LỰA CHỌN NGHỊCH VÀ
CÁC CÔNG CỤ GIẢI QUYẾT
Cấu trúc bài thuyết trình
Lý thuyết lựa chọn nghịch.
Các công cụ giải quyết vấn đề lựa chọn nghịch
Thực trạng thị trường chứng khoán Việt Nam
Kết luận
www.thmemgallery.com
Company Logo
I. LÝ THUYẾT LỰA CHỌN NGHỊCH
■ KHÁI NIỆM
Lựa chọn nghịch là một
tình trạng kinh tế có thể
nảy sinh do tồn tại tình
trạng thông tin bất cân
xứng, xảy ra trước khi
giao dịch diễn ra.
Người lựa chọn thứ tốt
lại chọn phải thứ không
tốt. Đây là một loại thất
bại thị trường.
SỰ HÌNH THÀNH LỰA CHỌN NGHỊCH
Nhà kinh tế học
G.Akerlof cho rằng:
Lựa chọn nghịch là
hiện tượng xảy ra trên
bất kỳ thị trường nào
xuất hiện thông tin
không cân xứng_mà
ông gọi là “thị trường
quả chanh”.
TÁC ĐỘNG CỦA VẤN ĐỀ LỰA CHỌN
NGHỊCH
• Vấn đề “quả chanh”.
Ông G.Akerlof giải thích
vấn đề “quả chanh” _ví dụ
điển hình về lựa chọn
nghịch, nảy sinh trên thị
trường ô tô cũ, vận hành
kém hiệu quả, nguyên nhân:
- Người mua không có
thông tin về chất lượng của
ô tô. Chỉ chấp nhận giá bình
quân trên thị trường ô tô.
TÁC ĐỘNG CỦA VẤN ĐỀ LỰA CHỌN
NGHỊCH
Người bán ô tô tốt không muốn bán với giá
thấp hơn.
Người bán ô tô xấu hoàn toàn muốn bán với
giá bình quân đó.
Thị trường ít ô tô tốt, người mua rời bỏ.
Mức tiêu thụ thấp.
TÁC ĐỘNG CỦA LỰA CHỌN NGHỊCH
ĐẾN THỊ TRƯỜNG TÀI CHÍNH
• Thị trường cổ phiếu:
Nhà đầu tư đang muốn mua cổ phiếu, nhưng
có ít thông tin về nhà phát hành.
Chỉ sẵn sàng chi trả mức giá phản ánh được
giá trị trung bình của các công ty cổ phiếu.
TÁC ĐỘNG CỦA LỰA CHỌN
NGHỊCH ĐẾN THỊ TRƯỜNG TÀI
CHÍNH
• Ví dụ: trên thị trường
cổ phiếu, giá một cổ
phiếu của công ty hoạt
động tốt A là 10.000đ,
của công ty hoạt động
kém B là 6.000đ, thì
nhà đầu tư sẽ trả giá
8.000đ cho một cổ
phiếu.
TÁC ĐỘNG CỦA LỰA CHỌN
NGHỊCH ĐẾN THỊ TRƯỜNG TÀI
CHÍNH
• Thị trường trái khoán:
Người mua quan tâm đến lãi suất cao.
Các công ty hoạt động tốt không muốn chấp nhận lãi suất
cao.
Công ty hoạt động không tốt muốn chấp nhận lãi suất cao
như vậy.
Nhà đầu tư chỉ có thể mua được trái khoán của công ty
hoạt động kém. Dẫn đến vốn được di chuyển ít và chậm
chạp trên thị trường chứng khoán.
II. CÁC CÔNG CỤ CỦA VẤN ĐỀ LỰA
CHỌN NGHỊCH
1. Sản xuất
và bán
thông tin
2. Vấn đề
“ người
trốn vé”
3. Biện pháp
điều hành của
nhà nước
5. Thế chấp
và vốn chủ
sở hữu
4. Trung
gian tài
chính
SẢN XUẤT VÀ BÁN THÔNG TIN
Là việc các công ty tư nhân thu thập và tạo ra các
thông tin giúp phân biệt giữa doanh nghiệp tốt và
doanh nghiệp yếu kém, sau đó bán chúng.
Trang bị cho những người cung cấp vốn các thông
tin về nơi đang tìm kiếm nguồn vốn để đầu tư.
VẤN ĐỀ NGƯỜI TRỐN VÉ
Là hiện tượng có được thông tin cần thiết
cho việc ra quyết định mà không phải mất
tiền.
Vấn đề
“người
trốn vé”
Làm cho những người bỏ tiền mua thông
tin cảm thấy mình bị thiệt hại và không
thu được lợi nhuận từ chi phí đó.
Doanh nghiệp và cá nhân không còn khả
năng bán thông tin nên thị trường sẽ có ít
thông tin hơn.
BIỆN PHÁP ĐIỀU HÀNH CỦA NHÀ
NƯỚC
Tạo ra thông tin
để phân biệt giữa
doanh nghiệp tốt
và doanh nghiệp
yếu kém, sau đó
cung cấp miễn
phí cho công
chúng
Phương
thức
điều
hành
Làm cho các
doanh nghiệp tự
giác cung cấp
thông tin chân
thực về mình để
nhà đầu tư có thể
tự nhận định là
doanh nghiệp
đang làm ăn tốt
hay yếu kém
TRUNG GIAN TÀI CHÍNH
Là một tổ chức (ngân hàng) tạo ra thông tin về
doanh nghiệp để nhà đầu tư có thể phân biệt giữa cơ
hội cho vay tốt và xấu.
Thu hút tiền gửi và cho vay hiệu quả chúng để
kiếm được mức lợi tức cao hơn lãi suất huy động
dòng vốn được di chuyển hiệu quả từ nơi thừa
đến nơi thiếu.
THẾ CHẤP VÀ VỐN CỦA CHỦ SỞ
HỮU
Là việc cam kết của người vay
dùng tài sản của mình để bảo
đảm cho khoản vay nếu không
trả được nợ
5.1.
Thế
chấp
Giảm được tổn thất của người
cho vay khi người vay phá sản
Người đi vay sẵn sàng thế chấp
và có nhiều khả năng được cho
vay với mức lãi suất thấp hơn
THẾ CHẤP VÀ VỐN CHỦ SỞ HỮU
5.2.
Là phần chênh lệch giữa tài sản của
một doanh nghiệp và các khoản nợ
của nó.
Vốn chủ
sở hữu
Các doanh nghiệp đi vay có vốn chủ
sở hữu lớn thì hệ quả của lựa chọn
nghịch kém quan trọng hơn và
người cho vay sẽ sẵn sàng cho vay.
III. NHỮNG DẤU HIỆU CỦA LỰA
CHỌN NGHỊCH TRÊN THỊ TRƯỜNG
CHỨNG KHOÁN VIỆT NAM VÀ CÁC
GIẢI PHÁP
NHỮNG DẤU HIỆU
Công bố thông tin
Quản lý thông tin
Công bố
thông tin
chậm
Thông tin
không đầy
đủ và
không rõ
ràng
Quản lý công bố
thông tin và
giám sát các
công ty niêm yết
còn yếu
Khuyến khích thành lập các công
ty sản xuất và bán thông tin
CÁCH
GIẢI
QUYẾT
Tăng cường sự điều hành của
chính phủ để làm tăng thông
tin trên thị trường chứng
khoán
Khuyến khích thành lập các trung
gian tài chính, đặc biệt là các quỹ
đầu tư chứng khoán