NÂNG CAO HIỆU QUẢ SỬ DỤNG VỐN KINH DOANH TẠI CÔNG TY TNHH XÂY DỰNG VÀ DỊCH VỤ QUANG MINH HÀ NỘI

B ăGIÁOăD CăVÀă ÀOăT O
TR

NG

IăH CăTH NG LONG

~~~~~~***~~~~~~

Nguy n Th Hi n

NỂNGăCAOăHI U QU S

D NG V N KINH DOANH

T IăCỌNGăTYăTRÁCHăNHI M H U H NăXỂYăD NG
VÀăD CH V TH

NGăM IăQUANGăMINHăHÀăN I

LU NăV NăTH CăS ăKINHăDOANHăVÀăQU NăLụ

HƠăN i,ăn mă2015


B ăGIÁOăD CăVÀă ÀOăT O
TR

NG

IăH CăTH NG LONG

~~~~~~***~~~~~~

Nguy n Th Hi n
NỂNGăCAOăHI U QU S

D NG V N KINH DOANH T I

CỌNGăTYăTRÁCHăNHI M H U H NăXỂYăD NGăVÀă
D CH V TH

NGăM IăQUANGăMINHăHÀăN I

LU NăV NăTH CăS ăKINHăDOANHăVÀăQU NăLụ
CHUYểNăNGÀNH:ăTÀIăCHệNHăậ NGỂNăHÀNG
MÃăS ă:ă63340201

NG

IH

NG D N KHOA H C:

TS. Nguy năTh ăThúy

HƠăN i,ăn mă2015

Thang Long University Libraty

L I C Mă N
c s phân công c a khoa Kinh t - Qu n lỦ tr
Long và s đ ng Ủ c a cô giáo h

ng

i H c Th ng

ng d n – TS.Nguy n Th Thúy, em đư th c

hi n đ tài: “Nơngăcaoăhi uăqu ăs ăd ngăv năkinhădoanhăt iăCôngătyătráchă
nhi măh uăh năxơyăd ngăvƠăd chăv ăth

ngăm iăQuangăMinhăHƠăN i”

Trong quá trình th c hi n đ tài lu n v n, em đư nh n đ
t nhi u phía. Em xin trân thành c m n giáo viên h
Th Thúy đư h

c s giúp đ

ng d n – TS Nguy n

ng d n em trong su t th i gian nghiên c u và th c hi n lu n

v n này.
Ngoài ra, em c ng g i l i c m n sâu s c đ n các th y giáo, cô giáo
đang gi ng d y trong tr

ng

i H c Th ng Long, nh ng ng

i đư tr c ti p

truy n đ t cho em các ki n th c môn h c c b n nh t, giúp em hoàn thi n đ
tài nghiên c u c a mình.
Em c ng xin trân thành c m n các anh ch trong phịng Tài chính – K
tốn và phịng Hành Chính – Nhân s c a Công ty trách nhi m h u h n xây
d ng và d ch v th

ng m i Quang Minh Hà N i đư t o đi u ki n, giúp đ

c ng nh cung c p s li u, thơng tin đ em hồn thành lu n v n này.
Do trình đ và th i gian nghiên c u có h n, nên đ tài c a em khơng
tránh kh i nh ng thi u sót. Em r t mong nh n đ

c đóng góp Ủ ki n c a th y,

cô giáo cùng t p th cán b cơng nhân viên cơng ty đ hồn thi n lu n v n
c a mình.
Em xin trân thành c m n!
Hà n i, ngày 30 tháng 09 n m 2015


L IăCAMă OAN
Em xin cam đoan lu n v n này là do t b n thân th c hi n có s h tr t
giáo viên h

ng d n và khơng sao chép các cơng trình nghiên c u c a ng

i

khác. Các d li u thông tin th c p s d ng trong lu n v n là có ngu n g c và
đ

c trích d n rõ ràng.
Em xin ch u hoàn toàn trách nhi m v l i cam đoan này!
H c viên

Nguy n Th Hi n.

Thang Long University Libraty


M CL C
L IăC Mă N
L IăCAMă OAN
DANHăM CăVI TăT T
DANHăM CăS ă
L IăM ă
CH

,ăBI Uă

U ............................................................................................................1

NGă 1: C ă S ă Lụă LU Nă V ă HI Uă QU ă S ă D NGă V Nă KINHă

DOANHăT IăDOANHăNGHI P .............................................................................5

1.1ăT NGăQUANăV ăV NăKINHăDOANHăC AăDOANHăNGHI P. ...............5
1.1.1. Khái ni m v v n kinh doanh ...........................................................................5
1.1.2. Ngu n hình thành v n kinh doanh c a doanh nghi p .......................................7
1.1.3.

c tr ng c a v n kinh doanh ........................................................................10

1.1.4. Phân lo i v n kinh doanh ................................................................................12
1.1.5. Vai trò c a v n kinh doanh .............................................................................16
1.1.6. Nguyên t c huy đ ng v n kinh doanh c a doanh nghi p ...............................18
1.2.ăHI UăQU ăS ăD NGăV NăKINHăDOANHăC AăDOANHăNGHI P. .....19
1.2.1. Quanni m v hi u qu s d ng v n kinh doanh c a doanh nghi p................19
1.2.2. S c n thi t ph i nâng cao hi u qu s d ng v n kinh doanh c a doanh
nghi p ........................................................................................................................20
1.2.3. Các ch tiêu đánh giá hi u qu s d ng v n kinh doanh c a doanh nghi p ...22
1.3.ă NH NGă NHỂNă T ă NHă H

NGă

Nă HI Uă QU ă S ă D NGă V Nă

KINHăDOANHăC AăDOANHăNGHI P ..............................................................31
1.3.1. Nhân t ki m soát đ

c ..................................................................................32

1.3.2. Nhân t khơng th ki m sốt đ

c..................................................................35

1.4.ă KINHă NGHI Mă NỂNGă CAOă HI Uă QU ă S ă D NGă V Nă KINHă
DOANHă C Aă M Tă S ă DOANHă NGHI Pă N

Că NGOÀIă VÀă BÀIă H Că

CHOăCÁCăDOANHăNGHI PăVI TăNAM ..........................................................38
1.4.1. Kinh nghi m nâng cao hi u qu s d ng v n kinh doanh c a m t s doanh
nghi p n

c ngoài .....................................................................................................38

1.4.2. Bài h c cho cho các doanh nghi p Vi t Nam .................................................39


K tălu năch
CH

ngă1 ...................................................................................................41

NGă 2: TH Că TR NGă HI Uă QU ă S ă D NGă V Nă KINHă DOANHă

T Iă CỌNGă TYă TRÁCHă NHI Mă H Uă H Nă XỂYă D NGă VÀă D CHă V ă
TH

NGăM IăQUANGăMINHăHÀăN I ............................................................42

2.1.ă KHÁIă QUÁTă V ă CỌNGă TYă TRÁCHă NHI Mă H Uă H Nă XỂYă D NGă
VÀăD CHăV ăTH

NGăM IăQUANGăMINHăHÀăN I...................................42

2.1.1. Quá trình hình thành và phát tri n c a Công ty trách nhi m h u h n xây d ng
và d ch v th

ng m i Quang Minh Hà N i. ............................................................42

2.1.2. C c u t ch c c a công tytrách nhi m h u h n xây d ng và d ch v th

ng

m i Quang Minh Hà N i . .........................................................................................45
2.1.3. Nhi m v c a t ng b ph n ............................................................................45
2.1.4. Quy trình xây d ng cơng trình, h ng m c cơng trình c a cơng tytrách nhi m
h u h n xây d ng và d ch v th
2.1.5.

ng m i Quang Minh Hà N i . .............................47

c đi m ngành ngh kinh doanh c a công ty trách nhi m h u h n xây d ng

và d ch v th

ng m i Quang Minh Hà N i .............................................................49

2.1.6. K t qu ho t đ ng kinh doanh c a công ty trách nhi m h u h n xây d ng và
d ch v th

ng m i Quang Minh Hà N i . ...............................................................55

2.2.ăTH CăTR NGăHI UăQU ăS ăD NGăV NăKINHăDOANHăT IăCỌNGă

TYăTRÁCHăNHI MăH UăH NăXỂYăD NGăVÀăD CHăV ăTH

NGăM Iă

QUANGăMINHăHÀăN I. .......................................................................................60
2.2.1. Ngu n v n kinh doanh c a công ty trách nhi m h u h n xây d ng và d ch v
th

ng m i Quang Minh Hà N i. .............................................................................60

2.2.2. Tình hình qu n lỦ và s d ng v n c a Công ty trách nhi m h u h n xây d ng
và d ch v th

ng m i Quang Minh .........................................................................64

2.2.3. Th c tr ng hi u qu s d ng v n kinh doanh t i công ty trách nhi m h u h n
xây và d ch v th

ng m i Quang Minh Hà N i. .....................................................72

2.3.ă ÁNHăGIÁăHI UăQU ăS ăD NGăV NăKINHăDOANHăT IăCỌNGăTYă
TRÁCHă NHI Mă H Uă H Nă XỂYă D NGă VÀă D CHă V ă TH

NGă M Iă

QUANGăMINHăHÀăN I ........................................................................................83
2.3.1. Nh ng k t qu công ty đ t đ

c .....................................................................83

2.3.2 H n ch .............................................................................................................84

Thang Long University Libraty


2.3.3. Nguyên nhân c a h n ch ...............................................................................85
K tălu năch
CH

ngă2: ..................................................................................................88

NGă 3: GI Iă PHÁPă NỂNGă CAOă HI Uă QU ă S ă D NGă V Nă KINHă

DOANHăT IăCỌNGăTYăTRÁCHăNHI MăH UăH NăXỂYăD NGăVÀăD CHă
V ăTH

NGăM IăQUANGăMINHăHÀăN I .....................................................89

3.1.ăB IăC NHăCHUNG ........................................................................................89
3.2.ăCHI NăL

CăNỂNGăCAOăHI UăQU ăS ăD NGăV NăKINHăDOANHă

T Iă CỌNGă TYă TRÁCHă NHI Mă H Uă H Nă XỂYă D NGă VÀă D CHă V ă
TH

NGăM IăQUANGăMINHăHÀăN I

NăN Mă2020...............................90

3.3.ă GI Iă PHÁPă NỂNGă CAOă HI Uă QU ă S ă D NGă V Nă KINHă DOANHă
T Iă CỌNGă TYă TRÁCHă NHI Mă H Uă H Nă XỂYă D NGă VÀă D CHă V ă
TH

NGăM IăQUANGăMINHăHÀăN I............................................................92

3.3.1. Nâng cao hi u qu s d ng tài s n c đ nh .....................................................92
3.3.2. Nâng cao hi u qu s d ng tài s n ng n h n. .................................................94
3.3.3. Ti t ki m các kho n chi phí ............................................................................98
3.3.4. Xây d ng k ho ch huy đ ng v n kinh doanh k p th i, h p lỦ ......................99
3.3.5. Xây d ng k ho ch đào t o, thu hút ngu n nhân l c ch t l
3.3.6. Xây d ng phát tri n th
3.3.7.

ng cao ...........101

ng hi u nh m nâng cao uy tín c a cơng ty. ...............102

y m nh cơng tác tìm ki m th tr

ng ......................................................102

3.3.8. Xây d ng v n hóa doanh nghi p ..................................................................103
3.3.9. Cơng ty c n xây d ng chi n l
3.4.ăKI NăNGH
K tălu năch

IăV IăNHÀăN

c kinh doanh trong th i gian t i .................104

C ............................................................104

ngă3. ................................................................................................107

L IăK T ................................................................................................................108
DANHăM CăTÀIăLI UăTHAMăKH O .............................................................109


DANH M C VI T T T
KỦăhi uăvi tăt tăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăTênăđ yăđ
DN

Doanh nghi p

GT

Giá tr

HTK

Hàng t n kho

LNST

L i nhu n sau thu

LNTT

L i nhu n tr

SXKD

S n xu t kinh doanh

TNHH

Trách nhi m h u h n

TL

T l

Trđ

Tri u đ ng

TSC

Tài s n c đ nh

TSL

Tài s n l u đ ng

TT

T tr ng

VC

V n c đ nh

VCSH

V n ch s h u

VKD

V n kinh doanh

VL

V n l u đ ng

c thu

Thang Long University Libraty


DANH M C B NG,ăS ă

, BI Uă

B NG
B ng 2.1: S n m có kinh nghi m trong cơng vi c xây d ng c a công ty trách
nhi m h u h n xây d ng và d ch v th

ng m i Quang Minh ...................... 44

B ng 2.2:K t qu s n xu t kinh doanh c a công ty trách nhi m h u h n xây

d ng và d ch v th

ng m i Quang Minh t

n m 2012 - 2014 .................... 55

B ng 2.3: C c u ngu n v n c a công ty trách nhi m h u h n xây d ng và
d ch v th

ng m i Quang Minh qua các n m 2012 - 2014........................... 60

B ng 2.4: C c u các lo i v n c a công ty trách nhi m h u h n xây d ng và
d ch v th

ng m i Quang Minh qua các n m 2012 - 2014........................... 64

B ng 2.5: C c u tài s n ng n h n c a công tytrách nhi m h u h n xây d ng
và d ch v th

ng m i Quang Minh ............................................................... 68

B ng 2.6: Hi u su t s d ng v n kinh doanh c a công ty trách nhi m h u
h n xây và d ch v th

ng m i Quang Minh Hà N i. .................................... 72

B ng 2.7: Ch tiêu ROAc a m t s công ty cùng ngành xây d ng n m 201474
B ng 2.8: Hi u qu s d ng v n c đ nh c a công ty trách nhi m xây d ng và
d ch v th

ng m i Quang Minh .................................................................... 75

B ng 2.9: Hi u qu s d ng v n l u đ ng c a công ty trách nhi m h u h n
xây và d ch v th

ng m i Quang Minh Hà N i ............................................ 77

B ng 2.10: Phân tích hi u qu tài chính c a công ty trách nhi m h u h n xây
d ng và d ch v th

ng m i Quang Minh ..................................................... 81

B ng 2.11: Hi u qu s d ng v n ch s h u c a ngành xây d ng và b t đ ng
s n và m t s công ty cùng ngành .................................................................. 83


S ă
S đ 2.1:S đ b máy qu n lỦ c a công tytrách nhi m h u h n xây d ng và
d ch v th

ng m i Quang Minh Hà N i ....................................................... 45

S đ 2.2. Quy trình xây d ng cơng trình, h ng m c cơng trình c a Cơng
tytrách nhi m h u h n xây d ng và d ch v th

ng m i Quang Minh .......... 48

BI Uă
Bi u đ 2.1: Bi n đ ng doanh thu c a công ty trách nhi m h u h n xây d ng
và d ch v th

ng m i Quang Minh qua các n m 2012 - 2014 ...................... 56

Bi u đ 2.2: Chi phí c a công ty trách nhi m h u h n xây d ng và d ch v
th

ng m i Quang Minh qua các n m 2012 - 2014 ....................................... 58

Bi u đ 2.3: L i nhu n sau thu c a công ty trách nhi m h u h n xây d ng và
d ch v th

ng m i Quang Minh qua các n m 2012 - 2014........................... 59

Bi u đ 2.4: C c u v n ch s h u và n ph i tr c a công ty trách nhi m
h u h n xây d ng và d ch v th

ng m i Quang Minh qua các n m 2012 -

2014. ................................................................................................................ 63
Bi u đ 2.5: C c u v n l u đ ng và v n c đ nh c a công tytrách nhi m h u
h n xây d ng và d ch v th

ng m i Quang Minh ........................................ 66

Bi u đ 2.6: C c u v n c đ nh c a công ty công ty TNHH xây d ng và d ch
v th

ng m i Quang Minh ............................................................................ 67

Bi u đ 2.7: Bi n đ ng v v n b ng ti n c a công ty công ty trách nhi m h u

h n xây d ng và d ch v th

ng m i Quang Minh ........................................ 70

Bi u đ 2.8: C c u các kho n ph i thu c a công ty trách nhi m h u h n xây
d ng và d ch v th

ng m i Quang Minh n m 2013, 2014 .......................... 71

Thang Long University Libraty


L IM

U

1.ăTínhăc păthi tăc aăđ ătƠiănghiênăc u
Kinh t Vi t Nam đang trong quá trình chuy n đ i theo h
t th tr

ng n n kinh

ng, m c a và h i nh p kinh t tri th c toàn c u, kéo theo đó là s

phát tri n đa d ng hóa các ngành ngh kinh t nh : ngành công ngh thông
tin, ngành đi n t , ngành xây d ng đ c bi t ngành d ch v ,....Phát tri n và t
do hóa ngành d ch v nói chung, phát tri n và t do hóa th
đang tr thành chính sách u tiên c a các n

c trên th gi i.

ng m i nói riêng
Vi t Nam, k t

h pcông ngh thông tin hi n đ i, ngành d ch v cung c p v t li u xây d ng
c ng nhanh chóng đ ng v ng trong các ngành d ch v phát tri n khác nh :
d ch v ngân hàng, d ch v ch ng khoán, ngành d ch v giáo d c đ i h c và
sau đ i h c, d ch v du lich, m th c …Trong b i c nhđó, m i doanh nghi p
đ

c coi là m t t bào c a n n kinh t v i nhi m v là th c hi n ho t đ ng

s n xu t kinh doanh nh m t o ra các s n ph m hàng hóa, d ch v cung c p
cho xư h i, t đó đ t đ

c m c đích t i đa hóa l i nhu n c a mình. Và đ ti n

hành ho t đ ng s n xu t kinh doanh c a mình, doanh nghi p bu c ph i có
m tl

ng v n nh t đ nh. Nh v y, v n kinh doanh là đi u ki n khơng th

thi u cho vi c hình thành và phát tri n c a doanh nghi p.
Công ty trách nhi m h u h n xây d ng và d ch v th

ng m i Quang

Minh Hà N i là m t trong nh ng công ty tiên phong trong l nh v c cung c p
v t li u xây d ng, đ u t kinh doanh h t ng công nghi p và khu đô th v i
trên 10 n m xây d ng, phát tri n và tr

ng thành.

c tr ng c a ngành d ch

v cung c p v t li u xây d ng là tài s n giá tr l n và chi phíph thu c vào
bi n đ ng mơi tr

ng kinh t c a Vi t Nam và th gi i.Nh

nghi pđang t n t i trong m t mơi tr

v y, doanh

ng c nh tranh và hồn tồn t ch thì

v n đ v n ngày càng tr nên quan tr ng, nó quy tđ nh đ n s thành công hay
th t b i c a doanh nghi p trên th

ng tr

ng.
1


Trong m t n n kinh t đang nóng nh hi n nay, nhu c u v v n cho n n
kinh t nói chung và cho các doanh nghi p nói riêng là m t v n đ mang
khơng hi u qu và không đ m b o đ
và phát tri n đ

c. Ng

c nhu c u v v n thì khó có th t n t i

c l i, khi đư đ m b o đ

c nhu c u v v n r i thì

vi c s d ng làm sao cho hi u qu c ng không ph i là v n đ đ n gi n. Trong
th i gian qua ch có 30% các doanh nghi p v a và nh ti p c n đ

cv nt

ngân hàng, 70% còn l i ph i s d ng v n t có ho c vay t ngu n khác (trong
s này có nhi u doanh nghi p v n ph i ch u vay

m c lưi su t cao 15 - 18%)

[20].
Trên th c t khi n
doanh nghi p thích nghi đ

c ta b

c vào n n kinh t th tr

ng thì có nhi u

c và kinh doanh có hi u qu , song bên c nhđó

nhi u doanh nghi p v i s cì l n đư khơng có đ

c s thay đ i k p th i d n

đ n tình tr ng thua l và phá s n. S b t n c a kinh t v mô nh ng n m g n
đây, s suy gi m kinh t n m 2012, s kém c nh tranh c a môi tr

ng đ u t

kinh doanh đư khi n lòng tin c a c ng đ ng doanh nghi p và nhà đ u t và
Vi t Nam gi m sút.Tính chung giai đo n, c n
nghi p bu c ph i rút kh i th tr

c có kho ng 140 ngàn doanh

ng qua các hình th c gi i th , phá s n, ng ng

ho t đ ng…, b ng 50% t ng s doanh nghi p rút kh i th tr

ng c a c 20

n m qua [18].M t trong nh ng lỦ do ph i k đ n và là m t trong nh ng
ngun nhân chính là do cơng tác qu n lỦ v n kinh doanh c a doanh nghi p
cịn nhi u h n ch . Chính vì v y v n đ r t quan tr ng đ t ra v i các doanh
nghi p hi n nay là ph i xácđ nh và đáp ng đ

c đ yđ nhu c u v v n kinh

doanh và s d ng đ ng v n kinh doanhđó sao cho có hi u qu .
Nh n th c đ

c t m quan tr ng c a v n đ s d ng v n kinh doanh

c a các doanh nghi p nói chung và c a Cơng ty trách nhi m h u h n xây
d ng và d ch v th

ng m i Quang Minh Hà N i nói riêng, tác gi quy t đ nh

l a ch n đ tài: “Nơngăcaoăhi uăqu ăs ăd ngăv năkinhădoanhăt iăCôngătyă

2

Thang Long University Libraty


tráchănhi măh uăh năxơyăd ngăvƠăd chăv ăth

ngăm iăQuangăMinhăHƠă

N i”ăcho lu n v n t t nghi p th c s c a mình.
2. M căđíchănghiênăc uăđ tƠi
- H th ng hóa nh ng v n đ lỦ lu n c b n v hi u qu s d ng v n
kinh doanh c a doanh nghi p.
- Phân tích th c tr ng hi u qu s d ng v n kinh doanh c acông ty
trách nhi m h u h n xây d ng và d ch v th

ng m i Quang Minh Hà N i

trong giai đo n 2012 – 2014
-

xu t các gi i pháp và ki n ngh nh m nâng cao hi u qu s d ng

v n kinh doanh t i công ty trách nhi m h u h n xây d ng và d ch v th

ng

m i Quang Minh Hà N i
3.ă

iăt
-

ngăvƠăph măviănghiênăc u
it

ng nghiên c u:hi u qu s d ng v n kinh doanh c a doanh

nghi p
- Ph m vi nghiên c u c a đ tài: Công ty trách nhi m h u h n xây
d ng và d ch v th

ng m i Quang Minh Hà N i đ

c xem xét qua các n m

t n m 2012 n m 2014
4.ăPh

ngăphápănghiênăc u

Lu n v n s d ng ph

ng pháp nghiên c u ch y u là ph

phân tích, h th ng hóa, t ng h p th ng kê, ph

ng pháp

ng pháp so sánh. Ngoài ra,

lu n v n s s d ng các b ng bi u, s đ , t các s li u, t li u th c t , d a
trên ho t đ ng c a doanh nghi p g n v i th c ti n c a Vi t Nam đ làm sâu
s c thêm các lu n đi m c a đ tài.
5.ăB ăc căc aălu năv n
Ngoài ph n l i m đ u, m c l c, danh m c các kỦ hi u, các ch vi t
t t, các b ng bi u s li u, bi u đ , s đ , danh m c tài li u tham kh o, m đ u
và l i k t, lu n v n g m 3 ch

ng:

3


Ch

ngăI: C s lỦ lu n chung v hi u qu s d ng v n kinh doanh

c a doanh nghi p.
Ch

ngăII: Th c tr ng hi u qu s d ng v n kinh doanh t i công ty

trách nhi m h u h n xây d ng và d ch v th
Ch

ng m i Quang Minh Hà N i.

ngăIII:ăGi i pháp nâng cao hi u qu s d ng v n kinh doanh t i

công ty trách nhi m h u h n xây d ng và d ch v th

ng m i Quang Minh

Hà N i.

4

Thang Long University Libraty


CH
C ăS

NGă1

LụăLU N V HI U QU S

D NG V N KINH

DOANH T I DOANH NGHI P

1.1ăT NGăQUANăV ăV NăKINHăDOANHăC AăDOANHăNGHI P.
1.1.1. Kháiăni măv ăv năkinhădoanh
ho t đ ng s n xu t kinh doanh c a các doanh nghi p th c s có hi u
qu thì đi u đ u tiên mà các doanh nghi p quan tâm và ngh đ n là làm th
nào đ có đ v n kinh doanh và s d ng nó nh th nào đ đem l i hi u qu
cao nh t. Các doanh nghi p ho t đ ng kinh doanh trong đi u ki n c a n n
kinh t m v i xu th qu c t hóa ngày càng cao, s c nh tranh trên th tr
ngày càng m nh m cùng v i s phát tri n c a khoa h c, cơng ngh

ng

t cđ

cao thì nhu c u v n cho ho t đ ng kinh doanh, cho s đ u t phát tri n ngày
càng l n. Vì v y, v n có vai trò h t s c quan tr ng đ n s t n t i và phát tri n
c a mình . Doanh nghi p dù ho t đ ng trong b t c l nh v c nào c ng c n có
m tl

ng v n nh t đ nh. L

ng v n đó dùng đ th c hi n các kho n đ u t

c n thi t nh chi phí thành l p doanh nghi p, chi phí mua s m tài s n c đ nh,
nguyên v t li u… V n kinh doanh đ a vào SXKD có nhi u hình thái v t ch t
khác nhau đ t đó t o ra s n ph m, d ch v ph c v nhu c u th tr

ng. S

ti n mà doanh nghi p thu v sau khâu tiêu th s n ph m, d ch v ph i bù đ p
đ

c các chi phí b ra, đ ng th i ph i có lưi. Quá trình này di n ra liên t c

đ m b o cho s t n t i và phát tri n c a doanh nghi p.
ng trên m i góc đ và quan đi m khác nhau, v i m c đích nghiên
c u khác nhau thì có nh ng quan ni m khác nhau v v n kinh doanh.
Theo quan đi m c a C.Mác – nhốn nhân d

i goc đô cua cac yêu tô san

xuât thố C.Mac cho r ng: “V n kinh doanh chính là t b n, là giá tr đem l i
giá tr th ng d , là m t đ u vào c a quá trình s n xu t”. Tuy nhiên, C.Mác

5


quan ni m ch có khu v c s n xu t v t ch t m i t o ra giá tr th ng d cho n n
kinh t . ây là m t h n ch trong quan đi m c a C.Mác.
Trong cu n “Kinh t h c’’ c a David Beeg, đư đ a ra hai đ nh ngh a v
v n kinh doanh: “V n kinh doanh hi n v t và v n kinh doanh tài chính c a
doanh nghi p.“V n kinh doanh hi n v t là d tr các hàng hoá, s n ph m đã
s n xu t ra đ s n xu t các hàng hoá khác. V n kinh doanh tài chính là ti n
và các gi y t có giá tr c a doanh nghi p” [6, tr 86].
V n kinh doanh còn đ

c coi là m t trong b n y u t c n thi t cho quá

trình s n xu t kinh doanh c a m t doanh nghi p: v n, nhân l c, cơng ngh và
tài ngun. Vì v y v n kinh doanh đóng m t vai trị h t s c quan tr ng. “V n
kinh doanh là bi u hi n b ng ti n c a toàn b giá tr tài s n đ

c huy đ ng,

s d ng vào ho t đ ng s n xu t kinh doanh nh m m c đích sinh l i”[13,
tr45].Ngồi ra, có nhi u quan ni m khác v v n kinh doanh.
Trong ph m vi doanh nghi p, có th hi u:
V ph

ng di n k thu t: V n kinh doanh là các lo i hàng hóa tham

gia vào quá trình kinh doanh cùng v i các nhân t khác nh lao đ ng, tài
nguyên thiên nhiên … T c là, v n kinh doanh v a là hàng hóa đ u vào, v a
là hàng hóa đ u ra c a doanh nghi p.
V ph
đ u, th

ng di n tài chính: V n kinh doanh là t t c các tài s n b ra lúc

ng bi u hi n b ng các ph

ng ti n trong ho t đ ng kinh doanh nh m

m c đích ki m l i. Nh v y, v n kinh doanh đ
ph i là ti n đ

c bi u hi n b ng ti n nh ng

c v n đ ng v i m c đích sinh l i. Trong quá trình v n đ ng

v n ti n t ra đi r i tr v đi m xu t phát ban đ u c a nó và l n h n sau m i

chu k v n đ ng [13, tr47].
Nhìn chung, các nhà kinh t đư th ng nh t

đi m chung c b n: v n

kinh doanh là y u t đ u vào c b n c a quá trình s n xu t kinh doanh, đ
s d ng đ s n xu t ra hàng hoá và d ch v cung c p cho th tr

c

ng.

6

Thang Long University Libraty


V y, có th hi u: “V n kinh doanh c a doanh nghi p là bi u hi n b ng
ti n c a toàn b tài s n mà doanh nghi p huy đ ng và s d ng vào ho t đ ng
s n xu t kinh doanh nh m m c đích sinh l i”.
1.1.2. Ngu năhìnhăthƠnh v năkinhădoanhăc aădoanhănghi p
1.1.2.1. Theo quan h s h u v n.
Theo tiêu chu n này, ngu n v n kinh doanh c a doanh nghi p đ

c chia

thành hai lo i:
- V n ch s h u:
V n ch s h u là ph n v n thu c quy n s h u c a ch doanh nghi p,
doanh nghi p có quy n chi m h u, chi ph i và đ nh đo t. V n ch s h u là

ngu n v n đ

c hình thành t m t ho c nhi u ch s h u v n c a doanh

nghi p nh : nhà n
gia đình. V n này đ
phát tri n.
nghi p, đ

c, các c đông, t nhân, thành viên đ u t góp v n, h
c hình thành t đ u và b sung thêm trong quá trình

c đi m c a v n ch s h u là thu c quy n s h u c a doanh
c s d ng n đ nh, th

ng xuyên ch đ ng theo th m quy n c a

ch s h u, có đ an tồn cao.
C c u: v n ch s h u g m nhi u lo i khách nhau, cách hình thành, n i
dung và m c đích s d ng khác nhau bao g m:
- V n đ u t do ch doanh nghi p góp ban đ u và góp b sung. - Ngu n
v n đ u t xây d ng c b n,
- Các qu c a doanh nghi p (Qu đ u t phát tri n, d phịng tài chính…)
- L i nhu n sau thu ch a phân ph i,
- Chênh l ch t giá,
- Chênh l ch đánh giá l i tài s n.
c đi m c a v n ch s h u là khơng có th i gian đáo h n, có đ an
tồn cao, l i nhu n chi tr không n đ nh, ph thu c vào tình hình kinh doanh
7

và chính sách phân ph i l i nhu n c a doanh nghi p. T i m t th i đi m, v n
ch s h u có th đ

c xác đ nh b ng công th c sau:

V năch ăs ăh uă=ăT ngătƠiăs nă- T ngăn ăph iătr
- N ph i tr
Là kho n n phát sinh trong quá trình s n xu t- kinh doanh mà doanh
nghi p có trách nhi m ph i thanh tốn cho các tác nhân kinh t khácnh : tín
d ng ngân hàng, các kho n ph i tr cho ng

i bán, cho Nhà n

c, cho ng

i

lao đ ng trong doanh nghi p…. N ph i tr có th là n ph i tr ng n h n (là
các kho n n có th i gian đáo h n d

i 1 n m) ho c n ph i tr dài h n (là

các kho n n có th i gian đáo h n trên m t n m).
c đi m: N ph i tr là ngu n v n b sung cho v n kinh doanh, có tính
k h n, doanh nghi p khơng có quy n s h u mà ch có quy n s d ng theo
nh ng đi u ki n nh t đ nh do ch n qui đ nh. C c u: N ph i tr g m nhi u
lo i khác nhau:
N ng n h n g m: Vay và n ng n h n; N ph i thanh toán cho ng
bán, ng

i mua tr ti n tr

c (tín d ng th

ng m i); N ph i tr ng

i

i lao

đ ng; Các kho n ph i n p ngân sách.
N dài h n g m: Vay và n dài h n c a các t ch c tài chính, tín d ng;
Vay dài h n trên th tr

ng tài chính b ng các cơng c n (trái phi u công ty,

k phi u,…); Ph i tr dài h n ng

i bán. …

đ m b o cho ho t đ ng kinh

doanh đ t hi u qu cao, thông th

ng m t doanh nghi p ph i ph i h p c hai

ngu n: V n ch s h u và n ph i tr . S k t h p hai ngu n này ph thu c
vào đ c đi m c a ngành mà doanh nghi p ho t đ ng và quy t đ nh c a ng

i

qu n lỦ. B trí c c u ngu n v n h p lỦ, tìm ngu n v n r và k p th i là
nhi m v quan tr ng trong vi c qu n lỦ v n kinh doanh. Nh n th c đ
lo i v n s giúp doanh nghi p tìm đ

c t ng

c bi n pháp t ch c qu n lỦ, s d ng
8

Thang Long University Libraty


v n h p lỦ; đ ng th i có th tính tốn đ tìm ra k t c u v n h p lỦ v i chi phí
s d ng v n th p nh t [7, tr101-103].
1.1.2.2. Theo th i gian huy đ ng và s d ng v n.
V i tiêu chí này, v n kinh doanh c a doanh nghi p đ
- V n kinh doanh th

c chia thành 2 lo i:

ng xuyên: là lo i v n có tính ch t lâu dài và n

đ nh mà doanh nghi p s d ng vào ho t đ ng kinh doanh. V n này th
đ

c dùng đ mua s m TSC và m t b ph n tài s n l u đ ng th

ng

ng xuyên

c n thi t cho ho t đ ng kinh doanh c a doanh nghi p. V n này bao g m v n
ch s h u và các kho n vay dài h n c a doanh nghi p.
T i m t th i đi m, v n th

ng xuyên có th đ

c xác đ nh b ng cơng

th c sau:
V năth

ngăxuyênă=ăV năch ăs ăh uă+ăN ădƠiăh n.

- V n t m th i: Là các lo i v n có tính ch t ng n h n, doanh nghi p có
th s d ng đ đáp ng các yêu c u có tính ch t t m th i, b t th
sinh trong ho t đ ng kinh doanh c a doanh nghi p. V n này th

ng phát

ng bao g m:

vay ng n h n ngân hàng, các t ch c tín d ng và n ng n h n khác [7, tr124].
Vi c phân lo i v n kinh doanh theo cách này giúp ng

i qu n lỦ doanh

nghi p xem xét huy đ ng các v n kinh doanh m t cách phù h p v i th i gian

s d ng;

áp ng đ y đ và k p th i v n cho s n xu t- kinh doanh, nh m

nâng cao hi u qu s d ng v n kinh doanh c a doanh nghi p.
1.1.2.3. Theo ph m vi huy đ ng v n.
C n c theo ph m vi huy đ ng, v n kinh doanh c a doanh nghi p đ

c

chia thành hai ngu n:
- V n bên trong: Là lo i v n có th huy đ ng đ

c vào đ u t t

chính ho t đ ng c a b n thân doanh nghi p t o ra. V n bên trong th hi n kh
n ng t tài tr c a doanh nghi p. Lo i v n này có Ủ ngh a r t l n đ i v i s

9


phát tri n c a doanh nghi p. V n bên trong mà chi m t l cao thì có ngh a
doanh nghi p t ch đ

c ngu n v n kinh doanh đ phát tri n n đ nh, nguy

c v n là r t th p, là đi u ki n quan tr ng đ doanh nghi p m r ng s n
xu t kinh doanh, t ng doanh thu, t ng l i nhu n. Lo i v n này bao g m: L i
nhu n gi l i đ tái đ u t , kho n kh u hao tài s n c đ nh, ti n nh

ng bán

tài s n - v t t không c n dùng ho c thanh lỦ TSC .
- V n bên ngoài: là lo i v n mà doanh nghi p có th huy đ ng t bên
ngồi đ đáp ng nhu c u s n xu t - kinh doanh c a đ n v mình, bao g m:
Vay c a ng

i thân (đ i v i doanh nghi p t nhân), vay ngân hàng th

ng

m i và các t ch c tài chính khác, g i góp v n liên doanh liên k t, tín d ng
th

ng m i c a nhà cung c p, thuê tài s n, huy đ ng v n b ng phát hành

ch ng khoán (đ i v i m t s

lo i doanh nghi p đ

c pháp lu t cho

phép)…Huy đ ng v n t bên ngoài s t o ra s linh ho t trong c c u tài
chính, gia t ng t su t sinh l i v n ch s h u, làm khu ch đ i l i nhu n sau
thu cho doanh nghi p (n u nh doanh nghi p làm n có hi u qu ) và l i
nhu n trên v n kinh doanh l n h n chi phí s d ng v n.
Vi c phân lo i v n kinh doanh theo ph m vi huy đ ng s giúp doanh
nghi p đi u ch nh đ

c c c u tài tr m t cách h p lỦ trên nguyên t c: huy

đ ng các lo i v n kinh doanh có chi phí s d ng v n th p tr

c, sau đó m i

huy đ ng đ n ngu n tài tr có chi phí s d ng v n cao h n [7, tr132].
cătr ngăc aăv năkinhădoanh

1.1.3.

qu n lỦ và phân bi t v n kinh doanh v i các lo i v n khác ta c n
tìm hi u v đ c đi m c a v n kinh doanh
Th nh t,v n kinh doanh là hàng hoá đ c bi t vì các lỦ do sau:
- V n kinh doanh là hàng hố vì nó có giá tr và giá tr s d ng.
+ Giá tr c a v n kinh doanh đ
đ

c th hi n

chi phí mà ta b ra đ có

c nó.
10

Thang Long University Libraty


+ Giá tr s d ng c a v n kinh doanh th hi n

vi c ta s d ng nó đ

đ u t vào q trình s n xu t kinh doanh nh mua máy móc, thi t b v t t ,
hàng hố...nó s t o ra m t giá tr l n h n giá tr ban đ u.
- V n kinh doanh là hàng hoá đ c bi t vì có s tách bi t rõ ràng gi a
quy n s d ng và quy n s h u nó. Khi mua nó chúng ta ch có quy n s
d ng ch khơng có quy n s h u và quy n s h u v n thu c v ch s h u
c a nó.
Tính đ c bi t c a v n kinh doanh cịn th hi n

ch : nó khơng b hao

mịn h u hình trong q trình s d ng mà cịn có kh n ng t o ra giá tr l n
h n b n thân nó. Chính vì v y, giá tr c a nó ph thu c vào l i ích c n biên
c a c a b t k doanh nghi p nào.

i u này đ t ra nhi m v đ i v i các nhà

qu n tr tài chính là ph i làm sao s d ng t i đa hi u qu c a v n kinh doanh
đ đem l i m t giá tr th ng d t i đa, đ chi tr cho chi phí đư b ra mua nó
nh m đ t hi u qu l n nh t.
Th hai,v n kinh doanh ph i g n li n v i ch s h u nh t đ nh ch
khơng th có đ ng v n khơng rõ ràng. V n góp, v n liên doanh thì ch s
h u là các bên tham gia liên doanh, góp v n, v n vay thu c s h u c a Ngân
hàng và các ch n khác, nghiên c u k v n đ này giúp doanh nghi p có các
ph

ng án s d ng v n dài h n và ng n h n hi u qu h n.
Th ba,v n kinh doanh ph i đ

c sinh l i. Ti n t là hình thái v n ban

đ u c a các doanh nghi p nh ng ch a h n có ti n là có v n.
v n thì ti n ph i đ

bi n thành

c đ a vào ho t đ ng s n xu t kinh doanh và sinh l i.

Trong quá trình v n đ ng v n có th thay đ i hình thái bi u hi n, nh ng đi m
xu t phát và đi m c a cùng c a vịng tu n hồn là ti n.
không ng ng đ

ng th i v n ph i

c b o t n, b sung và phát tri n sau m i quá trình v n đ ng

đ tái s n xu t gi n đ n và tái s n xu t m r ng c a doanh nghi p[8, tr96].

11


Th t ,v n kinh doanh ph i đ

c tích t t p trung đ n m t l

ng nh t

đ nh m i có th phát huy tác d ng đ đ u t vào s n xu t kinh doanh. i u này
cho th y đ có th s d ng v n kinh doanh m t cách có hi u qu địi h i doanh
nghi p ph i tính tốn chính xác l

báo cáo tài chính, chi n l

ng v n kinh doanh d a vào k ho ch, b ng

c phát tri n c a doanh nghi p…Bên c nh đó c n

tránh tình tr ng thi u v n doanh nghi p s r i vào th b đ ng ho c th a v n s
nh h

ng nhi u đ n chi phí c h i trong quá trình s d ng v n, khơng th

quay vịng v n nhanh. Vì v y, các doanh nghi p không th ch d a vào ti m
n ng s n có c a mình mà cịn ph i tìm cách huy đ ng thu hút v n t nhi u
ngu n khác nhau: góp v n liên doanh, vay n , phát hành c phi u…
Tu vào đ c đi m s n xu t kinh doanh c a t ng doanh nghi p mà có m t
l

ng v n nh t đ nh, khác nhau gi a các doanh nghi p.

i v i doanh nghi p

ho t đ ng s n xu t thì h ng n m c n có d tốn, k ho ch s d ng v n kinh
doanh.

i v i các doanh nghi p ho t đ ng th

ng m i d ch v thì c n chú Ủ

đ n các y u t đ c tr ng nh : tính th i v , đ c đi m s n ph m.. mà có l
kinh doanh phù h p.

ng v n

góp ph n nâng cao hi u qu s d ng v n kinh doanh t i

doanh nghi p, ta c n phân lo i v n đ có bi n pháp qu n lỦ t t h n.
1.1.4. Phơnălo iăv năkinhădoanh
C c u v n kinh doanh c a doanh nghi p là th hi n t tr ng c a
cáclo i v n trong t ng v n c a doanh nghi p.
Theo đ c đi m luân chuy n, v n kinh doanh c a doanh nghi p phânlàm
2 lo i: V n c đ nh (Tài s n dài h n) và v n l u đ ng (Tài s n ng n h n).
a. V n c đ nh
(1) Khái ni m
V n c

đ nh (VC ) là bi u hi n b ng ti n c a tài s n c

đ nh

(TSC ),là s ti n mà doanh nghi p b ra đ đ u t TSC .S v n này n u
đ

c s d ng có hi u qu s khơng b m t đi, doanhnghi p s thu h i l i đ

c

12

Thang Long University Libraty

d

i d ng kh u hao TSC . Theo thông t 45/2013/TT-BTC ngày 25/4/2013

c a B Tài chính thì TSC
chu n: Ch c ch n thu đ

là t li u lao đ ng th a mưn đ ng th i c ba tiêu
c l i ích kinh t trong t

ng lai t vi c s d ng tài

s n đó; Có th i gian s d ng trên 1 n m tr lên; Nguyên giá tài s n ph i đ
xác đ nh m t cách tin c y và có giá tr t 30.000.000 đ ng (Ba m

c

i tri u

đ ng) tr lên.
V n c đ nh là b ph n ch y u trong c c u tài s n dài h n c a doanh
nghi p. Theo quy đ nh hi n hành, ng

i ta coi giá tr cịn l i c a TSC

hi ncó (v n c đ nh) là tài s n dài h n, ngồi ra, tài s n dài h n cịn có các
kho nđ u t tài chính dài h n, chi phí xây d ng c b n d dang.
(2)

c đi m c a v n c đ nh:

- Quy mô c a TSC
h

quy t đ nh quy mô c a VC , TSC

có nh

ng r t l n đ n trình đ trang thi t b k thu t và công ngh , n ng l c s n

xu t kinh doanh c a doanh nghi p. Ng
TSC trong quá trình s d ng l i có nh h

c l i, nh ng đ c đi m kinh t c a
ng quy t đ nh, chi ph i đ c đi m

tu nhoàn và chu chuy n c a VC . Có th khái quát nh ng nét đ c thù v s
v nđ ng c a VC

trong quá trình s n xu t kinh doanh nh sau: v n c đ nh

tham gia vào nhi u chu k s n xu t kinh doanh.
TSC

đ

c s d ng lâu dài trong nhi u chu k s n xu tv n gi nguyên hình

thái ban đ u, giá tr c a TSC

doanh d
d ch v đ

i u này là do đ c đi m c a

chuy n d ch d n vào m tchu k s n xu t kinh

i d ng kh u hao vào chi phí kinh doanh haygiá thành s n ph m
c s n xu t ra phù h p v i m c đ hao mònc a TSC .

V n c đ nh bi u hi n d

i hai hình thái:

- Hình thái hi n v t: đó là tồn b tài s n c đ nh dùng trong kinh
doanh c a các doanh nghi p. Nó bao g m nhà c a, máy móc, thi t b ,
công c ...

13


- Hình thái ti n t : đó là tồn b TSC ch a kh u hao và v n kh u hao
khi ch a đ

c s d ng đ s n xu t TSC , là b ph n v n c đ nh đư hồn

thành vịng ln chuy n và tr v hình thái ti n t ban đ u.
b. V n l u đ ng
(1) Khái ni m
V n l u đ ng (VL ) c a doanh nghi p là s v n mà doanh nghi p đư

s d ng đ mua s m, hình thành nên tài s n l u đ ng (TSL ) ph c v cho
quátrình kinh doanh

m t th i đi m nh t đ nh. Nói cách khác, VL

là bi u

hi nb ng ti n c a toàn b TSL c a doanh nghi p.
Tài s n l u đ ng trong doanh nghi p là đ i t

ng lao đ ng và

nh ngcông c lao đ ng không đ tiêu chu n đ thành TSC
d ngd
t

i 1 n m và giá tr d

i 30 tri u đ ng). TSL

(Th i gian s

có th i gian s d ng

ngđ i ng n và chuy n đ i hình dáng d dàng khi s d ng. Trên b ng cân

đ i k toán, TSL th hi n

các kho n m c nh ti n, các ch ng khốn đ u t

tàichính ng n h n, các kho n n ph i thu, hàng t n kho và các TSL khác.
(2)

c đi m c a v n l u đ ng

V n l u đ ng là bi u hi n b ng ti n c a TSL

nên đ c đi m v n

đ ngc a VL luôn ch u s chi ph i b i nh ng đ c đi m c a TSL .
chuchuy n c a VL
t

c đi m

là th i gian đ hoàn thành m t k luân chuy n VL

ngđ i ng n. Khi tham gia vào quá trình s n xu t kinh doanh c a doanh

nghi p,giá tr c a nó chuy n m t l n, tồn b vào chi phí kinh doanh hay giá
tr s nph m, d ch v đ

c s n xu t ra trong k và thu h i l i toàn b khi chu

k kinhdoanh k t thúc, bán đ
di n rath

c s n ph m. Do quá trình s n xu t kinh doanh

ng xuyên, liên t c nên s tu n hoàn c a VL c ng đ

c l p đi l p

l itheo chu k t o thành m t vịng tu n hồn VL .
(3) Phân lo i v n l u đ ng
Có hai cách phân lo i v n l u đ ng th

ng dùng.

14

Thang Long University Libraty


* Phân lo i v n l u đ ng theo hình thái bi u hi n
Theo tiêu chí phân lo i này, VL

đ

c chia thành 2 lo i: v n b ng

ti nvà v n v t t , hàng hoá.
- V n b ng ti n bao g m:
+ Ti n và các kho n t

ng đ

ng ti n: ti n bao g m ti n m t t i

qu ,vàng b c, ti n g i ngân hàng không k h n, ti n đang chuy n. Các

kho nt

ng đ

ng ti n là tr giá các ch ng khốn nh k phi u, tín phi u…

có k h n thanh tốn khơng q 3 tháng k t ngày doanh nghi p mua.
+ Các kho n đ u t tài chính ng n h n: là giá tr các ch ng khốn
đưmua có th i h n thanh toán trên 3 tháng đ n 1 n m và các kho n ti n g i
ngânhàng có k h n.
+ Các kho n ph i thu: đây là nhóm công n ph i thu c a ng
kho n tr tr

c ( ng tr

c) cho ng

i mua,các

i bán, ph i thu n i b , ph i thu theoti n

đ k ho ch h p đ ng xây d ng.
+ Các kho n khác: chi phí tr tr
tr ,các kho n ph i thu t

nhà n

c, thu giá tr gia t ng đ

c kh u

c (thu n p th a), kho n t m ng cho

côngnhân viên ch a thanh toán.
C n chú Ủ r ng m t s kho n ph i thu tuy trên b ng cân đ i k toán
x pvào lo i tài s n dài h n vì chúng có th i h n thu h i trên 1 n m ho c dài
h nm t chu k kinh doanh nh ng v b n ch t chúng v n là b ph n c u thành
c aVL , vì th c ch t chúng là bi u hi n b ng ti n c a nh ng tài s n l u
đ ng. Ví d nh các kho n ph i thu c a ng
ng

i giao th u v kh i l

i nh n th u xây d ng c b n v i

ng công tác xây d ng c b n, kho n n khó địi

ho c có kh n ng khơng thu h i đ

c.. .

- V n v t t , hàng hoá: bao g m giá tr c a các lo i hàng t n kho nh :
tr giá hàng mua đang đi trên đ

ng; tr giá nguyên li u, nhiên li u, v t

li ut n kho; tr giá cơng c d ng c ; chi phí s n xu t kinh doanh d dang;
tr giá thành ph m t n kho, hàng g i bán….
15