NGHIÊN cứu ẢNH HƯỞNG của cán DAO GIẢM CHẤN lên độ BÓNG bề mặt CHI TIẾT TIỆN lỗ

DANH SÁCH CÁC HÌNH
Hình 1.1 : Máy ti n CNC 6 tr c MAXXTURN 65 .....................................................4
Hình 1.2 : M nh h păkimăđ

c sử d ng làm thí nghi m ............................................4

Hình 2.1 : H th ng công ngh ...................................................................................6
Hình 2.2 : Chuy năđ ngăc ăb n khi ti n .....................................................................8
Hìnhă3.1:ăMôăhìnhăc ăb n c a máy ti n v i 2 tr c t aăđ và chi u c a ...................10
tr c t aăđ ..................................................................................................................10
Hình 3.2: Hình d ng m t s lo i m nh dao ..............................................................11
Hình 3.3: H th ng dao T-MAX P ............................................................................12
Hình 3.4: H th ng dao T-MAX U ...........................................................................12
Hình 3.5: H th ng dao c tăđ t T-MAX Q ...............................................................12
Hình 3.6: H th ng dao ti n ren T-MAX U ..............................................................12
Hình 3.7: Ti n tinh m t ngoài ...................................................................................13
Hình 3.8: Ti n tinh m t trong ....................................................................................13
Hình 3.9: Hình nh c a máy ti n 6 tr c MAXXTURN 65 .......................................16
Hình 3.10: B ngăđi u khi n và giao di nămƠnăhìnhăđi u khi n c a máy .................16
Hình 3.11: Mâm c p c a máy ...................................................................................17
Hình 3.12:

dao c a máy, máy có th ch aăđ

c 12 dao .......................................17

Hình 3.13 : Thông s máy ti n EMCO MAXXTURN 65 ........................................18
Hình 4.1 : B m t c a chi ti tăđưăgiaăcôngăsauăkhiăđ

căphóngăđ i ..........................24

Hình 4.2 : Chi u cao nh p nhô b m t ......................................................................25
Hình 4.3 : Kí hi uăđ bóng theo Ra và Rz ................................................................25
Hình 4.4 : Th hi năđ nhám trên b n v ..................................................................26
Hình 4.5 : Cách ghi m t s b m t có chung c păđ nhám.......................................27
Hình 4.6: Th hi n sự phơnăchiaăđ nhám trên cùng m t b m t .............................28
Hình 4.7: Ký hi uăđ nhám c a m tărĕng,ăthen hoa..................................................28
Hìnhă4.8:ăCáchăghiăđ nhám ren ...............................................................................28

viii


Hình 5.1 : nhăh

ng chi u dày c t a và b r ng c tăbăđ n tần s daoăđ ng f và biên

đ daoăđ ng A khi ti n. .............................................................................................41
Hình 5.2 :

nhăh

ng c a t căđ c tăVăvƠăgócătr

căđ năbiênăđ daoăđ ng A khi

ti n. ............................................................................................................................41
Hình 5.3 :

nhăh

ng c aăgócănghiêngăchínhăđ n tần s făvƠăbiênăđ daoăđ ng A

khi ti n .......................................................................................................................42
Hình 5.4 : Lẹo dao năđ nh và lẹo dao chu kỳ ..........................................................43
Hình 5.5 : D ng lẹo dao và quan h giữa t căđ c t và chi u cao lẹo dao................44
Hìnhă5.6ă:ăRungăđ ng tự kích thích do hi u ng tái sinh ..........................................46
Hình 5.7 :

nhăh

ng c aăgócăđ n chi u dày c t ....................................................47

Hình 5.8a: Mô t rungăđ ng tự kích thích không tái sinh .........................................49
Hình 5.8b: Mô t rungăđ ng tự kích thích không tái sinh .........................................49
Hình 5.9 : nhăh
Hình 5.10 :

nhăh

ng c aăh

ng lực c tăđ nărungăđ ng c a máy ...........................50

ng c aăđ m m dẻo c aăphôiăđ n chi u sâu c t t i h n khi ti n

...................................................................................................................................51
Hình 5.11 :

nhăh

ng c aăbăđ n A ........................................................................52

Hình 5.12 :

nhăh

ng c aăSăđ n A ........................................................................52

Hình 5.13 :

nhăh

ng c aăVăđ n A. ......................................................................23

Hình 5.14. nhăh

ng c aăVăđ n A .........................................................................23

Hình 5.15. nhăh

ng c aăgócăsauăđ n chi u sâu c t t i h n ..................................53

Hình 5.16 : Sự ph thu c c a chi u r ng c t t i h năvƠoăgócăđi u ch nh t i h năđ t
đ

c là nh nh t. .......................................................................................................54

Hình 5.17 : nhăh

ng c a góc nghiêng c a quá trình c t.......................................55

Hình 5.18 : Sự ph thu c c a chi u sâu c t t i h n vào th i gian c t c a dao. ........56
Hình 5.19 :

nhăh

ng c a chi u sâu c tăvƠăbánăkínhăđ nhădaoăđ năh

ng c a lực

c tăđ ng lực h c ........................................................................................................57
Hình 5.20 : nhăh

ng c a t căđ c tăđ n chi u r ng c t t i h n khi ti n ..............57

Hình 5.21 : Cán dao carbide ......................................................................................60
Hìnhă5.22ă:ăCánădaoăcarbideăc

ng lực ....................................................................60

ix


Hình 5.23 : Cán dao gi m ch n .................................................................................61
Hình 5.24 : M i liên h bánăkínhăl ỡi dao và lực c t ...............................................61
Hình 5.25 : Thoát phoi trong quá trình ti n l ..........................................................62
Hình 6.1: C u t o cán dao gi m ch n .......................................................................64
Hình 7.1 : Máy EMCO MAXXTURN-65 ................................................................70
Hình 7.2: M nh insert TCMT 09 02 04-PF ..............................................................70
Hình 7.3 : Thông s kíchăth
Hìnhă7.4ă:ăCánădaoăth

c cán dao Silent tool..................................................71

ng ........................................................................................71

Hình 7.5 : Gia công trên dao Silent tool ...................................................................75
Hìnhă7.6ă:ăGiaăcôngătrênădaoăth

ng .........................................................................75

Hình 7.7 : M u thép C45 sau khi gia công................................................................75
Hìnhă7.8ă:ăTh

c c p .................................................................................................76

Hìnhă7.9ă:ăMáyăđoăđ nhám Mitutoyo SJ-301ăvƠăcĕnăm u .......................................76
Hìnhă7.10ă:ăĐoăđ nhám v iămáyăđoăMitutoyo SJ-301 .............................................76
Hình 7.11: K t qu đ nhám từ máy .........................................................................77
Hình 7.12 : Ma tr năđ th cho k t qu thí nghi m trên thép C45 ............................81
Hình 7.13 : Ma tr năđ th cho k t qu thí nghi m trên nhôm 6061 .........................97
Hình 7.14 : Ma tr năđ th cho k t qu thí nghi m trên gang xám .........................113
Hình 7.15 : Chi ti tă đ
th

cc tg t

t că đ cao khi sử d ng cán gi m ch n và cán

ng .....................................................................................................................114

x


DANH SÁCH CÁC B NG
B ng 3.1 : B ng thông s chi ti t c a máy EMCO MAXXTURN 65 ......................19
B ng 4.1 : Các giá tr thông s đ nhám b m t (TCVN 2511 - 78) ........................29
B ng 4.2 : B ngăđ chính xác gia công khi ti n .......................................................30
B ng 7.1: Thành phần hóa h c thép C45 ..................................................................68
B ngă7.2ă:ăC ătínhăc a thép C45 ...............................................................................68
B ng 7.3 : Thành phần hóa h c nhôm 6061 .............................................................68
B ng 7.4 : Thành phần hóa h c gang xám ................................................................70
B ng 7.5 : Ch đ c t khuy n cáo c a NSX cho m nh TCMT 09 02 04-PF ...........71
B ng 7.6 : B ng ch đ c tăđ

c ch năđ thí nghi m...............................................72

B ng 7.7 : B ng thí nghi m chi ti t ..........................................................................73
B ng 7.8 : K t qu thí nghi m cho thép C45 ............................................................77
B ng 7.9 : K t qu thí nghi m cho nhôm 6061 ........................................................79
B ng 7.10 : K t qu thí nghi m cho gang xám .........................................................80

xi


M CL C
NHI M V LU NăVĔNăTH CăSĨ......................................................................... I
L I C M T ......................................................................................................... IV
TÓM T T ................................................................................................................. V
SUMARY ................................................................................................................ VI
L IăCAMăĐOAN ..................................................................................................VII

DANH SÁCH CÁC HÌNH.................................................................................. VIII
DANH SÁCH CÁC B NG .................................................................................... XI
CH

NGă1ă: T NG QUAN....................................................................................1

1.1.

TÍNH C P THI T C AăĐ TÀI ........................................................................1

1.2.

CÁC K T QU NGHIÊN C UăTRONGăVĨăNGOĨIăN

1.3.

M CăĐệCHăC AăĐ TÀI. ................................................................................2

1.4.

NHI M V C AăĐ TÀI VÀ GI I H NăĐ TÀI. ................................................3

CăĐẩăCỌNGăB

. .............2

1.4.1. Nhiệm vụ đề tài........................................................................................3
1.4.2. Giới h n đề tài ........................................................................................3
1.5.
CH

PH

NGăPHỄPăNGHIểNăC U.........................................................................5

NGă2ă:ăC ăS

LÝ THUY T C T G T KIM LO I ...............................6

2.1.

GI I THI U CHUNG.......................................................................................6

2.2.

CÁC CHUY NăĐ NGăC ăB N KHI C T G T ...................................................7

CH

NGă3ă:ăCỌNGăNGH TI N NC/CNC VÀ MÁY TI N CNC 6 TR C

MAXXTURN 65 ......................................................................................................10
3.1.

CÔNG NGH L P TRÌNH TI N NC/CNC [2]. ...............................................10

3.1.1. Cơ sở lập trình tiện ...............................................................................10
3.1.2. Máy tiện và hệ trục tọa độ máy tiện CNC .............................................10
3.1.3. Dao tiện CNC ........................................................................................11

3.1.4. Công nghệ lập trình tiện NC .................................................................14
3.2.
CH

GI I THI U V MÁY TI N 6 TR C MAXXTURN 65 ..................................15
NGă4ă:ăĐ

NHÁM B M T CHI TI T MÁY ........................................24

4.1.

KHÁI NI M .................................................................................................24

4.2.

CH TIểUăĐỄNHăGIỄ ....................................................................................24

4.3.

KÝ HI UăĐ NHÁM .....................................................................................26

4.4.

NHăH

NGăĐ NHỄMăĐ N KH NĔNGăLĨMăVI C C A CHI TI T...............31

4.5.

PH

NGăPHAPăD T D BONG B M T ........................................................33

4.6.

PH

NGăPHỄPăĐỄNHăGIỄăĐ BÓNG B M T ..............................................33

CH

NGă5ă:ăRUNGăĐ NGăTRONGăGIAăCỌNGăC

KHÍ ậ CÁC BI N

PHÁP GI MăRUNGăĐ NG ..................................................................................35
5.1.

RUNGăĐ NG TRONG QUÁ TRÌNH C T .........................................................35

5.2.

CÁC D NGăRUNGăĐ NG VÀ NGUYÊN NHÂN GÂYăRAăRUNGăĐ NG. .............36

5.2.1. Rung động cưỡng b c ...........................................................................36
5.2.2. Rung động riêng. ...................................................................................38
5.2.3. Rung động tự kích thích. .......................................................................38
5.3.

CÁC Y U T

NHăH

NGăĐ NăRUNGăĐ NG TRONG GIA CÔNG ..................49

5.3.1. Vị trí tương đối giữa dao và phôi ..........................................................49
5.3.2.

nh hưởng c a độ mềm dẻo c a phôi. ..................................................50

5.3.3.

nh hưởng c a điều kiện cắt đến rung động c a quá trình cắt. ...........51

5.3.4.

nh hưởng c a chiều rộng lớp cắt b .....................................................51

5.3.5.

nh hưởng c a chiều dày cắt a .............................................................52

5.3.6.

nh hưởng c a vận tốc cắt v .................................................................52

5.3.7.

nh hưởng c a thông số hình học.........................................................53

5.3.8.

nh hưởng c a tốc độ cắt .....................................................................57

5.3.9.

nh hưởng c a vật liệu .........................................................................58

5.4.

GI IăPHỄPăĐ GI MăRUNGăĐ NG................................................................58

5.4.1. Nhóm các gi i pháp chung....................................................................58


5.4.2. Nhóm các gi i pháp cụ thể liên quan trực tiếp đễn việc chọn cán dao và
dao gia công lỗ ..................................................................................................59
CH

NGă6ă:ăCÁNăDAOăGI M CH N (SILENT TOOL). C U T O VÀ

KH NĔNGăGI M CH N ....................................................................................64
6.1.

C U T O VÀ NGUYÊN LÝ HO TăĐ NG .......................................................64

6.2.

KH NĔNGăCH NGăRUNGăĐ NG C A DAO GI M CH N ..............................65

6.3.

TệNHă UăVI T .............................................................................................65

5.4.3. Lợi ích ...................................................................................................65
5.4.4. Tính năng ..............................................................................................65
5.4.5.

ng dụng ...............................................................................................66

5.4.6. Lời khuyên .............................................................................................66
CH

NGă7ă:ăNGHIểNăC U TH C NGHI M V

DAO GI M CH NăĐ NăĐ

NHăH

NG C A CÁN

BÓNG B M T CHI TI T................................67

7.1 QUY TRÌNH GIA CÔNG M U............................................................................67
7.2 ĐO K T QU THÍ NGHI M ...............................................................................76
7.3 K T QU THÍ NGHI M ....................................................................................77
7.4 NH NăXÉTăĐỄNHăGIỄăS LI U THÔNG QUA BI UăĐ ......................................81
CH

NGă8ă:ăăK T LU N VÀ TRI N V NG C AăĐ TÀI ........................116

8.1. K T LU N ..................................................................................................116
8.2. KHUY N NGH ..........................................................................................116
TÀI LIÊU THAM KH O ....................................................................................117


CH
1.1.

NG 1 : T NG QUAN

Tính c p thi t c aăđ tài

Vi c nghiên c u nhăh

ng c a các y u t công ngh lên ch t l

ng s n ph m là

không m y xa l trongălƿnhăvựcăc ăkhí,ăcóăr t nhi u công trình khoa h c nghiên c u
v v năđ này mà d dàng nh n th y nh tăđóălƠănhững ki n th căc ăkhíănh ăcôngă
ngh ch t oămáyămƠăchúngătaăđangăđ

c h c t p,ălƿnhăh iăngƠyănayăcũngălƠănhững

công trình nghiên c u thử nghi m hàng ch c, hƠngătrĕmălầnăđầy v t v c a những
ng

iăđiătr

căvƠăc ăkhíăcóăl còn r t nhi u khía c nhăđ cho th h trẻ chúng ta ti p

t c khai thác, nghiên c uăđ c ng hi n những tri th c có giá tr cho th h sau này.
Nghiên c u các y u t

nhăh

ngăđ n ch tăl

các y u t ngo i c nh, v t li u,ăt

ngăgiaăcôngănh ăh th ng công ngh ,

i ngu i có l là m tăđ tài không d dàng gì k t

thúc khi công ngh ngày càng có sự thayăđ iăđángăk v c dao , máy móc, và v t
li u gia công choănênăđơyălƠăm tăđ tài có l còn t n r t nhi u công s c, gi y mực
đ nghiên c u v nó. Nóiăđ n ch tăl

ng gia công không th khôngăđ c păđ năđ

bóng b m t m t chi ti tăvƠăđ nhám là ch tiêuăđ đánhăgiáăđi u này. Đ n th iăđi m
hi n t iăđưăcóăkháănhi u nghiên c u v

nhăh

ngăcácăph

ngăphápăc t g t, thông

s c t g t, h th ng công ngh …ălênăđ nhám b m t trong quá trình gia công trên
máy v nănĕngăcũngănh ămáyăCNC.ăTuyănhiênăvi c nghiên c u nhăh

ng c a cán

dao gi m ch n (m t công ngh m i trong gia công c t g t)ăđ năđ bóng b m t chi
ti tăthìăch aăcóăcôngătrìnhănƠoănghiênăc u v nó, do công ngh nƠyăch aăđ
bi n

c ph

Vi t Nam, do v y vi c kh o sát nó là r t cần thi tăvìăđ bóng b m t chi ti t

c ă khíă ngƠyă cƠngă đòiă h i kh c khe nên vi c sử d ng công ngh gi m ch n trong
t

ngălaiălƠăđi u ch c ch n.

V i gia công ti n l trongăthìăđ đ tăđ bóng cao r t khó vì khi l càng sâu thì cán
dao ti n ph iăthayăđ i,ăkhiăcánădaoăđ

căgáădƠiăthìăđ c ng vữngăcũngătừ đóăgi m

1


theo và từ đóăđ rungăđ ngăcũngăsinh ra càng nhi u và nhăh

ng trực ti păđ năđ

bóng, nhám b m t gia công.
Xu t phát từ nhu cầuă nh ă v yă ng
h

i nghiên c u ch nă đ tƠiă :ă ắă Nghiênă c u nh

ng c a cán dao gi m ch nălênăđ bóng b m t chi ti t ti n l ”

1.2.

Các k t qu nghiên c u trong và ngoài n

căđưăcôngăb .

Nhìnăchungăđưăcóăr t nhi u công trình nghiên c u v v năđ
công ngh đ n ch tăl
đóălƠă nhăh

ng chi ti t mà c th

nhăh

ng c a y u t

đơyătrongăđ tƠiămƠătôiăđangăthực hi n

ng c aădaoăđ năđ bóng b m t nh :

Đ tƠi:ăắăNghiênăc u nhăh

ng c a ch đ c tăđ năđ nhám b m t khi gia công

trênămáyăphayăCNC”ăc aăTr

ngăTh Ng căNh ăậ Đ i H căĐƠăN ng

Nghiên c uăxácăđ nh ch đ c t cho máy phay CNC c a vi năc ăkhíăậ Đ i h c bách
khoa Hà N i
BƠiăbáo:ăắSự nhăh

ng c aăbánăkínhădaoăđ n ch tăl

ng b m t gia công trên máy

ti n CNC”ăc a th c s Ph măVĕnăB ng ậ ĐHăCôngăNghi p Hà N i
…
Ngoài nhữngăđ tài nghiên c uănh ăv y thì hầu h t các thử nghi m v i dao lên ch t
l

ng b m t đ u đưă đ

c thực hi n b i các hãng dao tên tu i trên th gi iă nh ă

Mitsubishi,ăKyocera,ăTungaloy,Walter…những thử nghi m này hầuănh ăđ

c thực

hi n trên các lo i v t li u tiêu chu năvƠătrongăđi u ki n gia công khá hoàn h o cho
nên những k t qu nh năđ

căkháălỦăt

ng và t t nhiên những nghiên c uănƠyăcũngă

ph c v cho m c đíchă th

ngă m i c a h và các thông s đóă taă d dàng b t g p

trong các catologue c a nhà s n xu t, trong các h i ch th

ngăm i bi u di n công

ngh c a h . Tuyănhiênăch aăcóăcôngătrìnhănghiênăc u nào v
dao gi m ch n lênăđ bóng b m t chi ti t ti n l đ
1.3.

nhăh

ng c a cán

c công b .

M căđíchăc aăđ tài.

- Ti p c n công ngh m i c a cán dao gi m ch n.

2

- Nghiên c u nhăh

ng c a dao gi m ch n lênăđ bóng b m t chi ti t trên m t s

v t li u ph bi n t i Vi t Nam, và so sánh v iăcánădaoăbìnhăth
1.4.

ng

Nhi m v c aăđ tài và gi i h năđ tài.

1.4.1. Nhi m v đ tài
Xu t phát từ tênă đ tài và m că đíchă nêuă trênă thìă h

ng nghiên c u bao g m các

nhi m v sau:
- H th ng lý thuy t v c t g t kim lo i có liên quan, ch tăl
các y u t

nhăh

ngăđ n ch t l

ng b m t gia công và

ng b m t gia công

- Lý thuy t v sự rungăđ ng trong gia công bao g m nguyên nhân gây ra sự rung
đ ng,ărungăđ ng nhăh

đ

ngăđ n ch tăl

ngăgiaăcôngănh ăth nào và các gi i pháp

căđ xu tăđ gi mărungăđ ng

- L p quy trình thí nghi m
- Thí nghi m :
+ Chu n b phôi li uăđưăgiaăcôngăthô,2ălo iăcánădaoă(cánăth

ng và cán gi m ch n)

và m nh insert cho m i cán dao.
+ Chu n b máy móc, dao c và c t thử đ ki mă đ nh h th ng công ngh có n
không,ădaoăđưăgáăt tăch aă?
+ Ti n hành thí nghi m c t thử trên 3 lo i v t li u khác nhau cho 2 lo i cán dao
khácănhauă(cánădaoăth

ng và cán dao gi m ch n)

- Thu th p s li u
- Xử lý s li u, l p bi uăđ vƠăphơnătíchăđánhăgiáăk t qu
1.4.2. Gi i h năđ tài
Do còn nhi u h n ch v th iăgianăcũngănh ătrangăthi t b nên ph m vi nghiên c u
nh ăsauă:

3

- M uăđ
tr

c c t thử trên máy EMCO MAXXTURN-65 t i trung tâm công ngh cao

ngăĐ i h căS ăPh m K Thu t TP.HCM

Hình 1.1 : Máy ti n CNC 6 tr c MAXXTURN 65
- Thí nghi m ti n hành trên 2 lo i cán dao khácănhauă:ăcánăth ng và gi m ch năđ
có sự so sánh.
- M nhăinsertăđ

c sử d ng : TCMT 09 02 04-PF

Hình 1.2 : M nh h păkimăđ

c sử d ng làm thí nghi m

4


- Sử d ng 3 lo i v t li uăđ ti n hành thí nghi m : Thép C45, gang xám và nhôm
6061
- T p trung nghiên c u sự nhăh

ng các thông s c t g t (f, Vc ,ăap)ăđ năđ bóng

b m t chi ti t trên 2 cán dao
1.5.

Ph

ngăphápănghiênăc u.

- T p h p t t c cácăc ăs lý thuy tăliênăquanăđ năđ tài : lý thuy t c t g t, thông tin
v dao gi m ch n, t t c các k t qu thí nghi m c a hãng sanvik v cán dao gi m
ch n.
- L p quy trình thí nghi m
- Thu th p, xử lý s li u thực nghi m l p bi uă đ th hi n m i liên h giữa các
thông s
- Phân tích và xử lý s li u thực nghi măđ đ aăraăk t lu n

5


CH

NG 2 : C ăS

LÝ THUY T C T G T KIM
LO I

2.1.

Gi i thi u chung

Hi n nay có r t nhi uăph
cácăph

ngăphápăđ gia công kim lo i:ăĐúc,ărèn,ăcán,ăhƠnă...songă

ngăphápănƠyăc ăb n là t o phôi ho c các s n ph m thô s ,ăth

ngăđ chính

xácăvƠăđ bóng không cao.
Đ nơngăcaoăđ bóngăvƠăđ chính xác c a các chi ti t theo yêu cầu k thu t thì ph i
ti n hành gia công bằng c t g t kim lo i.
Gia công kim lo i bằng c t g t (giaă côngă c ă cóă phoi)ă t că lƠă bócă điă l pă ắkim lo i
thừa”ăđ t o nên hình dáng chi ti t phù h p v i yêu cầu k thu t c a chi ti t.
Cácăph

ngăphápăc t g t kim lo iăc ăb n: ti n, phay, bào, khoan, khoét, doa, chu t,

mài
H th ng thi t b dùngăđ hoàn thành nhi m v c t g tăđ

c g i là h th ng công

ngh , bao g m: Máy ậĐ gá ậ Dao ậ Chi ti t.

Hình 2.1 : H th ng công ngh
- Máy có nhi m v cung c pănĕngăl ng cần thi t cho quá trình c t g t.
6


- Đ gá có nhi m v xácăđ nh và giữ v tríăt

ngăquanăchínhăxácăgiữa dao, máy và

chi ti t gia công trong su t quá trình gia công chi ti t.
- Dao có nhi m v trực ti p c t b l pă ắkimă lo i thừa”ă raă kh i chi ti t nh nĕngă
l

ng c a máy cung c p thông qua các chuy năđ ngăt

- Chi ti tăgiaăcôngălƠăđ iăt
đ uăđ
2.2.

ngăđ i.

ng c a quá trình c t g t. M i k t qu c a quá trình c t

c ph n nh lên chi ti t gia công.
Các chuy năđ ngăc ăb n khi c t g t

Là những chuy năđ ngăt

ngăđ iăđ hình thành b m t gia công g i là chuy năđ ng

c t g t, có 2 lo i chuy năđ ng
- Chuy năđ ng c t chính : Là chuy năđ ngăc ăb năđ t o ra phoi c t, chuy năđ ng
tiêuăhaoănĕngăl

ng c t l n nh t

- Chuy nă đ ng ch y dao: Là chuy nă đ ng cần thi tă đ ti p t c t o ra phoi c t.
Chuy năđ ng ch y dao có th t nh ti n,ănh ngăcũngăcóăth quay.

- Chuy năđ ng ph : Bao g m các chuy năđ ngănh ăđ aădaoăvƠo,ălùiădaoăra,ăch y
dao v c t lần hai ...
V iăđ tài này ta ch quanătơmăđ n quá trình ti n:
- Khi ti n chuy năđ ng c t chính là chuy năđ ng quay tròn c a chi ti t, chuy năđ ng
ch y dao là chuy năđ ng t nh ti n c a dao.

7


Chuyển động
ch y dao

Chuyển động cắt chính

Hình 2.2 : Chuy năđ ngăc ăb n khi ti n
Chuy năđ ng c t chính và v n t c c t
Đ đ cătr ngăchoăchuy năđ ng chính, ta sử d ngăhaiăđ iăl

ng:

- V n t c c t Vc (t i m tăđi m) hay còn g i t căđ c t:ăLƠăl

ng d ch chuy năt

ngă

đ i giữaăl ỡi c t và chi ti t gia công trong m tăđ năv th i gian.
- S vòng quay n (ho c s hƠnhătrìnhăkép)ătrongăđ năv th i gian.
Ta có công th c m i liên h giữa Vc vƠănănh ăsau:

Trongăđó
Dă:ăĐ

ng kính chi ti t gia công (mm).

n : s vòng quay c a chi ti t gia công trong m t phút (vòng/phút).
Chuy năđ ng ch yădaoăvƠăl

ng ch y dao

Đ đ cătr ngăchoăchuy năđ ng ch y dao, ta sử d ngăl
dao có th lƠăl

ng ch yădaoăvòng,ăl

ng ch yădao.ăL

ng ch y

ng ch yădaoăphútă…ă

Chuy năđ ng ph và chi u sâu c t
8


Chi u sâu c t t (mm) là kho ng cách giữa b m tăđưăgiaăcôngăvƠăb m tăch aăgiaă
công, ho c là chi u sâu l p kim lo i c tă điă sauă m t lần c tă đoă theoă ph

ngăthẳng

góc v i b m tăđưăgiaăcông.
Ví d khi ti n chi u sâu c tăđ

Dă:ăĐ
d:ăĐ

ng kính chi ti tătr

c tính theo công th c:

c khi gia công (mm).

ng kính chi ti t sau khi gia công (mm ).

T p h p các y u t : t, s, v - g i là ch đ c t.

9


CH

NGă3ă:ăCÔNG NGH TI N NC/CNC VÀ MÁY
TI N CNC 6 TR C MAXXTURN 65

3.1.

Công ngh l p trình ti n NC/CNC [2].

3.1.1. C ăs l p trình ti n
K thu t l pă trìnhăc ăb n cho máy ti năNC/CNCănhìnăchungăđ năgi năh năsoăv i

các lo i máy phay NC/CNC.
Nhi u h đi u khi nă khácă nhauă đ

c sử d ng cho máy ti nă NC/CNCă nh ă

FANUC,ă FAGOR,…Tuyă nhiên,ă phần l n các b đi u khi nă đ u có chung m t s
ch cănĕngăđi u khi năc ăb n, k thu t l pătrìnhăcũngănh ăvi c khai báo thông s là
t

ngătự nh ănhau.

3.1.2. Máy ti n và h tr c t aăđ máy ti n CNC
Có nhi u lo i máy ti n NC/CNC khác nhau, từ lo iăđ năgi n v i hai tr c t aăđ đ n
các trung tâm gia công nhi u tr c, nhi u tr c chính, trung tâm gia công ph i h p
ti n ậ phay. H th ng t a đ trên máy ti năNC/CNCăcũngăđ

c sử d ng chung cho

các lo i máy NC/CNC.

Hình 3.1:ăMôăhìnhăc ăb n c a máy ti n v i 2 tr c t aăđ và chi u c a
tr c t a đ

10


Hình 5 trìnhăbƠyămôăhìnhăc ăb n c a máy ti n CNC v i 2 tr c t aăđ và chi u c a
chúng. H th ng t aăđ đ
từ mâm c păđ n
tr c X+ s h

đ ng, n u bàn xa dao

ng v phíaăđó.ăT

đ ng h - CW ho c ng
h

căxácăđ nh từ v tríăphôiăvƠăh

ng nhìn theo tr c chính

phía bên nào c a tr c chính (tr c Z+) thì

ngătự chi u quay c a tr c chính (cùng chi u kim

c chi uă kimă đ ng h - CCW)ă luônă đ

ng nhìn từ mâm c păđ n

că xácă đ nh theo

đ ng.

Không gian làm vi c c a máy ti n NC/CNC là 1 kh i tr vì v y chu n máy
M có th
ng

tâm và m tă đầu (phía mâm c p), chu n R nằm

v trí xa nh t ho c

c l i.

3.1.3. Dao ti n CNC
Dao ti nătrênămáyăCNCăđ

c ch n lựa theo yêu cầu,ăđ căđi m c a b m t chi ti t

gia công. Dao có hai phần: phần c t (phần làm vi c) và phần cán (phần thân).
Phần c t dao ti năCNCăth

ng dùng là các lo i m nh dao (insert) tiêu chu n.

Có các lo i m nh dao: hình bình hành (ký hi u A, B, K), hình thoi (ký hi u C, D, E,
M, V), hình chữ nh t (L), hình tròn (R), hình vuông (S), hình tam giác (T), hình 3
gócă(W),ăhìnhăbátăgiácă(O),ăngũăgiácă(P),ăl c giác (H). Ví d m t s lo i m nh dao
hình 6.

Hình 3.2: Hình d ng m t s lo i m nh dao
Phần cán dao ti năCNCăđ c chia thành nhi u lo iănh :

11


H th ng dao T-MAXăP:ăĐ

c sử d ng ti n thô, tinh ngoài và trong. Ngoài ra có

th sử d ng cho vi c gia công các l l n (hình 3.3).

H th ng dao T-MAX U: Sử d ng ti n l , ti năđ nh hình (hình 3.4).
H th ng dao c tăđ t T-MAX Q: Sử d ngăđ ti n c tăđ t thép tr đ c và r ng, ti n
rãnh trong và ngoài, ti n rãnh sâu và rãnh b m t, ti năđ nh hình (hình 3.5).
H th ng dao ti n ren T-MAX U: là m t h th ng dao ti n ren v i nhi u ki u ren và
b

c ren trái, ph iăkhácănhau;ăđ

c sử d ng cho ti n ren trong và ren ngoài (hình

3.6).

Hình 3.3: H th ng dao T-MAX P

Hình 3.4: H th ng dao T-MAX U

Hình 3.5: H th ng dao c tăđ t TMAX Q

Hình 3.6: H th ng dao ti n ren TMAX U

12


Khi ti n ngoài và ti n trong chú ý ch n góc nghiêng chính và ph cho phù
h p v iă đ că đi m b m t gia công, lo i m nhă daoă vƠă ph

ngăch yă daoă sau.ă D

i

đơyălƠăm t s ví d :

Hình 3.7: Ti n tinh m t ngoài

Hình 3.8: Ti n tinh m t trong

13


3.1.4. Công ngh l p trình ti n NC
Công ngh ti n NC/CNC chi m không nhi uătrongăcácăph

ngăphápăgiaăcôngăđi u

khi n s , kho ng 25%. K thu t l p trình cho ti nă CNCă nhìnă chungă cũngă gi ng
phayănh ngăđ năgi năh n,ăcóănghƿaăcácăl nh l pătrìnhăc ăb nănh :ădiăchuy n dao,
t aăđ …;ăcác l nh l p trình bù trừ d ch chuy n dao; l pătrìnhămacroăvƠăch

ngătrìnhă

con; các ch cănĕngăl pătrìnhănơngăcaoăđ u có khi l p trình cho ti n. Tuy nhiên v
m t công ngh gia công ti năCNCăđòiăh iăng
ti n uyên thâm m i có th vi tăđ

c m tăch

i l p trình ph i có ki n th c gia công
ngătrìnhăNCăti n h p lý v công ngh ,

ch n dao gia công phù h p v i biên d ng cần c t g t.

Sauăđơyăxinăgi i thi u t p l nhăc ăb n c a phần m m Fanuc 21T.
Các l nh khai báo:
G95ă(đ năv c a Fn là mm/vòng)
Txxăxxă(xxăđầu là v trí dao trên

ch aădao,ăxxăsauăđóălƠăs offset c aădaoăđó)

G18 (m t phẳng gia công là xOz)
Các l nhăgiaăcôngăc ăb nă(đi m l pătrìnhălƠămũiădao)
G00: di chuy n dao nhanh (không c t g t)
Cấu trúc: G0 X…Z…
G01: Giaăcôngăđ

ng thẳng

Cấu trúc:

G1 X…Z…F

F: T căđ ch y dao
G02: Gia công cung tròn theo chi uăkhimăđ ng h
Cấu trúc 1: G2 X…Z…I…K…F

14


I…K...ă ă ă ă (T aă đ tâm c aă đ

ngă congă tínhă t

ngă đ i so v i

đi m b tăđầu cung)
F

T căđ ch y dao

Cấu trúc 2: G2 X…Z…R…F
R

Bán kính c a cung tròn

F

T căđ ch y dao

G03: Gia công cung tròn theo chi uăng

căkimăđ ng h

Cấu trúc 1: G3 X…Z…I…K…F
Cấu trúc 2: G3 X…Z…R…F

L nh hi u ch nhăbánăkínhămũiădao:

3.2.

G41

Hi u ch nhăbánăkínhămũiădaoătráiă(daoăc t g t bên trái qu đ o c t)

G42

Hi u ch nhăbánăkínhămũiădaoăph i (dao c t g t bên ph i qu đ o c t)

G40

K t thúc hi u ch nhăbánăkínhămũiădao

Gi i thi u v máy ti n 6 tr c MAXXTURN 65

Máy ti năMAXXTURNă65ăđ

c s n xu t b i hãng EMCO c a Áo, sử d ng h đi u

khi n Sinumerik 840D.

15


Hình 3.9: Hình nh c a máy ti n 6 tr c MAXXTURN 65
1 s thông s k thu t c a máy ti n MAXXTURN 65:
T căđ quay t iăđaăc a tr c chính là 5000 rpm
L

ng d ch dao t iăđaătheoăcácătr c X/Y/Z lầnăl

B

c ti n dao theo các tr c X/Y/Z lầnăl

t là 260/80/610 mm

t là 24/12/30 m/min

Máy có th gia công v i t iăđaălƠă12ădao

Hình 3.10: B ngăđi u khi n và giao di nămƠnăhìnhăđi u khi n c a máy

16


Hình 3.11: Mâm c p c a máy

Hình 3.12:

dao c a máy, máy có th ch aăđ

c 12 dao

17


Hình 3.13 : Thông s máy ti n EMCO MAXXTURN 65

18