Phân tích tình cha con trong truyện ngắn Chiếc lược ngà.

Tình cha con trong truyện ngắn chiếc lược ngà:
Có một nhà văn đã nói rằng : "Không có câu chuyện cổ tích nào đẹp bằng chính cuộc sống viết ra".
Cuộc chiến tranh chống Mĩ của dân tộc ta với biết bao câu chuyện đã trở thành huyền thoại được
các nhà văn ghi lại như những câu chuyện cổ tích hiện đại. Trong số ấy phải kể đến "Chiếc lược
ngà" của Nguyễn Quang Sáng. Câu chuyện đã thể hiện thật cảm động tình cảm cha con sâu nặng
và cao đẹp trong cảnh ngộ éo le của chiến tranh.
Tình cha con – đó không chỉ là tình cảm muôn thưở có tinh nhân văn vững bền. Nó được thể hiện
trong tình cảnh ngặt nghèo, éo le của chiến tranh, trong cuộc sống gian khổ, hi sinh của người cán
bộ Cách mạng. Đọc câu chuyện “Chiếc lược ngà” được kể lại qua sự chứng kiến của bác Ba – người
bạn chiến đấu của ông Sáu, ta mới thấm thía hết được những nỗi đau của con người trong chiến
tranh và sức mạnh của tình cha con thiêng liêng, bất hủ.
Cuộc chiến tranh xâm lược của đế quốc Mỹ là một cuộc chiến tranh phi nghĩa, gây ra bao nhiêu
mất mát, đau khổ và hi sinh cho người dân Việt Nam. Vì cuộc chiến tranh ấy mà bao nhiêu người
phải rời xa gia đình, xa những người mẹ, người chị, người vợ, người con để lên đường bảo vệ Tổ
quốc. Ông Sáu cũng là một trong số những người như thế. Ông đi xa khi đứa con gái nhỏ chưa đầy
một tuổi. Tám năm trời xa cách, ông chỉ được thấy con qua tấm ảnh nhỏ. Ông khao khát muốn
được thấy con biết nhường nào. Đến lúc ông được về thăm con, vừa nhìn thấy con anh đã vui
mừng đến nỗi xuồng vừa cập bến “anh nhún chân nhảy thót lên, xô chiếc xuồng tạt ra: rồi lại kêu
to: “Thu!Con”. Tiếng kêu vang lên trong sự kiềm nén đã lâu, nghẹn ngào, thương nhớ. Ông ngỡ
rằng mình đặt hết tình cảm thương nhớ cho còn thì chắc rằng con cũng nhớ thương mình như
thế. Nhưng đau xót thay, bé Thu lại lạnh nhạt với ông, nhất quyết không chịu nhận cha. Ông Sáu
càng xích lại gần, bé Thu càng lùi xa. Ông Sáu càng yêu thương, bé Thu càng lảng tránh. Bé Thu
nhìn cha với cặp mắt xa lạ và cảnh giác, dứt khoát không chịu kêu tiếng “ba” mà chỉ nói trổng.
Nó cứng đầu thế đấy, bởi lẽ trong tâm trí của nó chỉ có duy nhất hình ảnh người cha trong tấm
ảnh mà nó vẫn thường thấy mỗi ngày, chứ không phải bộ dạng của ông Sáu bây giờ. Người cha
không được đứa con nhìn nhận bởi vết sẹo trên má làm mặt ông bị biến dạng và khác trước quá
nhiều… Chính vết sẹo ấy là dấu tích không mong muốn của chiến tranh tàn khốc mà Thu thì còn
quá nhỏ để có thể cảm nhận và hiểu được điều đó – hiểu được sự khốc liệt của bom lửa đạn, hiểu
được cái cay xé của mùi thuốc súng, hiểu được sự gian nan, vất vả trong cảnh chiến tranh khắc
nghiệt mà người lính phải trải qua… Nhưng cũng chính từ sự kiên định, thẳng thắn, bản lĩnh và
lập trường vững chắc đó đã phần nào thể hiện được hình ảnh một cô gái giao liên dũng cảm sau

này.
Tuy nhiên cũng chính vì sự lạnh nhạt ấy của con mà ông Sáu càng thêm buồn rầu, đau đớn. Khi
nghe con gọi vào ăn cơm ông giả vờ như không nghe thấy vì chờ nó gọi một câu: “Ba vô ăn cơm”
nhưng con bé vẫn không chịu gọi. Đến cuối cùng ông chỉ nhìn con vừa khe khẽ lắc đầu vừa cười. Vì
quá khổ tâm, đến nỗi không thể khóc được nên chỉ đành cười, một nụ cười chua chát. Cho đến một
lần ông Sáu gắp cho Thu một cái trứng ca to vàng để vào chén. Nhưng nó lại hất cả ra, cơm văng
tung tóe. Nỗi thống khổ, đau đớn trong anh như được kích thích, anh vung tay đánh nó. Đến đây
người đọc có thể cảm thấy được sự đau thương và éo le của hai cha con ông Sáu, tất cả vì chiến
tranh đã khiến cha con phải chia xa nhau. Để giờ đây gây ra sự đau khổ cho cả hai con người.


Tác giả thật khéo léo khi tạo nên nút thắt, cao trào cho câu chuyện thật tự nhiên, thật giản đơn
nhưng lại gây xúc động mãnh liệt, khiến người đọc đồng cảm, thương xót cho tình cha con giữa
ông 6 và bé Thu. Đó là khi tình cha con nảy nở trong lòng bé Thu, khi nó nhận ra lỗi lầm của mình
và cũng là khi ông 6 phải trở về chiến trường. Có ai ngờ được một đứa trẻ phải xa cha mình từ lúc
chưa đầy một tuổi, rồi 8 năm ròng rã trôi qua vô tình … thế mà nó vẫn luôn vun đắp, ấp ủ một tình
yêu mãnh liệt đến bất tận dành cho người cha thân yêu của nó. Tình yêu đó đã đánh bại được thời
gian, đánh bại luôn cả khoảng cách giữa cha và con mà khoảng thời gian ấy đã tạo nên. Tình yêu
thương dành cho cha của một đứa bé chỉ mới 8 tuổi mà lại dạt dào và sắc nét đến thế. Tiếng gọi
“ba” kéo dài, vang lên nghe não lòng, “như tiếng xé, xé sự im lặng và xé cả ruột gan mọi người,
nghe thật xót xa.” “Đó là tiếng ba mà nó cố đè nén trong bao nhiêu năm nay, tiếng ba như vỡ tung
ra từ đáy lòng nó”. Nó chạy tới vừa ôm chặt lấy cổ ba vừa khóc. “Nó hôn ba nó cùng khắp. Nó hôn
tóc, hôn cổ, hôn vai và hôn cả vết thẹo dài bên má của ba nó nữa”. Tất cả những điều đó là bằng
chứng cho một tình yêu mãnh liệt lên đến điểm cao trào nhất của đứa con dành cho ba nó, khiến
mọi người xung quanh ai cũng không cầm được nước mắt trước cảnh tượng đầy xót xa ấy.
Về phần ông Sáu trước lúc rời đi, dù không nói ra nhưng ông vẫn khao khát được nghe tiếng gọi
ba của con, được ôm lấy con, nhưng lại sơ con không nhận đành chỉ biết “làm lơ”. Đến khi bé Thu
gọi một tiếng ba, con bé ôm lấy ba thì ông Sáu lại ngỡ ngàng vô cùng. Song chính trong lúc này,
tình cảm dành cho người cha ở bé Thu òa ra mãnh liệt. Nghe tiếng con gọi mình ông xúc động đến
phát khóc và và “không muốn cho con thấy mình khóc, anh Sáu một tay ôm con, một tay rút khăn

lau nước mắt, rồi hôn lên mái tóc của con”. Người chiến sĩ ấy nước mắt đã khô cạn nơi chiến
trường, giờ đây là những giọt nước mắt hiếm hoi – nước mắt của niềm hạnh phúc và tình cha con.
Thương con, chia tay con, ông Sáu hứa sẽ mua cho con cây lược.
Tình cảm của ông Sáu đối với con còn được nhà văn thể hiện rất cảm động khi ông ở khu căn cứ.
Nỗi day dứt, ân hận ám ảnh ông suốt nhiều ngày là việc ông đã đánh con khi nóng giận. Rồi lời
dặn của con: “Ba về ba mua cho con một cây lược nghe ba” đã thôi thúc ông nghĩ đến việc làm cho
con một cây lược bằng ngà. Làm cây lược trở thành bổn phận của người cha, thành tiếng gọi cầu
khẩn của tình yêu thương con. Kiếm được khúc ngà voi, ông Sáu hớn hở như một đứa trẻ được
quà và ông dành hết tâm trí, công sức vào việc làm ra cây lược. Ông đã nâng niu chiếc lược như
nâng niu đứa con bé nhỏ của mình. Lòng yêu con đã biến một người chiến sỹ trở thành một nghệ
nhân sáng tạo tài tình, dù chỉ sáng tạo môt tác phẩm duy nhất trong đời. Ông khao khát biết bao
có một lần được dùng cây lược để chải tóc cho con gái. “Trên sống lưng lược có khắc một hàng
chữ nhỏ mà anh đã gò lưng, tẩn mẩn khắc từng nét: “Yêu nhớ tặng Thu con của ba””. Cây lược ấy,
dòng chữ ấy là tình yêu, là nỗi nhớ thương, sự ân hận của ông đối với đứa con gái. Người đọc cảm
động trước tấm lòng của người cha ấy. Lòng yêu con đã biến người chiến sĩ thành một nghệ nhân
– nghệ nhân chỉ sáng tạo ra một tác phẩm duy nhất trên đời – chiếc lược ngà. Có thể nói, chiếc
lược ngà là kết tinh của tình phụ tử mộc mạc, giản dị.
Nhưng đáng tiếc thay, như một trò đùa của số phận khi ông Sau còn chưa có cơ hội trao tận tay
chiếc lược ngà cho con gái thì sau một trận càn quét ông đã chẳng may hy sinh. “Trong giờ phút
cuối cùng, không còn đủ sức trăng trối lại điều gì, hình như chỉ có tình cha con là không thể chết
được”. Dường như tất cả mọi sức lực, tất cả mọi tình yêu thương được dồn vào việc cuối cùng là
đưa chiếc lược cho bác Ba – người bạn của mình, nhìn bạn như muốn nhờ bạn trao lại chiếc lược
cho con gái mình. Đến lúc này ông mới nhắm mắt đi xuôi. Và cũng từ lúc ấy, cây lược bằng ngà đã


trở thành kỷ vật, thành biểu tượng thiêng liêng của tình phụ tử. Những dòng cuối cùng của truyện
khép lại trong nỗi buồn mênh mông mà chứa chan ý nghĩa nhân văn sâu sắc.
Bằng việc sáng tạo tình huống bất ngờ mà tự nhiên, hợp lí, thành công trong việc miêu tả tâm lí
và xây dựng tính cách nhân vật, đặc biệt là nhân vật bé Thu, đoạn trích Chiếc lược ngà đã thể hiện
thật cảm động tình cha con sâu nặng và cao đẹp trong cảnh ngộ éo le của chiến tranh. Sức sống

của tác phẩm là ở chỗ khơi gợi được ý nghĩa sâu sắc của tình cha con, vẻ đẹp tâm hồn của người
lính Cách mạng. Truyện ngắn “Chiếc lược ngà” là một áng văn bất hủ ca ngợi tình phụ tử giản dị
mà thiêng liêng, với những con người giàu tình cảm và đẹp đẽ,như nhân vật bé Thu và ông Sáu.
Câu chuyện không chỉ ca ngợi tình cha con sâu nặng thắm thiết, mà còn gợi cho chúng ta những
suy ngẫm và thấm thía được tình sự đau thương, mất mát của chiến tranh tàn khốc gây ra… Vì
thế mà ta càng quí cuộc sống thanh bình của ngày hôm này, quí tình cha cao thượng và vĩ đại.