Chương trình chi tiết mô đun phân tích và thiết kế hệ thống thông tin

Chương trình môn học

Chương 1: Đại cương về HTTT quản lý

Chương trình chi tiết môn học Lý thuyết
CHƯƠNG TRÌNH MÔN HỌC PHÂN TÍCH
THIẾT KẾ HỆ THỐNG THÔNG TIN
Mã số môn học: MH 24
Thời gian môn học: 60 giờ
(Lý thuyết: 40 giờ; Thực hành: 20
giờ)
I. VỊ TRÍ, TÍNH CHẤT CỦA MÔN HỌC
- Vị trí:
- Môn học được bố trí sau khi học xong các môn cơ sở dữ liệu và lập trình
nâng cao.
Tính chất:
- Là môn học lý thuyết chuyên ngành bắt buộc.
II. MỤC TIÊU MÔN HỌC
- Các phương pháp phân tích, các phương pháp thiết kế và xây dựng hệ
thống thông tin.
- Nắm được những vấn đề quan trọng khác bên cạnh phân tích và thiết kế
hệ thống.
- Biết được Qui trình phân tích thiết kế hệ thống thông tin,
- Sử dụng các công cụ phân tích và thiết kế để phân tích và thiết kế một hệ
thống thực tế.
- Thực hiện được các biện pháp an toàn cho máy tính
III. NỘI DUNG MÔN HỌC
1. Nội dung tổng quát và phân phối thời gian:


Chương trình môn học

Chương 1: Đại cương về HTTT quản lý
Thời gian

Số
TT
I

II

III

IV

Tên chương mục

Tổn
g số

Đại cương về hệ thống
thông tin quản lý
- Giới thiệu sơ lược một số
phương pháp phân tích
thiết kế
- Các hệ thống kinh doanh
- Nhiệm vụ và vai trò của hệ
thống thông tin
- Các thành phần hợp thành
của hệ thống thông tin
- Các hệ thống tự động hoá

- Các giai đoạn phân tích,
thiết kế và cài đặt
- Bài tập bài 1
Các công cụ diễn tả xử lý
- Đại cương
- Biểu đồ phân cấp chức năng
(BPC)
- Biểu đồ luồng dữ liệu
(BLD)
- Các thể hiện khác của biểu
đồ luồng dữ liệu- Biểu diễn
thông tin
- Đặc tả các chức năng
- Bài tập bài 2
Các phương tiện và mô hình
diễn tả dữ liệu
- Khái niệm diễn tả dữ liệu
- Sự mã hoá
- Từ điển dữ liệu
- Mô hình thực thể liên kết
- Mô hình quan hệ
- Bài tập bài 3
Khảo sát hiện trạng và xác
lập dự án

5

Lý
thuyế
t

5

8

5

3

8

5

3

8

5

3

Thực hành
Bài tập
0

Kiểm tra*
(LT hoặc
TH)


Chương trình môn học

- Đại cương giai đoạn khảo
sát
- Tìm hiểu và đánh giá hiện
trạng
- Xác định phạm vi, mục tiêu
và hạn chế của dự án
- Phác họa và nghiên cứu tính
khả thi của giải pháp
- Xét thí dụ(Case Study)
- Lập dự trữ và kế hoạch triển
khai dự án
- Bài tập bài 4
V
Phân tích hệ thống về xử lý
- Đại cương
- Phân tích hệ thống từ trên
xuống
- Chuyển từ BLD mức vật lí
sang BLD mức logic
- Chuyển từ BLD của hệ
thống cũ sang BLD của hệ
thống mới
Bài tập bài 5
VI
Phân tích hệ thống về dữ
liệu
- Đại cương
- Thành lập BCD theo mô
hình thực thể liên kết( mô
hình E-R)

- Lập biểu đồ cấu trúc dữ liệu
(BCD) theo mô hình quan hệ
- Bài tập bài 6
VII Thiết kế hệ thống thông tin
quản lý
- Thiết kế tổng thể và thiết kế
giao diện
- Thiết kế các kiểm soát
- Thiết kế chương trình
- Bài tập bài 7
VIII Lập trình – chạy thử - bảo
trì

Chương 1: Đại cương về HTTT quản lý

7

4

3

7

4

3

8

5

3

9

5

2

2(LT)


Chương trình môn học
- Lập trình
- Chạy thử và ghép nối
- Bảo trì hệ thống
Cộng

Chương 1: Đại cương về HTTT quản lý

60

38

20

2

*Ghi chú: Thời gian kiểm tra lý thuyết được tính vào giờ lý thuyết, kiểm tra
thực hành được tính vào giờ thực hành.

2. Nội dung chi tiết:
Chương 1: Đại cương về hệ thống thông tin quản lý
Mục tiêu:
- Chọn được phương pháp phân tích thiết kế hệ thống thông tin thích hợp.
- Xác định được nhiệm vụ vai trò và thành phần hình thành của hệ thống
thông tin.
- Xác định được các giai đoạn phân tích thiết kế hệ thống thông tin.
- Nghiêm túc , tích cực trong học tập
Nội dung:
1. Giới thiệu sơ lược một số phương pháp phân tích thiết kế
Thời gian: 0.5giờ
2. Các hệ thống kinh doanh
Thời
gian:
0.5giờ
3. Nhiệm vụ và vai trò của hệ thống thông tin
Thời gian: 1
giờ
4. Các thành phần hợp thành của hệ thống thông tin
Thời gian: 1
giờ
5. Các hệ thống tự động hoá
Thời gian: 1
giờ
6. Các giai đoạn phân tích, thiết kế và cài đặt
Thời gian: 1
giờ
Chương 2: Các công cụ diễn tả xử lý
Mục tiêu:
- Xác định được các công cụ diễn tả chức năng xử lý

- Sử dụng được các công cụ diễn tả chức năng xử lý trong quá trình phân
tích thiết kế
- Đảm bảo an toàn, vệ sinh cho người và máy tính
Nội dung:
1. Đại cương
Thời
gian:
0.5giờ
2. Biểu đồ phân cấp chức năng (BPC)
Thời gian: 2giờ
3. Biểu đồ luồng dữ liệu (BLD)
Thời gian: 2giờ
4. Các thể hiện khác của biểu đồ luồng dữ liệu- Biểu diễn thông tin


Chương trình môn học

Chương 1: Đại cương về HTTT quản lý
Thời gian: 1

giờ
5. Đặc tả các chức năng
6. Bài tập bài 2
0.5giờ

Thời gian: 2giờ
Thời gian:

Chương 3: Các phương tiện và mô hình diễn tả dữ liệu
Mục tiêu:

- Xác định các công cụ diễn tả dữ liệu
- Sử dụng các phương tiện công cụ diễn tả dữ liệu trong quá trình phân tích
thiết kế
- Đảm bảo an toàn, vệ sinh cho người và máy tính
Nội dung:
1.
Khái niệm diễn tả dữ liệu
0.5giờ
2. Sự mã hoá
giờ
3. Từ điển dữ liệu
giờ
4. Mô hình thực thể liên kết
5. Mô hình quan hệ
6. Bài tập bài 3
0.5giờ

Thời

gian:

Thời gian: 1
Thời gian: 1
Thời gian: 3giờ
Thời gian: 2giờ
Thời
gian:

Chương 4: Khảo sát hiện trạng và xác lập dự án
Mục tiêu:

- Khảo sát được hiện trạng của hệ thống thông tin
- Đưa ra được các giải pháp
- Lập được kế hoạch triển khai
- Đảm bảo an toàn, vệ sinh cho người và máy tính
Nội dung:
1.
Đại cương giai đoạn khảo sát
0.5giờ
2.
Tìm hiểu và đánh giá hiện trạng
giờ
3.
Xác định phạm vi, mục tiêu và hạn chế của dự án
giờ
4.
Phác họa và nghiên cứu tính khả thi của giải pháp
giờ
5.
Xét thí dụ(Case Study)

Thời

gian:

Thời gian: 1
Thời gian: 1
Thời gian: 1
Thời gian: 3giờ

Chương trình môn học

Chương 1: Đại cương về HTTT quản lý

Lập dự trự và kế hoạch triển khai dự án
giờ
7.
Bài tập bài 4
0.5giờ
6.

Thời gian: 1
Thời

gian:

Chương 5: Phân tích hệ thống về xử lý
Mục tiêu:
- Phân tích được các chức năng xử lý của hệ thống
- Xây dựng được biểu đồ luồng dữ liệu cho hệ thống thông tin
- Đảm bảo an toàn, vệ sinh cho người và máy tính
Nội dung:
1. Khái niệm
Thời gian:
0.5giờ
2. Đại cương
Thời gian: 1 giờ
3. Phân tích hệ thống từ trên xuống
Thời gian:
1.5giờ

4. Chuyển từ BLD mức vật lí sang BLD mức logic
Thời gian:
1.5giờ
5. Chuyển từ BLD của hệ thống cũ sang BLD của hệ thống mới
Thời gian: 2giờ
6. Bài tập bài 5
Thời
gian:
0.5giờ
Chương 6: Phân tích hệ thống về dữ liệu
Mục tiêu:
- Phân tích được về dữ liệu của hệ thống
- Xây dựng biểu đồ cấu trúc dữ liệu cho hệ thống thông tin
- Đảm bảo an toàn, vệ sinh cho người và máy tính
Nội dung:
1.
Đại cương
Thời
gian:
0.5giờ
2.
Thành lập BCD theo mô hình thực thể liên kết( mô hình E-R)
Thời gian: 3giờ
3.
Lập biểu đồ cấu trúc dữ liệu (BCD) theo mô hình quan hệ
Thời gian: 3giờ
4.
Bài tập bài 6
Thời gian:
0.5giờ

Chương 7: Thiết kế hệ thống thông tin quản lý
Mục tiêu :


Chương trình môn học

Chương 1: Đại cương về HTTT quản lý

- Xác định được các công việc trong thiết kế
- Thiết kế được hệ thống ở mức tổng thể
- Đảm bảo an toàn, vệ sinh cho người và máy tính
Nội dung:
1. Thiết kế tổng thể và thiết kế giao diện
2. Thiết kế các kiểm soát
3. Thiết kế chương trình
4. Bài tập bài 7
giờ

Thời gian: 3giờ
Thời gian: 2giờ
Thời gian: 2giờ
Thời gian: 1

Chương 8: Lập trình – chạy thử - bảo trì
Mục tiêu:
- Xác định được các qui trình lập trình chạy thử và ghép nối
- Xác định được qui trình bảo trì hệ thống
- Đảm bảo an toàn, vệ sinh cho người và máy tính
Nội dung:
1. Lập trình

2. Chạy thử và ghép nối
3. Bảo trì hệ thống

Thời gian: 3giờ
Thời gian: 3giờ
Thời gian: 3giờ

IV. ĐIỀU KIỆN THỰC HIỆN CHƯƠNG TRÌNH
* Vật liệu:
• Xưởng thực hành đạt chuẩn
• Giấy A0, bút lông
* Dụng cụ và trang thiết bị:
• Máy tính, máy chiếu
*Học liệu:
• Bài giảng soạn trên phần mềm dạy học
• Phần mềm kiểm tra trắc nghiệm
* Nguồn lực khác:
• Phòng học thực hành máy tính đạt chuẩn
• Hồ sơ hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp phục vụ việc phân
tích & thiết kế hệ thống.
Hồ sơ phân tích & thiết kế hệ thống làm mẫu.
V. PHUƠNG PHÁP VÀ NỘI DUNG ĐÁNH GIÁ
• Lý Thuyết: Đánh giá thông qua kiểm tra trắc nghiệm:
• Dùng phần mềm thi trắc nghiệm.
• Kiểm tra trắc nghiệm trên giấy hoặc trên máy tính.


Chương trình môn học

Chương 1: Đại cương về HTTT quản lý

• Xây dựng ngân hàng câu hỏi trắc nghiệm, sinh viên sẽ nhận bộ câu
hỏi chọn ngẫu nhiên có độ khó như nhau, chất lượng đề có xếp loại
theo bốn mức (trung bình, khá, giỏi, xuất sắc).
• Thời gian làm bài tuỳ theo số câu hỏi được chọn và mức độ khó của
câu hỏi.
• Thang điểm 10 phân phối cho số câu hỏi được chọn.
• Kết quả đánh giá từ số câu đáp trúng được quy về thang điểm 10.
• Thực hành: Môn học này đánh giá qua bài thực hành của sinh viên
thể hiện thành một bộ hồ sơ Phân tích và thiết kế.
* Vế kiến thức:
• Được đánh giá qua bài kiểm tra viết, trắc nghiệm đạt được các yêu
cầu sau:
• Chọn đúng phương pháp phân tích dựa vào vai trò hiện đại của
người phân tích viên, các khối (Block) cấu thành hệ thông tin, việc
phát triển hệ thông tin.
• Vận dụng được phương pháp phân tích hệ thống và lập được các mô
hình, bao gồm: mô hình dữ liệu, mô hình quy trình, mô hình mạng,
mô hình đối tượng.
• Vận dụng được phương pháp thiết kế hệ thống và xây dựng kiến
trúc của hệ thống, thiết kế quy trình, thiết kế cơ sở dữ liệu, thiết kế
phần nhập thông tin và xây dựng mẫu, thiết kế phần xuất thông tin
và xây dựng mẫu, thiết kế phần giao diện với người sử dụng và xây
dựng mẫu, thiết kế phần mềm và thiết kế hướng đối tượng.
• Vận dụng được các kiến thức, kỹ năng bên cạnh phân tích và thiết
kế, bao gồm: công việc cài đặt hệ thống, công việc hỗ trợ hệ thống.
* Về kỹ năng:
• Đánh giá kỹ năng thực hành của sinh viên trong bài thực hành đạt
được các yêu cầu sau:
• Đóng vai trò người phân tích hệ thống trong một tập thể phát triển

hệ thống
• Xác định được các khối cấu thành chính hệ thống thông tin và vận
dụng được phương pháp phát triển hệ thống
• Vận dụng được các phương pháp phân tích thích hợp.
• Thiết kế được hệ thống và xây dựng được hệ thống.
• Thực hiện được các bước trong cài đặt dự án.
* Về thái độ:
• Rèn óc nhận xét, phân tích, tính cẩn thận, tiên liệu.
• Biết đóng đúng vai phân tích viên trong làm việc nhóm, cẩn thận,
tiên liệu và tập trung.


Chương trình môn học

Chương 1: Đại cương về HTTT quản lý

• Biết đánh giá, chọn lựa đúng phương pháp thích hợp, cẩn thận trong
quá trình thiết kế hệ thống.
- Cẩn thận, tiên liệu và sáng tạo trong quá trình cài đặt và triển khai các dịch

vụ hỗ trợ hệ thống.
VI. HƯỚNG DẪN CHƯƠNG TRÌNH
1. Phạm vi áp dụng chương trình
• Chương trình môn học được sử dụng để giảng dạy cho trình độ cao
đẳng nghề.
1. Hướng dẫn một số điểm chính về phương pháp giảng dạy môn học:.
• Giải thích tầm quan trọng của việc phân tích và thiết kế.
• Trình bày đầy đủ các giai đoạn trong quá trình phân tích và thiết
kế .
• Sử dụng phương pháp phát vấn.

• Phân nhóm cho các sinh viên thực hiện việc phân tích và thiết kế
cho các hệ thống đơn giản.
• Sinh viên trao đổi với nhau, thực hiện các bài thực hành và trình bày
theo nhóm.
3. Hướng dẫn một số điểm chính về phương pháp giảng dạy môn học:
•

Giáo viên trước khi giảng dạy cần phải căn cứ vào nội dung của từng bài
học chuẩn bị đầy đủ các điều kiện thực hiện bài học để đảm bảo chất
lượng giảng dạy

4. Tài liệu cần tham khảo :
[1] Nguyễn Văn Ba, Bài giảng môn Phân tích và thiết kế hệ thông tin, Khoa
CNTT, ĐHBK Hà nội
[2] Ngô Trung Việt, Phân tích và Thiết kế tin học hệ thống Quản lý - Kinh
doanh - Nghiệp vụ, Nhà xuất bản giao thông vận tải, 1995
[3] Benjamin S.Blanchard Wolter J.Fabrycky, System Engineering and
Analysis, Pren-Hall, Australia, 1990