CTH gay than xuong cang chan

PHÁC
I.

I U TR GÃY THÂN X

NG C NG CHÂN

NH NGH A:
- Theo v trí gi i ph u t :
D

i l i c tr

cx

ng chày 1cm/d

i kh p g i 3 khoát ngón tay

n trên Kh p c chân/kh p chày-sên 3 khoát ngón tay
- Là lo i gãy d

ng i l n, đ c
chày kho ng 7cm.

ng c a mâm chày và trên hành x

cl

ng nh d

II. PHÂN LOAI:
1. Theo AO/ASIP cho các tr
A:X

i m t kh p mâm chày kho ng 10cm và trên tr n

ng h p g y kín 2 x

ng c ng chơn:

ng chày g y đ n gi n.

A1: Gãy chéo vát > 30 đ .
A2: Gãy chéo vát < 30 đ .

N
H

A3: Gãy ngang.
ng chày g y có m nh r i,g m:

B1: Gãy xo n v n cá m nh r i.

N
G

B2: Gãy có m nh r i chéo vát.

C
H

B: X

ng c a tr n chày

H
ÌN
H

-

i hành x

B3: Gãy có nhi u m nh r i nh .
ng chày g y ph c t p,g m:

TH
U
O

C:X

C1: Gãy chéo xo n nhi u m nh.
C2: Gãy 3 đo n.
Kèm theo n u :

N

C3: Gãy v n c m t đo n x

C
H

(-1): Không g y x

BV

(-2): G y x
(-3): G y x

ng.

ng mác.

ng mác không cùng m c.
ng mác cùng m c.

Phân lo i này ý ngh a trong đi u tr , tuy nhiên phân lo i này th
ph u thu t viên.
2. Theo GUSTILO cho các g y x

I

II

ng h (th

ng khó nh cho các

ng s d ng):

V t th ng
T n th ng x ng
Da b h ≤ 1cm, x ng
ng g y th ng
th ng t trong đâm ra đ n gi n là ngang hay
ngoài.
chéo ng n
V t th ng hoàn toàn s ch
Da b xé rách ≥ 1cm
ng g y ngang
đ n thu n hay chéo
ng n kèm theo m nh
th ba

R t ít

T n th

ng mô m m

T ng đ i r ng
Da b tróc còn cu ng ho c có th
b m t da


III
A

X ng b g y làm 2 – T n th ng xé rách còn cu ng,

3 đo n (gi ng có t n th ng ph n m m r ng
m nh nh )
nh ng v n đ ph n m m đ che
x ng.
Bóc h n màng x ng M t ph n m m nhi u, b l t màng
l ra ngoài
x ng và l x ng, nguy c
nhi m trùng cao
Các c g n nh b đ t h t
T n th ng n ng v bó m ch
th n kinh kèm theo c n ph i s a
ch a (n i ho c ghép) b t k đ
l n c a t n th ng ph n m m.

B

C

I U TR :

H
ÌN
H

III. PHÁC

Vi c đi u tr ph thu c vào nhi u y u t do ph u thu t viên đánh giá
G y v ng hay không v ng

-

Các y u t nguy c , các t n th

ng kèm theo

N
H

-

Ch đ nh: Không ho c ít di l ch.
i

tr em

TH
U
O

G y cành t

N
G

C
H

1. i u tr b o t n : Ch s d ng khi đánh giá g y v ng, không có y u t nguy c – bi n
ch ng kèm theo => bó b t tròn ngay hay sau khi n n ch nh (có th r ch d c b t, kê chân
cao).

G y kín 2 x ng c ng chân có đ ng g y ngang ho c chéo vát < 300, gãy có
m nh b m nh h n 25% chu vi thân x ng

-

Bó b t có r ch d c t 1/3 trên đùi t i bàn chân, g i g p nh 70 - 100.
b t 5-7 ngày h t s ng n => qu n b ng t ng c

C
H

-

ng s ch, th i gian ≤ 6 gi

N

Có th áp d ng v i g y h đ I, v t th

ng và đ b t 8-10 tu n.

V i tr ng h p g y ngang: sau 2 tu n bó b t cho t p đi có t nén t ng d n lên chân
t n th ng, đ n 4 tu n có th thay b t Sarmento cho t p đi có t đè.

-

Các di l ch trong b t ch p nh n ( ch ng ng n < 1,5 cm, g p góc ra ngoài ho c vào
trong < 50 , g p góc ra tr c ho c ra sau < 100 )

BV

-

2. i u tr ph u thu t:
2.1. Ch đ nh ph u thu t:
- Kh n c p:
G y h đ IIIB, IIIC.
G y h kèm ph m kh p
G yx

ng kèm ph m kh p

Có k t h p v i các ch n th
-

S m:
G y h đ I, II, IIIA

ng khác (đa th

ng)


G yx

ng kín nát, nhi u t ng

G y kín có t n th ng m ch máu – th n kinh, có các bi n ch ng khác nh chèn ép
khoang, shock ch n th ng …

-

Có trì ho n :
G y kín di l ch nhi u không bi n ch ng.
i u tr b o t n th t b i (n n ch nh không đ t yêu c u).
Di l ch b t th phát.

2.2. Ph
-

ng pháp k t h p x

ng bên trong:

óng đinh n i tu Kuntscher, đinh Rush (áp d ng cho g y v ng).

-

inh n i tu có ch t (áp d ng cho g y không v ng, g y h đ I - II có th i gian ≤ 6
gi )

-

K th px

 S d ng khi v trí g y sát g n các đ u x
g y nát nhi u t ng thân x ng.

H
ÌN

H

ng n p vít:
ng không thu n ti n cho vi c b t ch t,

Ch đ nh:
G y h t đ IIIA tr đi.
G y h đ n mu n.
Gãy h nhi m khu n.

Lo i khung c đ nh ngoài hay dùng:

C
H

Khung ki u AO.

N

Khung ki u Ilizarov (có ho c không có c i ti n).
Khung ki u VTT.
C c ép ren ng

BV

-

TH
U
O

G y kín tình tr ng ph n m m x u.

N
G

-

ng b ng khung c đ nh ngoƠi:

C
H

2.3: K t h p x

N
H

 Ngày nay th ng s d ng k thu t b t c u và n p lu n, có khóa đ tránh làm t n
th ng ph n m m nhi u.

c chi u c a GS Nguy n V n Nhân.