THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ SỬ DỤNG VỐN LƯU ĐỘNG TẠI CÔNG TY TNHH HÓA VẬT LIỆU VÀ ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ MỚI

B ăGIÁOăD Că ÀOăT O
TR
NGă IăH CăTH NGăLONG
---o0o---

KHịAăLU NăT TăNGHI P

TÀI:

TH CăTR NGăVÀăGI IăPHÁPăNỂNGăCAOă
HI UăQU ăS ăD NGăV NăL Uă
NGăT Iă
CỌNGăTY TNHH HịAăV TăLI UăVÀă
NGăD NGăCỌNGăNGH ăM I

Giáo viênăh ngăd n
Sinhăviênăth căhi n
Mƣăsinhăviên
ChuyênăngƠnh

: Th.s Nguy năTh ăVơnăNga
: ngăV ăMinh
: A16943
:TƠiăchính

HÀăN Iăậ 2014


L IăC Mă N
Tr c tiên, em xin chân thành bày t lòng bi t n v i toàn th Quý Th y Cô
trong Khoa Qu n lý tr ng i h c Th ng Long, nh ng ng i đã h t lòng truy n đ t

nh ng ki n th c và kinh nghi m quý báu cho em trong su t th i gian h c t p t i
tr ng, đ c bi t là s h ng d n t n tình c a Cô Nguy n Th Vân Nga đã giúp em
hoàn thành khóa lu n t t nghi p này.
Em c ng xin chân thành c m n Ban lãnh đ o Công ty TNHH Hoá v t li u và
ng d ng công ngh m i đã t o đi u ki n cho em đ c th c t p, nghiên c u t i Quý
Công ty. Em xin c m n các cô chú, anh ch thu c phòng K toán c ng nh t i các b
ph n khác t i Công ty, dù công vi c b n r n nh ng đã nhi t tình cung c p cho em s
li u và gi i thích v ng m c gi a lý thuy t và th c t v các quy trình ho t đ ng c a
Công ty trong su t th i gian th c t l y s li u t i Công ty.
Do n ng l c và kinh nghi m có h n nên bài khóa lu n c a em còn nhi u h n ch ,
em mong các th y cô góp ý đ bài vi t có th hoàn ch nh h n
Hà N i, ngày tháng n m 2014
Sinh viên th c hi n

ng V Minh

Thang Long University Library


L IăCAMă OAN
Tôi xin cam đoan Khóa lu n t t nghi p này là do t b n thân th c hi n có s h
tr t giáo viên h

ng d n và không sao chép các công trình nghiên c u c a ng

i

khác.Các d li u thông tin th c p s d ng trong Khóa lu n là có ngu n g c và đ

c

trích d n rõ ràng.
Tôi xin ch u hoàn toàn trách nhi m v l i cam đoan này!
Sinh viên

ng V Minh


M CL C
PH Nă 1.ă NH NGă V Nă
ă Lụă LU Nă C ă B Nă V ă V Nă L Uă
NGă VÀă
HI UăQU ăS ăD NGăV NăL Uă
NGăTRONGăDOANHăNGHI P .................1
1.1.ăV năl uăđ ngătrongădoanhănghi p ........................................................................1
1.1.1. Khái ni m v v n l u đ ng trong ếoanh nghi p .................................................1
1.1.2. Vai trò c a v n l u đ ng trong ếoanh nghi p ....................................................2
1.1.3. Phân lo i v n l u đ ng trong ếoanh nghi p ...................................................... 2
1.1.4. Các nhân t

nh h

ng đ n v n l u đ ng trong ếoanh nghi p........................ 5

1.2.ăHi uăqu ăs ăd ngăv năl uăđ ngătrongădoanhănghi p .........................................7
1.2.1. Khái ni m hi u qu s ế ng v n l u đ ng ......................................................... 7
1.2.2. Các ch tiêu đánh giá hi u qu s ế ng v n l u đ ng trong ếoanh nghi p .....9
1.3.ăCácăbi năphápănh mănơngăcao hi uăqu ăs ăd ngăv năl uăđ ngătrongădoanhă
nghi p ............................................................................................................................ 13
1.3.1. S c n thi t ph i nâng cao hi u qu s ế ng v n l u đ ng t i ếoanh nghi p.

.......................................................................................................................................13
1.3.2. Các nhân t nh h ng t i vi c nâng cao hi u qu s ế ng v n l u đ ng
trong ếoanh nghi p ......................................................................................................14
1.3.3. Các bi n pháp nâng cao hi u qu s ế ng v n l u đ ng t i ếoanh nghi p ...16
PH Nă2.ăTH CăTR NGăHI UăQU ăS ăD NGăV NăL Uă
NGăT IăCỌNGă
TYăTNHHăHịAăV TăLI UăVÀă NGăD NGăCỌNGăNGH ăM I ..................... 19
2.1.ăGi iăthi uăchungăv ăCôngătyăTNHHăHoáăv tăli uăvƠă ngăd ngăcôngăngh ăm i
.......................................................................................................................................19
2.1.1. S l

c v Công ty TNHH Hoá v t li u và ng ế ng công ngh m i.............19

2.1.2. L ch s hình thành và phát tri n .......................................................................19
2.1.3. S đ b máy t ch c.......................................................................................... 20
2.1.4. Ch c n ng, nhiêm v c a t ng b ph n ........................................................... 20
2.1.5. Ngành ngh s n xu t kinh ếoanh .....................................................................21
2.1.6. Quy trình s n xu t kinh ếoanh ..........................................................................22
2.1.7. Tình hình lao đ ng c a Công ty TNHH Hoá v t li u và ng ế ng công ngh
m i .................................................................................................................................23

Thang Long University Library


2.2.ăTìnhăhìnhăho tăđ ngăs năxu tăkinhădoanh c aăCôngătyăTNHHăHoáăv tăli uăă
vƠă ngăd ngăcôngăngh ăm iăgiaiăđo nă2010-2012 ..................................................... 25
2.2.1. K t qu ho t đ ng s n xu t kinh ếoanh c a Công ty giai đo n 2010-2012 ....25
2.2.2. B ng cân đ i k toán c a Công ty TNHH Hoá v t li u và ng ế ng công
ngh m i n m 2010-2012 ............................................................................................. 29
2.3.ăCácăch ătiêuăđánhăgiáăhi uăqu ăs ăd ngăv năl uăđ ngăt iăCôngătyăHoáăv tăli uăă

vƠă ngăd ngăcôngăngh ăm i ........................................................................................ 35
2.3.1. C c u tài s n và ngu n v n c a Công ty TNHH Hoá v t li u và ng ế ng
công ngh m i...............................................................................................................35
2.3.2. Các ch s đánh giá qu n lý tài s n ...................................................................36
2.3.3. Các ch s đánh giá kh n ng thanh toán......................................................... 38
2.3.4. Các ch tiêu v hi u qu sinh l i ........................................................................39
2.4.ă ánhăgiáăchungăv ătìnhăhìnhăs ăd ngăv năl uăđ ngăt iăCôngătyăTNHHăHoáă
v tăli uăăvƠă ngăd ngăcôngăngh ăm i .........................................................................42
2.4.1. Nh ng k t qu đ t đ

c ..................................................................................... 42

2.4.2. Nh ng t n t i và nguyên nhân. .........................................................................43
2.5.ăThu năl iăvƠăkhóăkh năc aăCôngătyăTNHHăHoáăv tăli uăăvƠă ngăd ngăcôngă
ngh ăm i ....................................................................................................................... 44
2.5.1. Thu n l i trong quá trình ho t đ ng kinh ếoanh c a Công ty giai đo n hi n
nay .................................................................................................................................44
2.5.2. Khó kh n .............................................................................................................45
PH Nă3.ăM TăS ăGI IăPHÁPăNỂNGăCAOăHI UăQU ăS ăD NGăV N L Uă
NGăT IăCỌNGăTYăTNHHăHịAăV TăLI UăVÀă NGăD NGăCỌNGăNGH ă
M I ............................................................................................................................... 47
3.1.ăMôiătr
3.2.ă

nhăh

ngăkinhădoanh ....................................................................................... 47
ngăphátătri năc aăCôngătyăTNHHăHoáăv tăli uăăvƠă ngăd ngăcôngă

ngh ăm i ....................................................................................................................... 49

3.3.ăM tăs ăgi iăphápănh mănơngăcaoăhi uăqu s ăd ngăv năl uăđ ngăt iăCôngătyă
TNHHăHoáăv tăli uăăvƠă ngăd ngăcôngăngh ăm i .................................................... 50
3.3.1. Ch đ ng trong công tác huy đ ng và s ế ng v n l u đ ng. ........................ 50
3.3.2. T ch c và qu n lý quá trình s n xu t kinh ếoanh. .........................................53
3.3.3. T ch c t t công tác tiêu th , thanh toán ti n hàng và thu h i công n . .......55


3.3.4. T ch c t t công tác h ch toán k toán và phân tích kinh t . .......................... 56
3.3.5. Chú tr ng phát huy nhân t con ng

i, đào t o b i ế

ng cán b . ................57

3.3.6. Hoàn thi n các chính sách c a Công ty TNHH Hóa v t li u và ng ế ng
công ngh m i...............................................................................................................58
3.4.ăM tăs ăki năngh ăv iăc păqu nălỦ ........................................................................59
K TăLU N ..................................................................................................................61
TÀIăLI UăTHAMăKH O........................................................................................... 62
PH ăL C ..................................................................................................................... 63

Thang Long University Library


DANHăM CăB NGăBI U
S đ 2.1:C c u t ch c c a Công ty TNHH Hoá v t li u và ng d ng công ngh m i
.......................................................................................................................................20
S đ 2.1: Quy trình s n xu t kinh doanh chung trong Công ty TNHH Hoá v t li u và
ng d ng công ngh m i ............................................................................................... 22
B ng 2.1: C c u lao đ ng c a Công ty trong n m 2011 - 2012 ..................................23

B ng 2.3:B ng cân đ i k toán ngày 31-12 c a Công ty TNHH Hoá v t li u và ng
d ng công ngh m i n m 2010-2012 ............................................................................29
B ng 2.4: B ng t tr ng tài s n, ngu n v n c a Công ty giai đo n 2010-2012............35
B ng 2.5: B ng đánh giá các ch s v các kho n ph i thu ...........................................36
B ng 2.6: B ng đánh giá các ch s v các kho n ph i thu ...........................................37
B ng 2.7: B ng đánh giá v kh n ng thanh toán ......................................................... 38
Bi u đ 2.1: Các ch tiêu đánh giá kh n ng thanh toán trong giai đo n 2010-2012....38
B ng 2.8: B ng đánh giá v t su t sinh l i ..................................................................40
Bi u đ 2.2: Các ch tiêu đánh giá t su t sinh l i giai đo n 2010-2012 ...................... 40


L IăM ă

U

Hi n nay, n n kinh t th gi i c ng nh n n kinh t trong n c v n đang trong
quá trình h i ph c sau khi tr i qua đ t kh ng ho ng kinh t tr m tr ng. ây là th i
đi m khó kh n cho t t c các doanh nghi p, nh t là nh ng doanh nghi p v a và nh
khi các doanh nghi p này ph i r t v t v m i có th duy trì l i nhu n và m r ng s n
xu t kinh doanh, th m chí là duy trì ho t đ ng vì ngu n v n kinh doanh b nh h ng
r t nhi u do kh ng ho ng. N n kinh t n c ta là nên kinh t th tr ng đ nh h ng xã
h i ch ngh a và còn đang trong quá trình hoàn thi n nên có r t nhi u khác bi t so v i
các n n kinh t khác. Th c hi n s n xu t kinh doanh trong c ch th tr ng, v n c a
doanh nghi p là m t trong nh ng y u t quan trong giúp doanh nghi p đ kh n ng
canh tranh và th c đ y phát tri n. Công tác qu n lý s d ng hi u qu ngu n v n bao
g m nhi u khâu, nhi u ph n hành khác nhau nh ng gi a chúng có m i quan h g n bó
t o thành m t h th ng qu n lý hi u qu .
Trong s đó, nâng cao hi u qu s d ng ngu n v n l u đ ng là m t m t xích
quan tr ng không th thi u đ c. B i nó ph n ánh tình hình bi n đ ng c a thành
ph m, quá trình tiêu th và xác đ nh k t qu cu i cùng c a ho t đ ng s n xu t kinh

doanh. Công ty TNHH Hóa v t li u và ng d ng công ngh m i có l nh v c kinh
doanh r t đa d ng. Hi n nay có r t nhi u Công ty kinh doanh nh ng d ch v và hàng
hóa cùng ch ng lo i nên Công ty TNHH Hóa v t li u và ng d ng công ngh m i g p
ph i s c nh tranh r t l n.
Xu t phát t th c tr ng c a n n kinh t và nh ng t n đ ng trong doanh nghi p
mà em nh n th y trong quá trình th c t p, em quy t đ nh l a ch n đ tài “Th c tr ng
và gi i pháp nâng cao hi u qu s ế ng v n l u đ ng t i Công ty TNHH Hóa v t
li u và ng ế ng công ngh m i” làm khóa lu n t t ngi p c a mình
1. Tìnhăhìnhănghiênăc u:
Cho đ n nay, đã có nhi u bài vi t và nghiên c u v v n đ s d ng v n l u đ ng:
Bài vi t : Nâng cao hi u qu qu n lý v n l u đ ng t i các doanh nghi p. Tác gi :
TS.Nguy n Th Thu, Hoàng H i H nh – i h c kinh t và qu n tr kinh doanh Thái
Nguyên, 2012
Bài vi t: Nâng cao hi u qu s d ng v n l u đ ng. Tác gi : Tr n T t i, 2009
Tuy nhiên m i công ty ho t đ ng trong m t l nh v c khác nhau l i có cách s
d ng v n l u đ ng khác nhau.Vì v y t nghiên c u đ i t ng c th là lo i hình Công
ty TNHH Hóa v t li u và ng d ng công ngh m i đ có cái nhìn t ng quát v các
Công ty ho t đ ng theo l nh v c trên.

Thang Long University Library


2. M căđíchănghiênăc u:
- Nghiên c u v nh ng c s lý thuy t c b n v v n l u đ ng trong doanh
nghi p.
- ánh giá th c tr ng ngu n v n l u đ ng t i Công ty TNHH hoá v t li u và ng
d ng công ngh m i trong giai đo n t n m 2010 đ n 2012.
- Nêu ra nh ng thành t u và h n ch v v n đ s d ng ngu n v n l u đ ng t i
Công ty TNHH Hoá v t li u và ng d ng công ngh m i
xu t m t s gi i pháp nh m nâng cao hi u qu s d ng ngu n v n l u đ ng

t i Công ty TNHH Hoá v t li u và ng d ng công ngh m i
3.
-

iăt ng vƠăph măvi nghiênăc u:
i t ng: ngu n v n l u đ ng t i Công ty TNHH Hoá v t li u và ng d ng

công ngh m i.
- Ph m vi: Ngu n v n l u đ ng t i Công ty TNHH Hoá v t li u và ng d ng
công ngh m i t n m 2010 đ n n m 2012
4. Ph ngăphápănghiênăc u:
-Thu th p thông tin qua vi c l y s li u b n cân đ i k toán, báo cáo k t qu ho t
đ ng s n xu t kinh doanh, các s chi ti t, các h p đ ng. . . và đ c đi m ho t đ ng t i
Công ty.
-Th ng kê-Phân tích – tính toán-So sánh
5. K tăc uăc aăkhoáălu năt tănghi p:
Ngoài l i m đ u, khóa lu n t t nghi p đ

c chia thành ba ph n

Ph nă1:ăNh ngăv năđ ălỦălu năc ăb năv ăv năl uăđ ngăvƠăhi uăqu ăs ăd ngă
v năl uăđ ngăt iădoanhănghi p
Ph nă2:ăTh cătr ngăhi uăqu ăs ăd ngăv năl uăđ ngăt iăCôngăty TNHHăhoáă
v tăli uăvƠ ngăd ngăcôngăngh ăm i
Ph nă3:ăM tăs ăgi iăphápănơngăcaoăhi uăqu ăs ăd ngăv năl uăđ ngăt iăCôngă
ty TNHHăhoáă v tăli uăvƠ ngăd ngăcôngăngh ăm i.


PH Nă1.ăNH NGăV Nă ăLụăLU NăC ăB NăV ăV NăL Uă
NGăVÀă

HI UăQU ăS ăD NGăV NăL Uă
NGăTRONGăDOANHăNGHI P
1.1. V năl u đ ng trong doanh nghi p
1.1.1. Khái ni m v v n l u đ ng trong doanh nghi p
V n l u đ ng là giá tr nh ng tài s n l u đ ng mà doanh nghi p đã đ u t vào
quá trình s n xu t kinh doanh, đó là s v n b ng ti n ng ra đ mua s m các tài s n
l u đ ng s n xu t và các tài s n l u đ ng l u thông nh m đ m b o cho quá trình tái
s n xu t c a doanh nghi p đ c th c hi n th ng xuyên, liên t c.
ti n hành ho t đ ng s n xu t kinh doanh ngoài các t li u lao đ ng các doanh
nghi p còn có các đ i t ng lao đ ng. Khác v i các t li u lao đ ng, các đ i t ng lao
đ ng (nh nguyên, nhiên, v t li u, bán thành ph m…) ch tham gia vào m t chu k
s n xu t và không gi nguyên hình thái v t ch t ban đ u, giá tr c a nó đ
d ch toàn b m t l n vào giá tr s n ph m.

c chuy n

Nh ng đ i t ng lao đ ng nói trên n u xét v hình thái hi n v t đ c g i là các
tài s n l u đ ng, còn v hình thái giá tr đ c g i là v n l u đ ng c a doanh nghi p.
Là bi u hi n b ng ti n c a tài s n l u đ ng nên đ c đi m v n đ ng c a v n l u
đ ng luôn ch u s chi ph i b i nh ng đ c đi m c a tài s n l u đ ng. Trong các doanh
nghi p ng i ta th ng chia tài s n l u đ ng thành hai lo i: tài s n l u đ ng s n xu t
và tài s n l u đ ng l u thông. Tài s n l u đ ng s n xu t bao g m các lo i nguyên,
nhiên, v t li u; ph tùng thay th , bán thành ph m, s n ph m d dang. . . đang trong
quá trình d tr s n xu t, ch bi n. Còn tài s n l u đ ng l u thông bao g m các s n
ph m thành ph m ch tiêu th , các lo i v n b ng ti n, các kho n v n trong thanh toán,
các kho n chi phí ch k t chuy n, chi phí tr tr c. . . Trong quá trình s n xu t kinh
doanh các tài s n l u đ ng s n xu t và tài s n l u đ ng l u thông luôn v n đ ng, thay
th và chuy n hoá l n nhau, đ m b o cho quá trình s n xu t kinh doanh đ c ti n hành
liên t c và thu n l i.
V n l u đ ng đ c chuy n hoá qua nhi u hình thái khác nhau, b t đ u là ti n t

sang hình thái v t t , hàng hoá d tr . Khi v t t d tr đ c đ a vào s n xu t, chúng
ta ch t o thành các bán thành ph m. Sau khi s n ph m s n xu t ra đ

c tiêu th , v n

l u đ ng quay v hình thái ti n t ban đ u c a nó. Quá trình s n xu t kinh doanh di n
ra liên t c, không ng ng, cho nên v n l u đ ng c ng tu n hoàn không ng ng có tính
ch t chu k t o thành s chu chuy n c a v n l u đ ng. Do có s chu chuy n không
ng ng nên v n l u đ ng th ng xuyên có các b ph n t n t i cùng m t lúc d i các
hình thái khác nhau trong s n xu t và l u thông.
V n l u đ ng là đi u ki n v t ch t không th thi u đ c c a quá trình tái s n
xu t, là m t b ph n tr c ti p hình thành nên th c th c a s n ph m. Trong cùng m t
lúc, v n l u đ ng c a doanh nghi p đ

c ph bi n kh p các giai đo n luân chuy n và
1

Thang Long University Library


t nt id

i nhi u hình thái khác nhau. Mu n cho quá trình tái s n xu t đ

doanh nghi p ph i có đ l

c liên t c,

ng v n l u đ ng đ u t vào các hình thái khác nhau đó,

khi n cho các hình thái có đ c m c t n t i h p lý và đ ng b v i nhau. Nh v y, s
khi n cho chuy n hoá hình thái c a v n trong quá trình luân chuy n đ c thu n l i.
V n l u đ ng còn là công c ph n ánh và đánh giá quá trình v n đ ng c a v t t ,
c ng t c là ph n ánh và ki m tra quá trình mua s m, d tr s n xu t, tiêu th c a
doanh nghi p. Nh ng m t khác, v n l u đ ng luân chuy n nhanh hay ch m còn ph n
ánh s l ng v t t s d ng ti t ki m hay không, th i gian n m khâu s n xu t và l u
thông s n ph m có h p lý không?
B i v y, thông qua quá trình luân chuy n v n l u đ ng còn có th đánh giá m t
cách k p th i đ i v i các m t trong s n xu t kinh doanh nh mua s m, d tr s n xu t
và tiêu th c a doanh nghi p.
1.1.2. Vai trò c a v n l u đ ng trong doanh nghi p
Phù h p v i các đ c đi m trên c a tài s n l u đ ng, v n l u đ ng c a các doanh
nghi p c ng không ng ng v n đ ng qua các giai đo n c a chu k kinh doanh: d tr
s n xu t, s n xu t và l u thông. Quá trình này đ c di n ra liên t c và th ng xuyên
l p l i theo chu k và đ c g i là quá trình tu n hoàn, chu chuy n c a v n l u đ ng.
N u không có v n l u đ ng thì ho t đ ng s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p s b
đình tr , t đó có th d n đ n phá s n. V n l u đ ng có hai đ c đi m:
Th nh t, v n l u đ ng tham gia vào m t chu k s n xu t kinh doanh và b hao
mòn hoàn toàn trong quá trình s n xu t đó. Giá tr c a nó chuy n h t m t l n vào giá
tr s n ph m đ c u thành nên giá tr s n ph m.
Th hai, qua m i giai đo n c a chu k kinh doanh v n l u đ ng th ng xuyên
thay đ i hình thái bi u hi n, t hình thái v n ti n t ban đ u chuyy n sang v n v t t
hàng hoá d tr và v n s n xu t, r i cu i cùng l i tr v hình thái v n ti n t . Sau m i
chu k tái s n xu t, v n l u đ ng hoàn thành m t vòng chu chuy n.
1.1.3. Phân lo i v n l u đ ng trong doanh nghi p
Trong doanh nghi p v n đ t ch c và qu n lý v n l u đ ng có m t vai trò quan
tr ng. Có th nói, qu n lý v n l u đ ng là b ph n tr ng y u c a công tác qu n lý ho t
đ ng tài chính c a doanh nghi p. Qu n lý v n l u đ ng nh m đ m b o s d ng v n
l u đ ng h p lý, ti t ki m và có hi u qu . Doanh nghi p s d ng v n l u đ ng càng
có hi u qu thì càng có th s n xu t đ c nhi u lo i s n ph m, ngh a là càng t ch c

đ c t t quá trình mua s m, quá trình s n xu t và tiêu th . Do v n l u đ ng có r t
nhi u lo i mà l i tham gia vào m t chu k s n xu t kinh doanh và th ng xuyên thay
đ i hình thái v t ch t. Do đó, mu n qu n lý t t v n l u đ ng, ng i ta ph i ti n hành
phân lo i v n l u đ ng theo các tiêu th c sau:

2


Phân lo i V n l u đ ng thỀo vai trò t ng lo i v n l u đ ng trong quá trình
s n xu t kinh ếoanh:
Theo cách phân lo i này v n l u đ ng c a doanh nghi p có th chia thành ba
lo i:
- V n l u đ ng trong khâu d tr s n xu t: Bao g m giá tr các kho n nguyên v t
li u chính, v t li u ph , nhiên li u, đ ng l c, ph tùng thay th , công c d ng c .
- V n l u đ ng trong khâu s n xu t: Bao g m các kho n giá tr s n ph m d
dang, bán thành ph m, các kho n chi phí ch k t chuy n.
- V n l u đ ng trong khâu l u thông: Bao g m các kho n giá tr thành ph m,
v n b ng ti n (k c vàng b c, đá quý. . . ); các kho n v n đ u t ng n h n (đ u t
ch ng khoán ng n h n, cho vay ng n h n. . . ) các kho n th ch p, ký c

c, ký qu

ng n h n; các kho n v n trong thanh toán (các kho n ph i thu, các kho n t m ng. . . )
Cách phân lo i này cho th y vai trò và s phân b c a v n l u đ ng trong t ng
khâu c a quá trình s n xu t kinh doanh. T đó có bi n pháp đi u ch nh c c u v n l u
đ ng h p lý sao cho có hi u qu s d ng cao nh t.
Phân lo i v n l u đ ng thỀo hình thái bi u hi n:
Theo cách phân lo i này v n l u đ ng có th chia thành các lo i sau:
- V n v t t , hàng hoá: Là các kho n v n có hình thái bi u hi n b ng hi n v t c
th nh nguyên, nhiên, v t li u, s n ph m d dang, bán thành ph m, thành ph m. . .

- V n b ng ti n: Bao g m các kho n v n ti n t nh ti n m t t n qu , ti n g i
ngân hàng, các kho n v n trong thanh toán, các kho n đ u t ch ng khoán ng n h n.
- Các kho n ph i thu, ph i tr :
+ Các kho n ph i thu: bao g m các kho n mà doanh nghi p ph i thu c a khách
hàng và các kho n ph i thu khác.
+ Các kho n ph i tr : là các kho n v n mà doanh nghi p ph i thanh toán cho
khách hàng theo các h p đ ng cung c p, các kho n ph i n p cho Ngân sách Nhà n c
ho c thanh toán ti n công cho ng i lao đ ng.
- V n l u đ ng khác: bao g m các kho n d t m ng, chi phí tr tr c, c m c ,
ký qu , ký c

c. . .

Cách phân lo i này giúp cho các doanh nghi p xem xét, đánh giá m c t n kho d
tr và kh n ng thanh toán c a doanh nghi p.
Phân lo i V n l u đ ng thỀo quan h s h u v v n:
Tài s n l u đ ng s đ c tài tr b i hai ngu n v n đó là v n ch s h u và các
kho n n . Trong đó, các kho n n tài tr c b n cho ngu n v n l u đ ng c a doanh
nghi p. Còn ngu n v n ch s h u ch tài tr m t ph n cho ngu n v n l u đ ng c a
doanh nghi p mà thôi. B i vì ngu n v n ch s h u tài tr c b n cho tài s n c đ nh.

3

Thang Long University Library


- V n ch s h u: Là s v n thu c quy n s h u c a doanh nghi p, doanh
nghi p có đ y đ các quy n chi m h u, s d ng, chi ph i và đ nh đo t. Tu theo lo i
hình doanh nghi p thu c các thành ph n kinh t khác nhau mà v n ch s h u có n i
dung c th riêng nh : V n đ u t t ngân sách Nhà n c; v n do ch doanh nghi p

t nhân b ra; v n góp c ph n trong Công ty c ph n; v n góp t các thành viên trong
doanh nghi p liên doanh; v n t b sung t l i nhu n doanh nghi p. . .
- Các kho n n : Là các kho n đ c hình thành t v n vay các ngân hàng th

ng

m i ho c các t ch c tài chính khác; v n vay thông qua phát hành trái phi u; các
kho n n khách hàng ch a thanh toán. Doanh nghi p ch có quy n s d ng các kho n
n này trong m t th i h n nh t đ nh. Tuy nhiên v i các kho n n s còn đ c phân
chia làm hai là: n ng n h n và n dài h n.
- Cách phân lo i này cho th y k t c u v n l u đ ng c a doanh nghi p đ c hình
thành b ng v n c a b n thân doanh nghi p hay t các kho n n . T đó có các quy t
đ nh trong huy đ ng và qu n lý, s d ng v n l u đ ng h p lý h n, đ m b o an ninh tài
chính trong s d ng v n c a doanh nghi p.
Phân lo i V n l u đ ng thỀo ngu n hình thành:
N u xét theo ngu n hình thành thì tài s n l u đ ng s đ
v n sau:

c tài tr b i các ngu n

- Ngu n v n đi u l : Là s v n đ c hình thành t ngu n v n đi u l ban đ u khi
thành l p ho c ngu n v n đi u l b sung trong quá trình s n xu t kinh doanh c a
doanh nghi p. Ngu n v n này c ng có s khác bi t gi a các lo i hình doanh nghi p
thu c các thành ph n kinh t khác nhau.
- Ngu n v n t b sung: Là ngu n v n do doanh nghi p t b sung trong quá
trình s n xu t kinh doanh nh t l i nhu n c a doanh nghi p đ c tái đ u t .
- Ngu n v n liên doanh, liên k t: Là s v n đ c hình thành t v n góp liên
doanh c a các bên tham gia doanh nghi p liên doanh. V n góp liên doanh có th b ng
ti n m t ho c b ng hi n v t là v t t , hàng hoá theo tho thu n c a các bên liên doanh.
- Ngu n v n đi vay: V n vay c a các ngân hành th ng m i ho c t ch c tín

d ng, v n vay c a ng

i lao đ ng trong doanh nghi p, vay các doanh nghi p khác.

Ngu n v n huy đ ng t th tr ng v n b ng vi c phát hành c phi u, trái phi u.
Vi c phân chia v n l u đ ng theo ngu n hình thành giúp cho doanh nghi p th y
đ c c c u ngu n v n tài tr cho nhu c u v n l u đ ng trong kinh doanh c a mình.
T góc đ qu n lý tài chính m i ngu n tài tr đ u có chi phí s d ng c a nó. Do đó
doanh nghi p c n xem xét c c u ngu n tài tr t i u đ gi m th p chi phí s d ng
v n c a mình.

4


1.1.4. Các nhân t nh h ng đ n v n l u đ ng trong doanh nghi p
Trong quá trình ho t đ ng c a m t doanh nghi p có r t nhi u y u t

nh h

ng

đ n dòng v n l u đ ng c a đ n v đó có th k đ n nh :
- Chu k s n xu t:
ây là m t trong nh ng y u t đ u tiên g n tr c ti p t i hi u qu s d ng v n
c a doanh nghi p. N u nh chu k s n xu t ng n, thì đ ng ngh a v i vi c doanh
nghi p s có kh n ng t o ra nhi u l i nhu n, vòng quay c a đ ng v n s t o ra nhi u
c h i cho doanh nghi p trong v n đ đ u t , m r ng ho t đ ng s n xu t kinh doanh.
Ng c l i n u nh chu k s n xu t kinh doanh kéo dài d n t i vi c đ ng v n s b
đ ng trong quá trình ho t đ ng s n xu t kinh doanh.
-

K thu t s n xu t:

Cái đ u tiên mà ng i tiêu dùng có th c m nh n đ c v m t đ n v kinh doanh,
doanh nghi p thì đó chính là s n ph m hay công ngh c a doanh nghi p. . . không ph i
ng u nhiên mà h quan tâm t i v n đ này vì đây chính là ch t l
d ch v mà khách hàng nh n đ c.

ng c a s n ph m,

N u nh k thu t s n xu t gi n đ n, thì doanh nghi p có đi u ki n đ s d ng
máy móc trang thi t b đã l c h u tuy nhiên đi u này khi n cho ch t l ng công trình
c ng nh các d án ti m n ng s là đi u khi n cho doanh nghi p g p nhi u khó kh n
trong kinh doanh. Tuy nhiên l i th c a doanh nghi p là ti t ki m đ c v n. . . nh ng
l i ph i luôn đ i phó v i các đ i th c nh tranh c ng nh các yêu c u c a khách hàng
càng cao do ch t l ng công trình ngày càng ph c t p. Do v y, doanh nghi p d dàng
t ng các kho n thu, l i nhu n trên v n c đ nh nh ng khó th duy trì đ c đi u này lâu
dài.
N u nh k thu t c ng nh trang thi t b máy móc luôn đ c đ u t đ i m i thì
doanh nghi p c n ph i có m t l ng v n l n. Tuy nhiên đi u này s t o ra l i th
trong c nh tranh trong t ng lai nh ng đòi h i ph i có đ i ng công nhân lành ngh ,
ch t l ng công trình s đ c đ m b o d n t i l i nhu n trên v n c đ nh t ng.
c đi m c a s n ph m:
S n ph m c a doanh nghi p là n i ch a đ ng các chí phí cho s n ph m. Có th
th y s n ph m c a Công ty là các công trình xây d ng cho nên khi công trình đ
hoàn thành đ c nghi m thu thì s mang l i doanh thu cho Công ty.
r

c

N u nh s n ph m là t li u tiêu dùng nh t là s n ph m công nghi p nh nh :
u, bia, thu c lá. . . thì vòng đ i c a nó th ng ng n, tiêu th nhanh và qua đó s

mang l i ngu n v n cho doanh nghi p nhanh. Tuy nhiên đây s n ph m c a Công ty
là nh ng công trình có m c đ đ u t cao c ng nh ch t l ng công trình lâu. V y đòi
h i Công ty ph i có nh ng ph ng pháp thi công c ng nh máy móc hi n đ i nên vi c
thu h i v n s lâu h n.
5

Thang Long University Library


-

Y u t th tr

Y u t th tr

ng:
ng c a Công ty là r t r ng và nó s có tác đ ng t i hi u qu s

d ng v n c a doanh nghi p. N u nh các h p đ ng đ c liên t c ký k t thì đây s là
m t trong nh ng y u t thu n l i giúp Công ty m r ng kinh doanh, huy đ ng v n đ
đ u t t t h n c ng nh nâng cao đ c kh n ng quay vòng v n. Bên c nh đó, v i m i
doanh nghi p thì l i có đ c đi m ngành khác nhau t đó mà cùng m t y u t có tính
ch t nh nhau t i cùng th i đi m nh ng v i t ng Công ty l i có nh h ng khác nhau,
đó g i là môi tr ng kinh doanh t ng ngành.
- Trình đ đ i ng cán b và công nhân viên:
Có th nh n ra vai trò c a ban lãnh đ o c a Công ty trong vi c đi u hành và ra
quy t đ nh trong kinh doanh. S đi u hành c ng nh s d ng có hi u qu v n th hi n

n m b t các c h i và đ a ra bi n pháp k p th i nh m đem l i s t ng tr
tri n c a Công ty.

ng và phát

Ngay t đ u các Công ty c n ph i coi tr ng v n đ ngu n nhân l c v y nên vi c
công nhân luôn đ c b i d ng và đào t o cho cán b công nhân viên trong Công ty
nh m n m b t đ c v i các công ngh , trang thi t b máy móc hi n đ i đ c Công ty
th c hi n r t t t. i u này t o ra s đ ng b gi a máy móc và nhân l c nó s thúc đ y
n ng su t lao đ ng c ng nh hi u qu trong kinh doanh. Bên c nh đó, ban lãnh đ o
Công ty c ng ph i có các chính sách nh m khuy n khích ng i lao đ ng nh : t ng
l ng, th ng v t n ng su t. . . hay ph t n u không hoàn thành k ho ch đ c giao.
Ho t đ ng t ch c kinh doanh:
ây là y u t nh h ng tr c ti p t i hi u qu s d ng v n c ng nh ho t đ ng
kinh doanh c a doanh nghi p. Quá trình ho t đ ng s n xu t kinh doanh c a doanh
-

nghi p ph i tr i qua m t s khâu c b n nh :
Khâu chu n b cho kinh doanh: có th đây là khâu quy t đ nh t i quá trình ho t
đ ng kinh doanh c a doanh nghi p b i vì t i khâu này các h p đ ng kinh doanh đ c
ký k t và t i khâu này m i v t li u hay th i h n c a h p đ ng đã đ c phê duy t. M t
doanh nghi p làm n có hi u qu là doanh nghi p đã xác đ nh đ c th i h n c ng nh
l ng v n phù h p v i h p đ ng. Ngoài ra đ đ m b o cho chu k ho t đ ng kinh
doanh không b gián đo n thì doanh nghi p ph i đ m b o cho m i v t t hàng hoá,
l ng v n c n thi t ph i đ c đ m b o.
tr

Khâu s n xu t kinh doanh: ây là khâu quy t đ nh t i s n ph m c a Công ty vì
c khi th c hi n khâu này thì m i th đã đ c chu n b t khâu tr c. Tuy nhiên

đây là khâu mà m i ho t đ ng c a nó đ u liên quan t i ch t l ng công trình vì v y
c n có các bi n pháp thích h p đ giám sát cho t t công đo n này.

6


Khâu cu i cùng là khâu hoàn thành và bàn giao s n ph m:
l

ng c a s n ph m đã đ

ây là khâu mà ch t

c tính toán c th và yêu c u là ph i đ m b o nh cam k t

ban đ u. N u doanh nghi p không đ m b o đ c khâu này thì nó s làm cho kh n ng
thu h i v n c a doanh nghi p và tái s n xu t s không theo k ho ch đã đ t ra.
- Các nhân t tác đ ng vào ho t đ ng s n xu t kinh doanh:
Ngoài các nhân t trên thì còn r t nhi u nhân t khác tác đ ng t i hi u qu s
d ng v n c a doanh nghi p.
- Các chính sách v mô c a Nhà n c: Có th nh n th y vai trò c a nhà n c
trong vi c đi u ti t n n kinh t b ng các chính sách v mô, nó có m t ph n tác đ ng
không nh t i hi u qu s d ng v n c a doanh nghi p. C th h n là m t s chính
sách c a nhà n

c v vay v n c ng nh gi i ngân v n đ i v i các công trình c ng nh

các d án, các chính sách b o h các lo i nguyên li u hay b o h và khuy n khích đ i
m i các trang thi t b máy móc, chính sách thu , lãi su t. . . Bên c nh đó m t s quy
đ nh c a Nhà n c v các ph ng h ng phát tri n c ng nh đ nh h ng phát tri n

trong t ng lai c a m t s ngành ngh hay các v n đ liên quan đ n k ho ch kinh t .
- Ti n b khoa h c k thu t: Trong đi u ki n hi n nay, khoa h c phát tri n v i
t c đ chóng m t, th tr ng công ngh bi n đ ng không ng ng. i u này t o ra s
chênh l ch gi a các qu c gia là r t l n, tuy nhiên đây có th là đi u ki n đ các doanh
nghi p áp d ng s ti n b c a khoa h c k thu t vào ho t đ ng s n xu t kinh doanh
m t khác nó t o ra m t môi tr ng c nh tranh gay g t. Do v y, doanh nghi p khi đ u
t vào các ti n b k thu t c ng c n chú ý vào kh n ng s d ng c a nó và ph i tính
đ n hao mòn vô hình do phát tri n không ng ng c a khoa h c k thu t.
- Môi tr ng t nhiên: Là toàn b các y u t t nhiên tác đ ng đ n doanh nghi p
nh khí h u, s thay đ i c a môi tr ng. . . c ng nh các đi u ki n làm vi c trong môi
tr ng t nhiên phù h p s t o ra n ng su t và hi u qu công vi c.
1.2. Hi u qu s d ng v năl uăđ ng trong doanh nghi p
1.2.1. Khái ni m hi u qu s d ng v n l u đ ng
đánh giá trình đ qu n lý, đi u hành s n xu t kinh doanh c a m t doanh
nghi p, ng

i ta s d ng th

c đo là hi u qu s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p

đó. Hi u qu s n xu t kinh doanh đ c đánh giá trên hai giác đ : hi u qu kinh t và
hi u qu xã h i. Trong ph m vi qu n lý doanh nghi p, ng i ta ch y u quan tâm đ n
hi u qu kinh t . ây là m t ph m trù kinh t ph n ánh trình đ s d ng các ngu n l c
c a doanh nghi p đ đ t đ c k t qu cao nh t v i chi phí h p lý nh t. Do v y các
ngu n l c kinh t đ c bi t là ngu n v n c a doanh nghi p có tác đ ng r t l n t i hi u
qu s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p. Vì th , vi c nâng cao hi u qu s d ng v n
là yêu c u mang tính th ng xuyên và b t bu c đ i v i doanh nghi p. ánh giá hi u

7

Thang Long University Library


qu s d ng v n s giúp ta th y đ

c hi u qu ho t đ ng kinh doanh nói chung và

qu n lý s d ng v n nói riêng.
Hi u qu s d ng v n c a doanh nghi p là m t ph m trù kinh t ph n ánh trình
đ khai thác, s d ng và qu n lý ngu n v n làm cho đ ng v n sinh l i t i đa nh m
m c tiêu cu i cùng c a doanh nghi p là t i đa hoá giá tr tài s n c a v n ch s h u.
Hi u qu s d ng v n đ c l ng hóa thông qua h th ng các ch tiêu v kh
n ng ho t đ ng, kh n ng sinh l i, t c đ luân chuy n v n … Nó ph n ánh quan h
gi a đ u ra và đ u vào c a quá trình s n xu t kinh doanh thông qua th c đo ti n t
hay c th là m i t ng quan gi a k t qu thu đ c v i chi phí b ra đ th c hiên
nhi m v s n xu t kinh doanh. K t qu thu đ c càng cao so v i chi phí v n b ra thì
hi u qu s d ng v n càng cao. Do đó, nâng cao hi u qu s d ng v n là điêù ki n
quan tr ng đ doanh nghi p phát tri n v ng m nh. Nâng cao hi u qu s d ng v n c a
doanh nghi p ph i đ m b o các đi u ki n sau:
- Ph i khai thác ngu n l c v n m t cách tri t đ ngh a là không đ v n nhàn r i
mà không s d ng, không sinh l i.
- Ph i s d ng v n m t cách h p lý và ti t ki m.
- Ph i qu n lý v n m t cách ch t ch ngh a là không đ v n b s d ng sai m c
đích, không đ v n b th t thoát do buông l ng qu n lý.
Ngoài ra, doanh nghi p ph i th ng xuyên phân tích, đánh giá hi u qu s d ng
v n đ nhanh chóng có bi n pháp kh c ph c nh ng m t h n ch và phát huy nh ng u
đi m c a doanh nghi p trong qu n lý và s d ng v n. Có hai ph ng pháp đ phân
tích tài chính c ng nh phân tích hi u qu s d ng v n c a doanh nghi p, đó là
ph ng pháp so sánh và ph ng pháp phân tích t l :
+ Ph ng pháp so sánh:

áp d ng ph ng pháp so sánh c n ph i đ m b o các đi u ki n so sánh đ

c

c a các ch tiêu tài chính (th ng nh t v không gian, th i gian, n i dung, tính ch t và
đ n v tính …) và theo m c đích phân tích mà xác đ nh g c so sánh. G c so sánh đ c
ch n là g c v th i gian ho c không gian, k phân tích đ c ch n là k báo cáo ho c
k ho ch, giá tr so sánh có th đ

c l a ch n b ng s tuy t đ i, s t

bình quân, n i dung so sánh bao g m:
a) So sánh gi a s th c hi n k này v i s th c hi n k tr

ng đ i ho c s
c đ th y rõ xu

h ng thay đ i v tài chính doanh nghi p. ánh giá s t ng tr ng hay th t lùi trong
ho t đ ng kinh doanh đ có bi n pháp kh c ph c trong th i gian t i.
b) So sánh gi a s th c hi n v i s k ho ch đ th y rõ m c đ ph n đ u c a
doanh nghi p.

8


c) So sánh gi a s li u c a doanh nghi p v i s li u trung bình c a ngành, c a
các doanh nghi p khác đ đánh giá tình hình tài chính c a doanh nghi p mình t t hay
x u, đ c hay ch a đ c.
d) So sánh theo chi u d c đ xem xét t tr ng c a t ng ch tiêu so v i t ng th ,
so sánh theo chi u ngang c a nhi u k đ th y đ c s bi n đ i c v s t ng đ i và

s tuy t đ i c a m t ch tiêu nào đó qua các niên đ k toán liên ti p.
+ Ph ng pháp phân tích t l :
Ph ng pháp này d a trên ý ngh a chu n m c các t l c a đ i l ng tài chính.
V nguyên t c ph ng pháp t l yêu c u ph i xác đ nh đ c các ng ng, các đ nh
m c đ nh n xét, đánh giá tình hình tài chính c a doanh nghi p, trên c s so sánh các
t l c a doanh nghi p v i giá tr các t l tham chi u.
Trong phân tích tài chính doanh nghi p, các t l tài chính đ c phân thành các
nhóm t l v kh n ng thanh toán, nhóm t l v c c u v n và ngu n v n, nhóm t l
v n ng l c ho t đ ng kinh doanh, nhóm t l v kh n ng sinh l i. M i nhóm t l l i
bao g m nhi u t l ph n ánh riêng l , t ng b ph n c a ho t đ ng tài chính, trong m i
tr ng h p khác nhau, tu theo giác đ phân tích, ng i phân tích l a ch n nh ng
nhóm ch tiêu khác nhau.
ph c v cho vi c phân tích hi u qu s d ng v n c a
doanh nghi p ng i ta th ng dùng m t s các ch tiêu mà ta s trình bày c th trong
ph n sau.
1.2.2. Các ch tiêu đánh giá hi u qu s d ng v n l u đ ng trong doanh nghi p
- Nhóm ch tiêu đánh giá c c u tài s n ngu n v n
+ T tr ng tài s n ng n h n (TSNH)
Tài s n ng n h n
T ng tài s n
Là t s đánh giá t tr ng đ u t vào tài s n ng n h n trong t ng tài s n c a
T tr ng tài s n ng n h n =

doanh nghi p
+ T tr ng tài s n dài h n
Tài s n dài h n
T ng tài s n
T s này ph n ánh tình hình trang b c s v t ch t k thu t, trang b tài s n c
T tr ng tài s n dài h n =

đ nh (TSC ) hi n t i c a doanh nghi p, cho th y t tr ng TSC

đ n v đang qu n lý

s d ng so v i toàn b tài s n. Ch tiêu này càng cao, ph n ánh quy mô c s v t ch t
k thu t c a doanh nghi p ngày càng đ c t ng c ng, N ng l c s n xu t c a doanh
nghi p ngày càng đ c m r ng, đ u t tài chính c a doanh nghi p ngày càng cao.
+ T tr ng n ph i tr
N ph i tr
T tr ng n ph i tr =
T ng ngu n v n

9

Thang Long University Library


T s này cho bi t có bao nhiêu ph n tr m tài s n c a doanh nghi p là t đi vay.
Qua đây bi t đ

c kh n ng t ch tài chính c a doanh nghi p. T s này mà quá nh ,

ch ng t doanh nghi p vay ít. i u này có th hàm ý doanh nghi p có kh n ng t ch
tài chính cao. Song nó c ng có th hàm ý là doanh nghi p ch a bi t khai thác đòn b y
tài chính, t c là ch a bi t cách huy đ ng v n b ng hình th c đi vay. Ng c l i, t s
này mà cao quá hàm ý doanh nghi p không có th c l c tài chính mà ch y u đi vay đ
có v n kinh doanh. i u này c ng hàm ý là m c đ r i ro c a doanh nghi p cao h n.
+ T tr ng v n ch s h u
V n ch s h u
T ng ngu n v n

Ch tiêu này th hi n m c đ t ch c a doanh nghi p v m t tài chính, là t l
T tr ng v n ch s h u=

gi a v n ch s h u (VCSH) so v i t ng v n. T s này càng cao càng th hi n kh
n ng đ c l p cao v m t tài chính hay m c đ t tài tr c a doanh nghi p càng t t.
Theo t ng k t, tùy theo quy mô c a doanh nghi p l n h n 55% nh h n 75% là h p
lý.
- Nhóm ch tiêu qu n lý tài s n
+ H s liên quan đ n các kho n ph i thu
T c đ luân chuy n kho n ph i thu v a th hi n kh n ng luân chuy n kho n
ph i thu, kh n ng thu h i n và dòng ti n thanh toán. Công th c tính:
S vòng quay kho n ph i thu =

Doanh thu thu n
Kho n ph i thu bình quân

S ngày trong k (360)
S vòng quay kho n ph i thu
S vòng quay các kho n ph i thu càng l n thì s ngày m t vòng quay càng nh
th hi n t c đ luân chuy n n ph i thu càng nhanh, kh n ng thu h i n nhanh, h n
K thu ti n bình quân =

ch b t v n b chi m d ng đ đ a vào ho t đ ng s n xu t kinh doanh và doanh nghi p
- có thu n l i v ngu n ti n thanh toán. Ng c l i s vòng quay n ph i thu càng nh
và s ngày m t vòng quay càng thì t c đ luân chuy n kho n ph i thu càng ch m, kh
n ng thu h i v n ch m, gây khó kh n trong thanh toán c a doanh nghi p và nó có th
d n đ n nh ng r i ro cao h n v kh n ng không thu h i đ
+ H s liên quan đ n luân chuy n hàng t n kho

cn .

Hàng t n kho là m t b ph n tài s n d tr ng n h n đ đ m b o cho quá trình
s n xu t kinh doanh di n ra m t cách liên t c. T c đ luân chuy n hàng t n kho đ c
th hi n qua 2 ch tiêu sau:
S vòng quay hàng t n kho =

Giá v n hàng bán
Giá tr t n kho bình quân

Th i gian t n kho bình quân =

S ngày trong k (360)
10


S vòng quay hàng t n kho
S vòng quay hàng t n kho th hi n s l n mà hàng t n kho bình quân đ
trong k . Th i gian t n kho bình quân đo l
khi bán ra.

c bán

ng s ngày hàng hóa n m trong kho tr

c

+ K luân chuy n v n l u đ ng
Trong quá trình s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p, v n l u đ ng không
ng ng v n đ ng nó l n l t mang hình thái khác nhau, nh : ti n, nguyên v t li u, s n
ph m d dang, thành ph m, và qua tiêu th s n ph m nó tr thành hình thái ti n t

nh m đ m b o cho nhu c u s n xu t kinh doanh hàng ngày c a doanh nghi p. Kh
n ng luân chuy n v n l u đ ng chi ph i tr c ti p đ n v n d tr và v n trong thanh
toán c a doanh nghi p. Kh n ng luân chuy n đ c th hi n qua các ch tiêu sau:
S vòng quay v n l u đ ng =

Doanh thu thu n
v n l u đ ng bình quân

Th i gian t n kho bình quân =

S ngày trong k (360)
S vòng quay v n l u đ ng

S vòng quay v n l u đ ng là m t trong nh ng ch tiêu t ng h p đ đánh giá
ch t l ng công tác s n xu t kinh doanh trong t ng giai đo n và trong c quá trình s n
xu t kinh doanh. S vòng quay v n l u đ ng càng l n hay s ngày c a m t vòng qua
càng nh s góp ph n ti t ki m t

ng đ i v n cho s n xu t.

- Nhóm ch tiêu qu n lý n
+ S l n thu nh p trên lãi vay
L i nhu n ròng
Chi phí lãi vay

S l n thu nh p trên lãi vay =

T su t này cho th y kh n ng đáp ng các kho n n ng n h n (ph i thanh toán
trong vòng 1 n m hay m t chu k kinh doanh) c a doanh nghi p là cao hay th p n u
ch tiêu này x p x =1 thì doanh nghi p có đ kh n ng thanh toán các kho n n ng n

h n và tình hình tài chính là bình th ng ho c kh quan.
- Nhóm ch tiêu v kh n ng thanh toán
+ Kh n ng thanh toán ng n h n
T ng tài s n ng n h n
T ng n ng n h n

Kh n ng thanh toán ng n h n=

T su t này cho th y kh n ng đáp ng các kho n n ng n h n (ph i thanh toán
trong vòng 1 n m hay m t chu k kinh doanh) c a doanh nghi p là cao hay th p n u
ch tiêu này x p x =1 thì doanh nghi p có đ kh n ng thanh toán các kho n n ng n
h n và tình hình tài chính là bình th ng ho c kh quan.
11

Thang Long University Library


+ Kh n ng thanh toán nhanh
Kh n ng thanh toán t c nhanh=

Tài s n ng n h n – hàng t n kho
T ng n ng n h n

Kh n ng thanh toán nhanh là t s đánh giá kh n ng thanh toán c a m t doanh
nghi p b ng các tài s n ng n h n không k đ n hàng t n kho ho c là s ph thu c c a
doanh nghi p đó vào hàng t n kho đ thanh toán các kho n n trong ng n h n.
+ Kh n ng thanh toán t c th i
Kh n ng thanh toán t c th i=

Ti n và các kho n t ng đ ng ti n

T ng n ng n h n

Th c t cho th y, t su t này l n h n 0,5 thì tình hình thanh toán t

ng đ i kh

quan, còn n u nh h n 0,5 thì doanh nghi p có th g p khó kh n trong thanh toán công
n và do đó có th ph i bán g p hàng hoá, s n ph m đ tr n vì không đ ti n thanh
toán. Tuy nhiên, n u t su t này quá cao l i ph n ánh m t tình tr ng không t t vì v n
b ng ti n quá nhi u, vòng quay ti n ch m làm gi m hi u qu s d ng v n.
- Nhóm ch tiêu v hi u qu sinh l i
+ T su t sinh l i trên tài s n (ROA)
L i nhu n ròng
T su t sinh l i trên tài s n =
T ng Tài s n
ây là ch tiêu t ng h p nh t đ c dùng đ đánh giá kh n ng sinh l i c a m t
đ ng v n đ u t . Ch tiêu này còn đ c g i là t l hoàn v n đ u t , nó cho bi t m t
đ ng v n đ u t đem l i bao nhiêu đ ng l i nhu n.
+ T su t sinh l i trên v n ch s h u (ROE)
L i nhu n ròng
T su t sinh l i trên v n ch s h u =
V n ch s h u
Ch tiêu này ph n ánh kh n ng sinh l i c a v n ch s h u, trình đ s d ng
v n c a ng i qu n lý doanh nghi p. Ch tiêu này càng l n càng t t.
+ T su t sinh l i trên doanh thu thu n (ROS)
L i nhu n ròng
T su t sinh l i trên doanh thu thu n =
Doanh thu thu n
Ch tiêu này ph n ánh t tr ng gi a l i nhu n ròng và các chi phí trong ho t đ ng
kinh doanh. T tr ng này còn cho ta bi t c 1 đ ng doanh thu s đem l i bao nhiêu

đ ng l i nhu n ròng.
Nh n xét: Ba ch tiêu trên cho ta m t cái nhìn t ng quát v hi u qu s d ng v n
c a doanh nghi p đ c dùng đ đ u t cho các lo i tài s n khác nh tài s n c đ nh, tài
s n l u đ ng. Do đó, các nhà phân tích không ch quan tâm t i đo l ng hi u qu s

12


d ng c a t ng ngu n v n mà còn chú tr ng t i hi u qu s d ng c a t ng b ph n c u
thành ngu n v n c a doanh nghi p đó là v n c đ nh và v n l u đ ng.
1.3. Cácăbi năphápănh mănơngăcaoăhi u qu s d ng v năl uăđ ng trong doanh
nghi p
1.3.1. S c n thi t ph i nâng cao hi u qu s d ng v n l u đ ng t i doanh nghi p.
Khi n c ta chuy n sang n n kinh t th tr ng có s đi u ti t c a nhà n c theo
đ nh h ng xã h i ch ngh a, các doanh nghi p bu c ph i có s chuy n mình nh m
đáp ng đ c các v n đ c a xã h i đ t ra n u mu n t n t i và phát tri n. C nh tranh
là quy lu t t t y u c a th tr ng, đ t n t i và phát tri n nh m đem l i s n ph m, d ch
v t t h n v i m c giá h p lý đ n v i ng i tiêu dùng thì các doanh nghi p c n có s
ép c nh tranh. N u m t đ n v không có s c ép c nh tranh thì đ n v đó s không c n
đ i m i ph ng ti n, máy móc trang thi t b c ng nh ph ng pháp qu n lý t đó lâu
dài thì s không có kh n ng đáp ng đ c nhu c u c a xã h i. Trong kinh doanh, s
đ i m i v trang thi t b và ph ng pháp qu n lý s là đi u ki n thu n l i đ h giá
thành c ng nh t ng ch t l ng c a s n ph m và t ng giá tr tài s n ch s h u. B i
v y, nâng cao hi u qu s d ng v n có v trí quan tr ng c a doanh nghi p.
Nâng cao hi u qu s d ng v n s đ m b o an toàn tài chính cho doanh nghi p.
Ho t đ ng trong c ch th tr ng đòi h i m i doanh nghi p ph i luôn đ cao tính an
toàn, đ c bi t là an toàn tài chính. ây là v n đ có nh h ng tr c ti p đ n s t n t i
c a doanh nghi p. Vi c s d ng v n có hi u qu s giúp cho doanh nghi p nâng cao
kh n ng huy đ ng các ngu n v n tài tr c ng nh kh n ng thanh toán c a doanh
nghi p đ c đ m b o. i u này s khi n cho doanh nghi p có đ n ng l c đ ph c v

cho ho t đ ng kinh doanh.
Nâng cao hi u qu s d ng v n s là đi u ki n đ doanh nghi p tham gia vào quá
trình c nh tranh trên th tr ng.
đáp ng các yêu c u v s n l ng c ng nh đ i
m i các trang thi t b , máy móc hi n đ i. . . doanh nghi p c n có đ v n c ng nh
ti m l c c a mình.
Nâng cao hi u qu s d ng v n s giúp cho doanh nghi p đ t đ c m c tiêu t ng
giá tr tài s n c a ch s h u và các m c tiêu khác c a doanh nghi p nh nâng cao uy
tín c a Công ty trên th
vi c doanh nghi p có đ

ng tr ng. B i vì trong quá trình ho t đ ng kinh doanh thì
c ch đ ng trên th tr ng thì s có nhi u kh n ng m r ng

ho t đ ng s n su t kinh doanh c ng nh t o ra nhi u công n vi c làm cho ng i lao
đ ng. i u này s làm cho n ng su t c a doanh nghi p s ngày càng đ c nâng cao và
đ i s ng c a cán b công nhân viên s đ c nâng cao. i u này s t o ra đ ng l c cho
n n kinh t c ng nh đóng góp cho nhà n c m t kho n ngân sách đáng k .
Nh v y, vi c nâng cao hi u qu s d ng v n c a doanh nghi p không nh ng
mang l i hi u qu thi t th c cho doanh nghi p và ng

i lao đ ng mà còn nh h

13

Thang Long University Library

ng

t i n n kinh t và xã h i. Do v y doanh nghi p luôn ph i tìm ra các bi n pháp phù h p
đ nâng cao hi u qu s d ng v n c a doanh nghi p.
1.3.2. Các nhân t

nh h

trong doanh nghi p
- Các nhân t có th l

ng t i vi c nâng cao hi u qu s d ng v n l u đ ng
ng hóa

ó là các nhân t mà khi chúng thay đ i s làm thay đ i các ch tiêu ph n ánh
hi u qu s d ng v n l u đ ng v m t l ng. Các nhân t này chúng ta có th d dàng
th y qua các ch tiêu nh : doanh thu thu n, hao mon vô hình, r i ro, v n l u đ ng bình
quân trong k . Khi xem xét nh h ng c a các nhân t này t i hi u qu s d ng v n
l u đ ng chúng ta gi s các nhân t khác không thay đ i
làm gi m tác đ ng c a các nhân t này, đòi h i nhà qu n tr tài chính doanh
nghi p qu n lý v n l u đ ng m t cách có hi u qu . Vì v n l u đ ng có ba thành ph n
chính là: ti n m t, d tr và các kho n ph i thu nên ph ng pháp này t p trung vào
qu n lý ba đ i t ng trên:
- Qu n lý ti n m t đ c p đ n vi c qu n lý ti n gi y và ti n g i ngân hàng. Vi c
qu n lý ti n m t có liên quan ch t ch đ n vi c qu n lý ch ng khoán thanh kho n cao
b i vì vi c chuy n t ti n m t sang ch ng khoán thanh kho n cao ho c ng c l i t
ch ng khoán thanh kho n cao sang ti n m t là m t vi c d dàng, t n kém ít chi phí.
Doanh nghi p không nên gi quá nhi u ti n m t t i qu tài chính, vì v y khi có
nhu c u đ t xu t v ti n m t thì doanh nghi p có th đi vay ng n h n t i các ngân
hàng. Vi c này t t h n so v i vi c bán ch ng khoán, vì n u c n ti n trong th i gian
ng n mà bán ch ng khoán là không có l i. Trong tr ngh p này đ t i đa hoá doanh
l i d ki n, doanh nghi p nên đi u ch nh vi c gi ti n

Tóm l i vi c l a chon qu n lý ti n m t nh th nào còn ph thu c r t nhi u vào
trình đ qu n lý, xem xét th c tr ng ho t đ ng c a doanh nghi p c a các nhà qu n tr
tài chính
- Qu n lý d tr : d tr là m t b ph n quan tr ng c a v n l u đ ng, là nhân t
đ u tiên, c n thi t cho quan tr ng s n xu t kinh doanh, vì th vi c qu n lý d tr có
hi u qu là góp ph n nâng cao hi u qu s d ng v n l u đ ng. M c d tr v t t h p
lý s quy t đ nh m c d tr ti n m t h p lý. N u doanh nghi p d tr quá l n s t n
kém chi phí, đ ng v n, còn n u d tr quá ít s làm cho quá trình s n xu t kinh
doanh gián đo n gây ra nhi u h u qu ti p theo nh m t th tr
doanh nghi p.

ng, gi m l i nhu n c a

Có nhi u cách khác nhau đ xác đ nh m c d tr t i u. Theo ph ng pháp c
đi n (mô hình đ t hàng hi u qu nh t) EQQ, mô hình này d a trên gi đ nh nh ng l n
đ t hàng hoá là b ng nhau.

14


i m đ t hàng l i: v lý thuy t ta gi đ nh khi h t hàng m i nh p kho hàng m i.
Nh ng th c t h u nh không bao gi nh v y, n u đ t hàng quá s m s làm t ng chi
phí l u kho vì th c n xác đ nh l i đi m đ t hàng m i
Th i đi m đ t hàng m i = S l ng nguyên v t li u s d ng hàng ngày *
th i gian giao hàng

dài

- Qu n lý các kho n ph i thu: trong n n kinh t th tr ng doanh nghi p mu n
bán đ c hàng thì ph i áp d ng nhi u chính sách, bi n pháp đ lôi kéo khách hàng đ n

v i mình. Chính sách tín d ng th ng m i là m t công c h u hi u không th thi u
đ i v i doanh nghi p. Vì chính sách tín d ng th ng m i có nh ng m t tích c c và
tiêu c c nên nhà qu n tr tài chính doanh nghi p c n ph i phân tích, nghiên c u và ra
nh ng quy t đ nh xem có nên c p chính sách tín d ng th

ng m i cho nh ng đ i

t ng khách hàng hay không. ó là vi c qu n lý các kho n ph i thu. N i dung c a
công tác qu n lý các kho n ph i thu là:
Phân tích kh n ng tín d ng c a khách hàng xem khách hàng có nh ng đi u ki n
c n thi t đ đ c h ng tín d ng th ng m i hay không thì chúng ta còn ph i ti n
hành phân tích kh n ng tín d ng c a khách hàng. Khi phân tích kh n ng tín d ng c a
khách hàng ng i ta th ng dùng nh ng ch tiêu tín d ng sau:
+ Ph m ch t, t cách tín d ng nói nên tinh th n trách nhi m c a khách hàng
trong vi c tr n .
+ V n: tiêu chu n đánh giá s c m nh tài chính c a khách hàng.
+ N ng l c tr n : d a trên vi c đánh giá các ch tiêu thanh toán và b ng d tr
ngân qu c a h .
+ Th ch p: các tài s n mà khách hàng s d ng đ đ m b o cho các kho n n
- Các nhân t phi l ng hóa
Là nh ng nhân t mang tính đ nh tính và tác đ ng c a chúng đ i v i hi u qu s
d ng v n là không th tính toán đ c. Các nhân t này bao g m các nhân t khách
quan và các nhân t ch quan
Các nhân t khách quan là nh ng nhân t nh : đ c đi m ngành ngh kinh doanh
c a doanh nghi p, các chính sách kinh t tài chính c a Nhà n

c đ i v i l nh v c

doanh nghi p đang ho t đ ng, th tr ng và s t ng tr ng n n kinh t . Các nhân t
này có m t nh h ng nh t đ nh t i ho t đ ng s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p

ch ng h n nh v i chính sách tài chính kinh t c a Nhà n c có tác đ ng tr c ti p v i
vai trò t o hành lang an toàn đ các doanh nghi p ho t đ ng và đ m b o s phát tri n
cân đ i gi a các ngành kinh t c a c n c. Nhà n c có th khuy n khích, thúc đ y
ho c kìm hãm s phát tri n c a m t s ngành kinh doanh b ng nh ng công c kinh t
c a mình. i u này có nh h ng sâu s c đ n k ho ch s n xu t kinh doanh c a doanh
nghi p.
15

Thang Long University Library


Các nhân t ch quan là các nhân t n m trong n i b doanh nghi p nó tác đ ng
tr c ti p đ n vi c qu n lý và nâng cao hi u qu s d ng v n l u đ ng nói riêng và v n
kinh doanh nói chung. Các nhân t đó là trình đ qu n lý v n kinh doanh c a nh ng
nhà đi u hành doanh nghi p, trình đ t ch c trình đ qu n tr nhân s và trình đ t
ch c quá trình luân chuy n hàng hoá. ó là các nhân t quan tr ng nh t đ i v i doanh
nghi p. Nhà qu n tr tài chính doanh nghi p ph i bi t t ch c, s p x p m i th m t
cách h p lý, ch t ch và khoa h c đ m i công vi c di n ra nh p nhàng, n kh p và
tránh đ c lãng phí. Có nh v y m i đ m b o đ c hi u qu s d ng v n l u đ ng.
T vi c nghiên c u, tìm hi u các nhân t nh h ng t i hi u qu s d ng v n l u
đ ng c a doanh nghi p, chúng ta có m t cái nhìn khái quát h n đ đ a ra nh ng bi n
pháp c th nh m nâng cao hi u qu s d ng v n l u đ ng c a doanh nghi p.
1.3.3. Các bi n pháp nâng cao hi u qu s d ng v n l u đ ng t i doanh nghi p
Trong c ch th tr ng, doanh nghi p nhà n c c ng nh các doanh nghi p
khác đ u bình đ ng tr c pháp lu t, ph i đ i m t v i c nh tranh, ho t đ ng vì m c tiêu
l i nhu n, t ch v v n. Do đó, vi c nâng cao s d ng v n s n xu t kinh doanh nói
chung và v n l u đ ng nói riêng là v n đ quan tr ng và c n thi t.
s d ng v n l u
đ ng có hi u qu các doanh nghi p c n th c hi n t t các bi n pháp sau:
Th nh t, ph i xác đ nh chính xác s v n l u đ ng c n thi t cho ho t đ ng s n

xu t kinh doanh c a doanh nghi p, t đó đ a ra k ho ch t ch c huy đ ng v n l u
đ ng đáp ng cho ho t đ ng s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p, giúp cho ho t
đ ng s n xu t kinh doanh đ c thu n l i, đ ng th i tránh tình tr ng đ ng v n, thúc
đ y v n l u đ ng luân chuy n nhanh nh m nâng cao hi u qu s d ng v n.
Th hai, l a chon hình th c thu hút v n l u đ ng. Tích c c t ch c khai thác tri t
đ các ngu n v n l u đ ng bên trong doanh nghi p, v a đáp ng k p th i v n cho nhu
c u v n l u đ ng t i thi u c n thi t m t cách ch đ ng, v a gi m đ c m t kho n chi
phí s d ng v n cho doanh nghi p. Tránh tình tr ng v n t n t i d i hình thái tài s n
không c n s d ng, v t t hàng hoá kém ph m ch t …. mà doanh nghi p khác l i ph i
đi vay đ duy trì s n xu t v i lãi su t cao, ch u s giám sát c a ch n làm gi m hi u
qu s n xu t kinh doanh
Th ba, tr c khi quy t đ nh đ u t doanh nghi p c n ph i cân nh c k ngu n t i
tr v n đ u t , quy trình công ngh , tình hình cung ng nguyên v t li u và th tr ng
tiêu th s n ph m.
đ m b o chi phí s d ng v n đ u t là th p nh t doanh nghi p
ph i xem xét s quy t đ nh đ u t nh h ng nh th nào đ n k t c u v n s n xu t
kinh doanh c a doanh nghi p, t đó nh h ng t t hay x u đ n công tác t ch c và s
v n l u đ ng c a doanh nghi p.
Th t , t ng t c đ luân chuy n v n l u đ ng: T c đ luân chuy n v n l u đ ng
th hi n b ng hai ch tiêu là s vòng quay v n l u đ ng trong k và k luân chuy n
16