ĐÈ CƯƠNG THỰC VẬT DƯỢC

ĐÈ CƯƠNG THỰC VẬT
1. Định nghĩa,phân loại,vai trò mô mềm
Mô mềm gồm những tế bào sống chưa phân hóa nhiều,vách vẫn mỏng và
bằng cellulose. Mô mềm có nhiệm vụ liên kết các mô khác với nhau,đồng
thời còn làm chức năng đồng hóa hay dự trữ.
Phân loại :
- theo vị trí : mô mềm vỏ và mô mềm ruột
- Theo nguồn gốc : mô mềm cấp một và mô mềm cấp hai
- Theo chức năng : mô mềm hấp thụ,mô mềm đồng hóa,mô mềm dự
trữ
Vai trò :
- Mô mềm hấp thụ có các lông hút của rễ,có nhiệm vụ hấp thụ nước và
các muối vô cơ hòa tan trong nước
- Mô mềm đồng hóa cấu tạo bởi những tế bào chứa nhiều lạp lục để
thực hiện chức năng quang hợp. do ở vị trí cần có ánh sang nên mô
mềm đồng hóa thường đặt ngay dưới biểu bì của lá và thân cây non
- Mô mềm dự trữ cấu tạo bởi những tế bào có vách mỏng bằng
cellulose,thường để hở những khoảng gian bào ở góc tế bào.trong tế
bào chứa chất dự trữ để nuôi cây
2. Sơ đồ tổng quát,cấu tạo cấp 1 thân cây lớp ngọc lan
thân cây lớp Ngọc lan gồm 3 phần
1. Biểu bì có lỗ khí,
2. Phần vỏ gồm mô mềm vỏ và nội bì
3. Trung trụ gồm trụ bì, hệ thống dẫn và mô mềm ruột
-Trụ bì của cây lớp Ngọc lan chỉ có một lớp tế bào có vách bằng cellulose,
-Ở cây lớp Ngọc lan chỉ có có một vòng bó li be- gỗ.
-Ở cây lớp Ngọc lan có mô dày


3. Định nghĩa,nêu các phần của hạt,ví dụ
Hạt là cơ quan sinh sản hữu tính của thực vật có hạt được tạo thành do

sự phát triển của noãn sau khi thụ tinh.
Các phần của hạt : vỏ hạt và nhân hạt.Nhân hạt bao gồm cây mầm,nội
nhũ,ngoại nhũ hoặc cả nội và ngoại nhũ
Ví dụ : hạt Thầu dầu gồm nội nhũ,vỏ hạt,cây mầm,chồi,rễ
mầm,mồng,rãnh hạt
4. Khái niệm bộ nhụy,phân biệt noãn và lá noãn,các kiểu đính noãn
Bộ nhụy gồm một hay nhiều lá noãn,do các lá biến đổi,hàn liền hoặc
rời nhau,nằm ở chính giữa hoa. Đây là bộ phân sinh sản cái của hoa
Phân biệt noãn và lá noãn : vòng trong cùng nhất của hoa, bao gồm một
hay vài đơn vị thành phần gọi là lá noãn. Lá noãn hay các lá noãn hợp lại
thành một cấu trúc rỗng, gọi là bầu nhụy, bên trong nó sinh sản ra các
noãn. Noãn là các túi đại bào tử và tới lượt chúng, chúng sinh ra các đại bào
tử nhờ phân bào giảm nhiễm để phát triển thành các thể giao tử cái.
 Các kiểu đính noãn
- Đính noãn thân : noãn đính trên một bộ phận có nguồn gốc từ thân
+ đính noãn gốc : trong bầu chỉ có một noãn duy nhất đính trên gốc
bầu nối liền với đế hoa
+ đính noãn trung tâm : trong bầu có nhiều noãn được đính trên
một cột trung tâm,là phần kéo dài của đế hoa,ở trong khoang của bầu
một ô


- Đính noãn mép :
+ đính noãn bên : bầu có một ô do một lá noãn tạo thành hoặc do
nhiều lá noãn tạo thành,các noãn đính vào mép của lá noãn thành
từng dãy trên vách trong của bầu
+đính noãn trung trụ : bầu do nhiều lá noãn tạo thành nhưng mép
các lá noãn cuốn vào giữa bầu,tạo ra những ô kín riêng,các noãn vẫn
đính vào mép các lá noãn này.
+đính noãn vách : các noãn phủ hết mặt trong của lá noãn

+đính noãn giữa : bầu một ô do nhiều lá noãn tạo thành,nhiều noãn
đính vào những phiến mỏng xuất phát từ gân giữa của mỗi lá noãn
mọc vào trong khoang bầu
5. Đặc điểm,hoa thức,hoa đồ,các đại diện của họ sim
Dạng cây : gỗ,bụi leo
Lá : đơn,đôi,vòng
Cụm hoa : chùm,xim
Hoa thức :
Quả : mọng,nang
GP : túi tiết phân sinh

Hoa đồ


Các đại diện : cây ổi,hồng sim

6. Định nghĩa,phân loại,vai trò mô phân sinh
Mô phân sinh cấu tạo bởi những tế bào non chưa phân hóa,vách mỏng
bằng cellulose,không có dự trữ dinh dưỡng,xếp xít vào nhau,không để
hở những khoảng gian bào. Các tế bào đó phân chia rất nhanh để tạo
thành các mô khác
Phân loại,vai trò
Mô phân sinh ngọn : là các đám tế bào non ở đầu ngọn rễ và thân có khả
năng phân chia rất nhanh,lộn xộn không theo quy tắc nhất định và tạo
thành một khối tế bào
Mô phân sinh lóng : mô phân sinh lóng gồm các tế bào phân chia giúp
cây mọc dài ra ở phía gốc các lóng thân,đây là đặc trưng của các cây họ
lúa
Mô phân sinh bên : các tế bào giúp rễ và thân cây ptrien về chiều ngang
7. Sơ đồ tổng quát,trình bày cấu tạo cấp một thân cây lớp hành

Thân cây lớp Hành gồm 3 phần
1.
2.
3.
-

Biểu bì có lỗ khí,
Phần vỏ gồm mô mềm vỏ và nội bì
Trung trụ gồm trụ bì, hệ thống dẫn và mô mềm ruột
ở cây lớp hành gồm nhiều lớp tế bào có vách hóa gỗ
Các bó libe-gỗ ở cây lớp Hành là bó “đồng tâm” (bó gỗ hình chữ V bó li
be ở giữa 2 nhánh hình chữ V)
- ở cây lớp Hành có nhiều vòng bó li be- gỗ (tản mạn)
- ở cây lớp Hành không có mô dày


1. Biểu bì


2. Mô mềm vỏ

3. Nội bì
4. Trụ bì hóa mô cứng
5. Mô mềm ruột
6. Bó li e- gỗ
8. khái niệm bộ nhị,phần của một nhị,cách đính của chỉ nhị vào bao
phấn và cách nứt của bao phấn
- Bộ nhị là tập hợp các nhị trong một hoa – đó là bộ phận sinh sản đực
của hoa,nằm phía trong vòng các cánh hoa
- Một nhị điển hình thường gồm có ba phần : chỉ nhị,bao phấn và trung

đới. phần nhỏ,hẹp,dài gọi là chỉ nhị,phần phồng to dạng túi,có thể có
một hoặc hai ô gọi là bao phấn. Nếu bao phấn có hai ô phấn thì có bộ
phận trung đới là phần nối giữa hai ô phấn
- Chỉ nhị đính vào gốc bao phấn gọi là bao phấn đính gốc,đính vào khoảng
giữa bao phấn gọi là bao phấn đính lưng.
- Các kiểu nứt bao phấn :
+ nứt dọc : mỗi ô phấn mở ra bằng kẽ nứt dọc đặt pử rãnh phân chia hai
túi phấn
+ Nứt lỗ : bao phấn có thể mở bằng lỗ ở đỉnh như ở hoa đỗ nguyên
+ nứt van : bao phấn có 2-4 ô phấn,mỗi ô được mở bằng vài cái nắp nhỏ
trông tựa như cái cửa mở về phía trên để hạt phấn thoát ra ngoài
+ nứt ngang : trường hợp đặc biệt ở bao phấn cây măng cụt
9. Khái niệm quả,các phần của quả,VD quả mọng,quả hạch,quả loại
đầu,vẽ sơ đồ cắt ngang các loại quả trên
Quả là cơ quan sinh sản hữu tính chỉ có ở thực vật có hoa.
Các phần của quả :
+ vỏ quả ngoài :. có chức năng bảo vệ các phần bên trong của quả nhờ
lớp cutin dày,lớp sáp hoặc lông bao phủ.


+ vỏ quả giữa : khi chin, nếu chúng tồn tại và mọng nước,chứa chất
dinh dưỡng thì là quả mọng,chỉ có vài lớp tbao mỏng thì là loại quả
khô
+ vỏ quả trong : mỏng.tuy nhiên ở một số quả lớp này dày và cứng
dạng hạch,tạo thành một cái hạch cứng bao quanh hạt
Phần phụ : cuống hoa,đế hoa,lá bắc,đài hoa
VD :
quả mọng : ổi,chuối,cà chua,chanh,…

quả hạch : đào,mận,…

quả loại đậu : đậu xanh,keo giậu,…


10. Đặc điểm,hoa thức,hoa đồ,đại diện cây cà phê
Dạng cây : gỗ,bụi,tảo,leo
Lá : đơn,đôi,vòng,sole
Cụm lá : xim
Hoa thức:
Quả : mọng,hạch,kép

Hoa đồ :

11. Định nghĩa,phân loại vai trò mô che chở
Mô che chở là các mô được chuyển hóa từ mô phân sinh,có nhiệm vụ bảo
vệ các bộ phận của cây chống tác dụng có hại của môi trường ngoài như
sự xâm nhập của các giống kí sinh,điều hòa sự bay hơi nước quá mạnh,sự
thay đổi nhiệt độ đột ngột.
Phân loại,vai trò :
Biểu bì : cấu tạo bởi một lớp tế bào sống bao bóc các phần của cây.Vách
ngoài của tế bào biểu bì đã hóa cutin thành tầng cutin không thấm nước
và khí,có thể nhuộm xanh bởi phẩm lục iot hoặc xanh methylen
+ lỗ khí : những lỗ thủng trong biểu bì,dùng để trao đổi khí.mỗi lỗ khí cấu
tạo bởi hai tế bào hình hạt đậu gọi là tế bào lỗ khí mang nhiều lạp lục,úp


vào nhau bởi mặt lõm,để hở một khe nhỏ gọi là khe lỗ khí thong với một
khoảng trống ở dưới gọi là khoang dưới lỗ khí
+ lông che chở : những tế bào biểu bì mọc dài ra ngoài để tăng cường vai
trò bảo vệ,hoặc để giảm bớt sự thoát hơi nước.

Bần và thụ bị :
+bần : cấu tạo bởi nhiều lớp tế bào chết,bao bọc bởi các phần già của
cây.có tác dụng bảo vệ cây chống lạnh hiệu quả
+ thụ bì : là một lớp mô che chở phủ them bên ngoài lớp bần.nứt nẻ ra
thành từng đám nhỏ,đặc trưng từng loại cây
+ chu bì : tập hợp của ba lớp : bần,tầng sinh bần,lục bì.
12. Sơ đồ tổng quát,trình bày cấu tạo cấp 1 rễ lớp ngọc lan
Gồm 3 phần:
1. Tầng lông hút: Gồm một lớp tế bào có nhiều long hút để hút nước và
muối vô cơ hòa tan
2. Mô mềm vỏ: gồm các tế bào vỏ mô mềm có vách bằng cellulose, chứa
chất dự trữ, trong cùng là một lớp tế bào nội bì cóa vách hóa bần tạo
đai caspary.
3. Trung trụ gồm
Trụ bì gồm một lớp tế bào xen kẽ tế bào nội bì vách bằng cellulose
Hệ thống dẫn gồm các bó libe-gỗ xếp luân phiên, bó gỗ phân hóa hướng
tâm
Trong cùng là mô mềm ruột vách bằng cellulose


13. Nêu các loại tràng đều
- Cánh rời :
hình hoa hồng : hoa hồng,hoa mao lương
hình cẩm chướng : hoa cẩm chướng,Mỏ hạc
hình chữ thập : hoa họ cải
- Cánh liền :
hình bánh xe : hoa cà,hoa ớt
hình chuông : hoa Cát cánh
hình nhạc : hoa benladon

hình phễu : hoa Bìm bìm,cà độc dược
hình đinh : hoa Đình hương,mẫu đơn
hình ống : hoa hình ống ở giữa các cụm hoa đầu họ Cúc
14. Phân loại loại quả khô,VD
 Quả khô không tự mở : quả khi chin không tự giải phóng hạt ra
khỏi quả
- Quả đóng. VD : quả của cây Bồ công anh,nhọ nồi
- Quả thóc VD : quả lúa,quả ngô
 Quả khô tự mở : quả khi chin,vỏ quả tự mở để phát tán hạt ra
ngoài
- Quả đại VD quả cây hoa La-lét
- Quả loại đậu VD : đậu xanh,keo giậu


- Quả loại cải VD : cây thuộc họ Cải
- Quả hộp VD quả cây mã đề,hoa mào gà
- Quả nang
+ quả nang cắt vách : quả cây canhkina
+ quả nang chẻ ô : quả của cây họ Hành như bách hợp
+ quả nang hủy vách : quả cà độc dược
+ quả nang nứt răng : quả cẩm chướng
+ quả nang nứt hỗn hợp : quả Thầu dầu
+ quả nang nứt lỗ : quả cây thuốc phiện
15. Đặc điểm,hoa thức,hoa đồ,đại diện họ Gừng
Dạng cây : tảo có thân rễ
Lá : bé,lưỡi nhỏ,sole
Cụm hoa : bông
Hoa thức :
Quả : Nang
GP : TB tiết TD

Hoa đồ :


16. So sánh,cấu tạo cấp 1 rễ ngọc lan,thân cây lớp hành

17. Phân biệt lá đơn và lá kép,nêu các loại lá kép,VD
Lá đơn : lá có cuống lá chỉ mang một phiến lá
Lá kép : lá có cuống lá phân nhánh,mỗi nhánh mang một phiến lá nhỏ gọi là
lá chét
Có hai loại lá kép là lá kép hình lông chim và lá kép hình chân vịt.
Lá kép hình lông chim là loại lá có cuống lá phân nhánh ở những điểm khác
nhau,mỗi nhánh mang một lá chét
Lá kép chân vịt có các lá chét xuất phát từ một điểm chung ở đầu cuống lá
VD : lá cây ngũ gia bì
18. Nêu các kiểu đính noãn lá,vẽ,ví dụ
 Các kiểu đính noãn
- Đính noãn thân : noãn đính trên một bộ phận có nguồn gốc từ thân
+ đính noãn gốc : trong bầu chỉ có một noãn duy nhất đính trên gốc
bầu nối liền với đế hoa. VD : rau răm,họ cúc
+ đính noãn trung tâm : trong bầu có nhiều noãn được đính trên
một cột trung tâm,là phần kéo dài của đế hoa,ở trong khoang của bầu
một ô
VD : họ cẩm chướng
- Đính noãn mép :
+ đính noãn bên : bầu có một ô do một lá noãn tạo thành hoặc do
nhiều lá noãn tạo thành,các noãn đính vào mép của lá noãn thành
từng dãy trên vách trong của bầu . VD : họ cải
+đính noãn trung trụ : bầu do nhiều lá noãn tạo thành nhưng mép
các lá noãn cuốn vào giữa bầu,tạo ra những ô kín riêng,các noãn vẫn

đính vào mép các lá noãn này. VD : họ cam,họ bông
+đính noãn vách : các noãn phủ hết mặt trong của lá noãn
VD: hoa súng


+đính noãn giữa : bầu một ô do nhiều lá noãn tạo thành,nhiều noãn
đính vào những phiến mỏng xuất phát từ gân giữa của mỗi lá noãn
mọc vào trong khoang bầu
VD: hoa thuốc phiện

19. Trình bày đặc điểm hình thái,sinh sản hữu tính của ngành
Thông.chu trình sống ngành Thông
Đặc điểm hình thái : TBT là cây gỗ,cây bụi hay dây leo gỗ,không có cây
cỏ,cơ thể đã phân hóa thành rễ,thân lá,và đã có mạch dẫn nhựa
Sinh sản hữu tính :
- đã có hạt : sự thụ tinh đã hoàn toàn thoát ly khỏi môi trường nước :
tinh trùng không có roi mà được ống phấn vận chuyển sang đến tận
noãn cầu đựng trong noãn
- có bộ phận sinh sản tương ứng với hoa
- thể giao tử còn giảm hơn so với ngành Quyết
Chu trình sống :