Luận văn hoàn thiện công tác kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại công ty cổ phần kết cấu thép cơ khí
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.16 MB, 139 trang )
L IC
hồn thành t t bài khố lu n, ph i k
ih
ph n k t c
Em xin g i l i c
i th
hi n bài khoá lu
n các th y cô giáo c a
y cô giáo trong B môn Kinh t nói riêng
ih c
nh ng
p cho em n n t ng ki n th c v ng ch c, t o ti
cho em th c
c bi t, em xin g i l i c
n Cô giáo, Th c s
Th H ng Nhung
c ti
su t quá trình th c hi n khoá lu n.
ng th i, em xin g i l i c
c
thu n l
n công s c không nh c a các th y
q báu t phía Cơng ty C
ng d n và t n tình ch b o cho em trong
n tồn b nhân viên Cơng ty C ph n k t
c bi t là các ch trong Phòng Tài chính k
u ki n
i tìm hi
tài c a mình.
Trong th i gian th c hi n khoá lu n, m
u c g ng song do
v n ki n th
u kinh nghi m th c t nên không th
tránh kh i nh ng thi u sót. Do v y, em r t mong nh
c nh ng ý ki
th y cô và các b
khố lu n c
c hồn thi
Em xin chân thành c
Sinh viên th c hi n
Hoàng Th Khánh Ng c
M CL C
Trang
L IM
U
LÝ LU N V
H CH TOÁN CHI PHÍ S N XU T
VÀ TÍNH GIÁ THÀNH S N PH M TRONG DOANH NGHI P............... 1
1.1.
Nh ng v
1.1.1.
chung v chi phí s n xu t và giá thành s n ph m ...............1
Khái ni m, phân lo i chi phí s n xu t ......................................................1
1.1.1.1.
Khái ni m chi phí s n xu t .................................................................1
1.1.1.2.
Phân lo i chi phí s n xu t ..................................................................1
1.1.2.
Khái ni m, phân lo i giá thành s n ph m................................................3
1.1.2.1.
Khái ni m giá thành s n ph m...........................................................3
1.1.2.2.
Phân lo i giá thành s n ph m............................................................4
1.1.3.
M i quan h gi a chi phí s n xu t và giá thành s n ph m.....................5
1.1.4.
Nhi m v c a k tốn chi phí s n xu t và tính giá thành s n ph m ......6
1.2.
N i dung h ch tốn chi phí s n xu t ..............................................................6
1.2.1.
H ch tốn chi phí s n xu
ng xun
(KKTX) .....................................................................................................................6
1.2.1.1.
Chi phí nguyên v t li u tr c ti p ........................................................6
1.2.1.1.1. Tài kho n s d ng ............................................................................7
1.2.1.1.2.
1.2.1.2.
ch toán ...................................................................7
Chi phí nhân cơng tr c ti p ................................................................8
1.2.1.2.1. Tài kho n s d ng ............................................................................9
1.2.1.2.2.
1.2.1.3.
ch tốn .................................................................10
Chi phí s n xu t chung .....................................................................10
1.2.1.3.1. Tài kho n s d ng ..........................................................................11
1.2.1.3.2.
ch tốn .................................................................12
1.2.1.4.
T ng h p chi phí s n xu
xun
............................................................................................................13
1.2.2.
H ch tốn chi phí s n xu
ng
nh k
...................................................................................................................14
1.2.2.1.
Chi phí nguyên v t li u tr c ti p ......................................................14
1.2.2.2.
Chi phí nhân cơng tr c ti p ..............................................................15
Thang Long University Library
1.2.2.3.
Chi phí s n xu t chung .....................................................................15
1.2.2.4.
T ng h p chi phí s n xu
1.3.
nh k .....15
giá s n ph m d dang ..................................................17
1.3.1.
Khái ni m s n ph m d dang ..................................................................17
1.3.2.
n ph m d dang .............................................17
1.3.2.1.
n ph m d dang theo chi phí nguyên v t li u tr c ti p ...
............................................................................................................17
1.3.2.2.
1.3.2.3.
1.4.
ch bi n .................................................17
.........18
S n ph m h ng và thi t h i ng ng s n xu t ...............................................18
1.4.1.
H ch toán s n ph m h ng .......................................................................18
1.4.1.1.
Khái ni m ...........................................................................................18
1.4.1.2.
ch toán ....................................................................18
1.4.2.
H ch toán thi t h i ng ng s n xu t........................................................19
1.4.2.1.
Khái ni m ...........................................................................................19
1.4.2.2.
P
1.5.
ch toán ....................................................................19
n ph m ........................................................20
1.5.1.
....................................................20
1.5.2.
l chi phí ........................................................................21
1.5.3.
ng c ng chi phí ..............................................................21
1.5.4.
t hàng ...............................................21
1.5.5.
s .............................................................22
1.5.6.
.................................................23
1.5.7.
p..............................................................................24
1.6.
H ch tốn chi phí s n xu t và tính giá thành theo các hình th c s k
tốn ..........................................................................................................................25
1.6.1.
T ch c h ch tốn theo hình th c Nh t ký S cái ..............................25
1.6.2.
T ch c h ch tốn theo hình th c Nh t ký chung.................................26
1.6.3.
T ch c h ch tốn theo hình th c Ch ng t ghi s ..............................27
1.6.4.
T ch c h ch toán theo hình th c Nh t ký Ch ng t ........................29
1.6.5.
T ch c h ch tốn theo hình th c k tốn trên máy vi tính ..................29
TH C TR NG CƠNG TÁC K
TỐN CHI PHÍ S N
XU T VÀ TÍNH GIÁ THÀNH S N PH M T I CÔNG TY C
K TC
2.1.
PH N
............................................................................... 32
Gi i thi u chung v Công ty c ph n K t c
.........................32
2.1.1.
L ch s hình thành và phát tri n c a Công ty ........................................32
2.1.2.
T ch c b máy qu n lý c a Cơng ty ......................................................33
2.1.3.
Quy trình cơng ngh s n xu t s n ph m t i Công ty .............................36
2.1.4.
T ch c cơng tác k tốn t i Cơng ty ......................................................38
2.1.4.1.
T ch c b máy k tốn và ch
m v c a b máy k tốn
............................................................................................................38
2.1.4.2.
m cơng tác k toán ................................................................39
2.1.4.2.1. T ch c h th ng ch ng t k toán s d ng ................................39
2.1.4.2.2. T ch c h th ng tài kho n k toán s d ng ................................40
2.1.4.2.3. Các chính sách k tốn áp d ng ....................................................41
2.1.4.2.4. H th ng báo cáo k toán ...............................................................42
2.2.
Th c tr ng cơng tác k tốn chi phí s n xu t và tính giá thành s n ph m
t i Công ty .................................................................................................................43
2.2.1.
m và phân lo i chi phí s n xu t ..................................................43
2.2.2.
ng t p h p chi phí s n xu t.........................................................44
2.2.3.
K tốn t p h p và phân b chi phí s n xu t t i Cơng ty.......................44
2.2.3.1.
K tốn chi phí ngun v t li u tr c ti p..........................................45
2.2.3.2.
K tốn chi phí nhân cơng tr c ti p .................................................57
2.2.3.3.
K tốn chi phí s n xu t chung ........................................................66
2.2.3.4.
T ng h p chi phí s n xu t
xuyên
............................................................................................................97
ng
2.2.4.
n ph m d dang t i Công ty..........................107
2.2.5.
S n ph m h ng và thi t h i ng ng s n xu t ........................................107
2.2.6.
n ph m t i Công ty .......108
.M TS
TÁC K
Ý KI
XU T NH M HỒN THI N CƠNG
TỐN CHI PHÍ S N XU T VÀ TÍNH GIÁ THÀNH S N
PH M T I CÔNG TY ................................................................................... 110
Thang Long University Library
3.1.
S c n thi t và nguyên t c hoàn thi n cơng tác k tốn t p h p chi phí
s n xu t và tính giá thành s n ph m. ...................................................................110
3.1.1.
S c n thi t ph i hồn thi n cơng tác k tốn t p h p chi phí s n xu t
và tính giá thành s n ph m. ................................................................................110
3.1.2.
Các nguyên t c hoàn thi n k tốn chi phí s n xu t và tính giá thành
s n ph m ..............................................................................................................110
3.2.
Nh n xét chung v cơng tác k tốn chi phí s n xu t và tính giá thành s n
ph m t i Cơng ty ....................................................................................................111
3.2.1.
Nh
m v cơng tác k tốn chi phí s n xu t và tính giá thành
s n ph m t i Công ty ...........................................................................................112
3.2.1.1.
V b máy qu n lý ...........................................................................112
3.2.1.2.
V b máy k toán............................................................................112
3.2.1.3.
V t ch c qu n lý và x lý s li u trên máy tính ..........................112
3.2.1.4.
V h th ng ch ng t , h th ng tài kho n, s k tốn ..................112
3.2.1.5.
V cơng tác k tốn t p h p chi phí s n xu t và tính giá thành s n
ph m
..........................................................................................................113
3.2.2.
M ts
m cịn t n t i trong cơng tác k tốn t p h p chi phí
s n xu t và tính giá thành s n ph m t i Cơng ty...............................................114
3.3.
M t s ki n ngh nh m hồn thi n cơng tác k tốn t p h p chi phí s n
xu t và tính giá thành s n ph m t i Công ty c ph n k t c
......115
DANH M C VI T T T
Ký hi u vi t t t
BHTN
B o hi m th t nghi p
BHXH
B o hi m xã h i
BHYT
B o hi m y t
BPSX
B ph n s n xu t
BTP
Bán thành ph m
CCDC
Công c d ng c
CPNCTT
Chi phí nhân cơng tr c ti p
CPNVLTT
Chi phí nguyên v t li u tr c ti p
CPSX
Chi phí s n xu t
CPSXC
Chi phí s n xu t chung
GTGT
Giá tr
GVHB
Giá v n hàng bán
Ki
nh k
KKTX
TK
ng xuyên
Tài kho n
Tài s n c
SDCK
nh
S
ik
S
uk
SPDD
S n ph m d dang
SXKD
S n xu t kinh doanh
Thang Long University Library
DANH M C CÁC B NG BI U, HÌNH V
TH , CÔNG TH C
1.1: M i quan h gi a chi phí s n xu t và giá thành s n ph m ............................ 5
1.2: H ch tốn chi phí nguyên v t li u tr c ti
......... 8
1.3: H ch tốn t ng h p chi phí nhân cơng tr c ti p .......................................... 10
1.4: H ch toán t ng h p chi phí s n xu t chung ................................................. 12
1.5: H ch toán t ng h p chi phí s n xu
.................. 13
1.6: H ch tốn chi phí nguyên v t li u tr c ti
....... 15
1.7: H ch tốn t ng h p chi phí s n xu
................. 16
1.8: H ch toán thi t h i v s n ph m h
nh m c ............................... 19
1.9: H ch toán thi t h i ng ng s n xu t ngồi k ho ch..................................... 20
1.10: Trình t t p h
c có tính giá thành bán thành
ph m .............................................................................................................................. 23
1.11: Trình t t p h
c khơng có bán thành
ph m .............................................................................................................................. 24
Bi u m u 1.1: M u th tính giá thành ........................................................................... 25
Bi u s 01: Trình t ghi s k tốn theo hình th c Nh t ký
S cái ........................... 26
Bi u s 02: Trình t ghi s k tốn theo hình th c Nh t ký chung............................... 27
Bi u s 03: Trình t ghi s k tốn theo hình th c Ch ng t ghi s ............................ 28
Bi u s 04: Trình t ghi s k tốn theo hình th c Nh t ký
ch ng t ....................... 29
Bi u s 05: Trình t ghi s k tốn theo hình th c trên máy tính ................................. 30
2.1: Mơ hình t ch c qu n lý Cơng ty c ph n k t c
................... 34
2.2: Quy trình cơng ngh s n xu t và l p d ng k t c u thép .............................. 37
t ch c phòng Tài chính
K tốn c a Cơng ty ............................... 38
trình t h ch tốn chi phí s n xu t và tính giá thành s n ph m......... 40
quy trình k tốn máy ........................................................................ 42
2.6: Trình t h ch tốn chi phí nguyên v t li u tr c ti p t
Bi u m u 2.1: M u Phi
ng s n xu t ..... 48
ngh xu t kho .................................................................. 49
Bi u m u 2.2: M u Phi u xu t kho ............................................................................... 50
2.7: Trình t h ch tốn ngun v t li u xu t th
ng .................... 51
Bi u m u 2.3: M u Phi u yêu c u mua hàng ................................................................ 52
Bi u m u 2.4: M
t hàng.................................................................................. 53
Bi u m u 2.5: M u Biên b n giao nh n ........................................................................ 54
Bi u m u 2.6: M
................................................................. 55
Bi u m u 2.7: M u S chi ti t chi phí nguyên v t li u tr c ti p ................................... 56
2.8: Quy trình h ch tốn chi phí nhân cơng tr c ti p .......................................... 57
Bi u m u 2.8: M u Phi u xác nh n cơng vi c hồn thành............................................ 59
Bi u m u 2.9: M u B ng ch m công ............................................................................ 60
Bi u m u 2.10: M u B ng thanh toán ti
.......................................................... 62
Bi u m u 2.11: M u B ng kê trích n p các kho
..................................... 63
Bi u m u 2.12: M u B ng phân b ti
cơng trình .............. 64
Bi u m u 2.13: M u S chi ti t chi phí nhân cơng tr c ti p ......................................... 65
2.9: Quy trình h ch tốn chi phí s n xu t chung ................................................. 66
Bi u m u 2.14: M u B ng thanh toán ti
.......................................................... 69
Bi u m u 2.15: M u B ng kê trích n p các kho
..................................... 70
Bi u m u 2.16: M u S chi ti
ng .................................... 71
Bi u m u 2.17: M
u......................................... 72
Bi u m u 2.18: M u S chi ti t chi phí v t li u t
ng ................................... 73
Bi u m u 2.19: M u B ng tính phân b CCDC ............................................................ 75
Bi u m u 2.20: M u S chi ti t chi phí CCDC t
ng .................................... 76
Bi u m u 2.21: M u B ng phân b kh u hao ............................................................... 78
Bi u m u 2.22: M u S chi ti t chi phí kh
ng ..................... 79
Bi u m u 2.23: M
n ................................................ 80
Bi u m u 2.24: M
c ............................................... 81
Bi u m u 2.25: M
n tho i ....................................... 82
Bi u m u 2.26: M u S chi ti t chi phí s n xu t chung ................................................ 84
Bi u m u 2.27: M u B ng phân b chi phí s n xu t chung cho các cơng trình ........... 85
Bi u m u 2.28: M
a chi phí v n chuy n ......................... 86
Bi u m u 2.29: M u S chi ti t chi phí s n xu t chung ................................................ 87
Bi u m u 2.30: M u H
ng l p d ng ...................................................................... 89
Bi u m u 2.31: Biên b n nghi m thu công vi c theo ti
........................................ 92
Bi u m u 2.32: Biên b n nghi m thu công vi c theo ti
........................................ 93
Bi u m u 2.33: Biên b n quy t toán kh
Bi u m u 2.34: M
ng cơng trình ......................................... 94
chi phí l p d ng ............................... 95
Thang Long University Library
Bi u m u 2.35: M u S chi ti t chi phí s n xu t chung ................................................ 96
Bi u m u 2.36: M u S chi ti t chi phí SXKD d dang ............................................... 97
Bi u m u 2.37: M u S nh t ký chung ......................................................................... 98
Bi u m u 2.38: M u S cái tài kho n chi phí nguyên v t li u tr c ti p ..................... 102
Bi u m u 2.39: M u S cái tài kho n chi phí nhân cơng tr c ti p ............................. 103
Bi u m u 2.40: M u S cái tài kho n chi phí s n xu t chung .................................... 104
Bi u m u 2.41: M u S cái tài kho n chi phí SXKD d dang .................................... 106
Bi u m u 2.42: Th tính giá thành s n ph m .............................................................. 108
Bi u m u 3.1: M u B ng ch m công .......................................................................... 118
Bi u m u 3.2: M u B
................................................................. 119
Bi u m u 3.3: M u B ng t ng h p ti
ng s n xu t .................................. 120
Bi u m u 3.4: M u B ng phân b ti
............................................ 121
Bi u m u 3.5: M u B ng kê trích n p các kho
ng ........................................................................................................................... 124
Bi u m u 3.6: M u B ng tính và phân b kh
........................................ 126
L IM
N n kinh t
c ta hi
doanh nghi
kh
U
ng phát tri n và h i nh p, các
t qua nh
u c a n n kinh t chuy
nh v th c a mình trong n n kinh t th
c a các quy lu t kinh t th
ng và ch u s chi ph
u ti t
ng. Song m i doanh nghi p mu n t n t i và phát tri n
c n quan tâm t i y u t qu n lý kinh t m t cách hi u qu . H ch toán k toán là m t
b ph n quan tr ng trong h th ng qu n lý kinh t , có vai trị tích c c trong vi
hành và ki m soát ho
u
ng kinh doanh. H ch toán t p h p chi phí s n xu t và tính
giá thành s n ph m là m t khâu c a h ch toán k toán, gi vai trò h t s c quan tr ng.
Giá thành là ch tiêu t ng h p ph
b , trì
qu n lý, s d ng v
t ch
t qu ho
tốn chi phí s n xu t và tính giá thành s n ph m khơng ch
cịn ph
ng, thi t
ng kinh doanh. Vi c h ch
ch
mà
n vi c cung c p thông tin k p th icho qu n lý doanh nghi
m
i khách quan c a công tác qu n lý và là yêu c u xuyên su t trong quá trình
h ch toán.
Nh n th
c t m quan tr ng c a vi c h ch tốn chi phí s n xu t và tính giá
thành trong doanh nghi p, v i th i gian th c t p t i Công ty C ph n k t c
c tìm hi u th c t tình hình h
t
a ch
tài
n lý s n xu t kinh doanh
n cơng tác k tốn chi phí s n xu t và
tính giá thành s n ph m t i Công ty C ph n k t c
làm khố lu n
t t nghi p c a mình.
Khố lu n bao g m các n i dung chính sau:
lý lu n v h ch tốn chi phí s n xu t và tính giá thành s n
ph m trong doanh nghi p.
c tr ng cơng tác k tốn chi phí s n xu t và tính giá thành s n
ph m t i Công ty c ph n k t c
t s ý ki
xu t nh m hoàn thi n cơng tác k tốn chi phí
s n xu t và tính giá thành s n ph m t i Công ty c ph n k t c
Thang Long University Library
C
LÝ LU N V H CH TỐN CHI PHÍ S N XU T VÀ TÍNH GIÁ
THÀNH S N PH M TRONG DOANH NGHI P.
1.1. Nh ng v
chung v chi phí s n xu t và giá thành s n ph m
1.1.1. Khái ni m, phân lo i chi phí s n xu t
1.1.1.1. Khái ni m chi phí s n xu t
Chi phí có th
c hi u là giá tr c a ngu n l c b tiêu hao trong ho
ng s n
xu t kinh doanh c a t ch
cm tm
n ch t c a chi phí là
ph i m
i l y m t k t qu . K t qu có th
i d ng v t ch
n ph m,
ti n,
c khơng có d ng v t ch
n th c, d ch v
c ph c v
y, th c ch t ho
ng s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p là s v n
ng, k t h p, tiêu dùng và chuy
t o ra k t qu ho
ng c a s n xu t. Quá trình ho
ng và s c
ng s n xu t kinh
doanh c a doanh nghi
cl
p l i khơng ng
m kh
u c a q
trình s n xu
u có v n, v
ng và k t thúc m
n, các
kho n ph i thu và tài s n khác. Chi phí ho
ng c a doanh nghi p phát sinh trong t t
c
iy ut
n c a s n xu
u vào thành các s n ph m, lao v , d ch v m
n bi n
c g i là chi phí s n
xu t (CPSX).
V y CPSX trong doanh nghi p là bi u hi n b ng ti n c a tồn b
ng
s
ng v t hố c n thi t mà doanh nghi
ti n hành ho
ng
s n xu t trong m t th i k nh
nh
c hình thành do có s chuy n d ch giá
tr c a các y u t s n xu t vào s n ph m s n xu
c bi u hi n trên hai m t:
V
nh tính, CPSX là các ngu n l c phát sinh và tiêu hao trong quá trình s n xu t
t o ra s n ph m, lao v , d ch v .
V m
ng, CPSX là m c tiêu hao c th c a các y u t v t ch t tham gia
vào quá trình s n xu
c bi u hi
y
nt .
1.1.1.2. Phân lo i chi phí s n xu t
ph c v cho cơng tác qu n lý, h ch toán, ki
c chia thành
nhi u lo i theo nh ng tiêu th c khác nhau, c th :
a) Phân lo
c ho
ng kinh doanh
+ CPSX kinh doanh: bao g m nh
th và qu n lý hành chính, qu n tr kinh doanh.
+ Chi phí ho
ng tài chính: bao g m nh
v v
1
n ho
ng s n xu t, tiêu
n ho
ng
+ Chi phí khác: bao g m nh ng chi phí ngồi d ki
thanh lý,
Cách phân lo i này giúp cho vi
c chính xác, ph c v cho
vi
nh chi phí và k t qu c a t ng ho
ng kinh doanh
p báo cáo tài chính nhanh chóng, k p th i.
b) Phân lo i CPSX theo y u t chi phí
V th c ch t, ch có 3 y u t chi phí v
ng s ng, chi phí v
ng và chi phí v
cách c th
m ph c v cho vi c xây d
ng lao
cung c p thông tin v chi phí m t
nh m c v
ng,
vi c l p, ki m tra và phân tích d tốn chi phí, các y u t chi phí trên có th
c chi
ti t hoá theo nh ng n i dung kinh t c th sau:
+ Y u t chi phí nguyên v t li u: bao g m toàn b giá tr nguyên v t li u chính, v t
li u ph , ph tùng thay th
+ Y u t chi phí nhiên li
trong k .
ng s n xu t kinh doanh.
ng l c s d ng vào quá trình s n xu t kinh doanh
+ Y u t chi phí ti
ti
n ph c
n ph c
i tr cho cơng nhân viên.
m tồn b s
+ Y u t chi phí b o hi m xã h i (BHXH), b o hi m y t (BHYT),b o hi m th t
nghi p (BHTN),
: ph n ánh ph n b o hi m xã h i, b o
hi m y t , b o hi m th t nghi p
l
nh trên
t ng s ti
c
i tr công nhân viên.
+ Y u t chi phí kh u hao tài s n c
nh
: ph n ánh t ng s kh u hao tài
s nc
nh ph i trích trong k c a t t c tài s n c
nh s d ng cho s n xu t kinh
doanh trong k .
+ Y u t chi phí d ch v mua ngồi: ph n ánh tồn b chi phí d ch v mua ngoài
dùng vào s n xu t kinh doanh.
+ Y u t chi phí khác b ng ti n: ph n ánh tồn b các chi phí khác b ng ti
ph n ánh các y u t trên dùng cho ho
ng s n xu t trong k .
c) Phân lo i CPSX theo kho n m c chi phí trong giá thành s n ph m
vào
a chi phí trong giá thành s n ph
thu n ti n cho vi c
tính tốn giá thành tồn b
c phân lo i theo kho n m c. Cách phân lo i này
d a vào cơng d ng c a chi phí và m c phân b chi phí cho t
phân lo i này,
c chia làm 3 kho n m c:
ng. Theo cách
+ Chi phí nguyên v t li u tr c ti p: là tồn b các chi phí ngun li u chính, v t
li u ph , v t li
c s d ng tr c ti
s n xu t ra s n ph m.
+ Chi phí nhân cơng tr c ti p: là các chi phí ph i tr cho cơng nhân tr c ti p s n
xu t s n ph
n ph c p, các kho n b o hi m xã h i, b o
2
Thang Long University Library
hi m y t
nhân tr c ti p s n xu t.
m th t nghi p trích theo ti
a cơng
+ Chi phí s n xu t chung: là các kho n chi phí s n xu t phát sinh t i ph m vi phân
ng ngo i tr chi phí nguyên v t li u tr c ti p, nhân cơng tr c ti
ng, chi phí kh
n xu t.
Ngồi ra khi tính ch tiêu giá thành s n ph m tồn b thì ch tiêu giá thành cịn bao
g m kho n m c chi phí bán hàng và chi phí qu n lý doanh nghi p.
d) Phân lo
ph
+ Chi phí tr c ti p: là nh ng CPSX có quan h tr c ti
ng ch u chi phí:
n vi c s n xu t ra m t
lo i s n ph m, m t công vi c nh
nh. V i nh ng chi phí này, k tốn có th
s li u ch ng t k
ghi tr c ti p cho t
ng ch u chi phí.
+ Chi phí gián ti p: là nh
n vi c s n xu t ra nhi u lo i s n
ph m, nhi u công vi
i v i nh ng chi phí này, k tốn ph i t p h p l i, cu i k
ti n hành phân b
ng liên quan theo nh ng tiêu chu n nh
nh.
e) Phân lo i CPSX theo quan h c a chi phí v i kh
ng cơng vi c, s n ph m
hồn thành
+ Chi phí kh bi n (bi n phí) là nh ng chi phí có s
t l thu n v i s
v t li u tr c ti
+ Chi phí b t bi
iv
i c a kh
ng s n xu t trong k , bao g m: chi phí nguyên
ng tr c ti p.
nh phí): là nh ng kho n chi phí khơng bi
i khi m
ho
ho
ng thì chi phí này l i thay
i, bao g m chi phí kh
+ Chi phí h n h p: là các chi phí mà b n thân nó g m các y u t c
nh phí và
bi n phí, bao g
n tho
Vi c phân lo
ng trong vi c thi t k , xây d ng mơ hình chi
phí trong m i quan h gi a chi phí, kh
ng và l i nhu
m hoà v n
nh kinh doanh quan tr ng. M t khác, vi c phân lo i CPSX còn
giúp các nhà qu n tr doanh nghi
qu c a chi phí.
nâng cao hi u
1.1.2. Khái ni m, phân lo i giá thành s n ph m
1.1.2.1. Khái ni m giá thành s n ph m
Giá thành s n ph m là bi u hi n b ng ti n c a tồn b các kho n hao phí v lao
ng s n
ng v
n kh
ng s n ph m d ch v , lao v
hoàn thành trong k .
Giá thành s n ph
nh cho t ng lo i s n ph m, lao v c th và ch
tính v i s
ng s n ph m, lao v hoàn thành, k t thúc tồn b q trình s n xu t
(thành ph m) hay hình thành m
n cơng ngh s n xu t (bán thành ph m).
3
Trong quá trình s n xu
i nhu
nh tranh,
nâng cao hi u qu ho
ng s n xu t kinh doanh, doanh nghi p c n ph i hi u sâu s c
a giá thành s n ph m.
c chi phí s n xu t và tiêu th s n ph m c a doanh nghi p,
doanh nghi
nh hi u qu s n xu
ra các quy t
nh kinh doanh phù h
quy
nh s n xu t m t lo i s n ph m nào
nghi p c n ph i n
c nhu c u th
ng, giá c th
u t t y u ph i
bi
c chi phí s n xu t và chi phí tiêu th s n ph
p l a ch n
lo i s n ph
s n xu t và quy
nh kh
ng s n ph m s n xu t nh
c
l i nhu n t
t khác, giá thành là m t công c quan tr
ki m sốt tình hình
ho
ng s n xu t kinh doanh, xem xét hi u qu c a các bi n pháp t ch c k thu t.
c th c hi n thơng qua vi c phân tích s bi
u giá thành
gi a các k . Giá thành là m
quan tr
doanh nghi p xây d ng chính sách
giá c c a doanh nghi
i v i t ng lo i s n ph m.
1.1.2.2.
Phân lo i giá thành s n ph m
ng yêu c u qu n lý, h ch toán và k
nh giá c
i nhi
u xác
nhi u ph m vi tính
tốn khác nhau, có th phân lo i giá thành s n ph m theo các cách sau:
a) Phân lo i theo th
m tính và ngu n s li
tính giá thành
+ Giá thành k ho ch: vi
nh giá thành k ho ch s n ph
ti
c
c khi ti n hành quá trình s n xu t, ch t o s n ph m do b ph n k toán
th c hi n. Giá thành k ho ch c a s n ph
CPSX k ho ch và
c xem là m c tiêu ph
u c a doanh nghi
s
hình th c hi n k ho ch giá thành, k ho ch h giá thành c a doanh nghi p.
nh m
ho
nh m
c khi b
c xây d
c xác
u s n xu t s n ph m. Tuy nhiên, khác v i giá thành k ho ch
nh m c v chi phí hi n hành t i t ng th
m trong
k k ho
nh m
i phù h p v i s
i c a các
nh m
c trong quá trình th c hi n k ho ch giá thành.
+ Giá thành th c t : là giá thành s n ph
s li u chi phí s n xu t
th c t phát sinh và t p h
c trong k v i s
ng th c t s n xu
v i hai lo i giá thành trên, giá thành th c t c a s n ph m ch
trình s n xu t, ch t o s n ph
c hoàn thành và d
c. Khác
nh qua quá
s li u CPSX
th c t
p h p trong k . Giá thành th c t s n ph m là ch tiêu t ng h p
ph n ánh k t qu ph
u c a doanh nghi p trong vi c t ch c và s d ng các gi i
pháp kinh t , k thu
s n xu t s n ph
nh k t qu ho
ng
kinh doanh, có
ng tr c ti
n thu nh p c a doanh nghi p.
4
Thang Long University Library
b) Phân lo i theo ph m vi phát sinh chi phí:
+ Giá thành s n xu t (giá thành công x ng): là ch tiêu ph n ánh t t c nh ng chi
phí phát sinh liên quan n vi c s n xu t, ch t o s n ph m trong ph m vi phân x ng,
b ph n s n xu t bao g m chi phí nguyên v t li u tr c ti p, chi phí nhân cơng tr c
ti p, chi phí s n xu t chung. Giá thành s n xu
cs d
h ch toán thành ph m,
giá v n xu t bán c a doanh nghi p.
+ Giá thành tiêu th (giá thành toàn b ): Là ch tiêu ph n ánh tồn b các kho n chi
phí phát sinh liên quan n vi c s n xu t, tiêu th s n ph m, bao g m chi phí s n xu t
c a toàn b s n ph m tiêu th , chi phí bán hàng (chi phí liên quan t i vi c tiêu th s n
ph m, d ch v ), chi phí qu n lý doanh nghi p (chi phíphát sinh liên quan t i b máy
qu n lý v i u hành doanh nghi p). Giá thành tiêu th c a s n ph m ch
cx
nh
khi s n ph m, lao v
x
nh là tiêu th
ng th i giá thành tiêu th là c n c
x
nh l i nhu n tr
c thu c a doanh nghi p.
1.1.3. M i quan h gi a chi phí s n xu t và giá thành s n ph m
mb oh
, chính xác chi phí s n xu t và tính giá thành s n
ph m, cung c p thông tin k p th i cho qu n tr doanh nghi p, k tốn c n ph i phân
nh chi phí v i giá thành s n ph m và n m rõ m i quan h gi a chúng.
Xét v b n ch t thì chi phí s n xu t và giá thành s n ph
u là nh ng hao phí v
ng s
ng v t hố mà doanh nghi
n xu t,
ch t o s n ph m, c
u g n li n v i quá trình s n xu t kinh doanh c a doanh
nghi p. Tuy nhiên, hai khái ni
m khác nhau. Xét v m t l
phí s n xu t luôn g n v i m t th i k nh
ng, chi
n bi t nó
thu c lo i s n ph m nào, hoàn thành hay ch
n
ph m luôn g n li n v i m t kh i l ng s n ph m, công vi c, lao v hồn thành nh t
nh.
V i góc
bi u hi n b ng ti
xem xét thì trong m t th i k , t ng s chi phí
s n xu t phát sinh khác v i t ng giá thành s n ph m hoàn thành trong k
thành s n ph m không bao g m nh ng chi phí s n xu
n ho
ng
t o ra s n ph m và nh ng chi phí s n xu t d dang cu i k (chuy n sang k sau),
nh ng nó l i ch
ng c ph n chi phí d
u k (c a k tr c chuy n sang).
Chi phí s n xu t và giá thành s n ph m có m i quan h ch t ch v i nhau trong quá
trình s n xu t s n ph m, lao v , d ch v . Chi phí th hi n m t hao phí cịn giá thành
bi u hi n m t k t qu c a quá trình s n xu
t th ng nh t c a m t quá
c th hi n qua s
sau:
1.1: M i quan h gi a chi phí s n xu t và giá thành s n ph m
CPSX d
uk
CPSX phát sinh trong k
T ng giá thành s n ph m hoàn thành
CPSX d dang cu i k
5
Hay:
T ng giá
thành s n
ph m hồn
thành
Chi phí s n
xu t d
=
+
dang cu i
k
ng h p khơng có chi phí s n xu t d
u k và cu i k ho c chi
phí s n xu t d
u k và cu i k b ng nhau thì t ng giá thành s n xu t c a k
b ng t ng chi phí s n xu t phát sinh trong k .
1.1.4. Nhi m v c a k toán chi phí s n xu t và tính giá thành s n ph m
c yêu c u v qu n lý và s d ng có hi u qu các ngu n l c kinh t ,
k toán t p h p chi phí s n xu t và tính giá thành s n ph m ph i th c hi n các nhi m
v sau:
Th nh t, x
n
ng k toán t p h p chi phí s n xu t và tính giá thành s n
ph m phù h p v
c thù và yêu c u qu n lý c a doanh nghi p.
Th hai, t ch c v n d ng ch ng t , h th ng tài kho n k toán, s k toán phù
h p v i các nguyên t c chu n m c và ch
k to
mb
c yêu c u
thu nh n x lý h th ng hố thơng tin v chi phí, giá thành c a doanh nghi p. T
ch c t p h p, k t chuy n và phân b chi phí s n xu
it
nh
theo các y u t chi phí và các kho n m c tính giá thành.
Th ba, t ch c b máy k toán m t cách khoa h c h p lý trên c s phân công rõ
ràng trách nhi m t ng nhân viên, t ng b ph n k
c bi
nb
Chi phí s n
xu t d dang
uk
Chi phí s n
xu t phát sinh
trong k
ph n k tốn các y u t chi phí.
Th
ch c ki
lý, xác
il
ng s n ph m d dang khoa h c, h p
nh giá thành và h ch toán giá thành s n ph m.
Cu i cùng, l p b ng t ng h p chi phí s n xu t, t ch c phân tích chi phí s n xu t
và giá thành s n ph m, cung c p nh ng thơng tin c n thi t v chi phí, giá thành s n
ph m giúp cho nhà qu n tr doanh nghi
c các quy
nh m t cách nhanh
chóng, phù h p v i quá trình s n xu t và tiêu th s n ph m.
1.2.
N i dung h ch tốn chi phí s n xu t
1.2.1. H ch tốn chi phí s n xu
ng xun (KKTX)
1.2.1.1. Chi phí nguyên v t li u tr c ti p
Chi phí nguyên v t li u tr c ti p (CPNVLTT) bao g m giá tr nguyên v t li u
chính, ph , nhiên li
c dùng tr c ti
ch t o s n ph m. Nh ng v t li u khi
s d ng cho s n xu t mà có liên quan tr c ti
riêng bi t thì t p h p tr c ti p cho t
s d ng cho s n xu t có liên quan n nhi
nt
ng t p h p chi phí
i v i nh ng v t li u khi
ng t p h p chi phí, khơng th t p
h
c thì ph i áp d
gián ti
phân b cho các
ng liên quan. Tiêu th c phân b
ng s d ng là phân b
nh m c tiêu
hao, theo h s , theo tr
ng, s
ng s n ph
Công th c phân b
6
Thang Long University Library
T ng tiêu th c phân b cho
Chi phí v t li u
phân b cho
t
ng
(s n ph m)
=
t
ng (s n ph m)
x
T ng tiêu th c phân b cho t t
c
T ng chi phí v t
li u c n phân b
ng
1.2.1.1.1. Tài kho n s d ng
theo dõi các kho n chi phí nguyên v t li u tr c ti p, k toán s d ng tài kho n
(TK)
t li u tr c ti
ng h ch tốn chi phí s n xu t. N i dung k t c u c a tài kho
N
c m chi ti
i
Có
TK 621
- T p h p chi phí nguyên li u, v t li u - Tr giá NVL xu t dùng không h t
xu t dùng tr c ti p cho s n xu t s n - K t chuy n chi phí NVL tr c ti p
ph m hay th c hi n các lao v , d ch v
vào TK 154
- K t chuy n chi phí NVL tr c ti p
t trên m
ng vào TK
632
1.2.1.1.2.
ch toán
H ch toán chi phí nguyên v t li u tr c ti
c 1: T p h
ng h ch toán.
c 2: N u chi phí nguyên v t li u tr c ti
phân b
c khi k t chuy n.
c 3: K t chuy n ho c phân b
c ti
c sau:
n nhi
ng tính giá thành.
7
ng thì ph i
S
h ch tốn chi phí ngun v t li u tr c ti p theo
TK 621
TK 154
Cu i k k t chuy n
CP NVLTT cho các
ng tính giá
V t li u mua ngoài xu t
th ng cho s n xu t s n
ph m
TK 133
TK 152
TK 632
Xu t kho v t li u cho s n
xu t s n ph m
K t chuy n CP
tm c
ng
V t li u không s d ng h t
nh p l i kho
1.2.1.2. Chi phí nhân cơng tr c ti p
Chi phí nhân cơng tr c ti p (CPNCTT) là kho n thù lao mà doanh nghi p ph i tr
ng tr c ti p s n xu t s n ph
và các
kho n ph c p có tính ch
c p khu v c, ph c
ch
ng h p nh ng doanh nghi
u ki
b
ng
tr c ti p ngh
n gi a các k h ch toán ho c có tính th i v thì k tốn ph i
d toán ti
phép ho c ng ng s n xu t theo k ho ch c a h
ti n hành
c tính vào chi phí c a các k h ch toán theo s d toán. M
a vi c
t ng t khi s
ng tr c ti p ngh
phép nhi u
M
c
m tk h
ng tr c ti p
c ti
=
n ti
c vào chi phí s n xu
Ti
i tr
a
*
T l
8
Thang Long University Library
c
T l trích
c
=
TL ngh phép, ng
T ng s
*
a
100
Ngồi ra, chi phí nhân cơng tr c ti p cịn bao g m các kho
chi phí c a b ph n s d
nhân s n xu t là 16%
is d
ng ch
ng theo m t t l nh
nh v i ti
2013), 3%
. N u chi phí nhân cơng tr c ti
tính giá thành thì ph i phân b
cơng tr c ti
nh m c theo cơng ngh .
h ch tốn là các ch ng t
ng thanh tốn ti
c tính vào các
a cơng
%
%
%
n nhi u lo i s n ph m c n
gi công nhân s n xu t ho c chi phí nhân
ng phân b ti
n trích theo
l
1.2.1.2.1. Tài kho n s d ng
theo dõi chi phí nhân cơng tr c ti p, k tốn s d
cơng tr c ti
i dung k t c u c a tài kho
N
TK 622
Có
- T p h p chi phí nhân cơng tr c ti p - K t chuy n chi phí nhân cơng tr c
s n xu t s n ph m, th c hi n lao v , d ch ti p vào TK 154.
v .
-
- K t chuy n chi phí nhân cơng tr c
c CP ti
c a công nhân tr c ti p s n xu t.
t trên m
phép ti
TK 632
9
ng vào
1.2.1.2.2.
ch tốn
h ch tốn t ng h p chi phí nhân công tr c ti p
TK 622
TK 154
TK 334
Ti
K t chuy n chi phí
nhân cơng tr c ti p
c p
i tr cho công
nhân tr c ti p
TK338
TK 632
Các kho n trích BHXH,
BHYT,
K t chuy n CP NC
t quá m c
ng
TK 335
c ti
phép c a công nhân tr c
ti p s n xu t
1.2.1.3. Chi phí s n xu t chung
Chi phí s n xu t chung (CPSXC) là nh ng chi phí c n thi t cịn l
s n xu t s n
ph m sau chi phí nguyên v t li u tr c ti p, chi phí nhân cơng tr c ti p và chi phí máy
nghi
ng chi phí thu c ph
ng ph i phân b .
ng, b ph n s n xu t c a doanh
Các tiêu th
ph n b chi phí s n xu t chung là: chi phí s n xu t
nh m c ho c d tốn, theo ti
n xu t, theo gi cơng s n
xu t s n ph m, theo t ng chi phí nguyên v t li u tr c ti p s n xu t s n ph m.
N i dung c a chi phí s n xu t chung bao g m:
- Chi phí v
ng
n xu t
- Chi phí cơng c d ng c
- Chi phí kh
- Chi phí d ch v mua ngoài dùng t
n xu t
n xu t
- Các kho n chi phí b ng ti n khác.
10
Thang Long University Library
1.2.1.3.1. Tài kho n s d ng
theo dõi các kho n chi phí s n xu t chung, k tốn s d
s n xu
n này có th
c m chi ti t theo t ng y u t chi phí ho c
n xu t. V chi ti t theo y u t chi phí, TK 627 có 6 ti u kho n:
TK
t li
s n xu
ch v
ng ti
K t c u c a tài kho n 627:
N
TK 627
- T p h p chi phí s n xu t chung th c t
phát sinh trong k .
Có
- Các kho n ghi gi m CPSXC.
- CPSXC c
nh không phân b
c ghi nh n vào giá v n hàng bán
(GVHB) trong k do m c s n ph m
th c t s n xu t ra th
su
ng.
- K t chuy n CPSXC vào TK 154.
11
1.2.1.3.2.
ch tốn
1.4
h ch tốn t ng h p chi phí s n xu t chung
TK 334, 338
TK 627
Chi phí nhân viên phân
ng
TK 111, 112, 152
Các kho n thu h i ghi
gi m CPSX chung
TK 152,153
TK 154
Chi phí v t li u, d ng c
Phân b (k t chuy n)
CPSX chung
TK 242, 335, 142
TK 632
Chi phí theo d tốn
CPSXC k t chuy n vào
giá v n do m c s n xu t
th c t nh
su
ng
TK 214
Chi phí kh u hao
TK 331, 111, 112
Các CPSX khác mua ngoài
ph i tr
TK 133
Thu
u vào
c kh u tr
12
Thang Long University Library
1.2.1.4. T ng h p chi phí s n xu
ng xuyên
Các kho n m c chi phí nguyên v t li u tr c ti p, nhân công tr c ti p, chi phí s
d ng máy thi cơng, chi phí s n xu t chung cu i k
phí s n xu t kinh doanh d
c t ng h p vào bên N TK 154
c m chi ti t tu
c
m s n xu t c a t ng doanh nghi p.
N i dung k t c u c a tài kho
N
TK 154
- T ng h p các chi phí s n xu t trong k .
Có
- Các kho n ghi gi m chi phí s n
xu t
- T ng giá thành th c t
c a s n
ph m s n xu t hồn thành
: Chi phí th c t c a s n ph m, lao
v , d ch v d
1.5
h ch tốn t ng h p chi phí s n xu
ng xuyên
TK 621
TK 154
K t chuy n chi phí nguyên v t li u
tr c ti p
TK 622
K t chuy n chi phí nhân cơng
tr c ti p
TK 155
Nh p kho thành ph m
TK 157
Thành ph m s n xu t
xong g i bán
TK 627
TK 632
K t chuy n ho c phân b
CPSXC
Thành ph m d ch v
hoàn thành, bán giao ngay
TK 111, 152,153, 138
Các kho n ghi gi m CPSX
SDCK: xxx
13
1.2.2. H ch tốn chi phí s n xu
Ki
nh k
nh k
vào k t qu ki m
kê th c t
ph n ánh giá tr hàng t n kho cu i k trên s k
tính ra giá tr v
t dùng.
t ng h p và t
i bi
ng v
c theo dõi, ph n
ánh trên tài kho n hàng t n kho. Giá tr nguyên v t li u, công c d ng c nh p kho
c ph n ánh trên m t tài kho n riêng (TK 611 M
H ch tốn chi phí s n xu
phí v n gi
nh k , v m t n i dung chi
ng xuyên là bao g m các kho n
K
m c chi phí:
- Chi phí nguyên v t li u tr c ti p
- Chi phí nhân cơng tr c ti p
- Chi phí s d ng máy thi cơng
- Chi phí s n xu t chung
Tuy nhiên, trong các doanh nghi p áp d
nghi p v
nghi p áp d
n hàng t
i
nh k , các
c ghi s liên t
ng xuyên nên cu i k doanh nghi p ph i
ti n hàng ki m kê t t c các lo i hàng t n kho.Vì v y, vi c h ch tốn chi phí s n xu t
s n ph m trong các doanh nghi
ng khác bi t nh
nh. S khác bi t
c th hi n trong h ch tốn chi phí ngun v t li u tr c ti p và h ch toán t ng
h p chi phí s n xu t cịn h ch tốn chi phí nhân cơng tr c ti p, chi phí máy thi cơng,
chi phí s n xu t chung v n gi
ch tốn chi phí s n xu
ng xun.
1.2.2.1. Chi phí nguyên v t li u tr c ti p
h ch tốn chi phí ngun v t li
n xu t s n ph m, k toán s
d
t li u tr c ti
TK621 không ghi theo ch ng t xu t dùng ngun li
k h ch tốn, sau
K tốn cịn s d
tr c ti p.
Giá th c t
nguyên v t
li u xu t
dùng trong k
=
c giá tr nguyên v t li u t
Giá th c t
nguyên v t li u
t
+
uk
c ph n ánh trên
c ghi m t l n vào cu i
ng.
nh chi phí nguyên v t li u
Giá th c t
nguyên v t li u
nh p trong k
Giá th c t
-
nguyên v t
li u t n cu i
k
14
Thang Long University Library
1.6
h ch tốn chi phí ngun v t li u tr c ti p theo
TK 6111
TK 621
TK 631
TK 111,112,331
Giá tr NVL
dùng tr c ti p
ch t o s n
ph m
Giá tr v t
li
trong k
TK 133
Thu
GTGT
K t chuy n
chi phí NVL
tr c ti p
TK 151, 152
K t chuy n giá
tr v t li u t n
cu i k
K t chuy n giá tr v t li u t
uk
1.2.2.2. Chi phí nhân cơng tr c ti p
V chi phí nhân cơng tr c ti p, tài kho n s d ng và cách t p h p chi phí trong k
gi
ik
tính giá thành s n ph m, lao v , d ch v ,
k toán ti n hành k t chuy n chi phí nhân cơng tr c ti p vào TK 631 theo t
i
ng:
N TK 631 T ng h p chi phí nhân cơng tr c ti p theo t
Có TK 622 K t chuy n chi phí nhân cơng tr c ti p theo t
1.2.2.3. Chi phí s n xu t chung
Tồn b chi phí s n xu
ti u kho
ct ph
ng
ng
c chi ti t theo các
p áp d
c phân b vào TK 631 Giá thành s n xu t.
N TK 631 T ng h p chi phí s n xu t chung theo t
Có TK 627 K t chuy n (ho c phân b ) CPSXC theo t
ng
ng
1.2.2.4. T ng h p chi phí s n xu t
nh k
t ng h p chi phí s n xu t, k tốn s d
n xu
kho
c chi ti t cho t
i
ng tính giá thành, có ch
p h p chi
phí và tính giá thành.
15
