123doc cac vector trong tao dong

Công nghệ
DNA tái tổ hợp

Chương 4:
Các hệ
thống
vector


VECTOR CHUYỂN GEN
Khái niệm
Yêu
cầu

Có vùng Ori, Có vùng promoter
Có các vị trí nhận biết đơn
Chứa các gen làm vô hiệu hóa đoạn DNA
không mong muốn được gắn vào.
Đảm bảo sự di truyền bền vững của DNA
tái tổ hợp
Có các gen chỉ thị
Có nhiều bản sao
Có vùng RBS


Ứng dụng
Nghiên cứu sự biểu hiện của một đoạn trình tự DNA
Đưa gen vào các tế bào vi sinh vật hay các
động-thực vật
Tạo dòng (cloning) và khuếch đại
(amplification) một đoạn trình tự của DNA

Sản xuất RNA
Sản xuất protein từ gen được tạo dòng


Giới thiệu
6

loại vector phổ biến thuộc 3 nhóm :
plasmid, phage/phagemid , NST nhân tạo


I. Plasmid vector
Thông tin di truyền ngoài
nhân, tìm thấy trong
nhiều loài vi khuẩn
Plasmid

DNA mạch vòng, sợi đôi,
kích thước 1-≥ 200kb
Có khả năng tự sao chép
để tồn tại độc lập trong tế
bào


Thế hệ thứ
2


Thế hệ thứ 3

I.1 Tạo dòng trong plasmid
DNA plasmid bị cắt
bởi enzyme hạn chế
Nguyên
tắc

Biến nạp vào
vi khuẩn

Gắn in vitro với
đoạn DNA ngoại lai
tạo ra các plasmid
tái tổ hợp


Phân tử DNA
vector đã tái
tạo lại vòng

Khó khăn

?
Plasmid chứa
các đoạn DNA
ngoại lai-thể
tái tổ hợp

Phương thức dùng để phân biệt


1. Khử hoạt tính bằng chèn đoạn (1a)


1. Khử hoạt tính bằng chèn đoạn


1. Khử hoạt tính bằng chèn đoạn(1b)
Vector tái tạo lại vòng sẽ biểu
hiện một enzyme hạn chế gây
chết sau khi được biến nạp
vào vật chủ

Thay gen
lacZ bằng
gen eco47IR
Các dòng tái tổ hợp mang đoạn
chèn DNA ngoại lai xuất hiện
trên đĩa nuôi cấy


1. Khử hoạt tính bằng chèn đoạn


2. Tạo dòng định hướng

3. Biến nạp vector tái tổ hợp vào tế bào
vi khuẩn/ tế bào vật chủ
Tế bào vật chủ thường được sử dụng là vi khuẩn E.
coli để khuếch đại một lượng lớn DNA plasmid tái tổ
hợp dùng cho các phân tích về sau

Hai phương
pháp được
dùng để biến
nạp

Điện biến
nạp

Hóa biến
nạp


Điện biến
nạp


Ưu điểm

Nhược : Đòi
hỏi thiết bị biến
nạp đắt tiền


Hóa biến

nạp
 Biến

nạp DNA plasmid vào tế bào E. coli.

Tế bào được ủ trong dung dịch CaCl2 để trở
thành tế bào khả biến.


II. Bacteriophage λ vector


II. Bacteriophage λ vector
Sinh tan
Xâm
nhiễm vào
vi khuẩn
vật chủ

DNA tạo vòng
ngay (ghép hai
đầu kết dính cos)
Tiềm tan


Ưu điểm của Phage λ


Đặc điểm của bacteriophage λ
Phage λ chỉ có thể nhận được DNA lạ trong một chừng mực rất

hạn chế. Khả năng của nó sẽ bị giảm rất nhiều khi độ dài genome
(bộ gen) lớn hơn 105% (51 ÷ 52kb) hoặc nhỏ hơn 78% (38 ÷
38,5kb) so với độ dài ban đầu.