MIỄN DỊCH - SINH LÝ BỆNH
Buổi 5
SINH LÝ BỆNH
ĐIỀU HÒA THÂN NHIỆT
DSĐH NĂM 3
MỤC TIÊU HỌC TẬP
sau khi học xong bài này, sinh viên có khả năng
1. Định nghĩa được thân nhiệt.
2. Liệt kê được các yếu tố gây sốt.
3. Trình bày được cơ chế gây sốt.
4. Trình bày được ý nghĩa của sốt.
ĐẠI CƯƠNG
Thân nhiệt (Body temperature) là thước đo khả
năng của cơ thể để sinh và thải nhiệt.
ĐẠI CƯƠNG
Loài biến nhiệt: loài cá, loài lưỡng thê.
Loài đẳng nhiệt: hữu nhũ, loài người.
Thân nhiệt: 37± 0.5 0C.
Thăng bằng giữa sinh nhiệt và thải nhiệt
Trung tâm điều nhiệt.
ĐẠI CƯƠNG
Thân nhiệt 370 C là điều kiện tốt cho các phản
ứng sinh học , hoạt động của men, quá trình trao
đổi chất....
50% thành nhiệt
Chuyển hóa các chất E
50% dự trữ dưới dạng ATP
ĐẠI CƯƠNG
ĐẠI CƯƠNG
8
ĐIỀU HÒA THÂN NHIỆT
Trung tâm sinh nhiệt
Trung tâm thải nhiệt
TRUNG TÂM
ĐIỀU NHIỆT
Hạ đồi
Điểm đặt nhiệt 370 C
SINH NHIỆT
TRUNG
TÂM SINH
NHIỆT
Hệ giao cảm,
tủy
thượng
thận,
tuyến
giáp.
Kích thích tăng chuyển hóa
Phản ứng OXH, hoạt
động cơ bắp, cơ quan
E
VÙNG HẠ ĐỒI
SINH NHIỆT
Gan
NGHỈ NGƠI
Tạo E
Run cơ
Cần E gấp
Tạo E
Thyroxin
Tạo nhiệt
SINH NHIỆT
• Trẻ em: tạo nhiệt nhờ nor-adrenalin
• Thyroxin chưa có vai trò đáng kể tạo nhiệt
trẻ không run khi nhiễm lạnh
13
THẢI NHIỆT
TRUNG
TÂM THẢI
NHIỆT
(+) đốí giao cảm, giãn mạch
ngoài da, tăng tiết mồ hôi,
tăng thông khí
thải E
Bốc hơi
T0 môi
trường
>
<
T0 cơ
thể
Truyền nhiệt,
khuếch tán
THẢI NHIỆT
Trời
lạnh
Trời
nóng
T0 tay
chân
T0 tay
chân
<
>
T0 đầu
thân
T0 đầu
thân
THẢI NHIỆT
• Truyền nhiệt
• Bức xạ nhiệt (khuếch tán)
• Bốc hơi nước
16
THẢI NHIỆT
• Truyền nhiệt:
– trao đổi nhiệt giữa 2 vật tiếp xúc: từ nơi nhiệt
độ cao nơi nhiệt độ thấp (kk, quần áo, vật
dụng,…)
thải nhiệt
Mất nhiệt
17
THẢI NHIỆT
• Bức xạ nhiệt (khuếch tán): phát tán nhiệt
từ 1 vật ra môi trường xung quanh
• Truyền nhiệt và bức xạ nhiệt: phụ thuộc
nhiệt độ môi trường
18
THẢI NHIỆT
• Bốc hơi nước:
30%
» Da
» Niêm mạc hô hấp
19
Trung tâm điều hòa thân nhiệt chi
phối sinh nhiệt và tạo nhiệt dựa vào
• Nhiệt độ môi trường tác động lên bộ phận
thụ cảm ở da (và ở trong sâu) truyền lên
trung tâm
• Nhiệt độ dòng máu đi qua trung tâm
20
Giảm thân
nhiệt
RỐI LOẠN THÂN NHIỆT
Tăng thân
nhiệt
• THAY ĐỔI THÂN NHIỆT THỤ ĐỘNG:
– Trung tâm điều hòa thân nhiệt bình thường
– Do thay đổi ngoài trung tâm:
– Nhiệt độ môi trường
– Dự trữ năng lượng của cơ thể
22
GIẢM THÂN NHIỆT
Thận nhiệt < 370 C.( nhiệt độ trung tâm
giảm từ 1-20 C)
Giảm sinh nhiệt hoặc do tăng thải nhiệt.
Trung tâm điều nhiệt vẫn hoạt động bình
thường có phản xạ điều nhiệt.
GIẢM THÂN NHIỆT
Giảm thân nhiệt sinh lý
Giảm thân nhiệt bệnh lý
Giảm thân nhiệt do tiếp xúc với môi trường lạnh
Hạ thân nhiệt nhân tạo .
GIẢM THÂN NHIỆT
Giảm thân nhiệt sinh lý
Người già.
Động vật ngủ đông