NÂNG CAO HIỆU QUẢ SỬ DỤNG VỐN TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN ĐÔNG Á

B GIÁO D C ÀO T O
TR

NGă

I H C TH NGăLONG
---o0o---

KHÓA LU N T T NGHI P
TÀI:

NÂNG CAO HI U QU S
T I CÔNG TY C

D NG V N

PH Nă ỌNGăỄ

SINH VIÊN TH C HI N : NGUY N TH NG CăPH
MÃ SINH VIÊN
: A19835
CHUYÊN NGÀNH
: TÀI CHÍNH

HÀ N I ậ 2014

NG


B GIÁO D C ÀO T O
TR

NGă

I H C TH NGăLONG
---o0o---

KHÓA LU N T T NGHI P
TÀI:

NÂNG CAO HI U QU S
T I CÔNG TY C

Giáoăviênăh ng d n
Sinh viên th c hi n
Mã sinh viên
Chuyên ngành

D NG V N

PH Nă ỌNGăỄ

: ThS. Ngô Th Quyên
: Nguy n Th Ng căPh
: A19835
: Tài Chính

ng

HÀ N I ậ 2014

Thang Long University Library


L I C Mă N
Trong th i gian nghiên c u và làm khóa lu n, em xin g i l i c m n và s tri ân
sâu s c t i cô giáo h ng d n Th.S Ngô Th Quyên đã t n tình giúp đ em đ em hoàn
thành t t bài khóa lu n này. Bên c nh đó, em xin chân thành c m n các th y cô giáo
trong B môn Tài Chính – Ngân Hàng, tr ng H Th ng Long đã gi ng d y t n tình,
trang b cho em nh ng ki n th c c b n trong h c t p và nghiên c u khóa lu n c ng
nh trong công vi c sau này. V i v n ki n th c em đã ti p thu đ c trong quá trình
h c không ch là n n t ng cho quá trình nghiên c u khóa lu n mà còn là hành trang
quý báu đ em b c vào đ i m t cách t tin v ng ch c.
Em c ng xin g i l i c m n chân thành đ n cô, chú, anh, ch phòng kinh doanh
c ng nh toàn th nhân viên t i Công ty c ph n ông Á đã t o nên đi u ki n cho em
hoàn thành t t bài khóa lu n t t nghi p c a mình.
Trong th i gian th c t p c ng nh trong quá trình làm khóa lu n, khó tránh kh i
sai sót, em r t mong đ c s ch b o thêm c a các th y, cô B môn tài chính – ngân
hàng đ giúp em hoàn thi n thêm đ c k n ng c a mình, hoàn thành và đ t k t qu
t t bài khóa lu n.
Cu i cùng, em kính chúc quý th y, cô d i dào s c kh e và luôn thành công trong
s nghi p, đ ng th i kính chúc các cô, chú, anh, ch trong Công ty luôn m nh kh e,
thành công, chúc Công ty ngày càng phát tri n h n trong t

ng lai.


L IăCAMă OAN
Em xin cam đoan Khóa lu n t t nghi p này là do t b n thân th c hi n, có s h
tr t giáo viên h ng d n và không sao chép các công trình nghiên c u c a ng i
khác. Các d li u thông tin th c p s d ng trong khóa lu n là có ngu n g c và đ c

trích d n rõ ràng.
Em xin ch u hoàn toàn trách nhi m v l i cam đoan này!
Sinh viên
(Ch ký)

Nguy n Th Ng c Ph

ng

Thang Long University Library


M CL C
DANH M C VI T T T
DANH M C CÁC B NG BI U, HÌNH V ,ă
L IM
CH

TH , CÔNG TH C

U
NGă1.

C ăS

LÝ LU N CHUNG V

HI U QU

S

D NG V N

TRONG DOANH NGHI P .......................................................................................... 1
1.1. Ngu n v n c a doanh nghi p...............................................................................1
1.1.1.

Khái ni m ngu n v n kinh doanh trong doanh nghi p ..................................1

1.1.2.

Phân lo i ngu n v n kinh doanh trong doanh nghi p ...................................2

1.1.2.1.

Phân lo i v n theo ngu n hình thành............................................................. 2

1.1.2.2.

Phân lo i v n theo vai trò và đ c đi m chu chuy n .......................................3

1.1.3.

Vai trò c a v n đ i v i m t doanh nghi p: ......................................................6

1.2. Các chi năl

c qu n lý v n trong doanh nghi p ...............................................7

1.2.1.

Nguyên t c tài tr .............................................................................................. 7

1.2.2.

Các chi n l

c qu n lý v n ...............................................................................7

1.3. Hi u qu s d ng v n trong doanh nghi p ........................................................ 9
1.3.1.

Khái ni m v hi u qu s d ng v n trong doanh nghi p ............................... 9

1.3.2.

Các ch tiêu đánh giá chung hi u qu s d ng v n ........................................9

1.3.2.1.

Ch tiêu đánh giá chung hi u qu s d ng v n ..............................................9

1.3.2.2.

Ch tiêu ph n ánh hi u qu s d ng v n l u đ ng.......................................11

1.3.2.3.

Ch tiêu đánh giá hi u qu s d ng v n c đ nh ..........................................15

1.3.3.

Nhân t

nh h

ng đ n hi u qu s d ng v n c a doanh nghi p ..............17

1.3.3.1.

Nhân t khách quan ...................................................................................... 17

1.3.3.2.

Nhân t ch quan .......................................................................................... 18

1.4. S c n thi t S c n thi t ph i nâng cao hi u qu s d ng v n c a
doanh nghi p ................................................................................................................20
CH
NGă2. TH C TR NG HI U QU S D NG V N T I CÔNG TY C
PH Nă ÔNG Á ...........................................................................................................21
2.1. Gi i thi u chung v công ty c ph nă ôngăỄ ...................................................21
2.1.1.

Quá trình hình thành phát tri n c a công ty c ph n ông Á .....................21

2.1.2.

C c u t ch c c a công ty .............................................................................23

2.1.3.

Ch c n ng, nhi m v c a t ng b ph n ........................................................ 23


Tình hình ho t đ ng và s n xu t kinh doanh c a công ty c ph n

2.1.4.

ông Á

n m 2011 - 2013............................................................................................................25
2.2. Th c tr ng v v n t i Công ty c ph nă ôngăỄ...............................................28
2.2.1.

Th c tr ng quy mô và ngu n hình thành v n ...............................................28

2.2.1.1.

Quy mô v n ...................................................................................................28

2.2.1.2.

Th c tr ng ngu n hình thành v n c a Công ty c ph n ông Á .................31
Th c tr ng v n l u đ ng c a công ty ............................................................ 34

2.2.2.
2.2.2.1.

Quy mô và c c u VL c a Công ty c ph n ông Á .................................34

2.2.2.2.

Th c tr ng tài s n ti n và các kho n t

ng đ

ng ti n t i Công ty c ph n

ông Á

...................................................................................................................... 37

2.2.2.3.

Th c tr ng tài s n hàng t n kho t i Công ty c ph n ông Á .....................38

2.2.2.4.
ông Á

Th c tr ng tài s n kho n ph i thu ng n h n t i Công ty c ph n
...................................................................................................................... 40
Th c tr ng v n c đ nh c a Công ty .............................................................. 42

2.2.3.

2.3. Chi năl

c qu n lý v n c a Công ty c ph nă ôngăỄ.....................................45

2.4. Th c tr ng hi u qu s d ng v n t i Công ty .................................................46
2.4.1.

Ch tiêu đánh giá chung hi u qu s d ng v n .............................................46

2.4.2.

Ch tiêu ph n ánh hi u qu s d ng VL .....................................................49

2.4.2.1.

Nhóm ch tiêu đánh giá kh n ng thanh toán...............................................49

2.4.2.2.

Nhóm ch tiêu ph n ánh hi u qu s d ng c a t ng b ph n c u thành

VL

...................................................................................................................... 51

2.4.2.3.

Nhóm ch tiêu ph n ánh kh n ng sinh l i ...................................................54

2.4.2.4.

Nhóm ch tiêu ph n ánh t c đ luân chuy n VL ........................................55

2.4.3.

2.5.

Ch tiêu ph n ánh hi u qu s d ng v n c đ nh .........................................56
ánhăgiáăhi u qu s d ng v n c a Công ty c ph nă ôngăỄ ....................... 58

2.5.1.

K t qu đ t đ

2.5.2.

H n ch và nguyên nhân ................................................................................59

CH
NGă3.
CÔNG TY C

c .............................................................................................. 58

GI I PHÁP NÂNG CAO HI U QU S D NG V N T I
PH Nă ỌNGăỄ ................................................................................61

3.1. Thu n l iăvƠăkhóăkh nătrongăho tăđ ng c a doanh nghi p ............................ 61
3.1.1.

Thu n l i..........................................................................................................61

3.1.2.

Khó kh n ..........................................................................................................61

3.2.

nhăh

ng c a Công ty c ph nă ôngăỄ ........................................................ 62

Thang Long University Library


3.3. Bi n pháp nâng cao hi u qu s d ng v n ....................................................... 62
3.3.1.

Bi n pháp nâng cao hi u qu s d ng v n l u đ ng ....................................62

3.3.1.1.

Xác đ nh nhu c u v n l u đ ng ....................................................................62

3.3.1.2.

Qu n lý các kho n ph i thu ..........................................................................64

3.3.1.3.

Qu n lý hàng t n kho....................................................................................65

3.3.1.4.

Qu n lý ti n ..................................................................................................66

3.3.2.

Bi n pháp nâng cao hi u qu s d ng v n c đ nh ......................................67

K T LU N


DANH M C VI T T T
Ký hi u vi t t t

Tênăđ yăđ

H QT

H i đ ng qu n tr

NVDH

Ngu n v n dài h n

NVNH

Ngu n v n ng n h n

TSC

Tài s n c đ nh

TSL

Tài s n l u đ ng

TSDH

Tài s n dài h n

TSNH

Tài s n ng n h n

VCSH

V n ch s h u

VL

V n l u đ ng

VL R

V n l u đ ng ròng

VC

V n c đ nh

VN

Vi t Nam đ ng

VN

Vi t Nam

Thang Long University Library


DANH M C CÁC B NG BI U, HÌNH V ,ă

TH , CÔNG TH C

S đ 2.1. C c u t ch c c a Công ty c ph n ông Á ..............................................23
B ng 2.1. Báo cáo k t qu kinh doanh ..........................................................................25
B ng 2.2. Quy mô v n t i Công ty c ph n ông Á ....................................................30
B ng 2.3. Tình hình ngu n v n t i Công ty c ph n ông Á .......................................31
B ng 2.4. Tình hình v n l u đ ng t i Công ty c ph n ông Á ..................................34
B ng 2.5. C c u v n b ng ti n c a Công ty ................................................................ 37
B ng 2.6. C c u hàng t n kho c a Công ty .................................................................39
B ng 2.7. C c u các kho n ph i thu c a Công ty ........................................................ 40
B ng 2.8. Tình hình v n c đ nh t i Công ty c ph n ông Á .....................................42
B ng 2.9. C c u tài s n c đ nh h u hình theo giá tr còn l i......................................44
B ng 2.10. M i quan h cân đ i gi a tài s n và ngu n v n .........................................45
B ng 2.11. Ch tiêu ROA theo ph

ng pháp Dupont ...................................................47

B ng 2.12. Ch tiêu ROE theo ph

ng pháp Dupont ....................................................49

B ng 2.13. Kh n ng thanh toán c a Công ty ............................................................... 50
B ng 2.14. M t s ch tiêu ph n ánh kh n ng qu n lý TSNH .....................................51
B ng 2.15. Kh n ng sinh l i c a VL ........................................................................54
B ng 2.16. Ch tiêu ph n ánh t c đ luân chuy n ......................................................... 55
B ng 2.17. Ch tiêu ph n ánh hi u qu s d ng VC ..................................................56
Bi u đ 2.1. T ng tr

ng t ng doanh thu, chi phí và l i nhu n....................................26

Bi u đ 2.2. T tr ng ngu n v n c a Công ty c ph n ông Á ...................................29
Bi u đ 2.3. T tr ng v n l u đ ng t i Công ty c ph n ông Á ................................ 35


L IM

U

Tính c p thi t c aăđ tài nghiên c u
V n là y u t đ u tiên và c ng là y u t quan tr ng có ý ngh a quy t đ nh các
b c ti p theo c a quá trình s n xu t kinh doanh. V n s đ m b o cho quá trình s n
xu t kinh doanh đ c ti n hành liên t c. Do đó, đ có nh ng b c phát tri n b n v ng
v i hi u qu kinh t cao, các nhà qu n tr luôn ph i qu n lý và s d ng ngu n v n c a
mình m t cách hi u qu trong đi u ki n c nh tranh ngày càng kh c li t nh hi n nay.
Nâng cao hi u qu s d ng v n là v n đ vô cùng quan tr ng giúp doanh nghi p
đ ng v ng và phát huy h n n a th m nh c a mình. Do đó, em đã l a ch n đ tài
“Nâng cao hi u qu s d ng v n t i công ty c ph nă ôngăỄ”ăđ làm khóa lu n t t
nghi p c a mình.
iăt

ng nghiên c u c aăđ tài

Th c tr ng s d ng v n và hi u qu s d ng v n t i Công ty c ph n

ông Á

trong 3 n m 2011- 2013.
M căđíchănghiênăc u c aăđ tài
Tìm hi u h th ng nh ng lý lu n chung v ngu n v n kinh doanh và hi u qu s
d ng v n c a doanh nghi p.
Phân tích và đánh giá th c tr ng s d ng v n t i Công ty c ph n ông Á
xu t các bi n pháp nâng cao hi u qu s d ng v n cho Công ty c ph n
ông Á.
Ph m vi nghiên c u c aăđ tài
Th c tr ng s d ng v n t i Công ty ông Á th hi n qua các báo cáo tài chính
c a công ty trong vòng 3 n m 2011 – 2013, t đó đ xu t các gi i pháp nh m nâng cao
hi u qu s d ng v n c a Công ty c ph n ông Á.
Ph

ngăphápănghiênăc u c aăđ tài

Trong đ tài có s d ng các ph
sánh… làm ph

ng pháp phân tích t ng h p, ph

ng pháp so

ng pháp lu n c n b n cho nghiên c u.

K t c u c a khóa lu n g mă3ăch

ng

Ch

ngă1:ăC ăs lý lu n chung v hi u qu s d ng v n trong doanh nghi p

Ch

ngă2:ăTh c tr ng hi u qu s d ng v n t i Công ty c ph nă ôngăỄ

Ch
ôngăỄ

ngă 3:ă Gi i pháp nâng cao hi u qu s d ng v n t i Công ty c ph n

Thang Long University Library


CH

NGă1. C

S

LÝ LU N CHUNG V

HI U QU

S

D NG V N

TRONG DOANH NGHI P
1.1. Ngu n v n c a doanh nghi p
1.1.1. Khái ni m ngu n v n kinh doanh trong doanh nghi p
V n là m t ph m trù kinh t trong n n kinh t th tr

ng, là ngu n l c quan tr ng

đ phát tri n kinh t - xã h i c a m i qu c gia. Trong doanh nghi p, v n là đi u ki n
không th thi u đ c đ thành l p doanh nghi p và ti n hành ho t đ ng s n xu t kinh
doanh. Trong m i lo i hình doanh nghi p, v n ph n ánh tr giá ngu n tài chính đ c
đ u t vào ho t đ ng s n xu t kinh doanh. T tr c đ n nay có r t nhi u quan đi m v
v n, nh ng hoàn c nh kinh t khác nhau thì có nh ng quan đi m khác nhau v v n.
D a trên quan đi m c a nhà tri t h c Mác, xét theo các y u t s n xu t, Mác cho
r ng: v n (t b n) không ph i là v t mà là t li u s n xu t, không ph i là ph m trù
v nh vi n. T b n là giá tr mang l i giá tr th ng d b ng cách bóc l t lao đ ng làm
thuê.
ti n hành s n xu t, nhà t b n ng ti n ra mua t li u s n xu t và s c lao
đ ng, ngh a là t o ra các y u t c a quá trình s n xu t. Các y u t c a quá trình s n
xu t có vai trò khác nhau trong vi c t o ra giá tr th ng d . Ông chia t b n thành t
b n b t bi n và t b n kh bi n. T b n b t bi n là b ph n t b n t n t i d i hình
th c t li u s n xu t (máy móc, thi t b , nhà x ng…), giá tr c a nó đ c chuy n
giao toàn b vào s n ph m. Còn t b n kh bi n là b ph n t b n t n t i d i hình
th c lao đ ng, trong quá trình s n xu t thay đ i v l ng, t ng lên do s c lao đ ng c a
hàng hoá t ng.
V i nh ng nhà kinh t h c khác nh David Begg, Stenley Ficher, Rudiger
Darubused trong cu n (Kinh t h c) thì v n hi n v t là giá tr c a hàng hoá đã s n xu t

đ c s d ng đ t o ra hàng hoá và d ch v khác. Bên c nh đó còn có thêm v n tài
chính. B n thân v n là m t hàng hoá nh ng đ c ti p t c s d ng vào s n xu t kinh
doanh ti p theo. Thông qua quan đi m này, ta th y ngu n hình thành v n kèm theo
tr ng thái bi u hi n c a nó, tuy nhiên h n ch là ch a cho th y m c đích c a vi c s
d ng v n. Trên quan đi m c a m t s nhà kinh t h c khác thì v n là l ng s n ph m
t m th i m t đi do tiêu dùng hi n t i c a nhà đ u t , v n còn có vai trò đ y m nh s n
xu t tiêu dùng trong t ng lai. V i quan đi m này, ta có th th y đ c đ ng c v đ u
t nhi u h n là ngu n v n và bi u hi n c a ngu n v n. Chính b i th mà quan đi m
này ch a phù h p đ phân tích v n c ng nh là đáp ng đ
qu s d ng v n.

c nhu c u nâng cao hi u

Ngày nay, trong n n kinh t th tr ng, v n là lo i hàng hóa đ c bi t không ch là
ngu n l c quan tr ng đ i v i các n c phát tri n, mà còn là y u t c p thi t đ i v i
h u h t các qu c gia đang phát tri n và kém phát tri n. Theo quan đi m hi n đ i và

1


c ng là quan đi m đ

c nhi u ng

i ng h nh t thì v n kinh doanh là s v n đ

dùng vào ho t đ ng s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p, s v n này đ

c

c hình

thành t khi thành l p doanh nghi p (do ch s h u đóng góp ban đ u) và b sung
thêm trong quá trình ho t đ ng s n xu t kinh doanh. V n kinh doanh c a doanh
nghi p bao g m:
 Tài s n b ng hi n v t nh : nhà c a, kho tàng, c a hàng...
 Ti n Vi t Nam, ngo i t , vàng b c, đá quý...
 B n quy n s h u công nghi p...
1.1.2. Phân lo i ngu n v n kinh doanh trong doanh nghi p
1.1.2.1. Phân lo i v n theo ngu n hình thành
Trong quá trình s n xu t kinh doanh, m i doanh nghi p đ u có ph

ng th c và

hình th c kinh doanh khác nhau. Nh ng m c tiêu chính c a doanh nghi p v n là t o ra
đ c l i nhu n cho mình. Nh ng đi u đó ch đ t đ c khi v n c a doanh nghi p đ c
qu n lý và s d ng m t cách h p lý. V n đ c phân ra và s d ng tùy thu c vào m c
đích và lo i hình c a doanh nghi p.
V n ch s h u: Ngu n v n ch s h u là ngu n v n quan tr ng và có tính n
đ nh cao, th hi n quy n t ch v tài chính doanh nghi p. Ngu n v n CSH có đ c
đi m là ngu n v n s d ng dài h n và không cam k t ph i thanh toán, doanh nghi p
có quy n chi ph i và đ nh đo t. T tr ng c a ngu n v n này càng l n thì s đ c l p v
tài chính c a doanh nghi p càng cao và ng c l i. VCSH bao g m:
 V n góp ban đ u: là s v n b t bu c ph i có khi doanh nghi p đ ng ký. Công
ty c ph n: ph n v n này đ c bi u hi n d i hình th c v n c ph n, v n c ph n này
do các c đông sáng l p và đóng góp.
 L i nhu n không chia: Là b ph n l i nhu n đ c s d ng đ tái đ u t , m
r ng s n xu t – kinh doanh c a doanh nghi p.
đ t đ c l i nhu n không chia này
doanh nghi p ph i ho t đ ng có hi u qu và có l i nhu n.

 Phát hành c phi u:

ây c ng là ho t đ ng tài tr dài h n c a doanh nghi p.

Có 2 lo i c phi u có th phát hành, đó là c phi u th ng và c phi u u đãi. Tuy
nhiên không ph i công ty c ph n nào c ng phát hành c phi u u đãi.
N ph i tr : Là t t c các kho n phát sinh trong k kinh doanh mà doanh nghi p
có trách nhi m thanh toán b ng các ngu n l c c a mình, bao g m ngu n v n chi m
d ng và các kho n n vay.
V n chi m d ng: Là toàn b s n ph i tr cho ng i cung c p, s ph i n p
ngân sách, thanh toán cho cán b công nhân viên, đây là lo i v n mà doanh nghi p s
d ng nh ng không c n tr lãi.

2
Thang Long University
Library


V n vay: Doanh nghi p có th t o l p và b sung thêm ngu n v n thông qua vi c
vay ngân hàng, các t ch c tín d ng, các cá nhân và các đ n v , t ch c kinh t khác.
 V n vay ngân hàng: ây là ngu n v n r t quan tr ng và c ng là ngu n v n
ph bi n nh t đ i v i t t c các lo i hình doanh nghi p. Ngu n v n này đáp ng đúng
th i đi m các kho n tín d ng ng n h n trung h n, dài h n tu theo nhu c u c a doanh
nghi p trên c s h p đ ng tín d ng gi a Ngân hàng và doanh nghi p. Tuy nhiên nó
c ng có nh ng h n ch v đi u ki n tín d ng, ki m soát c a ngân hàng và chi phí s
d ng v n.
 V n tín d ng th

ng m i: Là ngu n v n doanh nghi p chi m d ng c a ng

i

bán. Tín d ng th ng m i đ c hình thành t nhiên trong ho t đ ng mua bán tr
ch m, tr góp. ây không ch là ph ng th c tài tr ti n l i, linh ho t trong kinh
doanh mà còn t o kh n ng m r ng c h i h p tác làm n c a doanh nghi p trong
t ng lai. Tín d ng th ng m i th ng có th i gian ng n nh ng n u doanh nghi p bi t
qu n lý có hi u qu thì nó s góp ph n r t l n vào nhu c u VL c a doanh nghi p.
 V n vay t th tr ng ch ng khoán:
đáp ng nhu c u s n xu t kinh doanh,
doanh nghi p có th vay v n thông qua phát hành trái phi u. Vi c phát hành trái phi u
s giúp cho doanh nghi p huy đ ng đ

c ngu n v n nhàn r i trong xã h i.

 V n liên doanh liên k t: Doanh nghi p có th kinh doanh liên k t, h p tác v i
các doanh nghi p khác nh m huy đ ng và m r ng ho t đ ng s n xu t kinh doanh.
ây là hình th c huy đ ng v n quan tr ng vì ho t đ ng tham gia góp v n liên doanh,
liên k t g n li n v i vi c chuy n giao công ngh thi t b gi a các bên tham gia nh m
đ i m i s n ph m, t ng kh n ng c nh tranh c a s n ph m đi u này c ng có ngh a là
uy tín c a công ty s đ

c th tr

ng ch p nh n.

1.1.2.2. Phân lo i v n theo vai trò và đ c đi m chu chuy n
V năl uăđ ng: V n l u đ ng c a doanh nghi p là s ti n ng tr

c v tài s n

l u đ ng và tài s n l u thông nh m đ m b o cho quá trình tái s n xu t c a doanh
nghi p đ c th c hi n th ng xuyên liên t c. Trong b ng cân đ i tài s n c a doanh
nghi p thì tài s n l u đ ng ch y u đ

c th hi n

các b ph n là ti n m t, các ch ng

khoán có thanh kho n cao, các kho n ph i thu và d tr t n kho. Giá tr c a các lo i
tài s n l u đ ng c a doanh nghi p s n xu t kinh doanh th ng chi m t 25% đ n 50%
t ng giá tr tài s n c a chúng. Vì v y, qu n lý và s d ng v n l u đ ng h p lý có nh
h ng r t quan tr ng đ n vi c hoàn thành nhi m v chung c a doanh nghi p, trong đó
có công tác nâng cao hi u qu s d ng v n.
th

Phân lo i v năl uăđ ng:
qu n lý, s d ng v n l u đ ng có hi u qu , thông
ng v n l u đ ng đ c phân lo i theo các tiêu th c khác nhau:

3


Phân lo i theo hình thái bi u hi n: v n b ng ti n và v n trong thanh toán, v n
v t t hàng hóa, VL khác.
 V n b ng ti n và v n trong thanh toán
 V n b ng ti n: g m ti n m t t i qu , ti n g i ngân hàng, ti n đang chuy n,
k c kim lo i quý, đá quý…
 V n trong thanh toán: Các kho n n ph i thu c a khách hàng, các kho n
ph i tr khách hàng, các kho n t m ng, các kho n ph i thu khác…
 V n v t t hàng hóa (hàng t n kho) bao g m: Là bi u hi n b ng ti n c a các

nguyên v t li u, nhiên li u, thành ph m và bán thành ph m c a doanh nghi p.
 V n l u đ ng khác: Là bi u hi n b ng ti n c a các kho n t m ng, chi phí ch
k t chuy n.
K t lu n: Qua các phân lo i này, doanh nghi p có th xem xét đánh giá hàng t n
kho d tr , đ m b o kh n ng thanh toán c a doanh nghi p. M t khác, doanh nghi p
còn tìm ra bi n pháp phát huy ch c n ng c a thành ph n v n và th y đ c k t c u
VL theo hình thái bi u hi n đ đ nh h ng và đi u ch nh h p lý, có hi u qu .
Phân lo i theo vai trò c a v n l u đ ng đ i v i quá trình s n xu t kinh doanh
 V n l u đ ng trong khâu d tr s n xu t: Bao g m giá tr các kho n nguyên
v t li u chính, v t li u ph , nhiên li u đ ng l c, ph tùng thay th , công c d ng c
lao đ ng nh , bao bì…
 V n l u đ ng trong khâu s n xu t: Giá tr s n ph m d dang, bán thành ph m
và chi phí ch k t chuy n.
 V n l u đ ng trong khâu l u thông: Bao g m giá tr thành ph m, v n b ng
ti n (vàng, b c…), các kho n đ u t ng n h n (đ u t ch ng khoán ng n h n, cho vay
ng n h n…), các kho n v n trong thanh toán (các kho n ph i thu, t m ng…), các
kho n th ch p, ký c

c, ký qu ng n h n.

K t lu n: Thông qua vi c phân lo i v n l u đ ng theo nhi u đ c đi m trên, ta có
th bi t đ

c vai trò và s phân b v n l u đ ng trong t ng khâu c a quá trình s n

xu t kinh doanh.
V n c đ nh: Tài s n c đ nh là hình thái bi u hi n v t ch t c a v n c đ nh. Do
v y, v n c đ nh c a doanh nghi p có đ c đi m t ng t nh tài s n c đ nh. Nh th
sau nhi u chu k s n xu t kinh doanh ph n v n c đ nh gi m d n và ph n v n đã luân
chuy n t ng lên. K t thúc quá trình này, s ti n kh u hao đã thu h i đ đ tái t o m t

tài s n m i. Lúc này tài s n c đ nh c ng h h ng hoàn toàn cùng v i v n c đ nh đã
k t thúc m t vòng tu n hoàn luân chuy n. Quy mô c a v n c đ nh nhi u hay ít s

4
Thang Long University
Library


quy t đ nh đ n quy mô tài s n c đ nh, nh h

ng l n đ n trình đ trang thi t b k

thu t và công ngh , n ng l c s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p.
Các tài s n dùng vào ho t đ ng s n xu t kinh doanh ch đ
đ nh khi th a mãn nh ng tiêu chu n:
 Ch c ch n thu đ

c l i ích kinh t trong t

 Nguyên giá tài s n c đ nh đ

c g i là tài s n c

ng lai t vi c s d ng tài s n đó.

c xác đ nh m t cách đáng tin c y.

 Có đ tiêu chu n theo giá tr hi n hành (t 30 tri u đ ng tr lên).
 Có th i gian s d ng

c tính trên 1 n m.

Phân lo i v n c đ nh d a trên phân lo i tài s n c đ nh
Tài s n c đ nh đ

c phân lo i khác nhau theo: hình thái bi u hi n, công d ng và

tình hình s d ng và theo quy n s h u tùy theo m c đích nghiên c u.
Phân lo i theo hình thái bi u hi n:
 Tài s n c đ nh h u hình: là nh ng t li u lao đ ng ch y u c a doanh nghi p
v i đ c đi m n i b t là giá tr l n, tham gia vào nhi u chu k s n xu t kinh doanh, gi
nguyên đ c hình thái bên ngoài cho đ n khi nó không còn giá tr s d ng n a. Tài
s n c đ nh h u hình c a doanh nghi p bao g m: đ t, nhà c a, máy móc, thi t b s n
xu t, ph ng ti n v n t i…
 Tài s n c đ nh vô hình: là nh ng tài s n c đ nh không có hình thái v t ch t
c th , nó th hi n 1 l

ng giá tr đã đ

c đ u t th a mãn các tiêu chu n c a tài s n

c đ nh vô hình, tham gia vào nhi u chu k kinh doanh, nh m t s chi phí liên quan
tr c ti p t i đ t s d ng; chi phí v quy n phát hành, b ng phát minh, b ng sáng ch ,
b n quy n tác gi , th ng hi u, nhãn hi u, danh sách các khách hàng, các h p đ ng
v i khách hàng…
K t lu n: Thông qua cách phân lo i này giúp cho nhà qu n lý có 1 cách nhìn
t ng th v c c u đ u t c a doanh nghi p. T đó, các nhà qu n lý có th d dàng h n
trong vi c ra quy t đ nh đ u t ho c đi u ch nh đ u t cho phù h p v i tình hình th c t .
Phân lo i theo công d ng và tình hình s d ng:
 Tài s n c đ nh dùng cho m c đích kinh doanh: là nh ng tài s n h u hình và

vô hình tr c ti p tham gia vào quá trình s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p g m
nhà x

ng, máy móc thi t b s n xu t, ph

ng ti n v n t i…

 Tài s n c đ nh do doanh nghi p qu n lý dùng cho m c đích phúc l i, s
nghi p, an ninh qu c phòng.

5


 Tài s n c đ nh b o qu n h , c t gi h Nhà n
nghi p b o qu n h đ n v khác ho c c t gi h Nhà n
Nhà n c có th m quy n.
 Tài s n c đ nh ch x lý: TSC

c: là nh ng tài s n doanh
c theo quy đ nh c a c quan

b h h ng, ch thanh lý, không c n dùng,

đang tranh ch p ch gi i quy t.
K t lu n: Phân lo i theo hình th c này cho ta th y công d ng và m c đ s d ng
hi u qu tài s n c đ nh c a doanh nghi p t đó có các bi n pháp nâng cao hi u qu s
d ng v n c đ nh.
Phân lo i theo quy n s h u:
 Tài s n c đ nh t có c a doanh nghi p là tài s n c đ nh thu c quy n s h u
c a doanh nghi p.

 Tài s n c đ nh thuê tài chính: là nh ng tài s n c đ nh doanh nghi p thuê c a
công ty cho thuê tài chính, tài s n này đ c s d ng trong th i gian trung và đai h n.
 Tài s n c đ nh thuê ho t đ ng: là nh ng TSC
nghi p khác đ s d ng trong th i gian ng n h n.

doanh nghi p thuê c a doanh

K t lu n: Cách phân lo i này giúp cho doanh nghi p th y k t c u TSC thu c
hay không thu c quy n s h u c a doanh nghi p mà khai thác, s d ng h p lý TSC
c a doanh nghi p, nâng cao hi u qu đ ng v n.
1.1.3. Vai trò c a v n đ i v i m t doanh nghi p:
Nhu c u v v n là nhu c u vô cùng quan tr ng và không th thi u đ c c a m i
doanh nghi p t quy mô nh đ n l n. Nó chính là ti n đ cho s hình thành và phát
tri n c a doanh nghi p
V m t pháp lý: M i doanh nghi p khi mu n có gi y phép đ ho t đ ng s n xu t
kinh doanh thì c n ph i ch ng minh đ c m t trong các y u t c b n đó là v n (đi u
này đã đ c nhà n c quy đ nh cho t ng lo i hình doanh nghi p) khi đó thì đ a v
pháp lý c a doanh nghi p m i đ c xác l p. Ng c l i, thì doanh nghi p s không đ
đi u ki n đ ho t đ ng. Tuy nhiên không ph i khi đã có đ

c gi y phép kinh doanh thì

doanh nghi p mu n kinh doanh nh th nào c ng đ c mà trong th i gian đó thì
doanh nghi p luôn ph i đáp ng đ c m i nhu c u v v n theo quy đ nh n u không thì
doanh nghi p thu h i gi y phép hay tuyên b gi i th , phá s n, sát nh p... Nh v y có
th coi v n là y u t quan tr ng hàng đ u trong các v n đ c a doanh nghi p nh m
đ m b o s t n t i t cách pháp nhân c a doanh nghi p tr

c pháp lu t.

V m t kinh t : Khi các doanh nghi p đ m b o nhu c u v v n thì doanh nghi p
đó có kh n ng ch đ ng trong các hình th c kinh doanh, thay đ i công ngh , mua
s m trang thi t b hi n đ i ph c v cho kinh doanh, đi u này khá quan tr ng vì nó s

6
Thang Long University
Library


giúp doanh nghi p h đ

c giá thành s n ph m, đáp ng đ

xã h i. Có th nh n th y đ

c nhu c u tiêu dùng trong

c vai trò quan tr ng c a v n đ i v i các doanh nghi p.

Nh có nó mà các doanh nghi p có th thay đ i đ c trang thi t b , m r ng quy mô
s n xu t... trong th i gian ng n. Nó mang l i cho doanh nghi p đ c nhi u l i th nh ;
c i ti n đ c m u mã, gi m giá thành s n ph m, gi m đ c s c lao đ ng cho nhân
công...mà v n đáp ng đ c ch t l ng c a s n ph m và nhu c u c a th tr ng đi u
mà các doanh nghi p luôn mong mu n. Nh đó mà các doanh nghi p s đáp ng đ c
nhu c u c a th tr ng, nâng cao uy tín c a mình trên th
hi u qu kinh t cho các nhà đ u t .
1.2. Các chi năl

ng tr

ng mà v n mang l i

c qu n lý v n trong doanh nghi p

1.2.1. Nguyên t c tài tr
Th c hi n d a trên c s phân chia ngu n hình thành nên tài s n s d ng trong
ho t đ ng c a doanh nghi p thành 2 lo i t ng ng v i th i gian luân chuy n tài s n
là ngu n v n ng n h n và ngu n v n dài h n.
Ngu n v n ng n h n là ngu n tài tr mà doanh nghi p s d ng t m th i vào ho t
đ ng trong m t th i gian ng n nên đ c g i là ngu n tài tr t m th i. Ngu n v n ng n
h n bao g m các kho n n ng n h n.
Ngu n v n dài h n là ngu n v n mà doanh nghi p s d ng lâu dài trong quá
trình ho t đ ng. Ngu n v n này th ng xuyên t n t i doanh nghi p trong m t chu
ký kinh doanh đ tài tr cho tài s n s d ng vào ho t đ ng c a doanh nghi p. Do đó
ngu n v n dài h n đ c coi là ngu n tài tr th
g m: v n CSH và n dài h n.

ng xuyên. Ngu n v n dài h n bao

Khi tính đ n đ an toàn, n đ nh trong vi c tài tr , nguyên t c tài tr đòi h i: tài
s n dài h n ch đ c tài tr b i ngu n v n dài h n (ngu n tài tr th ng xuyên),
ngu n v n ng n h n (ngu n v n t m th i) ch tài tr cho tài s n ng n h n. Do đó, khi
phân tích m c đ đ m b o v n theo tính n đ nh, ngu n tài tr c n xác đ nh ph n
ngu n v n dài h n th ng xuyên l u l i doanh nghi p đ c s d ng đ tài tr cho tài
s n luân chuy n liên t c, th i gian luân chuy n ng n (tài s n ng n h n). Ph n ngu n
v n dài h n tài tr cho tài s n ng n h n đ
1.2.2. Các chi n l
 Chi n l

c g i là v n l u chuy n.

c qu n lý v n

c m o hi m:
TSL

NVNH

TSC

NVDH
7


Dùng m t ph n ngu n v n ng n h n tài tr cho tài s n dài h n. Vì tài s n ng n
h n không đ tài tr cho n ng n h n nên tình hình tài chính ng n h n c a doanh
nghi p không đ t hi u qu . M t doanh nghi p l a ch n k ho c tài chính m o hi m
t c là s d ng ngu n có chi phí th p h n và th i gian ng n h n đ đ u t vào tài s n
c đ nh v i chi phí cao h n và th i gian dài h n. Tuy nhiên không nên s d ng ngu n
ng n h n đ đ u t dài h n vì doanh nghi p có th g p khó kh n. Kh c ph c tình tr ng
này b ng cách t ng c ng đ u t vào TSNH và gi m đ u t dài h n vào TSDH, t ng
doanh thu làm t ng ti n ho c các kho n ph i thu đ a TSNH đ n cân b ng v i n ng n
h n.
 Chi n l

c qu n lý th n tr ng:
NVNH
TSL

TSC

NVDH

Dùng 1 ph n ngu n v n dài h n tài tr cho tài s n ng n h n.

i u này ch ng t

tài s n ng n h n l n h n n ng n h n. Khi TSNH l n h n n ng n h n thì tài s n NH
có th thanh toán cho n ng n h n, giúp doanh nghi p có kh n ng thanh toán t t. Tuy
nhiên d tr nhi u tài s n ng n h n l i không đem đ n hi u qu vì TSNH không sinh
lãi ho c sinh lãi r t ít trong khi n dài h n l i có chi phí l n. Áp d ng chi n l c th n
tr ng tuy có đ m b o kh n ng thanh toán t t h n nh ng ch áp d ng v i nh ng k
ho ch kinh doanh mang tính an toàn cao, ít g p r i ro nh ng l i nhu n mang l i không
cao.
 Chi n l

c qu n lý dung hòa:
TSL

NVNH

TSC

NVDH

D a vào c s c a các nguyên t c t ng thích: dùng NVNH tài tr cho tài s n
ng n h n, dùng NVDH tài tr cho TSDH. TSNH đ đ thanh toán cho các kho n n
ng n h n và NVDH c ng đ đ tài tr cho TSDH, khi đó kh n ng thanh toán c a
doanh nghi p s

trong tr ng thái cân b ng. Chi n l

c qu n lý dung hòa đ

c coi

8
Thang Long University
Library


nh là 1 chi n l
đ mb ođ
t

c khá lý t

ng vì nó v a đ m b o đ

c kh n ng thanh toán v a

c kh n ng sinh l i c a doanh nghi p. Tuy nhiên đ đ t đ

c tr ng thái lý

ng trong n n kinh t g p nhi u khó kh n nh hi n nay là đi u khó th x y ra.

1.3. Hi u qu s d ng v n trong doanh nghi p
1.3.1. Khái ni m v hi u qu s d ng v n trong doanh nghi p
Hi u qu s d ng v n c a doanh nghi p là m t ph m trù kinh t ph n ánh trình

đ khai thác, s d ng ngu n v n c a doanh nghi p vào ho t đ ng s n xu t kinh doanh
nh m m c đích sinh l i t i đa v i chi phí th p nh t.
Hi u qu s d ng v n không ch th hi n k t qu kinh doanh mà nó còn th
hi n nhi u m t v ch tiêu v thanh toán, kh n ng sinh l i, s vòng quay… nâng
cao hi u qu s d ng v n, doanh nghi p c ng c n tìm ra nh ng khó kh n, thu n l i
c ng nh c h i và thách th c đ i v i doanh nghi p trong t ng lai.
Bên c nh đó, hi u qu s d ng v n c a doanh nghi p c ng là m t ph m trù kinh
t ph n ánh trình đ qu n lý và s d ng v n c a doanh nghi p trong vi c t i đa hóa l i
nhu n và t i thi u hóa l ng v n và th i gian s d ng theo các đi u ki n v ngu n l c,
phù h p v i m c tiêu kinh doanh.
1.3.2. Các ch tiêu đánh giá chung hi u qu s d ng v n
ánh giá hi u qu t ch c và s d ng v n kinh doanh c a doanh nghi p là m t
n i dung quan tr ng c a ho t đ ng tài chính doanh nghi p. T đó, doanh nghi p s có
đ c c s khi đ a ra các quy t đ nh v m t tài chính đ nâng cao hi u qu s d ng
v n kinh doanh.
1.3.2.1. Ch tiêu đánh giá chung hi u qu s d ng v n
Nhóm ch tiêu này đánh giá m t cách t ng quát v hi u qu s d ng ngu n v n
kinh doanh c a doanh nghi p:
 T su t l i nhu n trên doanh thu (ROS)
L i nhu n sau thu
ROS

=
Doanh thu thu n

T su t l i nhu n sau thu trên doanh thu ph n ánh kh n ng sinh l i trên c s
doanh thu đ c t o ra trong k . T s này cho bi t m t đ ng doanh thu có kh n ng
t o ra bao nhiêu đ ng l i nhu n sau thu . T s này d ng ngh a là doanh nghi p kinh
doanh có lãi và ng c l i. Tuy nhiên, t s này ph thu c vào đ c đi m kinh doanh
c a t ng ngành. Vì th , khi theo dõi tình hình sinh l i c a doanh nghi p, ng i ta so

sánh t s này v i t s bình quân c a toàn ngành mà Công ty đó tham gia. Vi t
Nam, t su t l i nhu n còn là ch tiêu đ c n c m c trích l p khen th ng, phúc l i
đ i v i các doanh nghi p thu c s h u nhà n c.
9


 T su t l i nhu n trên t ng tài s n (ROA)
L i nhu n sau thu
ROA

=
T ng tài s n

T su t l i nhu n ròng trên t ng tài s n ph n ánh m i đ ng v n kinh doanh s
d ng t o ra đ c bao nhiêu đ ng l i nhu n sau thu . T su t sinh l i đo l ng k t qu
s d ng tài s n c a doanh nghi p đ t o ra l i nhu n. H s này càng cao và càng t ng
lên theo th i gian thì càng t t, càng bi u hi n vi c s d ng và qu n lý tài s n càng có
hi u qu .
T su t sinh l i trên tài s n ch u nh h

ng tr c ti p t t su t sinh l i trên doanh

thu và s vòng quay tài s n. Nên có th vi t nh sau:
ROA

=
=

ROS x S vòng quay tài s n
L i nhu n sau thu

Doanh thu thu n
X

Doanh thu

T ng tài s n

ROA cao khi s vòng quay tài s n cao và ROS l n. Sau khi phân tích ta s xác
đ nh đ c chính xác ngu n g c làm t ng (gi m) l i nhu n c a doanh nghi p. Có 2
h ng t ng ROA là t ng ROS ho c t ng vòng quay tài s n. T đó th y đ c c n ph i
c i thi n, nâng cao ch tiêu nào đ đ t đ

c m c đích c a doanh nghi p.

 T su t l i nhu n trên v n ch s h u (ROE)
ROE =

L i nhu n sau thu
V n ch s h u

T su t l i nhu n trên v n ch s h u ph n ánh 1 đ ng v n CSH s đem l i bao
nhiêu đ ng l i nhu n sau thu . Ch tiêu này càng cao và t ng lên th hi n s c sinh l i
và hi u qu kinh doanh c a doanh nghi p t t. Ch tiêu này cao hay th p m t m t ph
thu c vào hi u qu s d ng v n kinh doanh (hay ph thu c vào trình đ s d ng v n),
m t m t ph thu c r t nhi u vào trình đ t ch c ngu n v n, b trí c c u v n c a
doanh nghi p.
phân tích đ

c chi ti t h n v t su t sinh l i trên tài s n và t su t sinh l i

trên v n ch s h u c ng nh s thay đ i c a chúng, có th xem xét chúng trong mô
hình phân tích Dupont qua đó th y đ c nh ng y u t nh h ng đ n kh n ng sinh
l i c a doanh nghi p. Theo ph ng pháp phân tích Dupont, ta xem xét m i quan h
t ng tác gi a các h s v i t su t sinh l i trên tài s n và t su t sinh l i trên VCSH.
VCSH là m t ph n c a t ng ngu n v n hình thành nên tài s n. Vì v y t su t sinh l i
trên VCSH ph thu c vào t su t sinh l i trên tài s n:

10
Thang Long University
Library


ROE = ROA x T l tài s n trên VCSH
= ROS x S vòng quay tài s n x T l tài s n trên VCSH
L i nhu n sau
thu
=

Doanh thu
thu n
X

Doanh thu
Ph

T ng tài s n
X

T ng tài s n

VCSH

ng trình trên cho ta th y m i quan h và tác đ ng c a các nhân t là các ch

tiêu hi u qu s d ng tài s n. Phân tích đ c cách mà doanh nghi p s d ng đ làm
t ng t su t sinh l i nh : t ng doanh thu và gi m t ng đ i chi phí, t ng vòng quay tài
s n, thay đ i c c u v n.
t ng ROE ta có th t ng ROA ho c t ng t l tài s n trên
VCSH, qua đó đ a ra các bi n pháp t ng các t s yêu c u đ ra.
1.3.2.2. Ch tiêu ph n ánh hi u qu s d ng v n l u đ ng
Nhóm ch tiêuăđánhăgiáăkh n ngăthanhătoán
Tài s n ng n h n
H s thanh toán ng n h n

=
N ng n h n

H s đánh giá kh n ng thanh toán n ng n h n th hi n m i quan h gi a tài
s n ng n h n v i n ng n h n. N ng n h n là các kho n n ph i thanh toán trong k ,
do đó doanh nghi p ph i dung các tài kho n th c c a mình đ thanh toán b ng cách
chuy n đ i 1 b ph n tài s n thành ti n trong vòng 1 n m. H s này cho bi t c m i
đ ng n ng n h n mà doanh nghi p đang gi thì có bao nhiêu đ ng TSNH có th s
d ng đ thanh toán, t đó cho th y m c đ an toàn c a Công ty trong vi c đáp ng
nhu c u thanh toán các kho n n ng n h n. Ch tiêu này l n h n 1 m i đ m b o v yêu
c u v n l u đ ng ròng có giá tr d ng. Tuy nhiên h s này không ph i càng l n thì
càng t t, vì khi đó doanh nghi p s có 1 l

ng tài s n ng n h n t n tr l n.
Tài s n ng n h n ậ Hàng t n kho

H s thanh toán nhanh

=
N ng n h n

H s thanh toán nhanh là th c đo v kh n ng tr n ngay, không d a vào vi c
ph i bán các lo i v t t hàng hóa t n kho. T s này thích h p cho vi c đo l ng kh
n ng thanh toán c a nh ng công ty có vòng quay hàng t n kho th p. H s này l n
h n ho c b ng 1 cho th y kh n ng đáp ng thanh toán nhanh các kho n n ng n h n
cao. Trái l i n u nh h n 1, doanh nghi p s g p khó kh n khi ph i thanh toán ngay
các kho n n ng n h n. V nguyên t c, h s này càng cao thì kh n ng thanh toán

11


công n càng cao và ng

c l i. Tuy nhiên n u xét

h s này càng l n càng t t, tr

m t khía c nh khác, không ph i

ng h p hàng t n kho l n (nguyên v t li u d tr quá

l n không dùng h t và hàng hóa, thành ph m t n kho không bán đ c), t c là có th
m t l ng l n TSL t n tr l n, ph n ánh vi c s d ng tài s n không hi u qu , vì b
ph n này không v n đ ng sinh l i. Nh v y m c dù h s thanh toán nhanh v n l n
nh ng th c t kh n ng thanh toán c a doanh nghi p không cao. Do đó vi c s d ng

h s này đ đánh giá kh n ng thanh toán c a doanh nghi p s không còn chính xác.
Ti nă+ă
H s thanh toán t c th i

=

uăt ăCKăng n h n
N ng n h n

H s thanh toán t c th i ph n ánh kh n ng thanh toán các kho n n ng n h n
m c cao nh t khi ch n yêu c u thanh toán kho n n ngay l p t c. H s này cao hay
th p ph n l n ph thu c vào l ng d tr ti n m t t i doanh nghi p. Ch tiêu này l n
h n ho c b ng 1 cho th y t l n đ c thanh toán ngay cao và ng c l i.
Nhóm ch tiêu ph n ánh hi u qu s d ng c a t ng b ph n c uăthƠnhăVL
Giá v n hàng bán
Vòng quay hàng t n kho

=

Hàng t n kho

S vòng quay hàng t n kho là s l n mà hàng hóa t n kho bình quân luân chuy n
trong k . Ch tiêu này ph n ánh kh n ng qu n tr hàng t n kho c a doanh nghi p. Ch
s này càng cao cho th y doanh nghi p bán hàng nhanh và hàng t n kho không b
đ ng nhi u. Tuy nhiên, ch s này quá cao s không t t khi nhu c u th tr ng t ng đ t
bi n mà hàng t n kho l i ít, đi u này s làm gi m doanh thu, l i nhu n c a doanh
nghi p khi không đáp ng đ c nhu c u th tr ng và b m t khách hàng vào tay đ i
th c nh tranh.
Th i gian luân chuy n kho
trung bình

360
=

Vòng quay hàng t n kho

Ch tiêu th i gian luân chuy n kho trung bình có quan h m t thi t v i ch tiêu s
vòng quay hàng t n kho nói trên. Th i gian luân chuy n kho trung bình cho bi t c
bao nhiêu ngày thì l ng hàng t n kho l i đ c quay vòng m t l n. H s này càng
th p ch ng t doanh nghi p càng bán đ c nhi u hàng.
Doanh thu thu n
Vòng quay các kho n ph i thu

=

Các kho n ph i thu

Vòng quay các kho n ph i thu đo l ng m c đ hi u qu c a doanh nghi p trong
vi c s d ng tín d ng th ng m i (cho khách hàng mua ch u) và kh n ng thu h i n .
12
Thang Long University
Library


ây c ng là m t ch tiêu th hi n hi u qu kinh doanh c a doanh nghi p, ph n ánh t c
đ chuy n đ i các kho n ph i thu thành ti n m t. Ch s này càng cao cho th y khách
hàng c a doanh nghi p tr n nhanh, t ng hi u qu s d ng v n c a doanh nghi p.
Nh ng n u quá cao, doanh nghi p có th b m t đi m t s l ng khách hàng đáng k .
Vì v y, doanh nghi p c n ph i qu n lý hi u qu chính sách tín d ng c a mình đ t i đa
hóa l i nhu n.

Th i gian thu n trung bình

=

360
Vòng quay các kho n ph i thu

Th i gian thu n trung bình ph n ánh s ngày c n thi t đ thu h i đ c các
kho n ph i thu. Vòng quay các kho n ph i thu càng l n thì s ngày trên m t vòng
quay kho n ph i thu trung bình càng nh , th hi n t c đ thu nhanh và ng

c l i.

Nh ng n u ch s này quá cao, doanh nghi p có th b m t đi m t s l ng khách hàng
đáng k . Ngoài ra, th i gian thu n trung bình cao hay th p còn ph i xem xét các m c
tiêu nh m c tiêu m r ng th tr ng và chính sách tín d ng. Vì v y, doanh nghi p c n
ph i qu n lý hi u qu chính sách tín d ng c a mình đ t i đa hóa l i nhu n.
Chu k kinh doanh

=

Chu k kinh doanh đ

Th i gian luân chuy n kho
trung bình

+

Th i gian thu n
trung bình

c đo b ng t ng s ngày t khi mua nguyên v t li u cho

đ n khi thu đ c ti n v . ây là m t trong nh ng y u t đ u tiên g n tr c ti p t i hi u
qu s d ng v n c a doanh nghi p. N u nh chu k kinh doanh ng n, thì đ ng ngh a
v i vi c doanh nghi p s có kh n ng t o ra nhi u l i nhu n, vòng quay c a đ ng v n
s t o ra nhi u c h i cho doanh nghi p trong v n đ đ u t , m r ng ho t đ ng s n
xu t kinh doanh. Ng c l i n u nh chu k kinh doanh kéo dài d n t i vi c đ ng v n
đ ng trong quá trình ho t đ ng s n xu t kinh doanh.

s b

360
Th i gian tr n trung bình =
H s tr n
Th i gian tr n trung bình th hi n s ngày trung bình k t khi doanh nghi p
mua hàng tr ch m cho đ n khi thanh toán kho n ph i tr ng i bán. Kho ng th i gian
này càng dài càng t t b i vì nó là kho ng th i gian mà doanh nghi p chi m d ng v n
c a ng

i bán.

13


Trong đó:
Giá v n hàng bán
H s tr n

Chi phí qu n lý chung, bán

hàng, qu n lý

+

=
Ph i tr ng

iăbán,ăl

ng,ăth

Trung bình 1 n m các kho n ph i tr quay vòng đ

ng, thu ph i tr

c bao nhiêu l n hay nói cách

khác v i 1 đ ng v n chi m d ng thì có bao nhiêu đ ng chi phí.
Th i gian luân
chuy n ti n

=

Chu k kinh doanh

-

Th i gian tr n
trung bình

Th i gian luân chuy n ti n ph n ánh kh n ng qu n lý ti n c a doanh nghi p, đó
là kho ng th i gian k t khi chi th c t b ng ti n cho đ n khi thu đ c ti n. N u con
s này nh s đ c coi là kh n ng qu n lý v n l u đ ng t t. Ng c l i, con s này
l n có th đ c gi i thích là: doanh nghi p ph i thuê thêm v n trong khi v n ph i ch
khách hàng tr n ti n hàng cho mình. Quá trình s n xu t càng dài, l ng ti n m t mà
doanh nghi p ph i thuê thêm đ đ u t càng l n. T ng t , th i gian khách hàng thanh
toán các hóa đ n càng lâu, thì giá tr c a các hóa đ n càng gi m. Hay nói cách khác,
tài kho n có th thu h i v đ c làm gi m v n l u đ ng c a doanh nghi p.
Nhóm ch tiêu ph n ánh kh n ngăsinhăl i:
H s đ m nhi măVL

VL ătrongăk
=

Doanh thu thu n

H s đ m nhi m VL : h s này càng nh ph n ánh hi u qu s d ng VL
càng cao, s v n ti t ki m đ c càng nhi u. Ch tiêu này cho bi t đ có đ c m t đ ng
doanh thu thu n thì c n bao nhiêu đ ng v n l u đ ng.
T su t sinh l i c aăVL

L i nhu n sau thu
=

VL ătrongăk

Ch tiêu này ph n ánh kh n ng sinh l i c a VL . Nó cho bi t m t đ ng VL b
ra thì thu v bao nhiêu đ ng l i nhu n. Ch tiêu này càng cao ph n ánh l i nhu n sau
thu c a doanh nghi p t o ra càng nhi u và ng

c l i.

Nhóm ch tiêu ph n ánh t căđ lu n chuy năVL :
S vòng quay c aăVL

Doanh thu thu n
=

VL ătrongăk

Vòng quay c a VL : ch tiêu này đánh giá t c đ luân chuy n c a VL c a
doanh nghi p trong k (th ng là 1 n m) nhanh hay ch m. Nó c ng cho bi t s VL

14
Thang Long University
Library


quay đ

c m y vòng trong k kinh doanh, s vòng quay t ng ch ng t hi u qu s

d ng v n t ng và ng

c l i. S vòng quay VL

càng cao thì càng t t. Qua ch tiêu

này, nhà qu n tr có th xác đ nh m c d tr v t t , hàng hóa h p lý trong m t chu k
kinh doanh.

Th i gian luân chuy năVL

360
=

S vòng quay c aăVL ătrongăk

Ch tiêu này cho bi t đ dài c a vòng quay v n l u đ ng, t c là s ngày c n thi t
c a m t vòng quay VL . C ng nh vòng quay VL , ng i ta th ng l y s ngày
trong k là 360 ngày làm con s tính toán. S ngày luân chuy n VL càng ng n ch ng
t VL

đ

c luân chuy n ngày càng nhi u trong k phân tích, doanh nghi p s d ng

VL hi u qu .
 M c ti t ki m VL :
M c ti t ki m v n l u đ ng ph n ánh s VL

có th ti t ki m đ

đ lu n chuy n VL
k này so v i k tr c. M c ti t ki m VL đ
2 ch tiêu: M c ti t ki m tuy t đ i và m c ti t ki m t ng đ i.
 M c ti t ki m tuy tăđ i: Do t ng t c đ luân chuy n VL
ki m đ

c do t ng t c
c bi u hi n qua

nên có th ti t

c m t s VL đ s d ng vào vi c khác.
Vtktđ = M0/360 x K1 - VL

0

Trong đó: Vtktđ là VL ti t ki m tuy t đ i
M0 là t ng m c luân chuy n VL n m báo cáo
K1 là th i gian luân chuy n VL n m k ho ch
VL

0

là VL bình quân n m báo cáo

 M c ti t ki mă t ngă đ i: Do t ng t c đ luân chuy n v n nên doanh
nghi p có th t ng thêm t ng m c luân chuy n v n song không c n t ng thêm ho c
t ng không đáng k quy mô VL .
Vtktđ = M1/360 x (K1 ậ K0)
Trong đó: Vtktđ là VL ti t ki m t

ng đ i

M1 là t ng m c luân chuy n VL n m k ho ch
K1 , K 0 l n l

t là k luân chuy n VL n m k ho ch, n m báo cáo

1.3.2.3. Ch tiêu đánh giá hi u qu s d ng v n c đ nh

T su t l i nhu năVC

L i nhu n sau thu
=

15

VC ătrongăk