skkn đổi mới PHƯƠNG PHÁP GIẢI TOÁN có lời văn DẠNGTÌM HAI số KHI BIẾT TỔNG và HIỆU của HAI số đó CHO học SINH lớp 4

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP GIẢI TOÁN CÓ LỜI VĂN
DẠNG:TÌM HAI SỐ KHI BIẾT TỔNG VÀ HIỆU CỦA HAI SỐ
ĐÓ
CHO HỌC SINH LỚP 4
TÌNH HÌNH:
1) Đặc điểm:
- Trong các môn học ở Tiểu học môn Toán là môn học đóng vai trò hết
sức quan trọng vừa phát huy tính tích cực sáng tạo, suy luận, phán đoán …
vừa thể hiện tính cẩn thận, chính xác rất cao khi tiếp xúc với con số. Trong
các khối lớp, khối lớp Bốn là khối giáo viên cần hết sức quan tâm đến dạng
toán có lời văn, vì đây là khối lớp các em phải tiếp xúc với nhiều dạng toán
có lời văn.
- Trường lớp sạch đẹp đảm bảo vị trí dạy của giáo viên và học tốt của
học sinh. Ban giám hiệu rất quan tâm, tạo điều kiện giúp tôi hoàn thành
nhiệm vụ.
- Học sinh của trường đã có nề nếp ngay từ khi học lớp 1.
- Dụng cụ học tập khá đầy đủ.
2) Chất lượng:
- Sau 01 tháng giảng dạy tôi đã có kế hoạch khảo sát và nhận thấy học
sinh của lớp như sau: Đa số các em chưa nắm vững cách tìm các bước giải
đúng (phần số học và hình học) về tìm đơn vị của phép tính.
3) Trình độ:
- Phần đông là học sinh nông thôn, vùng sâu ít được cha mẹ quan tâm.
- Qua thời gian giảng dạy về những kinh nghiệm của bản thân. Tôi
nhận thấy các em chưa biết tìm các bước giải và tìm đơn vị của phép tính mà
chương trình toán khối Bốn dạng toán có lời văn chiếm đa số.


- Để đạt được những chỉ tiêu trên đòi hỏi người giáo viên có những
chuyển biến tích cực trong việc thực hành đổi mới phương pháp, phát huy

tốt tác dụng của đồ dùng dạy học, tổ chức cho học sinh tích cực hoạt động,
chủ động. nắm vững kiến thức và rèn luyện kĩ năng đối với phương pháp
dạy học Tiểu học, cần theo hướng tích cực hoá hoạt động của học sinh. Đây
là vấn đề thiết thực hưởng ứng cuộc vận động sâu rộng trong toàn ngành về
đổi mới phương pháp dạy học ở bậc Tiểu học.
- Sau đây là cách thức cũng như biện pháp mà tôi áp dụng đã thành
công về đổi mới phương pháp giải toán có lời văn dạng “Tìm hai số khi biết
tổng và hiệu của hai số đó”.
I.

NỘI DUNG:

1) Biện pháp thực hiện:
- Phương pháp dạy học mới là coi trọng học sinh là nhân vật trung tâm
của quá trình dạy học. Trong đó giáo viên là người tổ chức hướng dẫn hoạt
động của học sinh, mọi học sinh đều hoạt động học tập để phát triển đúng
khả năng của các em.
- Trong lớp giáo viên nói ít, giảng ít, làm mẫu ít nhưng phải thường
xuyên làm việc với cá nhân học sinh, để các em đều hoạt động, các em phải
độc lập suy nghĩ và làm việc – Học sinh có nhiều cơ hội để bộc lộ khả năng
của mình.
- Giáo viên phải có nhiều hình thức hoạt động.
+ Học cá nhân.
+ Học theo nhóm: Có thể nhóm hỗn hợp, nhóm trình độ.
+ Nhóm sở trường.
- Giáo viên nêu cho học sinh trao đổi và sử dụng nhiều phương pháp
như:


Phương pháp vấn đáp, gợi mở.



Phương pháp trực quan



Phương pháp luyện tập



Phương pháp làm việc theo nhóm



Phương pháp sử dụng trò chơi hỗ trợ nội dung



Phương pháp tạo tình huống

Đây là một số biện pháp thực hiện một số tiết dạy thành công.
2) Nội dung và phương pháp hình thức dạy:

Bài: Tìm hai số khi biết tổng và hiệu của hai số đó
I.

MỤC TIÊU:

- Biết cách tìm hai số khi biết tổng và hiệu của hai số đó.
- Giải bài toán liên quan đến tìm hai số khi biết tổng và hiệu của hai số
đó.
HSKT: Đọc được phép tính và kết quả trong bài.
II.

ÑOÀ DÙNG DẠY HỌC:
Thầy: Vẽ sơ đồ tóm tắt bài tập.
Trò: Sách giáo khoa, vở, đồ dùng học tập.

III.

CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC:

Hoạt động dạy
1. Khởi động:

Hoạt động học
- Trò chơi

2. Giới thiệu
3. Phát triển các hoạt động
Hoạt động 1: Giới thiệu bài toán
về tìm hai số khi biết tổng và hiệu
cảu hai số đó.

- Hoạt động: Cả lớp


MT: Biết cách tìm hai số khi

biết tổng và hiệu của hai số đó.
- Nêu bài toán: Tổng của hai số
là 70. hiệu của hai số đó là 10. tìm
hai số đó.

- Học sinh nêu lại bài toán

- Gọi học sinh nêu.

- Tổng của 2 số là 70

Tổng của hai số đó là bao

- Hiệu của 2 số là 10

nhiêu ?

1 học sinh lên bảng tóm tắt.

- Hiệu của hai số là bao nhiêu ?
Soá lôùn:
- GV gợi ý học sinh tóm tắt
1 0 70
Soá beù:

- Tìm hai số đó
- Học sinh chỉ hai lần số bé trên
- Bài toán yêu cầu làm gì ?

sơ đồ.

- Yêu cầu học sinh
- Thực hiện phép tính 70 – 10 =
- Hướng dẫn giải

60

Muốn tìm hai lần số bé ta làm
như thế nào ?

HSKT: Đọc phép tính và kết quả.
- HS nêu: 60:2=30

Muốn tìm số bé ta làm sao ?
- Có số bé muốn tìm số lớn em
làm như thế nào ?

- HS nêu: 30 + 10= 40
- 1 HS lên bảng giải – lớp làm
vào vở.
- HS nhắc lại


GV nhận xét: Số bé = (tổng hiệu):2

- HS giải bài toán bằng cách hai:
Tìm số lớn trước

- Tương tự:

- HS rút ra nhận xét:
Số lớn = (tổng + hiệu):2

- Hướng dẫn hs rút ra nhận xét.
Lưu ý: Khi giải bài toán có thể
giải bằng một trong hai cách như
SGK.

Hoạt động nhóm

Hoạt động 2: Luyện tập – Thực

- HS đọc đề bài

hành

- Hs lần lượt trả lời câu hỏi.

MT: Vận dụng làm được các

- Bài toán cho biết: Tuổi bố …

bài tập

38 tuổi.

Bài 1:

- Tìm tuổi bố và tuổi con.

- Gọi hs đọc đề bài:

- Bài toán dạng : Tìm hai số khi

- Hướng dẫn bằng câu hỏi
+ Bài toán cho biết gì ?

biết tổng và hiệu của hai số đó.
- Trao đổi trình bày bài giải
Hai lần tuổi con là:

+ Bài toán yêu cầu tìm gì ?
+ Bài toán thuộc dạng gì ?

58 – 38 = 20 (tuổi)
Tuổi con là:
20 : 2 = 10 (tuổi)

Yêu cầu hs:

Tuổi của bố là:

Tóm tắt

58 – 10 = 48 (tuổi)
? t u o åi

Con 10

Tuoåi boá

3 8 t u o åi

Tuoåi con

Đáp số: Bố 48 tuổi

? t u o åi

58
tuổi
tuoåi
HSKT: Đọc các phép tính và kết
quả.


- Cả lớp trao đổi – nhận xét.
- Hoạt động cả lớp
- HS đọc đề bài, xác định đề toán
và tự giải.
Khẳng định
Bài 2: Yêu cầu hs.

Chấm một số bài – nêu nhận
xét.
Lưu ý: Nhận dạng được bài toán.
- Củng cố - dặn dò
Từ những biện pháp và hình thức dạy trên, đến cuối học kỳ I đạt được
kết quả như sau:
Bài kiểm tra.
Bài 1: Tuổi chị và tuổi em cộng lại được 36 tuổi. em kém chị 8 tuổi.

Hỏi chị bao nhiêu tuổi, em bao nhiêu tuổi ?
Bài 2: Một trường học có 672 học sinh, số học sinh nữ nhiều hơn học
sinh nam là 92 em. Hỏi trường đó có bao nhiêu học sinh nữ, bao nhiêu học
sinh nam ?
Kết quả:
TSHS
IV.

Giỏi
29
18
KẾT QUẢ:

Khá
7

Điểm
Trung bình
4

Kém
0


1) Quá trình đổi mới phương pháp giảng dạy, tôi nhận thấy lớp học sinh
động hơn, học sinh hứng thú hơn. Các em làm toán dạng: “Tìm hai số khi
biết tổng và hiệu của hai số đó” đạt kết quả rất cao.
Chất lượng giữa học kỳ I:
TSHS
Giỏi

29
11
2) Bài học kinh nghiệm:

Khá
8

Điểm
Trung bình
6

Kém
4

- Muốn đạt kết quả cao khi giải toán có lời văn dạng: “Tìm hai số khi
biết tổng và hiệu cuûa hai số đó” giáo viên cần chú ý các việc như sau;
+ Đổi mới hình thức dạy học.
+ Cần nắm vững trình độ hs để phân hoá từng đối tượng.
+ Trong giảng dạy cần rèn kỹ năng tư duy cho hs vì thế giải toán có lời
văn lớp 4 theo một trình tự hợp lí từ các dạng toán điển hình cơ bản lại chia
thành những dạng toán nhỏ kết hợp với dạng toán khác theo hướng nâng cao
dần hoạt động sáng tạo của hs. Cách dạy này tạo cho hs có điều kiện tích
cực, vận dụng linh hoạt trí tưởng tượng, óc sáng tạo của mình để giải quyết
yêu cầu của tiết học.
- Trên đây là một sáng kiến nhỏ có thể góp một phần cho cuộc đổi mới
phương pháp dạy học. Nhưng bên cạnh đó cũng còn một vài thiếu sót mong
sự đóng góp nhiệt tình của quý thầy cô và các bạn đồng nghiệp để cho sáng
kiến kinh nghiệm của tôi được hoàn thiện hơn.
Xuân Hiệp, ngày 15 tháng 12 năm 2010
Người viết

Nguyễn Thị Ngọc Hiền
Ý kiến của khối trưởng

Duyệt của BGH