ND1 QD236 gay me benh nhan cao huyet ap

GÂY MÊ B NH NHÂN CAO HUY T ÁP
Ban hành kèm theo Quy t đ nh s 236/ Q - BV ngày 28/3/2014

IC
NG:
B nh lý cao huy t áp r t hay g p trên các BN ph u thu t và h u h t đ u đã
đ c đi u tr các thu c h huy t áp tr c đó. Ti p t c s d ng, ng ng thu c hay đi u
ch nh li u thích h p c ng nh các v n đ nh h ng đ n quá trình gây mê c n ph i
đ c cân nh c tu theo m i lo i thu c khác nhau.
2. NH NGH A VÀ PHÂN LO I CHA:
Phân lo i
HATThu
HATTr ng
T i u
<120
và
<80
Bình th ng
<130
và
<85
BT cao
130-139
hay
85-89
CHA
Nh
140-159
hay
90-99
Trung bình

160-179
hay
100-109
N ng
180-209
hay
110-119
R t n ng
>210
hay
>120
2.1. NHÓM THU C DÃN M CH TR C TI P:
− Các thu c ti p t c dùng tr c ph u thu t:
฀ Dihydralazine (Nepressol,Trasipressor).
฀ Diazocide (Hyperstat), Minodixil (Lonoten).
− Thu c ph i ng ng: Adelphan-Esidrex (có ch a Reserpine): ng ng
8 ngày tr c m .
2.2. NHÓM THU C TÁC D NG LÊN H TH N KINH:

BV

N
H
ÂN

D
ÂN

11
5

1.

- Reserpine: ng ng 8 ngày.
- Clonidin (Catapressan): Ti p t c dùng đ tránh t ng HA d i ng c
trong m . Không dùng k t h p Droperidol trong gây mê do nguy c t t HA
Methyl-Dopa (Aldomet): Có tác d ng gi m tr ng l c giao c m và gi m 40%
MAC c a Halogenés.

1


- Alpha-bloquant: Prazocine (Minipress), Urapidil (Eupressyl,
Mediatensyl): Dùng ti p t c, chú ý bù d ch thích h p trong m .
- Beta-bloquant: Dùng đ n ngày ph u thu t, n u ng ng đ t ng t có
th gây t ng HA trong m .
2.3. C CH CALCI:

11
5

- Nhóm Dihydropydine, Diltiazem, Amlodipine: ti p t c s d ng.
- Verapamil: cân nh c, chú ý nguy c m ch ch m khi k t h p
nhóm Halogenés.
- Bepridil (Cordium): ng ng 10 - 15 ngày tr c m , có th thay
b ng Tildiem 3 ngày vì nguy c xo n đ nh hay Block AV.

D
ÂN

2.4. C CH MEN CHUY N:

N
H
ÂN

- Captopril: Không dùng sáng ngày ph u thu t.
- Enalapril( Renitec) và các thu c c ch men chuy n khác: Ng ng
đi u tr đêm tr c ph u thu t. N u có t ng HA khi d n mê: dùng Loxen
TM. Trong m , n u có t t HA k t h p m ch ch m: bù d ch và dùng
Ephedrine; n u t t HA k t h p m ch nhanh: Neosynephrine.
2.5. I U TR T NG HUY T ÁP TRONG M :
i u tr c n t ng huy t áp trong m c n s d ng nh ng thu c h
ng TM có th i gian ti m ph c và th i gian tác d ng ng n.
Sau khi gây mê BN đ đ sâu và gi m đau c n thi t mà v n xu t
n cao HA đ ng m ch, vi c đi u tr là c n thi t.
Có th dùng nicardipine hay nitroprussiat.

BV

HA đ
hi n c
-

2.5.1. Phác đ s d ng nicardipine (Loxen):
2.5.1.1. Ch ng ch đ nh: Ph n có thai.
2.5.1.2. Chú ý khi dùng: B nh nhân có b nh m ch vành
2.5.1.3. Tác đ ng qua l i gi a các thu c:
- Nh ng thu c ch ng CHA khác.
- D n ch t nitrat tác d ng làm m nh thêm.

- Beta-bloquants nguy c làm suy tim, n u BN có suy tim
không ki m soát đ c.
2


- Anti-H2 tác d ng làm m nh thêm.
- Phenitoine: làm m nh thêm tác d ng c a Phenitoine (d u
hi u v th n kinh).
- Dantrolène: gây rung th t.
2.5.1.4. Tác d ng b t l i:
- Nh c đ u.

11
5

- Nh p tim nhanh.
- a ni u.
- Ng ng tim (hi m).

N
H
ÂN

D
ÂN

2.5.1.5. Tác d ng t ng k :
B k t t a v i các s n ph m có dung d ch pH > 6 nh :
 Bicarbonate.
 Ringer Lactate.

 Diazepam.
 Furazémide.
 Barbiturates.
Nguy c h p th Nicardipine trên nh ng d ng c plastiques
khi có m t dung d ch mu i (9‰).

BV

2.5.1.6. Trình bày: ng 10mg/ 10ml.
Cách dùng: Pha 30mg/ 30ml (3 ng lo i 10mg).
 Theo dõi sát huy t áp trên monitor.
 Tiêm TM 1 mg nicardipine m i 5 phút.
 Theo dõi HA m i 2,5 phút gi a các l n tiêm và ngay tr c khi tiêm.
 L p l i li u thu c c n thi t đ đ t đ c m c HA mong mu n.
 Có th truy n liên t c v i li u b ng ½ li u bolus đ t hi u qu (tính
b ng mg/ gi ). Ví d : bolus 1 mg x 4 l n đ đ t đ c m c HA mong
mu n, li u duy trì liên t c là 2 mg/ gi .

ng i l n tu i ho c có b nh lý tim m ch, li u bolus là 0,5 mg/
l n.

3


2.5.2. Phác đ s d ng sodium nitroprusside (Nipride):
Là m t thu c dãn m ch tr c ti p, nó tác d ng trên c tr n đ ng m ch
và t nh m ch.
2.5.2.1. Ch ng ch đ nh :

2.5.2.2. T

ng tác thu c :

D
ÂN

11
5

- Suy gan, suy th n n ng.
- T ng huy t áp còn bù.
- Nh c giáp ch a đ c đi u tr n đ nh (vì ch t chuy n hóa thiocyanat
c ch s h p thu và g n iod).
- Ng i b b nh teo dây th Leber thi u thiosulfat sulfuryltransferase
(rhodanase).
- Ng i b nh suy tu n hoàn não không có ch đ nh ph u thu t c p c u và
quá n ng.

N
H
ÂN

- Dùng đ ng th i natri nitroprusiat có th làm gi m n ng đ digoxin.
- Tác d ng làm h huy t áp c a captopril v i minoxidil ho c natri
nitroprusiat hi p đ ng v i nhau; nên gi m li u các thu c này n u dùng
đ ng
th i
đ
tránh
huy t

áp
b
gi m quá
m c.
- Các thu c li t h ch làm t ng tác d ng h huy t áp c a nitroprusiat.
- Các thu c gây mê toàn thân có th làm cho huy t áp không n đ nh.
2.5.2.4. Th n tr ng:

BV

- Thu c ch đ c dùng khi đ c theo dõi sát, có ph ng ti n s n sàng đ
theo dõi sát huy t áp, h huy t áp có th x y ra nhanh và cho h u qu
nghiêm tr ng.
- Ng i b nh b suy gi m ch c n ng gan, th n: N ng đ thiocyanat trong
huy t t ng ph i đ c theo dõi và không đ c cao quá 5 mg/100 ml.
- Ng i b nh cao tu i th ng nh y c m v i thu c h n.
- Ng i b nh có n ng đ cobalamin trong huy t t ng th p.
- Ng i b nh suy hô h p.
- Ng i b nh suy gi m tu n hoàn não hay suy m ch vành. B nh não ho c
b nh khác có t ng áp l c n i s . Nh ng ng i b nh này đ c bi t nh y

4


c m v i tác d ng h huy t áp c a nitroprusiat nên ph i truy n v i t c đ
ch m và theo dõi sát đ tránh gi m t i máu cho m ch vành và não.
2.5.2.3. Li u l

ng và cách dùng:

D
ÂN

11
5

- Li u: Tùy theo t ng tr ng h p. Li u khuyên dùng:
- Ng i b nh không dùng thu c h huy t áp nào khác: Li u kh i đ u là
0,5 microgam/kg/phút (ví d , v i ng i l n n ng 70 kg: 0,3 ml/phút hay
6 gi t/phút dung d ch 50 mg pha trong 500 ml dung d ch truy n). T c đ
truy n t ng d n và th ng xuyên đ c đi u ch nh cho đ n khi đ t k t qu
mong mu n lên huy t đ ng. T c đ t i đa khuyên dùng kho ng 8
microgam/kg/phút và sau 10 phút n u không có đáp ng ph i ng ng tiêm
truy n.
- Chuy n ngay sang dùng thu c h huy t áp theo đ ng u ng khi có th
đ c, nh m gi m th i gian ph i truy n natri nitroprusiat.
- Ð gây h huy t áp khi gây mê: T ng li u t i đa là 1,5 microgam/kg/1’.
Chú ý là các thu c li t h ch có th làm t ng tác d ng h huy t áp c a
natri nitroprusiat.

N
H
ÂN

S đ x lý b nh nhân t ng huy t áp c n ph u thu t

PT ch

BV

T ng Huy t Áp

C pc u

ng trình

Có tri u ch ng

HATT< 180

PT

Gây mê thích
h p đ ki m
soát HA

HATT>180
HATTr>80

Gây mê thích
h p đ ki m
soát HA

T m soát t n
th ng c quan
đích

HATT: Huy t áp tâm thu.
HATTr: Huy t áp tâm tr
PT

Không tri u
ch ng

ng.

PT: Ph u thu t.

5

i u tr t i u


TÀI LI U THAM KH O:

BV

N
H
ÂN

D
ÂN

11
5

1. Phác đ đi u tr B nh vi n Nhân Dân 115, 2008.
2. Miller’s Anesthesia, 7th Edition. Chapter IV- Preoperative Evaluation,
section 34.

3. D c Th Qu c Gia Vi t Nam.
4. “2009 ACCF/AHA Focused Update on Perioperative Beta Blockade
ioncorporated into ACC/AHA 2007 Guideline on Perioperation cardiovascular
evaluation and care for Noncardiac surgery”.

6