gim, dái ít, nhit c th gim, chân tay b co rút, toànthân co git dn n t vong.
- Tác hi mn: au bng, au các khp xng, suy nhc c th nng lên, -a chy, sm da, viêm h(ng,
viêm li, viêm %ng hô hp.
+ Tn thng th n kinh: T cóng, b*ng da, nga, theo c, lit chi.
+ Tn thng da: Sm da, sng hoá, rng lông, tóc...
+ Hp cht asen làm bin i nhi!m s"c th (ADN).
+ Hà Ni ã xy ra nhi!m c cp 2 nn nhân do tip xúc vi bi cha asen.
3 - Bin pháp an toàn
- Nhà xng phi thông thoáng, có h thng x lý bi, x lý hi khí thích hp không gây ô nhi!m môi
tr%ng. Cm dùng qut tr n thông gió, chng nóng ni có bi.
- Ng%i lao ng phi s dng mt n phòng nhi!m c asen. Cm dùng khu trang thm nc vì asen
gp nc to thành acsin rt c.
- Nn nhà, t%ng nhà phi nh$n, không thm nc, sân nhà thoai thoi d! thoát nc, th%ng xuyên c(
ra sàn nhà.
- Nhng ngày m cao không nên sn xut vì asen gp nc to thành acsin cc c.
- Cm n ung, hút thuc ti ni làm vic.
- Ng%i lao ng phi c tp hun v tác hi ca asen và bin pháp an toàn.
- Th%ng xuyên phi o kim môi tr%ng, khám bnh ngh nghip 6 tháng mt l n, nh lng asen
trong máu, trong nc tiu.
- Không tuyn dng và b trí ng%i có bnh th n kinh, gan, thn, bnh ngoài da.
Anilnine
1 - Tên khác
Aminobenzene, Aminiphen, Benzenamine, Phenylamine.
2 - Ngh, công vic, qui trình có tip xúc
Sn xut thuc nhum, công ngh cao su, tthuc da, mc in.
Sn xut thuc dit c*, sn xut dc.
3 - Tác hi
a - Nguy c cháy n
Aniline là mt cht l*ng cháy c, khi cháy sinh ra khí c.
b - Tác hi n sc kho
- %ng xâm nhp: Hô hp, tiêu hoá, dây dính, hp th qua da.
- C quan ích: Máu, h tim mch, gan, thn
- Tác hi cp:
+ Aniline tác hi n kh nng mang ô-xy ca máu, du hiu u tin là da và môi xanh tím.
+ Gây au u, m*i mt, l m, khó th, bu,n ng dn n hôn mê.
+ Kích thích m"t, gây tn thng m"t, r lon th giác , ù tai.
- Tác hi mn:
+ Aniline gây bin i gien. Bnh nhân b thiu máu, da vàng hoc tím tái nh2, m*i mt sút cân gây
ung th bàng quang, c+ng có th gây tác hi cho sinh sn. ã có nhng chng c cho thy nhng ph
n làm vic xí nghip nhum aniline có t0 l ri lon kinh nguyt và sy thai cao gây viêm da cp
tính kèm theo phù, chàm.
4 - Bin pháp an toàn
a - An toàn hoá cht (Xem ch- dn chung)
b - Cp cu ti ch
Cu ho: Khi cháy dp b'ng CO
2
, bt alcohol và dùng nc làm mát các phng tin cha ng
tip xúc vi la.
Cu nn nhân:
- Aniline dây vào m"t: lp tc dùng tht nhiu nc sch xi liên tc ít nht 15 phút, th-nh thong lt
mi. Chuyn n c s y t ngay.
- Aniline dây vào da: Nhanh chóng ci b* qu n áo b ô nhi!m, dùng tht nhiu nc và xà phòng ra
ni hoá cht dây vào, chuyn n c s y t ngay.
- Hít phi nhiu Aniline: chuyn ngay ra kh*i ni tip xúc, hô hp nhân to nu nn nhân ngng th,
ép tim ngoài l,ng ngc nu nn nhân ngng tim. Chuyn nhanh n c s y t.
Ammonia
1 - Tên khác
Anhydrous Ammonia, Ammonium Hydroxide.
2 - Ngh, công vic, quy trình có tip xúc
- Sn xut phân bón, sn xut cht d&o, nhum, dt.
3 - Tác hi
a - Nguy c gây cháy n
Amonia là cht khí có th cháy nhng không d! kích thích cháy, gp la các phng tin cha ng
có th n.
b - Tác hi n sc kho
- %ng xâm nhp: Hô hp, tiêu hoá, dây dính.
- C quan ích: H hô hp, m"t.
- Tác hi cp:
+ Gây b*ng da, b*ng m"t nng dn n tn thng v)nh vi!n.
+ Kích thích m"t, m+i, h(ng. N,ng cao kích thích phi gây ho, khó th. Mc rt cao có th gây
phù phi dn n cht.
+ Gây au u, mt khu giác, kích thích d dày gây nôn ma.
- Tác hi mn:
+ Kích thích m"t, m+i, h(ng và khí o, nhng cht có tính kích thích th%ng gây tn thng phi,
nhng ammonia có gây tn thng phi không hì cha rõ.
4 - Bin pháp an toàn
a - An toàn hoá cht
- Xem ch- dn chung;
- Trong bo qun tránh ammonia tip xúc vi các cht ô-xy hoá mnh, chlorine, Bromine, Iodine,
các axít, vàng, bc, thu0 ngân, can - xi, Hypochloride.
b - Cp cu ti ch
- Cu ho: Khi cháy dng ngay lu,ng khí ,ng th%i dùng tác nhân thích hp dp la xung quanh.
- Cu nn nhân:
+ Ammonia vào m"t: Lp tc dùng nc sch xi liên tc 30 phút, th-nh thong lt mi. n c s y t
ngay.
+ Ammonia dây vào da: Nhanh chóng ci b* qu n áo b ô nhi!m, dùng tht nhiu nc ra. n c
s y t ngay.
Nn nhân hít phi nhiu ammonia: Chuyn ngay ra kh*i ni tip xúc, hô hp nhân to nu nn nhân
ngng th. ép tim ngoài l,ng ngc nu ngng tim. Nhanh chóng chuyn n c s y t, phi theo dõi
3 ngày sau vì có th phù phi n chm.
Acetaldehyt
1 - Tên khác
Acetic aldehyde
2 - Ngh, công vic, quy trình có tip xúc
Sn xut hoá cht
3 - Tác hi
a - Cháy n
D! cháy n, khi gp la sinh khí c.
b - Tác hi n sc kho
- %ng xâm nhp: Hô hp, tiêu hoá, dây dính vào da, m"t.
- C quan ích: Da, h hô hp, thn
- Tác hi cp:
+ Kích thích da, gây ban hoc cm giác b*ng ch1 tip xúc.
+ Dng l*ng có th gây b*ng m"t, nghiêm tr(ng dn n tn thng v)nh vi!n.
+ Hít phi hi acetaldehyde kích thích m"t, m+i, h(ng, làm khó th. Tip xúc n,ng cao gây phù
phi (pulmoraryedema), có th dn n t vong.
+ Hi n,ng , cao làm cho bu,n ng, choáng váng, bt t-nh, cht.
- Tác hi mn:
+ Acetal dehyde có th gây bin i gien, gây quái thai trên ng vt thc nghim;
+ Gây d ng da;
+ Tip xúc lp i lp li gây kích thích da và m"t.
4 - Bin pháp an toàn
a - An toàn hoá cht
Xem ch- dn chung
b - Cp cu ti ch
- Cu ho: Nu cháy dùng CO
2
dp. Dùng nc làm mát thùng cha.
- Cu nn nhân:
+ Hoá cht dây vào m"t: Dùng nc sch xi liên tc ít nht 30 phút, th-nh thong lt mi m"t.
- Hoá cht dây vào da: Lp tc ci b* qu n áo b ô nhi!m, dùng nc sch ra.
- Nn nhân hít phi nhiu hoá cht: Nhanh chóng a nn nhân ra ni thoáng mát, tin hành hô hp
nhân to nu nn nhân ngng th, chuyn n c s y t càng nhanh càng tt, phi theo dõi 24 - 48
gi% phòng kh nng phù phi chm.
- Nu nn nhân nut phi hoá cht: ng gây nôn. n c s y t ngay.
Antimony
1 - Tên khác
Stibium
2 - Ngh, công vic, quy trình có tip xúc
Ch to hp kim, tráng men, sn xut diêm, sn xut các hp cht cao su.
3 - Tác hi
- Antimony là mt cht r"n cháy c;
- Khi gp la sinh ra khí c là antimoni và stibine.
b - Tác hi n sc kho
- %ng xâm nhp: Hô hp, dây dính;
- C quan ích: h hô hp, h tim mch, da, m"t.
- Tác hi cp:
+ Bu,n nôn, viêm h(ng, kích thích khí qun, tip xúc mc cao hn có th gây xung huyt phi, lon
nhp tim hoc ngng tim dn n t vong.
+ Kích thích m"t, kích thích da gây ban nga.
- Tác hi mn:
+ ã có nhng chng c v antimony gây gim kh nng sinh sn n.
+ Gây au u, kém n, khô h(ng, mt ng.
+ Gây tn thng gan, c tim vi in tâm , bát th%ng, khi tip xúc th%ng xuyên hoc tip xúc
mc cao.
+ Tip xúc th%ng xuyên lâu dài có s thay i trên phim X quang l,ng ngc, nhng có phi là do
antimony không c n nghiên cu thêm.
4 - Bin pháp an toàn
a - An toàn hoá cht
- Xem ch- dn chung;
- Cm tip xúc vi axít s# sinh ra stibine là mt loi khí rt nguy him.
- V sinh nhà xng phi dùng máy hút bi hoc phng pháp khô, cm quét khô.
b - Cp cu ti ch
- Cu ho: Khi cháy phi dùng cht thích hp cho dp la kim loi. Cm dùng nc.
- Cu nn nhân: