TUD tang sinh moi mac tu cung

85

35.

T NGăSINHăN IăM CăT ăCUNG

nhăngh aăvƠăphân lo i

I.

- T ngăsinhăn iă m că TCă lƠă ch năđoánă môă h că đ că đ nhă ngh aă lƠă cóăs ă t ngăsinhă b tă
th ng v ăkíchăth căvƠăhìnhăd ngăc aătuy năNMTCălƠm t ngăt ăl ătuy nă/ămôăđ mă
soăv iăn iăm căTCăbìnhăth ng.
- Phơnălo i:ătheoăWHOăd aăvƠoă2ăy uăt ăchính
 ThƠnhăph năc uătrúcătuy n/ămôăđ mă(đ năgi năhayăph căt p).
 Có s ăhi nădi năc aănhơnăkhôngăđi năhìnhă(đi năhìnhăhayăkhôngăđi năhình).
- Doăđóăt ngăsinhăNMTCăđ căchiaăthƠnhă4ănhóm
 T ngăsinhăđ năgi năđi năhình.
 T ngăsinhăđ năgi năkhôngăđi năhình.
 T ngăsinhăph căt păđi năhình.
 T ng sinhăph căt păkhôngăđi năhình.

D

- Lý doăc aăs ăphơnăchiaănƠyăd aătrênădi năti năt ănhiênăc aăb nh
 2%ăt ngăsinhăđ năgi năđi năhìnhădi năti năthƠnhăungăth ăNMTC.
 8%ăt ngăsinhăph căt păđi năhìnhădi năti năthƠnhăungăth ăNMTC.
 23%ăt ng sinhăkhôngăđi năhìnhădi năti năthƠnhăungăth ăNMTC.
Y uăt ănguy c

II.

T

T ngăsinhăNMTCăgơyănênădoăcóăs ăkíchăthíchăc aăestrogenălênăNMTCămƠăkhôngăcóă
tácă d ngă đ iă khángă c aă progesterone.ă Doă đóă taă th ngă g pă t ngă sinhă NMTCă ă cácă
nhóm sau
1. Tu iăd yăthìă(doăchuăk ăkhôngăphóngănoưn).

BV

2. Ph ăn ătr ,ăti năMK,ăquanhăMKă(doăsuyăgi măprogesteroneăc aăhoƠngăth ).
- N iăsinh:ăph ăn ăbéoăphì,ăb uăBTăs năxu tăestrogen,ăthi uăn ngăBT,ăh iăch ngăBTăđaă
nang.
- Ngo iăsinh:ăđi uătr ăn iăti tăestrogenăđ năthu n.
- Cácăb nh lỦăđiăkèmănh ăti uăđ ng,ăcaoăhuy tăáp.
3. H uămưnăkinh
i uătr ăn iăti tăestrogenăđ năthu nătrongăth iăk ăh uăMK.
- C ngăcóăth ădoăestrogenăn iăsinh.
- Doăthu c: Tamoxifen.
III.

Tri uăch ngăậ ch năđoán

1. Tri uăch ng
Xu tăhuy tăt ăcungăb tăth
B ỉh ối ỉ T D

ng,ăth

ngăđiăkèmăv iăđauăcoăth tăvùngăb ngăd

i.

PháẾ đ đi u tọ s ỉ ịh ỆhỊa - 2012


86

2. Khám
- Ểmăđ oăcóăhuy tăt ăbu ngăTC.
- Cóăth ăphátăhi n điăkèm cùngăb
th n.
- C nălơmăsƠng.


uăBT,ăbu ngătr ngăđaănang,ăt ngăsinhătuy năth

ngă

Siêu âm
- T ngăsinhăNMTCăt oăraă vùngăechoădƠy,ă đ ngănh t,ăb ă nh nătrongăbu ngăTC,ăcóăđ ă
dày  4mmă(mưnăkinh)ăvƠăđ uăchuăk ăkinhă>ă9ămm.
- Cóăth ăphátăhi năUNBT,ăBTăđaănang.

 N oăsinhăthi t
- T ngăsinhăNMTCălƠăch năđoánăc aăGPBătrênăviăth ănênăn oăsinhăthi tăgiúpăch năđoánă
rõărƠngăd ngăt ngăsinh.

D

- Tuyăv y,ăn oăsinhăthi tă(NST)ăkhôngăph iăluônăluônăchoăch năđoánăchínhăxác.ăCóăm tă
s ăungăth ăNMTCăbi tăhóaăcaoăkhông ch năđoánăđ căquaăNSTă(cùngăt năt iăv iăt ngă
sinhăNMTCăkhôngăđi năhình).
 Soi BTC

T

- Cóă th ă th yă nh ngă hìnhă nhă nh ă NMTCă dƠyă lên,ă cóă nh ngă đ ngă vi n,ă rưnhă sungă
huy t,ănh ngănhúăn iăm căb ădƠyăkhôngăđ u.ăT ngăsinhăNMTCăcóă2ăd ng
 T ngăsinhăkhuătrú.
 T ngăsinh toƠnădi n:ătoƠnăb ăNMTCăd y.
- SoiăBTCăcóăth ăgiúpăh
X trí

BV

IV.

ngăd năvi căn oăsinhăthi tăm tăcáchăchínhăxác.

Ph ăthu căvƠoătu i,ăGPB,ăd uăhi uălơmăsƠng,ămongămu năcóăcon.
 M căđíchăđi uătr
iăv iăb nhălỦăt ngăsinhăn iăm căđ năgi năhayăph căt p,ăđi năhình:ăki măsoátăxu tă
huy tăb tăth ngăvƠăng năng aădi năti năthƠnhăungăth ăNMTC.
- T ngăsinhăNMTCăkhôngăđi năhình:ăc năđi uătr ătri tăđ ăbaoăg măph uăthu tă(doănguyă
c ăungăth ăn iăm căt ăcungăcao).
 L uăỦ
- Nhi uălo iăt ngăsinhăkhácănhauăcóăth ăcùngăhi nădi nă ăn iăm căvƠăcùngăđiăkèmăv iă
ung th ăNMTC.ă
i uăki năđ uătiênătrongăđi uătr ăb oăt nălƠăm uăn oăsinhăthi tăđưăđ căl yăc năth nă

khôngăb ăsótăt năth ng.
- Cóăth ăđi uătr ă ăt tăc ăth iăđi măvìăđi uătr ă ăgiaiăđo năs mătìnhătr ngăt ngăsinhăkhôngă
đi năhìnhăc ng cóăth ăthoáiătri n.
B ỉh ối ỉ T D

PháẾ đ đi u tọ s ỉ ịh ỆhỊa - 2012


87

1.

Nhómătr ătu iăvƠăch aămưnăkinh

 T ngăsinhăđi năhình
- Thu căng aăthaiăph iăh păchuăk ăítănh tă6ătháng.
- Progestinsănênăliênăt căítănh tă12 -14 ngày/tháng x 3 ậ 6 tháng.
 MPA (Medroxyprogesterone acetate) 10 mg/ ngày.
 Micronized progesterone 200 mg/ngày.
 Norethindrone acetate 5-15 mg/ ngày.
 Depot ậ proveraă150ămgăTBăm iă3ătháng.

tă d ng c ă TCă ch aă n iă ti tă (levonorgestrel)ă đ iă v iă b nhă nhơnă mu nă ng aă
thai.
- Sauăđó
 Theoă dõiă cácă bi uă hi nă tr ă l iă bìnhă th ngă c aă chuă k ă kinhă nguy tă vƠă r ngă
tr ng.
 N uămu năcóăthaiă kích thích phóng noãn.
 Sinhăthi tăNMTCăkhiăcóăxu tăhuy tăTCăb tăth ng.

BV

T

D

 T ngăsinhăkhôngăđi năhình
- B nhănhơnăcònămu năsinh
 Thu căng aăthaiăph iăh p.
 Progestins: Megestrol (80-160 mg/ngày), MPA, Depot ậ provera 150 mg tiêm
b păho căvòngătránhăthaiăch aăprogestin.
 Sinhăthi tăn iăm căt ăcungăđánhăgiáăđi uătr ăsauă3ătháng,ăn uăb nhălỦăcònăt năt iă
 t ngăli uăcaoăh n.ăTh iăgianăthoáiătri nătrungăbìnhăkhiăđi uătr ăprogestinăđ că
ghiănh năkho ngă9ătháng.ăN uăb nhălỦăv năcònăt năt iăsauă7-9ăthángăđi uătr ă
tiênăl ngăđi u tr ăn iăkhoaăth tăb iăcaoă(cóăch đ nhăc tăTC).
- Khiăm uăsinhăthi tăkhôngăcònăd uăhi uăb nh,ăkhuyênăb nhănhơnăcóăthaiăs m.ăN uăch aă
mu năcóăthaiăc năti păt căduyătrìăđi uătr ăvƠăsinhăthi tăNMTCăm iă6-12 tháng.
- C tăt ăcungăcóăch ăđ nhăđ iăv i
 B nhănhơnăđ ăconăkhôngămu năsinhăthêm.
 B nhănhơnăkhôngămu năho căkhôngăth ătheoădõiăb ngăph ngăphápăn iăkhoaăvƠă
sinhăthi tăn iăm căTCătheoăl chăh n.
 Xu t huy tăt ăcungătr mătr ng.
2. Nhómătu iămưnăkinh
 T ngăsinhăđi năhình
angăđi uătr ăn iăti tăthayăth ăthìăch ăc năng ng thu c.
- Cóăb uăbu ngătr ngă ph uăthu t.
i uătr ăprogestinăliênăt că3ătháng,ăsauăđóăsinhăthi tăn iăm căt ăcungăđánhăgiáăđi uătr ă
ngayăkhiăng ngăthu căvƠăl păl iăsauă6-12 tháng.
- B nhănhơnăcònăraăhuy tăb tăth ngăvƠăk tăqu ăn oăsinhăthi tăcònăt năt iăb nh  c tăt ă
cung.

- BNă b ă cácă v nă đ ă n iă khoaă n ngă khôngă th ă ph uă thu tă c ngă cóă th ă đi uă tr ă v iă
Progestins.
B ỉh ối ỉ T D

PháẾ đ đi u tọ s ỉ ịh ỆhỊa - 2012


88

 T ngăsinhăkhôngăđi năhình
- Ph ngăphápăđi uătr ăthíchăh pănh tălƠăc tăt ăcung.
- N uăch aăth căhi năđ căph uăthu tăcóăth ăđi uătr ăprogestinăliênăt căho căđ tăd ngăc ă
t ăcungăch aăprogestinăsauăkhiăsinhăthi tăn iăm căt ăcungăc năth năd iăn iăsoiăBTCă
đ ălo iătr ăungăth ăn iăm căt ăcung.
- M uăsinhăthi tăc nălƠmăl iăsauă3ăthángăđi uătr ăvƠăsauăđóăm iă6ă-12 tháng.
 Cácăph

ngăphápăkhác

BV

T

D

- GnRHăđ ngăv n: gây tình tr ngămưnăkinhăgi ăcóăhi uăqu ăv iăt ngăsinhăNMTCăđi nă
hìnhăsauă6ăthángăđi uătr ănh ngăkhôngăhi uăqu ăđ iăv iăt ngăsinhăkhôngăđi năhìnhă(s ă
li uăcònăít).
- C tăđ tăn iăm căt ăcung t ngăsinhăquaăn iăsoiăBTC:ăghiănh năthƠnhăcôngăkho ngă6873%ătr ngăh pănh ngăcònătheoădõiăcácădiăch ngălơuădƠi.
- Danazol c ngă đ că ghiă nh nă đi uă tr ă thƠnhă côngă (kho ngă 83%ă ph ă n ă mưnă kinh)ă

nh ngătácăd ngăph ănhi u.

B ỉh ối ỉ T D

PháẾ đ đi u tọ s ỉ ịh ỆhỊa - 2012