giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động vốn tại công ty cổ phần đầu tư và xây dựng hud1

B GIÁO D C VÀ ÀO T O
TR

NGă

IăH CăTH NGăLONG
---o0o---

KHịAăLU NăT TăNGHI P

ătài:

GI IăPHỄPăNỂNGăCAOăHI UăQU ăHO Tă
NGăHUYă NGăV NăT IăCỌNGăTYăC
PH Nă UăT ăVÀăXỂYăD NGăHUD1

NG

IăH

NGăD N

NG

IăTH CăHI N

:ăThS.ăNGỌăTH ăQUYểN
:ăNGUY NăH NGăANH

MÃ SINH VIÊN

: A18282

CHUYÊN NGÀNH

: TÀI CHÍNH ậ NGÂN HÀNG

HÀăN Iă- 2014


L IăCỄMă N
Trong quá trình hoàn thành khóa lu n t t nghi p, em đư nh n đ
c ng nh s đ ng viên t nhi u phía.

c s giúp đ

Tr c tiên, em xin chân thành c m n s giúp đ t n tình c a giáo viên h ng
d n – Th c s Ngô Th Quyên. Cô là ng i đư t n tình h ng d n và ch b o em trong
su t quá trình nghiên c u và th c hi n lu n v n.
Ngoài ra, em c ng mong mu n thông qua bài khóa lu n, g i l i c m n đ n các
th y cô giáo đang gi ng d y t i tr ng i h c Th ng Long, nh ng ng i đư tr c ti p
truy n đ t cho em các ki n th c v kinh t t nh ng môn h c c b n nh t làm n n
móng cho nh ng môn chuyên ngành đ có th hoàn thành đ tài nghiên c u này.
Bên c nh đó, em xin chân thành c m n các anh ch , cô chú trong phòng Tài
chính – K toán

Công ty C ph n

u t và Xây d ng HUD1 đư t o đi u ki n, giúp

đ em c ng nh cung c p s li u, thông tin và t n tình h

gian làm lu n v n.

ng d n em trong su t th i

Cu i cùng, em xin g i t i l i cám n chân thành nh t đ n gia đình, b n bè,
nh ng ng

i đư giúp đ và t o m i đi u ki n thu n l i nh t đ giúp em hoàn thành

khóa lu n m t cách t t nh t.
Em xin chân thành c m n!
Hà N i, ngày 25 tháng 3 n m 2014
Sinh viên th c hi n

Nguy n H ng Anh

Thang Long University Library


M CăL C
CH

NGă1. NH NGă V Nă
ă Lụă LU Nă C ă B Nă V ă HO Tă
NGă HUYă
NGăV NăTRONGăDOANHăNGHI P ................................................................ 1

1.1. Khái ni m, vai trò, phân lo i ngu n v n ................................................................ 1
1.1.1. Khái ni m v ngu n v n........................................................................ 1
1.1.2. VaiătròăẾ aăngu năv n............................................................................. 1

1.1.3. Phânălo iăngu năv n ............................................................................... 1
1.1.3.1. Theo th i gian huy đ ng và s d ng v n............................................. 1
1.1.3.2. Theo ph m vi huy đ ng v n ................................................................ 2
1.2. C u trúc v n ............................................................................................................. 4
1.2.1. Kháiăni măv ăẾ uătrúẾăv n ...................................................................... 4
1.2.2. CáẾănhânăt ăẾ uăthànhăẾ uătrúẾăv n ....................................................... 4
1.2.2.1. Ngu n v n ch s h u ........................................................................ 4
1.2.2.2. Ngu n v n vay .................................................................................... 5
1.2.3. CáẾăẾh ătiêuăđoăl

ngăẾ uătrúẾăv n ......................................................... 6

1.3. Chi phí v n................................................................................................................ 8
1.3.1. Kháiăni măv ăẾhiăphíăv n......................................................................... 8
1.3.2. XáẾăđ nhăẾhiăphíăv n ............................................................................... 8
1.3.2.1. Chi phí v n vay ng n h n ................................................................... 8
1.3.2.2. Chi phí v n vay dài h n ...................................................................... 9
1.3.2.3. Chi phí v n vay ch s h u............................................................... 10
1.3.3. Chiăphíăv năbìnhăquân .......................................................................... 13
1.4. Các ch tiêu đánh giá hi u qu huy đ ng v n ...................................................... 14
1.4.1. CáẾăẾh ăs ăv ăkh ăn ngăthanhătoán ....................................................... 14
1.4.2. CáẾăẾh ăs ăv ăqu nălýăn ăvay ................................................................. 15
1.4.3. CáẾăẾh ăs ăv ăkh ăn ngăsinhăl i ............................................................ 16
1.4.4. CáẾăẾh ăs ăđánhăgiáăkh ăn ngăđápă ngănhuăẾ uăv n............................ 18
1.5. Các nhân t

nh h

ng đ n huy đ ng v n trong doanh nghi p ........................ 20

1.5.1. Nhómănhânăt ăkháẾhăquan ................................................................... 20
1.5.2. Nhómănhânăt ăẾh ăăquan ...................................................................... 21


CH
NGă2. PHỂNă TệCHă TH Că TR NG,ă TỊNHă HỊNHă HO Tă
NGă VÀă
CỌNGă TỄCă HUYă
NGă V Nă T Iă CỌNGă TYă C ă PH Nă
Uă T ă VÀă XỂYă
D NGăHUD1 ........................................................................................................... 23
2.1. Gi i thi u chung v Công ty C ph n

u t và Xây d ng HUD1 ................... 23

2.1.1. Quáătrìnhăhìnhăthànhăphátătri n ........................................................... 23
2.1.2. Kháiăquátăngànhăngh ăkinhăếoanh ....................................................... 24
2.1.3. C ăẾ uăb ămáyăt ăẾh Ếăvàăqu nălýăCôngăty ........................................... 24
2.2. Tình hình ho t đ ng s n xu t kinh doanh t i Công ty C ph n

u t và Xây

d ng HUD1 trong 3 n m (2010 – 2012)................................................................ 27
2.2.1. K tăqu ăho tăđ ngăs năxu tăkinhăếoanhăt iăCôngătyăC ăph nă uăt ăvàă
Xâyăế ngăảUD1 ................................................................................... 27
2.2.2. Phân tích tình hình tàiăs nă t iă Côngătyă C ă ph nă uă t ă vàă Xâyă ế ngă
HUD1 .................................................................................................... 29
2.2.3. CáẾăẾh ătiêuătàiăẾhínhăẾ ăb năđánhăgiáăk tăqu ăho tăđ ngăkinhăếoanh ..... 33
2.3. Th c tr ng công tác huy đ ng v n t i Công ty C ph n

u t và Xây d ng

HUD1 ...................................................................................................................... 36
2.3.1. Phân tích c ă Ế uă ngu nă v nă Côngă tyă C ă ph nă uă t ă vàă Xâyă ế ngă
HUD1 .................................................................................................... 38
2.3.1.1. Phân tích c c u n ph i tr ............................................................ 39
2.3.1.2. Phân tích c c u v n ch s h u ...................................................... 42
2.3.1.3. Phân tích c c u l i ích c đông thi u s ......................................... 43
2.3.1.4. Các ch tiêu đo l

ng c u trúc v n ................................................... 44

2.3.2. Chiăphíăv n ............................................................................................ 45
2.3.2.1. Chi phí v n vay ng n h n ................................................................. 45
2.3.2.2. Chi phí v n dài h n .......................................................................... 46
2.3.2.3. Chi phí v n ch s h u ..................................................................... 46
2.3.2.4. Chi phí v n bình quân WACC........................................................... 47
2.3.3. Ch ătiêuăđánhăgiáăhi uăqu ăhuyăđ ngăv n ............................................. 48
2.3.3.1. Ch tiêu đánh giá kh n ng thanh toán ............................................. 48
2.3.3.2. Ch tiêu đánh giá kh n ng qu n lý n ............................................. 50
2.3.3.3. Các ch s đánh giá kh n ng đáp ng nhu c u v n ......................... 52
2.3.4. Nh năxét v ăhi uăqu ăẾôngătáẾăhuyăđ ngăv năt iăCôngătyăC ăph nă uă
t ăvàăXâyăế ngăảUD1 .......................................................................... 54

Thang Long University Library


2.3.4.1. K t qu đ t đ

c .............................................................................. 54

2.3.4.2. H n ch ............................................................................................ 55
CH

NGă3. GI IăPHỄPăNỂNGăCAOăHI UăQU ăHO Tă

V NăT IăCỌNGăTYăC ăPH Nă
3.1. Môi tr

NGăHUYă

NGă

UăT ăVÀăăXỂYăD NGăHUD1 ................... 56

ng kinh doanh c a Công ty C ph n và

u t Xây d ng HUD1...... 56

3.1.1. Thu năl i............................................................................................... 56
3.1.2. Khóăkh n ............................................................................................... 56
3.2.

nh h
3.2.1.
3.2.2.

ng ho t đ ng c a Công ty C ph n và
nhăh

ngăẾhungăẾ aăCôngătyăC ăph năvàă

u t Xây d ng HUD1 ....... 57
uăt ăXâyăế ngăảUD1 .... 57

nhă h ngă phátă tri nă Ế aă Côngă tyă C ă ph nă vàă uă t ă Xâyă ế ngă
HUD1 .................................................................................................... 57

3.3. Gi i pháp nâng cao ho t đ ng huy đ ng v n t i Công ty C ph n và

ut

Xây d ng HUD1..................................................................................................... 58
3.3.1. ảuyăđ ngăv năt ăẾánăb ăẾôngănhânăviênăătrongăCôngăty ...................... 58
3.3.2. NângăẾaoăđ nhăm Ếătínănhi măẾ aăCôngăty .......................................... 59
3.3.3. Th

ngăxuyênăđánhăgiáăhi uăqu ăẾ aăẾáẾăkênhăhuyăđ ng ................... 59

K TăLU N .............................................................................................................. 60
TÀIăLI UăTHAMăKH O
PH ăL C


DANHăM CăB NGăBI U,ăBI Uă
B ng 2.1 K t qu ho t đ ng s n xu t kinh doanh t i Công ty C ph n HUD1 ........... 27
B ng 2.2 Doanh thu chi ti t các ngành d ch v t i Công ty HUD1 ............................. 28
B ng 2.3 Tình hình tài s n t i Công ty C ph n

u t và Xây d ng HUD1 ............ 30

B ng 2.4 Ch tiêu xác đ nh kh n ng sinh l i ............................................................. 34
B ng 2.5 Tình hình ngu n v n t i Công ty C ph n
B ng 2.6 Các ch tiêu đo l

u t và Xây d ng HUD1 ...... 37

ng c u trúc v n .............................................................. 44

B ng 2.7 Chi phí n vay ng n h n 2010 – 2012 ......................................................... 45
B ng 2.8 Chi phí n vay dài h n 2010 – 2012 ............................................................ 46
B ng 2.9 Chi phí s d ng v n c ph n c a Công ty C ph n HUD1 .......................... 47
B ng 2.10 Chi phí v n bình quân 2010 – 2012 .......................................................... 47
B ng 2.11 Ch tiêu đánh giá kh n ng thanh toán....................................................... 48
B ng 2.12 Kh n ng sinh l i trên chi phí v n............................................................. 50
B ng 2.13 Ch tiêu kh n ng qu n lý n vay .............................................................. 50
B ng 2.14 T l gi a các kho n ph i thu và kho n ph i tr ........................................ 52
B ng 2.15 T tr ng ngu n v n th
B ng 2.16 T l ngu n v n th

ng xuyên ............................................................ 52

ng xuyên trên tài s n dài h n ................................... 53

B ng 2.17 T tr ng ngu n v n t m th i ..................................................................... 53
B ng 2.18 T l ngu n v n t m th i trên tài s n ng n h n ......................................... 54
Bi u đ 2.1 T ng tr

ng doanh thu, giá v n hàng bán và l i nhu n ........................... 27

Bi u đ 2.2 T tr ng các lo i tài s n trong giai đo n 2010 – 2012 ............................. 31
Bi u đ 2.3 C c u ngu n v n t i Công ty HUD1...................................................... 38
Bi u đ 2.4 T tr ng các kho n m c trong n ng n h n t 2010 – 2012 .................... 39
Bi u đ 2.5 T tr ng các kho n m c trong n dài h n t 2010 – 2012 ....................... 40
Bi u đ 2.6 T tr ng m t s kho n m c c a v n ch s h u 2010 - 2012 .................. 42
Bi u đ 2.7 L i ích c đông thi u s .......................................................................... 43

Thang Long University Library


DANHăM CăT ăVI TăT T
Kýăhi uăvi tăt t

Tênăđ yăđ

CSH

Ch s h u

H C

i h i đ ng c đông

G

Giám đ c

H QT

H i đ ng qu n tr

H TC

Ho t đ ng tài chính

PG

Phó giám đ c

TSC

Tài s n c đ nh

TSDH

Tài s n dài h n

TSL

Tài s n l u đ ng

TSNH

Tài s n ng n h n


L IăM ă

U

1. Lýădoănghiênăc u
V n không ch là đi u ki n tiên quy t khi ti n hành thành l p doanh nghi p mà
nó còn là m t trong nh ng y u t gi vai trò quy t đ nh trong quá trình ho t đ ng và
phát tri n c a doanh nghi p.
b t k doanh nghi p nào, v n đ c đ u t vào quá
trình s n xu t kinh doanh nh m t ng thêm l i nhu n, t ng thêm giá tr c a doanh
nghi p. Chính vì v y, b t k m t doanh nghi p nào mu n t n t i và phát tri n đ u ph i
quan tâm đ n v n đ t o l p, qu n lý và s d ng v n sao cho có hi u qu nh m đ t
m c tiêu t i đa hóa l i nhu n.
Hi n nay n n kinh t
Vi t Nam đang trong th i k ch u s bi n đ ng r t l n
c a n n kinh t th tr ng, các Công ty c nh tranh v i nhau trên m i l nh v c và khía
c nh. Không còn t n t i th i k bao c p, các doanh nghi p mu n t n t i trong s c nh
tranh thì t ch đ ng trong quá trình s n xu t kinh doanh, nh t là t ch trong vi c huy
đ ng v n đ m b o cho quá trình kinh doanh c a mình không b gián đo n. Chính vì
th , đ ti n hành ho t đ ng s n xu t kinh doanh, các doanh nghi p c n ph i có m t
l ng v n nh t đ nh tu thu c vào quy mô, l nh v c mà doanh nghi p đó ho t đ ng.
L ng v n này bao g m v n c đ nh, v n l u đ ng và các ngu n v n chuyên d ng
khác. Nhi m v c a các doanh nghi p là ph i huy đ ng và s d ng v n sao cho có
hi u qu nh t trên c s tôn tr ng các nguyên t c qu n lý tài chính và ch p hành pháp
lu t c a Nhà n c.
Là m t Công ty xây d ng và v t li u xây d ng nên c n m t l

ng v n r t l n đ

kinh doanh và phát tri n, đ u t . V i t m quan tr ng c a v n, trong th i gian th c t p
t i Công ty em m nh d n ch n đ tài: “Ải iăphápănângăẾaoăho tăđ ngăhuyăđ ngăv nă
t iăCông ty C ăph nă

uăt ăvàăXâyăế ngăảUD1”.

2. M cătiêu nghiênăc u
Khóa lu n đi sâu vào nghiên c c th c tr ng, phân tích c u trúc và tính hi u qu
c ng nh chi phí v n t chính sách qu n lý và huy đ ng v n t i Công ty C ph n u
t và Xây d ng HUD1 trong giai đo n 2010 – 2012. T đó đ a ra đ
pháp nh m t ng c
3.
iăt

iăt

c m t s gi i

ng, nâng cao ho t đ ng hay kh n ng huy đ ng v n c a Công ty.
ngăvƠăph măviănghiênăc u

ngă nghiênăc u:ă

tài t p trung làm rõ các ph

ng th c huy đ ng v n

c a doanh nghi p, hi u qu trong vi c huy đ ng v n, nh ng nhân t
pháp nâng cao ho t đ ng huy đ ng v n c a Công ty C ph n
HUD1.

nh h

ng và gi i

u t và Xây d ng

Thang Long University Library


Ph măviănghiênăc u: Phân tích tình hính tài chính, hi u qu ho t đ ng s n xu t
kinh doanh, ph ng pháp huy đ ng v n và hi u qu trong vi c t ng c ng kh n ng
huy đ ng v n c a Công ty C ph n u t và Xây d ng HUD1 t n m 2010 – 2012.
4. ụăngh aăkhoaăh căvƠăth căti năc aăđ ătƠi
ụăngh aăkhoaăh căc aăđ ătƠi: Cung c p c s khoa h c cho vi c h th ng hóa
và làm rõ thêm lý lu n v nâng cao ho t đ ng huy đ ng v n và gi i pháp trong v n đ
huy đ ng v n c a doanh nghi p.
ụăngh aăth căti năc aăđ ătƠi: K t qu nghiên c u c a đ tài giúp cho các nhà
qu n tr c a Công ty C ph n u t và Xây d ng HUD1 n m đ c tình hình huy đ ng
v n, ph ng th c s d ng trong vi c huy đ ng v n và hi u qu trong 3 n m g n đây.
5. Ph

ngăphápănghiênăc u

Ph ng pháp nghiên c u ch y u trong khóa lu n là ph ng pháp t s , ph ng
pháp so sánh, t ng h p khái quát hóa d a trên c s các s li u đ c cung c p và tình
hình th c t c a Công ty.
6. K tăc uăc aăkhóaălu n
Ngoài ph n m đ u và k t lu n, danh m c tham kh o, khóa lu n chia thành ba ph n:
Ph nă1:ăNh ngăv năđ ălýălu năẾ ăb năv ăhuyăđ ngăv nătrongăếoanhănghi p.
Ph nă2:ăPhânătíẾhăth Ếătr ng, tình hình vàăẾôngătáẾăhuyăđ ngăv năt iăCông ty
C ăph nă uăt ăvàăXâyăế ngăảUD1.
Ph nă3:ăẢi iăphápănângăẾaoăhi uăqu ăho tăđ ngăhuyăđ ngăv năt iăCông ty C ă
ph nă uăt ăvàăXâyăế ngăảUD1.
Do trình đ nh n th c lý lu n và hi u bi t th c t còn r t nhi u h n ch , th i gian

th c t p t i c s ng n nên bài lu n v n không tránh kh i m t vài sai sót. R t mong
đ c s đóng góp ý ki n t phía th y cô, b n bè và nh ng ng i quan tâm đ lu n v n
đ c hoàn ch nh h n. Em xin chân thành cám n s giúp đ t n tình c a gi ng viên
Th c s Ngô Th Quyên đư h ng d n và ch b o cho em trong su t quá trình th c hi n
lu n v n. Em c ng xin bày t s tri ân t i các cô chú, các anh các ch trong phòng Tài
chính – K toán và toàn th ban lưnh đ o Công ty C ph n

u t và Xây d ng HUD1

đư t o đi u ki n thu n l i và giúp đ em hoàn thành lu n v n này.
Hà N i, ngày 25 tháng 03 n m 2014
Sinh viên th c hi n

Nguy n H ng Anh


CH

NGă1. NH NG V Nă
LÝ LU N C ă B N V
NG V N TRONG DOANH NGHI P

HO Tă

NG HUY

1.1. Khái ni m, vai trò, phân lo i ngu n v n
1.1.1. Khái ni m v ngu n v n
Ngu n v n (Capital) là bi u hi n b ng ti n c a toàn b tài s n h u hình và vô
hình đ c đ u t vào quá trình s n xu t kinh doanh hay ch ra ngu n hình thành nên

tài s n c a doanh nghi p. Ngu n v n còn là nh ng quan h tài chính mà thông qua đó
doanh nghi p có th khai thác hay huy đ ng m t s ti n nh t đ nh đ đ u t .

ây

chính là ngu n tài chính ch y u c a m i doanh nghi p.
Ngu n v n cho bi t v n c a doanh nghi p do đâu mà có và doanh nghi p ph i có
nh ng trách nhi m v kinh t hay pháp lý gì đ i v i v n đó.
1.1.2. Vai trò c a ngu n v n
Trong ho t đ ng s n xu t kinh doanh, ngu n v n là m t trong nh ng y u t
quy t đ nh s t n t i và phát tri n c a t ng doanh nghi p. Ngu n v n không nh ng
đ m b o kh n ng mua s m máy móc thi t b , dây truy n công ngh đ ph c v cho
quá trình s n xu t mà mà còn đ m b o cho ho t đ ng s n xu t kinh doanh di n ra
th ng xuyên, liên t c. ây là ti n đ c n thi t cho vi c hình thành và ho t đ ng kinh
doanh c a m t doanh nghi p.
S phát tri n kinh doanh v i quy mô ngày càng l n đòi h i ph i có l

ng v n

ngày càng nhi u. H n n a ngày nay v i s phát tri n c a khoa h c và công ngh

t c

đ cao, các doanh nghi p ho t đ ng kinh doanh trong đi u ki n c a n n kinh t m v i
xu th qu c t hoá ngày càng cao, s c nh tranh trên th tr ng ngày càng m nh m thì
nhu c u v n cho ho t đ ng kinh doanh, nh t là nhu c u v n dài h n c a các doanh
nghi p cho s đ u t phát tri n ngày càng l n. i u đó đòi h i các doanh nghi p ph i
huy đ ng cao đ ngu n v n bên trong đ ng th i ph i tìm cách huy đ ng ngu n v n
bên ngoài đ đáp ng nhu c u phát tri n c a chính mình.
1.1.3. Phân lo i ngu n v n

Trên th c t , hi n nay, v n s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p đ c hình
thành t nhi u ngu n khác nhau. Tu theo t ng tiêu th c phân lo i mà ngu n v n c a
doanh nghi p đ c chia thành nhi u lo i khác nhau. C th có các cách phân lo i sau:
1.1.3.1. Theo th i gian huy đ ng và s d ng v n
Theo cách phân lo i theo th i gian huy đ ng và s d ng v n thì ngu n v n c a
doanh nghi p đ c chia thành hai ngu n v n chính. M t là ngu n v n th ng xuyên
và hai là ngu n v n t m th i.
1

Thang Long University Library


Ngu năv năth

ngăxuyên

Ngu n v n th

ng xuyên bao g m v n ch s h u và các kho n vay dài h n.

ây là ngu n v n có tính ch t n đ nh và dài h n mà doanh nghi p có th s d ng.
Ngu n v n này dành cho vi c đ u t mua s m TSC và m t b ph n TSL
th ng xuyên c n thi t cho ho t đ ng kinh doanh c a doanh nghi p.

t i thi u

Ngu năv năt măth i
Ngu n v n t m th i là ngu n v n có tính ch t ng n h n (d

i m t n m) mà

doanh nghi p có th s d ng đ đáp ng nhu c u v v n có tính ch t t m th i, b t
th ng phát sinh trong ho t đ ng s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p. Ngu n v n
này bao g m các kho n vay ng n h n ngân hàng, các t ch c tín d ng, các kho n n
ng n h n khác.
Mô hình ngu n v n c a doanh nghi p theo cách phân lo i này:

TSL

N ng n h n

Ngu n v n t m th i

N dài h n
TSC

Ngu n v n th

ng xuyên

V n ch s h u

Vi c phân lo i ngu n v n theo cách này s giúp cho các nhà qu n lý có đi u ki n
thu n l i trong vi c huy đ ng v n m t cách phù h p v i th i gian s d ng, đáp ng
đ y đ k p th i v n s n xu t kinh doanh và góp ph n nâng cao hi u qu s d ng v n
trong doanh nghi p. H n n a cách phân lo i này còn giúp các nhà qu n lý doanh
nghi p l p các k ho ch tài chính hình thành nên nh ng d đ nh v t ch c l a ch n
ngu n v n và quy mô thích h p cho t ng ngu n v n đó, t ch c s d ng v n đ t hi u
qu cao.
1.1.3.2. Theo ph m vi huy đ ng v n

V i cách phân lo i này ngu n v n c a doanh nghi p đ

c chia thành hai ngu n.

Ngu năv năbênătrongădoanhănghi p
Ngu n v n bên trong doanh nghi p là ngu n v n có th huy đ ng đ c t ho t
đ ng c a b n thân doanh nghi p, bao g m: V n ch s h u, ti n kh u hao TSC , l i
nhu n đ l i, các kho n d tr , d phòng, các kho n thu t nh ng bán thanh lý
TSC . D i đây ta xem xét m t s ngu n hình thành nên ngu n v n bên trong.
Ngu n v n ch s h u: Huy đ ng t s v n thu c quy n s h u c a doanh nghi p.
2


Qu kh u hao:
bù đ p TSC b hao mòn trong quá trình s n xu t kinh doanh,
doanh nghi p ph i chuy n d ch d n ph n giá tr hao mòn đó vào giá tr s n ph m s n
xu t trong k g i là kh u hao TSC . B ph n giá tr hao mòn đó đ c chuy n d ch
vào giá tr s n ph m đ

c coi là m t y u t chi phí s n xu t s n ph m đ

c bi u hi n

d i hình th c ti n t g i là ti n kh u hao TSC . Sau khi s n ph m hàng hoá đ c
tiêu th , s ti n kh u hao đ c tích lu l i hình thành qu kh u hao TSC c a doanh
nghi p. Qu kh u hao TSC là m t ngu n tài chính quan tr ng đ tái s n xu t gi n
đ n và tái s n xu t m r ng trong doanh nghi p. Trên th c t khi ch a có nhu c u mua
s m TSC các doanh nghi p c ng có th s d ng linh ho t qu này đ đáp ng nhu
c u kinh doanh c a mình.
L i nhu n đ l i đ tái đ u t : Khi doanh nghi p ho t đ ng kinh doanh có hi u

qu thì ph n l i nhu n thu đ

c có th đ

c trích ra m t ph n đ tái đ u t nh m m

r ng ho t đ ng kinh doanh.
Ngu năv năbênăngoƠiădoanhănghi p
Là ngu n v n mà doanh nghi p có th huy đ ng t bên ngoài đáp ng nhu c u
s n xu t kinh doanh c a đ n v mình. Ngu n v n này bao g m: ngu n v n liên doanh,
liên k t, v n vay ngân hàng và các t ch c tín d ng, phát hành trái phi u và các kho n
n khác...
D i đây ta xem xét m t s ngu n hình thành nên ngu n v n bên ngoài c a
doanh nghi p.
T ho t đ ng liên doanh, liên k t: Ngu n v n liên k t là nh ng ngu n đóng góp
theo t l c a các ch đ u t đ cùng th c hi n m t quá trình kinh doanh do mình th c
hi n và cùng chia l i nhu n. Vi c góp v n liên k t có th đ c hình thành t nhi u
ngu n khác nhau tùy theo t ng lo i hình doanh nghi p.
T ngu n v n tín d ng: Là các kho n v n mà doanh nghi p có th vay dài h n
c a các ngân hàng th ng m i, Công ty tài chính, Công ty b o hi m, ho c các t ch c
tài chính trung gian khác.
T phát hành trái phi u: Doanh nghi p có th huy đ ng v n cho ho t đ ng kinh
doanh thông qua vi c phát hành trái phi u. Hình th c này giúp cho doanh nghi p th c
hi n vay v n trung và dài h n qua th tr ng v i m t kh i l ng l n.
i v i ngu n v n bên ngoài, m i hình th c huy đ ng v n đ u có nh ng u
đi m và nh

c đi m nh t đ nh. Nh v y doanh nghi p c n ph i l a ch n sao cho có

hi u qu kinh t mang l i là l n nh t, chi phí s d ng v n là th p nh t. Doanh nghi p

c n nh n th y u đi m l n c a vi c huy đ ng v n t bên ngoài là t o cho doanh
nghi p m t c c u t ch c linh ho t h n. S d ng đòn b y tài chính là đ khu ch đ i
doanh l i v n ch s h u n u nh ho t đ ng s n xu t kinh doanh có hi u qu . M c
3

Thang Long University Library


doanh l i đ t đ c cao h n chi phí s d ng v n thì vi c huy đ ng v n t bên ngoài s
càng giúp cho doanh nghi p có đi u ki n phát tri n nhanh h n.
T vi c nghiên c u các ph

ng pháp phân lo i ngu n v n kinh doanh cho th y:

m t m t các doanh nghi p c n t p trung t ng c ng t ch c qu n lý và s d ng có
hi u qu ngu n v n hi n có, m t khác c n ph i ch đ ng khai thác các ngu n v n đáp
ng cho nhu c u s n xu t kinh doanh.
1.2. C u trúc v n
1.2.1. Khái ni m v c u trúc v n
ph

C u trúc v n (Capital Structure) là thu t ng tài chính nh m mô t ngu n g c và
ng pháp hình thành nên ngu n v n đ doanh nghi p có th s d ng mua s m tài

s n, ph

ng ti n v t ch t và ho t đ ng kinh doanh.

C u trúc v n xu t phát t c u trúc c a B ng cân đ i k toán. Trong B ng cân đ i
k toán, c u trúc v n c n ch ra đ c ph n nào c a t ng tài s n doanh nghi p hình

thành t v n góp c a ch s h u và l i nhu n c a ch s h u đ c gi l i đ u t cho
ho t đ ng doanh nghi p và ph n nào hình thành t các ngu n có tính ch t công n
(thông qua các kho n n khác nhau).
M t c u trúc v n phù h p là quy t đ nh quan tr ng v i m i doanh nghi p không
ch b i nhu c u t i đa l i ích thu đ c t các cá nhân và t ch c liên quan t i doanh
nghi p và ho t đ ng c a doanh nghi p mà còn b i tác đ ng c a quy t đ nh này t i
n ng l c kinh doanh c a doanh nghi p trong môi tr ng c nh tranh.
T l ngu n hình thành trong c u trúc v n s làm thay đ i nh n th c c a gi i đ u
t v m c r i ro c a m t doanh nghi p. Chính vì th , t l c c u v n là m t trong
nh ng ch s quan tr ng giúp nhà đ u t đánh giá m t cách t ng quát v “s c kh e”
c a m t doanh nghi p.
1.2.2. Các nhân t c u thành c u trúc v n
C n c vào ngu n hình thành thì v n đ

c chia làm hai lo i: Ngu n v n ch s

h u và ngu n v n vay n . Hai ngu n v n này hoàn toàn khác nhau v trách nhi m
pháp lý c a doanh nghi p.
1.2.2.1. Ngu n v n ch s h u
V n ch s h u là ph n v n thu c quy n s h u c a ch s h u doanh nghi p do
các ch s h u c a doanh nghi p tài tr và gi l i ph n l i nhu n ch a phân ph i. V n
ch s h u đ c xác đ nh là ph n v n còn l i trong tài s n c a doanh nghi p sau khi
tr đi toàn b n ph i tr . Tu theo lo i hình doanh nghi p s quy t đ nh tính ch t và
hình th c t o v n nh : V n đ u t t ngân sách Nhà n c, v n do ch doanh nghi p
b ra, v n góp c ph n...
4


V n ch s h u bao g m: V n đi u l do ch s h u đ u t , v n t b sung t
l i nhu n và t các qu c a doanh nghi p, v n t phát hành c phi u m i, v n đ u t

xây d ng c b n và kinh phí s nghi p (kinh phí do ngân sách nhà n c c p phát v i
m c đích h

ng t i kinh t lâu dài, c b n và m c đích xư h i,ầ).

Ngu n v n ch s h u không ph i là m t kho n n và doanh nghi p không ph i
cam k t thanh toán đ i v i ng i góp v n v i t cách là ch s h u. Do đ c tính này
mà v n ch s h u đ c coi là có tính an toàn cao và còn th hi n n ng l c v n có c a
ng i ch s h u trong tài tr ho t đ ng kinh doanh.
1.2.2.2. Ngu n v n vay
Ngu n v n vay là ngu n tài tr t bên ngoài doanh nghi p, bao g m các kho n
v n chi m d ng và n vay. V n vay có đ c tr ng là doanh nghi p ph i th c hi n thanh
toán kho n vay theo th i gian cam k t và đ ng th i ph i tr lưi ti n vay theo lưi su t
th a thu n t tr

c. V n vay bao g m:

V n vay t ho t đ ng liên doanh, liên k t: Ngu n v n liên k t là nh ng ngu n
đóng góp theo t l c a các ch đ u t đ cùng th c hi n m t quá trình kinh doanh do
mình th c hi n và cùng chia l i nhu n. Vi c góp v n liên k t đ c hình thành t nhi u
ngu n khác nhau tu theo t ng lo i hình doanh nghi p: Có th là liên k t gi a ngu n
v n c a nhà n c do doanh nghi p nhà n c qu n lý v i ngu n v n t có c a các t
ch c và cá nhân trong hay ngoài n c không ph thu c khu v c nhà n c, gi a ngu n
v n nhà n c do doanh nghi p này qu n lý v i ngu n v n c a nhà n c do doanh
nghi p khác qu n lý.... Hình th c góp v n này thích h p v i các quá trình kinh doanh
có quy mô l n hay m t mình doanh nghi p không th có đ v n th c hi n đ c t
ch c kinh doanh và qu n lý v n.
Tín d ng ngân hàng: Là các kho n v n mà doanh nghi p có th vay dài h n c a
các ngân hàng th ng m i, Công ty tài chính, Công ty b o hi m, ho c các t ch c tài
chính trung gian khác theo m t quy đ nh c a ngân hàng ho c theo tho thu n thông

qua h p đ ng tín d ng v i ch n . Khi đi vay, doanh nghi p đ c s d ng các kho n
vay trong m t th i h n nh t đ nh, khi h t h n vay, doanh nghi p ph i tr l i cho ch n
c g c và lưi. T vi c đi vay này mà doanh nghi p hình thành các kho n n nh n
ng n h n, n dài h n, n ph i tr .
Phát hành trái phi u: Doanh nghi p có th huy đ ng v n cho ho t đ ng kinh
doanh thông qua vi c phát hành trái phi u. Hình th c này giúp cho doanh nghi p th c
hi n vay v n trung và dài h n qua th tr ng v i m t kh i l ng l n có th thu hút
r ng rưi s ti n nhàn r i đ m r ng ho t đ ng s n xu t kinh doanh c a mình. Tuy
nhiên m t doanh nghi p mu n phát hành trái phi u ph i đ m b o đi u ki n nh t đ nh
và đ c bi t là uy tín c a doanh nghi p đó nên r t ít doanh nghi p đáp ng đ yêu c u.
5

Thang Long University Library


Các ngu n v n khác: Bao g m các lo i v n đ
nh bán c ph n, thuê tài s n...
Thông th

c hình thành t các ngu n khác

ng, trong m i ho t đ ng s n xu t kinh doanh, doanh nghi p nên k t

h p s d ng gi a các ngu n v n đ đ m b o nhu c u v n cho ho t đ ng s n xu t kinh
doanh. Vi c phân lo i này giúp nhà qu n lý doanh nghi p bi t đ c kh n ng t ch
v tài chính c a doanh nghi p, t đó có các bi n pháp đ khai thác và s d ng có hi u
qu ngu n v n c a doanh nghi p.
1.2.3. Các ch tiêuăđoăl

ng c u trúc v n

M c đích cao nh t c a các doanh nghi p trong n n kinh t th tr ng là l i
nhu n. Mu n v y các doanh nghi p ph i khai thác tri t đ m i ngu n l c s n có là
vi c nâng cao hi u qu s d ng v n, đây là yêu c u b t bu c đ i v i các doanh nghi p.
đ tđ

c đi u đó các doanh nghi p c n có m t h th ng ch tiêu đánh giá hi u qu s

d ng v n b o đ m ph n ánh và đánh giá đ

c hi u qu kinh doanh c a doanh nghi p.

Các s li u đ c dùng đ phân tích và đánh giá ch y u l y t các báo cáo tài
chính nh b ng cân đ i k toán và báo cáo k t qu ho t đ ng kinh doanh.
đánh giá
hi u qu s d ng v n, ng i ta th ng s d ng các ch tiêu sau:
T ăsu tăn
H s n =

T ng s n
T ng ngu n v n c a doanh nghi p

H s n ph n ánh trong m t đ ng v n kinh doanh bình quân mà doanh nghi p
đang s d ng có bao nhiêu đ ng đ c hình thành t v n n . H s n ph n ánh m c
đ tài tr ngu n v n c a doanh nghi p b i các kho n n . H s n càng th p thì m c
đ b o v dành cho các ch n càng cao trong tr ng h p doanh nghi p r i vào tình
tr ng phá s n và ph i thanh lý tài s n.

ây là m t trong nh ng tiêu chí đ các nhà đ u

t đánh giá r i ro và c p tín d ng cho doanh nghi p.
T ăsu tăt ătƠiătr
T s t tài tr =

V n ch s h u
T ng tài s n

T su t t tài tr th hi n kh n ng t tài tr c a doanh nghi p đ i v i các tài s n
khác c a mình (kh n ng t ch v tài chính). T su t này càng l n ch ng t doanh
nghi p có nhi u v n t có, có tính đ c l p cao v i các ch n , do đó không b ràng
bu c ho c b s c ép c a các kho n n vay.
Vi c phân tích các h s k t c u ngu n v n là m t v n đ có ý ngh a h t s c
quan tr ng, giúp cho ng i qu n lý đánh giá đ c tình hình tài chính c a doanh nghi p
6


đ t đó có quy t đ nh đúng đ n có nên ti p t c đ u t hay thu h p đ u t , đ ng th i
có k ho ch cho vi c t ch c huy đ ng và s d ng v n s n xu t kinh doanh.
T ăs ăn ădƠiăh nătrênăv năch ăs ăh u
H s n dài h n =

N dài h n
T ng s v n c a doanh nghi p

H s n dài h n cho bi t m i quan h gi a v n dài h n đi vay v i v n ch s
h u. H s n dài h n ph n ánh trong s t ng s v n c a doanh nghi p thì ph n v n
vay dài h n c a doanh nghi p chi m bao nhiêu. T s này nh ch ng t doanh nghi p
ít ph thu c vào hình th c huy đ ng v n b ng vay n , có th hàm ý doanh nghi p ch u
đ r i ro th p. Tuy nhiên, nó c ng có th chúng t doanh nghi p ch a bi t cách vay n
đ kinh doanh và khai thác l i ích c a hi u qu ti t ki m thu .

T ăs ăn ătrênăv năch ăs ăh u
T s này (th ng tính b ng %) đ c tính b ng cách l y t ng n (t c là g m
c n ng n h n l n n dài h n) c a doanh nghi p trong m t th i k nào đó chia cho giá
tr v n ch s h u trong cùng k . Các s li u này có th l y t b ng cân đ i k
toán c a doanh nghi p. Công th c tính nh sau:
T s n trên v n ch s h u =

T ng n
Giá tr v n ch s h u

T s này cho bi t quan h gi a v n huy đ ng b ng đi vay và v n ch s h u. T
s này nh ch ng t doanh nghi p ít ph thu c vào hình th c huy đ ng v n b ng vay
n , có th hàm ý doanh nghi p ch u đ r i ro th p. Tuy nhiên, nó c ng có th ch ng t
doanh nghi p ch a bi t cách vay n đ kinh doanh và khai thác l i ích c a hi u qu
ti t ki m thu . Khi dùng t s này đ đánh giá c n so sánh t s c a m t doanh nghi p
cá bi t nào đó v i t s bình quân c a toàn ngành.
H ăs ăv năch ăs ăh u
H s v n ch s h u =

V n ch s h u
T ng s v n c a doanh nghi p

=1–H s n

H s v n ch s h u ph n ánh trong m t đ ng v n kinh doanh mà doanh nghi p
đang s d ng có bao nhiêu đ ng do ch s h u b ra. N u h s v n ch s h u càng
cao, các kho n n c a doanh nghi p càng đ

c đ m b o kh n ng thanh toán và d

nhiên tài chính c a doanh nghi p càng n m trong gi i h n an toàn. Ng c l i, h s
nh ch ng t doanh nghi p s d ng nhi u n vay, có kh n ng g p r i ro thanh toán
l n khi kho n vay đó đáo h n.
7

Thang Long University Library


1.3. Chi phí v n
1.3.1. Khái ni m v chi phí v n
Chi phí v n là chi phí mà nhà đ u t ph i tr cho vi c s d ng ngu n v n c th
nào đó đ tài tr cho quy t đ nh đ u t c a mình. Chi phí v n th

ng đ

c s d ng đ

thay th v i t su t sinh l i đòi h i c a doanh nghi p, t su t rào c n cho các đ u t
m i, t su t chi t kh u đ đánh giá đ u t m i và c h i phí c a s d ng v n. M c t
su t sinh l i mà các nhà cung ng v n trên th tr

ng yêu c u doanh nghi p ph i tr

nh m đ m b o tài tr v n c a h đ i v i doanh nghi p.
1.3.2. XáẾăđ nh chi phí v n
1.3.2.1. Chi phí v n vay ng n h n
Chi phí v n vay ng n h n là kho n chi phí tr lưi cho ng i cho vay ho c ngân hàng.
Vay ng năh năc aăcácăt ăch cătínăd ng
Chiăphíătr

Ếăthu ă(The before tax cost – kb).

Lãi su t kép:
Chi phí – L i ích
kb = 1+
Giá tr tài tr ròng

m

1

Lãi su t đ n:
kb =

365
Chi phí – L i ích
*
Giá tr tài tr ròng S ngày vay v n

Chiăphíăsauăthu ă(Theăafterătaxăcost – ki).
ki = kb * ( – t)
Trong đó:
m: S k tích l y trong 1 n m.
m=

365
S ngày vay ti n

t: Thu su t thu TNDN.
Tínăd ngăth

ngăm i ph iătr

Tín d ng th ng m i đ c hình thành t nhiên trong ho t đ ng mua ch u nhà
cung c p và kho n khách hàng đ t ti n tr c cho Công ty. Th ng đ c m r ng khi
mua hàng và tích l y hàng l u kho. Bên c nh đó, Công ty th ng đ c h ng l i t
các kho n chi t kh u (n u ch p nh n tr s m) ho c có th chi m d ng đ c m t kho n
v n trong m t th i h n cho phép v i m t chi phí h p lý. Chi phí tín d ng thuong m i
th ng phát sinh khi th c hi n chính sách tín d ng và ch p nh n tín d ng.
8


kb = 1 +

T l chi t kh u

Th i gian tr n

365
– Th i gian h

ng chi t kh u

100% – T l chi t kh u

1.3.2.2. Chi phí v n vay dài h n
Doanh nghi p có th huy đ ng v n vay dài h n b ng cách vay ngân hàng, phát
hành trái phi u.
Chíăphíăn ăvayă(Kd)
Chi phí v n vay tr

c thu

Vay ngân hàng: Chi phí v n vay tr
ti n vay do ngân hàng n đ nh.

c thu (Kd) do vay c a ngân hàng là lưi su t

Phát hành trái phi u: Có 2 lo i trái phi u mà ta th

ng g p

Trái phi u Zero-Coupon: Là lo i trái phi u mà trái ch (Ng i mua trái phi u) s
mua v i giá phát hành th p h n m nh giá và s không nh n đ c l i t c trong su t
th i h n trái phi u, nh ng t i th i đi m đáo h n trái ch s nh n đ c m t kho n ti n
b ng v i m nh giá.
Kd =

n

FVn
P0 CPPH

1

Trong đó:
n: S n m đáo h n c a trái phi u.
FVn: Giá tr t

ng lai danh ngh a c a trái phi u.

P0: Giá th tr

ng c a trái phi u.

Kd: Chi phí v n vay tr

c thu .

CPPH: Chi phí phát hành.
Trái phi u Coupon: là lo i trái phi u mà trái ch nh n đ
hàng n m và khi trái phi u đáo h n trái ch s nh n đ
v n g c.
P0

1 – 1 + Kd
CPPH = R *
Kd

n

c m t kho n l i t c

c l i t c c a n m cu i cùng và

+

FVn
1 + Kd

n

Trong đó:
R: Lưi trái phi u ph i tr hàng n m.
(V i công th c này, ta s d ng ph

ng pháp n i suy đ tìm đ

c K d)

9

Thang Long University Library


Chi phí v n vay sau thu
Chi phí v n vay sau thu (Kd*), đ

c xác đ nh b ng chi phí v n vay tr

(Kd) tr đi kho n ti n ti t ki m thu t lưi vay. Ph n ti t ki m này đ
chi phí tr

c thu

c xác đ nh b ng

c thu nhân v i thu su t (Kd * T). Ta có công th c:
Kd* = Kd * (1 – T)

Trong đó:
T: Thu thu nh p doanh nghi p.
Kd*: Chi phí v n vay sau thu .
1.3.2.3. Chi phí v n vay ch s h u
Chi phí v n s h u là su t sinh l i mà các nhà đ u t v n s h u đòi h i ng v i
r i ro c a ngân l u t Công ty.
Chiăphíăc ăphi uă uăđưiă(Kp)
C ph n u đưi đ c xem nh là m t lo i ngu n v n ch s h u đ c bi t trong
m t doanh nghi p. Nh ng c đông u đưi s nh n đ c c t c c đ nh nh đư công b
v i th t

u tiên tr

c khi l i nhu n thu n đ

c phân ph i cho các c đông n m gi

c ph n. Vì c ph n u đưi là m t ngu n tài tr v n ch s h u nên doanh thu t phát
hành các c phi u u đưi là v nh vi n.
Chi phí c a c phi u u đưi (Kp) đ

c xác đ nh b ng cách l y c t c u đưi (Dp)

chia cho giá phát hành thu n c a c phi u – là giá mà doanh nghi p nh n đ

c dau khi

tr chi phí phát hành. Ta có công th c:
Kp =

Dp
P0

CPPH

Trong đó:
Kp: Chi phí c a c phi u u đưi.
Dp: Giá tr c t c thanh toán hàng n m.
P0: Giá th tr

ng c a c phi u u đưi.

CPPH: Chi phí phát hành.
Khác v i lưi vay, c t c c ph n u đưi không đ

c tính đ gi m tr thu . Do đó

không phát sinh kho n ti t ki m thu t vi c s d ng v n c ph n u đưi và c ng
không c n s đi u ch nh sau thu .
Chiăphíăc aăl iănhu năkhôngăchiaă(Ks)
th

Chi phí c a l i nhu n không chia là t l c t c mà ng i n m gi c phi u
ng yêu c u đ i v i d án doanh nghi p đ u t b ng l i nhu n không chia.
10


Chi phí v n c a l i nhu n không chia liên quan t i chi phí c h i c a v n. L i
nhu n sau thu c a doanh nghi p thu c v ng i n m gi c phi u. Ng i n m gi
trái phi u s đ c bù đ p b i nh ng kh an thanh toán lưi, ng i n m gi c phi u đưi

đ

c bù đ p b i c t c u đưi, nh ng l i nhu n không chia thu c v ng

i n m gi c

phi u th ng. Ph n l i nhu n này dùng đ bù đ p cho ng i n m gi c phi u v vi c
s d ng v n c a h . N u doanh nghi p quy t đ nh không chia l i nhu n mà đ l i đ
tái đ u t thì s n y sinh m t chi phí c h i. ó chính là t su t sinh l i nhu n mong
đ i c a c đông vào nh ng d án mà doanh nghi p đ u t thay vì tr c t c cho h .
M t s ph
Ph

ng pháp tính toán chi phí l i nhu n không chia:

ng pháp mô hình đ nh giá t ng tr

ây là ph

ng đ u (Mô hình Gordon)

ng pháp đ n gi n nh t đ tính toán chi phí v n c ph n th

d ng mô hình đ nh giá t ng tr
Trong mô hình này, c t c đ
công th c sau:

ng đ u đ

c tri n khai trong ph n đ nh giá c phi u.

c đ nh giá t ng tr

P0 =

D1
Ks

g

ng. S

=

ng đ u m i n m v i gia t c. Ta có

D0
1+g
Ks g

T công th c trên ta có th suy ra:
Ks =

D0
D1
+g=
P0

1+g
P0

+g

Trong đó:
D0: C t c tr cho n m hi n t i.
D1: C t c d ki n cu i n m 1.
Ks: Lưi su t yêu c u đ i v i c đông th
g: T c đ t ng tr
g=

ng.

ng đ u m i n m c t c.

L i nhu n n m nay gi l i
L i nhu n n m nay

* ROE = T l l i nhu n gi l i * ROE

N u m t Công ty có c phi u giao d ch trên th tr
th thu nh p đ

ng ch ng khoán, chúng ta có

c D0 b ng cách l y c t c c a Công ty tr cho c đông hi n t i, c P0

chính là giá đang giao d ch trên th tr ng.
i v i bi n g, ta s
c l ng d a trên t
l l i nhu n gi l i và kh n n ng sinh l i c a Công ty đo b ng t s ROE.

t

Ph

ng pháp CAPM (Capital Asset Pricing Model)

Ph

ng pháp này đ

c ti n hành nh sau:

B c 1: Xác đ nh l i t c c a tài s n không có r i ro KRF. L i t c này th
ng đ ng v i lưi su t trái phi u kho b c.
11

Thang Long University Library

ng


B

c 2: D đoán h s bê – ta (

c a c phi u và s d ng nó nh là h s r i ro

c a c phi u.
B

c 3: D đoán lưi su t mong đ i trên th tr

ng ho c là l i t c mong đ i đ i

v i c phi u có đ r i ro trung bình (KRM).
B c 4: Thay th nh ng giá tr trên vào ph
t c mong mu n đ i v i c phi u đang xét.

KRF *

Ks = KRF + KRM
Ph

ng trình CAPM đ xác đ nh t l l i

ng pháp CAPM có m t s v n đ khó kh n khi áp d ng đó là: Khó xác đ nh

KRF, g p khó trong quá trình d đoán h s bê – ta
bù đ p cho r i ro th tr ng.
Ph

i

và khó xác đ nh ph n l i nhu n

ng pháp lãi su t trái phi u c ng v i m c bù r i ro

Trong th c t , n u đ tin c y c a các thông tin không đ đ áp d ng mô hình
CAPM, các nhà phân tích tài chính th ng th c hi n m t ph ng pháp đ n gi n là

c ng ph n bù r i ro thích h p vào chi phí n dài h n (trái phi u) đ tính chi phí v n c
ph n, th ng t 3% - 5%, vì các c đông ph i ch u r i ro cao h n các trái ch (ng i
n m gi trái phi u).
Chiăphíăc ăphi uăth

ngăm iă(Ke)

Khi l i nhu n gi l i không đ đáp ng cho nhu c u đ u t , doanh nghi p th ng
huy đ ng nh ng ngu n v n bên ngoài thông qua vi c phát hành các lo i ch ng khoán,
trong đó bao g m c c phi u th ng.
Trong quá trình phát hành, doanh nghi p ph i tính t i các chi phí nh : Chi phí
qu ng cáo, chi phí in nầt t c đ u đ c g i là chi phí phát hành. T t c nh ng lo i
chi phí k trên làm chi phí v n c ph n th
phí v n c ph n th

ng m i phát hành (K e) luôn cao h n chi

ng hi n h u (Ks).
Ke =

P0

D1
1

F

+g

Trong đó:

D1: C t c mong đ i trong n m th 1.
P0: Giá hi n t i c a c phi u.
F: T l ph n tr m chi phí phát hành so v i P0.
G: T c đ t ng tr

ng c t c.

Chi phí phát hành đư làm gia t ng chi phí v n c ph n th ng m i. Do v y, các
doanh nghi p có nhi u c h i đ u t luôn mu n s d ng l i nhu n gi l i m c cao
nh t. i u này nh h ng t i chính sách chi tr c t c c a doanh nghi p.
12


1.3.3. Chi phí v n bình quân (WACC – Weight Average Cost of Capital)
WACC là chi phí v n đ

c doanh nghi p tính toán d a trên t tr ng các

lo i v n mà doanh nghi p s d ng. WACC c a doanh nghi p còn đ
sinh l i đòi h i t i thi u mà doanh nghi p ph i đ t đ

c g i là t su t

c khi quy t đ nh th c hi n m t

d án m r ng nào đó, ho c quy t đ nh mua l i doanh nghi p khác. WACC đ c s
d ng nh m t t l chi t kh u thích h p đ i v i các dòng ti n t các d án có m c
r i ro t ng t m c đ r i ro c a doanh nghi p. N u d án có m c đ r i ro cao h n
thì t l chi t kh u s đòi h i m t t l cao h n t ng ng v i m c r i ro c a d án đó
và ng

c l i.

Trong doanh nghi p luôn luôn s d ng nhi u ngu n tài tr khác nhau. Vì v y,
c n ph i xác đ nh chi phí v n bình quân c a t t c các ngu n v n đó. Chi phí v n bình
quân c a doanh nghi p ph thu c r t nhi u vào c u trúc v n c a doanh nghi p, c u
trúc v n mà thay đ i thì chi phí v n bình quân c ng thay đ i theo.
Chi phí v n bình quân có tr ng s WACC là chi phí bình quan gia quy n c a t t
c các ngu n v n dài h n doanh nghi p đang s d ng. Chi phí v n bình quân có tr ng
s WACC đ c tính b ng cách nhân chi phí v n c a t ng ngu n tài tr v i t tr ng
c a nó trong c u trúc v n.

tính WACC, ta s d ng công th c sau:

WACC = Wd * Kd 1

T + W p * Kp + W s * Ks

Trong đó:
Wd: T tr ng c a n .
Wp: T tr ng c a v n c ph n u đưi.
Ws: T tr ng c a v n c ph n th
We: Ngu n v n c ph n th
Kd: Chi phí n tr

ng.

ng.

c thu .

Kp: Chi phí c ph n u đưi.
Ks: Chi phí l i nhu n không chia.
Ke: Chi phí c ph n th

ng m i phát hành.

T: Thu su t thu thu nh p doanh nghi p.
M t s đi m c n l u ý khi áp d ng chi phí v n bình quân có tr ng s WACC:
T ng tr ng s các ngu n thành ph n b ng 1.
Chi phí v n vay là chi phí sau thu .
T tr ng ngu n v n c ph n th ng s đ c nhân v i chi phí l i nhu n gi l i
(Ks) hay chi phí c ph n th ng m i phát hành (Ke).
13

Thang Long University Library


Chi phí v n bình quân có tr ng s WACC đ c các nhà qu n lý l y làm t su t
sinh l i t i thi u doanh nghi p ph i d t đ c trong quá trình ho t đ ng đ giá tr c
ph n th ng không b gi m.
1.4. Các ch tiêuăđánhăgiáăhi u qu huyăđ ng v n
Khi doanh nghi p th c hi n huy đ ng v n t các ngu n thì các ch tài chính nh
ngân hàng, các ch đ u t th ng cân nh c và xem xét các ch tiêu v kh n ng thanh
toán, c c u tài chính và các ch tiêu v kh n ng sinh l i v n c a doanh nghi p.
1.4.1. Các ch s v kh n ngăthanhătoán
Kh ăn ngăthanhătoánănhanh
Kh n ng thanh toán nhanh =

T ng TSNH – Hàng t n kho

T ng n ng n h n

ụ ngh a c a kh n ng thanh toán nhanh là kh n ng doanh nghi p dùng ti n ho c
tài s n có th chuy n đ i nhanh thành ti n đ tr n ngay khi đ n h n và quá h n. N u
ch s cao th hi n kh n ng thanh toán nhanh c a Công ty t t nh ng n u quá cao s là
m t bi u hi n không t t khi đánh giá v kh n ng sinh l i. T s này đ c cho là m t
th c đo thi u khách quan b i vì nó lo i tr giá tr hàng t n kho nh ng trong nhi u
tr ng h p doanh nghi p s n sàng bán d i giá tr s sách các kho n hàng t n kho đ
bi n thành ti n m t th t nhanh và b i vì th
s n l u đ ng đ tái đ u t .

ng thì doanh nghi p dùng ti n bán các tài

Kh ăn ngăthanhăkho năhi năhƠnh
Kh n ng thanh toán hi n hành =

T ng TSNH
T ng n ng n h n

ụ ngh a c a kh n ng thanh toán hi n hành là doanh nghi p có th s d ng bao
nhiêu đ ng TSNH đ chi tr các kho n n ng n h n. T s l n h n 1 th hi n kh
n ng thanh toán ng n h n c a doanh nghi p trong tình tr ng t t. N u t s này quá cao
thì l i là m t bi u hi n không t t do vi c tài s n ng n h n quá nhi u (ti n m t, kho n
ph i thu, hàng t n kho...) nh h

ng đ n kh n ng sinh l i c a Công ty.

Kh ăn ngăthanhătoánăt căth i
Kh n ng thanh toán t c th i =

Ti n và các kho n t

ng đ

ng ti n

T ng n ng n h n

T s thanh kho n hi n th i cho bi t c m i đ ng n ng n h n mà doanh nghi p
đang gi , thì doanh nghi p có bao nhiêu đ ng tài s n l u đ ng có th s d ng đ thanh
14


toán. N u t s này nh h n 1 thì có ngh a là doanh nghi p không đ tài s n có th s
d ng ngay đ thanh toán kho n n ng n h n s p đáo h n.
Khi đánh giá tình hình thanh kho n c a doanh nghi p, ng

i phân tích th

ng so

sánh t s thanh kho n c a m t doanh nghi p v i t s thanh kho n bình quân c a
toàn ngành mà doanh nghi p đó tham gia.
1.4.2. Các ch s v qu n lý n vay
V m t lý thuy t ch s này n m trong kho ng > 0 và < 1 nh ng thông th

ng

nó dao đ ng xung quanh giá tr 0,5. B i vì l nó t đi u ch nh t hai phía: ch n và
con n . N u ch s này càng cao, ch n s r t ch t ch khi quy t đ nh cho vay thêm.

M t khác v phía con n , n u vay n quá nhi u s b m t ch quy n ki m soát nhi u
bên đ ng th i b chia l i nhu n quá nhi u cho s vay n c a mình.
T ăs ăkh ăn ngătr ăn
T s này đ c tính ra b ng cách l y t ng c a Giá v n hàng bán, kh u hao, và l i
nhu n tr c thu và lãi (EBIT) r i chia cho t ng c a n g c và chi phí lãi vay.
T s kh n ng tr n =

Giá v n hàng bán + Kh u hao + EBIT
N g c + Chi phí lưi vay

T s này cho bi t đ chu n b cho m i đ ng tr n g c và lưi, doanh nghi p có
bao nhiêu đ ng có th s d ng đ c. ây là m t s ch tiêu liên quan đ n vi c huy
đ ng v n đ

c quan tâm xem xét b i c hai là doanh nghi p đi vay và ch cho vay.

T ăs ăkh ăn ngătr ălưi
Kh n ng thanh toán lưi vay =

EBIT
Lãi vay

EBIT (Earnings Before Interest & Tax): Thu nh p tr

c lưi vay và thu .

Ch tiêu kh n ng thanh toán lưi vay th hi n đòn b y tài chính là đòn b y tài
chính âm hay d ng. N u ch tiêu này l n h n 1 t c là doanh nghi p có đ c đòn b y
tài chính d ng, n u ch tiêu này nh h n 1 t c là doanh nghi p có đòn b y tài chính
âm. Ch tiêu này đ c đánh giá thông qua so sánh v i 1 và v i các n m tr c đó, n u

càng l n thì k t h p v i các ch tiêu trên s có th k t lu n đ c là vi c s d ng đòn
b y tài chính c a doanh nghi p có hi u qu hay không, ch tiêu này càng l n càng t t.
So sánh t ăl ăgi aăkho năph iăthuăvƠăkho năph iătr
T l kho n ph i thu, ph i tr =

T ng các kho n ph i thu
T ng các kho n ph i tr

15

Thang Long University Library


Ch tiêu này ph n ánh s t ng quan gi a các kho n ti n chi m d ng c a Công
ty và các đ i tác kinh t . Ch s này l n h n 1 có ngh a là các kho n ph i thu l n h n
các kho n ph i tr ch ng t doanh nghi p tích c c thu h i các kho n n t n đ ng. Còn
n u ch s này nh h n 1 thì ch ng t doanh nghi p b chi m d ng m t l

ng v n l n

t các nhà cung c p và t ch c tín d ng nên các kho n ph i thu nh h n các kho n
ph i tr . i u này làm nh h ng đ n kh n ng thanh toán c a doanh nghi p.
T ăs ăl iănhu n sauăthu ătrênăt ngăn
T s l i nhu n sau thu trên t ng n =
Ch tiêu này cho bi t, m t đ ng n vay t o ra đ
thu . Ch s này càng l n ch ng t đ

EAT
T ng n vay

c bao nhiêu đ ng l i nhu n sau

c r ng doanh nghi p làm n có lưi. Khi ch s

này l n h n 1, ngh a là các kho n n vay nh h n l i nhu n, t c là doanh nghi p có
nh ng chính sách h p lý giúp cho l i nhu n t ng cao, đ ng th i các kho n n đ c
gi m tr . Và ng c l i khi t s này nh h n 1, t c là doanh nghi p đang trong tr ng
thái vay n nhi u, d n đ n l i nhu n sau thu gi m sút, tình hình doanh nghi p g p
nhi u khó kh n.
T ăs ădoanhăthuăthu nătrênăt ngăn ăvay
T s doanh thu thu n trên t ng n vay =

Doanh thu thu n
T ng n vay

Ch tiêu này ph n ánh m t đ ng n vay t o ra đ c bao nhiêu đ ng doanh thu
thu n. Ch s này l n h n 1 t c là doanh thu thu n l n h n t ng n vay, có ngh a là
doanh nghi p làm n có lưi. Còn n u ch s này nh h n, đ ng ngh a v i vi c doanh
nghi p này đang trong tr ng thái kh ng ho ng vì doanh thu không cao trong khi các
kho n n liên t c t ng.
1.4.3. Các ch s v kh n ngăsinhăl i
Thuănh pătrênăm iăc ăph năth

ng

Thu nh p ròng – C t c c phi u u đưi
EPS =

L

ng c phi u bình quân đang l u hành

Thu nh p trên m i c ph n th

ng (EPS – Earning per share) là m t y u t quan

tr ng, quy t đ nh đ n giá tr c a c ph n b i vì nó đo l

ng s c thu nh p ch a đ ng

trong m t c ph n hay nói cách khác nó th hi n thu nh p mà nhà đ u t có đ c do
mua c ph n. Ch tiêu này càng cao thì ch ng t doanh nghi p này s d ng đòn b y tài
chính càng hi u qu .
th y đ c vi c s d ng đòn b y tài chính có hi u qu hay
16