Giáo án Vật lý 9 bài 53: Sự phân tích ánh sáng trắng

VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

SỰ PHÂN TÍCH ÁNH SÁNG TRẮNG
I. MỤC TIÊU.
- Phát biểu được khẳng định: Trong chùm sáng trắng có chứa nhiều chùm sáng
màu khác nhau.
- Trình bày và phân tích được thí nghiệm phân tích ánh sáng trắng bằng lăng kính
để rút ra kết luận: Trong chùm sáng trắng có chứa nhiều chùm sáng màu.
- Trình bày và phân tích được thí nghiệm phân tích ánh sáng trắng bằng đĩa CD để
rút ra được kết luận như trên.
II. CHUẨN BỊ.
* Đối với mỗi nhóm HS.
- 1 lăng kính tam giác đều.
- 1 màn chắn trên có khoét một khe hẹp.
- 1 bộ các tấm lọc màu xanh, đỏ, nửa đỏ nửa xanh.
- 1 đĩa CD.
- 1 đèn phát ánh sáng trắng.
III. TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH.

HỌAT ĐỘNG CỦA
HS
Hoạt động 1: Tìm hiểu
việc phân tích một
chùm sáng trắng bằng
lăng kính.
a. Đọc tài liệu để nắm
được cách làm các thí
nghiệm.

TRỢ GIÚP CỦA
GIÁO VIÊN

NỘI DUNG
I. Phân tích một chùm sáng
trắng bằng lăng kính:
1. Thí nghiệm:

* Hướng dẫn HS đọc tài C1:
liệu và làm thí nghiệm
Dải màu từ: đỏ, da cam, vàng,
1.
lục, lam, chàm, tím.

- Quan sát cách bố trí
b. Làm thí nghiệm 1:
Quan sát khe sáng trắng thí nghiệm.
qua một lăng kính.
- Quan sát hiệ tượng
- Mô tả bằng lời và ghi xảy ra.


VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

vào vở ảnh quan sát
được để trả lời cho C1.

* Hướng dẫn HS làm thí
nghiệm 2.

c. Làm thí nghiệm 2a.
theo tiến trình.

- Nêu mục đích thí
nghiệm.

- Tìm hiểu mục đích thí
nghiệm.
- Dự đoán kết quả thu
được nếu chùm sáng
bằng một tấm lọc màu
đỏ, rồi màu xanh.
- Quan sát hiện tượng
và kiểm tra dự đoán ở
trên.
- Ghi câu trả lời cho
một phần C2 vào vở.
d. Làm thí nghiệm 2b
SGK. Theo trình tự:
- Tìm hiểu mục đích thí
nghiệm.
- Nêu cách làm thí
nghiệm và dự đoán kết
quả.
- Quan sát hiện tượng
và kiểm tra dự đoán.

C2:
- Hỏi về cách làm thí
nghiệm. Tấm lọc này có - Khi chắn khe K bằng tấm
lọc màu đỏ thì ta thấy có vạch
thể đặt trước mắt hoặc

đỏ. Bằng tấm lọc màu xanh có
trước khe.
vạch xanh, hai vạch này
- Yêu cầu HS nêu dự
không nằm cùng 1 chỗ.
đoán.
- Khi chắn khe K bằng tấm
- Cho HS quan sát, nêu lọc nữa đỏ, nữa xanh thì ta
kết quả kiểm tra dự
thấy đồng thời cả hai vạch đỏ,
đoán và ghi câu trả lời
xanh nằm lệch nhau.
của C2 vào vở.
C3: chọn ý 2.
- Chú ý khi dùng tấm
lọc màu xanh và tấm lọc C4: ánh sáng trắng qua lăng
kính ta thu được nhiều dãy
màu đỏ.
sáng màu, chứng tỏ lăng kính
đã phân tích dãi sáng trắng ra
nhiều dãi sáng màu nên ta nói
TN 1 SGK là TN phân tích
ánh sáng trắng.
* Hướng dẫn HS làm thí
3. Kết luận
nghiệm 2b:
SGK
- Nêu mục đích thí
nghiệm.

- Ghi câu trả lời cho
- Hỏi cách làm thí
phần còn lại của C2 vào nghiệm.
vở.
- Yêu cầu quan sát và
e. Trả lời C3, C4.
mô tả hiện tượng.
- Cá nhân suy nghĩ và
* Tổ chức cho HS thảo
nêu ý kiến.
luận để trả lời C3, C4.
- Thảo luận nhóm để đi
đến câu trả lời chung.

2. Thí nghiệm 2:

- Đánh giá các câu trả
lời C3, C4.
* Tổ chức hợp thức hóa
kết luận. Dù kết luận


VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

này đã được viết dưới
dạng tường minh trong
SGK, nhưng cũng cần
phải cho tập thể HS
trong lớp chấp nhận.
Hoạt động 2: Tìm hiểu

việc phân tích ánh sáng
trắng bằng đĩa CD.

* Hướng dẫn HS làm thí II. Phân tích một chùm sáng
ngihệm 3.
trắng bằng sự phản xạ trên
đĩa CD.
* Giới thiệu tác dụng

- Làm thí nghiệm 3.

phân tích ánh sáng của
mặt ghi của đĩa CD và
cách quan sát ánh sáng
đã được phân tích.

- Trả lời C5, C6 và ghi
vào vở.

1. Thí nghiệm 3:

* Yêu cầu HS quan sát
và trả lời cho C5, C6.
* Uốn nắn các câu trả
lời của HS.
* Tổ chức hợp thức hóa
kết luận.

C5: quan sát ánh sáng phản xạ
trên mặt đĩa CD, ta thấy nhìn

theo các phương khác nhau có
ánh sáng màu khác nhau.
C6:
- Ánh sáng trắng
- Tùy theo phương nhìn ta
thấy có màu này hay màu kia.
- Trước khi đến đĩa, chùm
sáng là chùm sáng trắng, sau
khi phản xạ, ta thu được chùm
sáng màu khác nhau chứng tỏ
TN 3 cũng là TN phân tích
ánh sáng trắng.
3. Kết luận:

Hoạt động 3: Củng cố
bài.
Tự đọc SGK và phát
biểu theo yêu cầu của

* Yêu cầu HS tự đọc
mục III và phần tóm tắc
nội dung chính của bài
trong khung màu ở

III. Vận dụng:
C7:
Có thể coi cách dùng tấm lọc


VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

GV.

SGK và chỉ định HS
phát biểu.

màu như cách phân tích ánh
sáng trắng bằng ánh sáng
màu.
C8*: phần nước nằm giữa
gương và mặt nước tạo thành
một lăng kính bằng nước. Xét
1 dãi sáng hẹp phát ra từ mép
của vạch đen đến tráng, chiếu
đến mặt nước. Dãi sáng này
khúc xạ vào nước, phản xạ
trên gương, trở lại mặt nước,
lại khúc xạ ra ngoài không khí
và đi vào mắt người quan sát.
Dãi sáng này coi như đi qua
lăng kính nước nói trên, nên
nó bị phân tích thành nhiều
dãi sáng màu sắc như cầu
vòng. Do đó khi nhìn vào
phần gương ở trong nước ta sẽ
không thấy vạch đen mà thấy
1 dãy nhiều màu.
C9: bong bóng xà phòng,
váng dầu…
* Ghi nhớ:

+ Có thể phân tích một chúm
sáng trắng thành những chùm
sáng màu khác nhau bằng
cách cho chùm sáng trắng đi
qua một lăng kính hoặc phản
xạ trên mặt ghi của một đĩa
CD.
+ Trong chùm sáng trắng có
chứa nhiều chùm sáng màu
khác nhau.