Công ty TNHH một thành viên quản lý tài sản của các tổ chức tín dụng VAMC

CÔNG TY TRÁCH NHIỆM HỮU HẠN MỘT THÀNH VIÊN QUẢN LÝ TÀI
SẢN CỦA CÁC TỔ CHỨC TÍN DỤNG VIỆT NAM VAMC
Lịch sử ra đời và phát triển của VAMC
• Lịch sử hình thành
Ngày 26/7/2013, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đã chính thức khai trương và đưa
VAMC vào hoạt động theo Nghị định 53/2013/NĐ-CP của Chính phủ, Quyết định
số 843/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ và Quyết định số 1459/QĐ-NHNN của
Ngân hàng Nhà nước Việt Nam.
Tên đầy đủ bằng tiếng Anh: VIETNAM ASSET MANAGEMENT COMPANY
(VAMC)
• Trụ sở chính:
I.

Số 22 Hàng Vôi, phường Lý Thái Tổ, quận Hoàn Kiếm, thành phố Hà Nội
•
II.

Vốn điều lệ: 500 tỷ đồng
Đặc điểm của VAMC

VAMC hoạt động theo nguyên tắc lấy thu bù chi, không vì mục tiêu lợi
nhuận; công khai, minh bạch; hạn chế rủi ro và chi phí trong xử lý nợ xấu.
• VAMC là doanh nghiệp đặc thù, được tổ chức dưới hình thức công ty trách
nhiệm hữu hạn một thành viên do Nhà nước sở hữu 100% vốn điều lệ, cơ
chế tài chính và tiền lương theo cơ chế của Doanh nghiệp Nhà nước hạng
đặc biệt.
III.
Mục tiêu hoạt động
Xử lý nhanh nợ xấu, lành mạnh hóa tài chính, giảm thiểu rủi ro cho các tổ chức
tín dụng, doanh nghiệp, thúc đẩy tăng trưởng tín dụng hợp lý cho nền kinh tế.
•

IV.
•
•
•
•
•

Các hoạt động cơ bản
Mua nợ xấu của các tổ chức tín dụng;
Thu hồi nợ, đòi nợ và xử lý, bán nợ, tài sản bảo đảm;
Cơ cấu lại khoản nợ, điều chỉnh điều kiện trả nợ, chuyển nợ thành vốn góp,
vốn cổ phần của khách hàng vay;
Đầu tư, sửa chữa, nâng cấp, khai thác, sử dụng, cho thuê tài sản bảo đảm đã
được Công ty Quản lý tài sản thu nợ;
Quản lý khoản nợ xấu đã mua và kiểm tra, giám sát tài sản bảo đảm có liên
quan đến khoản nợ xấu, bao gồm cả tài liệu, hồ sơ liên quan đến khoản nợ
xấu và bảo đảm tiền vay;


•
•
•
•
•
V.

Tư vấn, môi giới mua, bán nợ và tài sản;
Đầu tư tài chính, góp vốn, mua cổ phần;
Tổ chức bán đấu giá tài sản;

Bảo lãnh cho các tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân vay vốn của tổ chức tín
dụng;
Hoạt động khác phù hợp với chức năng, nhiệm vụ của VAMC sau khi được
Thống đốc Ngân hàng Nhà nước cho phép.
Hình thức và điều kiện mua nợ

VAMC có hai hình thức mua lại tài sản:
•

VAMC mua nợ xấu theo giá trị ghi sổ và thanh toán bằng trái phiếu đặc biệt

Thứ nhất, các khoản nợ xấu sẽ được mua bằng một loại trái phiếu đặc biệt với giá
trị tương đương giá trị trong sổ sách của khoản vay, trừ đi các khoản dự phòng đã
trích lập nhưng chưa được sử dụng.Loại trái phiếu này không được giao dịch trên
thị trường như các loại trái phiếu thông thường, mà chỉ xuất hiện khi VAMC mua
nợ xấu từ TCTD.Thực chất, trái phiếu đặc biệt là quyền được vay tiền để tái cấp
vốn từ NHNN với giá rẻ (lãi suất 0%), trong một thời gian nhất định (tối đa là 5
năm).
Loại hình này chỉ áp dụng cho các khoản nợ xấu đáp ứng đủ 5 điều kiện như sau:
• Khoản nợ xấu trong các hoạt động cấp tín dụng, mua trái phiếu doanh nghiệp, ủy
thác mua trái phiếu doanh nghiệp, ủy thác cấp tín dụng và hoạt động khác theo quy
định của Ngân hàng Nhà nước;
• Khoản nợ xấu có tài sản bảo đảm;
• Khoản nợ xấu, tài sản bảo đảm phải hợp pháp và có hồ sơ, giấy tờ hợp lệ;
• Khách hàng vay còn tồn tại;
• Số dư của khoản nợ xấu hoặc dư nợ xấu của khách hàng vay không thấp hơn mức
quy định của Ngân hàng Nhà nước.
•

VAMC mua nợ xấu theo giá trị thị trường:

Thứ hai, VAMC có thể xử lý nợ xấu theo tính thị trường, tức là khoản nợ sẽ được
mua lại với giá trị thị trường. Loại hình này chỉ được áp dụng khi khoản nợ có khả
năng thu hồi đầy đủ khoản tiền dùng để mua nợ xấu, tài sản bảo đảm có khả năng
phát mại và khách hàng có triển vọng phục hồi khả năng trả nợ, bao gồm 5 điều
kiện đã nêu trên. Khi đó, giá trị khoản nợ cũng sẽ được đánh giá lại.


Như vậy, với những ngân hàng có tỷ lệ nợ xấu cao hoặc mất khả năng thanh toán
thì khi bán nợ cho VAMC, họ có thể vay mượn tiền từ NHNN để tiếp tục tồn tại.
Mỗi năm họ chỉ phải trích lập dự phòng 20% nợ xấu trong vòng 5 năm thay vì phải
trích lập dự phòng ngay lập tức.
Còn đối với VAMC, công ty này không phải trích lập dự phòng khi mua nợ xấu
bằng trái phiếu đặc biệt và cũng không chịu áp lực phải xử lý nợ xấu, vì nếu không
xử lý được thì TCTD phải mua lại đúng bằng mệnh giá.Ngoài ra, VAMC không
phải trả lãi cho trái phiếu đặc biệt nên không phát sinh chi phí liên quan đến trái
phiếu. Dù có thu hồi vốn vay với bất kỳ mức giá nào thì công ty này cũng không sợ
lỗ và được hưởng “hoa hồng” khi xử lý được nợ xấu.
VI.

THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG CỦA VAMC TRONG NHỮNG

NĂM GẦN ĐÂY
1. Thành tựu
• VAMC ra đời giúp nợ xấu của hệ thống giảm đi một cách nhanh chóng và góp
phần làm lành mạnh hóa hệ thống tài chínhcũng như giúp TCTD giảm áp lực về
tài chính

(Biểu
mua nợ xấu

đồ kết quả
từ các TCTD

bằng TPĐB của VAMC)

Tính đến tháng 10/2015, NX VAMC mua của các TCTD chiếm 48% NX toàn
Ngành, góp phần đưa tỷ lệ NX toàn hệ thống đến 30/11/2015 xuống chỉ còn
2,72%. Về giá trị VAMC đã xử lý được 99,3 nghìn tỷ đồng NX bằng TPĐB, với


109,8 nghìn tỷ đồng dư nợ gốc của 39 TCTD với số lượng 15.257 khách hàng vay
và 23.206 khoản nợ.
VAMC đã phối hợp với các TCTD thu hồi nợ được 14.846 tỷ đồng (chiếm tỉ lệ
7,8% so với số nợ mua vào), trong đó thu hồi nợ từ khách hàng vay là 10.949 tỷ
đồng, bán nợ là 2.789 tỷ đồng, bán tài sản bảo đảm là 1.108 tỷ đồng.
 Tỷ

lệ nợ xấu giảm dần của các TCTD có mối quan hệ chặt chẽ với việc mua nợ xấu

tăng dần của VAMC trong tùng giai đoạn.
• VAMC giúp xử lý nợ xấu tập trung và giảm thiểu rủi ro, chi phí cho TCTD, doanh

nghiệp, ngân sách nhà nước trong xử lý nợ xấu.
Về hoạt động cơ cấu lại nợ: tính đến cuối năm 2014 đã thực hiện điều chỉnh lãi
suất cho 28 khoản nợ của 9 khách hàng với dư nợ gốc được điều chỉnh là 367 tỷ
đồng; miễn, giảm lãi/phí cho 17 khách hàng với số tiền miễn giảm lãi là 66 tỷ
đồng; cơ cấu lại thời hạn trả nợ cho 11 khách hàng với dư nợ gốc được cơ cấu lại
thời hạn trả nợ là 446 tỷ đồng. Cùng với việc cơ cấu lại nợ, VAMC đã trao đổi với
TCTD tiếp tục cấp hạn mức 950 tỷ đồng cho 2 khách hàng để hoàn thiện 2 dự án,

đến nay đã giải ngân được 425 tỷ đồng.

Về hoạt động bán nợ, bán tài sản đảm bảo: đã thực hiện bán 68 khoản nợ của 10
khách hàng với tổng giá trị nợ gốc là 2.306 tỷ đồng, giá bán nợ là 1.773 tỷ đồng;
thực hiện bán tài sản đảm bảo của 13 khoản nợ với giá bán 490 tỷ đồng.
Với các nguồn thu từ hoạt động sản xuất - kinh doanh của khách hàng sau khi được
cơ cấu nợ, thu từ bán nợ, bán TSĐB cùng với các biện pháp thu hồi nợ khác, đến
nay, VAMC đã phối hợp với các ngân hàng thu được 5.021 tỷ đồng.


 VAMC

là công cụ quan trọng giúp cho các TCTD giảm được dư nợ xấu hơn

128.000 tỷ đồng, tháo gỡ khó khăn cho DN thông qua cơ cấu nợ, miễn giảm lãi,
•

tiếp cận được vốn vay của TCTD.
VAMC góp phần khơi thông nguồn vốn, phục hồi sản xuất kinh doanh, tạo công ăn
việc làm và ổn định kinh tế, tạo niềm tin cho hoạt động sản xuất kinh doanh

2. Hạn

chế

• VAMC mới chỉ làm tốt việc mua nợ, còn việc xử lý nợ vẫn rất khiêm tốn. Nợ xấu

nếu như tiếp tục được VAMC giải quyết như hiện nay sẽ chỉ là có thể “giảm tỷ
trọng” nhưng thực chất vẫn “giữ nguyên giá trị”
Nợ xấu mới chỉ bị VAMC bắt nhốt lại, nhưng đó mới chỉ là nhốt lại, xích lại, nợ

xấu hầu như vẫn còn nguyên và đang trở thành gánh nặng cho nền kinh tế. Các
khoản nợ đang hầu hết chỉ chuyển đổi sở hữu từ NH sang VAMC chứ chưa được
xử lý dứt điểm. Dù VAMC đã sử dụng các biện pháp xử lý nợ xấu linh hoạt như
phát mại, đấu giá, bán tài sản, bán khoản nợ thông qua hình thức xử lý trực tiếp
hoặc ủy quyền cho các TCTD... song tổng số nợ thu hồi được chiếm tỷ trọng khá
nhỏ so với số nợ mà VAMC mua về. Theo thống kê sau 3 năm hoạt động VAMC
mới chỉ xử lý thành công 7.8% tổng nợ xấu mua về.
•

Tốc độ xử lý nợ còn chậm, kết quả bán nợ, tài sản đảm bảo còn rất khiêm tốn. Quá
trình triển khai xử lý nợ xấu còn gặp phải một số khó khăn, bất cập.
Nguyên nhân là do
Thứ nhất, những vướng mắc trong cơ chế xử lý TSĐB cộng với việc VAMC không
có nhiều vai trò định đoạt tài sản đảm bảo các khoản nợ xấu đã mua dẫn đến việc
TCTD không hợp tác với VAMC trong quá trình xử lý nợ.
Thứ hai, Việt Nam chưa có thị trường mua bán nợ xấu. Tổ chức muốn mua nợ xấu
cần phải có đăng ký kinh doanh với ngành nghề mua bán nợ. Hiện tại chỉ có
VAMC, DATC và các AMC của các TCTD mới có thể thực hiện các giao dịch mua


bán nợ xấu. Từ thực tế đó, VAMC mua nợ xấu cũng không thể bán, mà chỉ có thể
xử lý qua hình thức bán tài sản đảm bảo để thu hồi nợ.
Thứ ba, Việc bán khoản nợ khi chưa có cơ sở định giá rất phức tạp. Trong khi đó,
khả năng của VAMC trong giai đoạn này chưa thể tự định giá để mua bán được
khoản nợ.
3. Mục tiêu của VAMC trong năm 2016
Thứ nhất, VAMC sẽ xây dựng chiến lược mua bán nợ xấu trên cơ sở phân loại các
khoản nợ xấu đã mua bằng trái phiếu đặc biệt để thực hiện mua đứt theo giá trị
thực tế.
Đồng thời, tổ chức đấu giá phát mại tài sản theo hướng dẫn tại Thông tư

18/2014/TT-BTP của Bộ Tư pháp; tham gia góp vốn, chuyển nợ thành vốn góp để
tái cấu trúc doanh nghiệp có khả năng phục hồi sản xuất.
Tiếp tục cơ cấu các khoản nợ có khả năng phục hồi, đồng thời triển khai nghiệp vụ
bảo lãnh cho khách hàng được vay vốn. Nếu tiềm lực đủ mạnh, VAMC sẽ hướng
đến việc bỏ vốn mua cổ phần để tham gia tái cấu trúc tổ chức tín dụng.
Thứ hai, VAMC đặt mục tiêu hàng đầu trong triển khai công việc từ năm 2016 là
tập trung toàn lực vào việc xử lý nợ (bán nợ, bán tài sản...) và mua nợ theo giá thị
trường đối với những khoản nợ xấu mới phát sinh, hạn chế dần việc mua nợ bằng
TPĐB.