PHÂN TÍCH CẤU TRÚC VỐN TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN VIMECO

B GIÁO D C ÀO T O
TR

NGă

I H CăTH NGăLONG
---o0o---

KHÓA LU N T T NGHI P

TÀI:

PHÂN TÍCH C U TRÚC V N
T I CÔNG TY C PH N VIMECO

Giáoăviênăh ng d n
Sinh viên th c hi n
Mã sinh viên
Chuyên ngành

: Th.S. Ngô Th Quyên
: Nguy n Th Khuyên
: A17118
: Tài chính- Ngân hàng

HÀ N I ậ 2013


L I C Mă N
hoàn thành khóa lu n này, em t lòng bi t n sơu s c đ n Giáo viên h ng
d n Th c s Ngô Th Quyên, đƣ t n tình h ng d n em trong su t quá trình vi t khóa

lu n t t nghi p.
Em chân thành c m n các th y cô đang gi ng d y t i tr ng
i h c Th ng
Long, nh ng ng i đƣ tr c ti p truy n đ t cho em các ki n th c v kinh t t nh ng
môn h c c b n nh t, giúp cho em có đ c m t n n t ng v chuyên ngành h c nh
hi n t i. Em kính chúc quý th y, cô d i dào s c kh e và thành công trong s nghi p
cao quý.
Cu i cùng em xin chơn thƠnh cám n các anh ch , cô chú trong phòng Tài chínhK toán đƣ t o đi u ki n, giúp đ em c ng nh cung c p s li u, thông tin và t n tình
h ng d n em trong su t th i gian làm khóa lu n.
Em xin chân thành c m n!

Thang Long University Library


M CăL C
CH

NGă1.

LÝ LU Nă C ă B N V

C U TRÚC V N VÀ CHI PHÍ S

D NG V Nầầầầầ.................................................................................................... 1
1.1. C u trúc v n .......................................................................................................... 1
1.1.1. Khái ni m v c u trúc v n ............................................................................... 1
1.1.2. Các nhân t c u thành c u trúc v n ................................................................. 1
1.1.3. Các t s đo l ng c u trúc v n ...................................................................... 2
1.1.4. ụ ngh a c a vi c nghiên c u c u trúc v n trong qu n tr tài chính ................. 2
1.2. Chi phí s d ng v n ............................................................................................. 3

1.2.1. Chi phí s d ng n ........................................................................................... 3
1.2.2. Chi phí s d ng c ph n u đƣi (rP) ................................................................. 4
1.2.3. Chi phí s d ng v n c ph n th ng ............................................................... 5
1.2.4. Chi phí c phi u th ng m i (rne) .................................................................... 6
1.2.5. Chi phí s d ng v n bình quân ( WACC- weighted average cost of
capital) ............................................................................................................ 7
1.3. C u trúc v n t iă u............................................................................................... 7
1.3.1. Khái ni m ......................................................................................................... 7
1.3.2. Các nhân t nh h ng đ n c u trúc v n t i u ............................................. 8
1.4. Tácăđ ng c a c u trúc v năđ n doanh l i và r i ro ........................................ 10
1.4.1. Tác đ ng c a c u trúc v n lên t su t l i nhu n trên v n c ph n ................ 10
1.4.2. Khái ni m và phân lo i r i ro ........................................................................ 11
1.4.3. òn b y tài chính trong doanh nghi p ........................................................... 13
1.4.4. Các ph ng pháp đo l ng r i ro tài chính khác .......................................... 17
1.5. C u trúc v n trong m i quan h v i giá tr doanh nghi p ............................. 18
1.5.1. Lý thuy t M&M trong tr
1.5.2. Lý thuy t M&M trong tr

ng h p không có thu ......................................... 18
ng h p có thu .................................................... 19

CH
NGă2. TH C TR NG V C ă C U V N VÀ CHI PHÍ S D NG
V N T I CÔNG TY C PH N VIMECO ................................................................. 23
2.1. Gi i thi u chung v Công ty c ph n Vimeco .................................................. 23
2.1.1. Quá trình hình thành và phát tri n ................................................................. 23
2.1.2. Khái quát ngành ngh kinh doanh ................................................................. 24
2.1.3. C c u b máy t ch c và qu n lý t i Công ty c ph n Vimeco................... 25

2.2. Tình hình ho tăđ ng s n xu t kinh doanh c aăCôngătyătrongă3ăn măg n
đơyă(t n mă2010- 2012)..................................................................................... 27
2.2.1. K t qu ho t đ ng s n xu t kinh doanh c a Công ty c ph n Vimeco ......... 27
2.2.2. Tình hình tài s n- ngu n v n c a Công ty trong giai đo n 2010- 2012 ........ 31
2.2.3. ánh giá tình hình công ty thông qua m t s ch tiêu tài chính t ng h p ..... 36
2.3. Phân tích th c tr ng c u trúc ngu n v n Công ty c ph n xây d ng
Vimecoăn mă2010-2012 ...................................................................................... 39
2.3.1. Phân tích c u trúc v n c a Công ty c ph n Vimeco .................................... 39
2.3.2. Phân tích chi phí s d ng v n Công ty CP Vimeco n m 2010-2012 ............ 44
2.3.3. Tác đ ng c a c u trúc v n đ n doanh l i và r i ro........................................ 46
2.3.4. L i ích s d ng v n vay c a Công ty t t m ch n thu ................................ 51
2.4.

ánhăgiáăv c u trúc v n Công ty CP Vimeco ................................................. 52

2.4.1.

u đi m ......................................................................................................... 52

2.4.2. Nh
CH

NGă3.

c đi m.................................................................................................... 52
M TS

KI N NGH VÀ GI I PHÁP NH M HOÀN THI N

C U TRÚC V N T I CÔNG TY C

3.1.

nhă h

PH N VIMECO ........................................... 54

ng phát tri n và m c tiêu chi nă l

c c a Công ty C ph n

Vimecoầầ. ........................................................................................................ 54
3.1.1. nh h ng chung ......................................................................................... 54
3.1.2. M c tiêu chi n l c ....................................................................................... 54
3.2. M t s ki n ngh và gi i pháp hoàn thi n c u trúc v n t i Công ty C
ph n Vimeco........................................................................................................ 55

Thang Long University Library


DANH M C B NG BI U
B ng 2.1: K t qu ho t đ ng s n xu t kinh doanh Công ty c ph n Vimeco n m
2010-2012 ................................................................................................................. 28
B ng 2.2: Chi phí chi ti t ho t đ ng s n xu t kinh doanh c a Công ty n m 20102012........................................................................................................................... 30
B ng 2.3:B ng cơn đ i tài s n c a Công ty Vimeco n m 2010-2012 ...................... 32
B ng 2.4: B ng cơn đ i v ngu n v n c a Công ty c ph n Vimeco giai đo n
2010-2012 ................................................................................................................. 34
B ng 2.5. Ch tiêu đánh giá hi u qu sinh l i ........................................................... 37
B ng 2.6: Nhóm ch tiêu ph n ánh kh n ng thanh toán .......................................... 38
B ng 2.7: C u trúc ngu n v n c a Công ty c ph n Vimeco n m 2010-2012 ........ 40
B ng 2.8. Chi ti t các kho n m c c a n dài h n ..................................................... 40

B ng 2.9: Chi ti t các kho n m c trong V n ch s h u t n m 2010-2012 .......... 42
B ng 2.10: Chi phí s d ng lãi vay t n m 2010-2012 ............................................ 44
B ng 2.11: Chi phí s d ng v n c ph n c a Công ty Vimeco................................ 45
B ng 2.12: Chi phí s d ng v n bình quân .............................................................. 45
B ng 2.13: Các y u t nh h ng lên t su t l i nhu n trên v n c ph n ............... 47
B ng 2.14: nh h ng riêng bi t các y u t lên ROE ............................................. 47
B ng 2.15: Ph ng án đ xu t c c u v n các n m 2010-2012 ............................... 48
B ng 2.16: EBIT-EPS bàng quan c a Công ty t n m 2010-2012 ......................... 48
B ng 2.17: Tác đ ng c a đòn cơn n ........................................................................ 50
B ng 2.18: Ch tiêu đo l ng r i ro tài chính c a Công ty t n m 2010-2012 ........ 51
B ng 2.19: L i ích t t m ch n thu c a Công ty t n m 2010-2012...................... 52
B ng 3.1. D báo k t qu kinh doanh n m 2013 c a Công ty CP Vimeco.............. 56
B ng 3.2. D báo chi phí s d ng n m 2013 ........................................................... 57
B ng 3.3. D báo chi phí s d ng v n trong n m 2013 ........................................... 57
B ng 3.4. D báo k t qu kinh doanh c a Công ty CP Vimeco n m 2013.............. 58
B ng 3.5. D báo chi phí s d ng v n c ph n Công ty CP Vimeco ...................... 58
B ng 3.6. D báo chi phí s d ng v n bình quân Công ty CP Vimeco ................... 59
B ng 3.7. Tác đ ng c a đòn cơn n .......................................................................... 59


DANH M C BI Uă

,ăS ă

Bi u đ 2.1: Bi u đ v doanh thu- chi phí ậ l i nhu n trong 3 n m (2010-2012) . 29
Bi u đ 2.2: T tr ng tài s n dài h n và tài s n ng n h n n m 2010-2012 .............. 33
Bi u đ 2.3: C c u ngu n v n t i Công ty c ph n Vimeco n m 2010-2012 ........ 35
Bi u đ 2.4 T tr ng các kho n m c n dài h n c a Công ty t 2010-2012 ........... 41
Bi u đ 2.5: T tr ng các kho n m c c a V n ch s h u t n m 2010-2012 ...... 43
Bi u đ 2.6. Chi phí s d ng v n bình quân ............................................................ 46

Bi u đ 2.7. Bi u đ th hi n đi m bàng quan EBIT-EPS 2010 .............................. 49
Bi u đ 2.8: Tác đ ng c a đòn cơn n DFL ............................................................. 50
S đ 2.1. C c u b máy t ch c Công ty c ph n Vimeco ................................... 25

DANH M C T

VI T T T

Ký hi u vi t t t
CP

Tên đ yăđ
C ph n

TSTTT
VCSH

T su t t tài tr
V n ch s h u

Thang Long University Library


L IM

U

1. Lý do nghiên c u
V n đ c coi là 1 trong 4 ngu n l c c a kinh t qu c dơn nói chung vƠ đ i v i
doanh nghi p nói riêng. ó lƠ: nhơn l c, v n, k thu t công ngh và tài nguyên. V n

là ti n đ không th thi u cho quá trình s n xu t kinh doanh có th di n ra đ
quy t đ nh s ra đ i, t n t i và phát tri n c a doanh nghi p.

c. V n

Trong n n kinh t th tr ng, các doanh nghi p ph i đ i di n v i s c nh tranh
kh c li t.
t n t i và phát tri n trong môi tr ng c nh tranh đó, doanh nghi p ph i
chu n b t t v n ng l c tài chính, khoa h c công ngh vƠ n ng l c qu n lý. Vi c đ m
b o k p th i vƠ đ y đ l ng v n c n thi t cho SXKD vƠ đ u t đ i m i công ngh
nh h ng tr c ti p đ n hi u qu kinh doanh c a doanh nghi p.
Các doanh nghi p c a chúng ta hi n nay, bên c nh nh ng doanh nghi p lƠm n
có hi u qu còn không ít nh ng doanh nghi p đang trong tình tr ng thi u v n, hi u
qu s d ng v n th p. Các doanh nghi p n m gi vai trò ch đ o trong n n kinh t
n c ta hi n nay ch y u v n là các doanh nghi p mƠ nhƠ n c n m gi trên 50%
v n. n n kinh t c a Vi t Nam đang trong giai đo n gia nhơp WTO nên n ng l c canh
tranh nói chung, n ng l c tài chính nói riêng còn nhi u h n ch . Trong n ng l c tài
chính, s d ng v n trong các doanh nghi p còn nhi u b t c p, hi u qu s d ng v n
ch a cao, có không ít doanh ngi p lƠm n thua l , không b o toƠn đ c v n.
Công ty c ph n Vimeco là công ty ho t đ ng trong l nh v c xây l p và kinh
doanh b t đ ng s n. Nh m t n d ng t i đa kh n ng công ngh hi n đ i c a các n c
phát tri n và ti m n ng v v n đ phát tri n m r ng quy mô ho t đ ng, công ty đƣ
t ng ngu n v n ch s h u vƠ huy đ ng r t nhi u v n vay hƠng n m. Qua quá trình
ho t đ ng nh ng n m qua, công ty luôn lƠm n có lƣi, đóng góp cho Ngơn sách NhƠ
n c hàng t đ ng. Tuy nhiên, th c ti n ho t đ ng c a công ty hi n nay cho th y
công ty đƣ vƠ s đang g p khó kh n l n trong kinh doanh mà công ty c n v t qua đ
đ ng v n đ c s d ng có hi u qu h n. Vì v y em đƣ ch n đ tài ắPhơnătíchăc u
trúc v n t i Công ty C ph năVimecoẰ cho khóa lu n t t nghi p c a mình.
2. M căđích nghiên c u
Khóa lu n đi sơu vƠo nghiên c u th c tr ng, phân tích c u trúc v n và tính hi u

qu c ng nh chi phí s d ng v n t chính sách qu n lý v n c a Công ty Vimeco
trong giai đo n 2010-2012. T đó ch ra nh ng u, nh c đi m vƠ đ ra các gi i pháp
nh m nâng cao hi u qu xây d ng chính sách qu n lý v n, t đó đ ra m t c u trúc
v n t i u cho công ty.


iăt

3.
it

ng và ph m vi nghiên c u

ng nghiên c u: là nh ng v n đ v v n, c c u v n và chi phí s d ng

v n c a Công ty c ph n Vimeco.
Ph m vi quy mô: Nghiên c u c u trúc v n t i Công ty c ph n Vimeco
Ph m vi th i gian: Nghiên c u c u trúc v n c a Công ty t n m 2010 đ n n m
2012.
Ph m vi n i dung:

tài t p trung vào th c tr ng v c u trúc v n và chi phí s

d ng v n t i Công ty c ph n Vimeco.
4. Ph

ngăphápănghiênăc u

Ph ng pháp nghiên c u ch y u trong khóa lu n lƠ ph ng pháp phơn tích,
t ng h p, khái quát hóa d a trên c s các s li u đ c cung c p và tình hình th c t

c a công ty.
5. K t c u c a khóa lu n
Ngoài ph n m đ u và k t lu n, danh m c tham kh o, khóa lu n chia thành ba
ph n:
PH N 1: LÝ LU N C B N V C U TRÚC V N VÀ CHI PHÍ S D NG
V N.
PH N 2: TH C TR NG V C U TRÚC V N, CHI PHÍ S D NG V N
T I CÔNG TY C PH N VIMECO.
PH N 3: M T S KI N NGH VÀ GI I PHÁP NH M HOÀN THI N C U
TRÚC V N T I CÔNG TY C PH N VIMECO.

Thang Long University Library


CH

NGă1. LụăLU NăC ăB NăV ăC UăTRÚCăV NăVÀăCHIăPHệăS ă
D NGăV N

1.1. C uătrúcăv n
1.1.1. Kháiăni măv ăc uătrúcăv n
C u trúc v n là quan h v t tr ng gi a n và v n ch s h u, bao g m v n c
ph n u đƣi vƠ v n c ph n th ng trong t ng s ngu n v n c a công ty.
C u trúc v n xu t ph t t c u trúc B ng cơn đ i k toán. B t c m t s t ng lên
c a t ng tài s n ph i đ c tài tr b ng tài tr b ng vi c t ng m t hay nhi u y u t c u
thành v n. Vì v y, t b ng cơn đ i k toán nhƠ đ u t có th đánh giá m t cách t ng
quan v tình tr ng c a doanh nghi p qua c u trúc v n c a doanh nghi p.
1.1.2. Cácănhơnăt ăc uăthƠnhăc uătrúcăv n
Ngu n v n c a doanh nghi p c b n đ
v n vay n và ngu n v n ch s h u.

c hình thành t 2 ngu n l n: Ngu n

1.1.2.1. Ngu n v n vay
Ngu n v n vay là ngu n v n tài tr t bên ngoài doanh nghi p và doanh nghi p
ph i thanh toán các kho n vay theo th i h n cam k t vƠ đ ng th i ph i tr ti n lãi vay
theo lãi su t th a thu n. Ngu n v n vay mang m t ý ngh a r t quan tr ng đ i v i vi c
m r ng và phát tri n s n xu t kinh doanh c a m t doanh nghi p. Ngu n v n vay bao
g m vay ng n h n (th i h n d i 1 n m) vƠ vay dƠi h n (th i h n trên 1 n m), trong
c u trúc v n ta ch xét đ n ngu n v n vay dài h n vì nh ng quy t đ nh đ u t th ng
liên quan đ n nh ng tài s n ho c kho n n dài h n. Nh ng quy t đ nh đ u t không
th thay đ i m t cách d dàng và chúng có kh n ng lƠm cho doanh nghi p ph i theo
đu i m t đ nh h ng ho t đ ng trong nhi u n m.
Vay dài h n: Là nh ng kho n vay công ty huy đ ng có th i h n trên m t n m
và th i h n t i đa có th lên đ n 30-40 n m. Ngu n v n đ c dùng đ đáp ng các
nhu c u dài h n nh b sung v n xây d ng nhà c a hay mua s m tài s n c đ nh.
Ngu n này có th đi vay t các đ nh ch tƠi chính (Ngơn hƠng th ng m i, t ch c tín
d ng, công ty tài chính, công ty b o hi m, công ty cho thuê tƠi chính,ầ) hay phát
hành trái phi u trên th tr

ng v n.

1.1.2.2. Ngu n v n ch s h u
V n ch s h u là s v n thu c quy n s h u c a ch doanh nghi p, vì v y
doanh nghi p có quy n s d ng, chi ph i lâu dài vào các ho t đ ng c a mình. V n ch
s h u th ng bao g m v n do ch s h u doanh nghi p b ra và ph n b sung t k t
qu kinh doanh.
c đi m c a v n ch s h u là ngu n v n có tính ch t dài h n, và
1

th

ng không ph i tr l i t c c đ nh cho ch s h u v n .V n ch s h u c a doanh

nghi p t i m t th i đi m hi n t i đ

c xác đ nh theo công th c:

V n ch s h u = Giá tr t ng tài s n ậ N ph i tr
1.1.3. Cácăt ăs ăđoăl

ngăc uătrúcăv n

Khi đánh giá vƠ xem xét c u trúc v n c a doanh nghi p, ng

i ta th

ng s

d ng m t s ch tiêu tài chính sau:
T s n trên tài s n

T s n đo l

ng m c đ s d ng n c a doanh nghi p đ tài tr cho t ng tài

s n. T ng tài s n bao g m: Tài s n dài h n và tài s n ng n h n hay là t ng giá tr toàn
b kinh phí đ u t cho s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p trong ph n bên trái c a
b ng cơn đ i k toán. T s này cho bi t m c đ s d ng n đ tài tr cho tài s n c a

doanh nghi p, n chi m bao nhiêu ph n tr m trong t ng ngu n v n c a doanh nghi p.
T s nƠy th ng nh h n ho c b ng 1. N u t s này quá th p có ngh a lƠ doanh
nghi p hi n ít s d ng n đ tài tr cho tài s n, v m t tích c c thì doanh nghi p đang
có kh n ng t ch tài chính và kh n ng vay n c a doanh nghi p cao, tuy nhiên nó
c ng cho th y doanh nghi p không t n d ng đ

c l i th c a đòn b y tƠi chính. Ng

c

l i, t s nƠy quá cao có ngh a lƠ doanh nghi p s d ng quá nhi u n đ tài tr cho tài
s n, khi n cho doanh nghi p quá ph thu c vào n vay và kh n ng t ch tài chính
c ng nh kh n ng vay n c a doanh nghi p th p.
bi t t s cao hay th p c n ph i
so sánh v i t s bình quân c a ngành.
T su t t tài tr

Qua t s này có th th y đ

c kh n ng t tài tr c a doanh nghi p đ i v i

các tài s n khác c a mình (kh n ng t ch v tài chính). Trên c s xem xét m c
đ c a các t s này nhà qu n tr có ph ng án đ t ng hay gi m các t s trên cho
phù h p v i tình hình ho t đ ng và v th tài chính c a doanh nghi p. T s này
càng cao (càng ti n g n đ n m t) thì tính t ch c a công ty càng cao, r i ro c a
công ty càng th p vƠ công ty đ c đánh giá cao b i các t ch c tài chính.
1.1.4. ụăngh aăc aăvi cănghiênăc uăc uătrúcăv nătrongăqu nătr ătài chính
C u trúc v n lƠ v n đ đƣ đ
vƠ đ nhi u th i gian nghiên c u.

c các nhƠ nghiên c u kinh t - tài chính quan tâm
ng trên góc đ nhƠ qu n lý tƠi chính t i doanh
2

Thang Long University Library


nghi p vi c nghiên c u c u trúc v n giúp h đánh giá đ
doanh nghi p, bi t đ

c chính xác tình tr ng c a

c doanh nghi p có c u trúc v n h p lý vƠ có l i hay ch a? D

đoán m c đ r i ro mƠ doanh nghi p có th g p ph i t đó đ ra các quy t đ nh tƠi tr
đúng đ n nh m t ng hi u qu ho t đ ng c a doanh nghi p. Gia t ng l i nhu n cho c
đông nh ng v n h n ch r i ro m c th p nh t.
1.2. Chiăphíăs ăd ngăv n
Chi phí s d ng v n lƠ chi phí mƠ nhƠ đ u t ph i tr cho vi c s d ng m t
ngu n v n nƠo đó đ tài tr cho quy t đ nh đ u t . Chi phí s d ng v n c ng đ c
xem là t su t sinh l i mƠ nhƠ đ u t trên th tr ng yêu c u khi đ u t vƠo ch ng
khoán c a công ty. Nh v y chi phí s d ng v n c a doanh nghi p đ c xác đ nh t
th tr ng v n và có m i quan h tr c ti p đ n m c đ r i ro c a d án đ u t m i, t i
tài s n hi n h u c a doanh nghi p đ c bi t là c u trúc v n c a doanh nghi p. Chi phí
s d ng v n c a doanh nghi p bao g m: chi phí s d ng n và chi phí s d ng v n c
ph n.
1.2.1. Chiăphíăs ăd ngăn
Công ty có th huy đ ng n d i hình th c vay c a các t ch c tín d ng tài
chính trung gian hay d i hình th c phát hành trái phi u.
Chi phí s d ng n tr

đ

c thu (rD)

Chi phí s d ng n tr c thu là m c doanh l i t i thi u doanh nghi p ph i đ t
c khi s d ng v n vay đ gi cho t su t l i nhu n v n ch s h u ho c thu nh p

c a m i c ph n không b s t gi m trong đi u ki n ch a tính đ n nh h ng c a thu
thu nh p. N u công ty huy đ ng n d i hình th c là vay c a các t ch c tài chính
trung gian thì chi phí s d ng n tr c thu là lãi su t th a thu n gi a hai bên. N u là
phát hành trái phi u thì chi phí s d ng n tr
có hai lo i trái phi u:

c thu là lãi su t trái phi u khi đáo h n.

Trái phi u zero-coupon: là lo i trái phi u mà trái ch (Ng i mua trái phi u) s
mua v i giá phát hành th p h n m nh giá và s không nh n đ c l i t c trong su t
th i gian trái phi u, nh ng t i th i đi m đáo h n trái ch s đ
b ng m nh giá.
Lãi su t trái phi u đ
P0  CPPH 

c xác đ nh nh sau:

FVn

1  rD 

n

 rD  n

FVn
1
P0  CPPH

Trong đó:
n : S n m đáo h n c a trái phi u.
3

c nhân m t kho n ti n


FVn: Giá tr tr
P0:Giá th tr

ng lãi danh ngh a c a trái phi u.
ng c a trái phi u.

rD : Chi phí s d ng N tr

c thu

CPPH: Chi phí phát hành.
Trái phi u coupon: là lo i trái phi u mà trái ch nh n đ c m t kho n l i t c
hƠng n m, vƠ khi trái phi u đáo h n trái ch s nh n đ c l i t c c a n m cu i cùng
và v n g c. Lãi su t trái phi u đ

c xác đ nh nh sau:

P0  CPPC  R *

FVn
1  (1  rD ) n

rD
(1  rD ) n

S d ng ph ng pháp n i suy ta tìm đ c rD
Trong đó: R lƠ lãi trái phi u hàng n m ph i tr
Chi phí s d ng n sau thu
Chi phí tr lƣi vay đ

r 
*
D

c tính tr vào l i nhu n tr

c thu vì v y khi s d ng n

chi phí mƠ nhƠ đ u t tr luôn là chi phí s d ng n sau thu . Chi phí n sau thu r*D
đ c xác đ nh b ng chi phí n tr c thu tr đi kho n ti t ki m ki m t lãi vay. Ta có
công th c sau:
r*D= rD.(1-t)
Trong đó: r*D: Chi phí s d ng n sau thu .
t là thu su t thu thu nh p doanh nghi p.
Chi phí s d ng n luôn ph i tính sau thu và chi phí s d ng n sau thu r*D
m i th c s là chi phí mà doanh nghi p ph i b ra đ s d ng n do lƣi vay đ c phép
kh u tr vào l i t c ch u thu lƠm cho nhƠ đ u t khi s d ng n nh n đ c kho n

sinh l i t t m ch n thu . Chính đi u này làm cho chi phí s d ng n luôn r h n chi
phí s d ng v n c ph n và c u trúc có s d ng n d đ t t i u h n c u trúc v n
100% v n c ph n.
1.2.2. Chiăphíăs ăd ngăc ăph nă uăđƣiă(rP)
Chi phí s d ng c ph n u đƣi lƠ chi phí mƠ công ty ph i tr cho vi c huy đ ng
b ng c phi u u đƣi. Khi phát hành c phi u u đƣi u đƣi đ huy đ ng v n, công ty
ph i t n thêm chi phí phát hành.Do c t c chi tr cho c ph n u đƣi lƠ c đ nh v nh
vi n nên d a vào công th c đ nh giá c phi u ta có công th c tính chi phí s d ng v n
c ph n u đƣi nh sau:
rp 

Dp
P0  CPPH

4

Thang Long University Library


Trong đó: rp: Chi phí s d ng v n c ph n u đƣi.
Dp: Giá tr c t c thanh toán hang n m.
P0: Giá th tr ng c a c phi u u đƣi.
CPPH: Chi phí phát hành.
C t c u đƣi không đ c kh u tr thu khi tính thu nh p ch u thu . Do đó chi
phí s d ng v n c ph n u đƣi lƠ chi phí sau thu . i u này làm cho v n c ph n u
đƣi cao h n chi phí s d ng n vay và các doanh nghi p thích s d ng đòn b y tài
chính b ng n h n lƠ c ph n u đƣi.
1.2.3. Chiăphíăs ăd ngăv năc ăph năth
Chi phí s d ng v n c ph n th

ng
ng là m c lãi su t chi t kh u mƠ nhƠ đ u t

dùng đ chi t kh u các kho n thu nh p mong đ i v hi n t i đ xác đ nh giá tr hi n t i
c a c ph n th ng cho công ty. Nh v y đ xác đ nh chi phí s d ng v n c a c ph n
th ng c ng có th d a vƠo ph ng trình đ nh giá đ tính, nh ng th c t d a vào hai
cách: đó lƠ dùng mô hình t ng tr
(CAPM).
Môăhìnhăt ngătr

ng c t c (DCF) vƠ mô hình đ nh giá tài s n v n

ng c t c (DCF)

Ta có th t su t sinh l i yêu c u c a nhƠ đ u t rE b ng công th c đ nh giá c
phi u nh sau:
P0 

Trong đó: g lƠ t l t ng tr

D0 1  g 
D
 re  1  g
re  g 
P0

ng c t c c đ nh

P0 là giá bán m t c phi u

đ

D0 là c t c v a tr
N u m t công ty có ch ng khoán mua bán trên th tr ng, ta có th xác đ nh
c D0 b ng cách l y c t c c a Công ty tr cho c đông hi n t i, P0 chính là giá

đang giao d ch trên th tr ng, ch có g là ph i c l ng d a trên t l l i nhu n gi
l i và kh n ng sinh l i c a công ty thông qua t s ROE.
u nh

c đi m c a mô hình

u đi m: đ n gi n, d hi u và d áp d ng.
Nh c đi m: không áp d ng đ i v i nh ng công ty không chia c t c, c ng
không phù h p khi gi đ nh m t t l t ng tr ng c đ nh. M t khác ph ng pháp nƠy
không th hi n rõ ràng m i quan h gi a l i nhu n và r i ro c ng nh m c đ đi u
ch nh r i ro đ i v i su t sinh l i yêu c u c a t ng d án công ty.

5


Môăhìnhăđ nh giá tài s n v n (CAPM)
Khi nghiên c u đ

ng th tr

ng ch ng khoán (SML) ta th y r ng t su t sinh

l i k v ng c a m t kho n đ u t ph thu c vào nh ng y u t sau:
-

Lãi su t phi r i ro rf

-

Ph n bù r i ro c a th tr

-

R i ro h th ng c a tài s n đ u t so v i r i ro bình quân c a th tr

ng (rm ậ rf)
ng, đ

c

g i là h s .
T su t sinh l i yêu c u c a nhƠ đ u t vƠo m t tài s n, tài s n
công ty, m t d án..., rE v i h s e t
nh sau:

ng ng, đ

đơy lƠ m t

c xác đ nh v i mô hình CAPM

re  r f   e rm  r f 

v n d ng mô hình này ta c n bi t các y u t sau: lãi su t phi r i ro rf, lãi

su t sinh l i đòi h i c a th tr
án có r i ro t

ng đ

ng rm vƠ

cl

ng m t h s  t

ng đ

ng. N u d

ng r i ro công ty thì dùng  công ty, n u d án có r i ro cao h n

r i ro công ty thì ph i t ng h s  vƠ ng

c l i.

u nh c đi m c a mô hình CAPM:
Mô hình này cho th y s đi u ch nh tr c ti p l i nhu n và r i ro c a tài s n, nó
đ

c s d ng r ng rƣi h n mô hình DCF. Tuy nhiên đ

cl

ng h s , ta c ng

ph i d a vào d li u quá kh đ xác đ nh.
Trong th c t hai ph ng pháp nƠy th ng cho k t qu khác nhau. Tùy theo
quan đi m, thông th ng đ dung hòa ng i ta th ng l y trung bình c ng c a c hai
k t qu
c l ng này.
1.2.4. Chiăphíăc ăphi uăth

ngăm iă(rne)

Ngoài vi c s d ng l i nhu n đ l i tái đ u t , các công y c ph n c ng có th
phát hành c phi u th ng m i đ huy đ ng v n kinh doanh.
Khác v i c phi u th

ng hi n có, khi phát hành c phi u th

ng m i các

doanh nghi p ph i t n thêm chi phí phát hành.Khi s d ng s v n này vào kinh doanh,
doanh nghi p ph i đ t đ c m c doanh l i t i thi u sao cho không ch bù đ p đ c s
ti n tr l i t c cho các c đông mƠ còn bù đ p đ c c nh ng chi phi phát hƠnh đƣ b
ra. M c doanh l i t i thi u đó chính lƠ chi phí s d ng c phi u th ng m i phát hành.
rne 

D1
g
P0 (1  F )

6

Thang Long University Library


Trong đó: D1: C t c mong đ i n m th 1
P0: Giá hi n t i c a c phi u.
F: t l ph n tr m chi phí phát hƠnh so v i P0.
g : T c đ t ng tr ng c t c
1.2.5. Chiăphíăs ăd ngăv năbìnhăquơn ( WACC- weighted average cost of capital)
Chi phí s d ng v n bình quơn lƠ chi phí mƠ nhƠ đ u t ph i tr cho vi c s
d ng m t c u trúc tài chính hay m t c u trúc v n đ tài tr cho m t quy t đ nh đ u t .
C th là WACC là chi phí chi t kh u ph n ánh chi phí c a các ngu n tài tr cá th
đ

c gia quy n v i t tr ng c a t ng ngu n trong c u trúc tài chính hay c u trúc v n

c a doanh nghi p.

WACC  WD  rD*   WP  rP   We  re or rne 

V i : WD là l % ngu n tài tr b ng n vay dài h n trong c u trúc v n.
WP là t l % ngu n tài tr b ng c ph n u đƣi trong c u trúc v n.
WE là t l % ngu n tài tr b ng c ph n th
r*D là chi phí s d ng v n vay dài h n

ng trong c u trúc v n.

rp là chi phí s d ng v n c ph n u đƣi
re là chi phí s d ng v n c ph n th

ng

rne là chi phí s d ng v n c ph n th ng m i phát hành.
Trong đó WD + WP + We =1
WACC c ng lƠ su t sinh l i chung mà công ty c n ph i đ t đ c đ duy trì giá
c phi u c a công ty. Vì v y WACC c a m t công ty c ng ph n ánh chung r i ro và
c u trúc v n m c tiêu c a nh ng tài s n hi n h u c a công ty.
1.3. C uătrúcăv năt iă uă
1.3.1. Kháiăni mă
C u trúc v n t i u lƠ c u trúc v n cơn đ i đ c gi a r i ro và l i nhu n, do đó,
t i đa đ c giá c c phi u công ty.
đ t đ c c u trúc v n t i u thì c u trúc v n
khi s d ng n đ tài tr ph i th a mƣn đ c 3 m c đích c a nhƠ đ u t lƠ: t i đa hóa
l i nhu n, t i thi u hóa r i ro và t i thi u hóa chi phí s d ng v n.S
S l ng n trong c u trúc v n t i u c a doanh nghi p đ c g i là kh n ng
vay n c a doanh nghi p. Do đó, kh n ng vay n c a m t doanh nghi p đ c xác
đ nh b i các y u t : r i ro kinh doanh c a doanh nghi p, thu su t thu thu nh p doanh
nghi p và thu thu nh p cá nhân, m c đ phá s n có th có, chi phí đ i lý, vai trò c a

7


chính sách c u trúc v n trong vi c cung c p các tín hi u v thành qu c a doanh
nghi p cho các th tr

ng v n.

1.3.2. Cácăănhơnăt ă nhăh
h

ngăđ năc uătrúcăv năt iă u

Khi ho ch đ nh c u trúc v n t i u các nhƠ qu n tr c n l u ý các y u t
ng c u trúc v n c a doanh nghi p sau:

nh

R i ro doanh nghi p: R i ro phát sinh đ i v i tài s n c a công ty ngay c khi
công ty không s d ng n . Công ty nào có r i ro doanh nghi p càng l n thì càng h
th p t l n t i u.
Thu thu nh p công ty: Do lãi vay là y u t chi phí tr c thu nên s d ng n
giúp công ty ti t ki m thu . Tuy nhiên đi u này s không còn có ý ngh a n a đ i v i
nh ng công ty nƠo đ c u đƣi hay vì lý do gì đó mƠ thu su t thu thu nh p m c
th p ho c b ng 0.
S ch đ ng v tài chính: S d ng n nhi u làm gi m đi s ch đ ng v tài
chính đ ng th i làm x u đi tình hình b ng cơn đ i tài s n khi n cho nh ng nhà cung
c p v n ng n ng i cho vay hay đ u t v n vào công ty.
Các tiêu chu n ngành: C u trúc v n gi a các ngành công nghi p khác nhau
r t nhi u. các nhƠ phơn tích tƠi chính, các ngơn hƠng đ u t , các c quan x p h ng trái
phi u, các nhƠ đ u t c ph n th ng vƠ các ngơn hƠng th ng m i th ng so sánh r i
ro tài chính c a doanh nghi p, đo l ng b i các t s kh n ng thanh toán lƣi vay, kh
n ng thanh toán chi phí tƠi chính c đ nh và t l đòn b y v i các tiêu chu n hay đ nh
m c c a ngành ho t đ ng. Tóm l i các nghiên c u v tác đ ng c a ngành ho t đ ng
đ i v i c u trúc v n th ng đi t i k t lu n là có m t c u trúc v n t i u cho các doanh
nghi p cá th .
Tácăđ ng c a tín hi u: Khi doanh nghi p phát hành ch ng khoán. V i s ki n
này có th đ c coi lƠ đang cung c p m t tín hi u cho th tr ng tài chính v vi n c nh
t ng lai c a doanh nghi p hay các ho t đ ng t ng lai do các giám đ c c a doanh
nghi p ho ch đ nh. Nh ng tín hi u do các thay đ i c u trúc v n cung c p lƠ đáng tin
c y vì n u các dòng ti n t

ng lai không x y ra, doanh nghi p ph i ch u s ti n ph t

t c chi phí phá s n có th có. Nói chung, các nghiên c u v thay đ i c u trúc v n đ u
cho r ng các cung ng ch ng khoán m i đ a t i các đáp ng giá ch ng khoán gi m.
vi c mua l i c ph n th ng là s đ a t i các l i nhu n đ c công b d ng l n t c
ph n th ng c a doanh nghi p. các hƠnh đ ng lƠm t ng đòn b y tƠi chính th ng g n
v i thu nh p c ph n d ng vƠ các hƠnh đ ng làm gi m đòn b y tài chính g n v i thu
nh p c ph n âm. Vì v y khi m t doanh nghi p th c hi n quy t đ nh thay đ i v c u
trúc v n, doanh nghi p ph i chú ý đ n tín hi u có th có v các vi n nh thu nh p

8

Thang Long University Library


t

ng lai vƠ hi n t i c a doanh nghi p c ng nh các d đ nh c a các giám đ c mà giao

d ch đ

c đ xu t s chuy n đ n th tr

ng.

Tácăđ ngă uătiênăqu n tr : Lý thuy t t phân h ng cho r ng có th không có
m t c u trúc v n m c tiêu riêng và hàm ý r ng các doanh nghi p thích tài tr n i b
h n. Các giám đ c đi u ch nh t l chi tr c t c đ tránh vi c bán c ph n th ng ra
bên ngoƠi trong khi tránh các thay đ i l n trong s l ng c ph n. n u c n ph i có tài
tr t bên ngoài, các ch ng khoán an toàn nh t ph i đ c phát hƠnh tr c. c th n

th ng là ch ng khoán đ u tiên đ c phát hành và v n c ph n đ c bán ra bên ngoài
là gi i pháp cu i cùng. u tiên cho tƠi tr n i b d a trên c mu n tránh các bi n
pháp k lu t và giám sát s x y ra khi bán ch ng khoán m i ra công chúng.
Các hàm ý v qu n tr c a lý thuy t c u trúc v n: Quy t đ nh c u trúc v n là
m t trong nh ng quy t đ nh tr ng tâm quan tr ng mƠ các giám đ c tài chính ph i quan
tơm. Tr c h t, h u nh ch c ch n r ng các thay đ i trong c u trúc v n s đ a đ n các
thay đ i trong giá tr th tr ng c a doanh nghi p. Th hai, l i ích c a t m ch n thu
t n đ a đ n giá tr doanh nghi p gia t ng, ít nh t lƠ đ n đi m mƠ chi phí đ i lý và chi
phí phá s n gia t ng lƠm bù tr l i th v thu c a n . Th ba, c u trúc v n t i u ch u
nh h ng n ng n b i r i ro kinh doanh c a doanh nghi p. Th t , khi các giám đ c
th c hi n thay đ i th hi n trong c u trúc v n c a doanh nghi p, các hƠnh đ ng này s
chuy n các thông tin quan tr ng đ n các nhƠ đ u t .
Các v nă đ đ oă đ c: tác đ ng c a mua l i b ng v n vay (LBO) đ i v i c
đông. Mua l i b ng v n vay đ t ra các v n đ đ o đ c quan tr ng. các quy n l i có
tính c nh tranh c a c đông s đ c gi i quy t nh th nào trong các mua l i b ng v n
vay và trong các giao d ch tài chính quan tr ng khác?
Tuy nhiên, các câu h i nƠy ít khi có đ c câu tr l i đ n gi n. M t vài v n đ
xem xét khi th o lu n v tính đ o đ c c a các mua l i b ng v n vay:
Có ph i vi c duy trì s l ng nhơn viên vƠ các c s ho t đ ng không hi u
qu làm gi m kh n ng c nh tranh c a doanh nghi p v i các doanh nghi p khác vì l i
-

ích lâu dài c a nhân viên hay không?
Trong các giao d ch mua l i b ng v n vay, các trái ch có th c s b thi t h i
khi tính đ n các đi u kho n b o v trong h p đ ng ký k t lúc h mua trái phi u v i
m i liên h gi a l i t c trái phi u và th a hi p b o v không?
Cácăđòiăh i c aănhƠăchoăvayăvƠăcácăc ăquanăx p h ng trái phi u: Các đòi
h i c a nhƠ cho vay vƠ các c quan x p h ng trái phi u th ng đ nh ra các gi i h n
cho vi c ch n l a c u trúc v n c a doanh nghi p nh lƠ m t đi u ki n đ cung c p tín
d ng hay duy trì x p h ng c a trái phi u ho c c ph n u đƣi.

9


S không thích r i ro c a c p qu n lý: Vi c c p qu n lý có s n lòng ch p
nh n r i ro hay không th

ng có tác đ ng l n đ n c u trúc v n c a doanh nghi p và

giám đ c ch p nh n các c u trúc v n có nhi u r i ro m t cách khác th ng hay có
m c r i ro th p m t cách khác th ng. Khi m t c u trúc v n d i t i u đ c ch n,
th tr ng tài chính s ph t doanh nghi p vì hƠnh đ ng (l a ch n) này.
1.4. Tácăđ ngăc aăc uătrúcăv năđ nădoanhăl iăvƠăr iăro
1.4.1. Tácăđ ngăc aăc uătrúcăv nălênăt ăsu tăl iănhu nătrênăv năc ăph n
T su t sinh l i trên t ng tài s n (Return on total asets ratio- ROA): ch
tiêu nƠy đo l ng kh n ng sinh l i trên 1 đ ng v n đ u t vƠo công ty.
L i nhu n ròng
T su t sinh l i trên t ng tài s n =
T ng tài s n
T su t sinh l i trên v n c ph n (Return on equity ratio ậROE): đơy lƠ ch
tiêu mƠ nhƠ đ u t r t quan tâm vì nó cho th y kh n ng t o lãi c a 1 đ ng v n h b
ra đ đ u t vƠo công ty.
L i nhu n ròng
T su t sinh l i trên v n c ph n =

V n c ph n

S khác nhau gi a t su t sinh l i trên t ng tài s n và t su t sinh l i trên v n
c ph n là do công ty có s d ng n . N u công ty không có n thì hai t s này s
b ng nhau.Trong c u trúc v n, tác đ ng n vay lên t su t l i nhu n trên v n c ph n
th hi n qua vi c so sánh gi a t su t doanh l i chung và lãi su t vay n . S chênh

l ch gi a t l l i nhu n đ t đ c và chi phí s d ng v n vay giúp doanh nghi p bi t
đ c kh n ng chi tr lƣi vay đ có th đ a ra quy t đ nh tài tr t n vay h p lý,
quy t đ nh nƠy tác đ ng lên t su t l i nhu n trên v n c ph n c th nh sau:
Công ty đ u t t ng tài s n b ng v n c ph n thì toàn b l i nhu n ho t đ ng
s thu c v c đông. N u đ u t t ng tài s n b ng c v n c ph n l n v n vay thì l i
nhu n ho t đ ng s tr đi chi phí lƣi vay tr

c khi c đông nh n đ

c lwoij nhu n c a

mình.
Khi t su t sinh l i chung l n h n lƣi su t cho vay:

Ng

c l i khi t su t sinh l i chung nh h n lƣi su t cho vay thì:
10

Thang Long University Library


V i NV: n vay, i: lãi su t vay, VCP: v n c ph n, TS: t ng tài s n
K t lu n: òn cơn n có ti m n ng lƠm t ng t su t doanh l i trên v n c ph n
nh ng đ ng th i c ng đem l i cho v n c ph n m t nguy c r t l n: N u t su t doanh
l i chung cao h n lƣi su t vay n , thì t su t doanh l i trên v n c ph n s tr nên cao
h n. Trái l i, n u t su t doanh l i chung th p h n lƣi su t vay n , t su t doanh l i
trên v n c ph n s tr nên th p h n c chi phí lãi vay.
1.4.2. Kháiăni măvƠăphơnălo iăr iăro
Khái ni m

R i ro là m t s ng u nhiên xu t hi n các bi n c có th gây ra t n th t ho c
đ a l i k t qu không nh mong đ i. Trên góc đ tài chính, r i ro có th đ c xem
nh lƠ s không ch c ch n hay s sai l ch c a l i nhu n th c t so v i l i nhu n k
v ng, nh ng kho n đ u t nƠo có kh n ng có s sai l ch càng l n đ c xem nh có
r i ro cƠng cao vƠ ng

c l i.

Phân lo i r i ro
R i ro phi h th ng (còn g i là r i ro riêng bi t hay r i ro có th đa d ng hóa):
là lo i r i ro khi x y ra ch nh h ng đ n m t ho c m t s lo i tài s n hay m t ch ng
khoán (r i ro v n , r i ro tín d ngầ)Lo i r i ro này là k t qu c a nh ng bi n c
ng u nhiên ho c không ki m soát đ c ch nh h ng đ n m t công ty ho c m t
ngành công nghi p nƠo đó
Nguyên nhân d n đ n r i ro phi h th ng lƠ do n ng l c quy t đ nh qu n tr c a
ban lƣnh đ o, ngu n cung ng v t t , m c đ s d ng đòn b y kinh doanh vƠ đòn b y
tài chính hay là s bi n đ ng v l c l ng lao đ ng,chính sách đi u ti t c a chính ph .
R i ro phi h th ng đ c chia làm hai lo i chính là r i ro kinh doanh và r i ro
tài chính.
R i ro kinh doanh: R i ro kinh doanh là nh ng r i ro mà doanh nghi p ph i
gánh ch u trong quá trình kinh doanh, có th bao g m t t c các lo i r i ro nh r i ro
th tr ng, r i ro t giá, r i ro lãi su t, r i ro b t th ng do thiên nhiên, h a ho n.R i
ro kinh doanh có th đ c chia làm hai lo i c b n: Bên ngoài và n i t i. R i ro kinh
doanh n i t i phát sinh trong quá trình v n hành ho t đ ng c a công ty. M i công ty có
m t lo i r i ro n i t i riêng và m c đ thành công c a m i công ty th hi n qua hi u
qu ho t đ ng
11


M i công ty có m t ki u r i ro bên ngoài riêng, ph thu c vào các y u t môi

tr

ng kinh doanh c th c a công ty. Các y u t bên ngoài, t chi phí ti n vay đ n s

c t gi m ngân sách, t m c thu nh p kh u t ng đ n s suy thoái c a chu k kinh
doanh. .., và có l y u t quan tr ng nh t là chu k kinh doanh
Các chính sách chính tr c ng lƠ m t ph n c a r i ro bên ngoài, các chính sách
ti n t và tài khoá có th làm nh h
ngu n v n.

ng đ n thu nh p thông qua tác đ ng v chi phí và

R i ro tài chính: lƠ nh ng r i ro trong ho t đ ng tƠi chính, t c lƠ nh ng v n đ v
ti n t liên quan đ n vi c công ty tài tr v n cho ho t đ ng c a mình.Ng i ta th ng
tính toán r i ro tài chính b ng vi c xem xét c u trúc v n c a m t công ty. S xu t hi n
c a các kho n n trong c u trúc v n s t o ra cho công ty nh ng ngh a v tr lãi
mà ph i đ c thanh toán cho ch n tr c khi tr c t c cho c đông nên nó có tác
đ ng l n đ n thu nh p c a h . R i ro tài chính là r i ro có th tránh đ c trong ph m
vi mà các nhà qu n lý có toàn quy n quy t đ nh vay hay không vay. M t công ty
không vay n chút nào s không có r i ro tài chính.
B ng vi c đi vay, công ty đƣ thay đ i dòng thu nh p đ i v i c phi u th ng.
C th lƠ, vi c s d ng t l vay n gây nh ng h qu quan tr ng đ i v i nh ng ng i
n m gi c phi u th ng, đó lƠ lƠm t ng m c bi n đ ng trong thu nh p c a h , nh
h

ng đ n d ki n c a h v thu nh p, vƠ lƠm t ng r i ro c a h .
R i ro h th ng (còn g i là r i ro không th đa d ng hóa hay r i ro th tr

ng):

Là lo i r i ro khi x y ra s nh h ng đ n t t c các lo i ch ng khoán vƠ tác đ ng
chung đ n t t c các doanh nghi p.
Nguyên nhân ch y u c a nh ng lo i r i ro nƠy lƠ do tác đ ng c a tình hình
kinh t , chính tr , do chin sách đi u hành kinh t v mô c a nhƠ n
k ho c s thay đ i tình hình n ng l ng th gi i.

c trong t ng th i

R i ro h th ng đ c chia làm 3 lo i r i ro chính:
R i ro th tr ng: R i ro th tr ng xu t hi n do có nh ng ph n ng c a các
nhƠ đ u t đ i v i nh ng s ki n h u hình hay vô hình. Các nhƠ đ u t th

ng ph n

ng d a trên c s các s ki n th c, h u hình nh các s ki n kinh t , chính tr , xã h i
còn các s ki n vô hình là các s ki n n y sinh do y u t tâm lý c a th tr ng. R i ro
th tr ng th ng xu t phát t nh ng s ki n h u hình, nh ng do tơm lý không v ng
vàng c a các nhƠ đ u t nên h hay có ph n ng v t quá các s ki n đó. Nh ng s
sút gi m đ u tiên trên th tr ng là nguyên nhân gây s hƣi đ i v i các nhƠ đ u t vƠ
h s c g ng rút v n và sau đó kéo theo nh ng ph n ng dây chuy n lƠm t ng v t s
l ng bán, giá c ch ng khoán s r i xu ng th p so v i giá tr c s .

12

Thang Long University Library


R i ro lãi su t: R i ro lãi su t nói đ n s không n đ nh trong giá tr th tr
và s ti n thu nh p trong t

ng

ng lai, nguyên nhơn lƠ dao đ ng trong m c lãi su t chung.

Nguyên nhân c t lõi c a r i ro lãi su t là s lên xu ng c a lãi su t Trái phi u Chính
ph , khi đó s có s thay đ i trong m c sinh l i k v ng c a các lo i ch ng khoán
khác, đó lƠ các lo i c phi u và trái phi u công ty. Nói cách khác, chi phí vay v n đ i
v i các lo i ch ng khoán không r i ro thay đ i s d n đ n s thay đ i v chi phí vay
v n c a các lo i ch ng khoán có r i ro.
R i ro s c mua: . R i ro s c mua là bi n c c a s c mua c a đ ng ti n thu
đ c. R i ro s c mua lƠ tác đ ng c a l m phát đ i v i kho n đ u t , bi n đ ng giá
càng cao thì r i ro s c mua cƠng t ng n u nhà đ u t không tính toán l m phát vào thu
nh p k v ng.
ònăb yătƠiăchínhătrongădoanhănghi p

1.4.3.

1.4.3.1. Khái ni m v đòn b y tài chính.
Trong tƠi chính, đòn b y đ c đ nh ngh a lƠ vi c doanh nghi p s d ng tài s n
và n có chi phí ho t đ ng c đ nh và chi phí tài chính c đ nh trong n l c gia t ng
l i nhu n ti m n ng cho các c đông. òn b y tƠi chính liên quan đ n s d ng n ( và
c ph n u đƣi) có chi phí tƠi chính c đ nh.
òn b y tài chính dùng các chi phí tài chính c đ nh lƠm đi m t a. Khi m t
doanh nghi p s d ng các chi phí tài chính c đ nh, m t thay đ i trong EBIT s đ c
phóng đ i thành m t thay đ i t ng đ i l n h n trong thu nh p m i c ph n (EPS).
Tác đ ng s nhân này c a vi c s d ng các chi phí tài chính c đ nh đ
nghiêng đòn b y tài chính.
1.4.3.2. Các ch tiêu đo l

c g i lƠ đ

ng m c đ s d ng đòn b y tài chính

xác đ nh m c đ s d ng đòn b y tài chính c a doanh nghi p, chúng ta d a
vào các ch tiêu t s n trên v n ch s h u và ch tiêu t s t ng tài s n trên v n ch
s h u:
T s n trên v n ch s h u
T s n

trên v n ch

nghi p trong m i quan h t

s

h u đo l

ng m c đ s

d ng n

c a doanh

ng quan v i m c đ s d ng v n ch s h u.

T ng n : bao g m toàn b kho n n ng n h n và dài h n nh các kho n ph i
tr , vay ng n h n, n dài h n do đi vay hay phát hƠnh trái phi u.
i v i công ty c ph n, v n ch s h u bao b m: v n c ph n và l i nhu n
gi l i. Thu nh p gi l i là thu nh p ròng sau khi đƣ chi tr cho c đông d i d ng c
13

t c. V n c ph n là s v n đi u l đ

c chia nh thành các ph n b ng nhau trong công

ty c ph n.
V m t ý ngh a, t s này cho bi t m i quan h gi a m c đ s d ng t ng n và
v n ch s h u c a doanh nghi p, m i quan h t ng ng gi a n và v n ch s h u
c a doanh nghi p. T s n trên v n ch s h u có th l n h n ho c nh h n 1. N u
t s này th p h n 1 có ngh a lƠ doanh nghi p hi n s d ng n ít h n lƠ s d ng v n
ch s h u đ tài tr cho tài s n, th hi n kh n ng t ch tƠi chính c ng nh kh n ng
đ c vay n c a doanh nghi p cap, tuy nhiên m t trái c a nó là doanh nghi p không
t n d ng đ c l i th c a đòn b y tài chính. Ng c l i, n u t s này quá cao ch ng t
kh n ng t ch tƠi chính c ng nh kh n ng đ c vay n c a doanh nghi p th p. T
s này cao hay th p còn tùy thu c vƠo đ c đi m c a t ng ngành.
T s t ng tài s n trên v n ch s h u
Ơ

Ơ

ê

T s này cho bi t kh n ng tƠi tr t ng tài s n t v n ch s h u c a doanh
nghi p. T s nƠy đ c so sánh v i 1. N u t s này càng l n h n 1 ch ng t kh n ng
t ch tài chính c a doanh nghi p th p. Ng c lai, t s này càng g n 1 ch ng t kh
n ng t ch v tài chính c a doanh nghi p, nh ng c ng cho th y doanh nghi p ch a
t n d ng đòn b y tài chính nhi u.
1.4.3.3. M c đích và l i ích c a đòn b y tài chính
òn b y tài chính là m t công c h u d ng cho các ho t đ ng phân tích, ho ch

đ nh và ki m soát tƠi chính. Thông qua đòn b y tài chính các nhà qu n tr có thêm
công c đ gia t ng t su t l i nhu n v n ch s h u hay thu nh p trên m t c ph n
th ng. N u s d ng phù h p, công ty có th s d ng nh ng ngu n v n có chi phí c
đ nh, b ng vi c phát hành trái phi u hay c phi u u đ t o thu nh p l n h n chi phí
tr cho vi c huy đ ng v n có chi phí tài chính c đ nh. Thông qua đòn b y tài chính
các nhà qu n tr th y rõ tác đ ng c a nó đ n chi phí s d ng v n và giá c ph n. Bên
c nh đó, đòn b y tài chính giúp doanh nghi p đi u ch nh linh ho t c c u v n đ phù
h p v i m c đích c a doanh nghi p trong t ng th i k vƠ đ ng th i nó c ng lƠ công
c giúp doanh nghi p t ng quy mô v n m t cách h u hi u. M t khác, đòn b y tài
chính có kh n ng lƠm gia t ng t su t sinh l i mong đ i c a v n c ph n nh ng c ng
ngay lúc đó chúng c ng s đ a c đông t i m t m c đ r i ro l n h n: n u t su t sinh
l i trên v n đ u t cao thì t su t sinh l i trên v n c ph n s tr nên cao h n vƠ
ng c l i n u t su t trên v n đ u t th p thì t su t sinh l i trên v n c ph n s th p
h n.

14

Thang Long University Library


1.4.3.4. Phân tích đi m bàng quan EBIT-EPS
i m bàng quan EBIT-EPS, còn g i lƠ đi m hòa v n t c lƠ đi m có giá tr
EBIT mà đó các ph ng án tƠi tr đ u mang l i EPS nh nhau. M c tiêu là tìm ra
đi m bàng quan, t c lƠ đi m mà đó các ph ng án tƠi tr đ u mang l i EPS nh
nhau. i m bang quan đ c tìm thông qua vi c phân tích m i quan h EBIT-EPS.
Tr

c h t, xác đ nh EPS theo công th c sau:
EPS 

( EBIT  R)(1  T )  DP
NE

Trong đó: EBIT: EBIT bàng quan gi a các ph

ng án tƠi tr

R : là lãi su t hƠng n m ph i tr .
DP : là c t c hƠng n m ph i tr .
T : là thu su t thu thu nh p c a công ty.
NE : là s l ng c ph n thông th ng.
T đó, tìm đi m bàng quan theo 2 cách: ph ng pháp đ i s , ph

ng pháp hình

h c.
Ph ngăphápăđ i s
V m t đ i s , đi m bàng quan đ c xác đ nh b ng cách áp d ng tính EPS theo
EBIT cho m i ph ng án, sau đó thi t l p ph ng trình cơn b ng: EPS1=EPS2
Hay
( EBIT1, 2  I1 )(1  t )  PD1 ( EBIT1, 2  I 2 )(1  t )  PD2

NS1
NS2

Trong đó:
EBIT1,2 = EBIT bàng quan gi a 2 ph ng án tƠi tr 1 và 2.
I1,I2
= Lãi ph i tr hàng n m ng v i ph ng án tƠi tr 1 và 2.
PD1,PD2 = C t c ph i tr hàng n m theo ph ng án tƠi tr 1 và 2.

t
= Thu su t thu thu nh p công ty
T đó gi i ph ng trình đ i s trên vƠ tìm đ c EBIT.
Ph ngăphápăhìnhăh c
S d ng đ th bi u di n m i quan h gi a EBIT vƠ EPS đ tìm ra đi m giao
nhau gi a các ph ng án tƠi tr
đó theo b t k ph ng án nƠo c ng mang l i EPS
nh nhau.
lƠm đi u này, chúng ta xây d ng đ th xác đ nh đi m bàng quan theo ba
ph ng án nh hình v :

15


Hình v 1.1.

th xác đ nh đi m bàng quan theo 3 ph

EPS

ng án

N
CP u đƣi
CP th

ng

EPS2
B

EPS1

A

EBIT1
EBIT2
EBIT
i v i m i ph ng án, l n l t v đ ng th ng ph n ánh quan h gi a EPS
v i t t c các đi m c a EBIT. Tìm đi m th c nh t b ng cách l n l t cho EPS=0 đ
tìm ra EBIT t ng ng. M i ph ng án đ u xác đ nh đ c hai đi m, n i hai đi m đó
l i s t o thƠnh đ ng th ng ph n ánh quan h gi a EBIT và EPS c a ph ng án đó.
Các đ ng bi u di n c t nhau t i 2 đi m A vƠ B. A lƠ đi m bàng quan gi a hai
ph ng án tƠi tr là s d ng n và phát hành c phi u th ng. B lƠ đi m bàng quan
c a ph ng án s d ng c phi u u đƣi vƠ s d ng c phi u th ng. i m A và B là
đi m hòa v n EBIT, cho bi t gi i h n trong vi c ra quy t đ nh. Có các tr
x y ra:

ng h p sau

i v i đi m hòa v n A gi a hai ph ng án tƠi tr b ng c phi u th ng và
tài tr b ng n . N u EBIT c a doanh nghi p nh h n đi m EBIT1 thì ph ng án tƠi tr
b ng c phi u th ng t o ra EPS cao h n ph ng án tƠi tr b ng n . N u EBIT c a
doanh nghi p b ng EBIT1 thì doanh nghi p có th tài tr b ng b t c ph ng án nƠo.
N u EBIT doanh nghi p l n h n EBIT1 thì ph
án tài tr b ng c phi u th

ng án tƠi tr b ng n cao h n ph

ng

ng.

i v i đi m hòa v n B gi a hai ph ng án tƠi tr b ng c phi u th ng và
c phi u u đƣi. N u EBIT doanh nghi p n m d i đi m EBIT2 thì doanh nghi p nên
tài tr b ng c phi u th ng. N u EBIT doanh nghi p b ng đi m EBIT2 thì doanh
nghi p có th s d ng b t k ph ng án nƠo. N u EBIT doanh nghi p l n h n đi m
EBIT2 thì ph ng án tƠi tr b ng c phi u u đƣi mang l i EPS cao h n.

16

Thang Long University Library


1.4.3.5. Phân tích đ nghiêng đòn b y tài chính trong doanh nghi p
nghiêng đòn b y tƠi chính lƠ th

c đo đ nh y c m, tính không ch c ch n

c a EPS khi EBIT thay đ i, c th đ nghiêng đòn b y tƠi chính đ c tính nh ph n
tr m thay đ i trong thu nh p m i c ph n do ph n tr m thay đ i trong EBIT.

V i EPS và EBIT lƠ các thay đ i trong EPS và EBIT. Vì DFL c a m t
doanh nghi p khác nhau
b y. Công th c đo l

m i m c EBIT c n xác đ nh đi m X t i đó mu n tính đòn

ng DFL c a m t doanh nghi p khá b t ti n vì c n s d ng hai

d báo v EBIT vƠ EPS, đòi h i ph i có s li u ít nh t c a hai k , vƠ sau đơy lƠ công

th c th

ng dùng:
EBIT

DFL 

EBIT  I 

PD
1 t

Trong đó:
I = Lãi tr hƠng n m
PD = C t c u đƣi ph i tr hƠng n m
t = Thu thu nh p công ty
Doanh nghi p có th thay đ i DFL b ng cách t ng hay gi m các chi phí tài
chính c đ nh. S l ng chi phí ho t đ ng tài chính c đ nh c a m t doanh nghi p tùy
thu c vào h n h p gi a n và v n c ph n th ng trong c u trúc v n c a mình. Nh
v y m t doanh nghi p có t l n và c ph n u đƣi t ng đ i l n trong c u trúc v n
s có chi phí tài chính c đ nh t ng đ i l n và m t DFL cao.
1.4.4. Cácăph
l

NgoƠi ph
ng r i ro, ng

ngăphápăđoăl

ngăr iăroătƠiăchínhăkhác

ng pháp s d ng đòn b y tài chính và m t s ch tiêu tƠi chính đ đo
i ta còn dùng phân ph i xác su t v i hai tham s đo l ng ph bi n

là k v ng vƠ đ l ch chu n v i ch tiêu h s bi n đ i.
L i nhu n k v ng E (R): L i nhu n k v ng là trung bình gia quy n c a các
l i nhu n có th x y ra v i tr ng s chính là xác su t x y ra. V ý ngh a, l i nhu n k
v ng ch a x y ra, do đó, nó lƠ l i nhu n không ch c ch n hay l i nhu n có kèm theo
r i ro

Trong đó Ri l i nhu n ng v i bi n c i, Pi xác su t x y ra bi n c i và n là bi n
c có th x y ra.
17