Hoàn thiện công tác huy động vốn tại công ty TNHH thiết bị minh tâm

L IM
1. S

C N THI T TH C HI Nă

U
TÀI

Trong quá trình h i nh p kinh t th gi i hi n nay, c h i đ u t là r t
nhi u nh ng l a ch n c h i đ u t là v n đ h t s c quan tr ng c ng nh
ph i có chi n l

c cân đ i v n và huy đ ng v n phù h p cho các c h i đ u

t đó.
Trong n n kinh t th tr

ng hi n nay, s c nh tranh ngày càng tr nên

kh c li t h n đòi h i doanh nghi p ph i không ng ng nâng cao kh n ng c nh
tranh c a mình trên th

ng tr

ng.

Trong nh ng n m g n đây, các doanh nghi p không ng ng phát tri n
c v s l
đ

ng và ch t l

ng ho t đ ng kinh doanh. Ngày càng kh ng đ nh

c nh ng đóng góp c a mình vào s phát tri n c a đ t n

m i trong chính sách phát tri n kinh t c a

ng và Nhà n

c. V i nhi u đ i
c trong nh ng

n m g n đây đư t o đi u ki n cho doanh nghi p phát tri n. Trong quá trình
t n t i và phát tri n c a mình, nhu c u v n đ m r ng s n xu t và nâng cao
hi u qu ho t đ ng kinh doanh c a doanh nghi p là r t l n. Chính vì v y, đ i
v i các doanh nghi p đ huy đ ng đ l

ng v n c n thi t là v n đ quan

tr ng. Tuy nhiên có th c t là các doanh nghi p g p khá nhi u khó kh n trong
vi c ti p c n v n. Ngoài ra, b n thân các doanh nghi p c ng còn r t nhi u h n
ch đ ti p c n v n.
Nh n th y t m quan tr ng c a vi c huy đ ng v n đ m r ng s n xu t
và nâng cao hi u qu ho t đ ng kinh doanh trong doanh nghi p nh ng n m
g n đây. Công ty trách nhi m h u h n thi t b Minh Tâm đư chú tr ng h n
trong công tác huy đ ng v n cho doanh nghi p. Tuy nhiên, dù đư có nh ng
k t qu nh t đ nh nh ng kh n ng huy đ ng v n c a Doanh nghi p v n còn
h n ch .

hoàn thi n h n công tác huy đ ng v n t i Doanh nghi p tôi đư

1


l a ch n nghiên c u đ tài “ Hoàn thi năcôngătácăhuyăđ ng v n t i Công ty
trách nhiêm h u h n thi t b Minh Tâm”
2. M Că ệCHăNGHIểNăC U
- H th ng hóa lý lu n v đ u t và huy đ ng v n c a công ty trách
nhi m h u h n.
- Vai trò c a đ u t phát tri n đ i v i s phát tri n c a doanh nghi p.
- Phân tích, đánh giá th c tr ng ho t đ ng đ u t và hoàn thi n công tác
huy đ ng v n t i Công ty trách nhi m h u h n thi t b Minh Tâm.
xu t m t s gi i pháp ch y u đ nâng cao hi u qu huy đ ng v n

-

cho Công ty trách nhi m h u h n thi t b Minh Tâm.
IăT

3.
-

NG VÀ PH M VI NGHIÊN C U C Aă
it

TÀI

ng nghiên c u: Hoàn thi n công tác huy đ ng v n t i Công ty

trách nhi m h u h n thi t b Minh Tâm.
- Ph m vi nghiên c u: th c tr ng huy đ ng v n cho đ u t c a Công ty

trách nhi m h u h n thi t b Minh Tâm, hoàn thi n m t s gi i pháp huy đ ng
v n cho đ u t phát tri n c a Công ty trách nhi m h u h n thi t b Minh Tâm.
4. PH

NG PHÁP NGHIÊN C Uă

Lu n v n đ

TÀI

c th c hi n trên c s s d ng t ng h p các ph

ng pháp

nghiên c u so sánh, t ng h p, phép duy v t bi n ch ng.
5. ụăNGH AăKHOAăH C VÀ TH C TI N C Aă

TÀI.

Nh ng đóng góp m i c a lu n v n:
-V lý lu n: H th ng hóa nh ng lý lu n chung v đ u t , huy đ ng
v n đ u t c a doanh nghi p

2

Thang Long University Libraty


- V th c ti n: Lu n v n phân tích đánh giá th c tr ng huy đ ng v n
t i Công ty trách nhi m h u h n thi t b Minh Tâm giai đo n 2012 - 2015; ch

ra nh ng k t qu đ t đ

c, nh ng t n t i, h n ch và nguyên nhân; qua đó,

đ a ra nh ng gi i pháp có tính kh thi nh m hoàn thi n công tác huy đ ng
v n c a công ty trong nh ng n m t i.
6. K T C U C A LU NăV N.
Ngoài ph n m đ u, k t lu n, ph l c, danh m c tài li u tham kh o và
nh n xét c a giáo viên h

ng d n khoa h c, lu n v n g m 3 ch

ng v i k t

c u nh sau:
Ch

ng 1: Nh ng v n đ lý lu n c b n v v n và huy đ ng v n c a

doanh nghi p
Ch

ng 2 : Th c tr ng huy đ ng v n t i công ty trách nhi m h u h n

thi t b Minh Tâm trong nh ng n m v a qua
Ch

ng 3 : M t s gi i pháp hoàn thi n công tác huy đ ng v n t i

công ty trách nhi m h u h n thi t b Minh Tâm trong nh ng n m t i

3


CH
NH NG V Nă

NGă1

LÝ LU NăC ăB N V V N VÀ HUY

NG V N C A DOANH NGHI P
1.1.

V N VÀ NGU N HÌNH THÀNH V N C A DOANH NGHI P.

1.1.1. V n và vai trò c a v n v i ho tăđ ng c a doanh nghi p
1.1.1.1. Khái ni m, đ c đi m c a v n.

 Khái ni m v n:
Theo lỦ thuy t kinh t c đi n thì v n là m t trong nh ng y u t đ u
vào đ s d ng trong kinh doanh. V n bao g m các s n ph m lâu b n đ

c

ch t o đ s d ng kinh doanh nh máy móc, thi t b , nguyên v t li u, bán
thành ph m … theo quan đi m này v n đ

c nhìn nh n d

i góc đ hi n v t

là ch y u.
Trong cu n “Kinh t h c”, David Begg đư đ a ra 2 đ nh ngh a v v n:
V n hi n v t và v n tài chính c a doanh nghi p.V n hi n v t là d tr các
hàng hoá đư s n xu t đ s n xu t ra hàng hoá khác. V n tài chính là ti n và
các gi y t có giá c a doanh nghi p.
P.Samuelson có quan ni m v v n trên m t giác đ r ng h n khi ông
cho r ng v n là “hàng hoá” đ

c s n xu t ra đ ph c v cho m t quá trình s n

xu t m i, là “đ u vào” cho ho t đ ng s n xu t c a m t doanh nghi p. Nh
v y v n kinh doanh có th t n t i d
nh là: máy móc, thi t b , nhà x

i c hình thái ti n t và hình thái hi n v t

ng, nguyên v t li u, hàng hoá trung gian.

Khi nghiên c u đi t các y u t s n xu t, trong tác ph m “T b n”,
Marx cho r ng v n đư đ

c khái quát hoá thành ph m trù t b n trong đó nó

đem l i giá tr th ng d và là “m t đ u vào c a quá trình s n xu t”.

nh

ngh a v v n đó có m t t m khái quát l n vì nó bao quát, bao hàm đ y đ c

4

Thang Long University Libraty


b n ch t và vai trò c a v n. B n ch t c a v n chính là giá tr cho dù nó có th
đ

c bi u hi n d

i nhi u hình th c khác nhau : nhà c a, ti n c a, …V n là

giá tr đem l i giá tr th ng d vì nó t o ra s sinh sôi v giá tr thông qua các
ho t đ ng s n xu t kinh doanh. Tuy nhiên, do h n ch v trình đ kinh t lúc
b y gi , Marx đư ch bó h p khái ni m v v n trong khu v c s n xu t v t ch t
và cho r ng ch có kinh doanh s n xu t v t ch t m i t o ra giá tr th ng d
cho n n kinh t .
Nh v y, có r t nhi u quan đi m khác nhau v v n nh ng đ u th hi n
v n là m t y u t c b n, là ti n đ c n thi t cho vi c hình thành và ho t đ ng
s n xu t kinh doanh c a m t doanh nghi p. V n c a m t doanh nghi p bao
g m: V n con ng

i, v n công ngh , v n ti n t …Trong ph m vi nghiên c u

c a đ tài, tác gi nghiên c u v n ti n t .
Trong n n kinh t th tr
h i ph i có m t l

ng,đ ti n hành SXKD m i doanh nghi p đòi

ng v n ti n t nh t đinh đ đ u t vào SXKD. L

ng v n

ti n t đó g i là v n kinh doanh c a doanh nghi p. V n kinh doanh c a doanh
nghi p th

ng xuyên v n đ ng và chuy n hoá t hinh thái ban đ u là ti n sang

hinh thái hi n v t và cu i cùng l i tr l i v hình thái ban đ u là ti n. S v n
đ ng c a VKD nh v y đ

c g i là s tu n hoàn c a vôn, th hi n qua s đ

sau:
T – H ----- TLSX (TLL + TL ) …sx …H’ – T’ ----- SL
Quá trình v n đ ng c a v n b t đ u t vi c nhà đ u t b v n ti n t đ
mua s m các y u t đ u vào cho s n xu t. Lúc này v n ti n t đ
hoá thành v n d

i hình th c v t ch t (T li u lao đ ng, đ i t

c chuy n

ng lao đ ng,

s c lao đ ng…). Sau quá trình s n xu t, s v n này k t tinh vào s n ph m.
Sau quá trình tiêu th s n ph m s v n này l i quay l i hình thái ban đ u là
v n ti n t .

5


Quá trình s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p di n ra th

ng xuyên,

liên t c nên s tu n hoàn c a v n kinh doanh c ng di n ra liên t c, l p đi l p
l i có tính ch t chu k t o thành s chu chuy n c a v n kinh doanh.
T các phân tích

trên, có th đ nh ngh a t ng quát v VKD nh sau:

V n kinh doanh c a doanh nghi p là bi u hi n b ng ti n c a toàn b
giá tr tài s n đ

c huy đ ng, s d ng đ u t vào ho t đ ng SXKD c a doanh

nghi p nh m m c đích sinh l i.
V n là m t ph m trù kinh t trong l nh v c tài chính, nó g n li n v i
n n s n xu t hàng hoá. V n là ti n, nh ng ti n ch a h n là v n, ti n tr thành
v n khi nó ho t đ ng trong l nh v c s n xu t l u thông. Có r t nhi u khái
ni m, thu t ng xung quanh và có liên quan t i v n. Trong các b n báo cáo tài
chính

các doanh nghi p có m c Ngu n v n và V n ch s h u. Hay ngay

trong khái ni m v n thu c s h u c a doanh nghi p c ng có các thu t ng :
V n pháp đ nh, v n đi u l , v n t có… Tuy nhiên

đây, chúng ta s đ c p

đ n khái ni m V n theo cách hi u chung nh t nh trên đ ti n hành tìm hi u
và phân tích. Ch có nh ng tài s n có giá tr đ
đ
*

c s d ng vào SXKD m i

c coi là VKD.
căđi măc aăv n:

- V n đ i di n cho m t l

ng tài s n nh t đ nh

V n là bi u hi n b ng ti n cho giá tr c a nh ng tài s n h u hình và vô
hình nh : nhà x

ng, đ t đai, máy móc, nguyên v t li u, b ng phát minh sáng

ch … Nh ng v n không đ ng nh t v i hàng hoá, ti n t thông th

ng. Ti n

t , hàng hoá là hình thái bi u hi n c a v n nh ng ch khi chúng đ

c đ a vào

quá trình s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p nh m m c đích sinh l i,

chúng m i đ

c coi là v n. V i t cách là v n, các tài s n c a doanh nghi p

tham gia vào quá trình s n xu t kinh doanh nh ng nó không b tiêu m t đi mà
6

Thang Long University Libraty


đ

c thu h i giá tr . Nh n th c đ

c đ c tr ng này c a v n, các doanh nghi p

tìm m i cách đ khai thác, s d ng bi n v n ti m n ng thành v n ho t đ ng.
- V n ph i đ
V nđ
v n.

c v n đ ng nh m m c đích sinh l i
c bi u hi n b ng ti n, nh ng ti n ch là d ng ti m n ng c a

ti n bi n thành v n thì đ ng ti n đó ph i đ

c v n đ ng sinh l i.

Trong quá trình v n đ ng, đ ng v n có th thay đ i hình thái bi u hi n nh ng
đi m xu t phát và đi m cu i cùng c a tu n hoàn ph i là giá tr – ti n t v i giá

tr l n h n (T-H-T). ó là nguyên lỦ c a đ u t , s d ng và b o toàn v n.
- V n ph i đ
phát huy đ

c tích t , t p trung đ n m t l

ng nh t đ nh m i có th

c tác d ng.

đ u t vào s n xu t kinh doanh, ph i t p trung m t l

ng v n đ l n

đ mua s m máy móc, thi t b , nguyên v t li u cho s n xu t kinh doanh và
ch đ ng trong các ph

ng án s n xu t kinh doanh. Do đó, các doanh nghi p

ngoài vi c t huy đ ng v n còn ph i tìm cách thu hút v n t nhi u ngu n khác
nhau (nh : phát hành c phi u, liên doanh liên k t, phát hành trái phi u…) đ
đáp ng nhu c u c a ho t đ ng kinh doanh

m t quy mô nh t đ nh.

- V n có giá tr v th i gian.
Ngoài y u t đ u t sinh l i, giá tr c a đ ng ti n còn ch u nh h

ng

c a y u t c h i đ u t , l m phát, chính tr … Trong c ch k ho ch hoá t p
trung, đ c tr ng này c a v n d
l

ng. Vi c Nhà n

ng nh không đ

c quan tâm, xem xét k

c giao v n, giao k ho ch s n xu t, cung c p nguyên v t

li u, bao tiêu toàn b s n ph m và vô hình chung đư t o ra s
ti n cho n n kinh t m t cách gi t o. Trong n n kinh t th tr
gian c a v n nh h

n đ nh đ ng
ng, giá tr th i

ng l n đ n s n xu t kinh doanh c ng nh giá tr c a

doanh nghi p. Nh n th c đ c tr ng này không nh ng giúp doanh nghi p so

7


sánh k t qu kinh doanh m t cách đ n thu n mà ph i tìm bi n pháp b o toàn
v n.
- V n ph i g n v i ch s h u
Trong n n kinh t th tr

ng, v n ph i g n li n v i ch s h u nh t

đ nh. Ch khi xác đ nh rõ ch s h u thì đ ng v n m i đ
hi u qu .

c chi tiêu ti t ki m,

đây c n phân bi t quy n s h u và quy n s d ng v n. Tu theo

hình th c đ u t mà ng
tách r i, song dù tr

i s h u hay ng

ng h p nào thì ng

b o quy n l i và ph i đ

i s d ng có th đ ng nh t hay

is h uv nv nđ

c u tiên, đ m

c tôn tr ng quy n s h u c a mình.

ây là m t

nguyên t c c c k quan tr ng trong vi c huy đ ng và s d ng v n. Nó cho

phép huy đ ng ngu n v n nhàn r i trong dân c vào s n xu t kinh doanh,
đ ng th i qu n lỦ và s d ng v n có hi u qu .
- Trong n n kinh t th tr

ng, v n b ng ti n là m t hàng hoá đ c bi t.

V n có giá tr và giá tr s d ng. Vi c mua bán v n b ng ti n (quy n s
d ng v n) di n ra trên th tr
quy t đ nh. Nh ng ng
ng

ng tài chính. Giá c c a nó do quan h cung c u

i th a v n có th đ a v n đ n th tr

i c n v n thì đ n th tr

ng, nh ng

ng đ mua ho c vay v n, h ph i tr m t kho n

ti n nh t đ nh theo m t t l lưi su t đ đ

c s d ng v n trong m t th i gian

nh t đ nh. Quy n s h u v n v n thu c v ng

i ch n (quy n s h u và

quy n s d ng tách r i nhau thông qua quan h mua bán vay m

n).

c

tr ng này đư làm phát sinh khái ni m chi phí s d ng v n trong n n kinh t th
tr

ng. Nh n th c đi u này, các ch doanh nghi p c n tìm bi n pháp khai thác

ngu n v n có hi u qu và chi phí th p nh t, t n d ng t i đa ch c n ng này c a
v n không gây lưng phí.
- V n bi u hi n d

i nhi u hình thái khác nhau

8

Thang Long University Libraty


V n không ch bi u hi n b ng tài s n h u hình mà còn bao g m c
nh ng tài s n vô hình nh : b ng phát minh sáng ch , l i th th
quy n, v trí kinh doanh… Nh n th c đ

ng m i, b n

c đ c tr ng này, các doanh nghi p

c n có bi n pháp khai thác, t o l p v n đ đáp ng nhu c u v n ph c v s n

xu t kinh doanh c a t ng đ n v .
1.1.1.2. Thành ph n v n c a doanh nghi p g m có:
D a vào nh ng tiêu th c nh t đ nh có th chia v n c a doanh nghi p
thành các lo i sau:
- Theo c c u v n đ u t c a doanh nghi p có th chia thành các
lo i:
+V n

u t xây d ng c b n (hay đ u t v Tài s n c đ nh).

ây là kho n đ u t nh m t o ra tài s n c đ nh c a doanh nghi p và
thông th

ng doanh nghi p ph i s d ng m t kho n v n l n đ th c hi n đ u

t tài s n c đ nh thông qua vi c xây d ng ho c mua s m.
+ V n đ u t v v n l u đ ng th

ng xuyên.

ây là kho n đ u t đ hình thành nên tài s n l u đ ng t i thi u th

ng

xuyên c n thi t (nguyên li u, v t li u, nhiên li u...) đ m b o cho quá trình s n
xu t kinh doanh c a doanh nghi p ti n hành ho t đ ng bình th

ng. Tùy

thu c vào mô hình t ch c ngu n v n mà có th đ u t m t ph n ho c toàn

b tài s n l u đ ng th

ng xuyên c n thi t t

ng ng v i m t quy mô kinh

doanh nh t đ nh.
+ Góp v n liên doanh dài h n và đ u t vào tài s n tài chính.
ây là các kho n đ u t ra bên ngoài doanh nghi p. Trong ho t đ ng
s n xu t kinh doanh c a các doanh nghi p có nhi u hình th c liên doanh, liên
k t. Trong đó có hình th c liên doanh dài h n, các doanh nghi p tham gia góp
v n s n xu t kinh doanh trong th i gian t
chung và phân chia l i nhu n theo t l t
9

ng đ i dài, ch u trách nhi m

ng ng v i ph n đóng góp. Liên


doanh này có th th c hi n trong khuôn kh m t doanh nghi p đư có s n, các
t ch c, doanh nghi p khác góp v n vào liên doanh v i doanh nghi p đó ho c
c ng có th th c hi n liên doanh b ng cách cùng góp v n đ l p nên m t
doanh nghi p m i. Ngoài vi c tham gia liên doanh trong đi u ki n n n kinh t
hàng hóa nhi u thành ph n, các doanh nghi p

các thành ph n kinh t khác

có th tham gia đ u t v n dài h n vào các doanh nghi p, các t ch c kinh t
khác d

i các hình th c mua c ph n, mua trái phi u dài h n c a doanh

nghi p khác phát hành... Doanh nghi p s nh n đ

c kho n thu nh p t các

c phi u, trái phi u đư mua.
-

Theo m c tiêu đ u t .

C n c vào m c tiêu c a s đ u t có th chia v n đ u t c a doanh
nghi p ra thành các lo i sau:
+

u t hình thành doanh nghi p: Bao g m các kho n đ u t ban đ u

đ thành l p doanh nghi p.
+

u t m r ng quy mô kinh doanh: Là toàn b các kho n đ u t

nh m m r ng thêm các phân x
+

ng m i hay các đ n v tr c thu c.

u t thay th , hi n đ i hóa máy móc: Là kho n đ u t thay th

ho c đ i m i các trang thi t b cho phù h p v i ti n b khoa h c k thu t,
nh m duy trì ho c t ng kh n ng s n xu t c a doanh nghi p.
+

u t ra bên ngoài: Là s đ u t góp v n th c hi n liên doanh dài

h n v i các doanh nghi p, t ch c kinh t khác, đ u t v tài s n tài chính
khác...
Vi c phân lo i này giúp cho doanh nghi p có th ki m soát đ

c tình

hình th c hi n đ u t theo nh ng m c tiêu nh t đ nh mà doanh nghi p đ t ra
trong m t th i k và có th t p trung v n và bi n pháp thích ng đ đ t đ

c

m c tiêu đ u t đư đ ra.
-

Phân lo i theo ph m vi đ u t .
10

Thang Long University Libraty


+

u t trong n i b doanh nghi p: Là vi c s d ng v n đ đ u t

nh m m r ng s n xu t kinh doanh, đ u t hi n đ i hóa k thu t công ngh
hi n có.
Ho t đ ng đ u t này hi n nay di n ra ch y u trong các doanh nghi p
nh m hi n đ i hóa c s v t ch t k thu t đ t ng n ng xu t lao đ ng, gi m
giá thành.
+

u t ra ngoài doanh nghi p:

ây là ho t đ ng đ u t mà doanh

nghi p s d ng v n đ đ u t vào các doanh nghi p khác nh m m r ng quy
mô ho t đ ng ho c đ u t tài chính nh m m c đích tìm ki m l i nhu n. Hi n
nay các doanh nghi p đư và đang tri n khai th c hi n m nh ho t đ ng đ u t
này.
+

u t ra n

c ngoài:

v n đ đ u t tr c ti p ra n

ây là ho t đ ng mà doanh nghi p s d ng

c ngoài nh m thành l p các công ty t i n

ngoài. Ho t đ ng đ u t này s th a h
c nđ

ng khoa h c công ngh cao và ti p

c k n ng qu n lý c a các doanh nghi p n

đ ng này ch a đ

c

c ngoài. Hi n nay ho t

c phát tri n do n ng l c c nh tranh c a các doanh nghi p

Vi t Nam còn kém và v n đ u t còn h n ch .
+

Theo ph

ng th c đ u t :

u t tr c ti p: Là ph

ng th c đ u t trong đó ng

i b v n tr c

ti p tham gia qu n lý kinh doanh. Có 2 hình th c đ u t tr c ti p đó là:
u t d ch chuy n là hình th c đ u t trong đó b v n mua l i m t s
c ph n đ l n đ đ

c quy n chi ph i doanh nghi p khác. Trong hình th c

đ u t này ch có s thay đ i v quy n s h u. Tài s n đ

c d ch chuy n t

doanh nghi p này sang doanh nghi p khác, không có s gia t ng tài s n c a
doanh nghi p.

11


u t phát tri n là hình th c đ u t c a doanh nghi p mà k t qu t o
d ng nên nh ng n ng l c m i (v l
xu t, kinh doanh đ làm ph
+

ng hay v ch t) cho các ho t đ ng s n

ng ti n sinh l i.

u t gián ti p là ho t đ ng đ u t b ng cách mua các ch ng ch có

giá nh : c phi u, trái phi u... đ h

ng l i t c (giá tr đ u t

m c th p

không đ đi u ki n tham gia qu n lý công tác kinh doanh c a doanh nghi p
khác).

1.1.1.3. Vai trò c a v n đ i v i ho t đ ng c a doanh nghi p.
Doanh nghi p dù ho t đ ng trong b t c l nh v c nào c ng c n có
l

ng v n nh t đ nh. L

ng v n đó dùng đ th c hi n các kho n đ u t c n

thi t nh chi phí thành l p doanh nghi p, chi phí mua s m tài s n c đ nh,
nguyên v t li u ... V n đ a vào s n xu t kinh doanh có nhi u hình thái v t
ch t khác nhau đ t đó t o ra s n ph m, d ch v khác nhau ph c v nhu c u
th tr

ng. S ti n mà doanh nghi p thu v sau khâu tiêu th s n ph m, d ch

v ph i bù đ p đ

c các chi phí b ra, đ ng th i ph i có lãi. Quá trình này

di n ra liên t c đ m b o s t n t i và phát tri n c a doanh nghi p.
1.1.2. Ngu n hình thành v n c a doanh nghi p
Sau khi đư quy t đ nh đ u t , m t trong nh ng quy t đ nh quan tr ng
ti p theo là quy t đ nh tài tr cho nhu c u v n đ u t đó. Doanh nghi p c n
ph i l a ch n cân nh c nên huy đ ng v n t ngu n tài tr nào. C n c vào
ph m vi huy đ ng v n, các ngu n tài tr nhu c u đ u t dài h n c a doanh
nghi p đ

c chia thành: ngu n tài tr bên trong và ngu n tài tr bên ngoài.

1.1.2.1. Ngu n v n huy đ ng bên trong doanh nghi p

- Ngu n v n bên trong:

12

Thang Long University Libraty


Ngu n v n bên trong là ngu n v n có th huy đ ng đ

c và đ u t t

chính ho t đ ng c a b n thân doanh nghi p t o ra. Ngu n v n bên trong th
hi n kh n ng tài tr c a doanh nghi p.
- Ngu n v n bên trong mà doanh nghi p huy đ ng đ đ u t phát
tri n bao g m:
+ V n góp ban đ u c a ch s h u: ây là s v n ban đ u do các thành
viên sáng l p góp và đ

c ghi vào đi u l c a doanh nghi p. Trong quá trình

s n xu t kinh doanh, v n ch s h u s t ng ho c gi m ph thu c vào k t qu
kinh doanh và chi n l

c huy đ ng v n c a doanh nghi p.

Ngoài ngu n v n đ u t ban đ u khi thành l p doanh nghi p, trong quá
trình ti n hành các ho t đ ng s n xu t kinh doanh, các doanh nghi p v n ph i
ti p t c th c hi n các ho t đ ng đ u t dài h n nh m thay th các tài s n c
đ nh khi đư h h ng ho c l c h u. Bên c nh đó, đ đáp ng nhu c u đ u t
t ng tr

ng m r ng kinh doanh, các doanh nghi p c ng c n ph i b sung

v n đ u t dài h n vào các tài s n c đ nh và tài s n l u đ ng.
Khi doanh nghi p có th huy đ ng t v n b sung thêm do ch s h u
góp thêm ho c do t ng v n t l i nhu n sau thu không chia ( hay l i nhu n
đ l i tái đ u t ).
+ L i nhu n đ l i tái đ u t :
V nguyên t c l i nhu n sau thu thu c s h u c a các c đông. Vào
cu i n m tài chính, thông th

ng c đông đ

thu . Tuy nhiên, trong m t s tr

c nh n c t c t thu nh p sau

ng h p các c đ ng s đ ng ý cho doanh

nghi p gi l i l i nhu n đ tái đ u t mà không nh n c t c.
Xét v m t k toán, khi doanh nghi p gi l i l i nhu n đ tái đ u t thì
doanh nghi p không ph i tr l i m t kho n chi phí nào cho vi c s d ng
ngu n v n này. Tuy nhiên, trên góc đ tài chính ph i tính đ n chi phí c h i
c a s l i nhu n gi l i. Chi phí s d ng l i nhu n đ l i tái đ u t là t su t
13


sinh l i đòi h i c a c đông đ i v i c ph n th

ng c a công ty. Vì v y, n u

doanh nghi p mu n gi l i l i nhu n đ tái đ u t thì doanh nghi p ph i đ m
b o s t o m c l i nhu n l n h n đ tr cho c đ ng m c c t c cao h n m c
c t c hi n t i.
L i nhu n đ tái đ u t là ngu n v n tích l y đ

c do hi u qu s n xu t

kinh doanh mang l i đáp ng nhu c u đ u t t ng tr

ng c a doanh nghi p.

Nh v y l i nhu n đ tái đ u t là c s đ doanh nghi p tái s n xu t m
r ng, ngu n v n này là c s đánh giá hi u qu phát tri n c a doanh nghi p.
+ Ngu n v n kh u hao tài s n c đ nh:
Tài s n c đ nh trong quá trình s d ng ch u s tác đ ng c a hao mòn
h u hình và hao mòn vô hình. Chính vì v y hàng n m, doanh nghi p ph i
trích kh u hao và ti n kh u hao đ

c tích l y l i nh m t o thành m t qu

kh u hao dùng đ tái s n xu t gi n đ n tài s n c đ nh hay đ u t l i tài s n
đó khi đư h t h n s d ng. Tuy nhiên, do th i gian s d ng c a các tài s n c
đ nh th

ng r t dài, ph i sau nhi u n m m i c n thay đ i m i. Vì v y, trong

khi ch a có nhu c u thay th tài s n c đ nh c , các doanh nghi p có th s
d ng s ti n kh u hao ch a có nhu c u thay th TSC
đ u t t ng tr

đ đáp ng nhu c u

ng c a mình.

Khi th i gian s d ng tài s n c đ nh đ

c rút ng n, giá tr kh u hao

tính vào giá thành s cao, thu h i v n kh u hao nhanh nh ng d n đ n giá
thành cao nên nh h

ng tr c ti p đ n kh n ng c nh tranh c a s n ph m.

Tuy nhiên, khi doanh nghi p có nhu c u đ u t phát tri n thì kh u hao nhanh
c ng là m t trong nh ng ph

ng pháp quan tr ng nhanh chóng t o ngu n v n

l n đ doanh nghi p tái đ u t m r ng.
+ Ngu n v n bên trong khác: nh ti n nh

ng bán tài s n v t t không

c n dùng ho c kho n thu nh p ròng v thanh lý tài s n c đ nh đ đáp ng
nhu c u ngu n v n đ u t dài h n c a mình.
14

Thang Long University Libraty

Trong đi u ki n th tr

ng tài chính ch a phát tri n đ y đ và ho t

đ ng m t cách hi u qu thì ngu n v n huy đ ng trong n i b c a doanh
nghi p là ngu n v n r t quan tr ng đ i v i doanh nghi p trong vi c m r ng
s n xu t, đ i m i công ngh , nâng cao s c c nh tranh...
Ngu n v n bên trong có u đi m: doanh nghi p có th ch đ ng s
d ng ngu n v n này đ đáp ng nhu c u phát tri n c a doanh nghi p mà
không ph i tr chi phí cho vi c s d ng v n và gi đ

c quy n ki m soát đ i

v i đoanh nghi p.
Tuy nhiên, vi c s d ng ngu n v n bên trong c ng b c l nh ng h n
ch nh t đ nh:
Hi u qu s d ng v n th

ng không cao. Nguyên nhân ch y u là do

khi s d ng v n bên trong s không ph i hoàn tr v n g c và lãi theo k h n
c đ nh. Vì v y d d n đ n không t o áp l c cho ban lưnh đ o doanh nghi p
trong vi c cân nh c, tính toán hi u qu s d ng v n cho đ u t .

ây là lỦ do

ch y u d n đ n hi u qu s d ng các d án tài tr b ng các ngu n v n bên
trong th

ng đ t hi u qu không cao so v i các d án tài tr b ng ngu n v n

huy đ ng bên ngoài.
S gi i h n v m t quy mô ngu n v n. Quy mô ngu n v n bên trong
quy t đ nh đ n quy mô đ u t , quy mô huy đ ng v n cho đ u t và tính kh
thi c a d án đ u t . Tuy nhiên, thông th

ng ngu n v n bên trong không đ

đáp ng nhu c u cho đ u t , nh t là đ i v i các doanh nghi p đang trong quá
trình t ng tr

ng. i u đó đòi h i các doanh nghi p ph i tìm ki m ngu n v n

t bên ngoài doanh nghi p.
1.1.2.2. Ngu n v n bên ngoài doanh nghi p.
Ho t đ ng đ u t không ch đ n thu n là đ tái s n xu t gi n đ n mà là
đ u t đ tái s n xu t m r ng, đây m i là chi n l
doanh nghi p.

th c hi n các d án đ u t , tr
15

c đ u t lâu dài c a các

ng h p đư huy đ ng h t các


ngu n v n bên trong doanh nghi p mà v n không đ đáp ng nhu c u v n
đ u t thì các doanh nghi p bu c ph i tìm ki m các ngu n tài tr bên ngoài.

Cùng v i s phát tri n c a n n kinh t th tr
hình th c và ph

ng đư làm n y sinh nhi u

ng pháp m i cho phép doanh nghi p huy đ ng v n t bên

ngoài. Doanh nghi p có th huy đ ng v n t bên ngoài ch y u sau:
+ Vay Ngân hàng th

ng m i ho c các t ch c tài chính khác.

+ Huy đ ng v n góp liên doanh, liên k t.
+ Tín d ng th

ng m i c a nhà cung c p.

+ Thuê tài s n.
+ Huy đ ng v n b ng phát hành ch ng khoán qua th tr
khoán. (

ng ch ng

i v i m t s lo i hình doanh nghi p).

Khi huy đ ng v n cho đ u t phát tri n, thông th

ng nhà qu n lý

doanh nghi p ph i gi i quy t, cân nh c các v n đ sau:

+ Xác đ nh c c u v n ch s h u và v n huy đ ng bên ngoài.
+ L a ch n hình th c huy đ ng v n sao cho có th h p d n các nhà đ u
t đ huy đ ng v n đ
ki m đ

c thành công.

ng th i đ m b o doanh nghi p ti t

c chi phí s d ng v n.

 Vay v n dài h n c aăcácăNgơnăhƠngăth

ngăm i và các t ch c

tín d ng khác.
Trong n n kinh t th tr

ng, vi c huy đ ng v n t ngu n v n tín d ng

ngân hàng, các t ch c tài chính, tín d ng là m t trong nh ng ngu n quan
tr ng đ tài tr v n cho doanh nghi p. Huy đ ng v n t các ngu n v n này
giúp cho doanh nghi p t ng kh n ng tài tr cho vi c m r ng và phát tri n
s n xu t kinh doanh, đ ng th i doanh nghi p c ng có th ph n ng linh ho t
tr

c nh ng bi n đ ng c a n n kinh t . N u đi u ki n kinh t không thu n l i,

gây khó kh n cho ho t đ ng kinh doanh doanh nghi p có th thông qua vi c
hoàn tr n vay đ thu h p quy mô kinh doanh. Nh ng n u đi u ki n kinh

16

Thang Long University Libraty


doanh thu n l i, doanh nghi p mu n m r ng quy mô kinh doanh thì có th
huy đ ng thêm v n vay c ng khá d dàng nh t là v i doanh nghi p làm n có
uy tín.
Trong quá trình ho t đ ng, các doanh nghi p th

ng vay dài h n ngân

hàng đ đ m b o ngu n tài chính cho các d án đ u t m i, m r ng ho c đ u
t chi u sâu c a doanh nghi p. Theo tính ch t và m c đích s d ng ti n vay,
có th phân chia vay dài h n ngân hàng thành các lo i:
+ Vay đ u t tài s n c đ nh.
+ Vay hình thành v n l u đ ng th

ng xuyên.

Vay v n đ u t c a Ngân hàng th
khác là ph

ng m i và các t ch c tín d ng

ng th c huy đ ng v n tài h n đ

c các doanh nghi p áp dung

ph bi n nh t hi n nay.

 Ngu n v n tín dung ngân hàng có u đi m sau:
+ Góp ph n t ng ngu n v n kinh doanh c a doanh nghi p, đáp ng nhu
c uđ ut .
+ Không làm m t quy n qu n lý, quy n ki m soát đ i v i doanh
nghi p.
Khi các ch s h u doanh nghi p không mu n chia s quy n qu n lý và
ki m soát doanh nghi p cho các thành viên m i, h có th s d ng m t kênh
huy đ ng là thông qua vay dài h n v i các t ch c tài chính, tín d ng.
+ Chi phí tài tr th p.
Do ng

i vay th

ng th

ng l

ng tr c ti p v i nhà tài tr nên đư

gi m thi u chi phí tài tr v n. Bên c nh đó, doanh nghi p l a ch n các d ch
v t t nh t c a các ngân hàng đ huy đ ng v n và có chi phí s d ng v n r
h n chi phí s d ng v n ch s h u.
+ Doanh nghi p l a ch n đ

c lo i ti n t đi vay có hi u qu nh t, phù

h p v i nhu c u s d ng v n cho d án đ u t .
17

 Bên c nh nh ng u đi m thì ngu n tài tr này c ng có nh ng nh

c

đi m sau:
+

i v i các doanh nghi p nh , quy mô v n ít, ch a có uy tín thì vi c

vay v n ngân hàng là h t s c khó kh n do các đi u ki n tín ch ng ch t ch
nh ph i có ph

ng án kinh doanh kh thi, ph i có tài s n đ m b o cho s

ti n vay.
+ Doanh nghi p ph i ch u s ki m soát c a ngân hàng đ i v i vi c huy
đ ng và s d ng ti n vay, chi phí s d ng v n (lãi ti n vay).
+ Vi c huy đ ng ngu n v n vay dài h n c a doanh nghi p t các ngân
hàng th

ng mai, các t ch c tài chính tín d ng khác nhau (các công ty tài

chính, công ty b o hi m, qu h tr phát tri n,...) c ng ch có gi i h n nh t
đ nh. Do các t ch c này c ng là ng
các ngân hàng th

ng m i th

i đi vay r i cho vay v n. Thêm vào đó

ng đ t tr ng tâm vào th tr

ng tín d ng ng n

h n. Hi n nay cho vay ng n h n chi m t tr ng trên 70% t ng h n m c tín
d ng c a phân hàng, ph n còn l i là cho vay trung và dài h n. Còn v i các t
ch c tài chính tín d ng khác l i ch u s h n ch v v n đi u l ho c gi i h n
c a lu t pháp v ph m vi huy đ ng v n. Vì v y, quy mô ngu n v n tín d ng
mà doanh nghi p có th huy đ ng t các t ch c tài chính tín d ng này có
nhi u h n ch .
Trong đi u ki n đó, các doanh nghi p có th tính t i kh n ng huy
đ ng v n vay dài h n khác trên th tr

ng thông qua phát hành trái phi u

doanh nghi p ( hay trái phi u công ty) ho c s d ng thuê tài chính.
 Huyăđ ng v n qua hình th c thuê tài chính.
M t trong nh ng gi i pháp tài tr quan tr ng cho vi c mua các tài s n
c a doanh nghi p đó là thuê tài chính. Thuê tài chính còn g i là thuê v n là
ph

ng th c tài tr tín d ng trung và dài h n không th h y ngang. Theo

ph

ng th c này, ng

i cho thuê th

ng mua tài s n, thi t b theo yêu c u

18

Thang Long University Libraty


c a ng

i thuê và n m gi u quy n s h u đ i v i tài s n cho thuê. Ng

i

thuê s d ng tài s n thuê và thanh toán ti n thuê trong th i h n đư th a thu n.
Không đ
đ

c h y b h p đ ng tr

c h n. K t thúc th i h n thuê, bên thuê

c chuy n quy n s h u, mua l i ho c ti p t c thuê tài s n đó tùy theo các

đi u ki n đư th a thu n trong h p đ ng thuê.
Theo y ban tiêu chu n k toán qu c t (IASC), có 4 tiêu chu n làm c
s chung đ phân lo i và nh n bi t các h p đ ng thuê tài s n:
- Quy n s h u tài s n thuê có đ

c chuy n giao cho ng

i thuê khi

k t thúc h p đ ng không? N u có thì đó là giao d ch thuê tài chính.
- H p đ ng có quy đ nh quy n ch n mua tài s n thuê khi k t thúc h p
đ ng v i giá th p h n giá tr tài s n thuê t i th i đi m k t thúc h p đ ng
không? N u có thì đó là giao d ch thuê tài chính.
- Th i gian c a h p đ ng thuê có chi m ph n l n th i gian h u d ng
c a tài s n? N u th a mãn thì giao d ch thu c thuê tài chính.
- Giá tr hi n t i c a toàn b ti n thuê t i thi u do ng
ho c l n h n giá tr th tr

ng c a tài s n

i thuê tr b ng

th i đi m ký k t h p đ ng? N u

th a mãn thì giao d ch thu c thuê tài chính.
T t c m i giao d ch thuê tài s n n u th a mãn m t trong b n tiêu
chu n trên đ u thu c ph

ng th c thuê tài chính.

Trên c s các tiêu chu n phân lo i c a IASC, m i qu c gia đ u có quy
đ nh c th v tiêu chu n nh n bi t thuê tài chính phù h p v i đi u ki n c th
c a n

c mình.

Vi t Nam, theo quy đ nh hi n hành (Ngh đ nh

65/2005/N -CP), m t giao d ch cho thuê tài chính ph i th a mãn m t trong

các đi u ki n sau:
-

Khi k t thúc th i h n cho thuê theo h p đ ng, bên thuê đ

s h u tài s n thuê ho c đ

c quy n

c ti p t c thuê theo s th a thu n c a hai bên.

19


-

N i dung h p đ ng thuê có quy đ nh: Khi k t thúc th i h n thuê,

bên thuê đ

c quy n l a ch n mua l i tài s n thuê theo giá danh ngh a th p

h n giá tr th c t c a tài s n thuê t i th i đi m mua l i.
-

Th i h n cho thuê c a tài s n t i thi u ph i chi m ph n l n th i

gian s d ng kinh t c a tài s n cho dù không có s chuy n giao quy n s
h u.
-

T i th i đi m kh i đ u thuê tài s n, giá tr hi n t i c a kho n thanh

toán ti n thuê t i thi u chi m ph n l n giá tr h p lý c a tài s n thuê.
Thông th

ng, trong kho n ti n thuê mà ng

i thuê tr cho ng

i cho

thuê theo đ nh k bao g m ti n v n g c, ti n lãi tín d ng, chi phí qu n lý và
ph n l i nhu n h p lý. Do v y, n u xét theo góc đ ng

i thuê thì thuê tài

chính là m t hình th c vay trung h n ho c dài h n còn theo góc đ ng

i cho

thuê thì đây là hình th c tài tr tín d ng.
Cùng v i s phát tri n c a n n kinh t th tr

ng, các hình th c giao

d ch thuê tài chính c ng phát tri n ngày càng phong phú, đa d ng. Các hình
th c giao d ch thuê tài chính đi n hình bao g m:
+ Thuê tài chính v i s tham gia c a ba bên.
+ Thuê tài chính v i s tham gia c a hai bên.

+ Bán và thuê l i.
+ Thuê giáp l ng.
+ Thuê mua tr góp.


i v i các doanh nghi p s d ng thuê tài chính có nh ng đi m l i

sau:
- S d ng hình th c thuê tài chính giúp cho doanh nghi p không ph i
huy đ ng t p trung t c th i l

ng v n l n đ mua tài s n.

Do v y, doanh nghi p v n m r ng đ
l nh th tr

c s n xu t kinh doanh và chi m

ng mà không ph thu c vào quy mô c ng nh s eo h p v v n
20

Thang Long University Libraty


c a mình. M t khác, vi c s d ng hình th c bán và thuê l i có th giúp cho
doanh nghi p t ng thêm v n l u đ ng.
- S d ng ph

ng th c thuê tài chính giúp doanh nghi p ( nh t là các

doanh nghi p v a và nh ) có th d dàng trong vi c huy đ ng s d ng v n
vay.
Do đ c thù c a thuê tài chính là ng

i cho thuê không đòi h i ng

thuê ph i th ch p tài s n (m c dù có th tr tr
đ u).

i đi

c m t t l ti n thuê ban

ây là u th r t l n c a thuê tài chính so v i tín d ng thông th

ng.

i u này r t có Ủ ngh a đ i v i các doanh nghi p v a và nh , nh ng doanh
nghi p m i thành l p ch a có nhi u uy tín v i ngân hàng trong vi c huy đông
các ngu n v n tín d ng đáp ng nhu c u m r ng kinh doanh.
- S d ng ph

ng th c thuê tài chính giúp doanh nghi p th c hi n

nhanh chóng d án đ u t , n m b t các th i c trong kinh doanh.
Doanh nghi p gi m thi u th i gian đ u t làm t ng c h i kinh doanh
và chi m l nh th tr

ng. Trong ph

ng th c thuê tài chính, ng

quy n ch n tài s n, thi t b và th a thu n tr
xu t hay ng

i thuê có

c h p đ ng thi t b v i nhà s n

i cung ng, sau đó m i yêu c u bên cho thuê (công ty cho thuê

tài chính) tài tr , vì v y s rút ng n th i gian ti n hành đ u t vào tài s n, thi t
b.
- Giúp doanh nghi p đi thuê nhanh chóng đ i m i thi t b , công ngh .
Thông th

ng các tài s n c đ nh thuê tài chính có th i gian thu h i

v n trong kho ng th i gian t 60 – 70% th i gian s d ng h u ích c a tài s n.
i u này t o đi u ki n đ các doanh nghi p đi thuê có th thu h i v n nhanh,
ph c v k p th i nhu c u đ i m i máy móc thi t b , nâng cao không ng ng
hi u qu và n ng l c c nh tranh c a các doanh nghi p.
Ngoài ra v i vi c xác đ nh th i h n thanh toán linh ho t h n so v i vay
c a ngân hàng: có th tr theo t ng tháng ho c t ng mùa v phù h p v i
21


doanh nghi p, giúp doanh nghi p đ c ng th ng v m t tài chính, yên tâm h n
trong vi c ti n hành s n xu t kinh doanh.
 Nh

c đi m:

Thuê tài chính là m t ph

ng th c tài tr tín d ng trung và dài h n. Vì

v y nó c ng b c l h n ch , đó là doanh nghi p đi thuê ph i ch u chi phí s
d ng v n

m ct

ng đ i cao so v i tín d ng thông th

th i h n thuê dài và không đ

ng. Ngoài ra, do

c phép h y ngang h p đ ng vì v y bên thuê có

th ph i gánh ch u nhi u r i ro nh r i ro v tài chính ( s bi n đ ng c a t
giá h i đoán, v l m phát, v lãi su t ...), bên c nh đó là các r i ro v tài s n (
s ti n b c a khoa h c k thu t, s k t thúc chu k s ng c a s n ph m, ... ),
v s bi n đ ng c a c ch chính sách c a Nhà n

c.

Nh v y, vi c s d ng công c thuê tài chính s t o đi u ki n thu n l i
cho doanh nghi p th c hi n đ i m i máy móc thi t b , m r ng quy mô s n
xu t, t n d ng đ

c c h i kinh doanh nh m gia t ng giá tr c a doanh

nghi p. Tuy nhiên, vi c thuê mua tài chính c ng có b t l i l n khi giá tr thuê
mua c u thành trong chi phí l n ( đ c bi t là chi phí s d ng v n ) s làm t ng
giá thành nh h

ng tr c ti p đ n kh n ng c nh tranh c a doanh nghi p.

Hi n nay, Vi t Nam đư có 8 công ty cho thuê tài chính đang ho t đ ng
g m 5 công ty tr c thu c ngân hàng th
v nđ ut n

ng m i Nhà n

c và 3 công ty có

c ngoài. Ngoài ra có r t nhi u các công ty tài chính, qu đ u t

đư và đang ti p t c đ

c phát tri n m nh m trong th i gian t i. V v n t có

thì m c v n pháp đ nh do Chính ph quy đ nh đ i v i công ty cho thuê tài
chính trong n

c là 50 t đ ng, đ i v i công ty 100% v n n

c ngoài là 5

tri u USD. Các công ty th c hi n nhi u nghi p v cho thuê khác nhau, đa
d ng hóa các tài s n cho thuê, ph

ng th c thuê, m r ng quy mô đ i t

ng

cho thuê và thành ph n khách hàng tham gia. Ho t đ ng cho thuê tài chính đư
và đang h tr tích c c trong vi c cung c p các gi i pháp tài chính cho doanh
22

Thang Long University Libraty


nghi p, nh t là đ i v i doanh nghi p v a và nh . Do có kh n ng cung c p
ngu n v n trung và dài h n c a các công ty do thuê tài chính do doanh nghi p
nên ho t đ ng c a lo i hình tín d ng này có Ủ ngh a r t l n đ i v i s phát
tri n c a khu v c doanh nghi p v a và nh .
Tuy nhiên, khi c n v n đ đ i m i máy móc, công ngh ... thay vì đ n
các công ty cho thuê tài chính, các doanh nghi p l i tìm đ n các ngân hàng
m c dù th t c và đi u ki n cho vay
phát tri n, t tr ng c a th tr
d ng vào kho ng 15 – 20% thì
d ch v này

đây r t ch t ch . N u nh

các n

ng cho thuê tài chính đ i v i thì tr

c

ng tín

Vi t Nam t l này m i đ t 1,4%. Do v y,

Vi t Nam ch a có đóng góp đáng k cho các doanh nghi p

trong vi c huy đ ng v n và c i ti n công ngh .
 Huyăđ ng v n góp liên doanh, liên k t.
ây là hình th c doanh nghi p kêu g i v n góp liên doanh t

bên

ngoài, đ u t v n vào doanh nghi p mình đ cùng nhau th c hi n m t k
ho ch kinh doanh ho c m t d án c th có tính kh thi. Huy đ ng v n liên
doanh liên k t là hình th c huy đ ng v n trung và dài h n khá ph bi n trong
n n kinh t th tr

ng.

Trong hình th c kiên doanh các doanh nghi p tham gia góp v n s n
xu t kinh doanh trong th i gian t
phân chia l i nhu n theo t l t

ng đ i dài, ch u trách nhi m chung và

ng ng v i ph n đóng góp. Liên doanh này

có th th c hi n trong khuôn kh m t doanh nghi p đư có s n, các t ch c,
doanh nghi p khác góp v n vào liên doanh v i doanh nghi p đó ho c c ng có
th th c hi n liên doanh b ng cách cùng góp v n đ l p nên m t đ n v kinh
t m i. Hình th c liên doanh, liên k t có th đ

c chia ra làm hai tr

ch y u sau:
- Liên doanh đ thu hút v n đ u t nh m m r ng s n xu t.

23

ng h p


ây là hình th c huy đ ng v n c a các doanh nghi p, các nhà đ u t
khác cùng góp v n vào doanh nghi p có nhu c u đ u t m r ng s n xu t
kinh doanh, hình th c liên doanh này có đ c đi m:
+ Hình th c này áp d ng khi doanh nghi p thi u v n và không th huy
đ ng t các ngu n khác đ bù đ p thi u h t v v n đ đ u t m r ng s n
xu t kinh doanh.
+ Có th liên doanh thành l p m t doanh nghi p m i và có th góp v n
liên doanh ngay trong ho t đ ng kinh doanh c a doanh nghi p.
+ Phân ph i k t qu thu đ
n

c sau khi đư th c hi n ngh a v v i Nhà

c.
- Liên doanh nh m khai thác t i đa l i th c a các bên liên doanh.

ây c ng là hình th c liên doanh t

ng đ i ph bi n. M i bên liên

doanh có nh ng l i th riêng nh : uy tín, công ngh , th tr

ng, bí quy t công

ngh ... cùng góp v n đ liên doanh nh m khai thác t i đa l i th c a các bên.
Hình th c này có đ c đi m:
+ Thông th

ng các doanh nghi p, nhà đ u t góp v n đ liên doanh

thành l p doanh nghi p m i đ s n xu t bán s n ph m vào th tr
ng , th tr

ng còn b

ng ngách.

+ Liên doanh đ s n xu t s n ph m hàng hóa m i, khác bi t so v i các
s n ph m hàng hóa d ch v trong n
n

c đ kinh doanh t i th tr

ng trong

c và xu t kh u.

+ Hình thành nên các Công ty con c a các doanh nghi p có v n góp và

là đi u ki n đ áp d ng khoa h c k thu t cao.
Nh v y, vi c huy đ ng v n liên doanh, liên k t v i các doanh nghi p
khác v b n ch t c ng là m t kênh huy đ ng v n c a doanh nghi p đ th c
hi n đ u t hi n đ i hóa c s v t ch t k thu t. Doanh nghi p có th liên
doanh v i các lo i hình doanh nghi p khác nhau nh doanh nghi p nhà n

c,

24

Thang Long University Libraty


doanh nghi p t nhân ho c v i các công ty n

c ngoài. V i hình th c này,

doanh nghi p không ch huy đ ng đ s v n cho ho t đ ng kinh doanh c a
mình mà còn thu hút đ

c công ngh m i ho c kinh nghi m c a các đ i tác,

đ ng th i chia s r i ro trong kinh doanh.
 Huyăđ ng v n t th tr
Thông qua th tr
m ts l

ng ch ng khoán.

ng ch ng khoán, doanh nghi p có th huy đ ng đ

c

ng v n nhàn r i l n trong dân c đ ph c v đ u t dài h n đáp

ng nhu c u đ u t phát tri n s n xu t, xây d ng c s v t ch t k thu t m i.
Khi th tr

ng ch ng khoán càng phát tri n, các công c huy đ ng v n càng

tr nên phong phú, đa d ng, doanh nghi p có th huy đ ng v n b ng các công
c tài chính nh : c phi u, trái phi u, c phi u u đưi, ch ng ch qu đ u t
ch ng khoán...
Doanh nghi p có th phát hành trái phi u (đ i v i công ty TNHH và
công ty c ph n) ho c c phi u (đ i v i công ty c ph n) đ huy đ ng v n
cho d án đ u t , đ i m i công ngh s n xu t. Khi đó chi phí s d ng v n hay
lãi su t ph i tr s do th tr

ng tài chính xác đ nh. Th tr

ng tài chính ho t

đ ng càng hi u qu thì chi phí s d ng v n càng ph n ánh đúng b n ch t r i
ro c a đ u t và kh n ng ch p nh n r i ro c a các nhà đ u t trên th tr

ng.

i u này nói chung d n đ n chi phí v n th p h n và kh n ng thu hút ngu n

v n c ng thu n l i h n.
Các hình th c huy đ ng v n đ u t t th tr

ng ch ng khoán c a

doanh nghi p:
 Huyăđ ng v n t phát hành c phi uăth

ng.

đáp ng nhu c u t ng v n m r ng kinh doanh, doanh nghi p có th
l a ch n ph
th

ng pháp huy đ ng t ng v n b ng cách phát hành thêm c phi u

ng. Các nhà đ u t d a trên nh ng thông tin c a doanh nghi p và thông

tin c a các công ty ch ng khoán, t v n ch ng khoán đ quy t đ nh l a ch n
25