NÂNG CAO HIỆU QUẢ SỬ DỤNG VỐN LƯU ĐỘNG TẠI CHI NHÁNH TƯ VẤN THIẾT KẾ VÀ XÂY DỰNG

B GIÁO D C VÀ ÀO T O
TR

NG

I H C TH NG LONG
---o0o---

KHÓA LU N T T NGHI P

TÀI:

NÂNG CAO HI U QU S D NG V N
L U
NG T I CHI NHÁNH T V N
THI T K VÀ XÂY D NG

SINH VIÊN TH C HI N

: NGUY N THÙY LINH

MÃ SINH VIÊN

: A16055

CHUYÊN NGÀNH

: TÀI CHÍNH

HÀ N I - 2014

B GIÁO D C VÀ ÀO T O
TR

NG

I H C TH NG LONG
---o0o---

KHÓA LU N T T NGHI P

TÀI:

NÂNG CAO HI U QU S D NG V N
L U
NG T I CHI NHÁNH T V N
THI T K VÀ XÂY D NG

GIÁO VIÊN H

NG D N

: TS. NGUY N THANH BÌNH

SINH VIÊN TH C HI N

: NGUY N THÙY LINH

MÃ SINH VIÊN

: A16055

CHUYÊN NGÀNH

: TÀI CHÍNH

HÀ N I - 2014

Thang Long University Library


L IC M

N

Em xin bày t lòng c m n sâu s c và chân thành nh t t i th y giáo – TS.
Nguy n Thanh Bình đã t n tình h ng d n và giúp đ em trong th i gian nghiên c u
và th c hi n bài khóa lu n t t nghi p này.
Em c ng xin g i l i bi t n đ n toàn th các th y cô giáo tr ng i h c Th ng
Long, đ c bi t là các th y cô khoa kinh t qu n lý đã truy n đ t nh ng ki n th c quý
báu là n n t ng giúp em th c hi n đ tài này.
Khóa lu n hoàn thành còn nh s giúp đ , t o đi u ki n c a Ban giám đ c và cán
b nhân viên phòng Tài chính – K toán c a Chi nhánh t v n thi t k và xây d ng.
Em xin chân thành c m n!
Hà N i, ngày 19 tháng 06 n m 2014
Sinh viên

Nguy n Thùy Linh

L I CAM OAN
Tôi xin cam đoan Khóa lu n t t nghi p này là do t b n thân th c hi n có s h
tr t giáo viên h ng d n và không sao chép các công trình nghiên c u c a ng i
khác. Các d li u thông tin th c p s d ng trong Khóa lu n là có ngu n g c và đ c
trích d n rõ ràng.
Tôi xin ch u hoàn toàn trách nhi m v l i cam đoan này!
Sinh viên

Nguy n Thùy Linh

Thang Long University Library


M CL C
Trang
L IM

U

NG VÀ NÂNG CAO HI U
CH
NG 1. LÝ LU N CHUNG V V N L U
QU S D NG V N L U
NG C A DOANH NGHI P .................................. 1
1.1. Khái quát v v n l u đ ng c a doanh nghi p .................................................. 1
1.1.1. Khái ni m và đ c đi m v n l u đ ng ............................................................... 1
1.1.2. Phân lo i v n l u đ ng .................................................................................... 2
1.1.3. Vai trò c a v n l u đ ng .................................................................................. 4
1.2. T ng c

ng qu n lý và nâng cao hi u qu s d ng v n l u đ ng

các doanh

nghi p ......................................................................................................................... 5
1.2.1. Khái ni m hi u qu s d ng v n l u đ ng ...................................................... 5
1.2.2. S c n thi t nâng cao hi u qu s d ng v n l u đ ng.................................... 5
1.2.3. Các ph ng pháp nh m đánh giá hi u qu s d ng v n l u đ ng trong
doanh nghi p .............................................................................................................. 6
1.2.4. Các ch tiêu đánh giá hi u qu s d ng v n l u đ ng .................................... 9
1.2.5. Các nhân t

nh h

ng t i hi u qu s d ng v n l u đ ng ......................... 12

1.3. B o toàn v n l u đ ng .................................................................................... 16
CH

NG 2. TH C TR NG HO T

NG QU N LÝ VÀ S

D NG V N

L U
NG T I CHI NHÁNH T V N THI T K VÀ XÂY D NG THU C
T NG CÔNG TY XÂY D NG CÔNG NGHI P VI T NAM............................. 18
2.1. T ng quan chung v Chi nhánh t v n thi t k và xây d ng thu c t ng công
ty xây d ng công nghi p Vi t Nam ......................................................................... 18

2.1.1. Gi i thi u v Chi nhánh ................................................................................. 18
2.1.2. Quá trình hình thành và phát tri n c a Chi nhánh ........................................ 18
2.1.3. Ngành ngh kinh doanh c a Chi nhánh ....................................................... 19
2.1.4. C c u b máy qu n lý t i Chi nhánh............................................................ 19
2.2. Phân tích tình hình tài chính và k t qu ho t đ ng s n xu t kinh doanh c a
Chi nhánh trong ba n m 2011 – 1013 ..................................................................... 20
2.2.1. Tình hình doanh thu – chi phí – l i nhu n ................................................... 20
2.2.2. Tình hình tài s n – ngu n v n ....................................................................... 25
2.3. Th c tr ng ho t đ ng qu n lý và s d ng v n l u đ ng t i Chi nhánh t v n
thi t k và xây d ng ................................................................................................. 31


2.3.1. C c u v n l u đ ng c a Chi nhánh qua các n m........................................ 31
2.3.2. Ch tiêu đánh giá kh n ng thanh toán ......................................................... 35
2.3.3. Ch tiêu đánh giá kh n ng sinh l i............................................................... 37
2.3.4. Phân tích t su t sinh l i ROE theo ph

ng pháp Dupont ........................... 38

2.3.5. Ch tiêu đánh giá kh n ng s d ng v n l u đ ng........................................ 40
2.3.6. Nh ng đ c đi m c b n nh h ng đ n tình hình s d ng v n l u đ ng t i
Chi nhánh ................................................................................................................. 43
2.4.

ánh giá chung tình hình s d ng v n l u đ ng t i CCDC ......................... 44

2.4.1. K t qu đ t đ

c ............................................................................................ 44

2.4.2. Nh ng h n ch và nguyên nhân .................................................................... 45
CH

NG 3. GI I PHÁP NÂNG CAO HI U QU S D NG V N L U
NG T I CHI NHÁNH T V N THI T K VÀ XÂT D NG ....................... 48
nh h

ng kinh doanh c a Chi nhánh trong th i gian t i .......................... 48

3.1.1. Môi tr

ng kinh doanh .................................................................................. 48

3.1.

3.1.2.

nh h

ng phát tri n ................................................................................... 49

3.2. M t s gi i pháp nâng cao hi u qu s d ng v n l u đ ng t i chi nhánh .... 50
3.2.1. T ch c c c u v n l u đ ng h p lí............................................................... 50
3.2.2. Qu n lý ch t ch và thu h i các kho n ph i thu, h n ch t i đa ngu n v n b
chi m d ng ............................................................................................................... 51
3.2.3. Qu n lý và gi m thi u l

ng hàng t n kho ................................................... 53

3.2.4. Th c hi n t t công tác d toán ngân qu ...................................................... 55

3.2.5. Ch đ ng xây d ng k ho ch huy đ ng v n SXKD ....................................... 55
3.2.6. Các bi n pháp phòng ng a r i ro trong kinh doanh ..................................... 56
3.2.7. Nâng cao trình đ c a các cán b công nhân viên ........................................ 57
K T LU N

Thang Long University Library


DANH M C VI T T T
Ký hi u vi t t t

Tên đ y đ

CSH

Ch s h u

CP

Chi phí

NC

Nhân công

NCTT

Nhân công tr c ti p

NSNN

Ngân sách nhà n

SXC

S n xu t chung

SXKD

S n xu t kinh doanh

TNDN

Thu nh p doanh nghi p

TSC

Tài s n c đ nh

TSL

Tài s n l u đ ng

TSNH

Tài s n ng n h n

VL

V n l u đ ng

XDCB

Xây d ng c b n

c


DANH M C B NG BI U
Trang
B ng 2.1. Báo cáo k t qu kinh doanh ....................................................................... 21
B ng 2.2. B ng cân đ i k toán .................................................................................. 26
B ng 2.3. T tr ng c c u v n l u đ ng c a Chi nhánh ............................................. 31
B ng 2.4. Ngu n v n l u đ ng c a Chi nhánh ........................................................... 34
B ng 2.5. Kh n ng sinh l i c a Chi nhánh T v n thi t k và xây d ng ................... 35
B ng 2.6. Kh n ng sinh l i c a Chi nhánh T v n thi t k và xây d ng ................... 37
B ng 2.7. Phân tích ROE theo ph

ng pháp Dupont.................................................. 38

B ng 2.8. Các ch tiêu đánh giá kh n ng ho t đ ng c a Chi nhánh ........................... 40
B ng 2.9. Các ch tiêu đánh giá hi u qu s d ng v n l u đ ng c a Chi nhánh ......... 42
Bi u đ 2.1. Doanh thu qua các n m .......................................................................... 22
Bi u đ 2.2. L i nhu n c a chi nhánh qua các n m .................................................... 24
Bi u đ 2.3. T tr ng c c u v n l u đ ng qua các n m ............................................ 31
Bi u đ 2.4. T tr ng ngu n v n l u đ ng c a Chi nhánh ......................................... 34
Bi u đ 2.5. T su t sinh l i c a v n l u đ ng .......................................................... 43
S đ 2.1. C c u b máy qu n lý t i Chi nhánh ........................................................ 19

Thang Long University Library

L IM

U

1. Lí do ch n đ tài
Xây d ng c b n là ngành s n xu t v t ch t quan tr ng c a n n kinh t , t o ra c
s v t ch t - k thu t đ th c hi n quá trình công nghi p hóa, hi n đ i hóa đ t n c.
Trong b i c nh h i nh p toàn c u vi c đ u t phát tri n h t ng k thu t, kinh t
xã h i các vùng, ngành đang tr thành m i quan tâm hàng đ u. i u đó đ ng ngh a
v i vi c kh i l ng công vi c c a ngành XDCB càng ngày càng t ng lên mà song
song v i nó là s v n đ u t XDCB c ng không ng ng gia t ng. V n đ đ t ra là ph i
có bi n pháp đ qu n lý và s d ng v n m t cách có hi u qu , ti t ki m chi phí, kh c
ph c tình tr ng th t thoát v n trong đi u ki n s n xu t kinh doanh xây l p ph i tr i qua
nhi u giai đo n v i th i gian thi công kéo dài.
Chi nhánh T v n thi t k và xây d ng là m t doanh nghi p SXKD nh ng có t
l v n l u đ ng trong v n kinh doanh chi m m t t l l n. Chi nhánh đang có k
ho ch m r ng h n n a ho t đ ng SXKD, thì vi c quan tâm đ n hi u qu s d ng v n
l u đ ng đ c coi là m t v n đ th i s cho các nhà qu n tr doanh nghi p.
Do đ c thù c a ngành xây d ng c b n và c a s n ph m xây d ng nên vi c qu n
lý v đ u t xây d ng r t khó kh n ph c t p, nh t là qu n lý v n l u đ ng có đ c tính
luân chuy n theo chu k là m t trong nh ng y u t quy t đ nh đ n s t n t i và phát
tri n c a các đ n v xây l p, đ m b o mang l i l i nhu n và l i th c nh tranh cho đ n
v . Nh n th y t m quan tr ng và s c n thi t c a công tác qu n lý và s d ng v n l u
đ ng, d i s giúp đ c a Ban giám đ c và cán b , nhân viên công ty cùng v i s
h ng d n t n tình c a th y giáo - TS. Nguy n Thanh Bình, em đã quy t đ nh l a
ch n đ tài: “Nâng cao hi u qu s d ng v n l u đ ng t i Chi nhánh t v n thi t k và
xây d ng” làm đ tài khóa lu n t t nghi p c a mình.
2. M c đích nghiên c u

Khóa lu n “Nâng cao hi u qu s d ng v n l u đ ng t i Chi nhánh t v n thi t
k và xây d ng” đ c l a ch n nh m gi i quy t các m c đích c b n sau:
 H th ng hóa m t s v n đ lý lu n c b n v hi u qu s d ng v n l u đ ng
c a doanh nghi p;
 ánh giá th c tr ng tình hình công tác s d ng v n l u đ ng t i Chi nhánh t
v n thi t k và xây d ng;
 xu t m t s gi i pháp nh m t ng c
doanh nghi p trong th i gian t i.

ng hi u qu s d ng v n l u đ ng cho


3.

it

ng nghiên c u

i t ng nghiên c u c a khóa lu n là hi u qu s d ng v n l u đ ng c a Chi
nhánh t v n thi t k và xây d ng.
4. Ph m vi nghiên c u
V th i gian:

ánh giá công tác s d ng v n l u đ ng c a công ty trong giai

đo n ba n m t n m 2011 đ n n m 2013.
V không gian: Tình hình tài chính, hi u qu công tác s d ng v n l u đ ng c a
Chi nhánh t v n thi t k và xây d ng.
5. Ph

ng pháp nghiên c u

Khóa lu n s d ng ph ng pháp th ng kê mô t , ph
k t h p các s li u tính toán, phân tích và rút ra k t lu n.

ng pháp th ng kê so sánh,

6. K t c u khóa lu n
B c c bài khóa lu n t t nghi p c a em g m ba ch

ng:

Ch ng 1: Lý lu n chung v v n l u đ ng và hi u qu s d ng v n l u đ ng
c a doanh nghi p
Ch ng 2: Th c tr ng ho t đ ng qu n lý và s d ng v n l u đ ng t i Chi
nhánh t v n thi t k và xây d ng thu c T ng công ty xây d ng công nghi p Vi t
Nam
Ch ng 3: Gi i pháp nâng cao hi u qu s d ng v n l u đ ng t i Chi nhánh
t v n thi t k và xây d ng thu c T ng công ty xây d ng công nghi p Vi t Nam

Thang Long University Library


CH

NG 1.

LÝ LU N CHUNG V V N L U
NG VÀ NÂNG CAO HI U
QU S D NG V N L U

NG C A DOANH NGHI P

1.1. Khái quát v v n l u đ ng c a doanh nghi p
1.1.1. Khái ni m và đ c đi m v n l u đ ng
Qu n tr tài chính là m t trong nh ng ho t đ ng quan tr ng nh t c a doanh
nghi p, bao g m nhi u m t trong đó qu n lý v n doanh nghi p là m t n i dung đ c
bi t đ c chú tr ng và xuyên su t. Các nhà qu n tr tài chính ho ch đ nh các chính
sách qu n lý v n v i m c tiêu đ m b o cho quá trình SXKD ho t đ ng n đ nh và đ t
hi u qu cao nh t.
M t doanh nghi p dù thu c l nh v c s n xu t hay th ng m i khi ti n hành kinh
doanh đ u c n ph i có v n. David Begg đ a ra đ nh ngh a trong cu n “Kinh t h c”
r ng: “V n hi n v t là giá tr c a hàng hóa đã s n xu t đ c s d ng đ t o ra hàng
hóa và d ch v khác. Ngoài ra còn có v n tài chính. B n thân v n là m t hàng hóa
nh ng đ c ti p t c s d ng vào s n xu t kinh doanh ti p theo”. Quan đi m này đã
cho th y ngu n g c hình thành và tr ng thái bi u hi n c a v n.
Trong c c u v n doanh nghi pkhi tham gia quá trình SXKD, v n c đ nh là tài
s n không b thay đ i hình dáng hi n v t ban đ u trong khi giá tr c a v n l u đ ng
đ c chuy n d ch toàn b , m t l n vào giá tr s n ph m. Kh i đ u vòng tu n hoàn v n,
v n l u đ ng t hình thái ti n t ban đ u chuy n sang hình thái v n v t t hàng hoá d
tr và v n s n xu t. K t thúc vòng tu n hoàn, sau khi s n ph m đ c tiêu th , v n l u
đ ng l i tr v hình thái ti n t nh đi m xu t phát ban đ u c a nó. Sau m i chu k tái
s n xu t, v n l u đ ng hoàn thành m t vòng luân chuy n.
V n l u đ ng là s v n ti n t ng tr c đ đ u t , mua s m tài s n l u đ ng c a
doanh nghi p nh m đ m b o cho quá trình s n xu t kinh doanh đ c ti n hành liên
t c. V n l u đ ng là bi u hi n b ng ti n c a tài s n l u đ ng hay ngu n v n mà doanh
nghi p dùng đ tài tr cho các tài s n ng n h n. Tài s n l u đ ng là nh ng tài s n ng n
h n, th ng xuyên luân chuy n trong quá trình kinh doanh. Tài s n l u đ ng t n t i
d i d ng d tr s n xu t (nguyên v t li u, bán thành ph m, công c , d ng c ... ), s n
ph m đang trong quá trình s n xu t (s n ph m d dang), thành ph m, chi phí tiêu th ,
ti n m t... trong giai đo n l u thông. Trong b ng cân đ i tài s n c a doanh nghi p thì

tài s n l u đ ng ch y u đ c th hi n các b ph n là ti n m t, các ch ng khoán có
thanh kho n cao, các kho n ph i thu và d tr t n kho. Giá tr c a tài s n l u đ ng
th

ng chi m t tr ng t

ng đ i cao trong t ng giá tr tài s n c a doanh nghi p.

ây là m t ch s tài chính dùng đ đo l

ng hi u qu ho t đ ng c ng nh n ng

l c tài chính trong ng n h n c a m t công ty. V n l u đ ng d ng có ngh a là công ty
có kh n ng chi tr đ c các ngh a v n ng n h n c a mình. Ng c l i, n u v n l u
1


đ ng là m t s âm t c là hi n t i công ty không có kh n ng thanh toán các kho n n
b ng tài s n hi n có c a mình (bao g m ti n m t, kho n ph i thu, t n kho).
N u nh l

ng tài s n hi n t i c a m t công ty không l n h n các t ng các

kho n n hi n t i thì công ty này có th s g p khó kh n trong vi c thanh toán cho các
ch n trong ng n h n. Tr ng h p x u nh t là công ty có th b phá s n. Nhìn vào các
v phá s n trong kinh doanh, tuy nguyên nhân có th xu t phát t nhi u y u t không
ch do qu n lý v n l u đ ng kém hi u qu , song c ng th y đ c s y u kém c a m t
s doanh nghi p trong ho ch đ nh và ki m soát ch t ch v n l u đ ng là m t nguyên
nhân d n đ n th t b i cu i cùng c a h .
1.1.2. Phân lo i v n l u đ ng

T ch c và qu n lý v n l u đ ng trong doanh nghi p h t s c quan tr ng b i
doanh nghi p qu n lý và s d ng v n l u đ ng càng hi u qu thì s n xu t càng đ c
nhi u thành ph m. Tùy thu c vào nh ng tiêu th c và m c đích c th mà doanh
nghi p phân lo i v n l u đ ng khác nhau đ d dàng qu n lý. M t s tiêu th c c b n
đ phân lo i v n l u đ ng nh sau:
1.1.2.1. Phân lo i theo t ng giai đo n trong ho t đ ng s n xu t kinh doanh
V n l u đ ng trong quá trình d tr s n xu t bao g m: v t li u chính, v t
li u ph , ph tùng thay th , bao bì đóng gói và công c d ng c nh …
V n l u đ ng trong quá trình s n xu t bao g m: giá tr s n ph m d dang ch
t o, bán thành ph m, chi phí phân b .
V n l u đ ng trong quá trình l u thông bao g m: giá tr thành ph m, v n
trong thanh toán và v n b ng ti n.
T cách phân lo i này cho th y vai trò và s phân b c a v n l u đ ng trong
t ng khâu c a quá trình SXKD, đ ng th i có nh ng bi n pháp thích h p đi u ch nh c
c u v n l u đ ng h u hi u nh t.
1.1.2.2. Phân lo i theo hình thái bi u hi n
Theo tiêu th c này, v n l u đ ng đ

c chia thành:

V n b ng ti n và v n trong thanh toán:
 V n b ng ti n: g m ti n m t t i qu , ti n g i ngân hàng, ti n đang chuy n, k
c kim lo i quý (Vàng, b c, đá quý …)
 V n trong thanh toán: Các kho n n ph i thu c a khách hàng, các kho n t m
ng, các kho n ph i thu khác..
V n v t t hàng hóa:
V n v t t hàng hóa (hay còn g i là hàng t n kho) bao g m nguyên, nhiên v t
li u, ph tùng thay th , công c , d ng c lao đ ng, s n ph m d dang và thành ph m.
2

Thang Long University Library


V n v chi phí tr tr

c:

Là nh ng kho n chi phí l n h n th c t đã phát sinh có liên quan đ n nhi u chu
k kinh doanh nên đ c phân b vào giá thành s n ph m c a nhi u chu k kinh doanh
nh : chi phí s a ch a l n TSC , chi phí thuê tài s n, chi phí nghiên c u thí nghi m,
c i ti n k thu t, chi phí xây d ng, l p đ t các công trình t m th i, chi phí v ván
khuôn, giàn giáo, ph i l p dùng trong xây d ng c b n …
1.1.2.3. Phân lo i d a theongu n hình thành
Theo cách th c này, v n đ

c chia làm 2 lo i: V n ch s h u và N ph i tr

V n ch s h u:
ây là s v n l u đ ng thu c quy n s h u c a doanh nghi p, doanh nghi p có
quy n s h u, đ nh đo t. M i lo i hình doanh nghi p thu c các thành ph n kinh t
khác nhau thì v n s h u l i có hình thái riêng nh v n đ u t do doanh nghi p t b
ra, v n đ u t t NSNN, v n góp c ph n trong công ty c ph n, v n góp t các thành
viên trong công ty liên doanh, v n b sung t l i nhu n…
N ph i tr :
V n l u đ ng hình thành t v n vay các ngân hàng th

ng m i ho c các t ch c,

v n vay b ng cách phát hành trái phi u, các kho n n khách hàng ch a thanh toán.
c đi m ngu n v n l u đ ng này doanh nghi p ch đ c s d ng trong m t th i gian

nh t đ nh.
V i hình th c phân l i này d dàng nhìn ra k t c u v n c a doanh nghi p đ c
hình thành t v n t có c a danh nghi p hay n ph i tr , song nh ng kho n n ph i tr
đ u kèm theo chi phí s d ng c a nó. Vì v y các nhà qu n tr tài chính c n tính toán
sao cho các ngu n tài tr
m c t i u nh m gi m th p chi phí s d ng v n.
T đó có các chính sách qu n lý, huy đ ng và s d ng v n l u đ ng có hi u qu ,
đ m b o tính an toàn h n khi s d ng v n c a doanh nghi p.
1.1.2.4. Phân lo i d a vào bi n pháp qu n lý v n l u đ ng
V n l u đ ng đ nh m c: là v n đ c quy đ nh c n thi t, th ng xuyên cho ho t
đ ng s n xu t, kinh doanh c a doanh nghi p bao g m: v n d tr trong s n xu t, v n
thành ph m.
V n l u đ ng không đ nh m c: là b ph n v n l u đ ng tr c ti p ph c v cho
giai đo n l u thông thành ph m g m v n trong thanh toán, v n b ng ti n…
1.1.2.5. Phân lo i theo th i gian huy đ ng và s d ng v n
C n c vào th i gian huy đ ng và s d ng v n l u đ ng có th phân chia ngu n
v n l u đ ng c a doanh nghi p thành hai lo i: ngu n v n l u đ ngt m th i và ngu n
v n l u đ ng th

ng xuyên.
3


Ngu n v n l u đ ngt m th i:
 Vay ng n h n ngân hàng: doanh nghi p có th ti n hành làm h s vay v n
ng n h n c a ngân hàng, khi h t quá trình s n xu t kinh doanh thu đ c ti n
s tr cho ngân hàng c g c và lãi.
 S d ng các ngu n v n nhàn r i có trong doanh nghi p: đó là các kho n
v n chi m d ng c a doanh nghi p nh các kho n thu ph i n p nh ng ch a
n p, các kho n tr cán b công nhân viên nh ng ch a đ n h n tr , các kho n

đ t c c c a khách hàng hay các kho n mua ch u c a doanh nghi p.
 Chi t kh u th

ng phi u ho c các gi y t khác: khi doanh nghi p bán ch u

hàng cho đ i tác s nh n đ c th ng phi u c a khách hàng. N u c n v n mà
ch a đ n h n tr c a khách hàng, doanh nghi p có th lên ngân hàng đ chi t
kh u th ng phi u l y m t kho n ti n nh h n giá tr th c c a th ng phi u.
Ngu n v n l u đ ngth

ng xuyên:

 Vay trên th tr ng tài chính: b ng cách phát hành c phi u ho c trái phi u
c a doanh nghi p trên th tr ng tài chính. B ng cách này doanh nghi p s có
m tl

ng v n dài h n và n đ nh.

 S d ng v n ch s h u ho c l i nhu n đ l i: doanh nghi p nào c ng có
m t l ng v n ch nh t đ nh khi m i thành l p, doanh nghi p làm n có lãi có
trích l i nhu n nh m tái s n xu t m r ng kinh doanh.
Trong cách phân lo i này m i ngu n v n đ u có u, nh c đi m riêng c a nó.
N u doanh nghi p ch n ngu n v n ng n h n tài tr cho tài s n l u đ ng thì có u
đi m là lãi su t ch u th p, v n có th quay vòng nhanh, doanh nghi p không b đ ng
v n. Nh ng nh c đi m là doanh nghi p d b m c ph i r i ro thanh toán khi chi m
d ng quá nhi u v n và r i ro v lãi su t thay đ i trên th tr ng.
i v i ngu n v n
dài h n u đi m là ít ch u r i ro thanh toán và lãi su t th tr ng, song s d ng ngu n
này s ph i ch u chi phí cao và b lãng phí v n vì thông th ng s d ng v n ng n h n
đ tài tr cho tài s n l u đ ng.

1.1.3. Vai trò c a v n l u đ ng
ti n hành s n xu t, ngoài TSC nh máy móc, thi t b , nhà x ng...
doanh nghi p ph i b ra m t l ng ti n nh t đ nh đ mua s m hàng hóa, nguyên
v t li u... ph c v cho quá trình s n xu t. Nh v y v n l u đ ng là đi u ki n đ u
tiên đ doanh nghi p đi vào ho t đ ng hay nói cách khác v n l u đ ng là đi u ki n
tiên quy t c a quá trình s n xu t kinh doanh.

4

Thang Long University Library


Ngoài ra v n l u đ ng còn đ m b o cho quá trình tái s n xu t c a doanh
nghi p đ c ti n hành th ng xuyên, liên t c. V n l u đ ng còn là công c ph n
ánh đánh giá quá trình mua s m, d tr , s n xu t, tiêu th c a doanh nghi p.
V n l u đ ng còn có kh n ng quy t đ nh đ n quy mô ho t đ ng c a doanh
nghi p. Trong n n kinh t th tr ng doanh nghi p hoàn toàn t ch trong vi c s
d ng v n nên khi mu n m r ng quy mô c a doanh nghi p ph i huy đ ng m t
l ng v n nh t đ nh đ đ u t ít nh t là đ đ d tr v t t hàng hóa. V n l u
đ ng còn giúp cho doanh nghi p ch p đ
tranh cho doanh nghi p.

c th i c kinh doanh và t o l i th c nh

V n l u đ ng còn là b ph n ch y u c u thành nên giá thành s n ph m do
đ c đi m luân chuy n toàn b m t l n vào giá tr s n ph m. Giá tr c a hàng hóa
bán ra đ c tính toán trên c s bù đ p đ c giá thành s n ph m c ng thêm m t
ph n l i nhu n. Do đó, v n l u đ ng đóng vai trò quy t đ nh trong vi c tính giá c
hàng hóa bán ra.
1.2. T ng c

ng qu n lý và nâng cao hi u qu s d ngv n l u đ ng

các doanh

nghi p
1.2.1. Khái ni m hi u qu s d ng v n l u đ ng
M t doanh nghi p ti n hành ho t đ ng s n xu t kinh doanh v i m c tiêu t i đa
hóa giá tr c a ch s h u. Mu n đ c nh v y doanh nghi p c n ph i làm t t công
tác qu n lý doanh nghi p, trong đó bao g m qu n lý v n l u đ ng là m t ho t đ ng
qu n tr vô cùng quan tr ng, không ch đem l i l i ích cho b n thân doanh nghi p mà
còn đáp ng nhu c u c a toàn xã h i.
Hi u qu s d ng v n l u đ ng là m t ph m trù kinh t ph n ánh n ng l c, trình
đ khai thác và s d ng tài s n l u đ ng, v n l u đ ng c a doanh nghi p trong quá
trình SXKD đ đ m b o m c tiêu t i đa hóa l i nhu n và t i thi u hóa chi phí c a
doanh nghi p.
D i góc đ kinh t đánh giá thì hi u qu SKXD đ c th hi n qua ch tiêu l i
nhu n hay nói cách khác ch tiêu l i nhu n nói lên hi u qu s d ng v n.
1.2.2. S c n thi t nâng cao hi u qu s d ng v n l u đ ng
Nh đã nói trên đ ti n hành b t c ho t đ ng s n xu t kinh doanh nào đi u
ki n không th thi u là v n. Khi đã có đ ng v n trong tay thì m t câu h i n a đ t ra là
ta ph i s d ng đ ng v n đó nh th nào đ v n đó sinh l i, v n ph i sinh l i là nhân
t quy t đ nh s t n t i và phát tri n c a doanh nghi p. L i ích kinh doanh đòi h i
doanh nghi p ph i qu n lý, s d ng h p lý, có hi u qu đ ng v n, ti t ki m đ c v n
t ng tích l y đ th c hi n tái s n xu t và m r ng quy mô s n xu t ngày càng l n h n.
5


Nâng cao hi u qu s d ng v n l u đ ng t o ra s an toàn và đ m b o kh n ng
thanh toán cho doanh nghi p. Vi c qu n lý tài s n l u đ ng t t s giúp doanh nghi p

t o m t c c u v n h p lý, duy trì ho t đ ng kinh doanh bình th ng, liên t c, tránh
đ ng v n, gi m thi u chi phí và đ m b o kh n ng thanh toán cho doanh nghi p.
m b o kh n ng linh ho t v tài chính, t ng c

ng s t ch và gi m b t r i ro

trong kinh doanh. Nâng cao hi u qu s d ng v n l u đ ng giúp v n l u đ ng quay
vòng nhanh d n đ n ti t ki m cho doanh nghi p, doanh nghi p s có v n ho t đ ng
SKXD, t ch không b ph c thu c vào các ngu n tài tr bên ngoài, s d ng linh ho t
ngu n v n s làm gi m thi u nh ng r i ro c a doanh nghi p.
Nâng cao hi u qu s d ng v n l u đ ng c ng t ng c ng s g n bó c a doanh
nghi p v i th tr ng, góp ph n th c hi n các m c tiêu xã h i nh th a mãn các nhu
c u c a các thành viên trong xã h i v thu nh p, công vi c…
1.2.3. Các ph

ng pháp nh m đánh giá hi u qu s d ng v n l u đ ng trong

doanh nghi p
Trong phân tích tài chính có nhi u ph ng pháp ti n hành đánh giá, đ i v i vi c
đánh giá hi u qu s d ng v n l u đ ng thông th ng các nhà phân tích s d ng các
ph

ng pháp đó là: ph

1.2.3.1. Ph

ng pháp so sánh, ph

ng pháp t s và ph

ng pháp Dupont.

ng pháp so sánh

Là ph ng pháp đ c s d ng ph bi n trong l nh v c qu n lý tài chính, và khi
đánh giá hi u qu s d ng v n l u đ ng các nhà qu n lý c ng r t hay s d ng ph ng
pháp này. i u ki n đ áp d ng ph ng pháp so sánh là các ch tiêu tài chính ph i
th ng nh t v không gian, th i gian, n i dung, tính ch t và đ n v tính toán…và theo
m c đích phân tích mà xác đ nh s g c so sánh. G c so sánh đ c ch n là g c v m t
th i gian ho c không gian, k phân tích đ c l a ch n là k báo cáo ho c k k ho ch,
giá tr so sánh có th b ng s tuy t đ i, s t ng đ i ho c s bình quân. Các tiêu chu n
so sánh g m:
- So sánh gi a s th c hi n trong k này v i s th c hi n trong k tr c đ th y
rõ xu h ng thay đ i v tài chính doanh nghi p là t ng tr ng hay th t lùi trong ho t
đ ng kinh doanh.
- So sánh gi a s li u c a doanh nghi p v i s li u trung bình ngành c a các
doanh nghi p khác đ đánh giá tình hình tài chính c a doanh nghi p mình t t hay x u,
đ c hay ch a đ c, c ng nh v th c a doanh nghi p trên th tr ng.
- So sánh theo chi u d c đ xem xét t tr ng c a t ng ch tiêu v i t ng th , so
sánh chi u ngang c a nhi u k đ th y s bi n đ i c v s l ng t ng đ i và tuy t
đ i c a m t ch tiêu nào đó qua các niên đ k toán liên ti p.
6

Thang Long University Library


1.2.3.2. Ph

ng pháp t s

T s là công c phân tích tài chính ph thông nh t, m t t s là m i quan h
gi a hai dòng ho c hai nhóm dòng c a b ng cân đ i tài s n. Ph ng pháp phân tích t
s d a trên ý ngh a chu n m c các t l c a đ i l ng tài chính. V nguyên t c,
ph ng pháp t l yêu c u ph i xác đ nh các ng ng, các đ nh m c đ nh n xét, đánh
giá tình hình tài chính doanh nghi p, trên c s so sánh các t l c a doanh nghi p v i
giá tr các t l tham chi u.
Trong phân tích tài chính doanh nghi p, các t l tài chính đ c phân thành các
nhóm t l đ c tr ng, ph n ánh nh ng n i dung c b n theo các m c tiêu ho t đ ng
c a doanh nghi p. ó là các nhóm t l v kh n ng thanh toán, nhóm t l v c c u
v n và ngu n v n, nhóm t l v n ng l c ho t đ ng kinh doanh, nhóm t l v kh
n ng sinh l i.
M i nhóm t l l i bao g m nhi u t l ph n ánh riêng l , t ng b ph n c a ho t
đ ng tài chính trong t ng tr ng h p khác nhau, tùy theo giác đ phân tích, ng i
phân tích l a ch n các nhóm ch tiêu khác nhau đ ph c v m c tiêu phân tích c a
mình.
Ch n đúng các t s và ti n hành phân tích chúng, ch c ch n ta s phát hi n đ c
tình hình tài chính. Phân tích t s cho phép phân tích đ y đ khuynh h ng vì m t s
d u hi u có th đ
riêng r .
1.2.3.3. Ph

c k t lu n thông qua quan sát s l n các hi n t

ng nghiên c u

ng pháp Dupont

Công ty Dupont là công ty đ u tiên M s d ng các m i quan h t ng h gi a
các t l tài chính ch y u đ phân tích các t s tài chính. Vì v y, nó đ c g i là
ph ng pháp Dupont. V i ph ng pháp này, các nhà phân tích s nh n bi t đ c

nh ng nguyên nhân d n đ n các hi n t ng t t, x u trong ho t đ ng c a doanh nghi p.
B n ch t c a ph ng pháp này là tách m t t s t ng h p ph n nh s c sinh l i c a
doanh nghi p nh thu nh p trên tài s n (ROA), thu nh p sau thu trên v n ch s h u
(ROE) thành tích s c a chu i các t s có m i quan h nhân qu v i nhau. i u đó
cho phép phân tích nh h ng c a các t s đ i v i các t s t ng h p.
T su t sinh l i c a tài s n (ROA)
LNST
ROA =

T ng tài s n

- Ch tiêu này cho bi t m t đ ng tài s n t o ra bao nhi u đ ng lãi cho ch s h u
- Ch tiêu này so v i doanh nghi p khác càng cao ch ng t kh n ng sinh l i l n,
ti m n ng cao.
7


ây là m t trong nh ng ch tiêu quan tr ng đ đánh giá xem doanh nghi p ho t
đ ng hi u qu đ n đâu.
T su t l i nhu n biên (ROS)
LNST
ROS =

Doanh thu

L i nhu n biên là t s so sánh thu nh p trên m t đ ng doanh thu, nó đ c tính
b ng cách l y l i nhu n sau thu chia cho doanh thu. Ch tiêu này th hi n m i liên
quan gi a doanh thu và l i nhu n. ây là hai y u t có liên quan m t thi t v i nhau,
doanh thu th hi n vai trò và v trí c a doanh nghi p trên th tr ng, và l i nhu n th
hi n ch t l

ng hi u qu cu i cùng c a doanh nghi p.

Ý ngh a c a ch tiêu này cho bi t m t đ ng doanh thu có bao nhiêu đ ng l i
nhu n cho ch s h u. ROS là ch tiêu t ng h p ph n ánh k t qu kinh doanh c a
doanh nghi p, do v y ch s càng cao ch ng t doanh nghi p kinh doanh có hi u qu .
ng th c Dupont:

ROE =

LNST
V n CSH

=

LNST
TSNH

x

TSNH
Doanh thu

x

Doanh thu
V n CSH

Nh v y qua khai tri n ch tiêu ROE chúng ta có th th y ch tiêu này đ c c u
thành b i các y u t nh h ng tr c ti p đ n ho t đ ng nâng cao hi u qu s d ng v n

l u đ ng đó là l i nhu n sau thu , tài s n ng n h n, doanh thu và v n CSH.
t ng
hi u qu s n xu t kinh doanh (t c là gia t ng ROE) doanh nghi p có s l a ch n c
b n:
Th nh t doanh nghi p có th gia t ng kh n ng s d ng tài s n ng n h n đ
nâng cao l i nhu n có đ c sau thu trên m t đ ng tài s n ng n h n.
Th hai doanh nghi p có th nâng cao hi u qu kinh doanh b ng cách s d ng t t
h n các tài s n s n có c a mình nh mnâng cao doanh thu và đ ng th i ti t gi m chi
phí nh m gia t ng l i nhu n
Khi áp d ng công th c Dupont vào phân tích các nhà phân tích nên ti n hành so
sánh ch tiêu ROE c a doanh nghi p qua các n m. Sau đó phân tích xem s t ng
tr ng ho c t t gi m c a ch s nay qua các n m b t ngu n t nguyên nhân nào trong
ba nguyên nhân k trên t đó đ a ra nh n đ nh và d đoán xu h
các n m sau.
D ng th c m r ng c a công th c Dupont c ng phân tích t

ng c a ROE trong
ng t nh d ng

th c c b n song nhà phân tích ph i nhìn sâu h n vào c c u c a biên l i nhu n ròng
8

Thang Long University Library


nh nhìn vào nh h

ng t các kho n l i nhu n khác ngoài kho n l i nhu n đ n t

ho t đ ng kinh doanh chính c a doanh nghi p và nh h

ng c a thu .

Nhìn vào ch tiêu này các nhà phân tích s đánh giá đ

c m c t ng biên l i

nhu n c a doanh nghi p đ n t đâu. N u nó ch y u đ n t các kho n l i nhu n khác
nh thanh lý tài s n hay đ n t vi c doanh nghi p đ c mi n gi m thu t m th i thì
các nhà phân tích c n l u ý đánh giá l i hi u qu ho t đ ng th t s c a doanh nghi p.
1.2.4. Các ch tiêu đánh giá hi u qu s d ng v n l u đ ng
Khi đánh giá hi u qu s d ng tài s n l u đ ng có r t nhi u ch tiêu nh ng nhìn
chung các nhà phân tích tài chính th ng ch s d ng m t s ch tiêu c b n.
1.2.4.1. Các ch tiêu v kh n ng thanh toán c a doanh nghi p
Các ch tiêu kh n ng thanh toán c a doanh nghi p dành đ

c r t nhi u s quan

tâm c a các nhà đ u t , nhà cung c p…, đ đánh giá doanh nghi p có đ kh n ng chi
tr các kho n n đ n h n không. T đó đ a ra nh ng quy t đ nh đ u t , cho vay…đ i
v i doanh nghi p. D i đây là m t s ch tiêu th hi n kh n ng thanh toán th ng
dùng:
H s kh n ng thanh toán ng n h n:là th

c đo kh n ng thanh toán ng n

h n c a doanh nghi p, cho bi t m c đ các kho n n c a các ch n ng n h n đ c
trang tr i b ng các tài s n có th chuy n thành ti n trong giai đo n t ng đ ng v i
th i h n c a các kho n n đó.
T ng TSNH

H s kh n ng thanh

=

toán ng n h n (K)

N ng n h n

K = 2: t t nh t vì khi đó các kho n n ng n h n c a doanh nghi p đ

cđ mb o

b ng toàn b tài s n c a doanh nghi p.
K <2: kh n ng thanh toán c a doanh nghi p kém, doanh nghi p không có kh
n ng thanh toán đ y đ các kho n n khi đ n h n.
H s kh n ng thanh toán nhanh: ph n ánh kh n ng thanh toán các kho n n
ng n h n c a doanh nghi p mà không ph thu c vào vi c bán tài s n là d tr , t n
kho.
T ng TSNH - Kho
H s kh n ng thanh toán =
nhanh (K’)

N ng n h n

K’ = 1: t t nh t vì khi đó doanh nghi p có kh n ng thanh toán cao
K’ < 1: ph n ánh kh n ng thanh toán c a doanh nghi p kém.
9


H s kh n ng thanh toán t c th i:Th hi n kh n ng bù đ p n ng n h n

b ng s ti n đang có c a doanh nghi p. Do ti n có t m quan tr ng đ c bi t quy t đ nh
tính thanh toán nên ch tiêu này đ c s d ng nh m đánh giá kh t khe kh n ng thanh
toán ng n h n c a doanh nghi p.
Ti n và các kho n t
H s kh n ng thanh
toán t c th i

=

ng đ

ng ti n

N ng n h n

Theo các công th c trên, kh n ng thanh toán c a doanh nghi p s là t t n u tài
s n l u đ ng và đ u t ng n h n chuy n d ch theo xu h ng t ng lên và n ng n h n
chuy n d ch theo xu h ng gi m xu ng; ho c đ u chuy n d ch theo xu h ng cùng
t ng nh ng t c đ t ng c a tài s n l u đ ng và đ u t ng n h n l n h n t c đ t ng
c a n ng n h n; ho c đ u chuy n d ch theo xu h ng cùng gi m nh ng t c đ gi m
c a tài s n l u đ ng và đ u t ng n h n nh h n t c đ gi m c a n ng n h n. Tuy
nhiên đây xu t hi n mâu thu n đó là kh n ng thanh toán ng n h n c a doanh nghi p
là ch tiêu ph n ánh tình hình tài chính c a doanh nghi p, không th nói m t cách đ n
gi n tình hình tài chính c a doanh nghi p là t t n u kh n ng thanh toán ng n h n l n.
1.2.4.2. Các ch tiêu v kh n ngho t đ ng kinh doanh
S vòng quay hàng t n kho: là s l n mà hàng t n kho bình quân luân chuy n
trong k , s vòng quay hàng t n kho càng cao thì vi c kinh doanh đ c đánh giá t t.
Giá v n hàng bán
S vòng quay hàng t n kho

=
Hàng t n kho bình quân
trong k

S ngày t n kho bình quân:cho bi t m t l n luân chuy n c a hàng t n kho
trung bình h t bao nhiêu ngày. T s này càng nh thì càng t t, vì s ngày luân chuy n
c a hàng t n kho càng nh ch ng t hàng t n kho luân chuy n đ c càng nhanh, càng
có l i cho doanh nghi p.
360
S ngày t n kho bình quân

=
S vòng quay hàng t n kho

S vòng quay các kho n ph i thu:ph n ánh t c đ chuy n đ i các kho n ph i
thu thành ti n m t c a doanh nghi p, s vòng quay càng l n ch ng t t c đ thu h i
các kho n n càng nhanh, doanh nghi p qu n lý và s d ng v n có hi u qu t t.

10

Thang Long University Library


Doanh thu thu n
S vòng quay các kho n ph i thu =
Các kho n ph i thu
K thu ti n bình quân (s ngày m t vòng quay kho n ph i thu): ph n ánh s
ngày c n thi t đ thu đ c các kho n ph i thu. Vòng quay các kho n ph i thu càng l n
thì k thu ti n trung bình càng nh và ng c l i.
360

K thu ti n bình quân

=
S vòng quay các kho n
ph i thu

1.2.4.3. Các ch tiêu đánh giá hi u qu s d ng v n l u đ ng
T c đ luân chuy n v n l u đ ng:
Có th đo b ng hai ch tiêu là s l n luân chuy n và k luân chuy n v n.
 S l n luân chuy n v n l u đ ng: ph n ánh s vòng quay v n đ
trong k nh t đ nh (th ng trong 1 n m).

c th c hi n

T ng m c luân chuy n v n trong k
S l n luân chuy n

=

v n l u đ ng

V n l u đ ng bình quân trong k

i v i vi c xem xét hi u qu s d ng v n l u đ ng ch tiêu này càng cao càng
t t, có ngh a s l n luân chuy n càng nhi u hay s vòng quay v n càng l n thì doanh
nghi p c n ít v n l u đ ng ph c v cho ho t đ ng kinh doanh. Vì th doanh nghi p có
th gi m ngu n v n l u đ ng đi vay đ gi m thi u chi phí đi vay t các ngu n tài tr .
 K luân chuy n v n l u đ ng:cho bi t th i gian c a vòng quay v n l u đ ng
t c là s ngày c n thi t c a m t vòng quay v n l u đ ng. Th i gian quay vòng
càng nh , v n quay vòng càng nhanh, đi u này s giúp doanh nghi p nhanh

thu h i v n đ tái s n xu t.
360
K luân chuy n v n

=

S l n luân chuy n v n

l u đ ng

l u đ ng

M c ti t ki m v n l u đ ng:do t ng t c đ luân chuy n v n nên doanh nghi p
t ng thêm t ng m c luân chuy n v n song không t ng thêm ho c t ng không đáng k
quy mô v n l u đ ng.
11


M1 (K1 – K0)
M c ti t ki m =
v n l u đ ng

360

Trong đó: M1 là T ng m c luân chuy n v n n m k ho ch
K1,K0 là k luân chuy n v n n m báo cáo, k ho ch
i u ki n đ có m c ti t ki m v n l u đ ng là t ng m c luân chuy n v n k k
ho ch ph a l n h n k báo cáo và v n l u đ ng k k ho ch ph i l n h n v n l u
đ ng k báo cáo.
Hàm l ng v n l u đ ng: t s này cho bi t m i đ ng doanh thu doanh nghi p

c n s d ng bao nhiêu đ ng v n l u đ ng. Ch tiêu này càng th p, hi u qu kinh t
càng cao.
V n l u đ ng bình quân trong k
Hàm l

ng v n l u đ ng =

Doanh thu thu n

T su t sinh l i c av n l u đ ng:Ch tiêu này ph n ánh kh n ng sinh l i c a
v n l u đ ng, nó cho bi t m i đ n v tài s n l u đ ng đang s d ng trong k đem l i
bao nhiêu đ n v l i nhu n sau thu .
L i nhu n sau thu
T su t sinh l i c a v n =
l u đ ng

V n l u đ ng bình quân trong k

Ch s này càng cao thì hi u qu s d ng v n l u đ ng càng l n.
ánh giá chung: Hi u qu s d ng v n l u đ ng là m t trong nh ng ch tiêu t ng
h p dùng đ đánh giá ch t l ng công tác qu n lý và s d ng v n kinh doanh nói
chung c a doanh nghi p. Thông qua ch tiêu đánh giá hi u qu s d ng v n l u đ ng
cho phép các nhà qu n lý tài chính doanh nghi p có m t cái nhìn chính xác, toàn di n
v tình hình qu n lý và s d ng v n l u đ ng c a đ n v mình t đó đ ra các bi n
pháp, các chính sách các quy t đ nh đúng đ n, phù h p đ vi c qu n lý và s d ng
đ ng v n nói chung và v n l u đ ng nói riêng ngày càng có hi u qu trong t ng lai.
Suy cho cùng vi c nâng cao hi u qu s d ng v n l u đ ng là nh m vào vi c
nâng cao l i nhu n. Có l i nhu n chúng ta m i có tích lu đ tái s n xu t ngày càng
m r ng.
1.2.5. Các nhân t

nh h

ng t i hi u qu s d ng v n l u đ ng

Tình hình s d ng v n l u đ ng

m idoanh nghi p đ u có nh ng đi m khác

nhau, bên c nh đó hi u qu s d ng v n l u đ ng còn b

nh h

ng b i nh ng y u t

12

Thang Long University Library


trong và ngoài doanh nghi p.

có th hình dung đ

c rõ nét các nhân t này ta có

th chia chúng thành 2 nhóm nhân t ch quan và khách quan.
1.2.5.1. Nhân t ch quan
Nhóm các nhân t ch quan là nhóm các nhân t thu c v phía doanh nghi p.
M t s các nhân t chính có th nh c đ n nh :

K t qu s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p
M t nhân t quan tr ng tác đ ng tr c ti p đ n hi u qu s d ng v n l u đ ng c a
doanh nghi p là k t qu s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p hay nói cách khác là
doanh thu và l i nhu n. Doanh thu và l i nhu n cao hay th p ph n ánh v n l u đ ng
s d ng hi u qu hay không hi u qu . Do đó v n đ m u ch t đ i v i doanh nghi p là
ph i tìm m i cách đ nâng cao doanh thu và l i nhu n.
S phùh p gi a v n c đ nh và v n l u đ ng trong doanh nghi p
M i lo i hình doanh nghi p l i có m t c c u riêng v v n sao cho đó là phù h p
nh t cho s phát tri n c a doanh nghi p. S cân đ i gi a t tr ng v n l u đ ng v i
v n c đ nh s thúc đ y quá trình phát tri n c a doanh nghi p đ ng th i nó c ng có tác
đ ng l n đ n hi u qu s d ng v n l u đ ng c a doanh nghi p.
N u trong doanh nghi p l ng v n l u đ ng quá nhi u so v i nhu c u c a doanh
nghi p, trong khi đó v n c đ nh thì không đ cho ho t đ ng kinh doanh c a doanh
nghi p đ c di n ra m t cách bình th ng, đi u này c ng s làm nh h ng l n đ n
hi u qu s d ng v n c a doanh nghi p. D gây đ ng v n l u đ ng t n kém chi phí
ph i tr cho các ngu n tài tr , nh ng c ng không đ m b o ho t đ ng SXKD khi không
có đ v n l u đ ng cho ho t đ ng kinh doanh.
N u v n l u đ ng quá ít không đ cho ho t đ ng kinh doanh, v n c đ nh quá
nhi u s d n đ n d th a v n c đ nh, nh v y doanh nghi p s gây ra lãng phí ngu n
v n khi đ u t vào tài s n c đ nh, làm đ ng v n c a doanh nghi p.
Tóm l i, m t s huy đ ng v n không h p lý c ng có th gây nên tình tr ng
đ ng ho c thi u h t v n, c hai tr ng h p đ u không t t vì đ u không đ m b o ho t
đ ng c a doanh nghi p. Vì v y, doanh nghi p c n ph i có nh ng chính sách huy đ ng
v n m t cách h p lý nh t đ ti t ki m chi phí c ng nh đ m b o cho ho t đ ng SXKD
đ

c di n ra m t cách bình th

ng và liên t c.

Các nhân t thu c trình đ qu n lý v n c a doanh nghi p
Ch t l ng công tác qu n lý v n l u đ ng c ng có nh h ng r t l n đ n hi u
qu s d ng v n l u đ ng c a doanh nghi p. B i vì, công tác qu n lý v n l u đ ng s
giúp cho doanh nghi p d tr đ c m t l ng ti n m t t t v a đ m b o đ c kh n ng
thanh toán v a tránh đ c tình tr ng thi u ti n m t t m th i ho c lãng phí do gi quá
nhi u ti n m t, đ ng th i c ng xác đ nh đ c m t l ng d tr h p lý giúp cho quá
13


trình s n xu t kinh doanh đ

c liên t c mà không b d th a gây

công tác qu n lý v n l u đ ng còn làm t ng đ c s l
l nh th tr ng thông qua chính sách th ng m i.

đ ng v n. Ngoài ra

ng s n ph m tiêu th chi m

Các y u t thu c v trình đ qu n tr ngu n nhân l c
Qu n tr ngu n nhân l c là m t y u t quan tr ng chính trong b t c doanh
nghi p nào. ó là m t trong nh ng nhân t quy t đ nh trong quá trình SXKD c a
doanh nghi p. Trình đ c a qu n tr ngu n nhân l c đ c đ c đánh giá qua vi c phân
b cán b công nhân viên vào nh ng b ph n, phòng ban phù h p v i trình đ c a
t ng cá nhânthông qua trình đ lành ngh , h c v n, kinh nghi m, hi u bi t…trình đ
qu n tr ngu n nhân l c vì th c ng là m t nhân t h t s c quan tr ng quy t đ nh hi u
qu s d ng v n l u đ ng trong doanh nghi p. B i vì, v n l u đ ng là bi u hi n b ng
ti n c a tài s n l u đ ng mà nh ng cán b công nhân trong doanh nghi p là ng i tr c
ti p qu n lý và s d ng tài s n l u đ ng, n u l a ch n ngu n nhân l c trình đ kém

ho c không thích h p v i v trí công vi c s d n đ n s d ng tài s n l u đ ng không
đúng hay gây lãng phí làm gi m hi u qu s d ng v n l u đ ng và làm cho hi u qu
SXKD gi m. Vì v y, doanh nghi p c n có nh ng chính sách phân b và đào t o h p lý
ngu n nhân l c nh m phát tri n đ c h t ti m n ng c a cán b công nhân viên, không
ch vì nâng cao hi u qu s d ng v n l u đ ng mà còn vì m c đích phát tri n doanh
nghi p.
nh h

ng c a ngành ngh kinh doanh đ n hi u qu s d ng v n l u đ ng

Ngành ngh kinh doanh c a doanh nghi p c ng là nhân t

nh h

ng h t s c sâu

s c t i hi u qu s d ng v n l u đ ng c a doanh nghi p. Nhìn chung có th chia các
doanh nghi p ra thành các doanh nghi p ho t đ ng trong các ngành công nghi p n ng,
các doanh nghi p ho t đ ng trong ngành công nghi p nh và các doanh nghi p ho t
đ ng trong l nh v c th ng m i - d ch v .
M i m t doanh nghi p ho t đ ng trong các l nh v c khác nhau thì s có nhu c u
v v n l u đ ng khác nhau, do đó ho t đ ng qu n lý và s d ng v n l u đ ng c ng
khác nhau.
i v i các doanh nghi p ho t đ ng trong ngành công nghi p n ng thì nhu
c u v v n l u đ ng c a h không cao, ch chi m kho ng 20-30% v n c a doanh
nghi p. Còn đ i v i các doanh nghi p ho t đ ng trong các ngành công nghi p nh thì
nhu c u v tài s n l u đ ng c a h là trung bình kho ng 50% t ng v n c a doanh
nghi p. Các doanh nghi p ho t đ ng trong l nh v c th ng m i – d ch v có nhu c u
v v n l u đ ng là nhi u nh t chi m t i 70-80% t ng ngu n v n c a doanh nghi p.
Nh v y, đ i v i t ng lo i hình doanh nghi p khác nhau c n ph i có m t ch đ s

d ng và qu n lý v n l u đ ng sao cho phù h p v i đ c thù ho t đ ng c a doanh

14

Thang Long University Library


nghi p mình, có nh v y m i có th nâng cao h n n a hi u qu s d ng v n l u đ ng
trong doanh nghi p.
1.2.5.2. Nhân t khách quan
Là các nhân t bên ngoài tác đ ng vào làm nh h
l u đ ng c a doanh nghi p. Các y u t đó bao g m:
Các y u t thu c v môi tr

ng t i hi u qu s d ng v n

ng kinh t

N n kinh t khi v n hành luôn mang trong nó s bi n đ i và r t nhi u nh ng r i
ro ti m n. S thay đ i th ng xuyên c a các bi n s kinh t này luôn đ t doanh
nghi p tr c nguy c phá s n n u không có bi n pháp ng phó k p th i. Các bi n s
ch y u trong n n kinh t thay đ i đó là:
- Các bi n đ ng v cung c u hàng hóa trên th tr

ng:Các bi n đ ng này làm

cho giá c m t hàng thay đ i, các nhà qu n tr doanh nghi p c n ph i có bi n pháp
qu n lý sao cho giá c c a s n ph m s n xu t ra đáp ng m t cách t t nh t nhu c u
c a th tr ng mà không làm gi m ch t l ng c a s n ph m.
- L m phát: Khi n n kinh t x y ra tình tr ng l m phát t c là hi n t ng m t giá

c a đ ng ti n, làm cho giá c c a hàng hóa, nguyên v t li u t ng nhanh và bi n đ ng
không ng ng, khi đó doanh nghi p c n có nh ng chính sách đ i v i qu n lý v n l u
đ ng sao cho vi c các bi n s kinh t thay đ i không làm nh h ng nhi u đ n hi u
qu ho t đ ng SXKD c a doanh nghi p.
- S thay đ i c a lãi su t trên th tr ng: i u này làm cho vi c s d ng v n
c a doanh nghi p s tr nên đ t đ h n, vì th doanh nghi p c n ph i có bi n pháp
nh m qu n lý và s d ng v n l u đ ng m t cách ti t ki m và h p lý nh m mang l i
hi u qu t t nh t cho doanh nghi p.
- S thay đ i v chính sách kinh t c a Nhà n c: ây là nhân t có nh h ng
r t l n đ n hi u qu s n xu t kinh doanh nói chung và hi u qu s d ng v n l u đ ng
nói riêng. Vì tu theo t ng th i k , tu theo t ng m c tiêu phát tri n mà Nhà n c có
nh ng chính sách u đãi v v n v thu và lãi su t ti n vay đ i v i t ng ngành ngh
c th , có chính sách khuy n khích đ i v i ngành ngh này nh ng l i h n ch ngành
ngh khác. B i v y khi ti n hành s n xu t kinh doanh b t c m t doanh nghi p nào
c ng quan tâm và tuân th chính sách kinh t c a ng và Nhà n c..
S bi n đ ng c a các th tr
Th tr

ng

ng các nhân t s n xu t, th tr

ng tài chính, th tr

ng lao đ ng, th

tr ng máy móc thi t b …các th tr ng này th ng xuyên thay đ i đ đáp ng nhu
c u c a n n kinh t th tr ng hi n nay. S thay đ i này kéo theo s thay đ i c a
nguyên v t li u, giá nhân công lao đ ng, máy móc thi t b …không ch v giá c mà
còn v ch t l ng và m c đ khan hi m. Vì v y doanh nghi p c n ph i t ng c ng

15