bài báo cáo về tác hại của ma túy

CHỦ ĐỀ
MA TÚY – HEROIN

BÀI THUYẾT TRÌNH
Nhóm Xét Nghiệm Y Học Dự Phòng Nhóm 1


MA TÚY

“Kẻ thù xâm lược”


Ma túy là gì ?

Ma túy là các chất có nguồn gốc từ tự nhiên hoặc tổng hợp, khi được
đưa vào cơ thể con người, nó có tác dụng làm thay đổi trạng thái ý thức
và sinh lý của người đó. Nếu lạm dụng ma túy, con người sẽ lệ thuộc vào
nó, khi đó gây tổn thương và nguy hại cho người sử dụng và cộng đồng.


-

Chất ma túy là các chất gây nghiện, chất hướng thần được quy định
trong các danh mục do chính phủ ban hành.


-

Chất gây nghiện là chất kích thích hoặc ức chế thần kinh để gây
tình trạng nghiện đối với người sử dụng.

- Chất hướng thần là chất kích thích, ức chế thần kinh hoặc gây ảo
giác, nếu sử dụng nhiều lần có thể sẽ dẫn tới tình trạng nghiện.


Cây CO CA

Cây Anh Túc

Cây Cần Sa

Một số chất ma túy phổ biến hiện nay trên thế giới cũng như tại Việt Nam là: ma túy tự nhiên (cần sa,
thuốc phiện), loại này có sẵn trong tự nhiên,ma túy bán tự nhiên (heroin), loại này được bào chế từ
cây thuốc phiện cộng với các hóa chất khác, ma túy tổng hợp. Ví dụ như ectasy, ma túy đá (hay là
crystal meth), morphine.


•

Heroin còn được biết đến với những tên như hàng trắng,
bạch phiến…


HEROIN LÀ GÌ?
- Heroin là một chất gây nghiện được chiết xuất từ quả cây thuốc phiện.
Heroin được xếp cùng nhóm với các chất giảm đau mạnh được biết đến với tên
chất dạng thuốc phiện.
- Một số loại thuốc gây nghiện khác trong nhóm chất dạng thuốc phiện này bao
gồm thuốc phiện, morphine và codein. Ngoài ra còn có một số chất dạng thuốc
phiện khác do con người tổng hợp nên như pethidine và methadone. Những loại

này được dùng hợp pháp vì mục đích y tế, nhưng dùng heroin là bất hợp pháp.


Quá trình hủy hoại cơ thể dẫn đến cái chết của con nghiện được mô tả như sau:

•

1. Heroin xâm nhập vào cơ thể con người qua đường tiêm chích, hút hoặc ngửi. Chất này chạy tới não chỉ trong vòng chưa đến
10 giây nếu tiêm, 10 hoặc 15 phút nếu hút hoặc ngửi.

•

2. Trong não, heroin được chuyển hóa thành morphine (một chất giảm đau gây nghiện còn gọi là opiate). Tại đây, morphine liên
kết với cơ quan cảm nhận opiate của hệ viền (não cảm xúc), não và tủy sống.

•

3. Tại hệ viền, morphine gây ra sự giải phóng dopamine, loại chất dẫn truyền thần kinh trong não tạo cho con người cảm giác
sung sướng, da đỏ bừng và hơi khô miệng.

•

4. Khi morphine phân tán đi khắp não, người hút chích heroin sẽ tận hưởng cảm giác “trên mây xanh” trong vòng 4 đến 5 giờ. Sau
đó, cơ thể sẽ mỏi mệt lờ đờ, buồn ngủ, mắt mỏi.

•

5. Trong não, morphine khiến cơ thể thở chậm, nhịp tim tăng, có thể kề cận với cái chết.

•

6. Ở tủy sống, morphine làm cản trở quá trình chuyển thông tin “bị đau” từ cơ thể lên não.




CÁC NGUYÊN NHÂN DẪN ĐẾN NGHIỆN:
- Bạn bè lôi kéo, rủ rê.
- Thích tìm cảm giác lạ.
- Ðua đòi lối sống ăn chơi.
- Thích tìm khoái lạc.
- Buồn chán căng thẳng, bi quan trước công việc, cuộc sống.
- Phong tục tập quán (đồng bào vùng cao cho rằng hút thuốc phiện là thú vui)
- Trình độ dân trí thấp.
- Các thành viên trong gia đình không quan tâm đến nhau.
- Nạn sản xuất, tàng trữ, vận chuyển ma tuý, buôn bán, sử dụng ma tuý chưa được nghiêm trị
ở mọi lúc, mọi nơi.
- Do lạm dụng các thuốc giảm đau khi chữa bệnh, hoặc có vấn đề sức khỏe tâm thần.


TÁC HẠI CỦA HEROIN
- Đối với cá nhân người nghiện:
+ Sức khoẻ suy kiệt, không kiểm soát được hành vi ,dễ phạm tội, mắc các bệnh về
hô hấp, tim mạch, và đặc biệt các bệnh lây nhiễm qua tiêm chích như HIV, viêm
gan..
+ Người nghiện có thể shock, tử vong do sử dụng quá liều.
- Đối với gia đình người nghiện: kinh tế gia đình khánh kiệt, tinh thần suy sụp, quan hệ
gia đình bất hoà…
- Đối với xã hội: tốn kém kinh phí điều trị quản lý người nghiện, trật tự an toàn xã hội bị
ảnh hưởng.

Người nghiện tiêm ma túy cho trẻ em.


Sốc thuốc (ngộ độc) là tình trạng xảy ra khi liều lượng thuốc sử dụng
vượt quá khả năng dung nạp của cơ thể. Sốc thuốc khi dùng heroin rất
phổ biến và có thể xảy ra ở bất kỳ ai. Thậm chí đối với một số người
như người mới sử dụng, hoặc người mới quay lại sử dụng, chỉ dùng
một liều nhỏ cũng có thể bị sốc thuốc. Sốc thuốc thậm chí có thể xảy ra
với người mới chỉ bỏ heroin được một thời gian ngắn.


Người bị sốc thuốc có thể:
- Thở chậm, hoặc ngáy
- Da lạnh và nhiệt độ cơ thể thấp
- Nhịp tim chậm
- Đau nhức cơ
- Hệ thống thần kinh trung ương hoạt động chậm
- Tiếng khò khè từ cổ họng do chất nôn hoặc nước bọt.
- Móng tay và chân bị tím tái do thiếu ô xy
- Sốc heroin có thể dẫn tới hôn mê và thậm chí gây tử vong.


Những

người

nghiện

đang

tiêm

chích

ma túy.


DẤU HIỆU CỦA NGHIỆN HEROIN :
•

Thay đổi thất thường giờ giấc sinh hoạt: thức khuya, đêm ít ngủ, dậy muộn, ngày ngủ nhiều…

•

Thích ở một mình, ít hoặc ngại tiếp xúc với mọi người (kể cả người thân trong gia đình).

•

Tâm trạng thường lo lắng, bồn chồn, đôi khi nói nhiều, hay nói dối loanh quanh, hay có biểu hiện chống đối, cáu
gắt hơn so với trước đây.

•

Hay ngáp vặt, người lừ đừ, mệt mỏi, ngại lao động, bỏ vệ sinh cá nhân….

•

Trong túi quần, áo, cặp, phòng ngủ thường có các thứ giấy bạc, thuốc lá, kẹo cao su, bật lửa ga, bơm kim tiêm,

ống thuốc, thuốc phiện, gói nhỏ heroin.

•

Có dấu kim trên mu bàn tay, cổ tay, mặt trong khuỷu tay, mặt trong mắt cá chân, ở bẹn, ở cổ…

•

Đối với người sử dụng ma tuý nặng, còn có biểu hiện giảm sút sức khoẻ rõ rệt, hường xuyên ngáp vặt, mắt lờ
đờ; da tái, môi thâm, cơ thể hôi hám, ngại tắm, ăn mặc lôi thôi lếch thếch…


CÁC GIAI ĐOẠN CAI NGHIỆN:

•

Cắt cơn nghiện: giai đoạn này gồm 7-10 ngày, bệnh nhân sẽ
được cung cấp thuốc men cùng với các phương pháp khác để
cắt cơn vật vã do thiếu thuốc.

•

Giai đoạn phục hồi: người bệnh sẽ được tập luyện để hồi phục
sức khỏe, tăng cường thể lực, vui chơi lành mạnh.


Những người nghiện được cấp thuốc và chăm sóc khi cai
nghiện.

Các Phương Pháp Thử Ma Túy (drug test)
+) Thử nước tiểu (loại thử được áp dụng để xét nghiệm phát hiện hầu hết các loại ma túy), các phòng xét nghiệm
thường sử dụng các bộ thử có sẵn và thông dụng, tuy nhiên để tăng tính chính xác, các phương pháp thử
SAMHSA-5 và NIDA-5 gần đây đã được đưa vào sử dụng.
+) Xét nghiệm lông tóc là loại thử ma túy có khung thời gian có thể phát hiện ma túy sau khi sử dụng dài nhất
trong các loại xét nghiệm và kết quả chính xác gần như tuyệt đối với sai số gần bằng 0, mẫu vật có thể thu từ bất
kỳ nơi nào có lông tóc trên cơ thể. Mẫu vật cũng có thể bảo quản trong một thời gian dài từ khi lấy mẫu
+) Xét nghiệm máu là loại thử có độ chính xác cao và thời gian ngắn


Hiện nay, trên thế giới có 3 thuốc dùng để cai nghiện Heroin:

Naltrexone:
+Dùng bằng đường uống
+ naltrexone hấp thu tốt và cho tác dụng
kéo dài.
+ Liều dùng: 50mg /lần/ngày.
+ thời gian bán thải khoảng 14 giờ .

Buprenorphine
+ Đường dùng: ngậm dưới lưỡi.
+ Liều dùng: 6-8 mg/lần.


Methadone:
+ Dùng bằng đường uống.
+ Liều dùng: 5-10mg / lần, dùng 2-3 lần một
ngày và trong 2-3 ngày.
+ ưu điểm: không tăng liều, thuốc có thể dùng
để duy trì cho người lệ thuộc vào ma tuý nhóm

opiat.


Khó Khăn Trong Công Tác Cai Nghiện:

1)

Người nghiện thực hiện cai nghiện tại gia đình có thể tiếp xúc với môi
trường xấu

2)
3)
4)
5)

Sự kì thị và định kiến của cộng đồng
Việc cá nhân, gia đình tự nguyện khai báo cai nghiện là vấn đề bất cập
Khó khăn về điều kiện: y tế, nhân sự, kinh phí, quản lí
Giải quyết việc làm cho người nghiện còn gặp nhiều khó khăn