Nghiên cứu quá trình tích lũy một số kim loại trong cá chép (cyprinus carpio) nuôi tại trại quang trung, trường đại học nông nghiệp hà nội

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC TỰ NHIÊN
**********

BÙI THỊ BÍCH

NGHIÊN CỨU Q TRÌNH TÍCH LŨY MỘT SỐ KIM
LOẠI TRONG CÁ CHÉP (CYPRINUS CARPIO) NUÔI TẠI
TRẠI QUANG TRUNG, TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG
NGHIỆP HÀ NỘI

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC

Hà Nội – 2015


ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC TỰ NHIÊN
**********

BÙI THỊ BÍCH

NGHIÊN CỨU Q TRÌNH TÍCH LŨY MỘT SỐ KIM LOẠI
TRONG CÁ CHÉP (CYPRINUS CARPIO) NUÔI TẠI TRẠI
QUANG TRUNG, TRƯỜNG ĐẠI HỌC NƠNG NGHIỆP HÀ NỘI

CHUN NGÀNH: HĨA PHÂN TÍCH
MÃ SỐ: 60440118
LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC

GIÁO VIÊN HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. VŨ ĐỨC LỢI

Hà Nội – 2015


LỜI CAM ĐOAN
Tơi xin cam đoan đây là cơng trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu, kết
quả đƣa ra trong luận văn này là trung thực và chƣa từng cơng bố trong bất kỳ cơng
trình nào.

Hà Nội, tháng 01 năm 2015
Tác giả

Bùi Thị Bích

i


LỜI CẢM ƠN
Để hoàn th ành luận văn thạc sỹ này, không chỉ bằ ng sự cố gắ ng hế t mình của
bản thân mà tôi còn nhận được sự ủng h

ộ, giúp đỡ nhiệt tình từ phía Vi ện, nhà

trường, thầy cô, gia đình và bạn bè .
Trước hế t tôi xin gửi lời cảm ơn chân thàn h tới các cán b ộ trong Phòng phân
tích - Viện Hóa học, Viện Hàn lâm khoa học và cơng nghệ Việt Nam. Đặc biệt, tôi
xin được bày tỏ lòng biế t sâu sắ c tới TS . Vũ Đức Lợi, người đã tận tình chỉ bảo ,
hướng dẫn, tạo điều kiện giúp đỡ tôi trong quá trình thực hiê ̣n đề tài.
Qua đây tôi cũng xin gửi lời cảm ơn tới các thầy, cô giáo Khoa Chăn nuôi và
Nuôi trồng Thủy sản, ĐH Nông nghiệp Hà Nội đã giúp đỡ tôi rất nhiệt tình trong

quá trình thực hiện đề tài.
Tôi cũng xin gửi lời biết ơn đến gia đình, người thân, bạn bè đã luôn ở bên động
viên và tạo điề u kiê ̣n giúp đỡ tôi trong quá trình học tập và hoàn thành đề . ̀ i
ta
Một lầ n nữa tôi xin trân trọng cảm ơn!

Hà Nội, tháng 01 năm 2015
Học viên

Bùi Thị Bích

ii


MỤC LỤC
Trang
LỜI CAM ĐOAN ....................................................................................................... i
LỜI CẢM ƠN .............................................................................................................ii
MỤC LỤC ................................................................................................................. iii
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT ........................................................................ vi
DANH MỤC BẢNG .................................................................................................vii
DANH MỤC HÌNH ................................................................................................... ix
MỞ ĐẦU ................................................................................................................... 10
Chƣơng 1: TỔNG QUAN ......................................... Error! Bookmark not defined.
1.1. Những nghiên cứu liên quan đến đề tài ............. Error! Bookmark not defined.
1.1.1. Trên thế giới. ................................................... Error! Bookmark not defined.
1.1.2. Ở Việt nam ...................................................... Error! Bookmark not defined.
1.2. Cá chép và sự tích lũy kim loại trong cá ............ Error! Bookmark not defined.
1.2.1. Một số đặc điểm sinh học của cá chép ............ Error! Bookmark not defined.

1.2.2. Cơ chế và các yếu tố ảnh hƣởng đến sự tích lũy kim loại vào cá [49]Error! Bookmark n
1.3. Giới thiệu về kim loại nặng ................................ Error! Bookmark not defined.
1.3.1. Kim loại Đồng [10, 21, 25, 35] ....................... Error! Bookmark not defined.
1.3.2. Kim loại Kẽm [10, 21, 25,, 33, 38] ................. Error! Bookmark not defined.
1.3.3. Kim loại Chì .................................................... Error! Bookmark not defined.
1.3.4. Kim loại Cadimi .............................................. Error! Bookmark not defined.
1.4. Một số phƣơng pháp hiện đại để phân tích lƣợng vết các ion kim loại
nặng. ............................................................... Error! Bookmark not defined.
1.4.1. Các phƣơng pháp điện hóa [7] ........................ Error! Bookmark not defined.

1.4.2. Phƣơng pháp phổ khối lƣợng sử dụng nguồn cảm ứng cao tần ICP – MS [13]Error! Book
1.4.3. Các phƣơng pháp quang phổ ........................... Error! Bookmark not defined.

1.5. Giới hạn cho phép của kim loại trong nƣớc, trầm tích, cá chépError! Bookmark not defi

1.6. Mức độ tích lũy lũy sinh học của các kim loại trong cá [52]Error! Bookmark not defined
1.7. Khu vực nghiên cứu [2] ..................................... Error! Bookmark not defined.

iii


Chƣơng 2: NỘI DUNG VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨUError! Bookmark not defined.
2.1. Thời gian và địa điểm nghiên cứu ...................... Error! Bookmark not defined.
2.2. Đối tƣợng nghiên cứu......................................... Error! Bookmark not defined.
2.3. Trang thiết bị, hóa chất....................................... Error! Bookmark not defined.
2.3.1. Thiết bị, dụng cụ ............................................. Error! Bookmark not defined.
2.3.2. Hóa chất .......................................................... Error! Bookmark not defined.
2.4. Nội dung nghiên cứu .......................................... Error! Bookmark not defined.
2.5. Phƣơng pháp nghiên cứu.................................... Error! Bookmark not defined.
2.5.1. Vị trí lấy mẫu .................................................. Error! Bookmark not defined.

2.5.2. Phƣơng pháp lấy mẫu ...................................... Error! Bookmark not defined.
2.6. Tiến hành thực nghiệm....................................... Error! Bookmark not defined.
2.6.1. Tiền xử lí mẫu ................................................. Error! Bookmark not defined.
2.6.2. Quy trình phân tích hàm lƣợng kim loại ......... Error! Bookmark not defined.
2.7. Tối ƣu hóa các điều điều kiện đo phổ AAS của Cu, Pb, Zn, Cd và đánh
giá phƣơng pháp ............................................. Error! Bookmark not defined.

2.7.1. Tối ƣu hóa các điều kiện đo phổ AAS của Cu, Pb, Zn, CdError! Bookmark not defined
2.7.2. Xây dựng đƣờng chuẩn ................................... Error! Bookmark not defined.
2.7.3. Đánh giá phƣơng pháp [24] ............................ Error! Bookmark not defined.
2.8. Xử lí số liệu thực nghiệm ................................... Error! Bookmark not defined.
Chƣơng 3: KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN ................ Error! Bookmark not defined.
3.1. Các điều kiện đo phổ AAS của Cu, Pb, Zn và CdError! Bookmark not defined.
3.2. Xây dựng đƣờng chuẩn xác định Cu, Pb, Zn và CdError! Bookmark not defined.
3.3. Đánh giá phƣơng pháp ....................................... Error! Bookmark not defined.
3.4. Kết quả phân tích hàm lƣợng các kim loại Cu, Zn, Pb, Cd trong mẫu
nƣớc, trầm tích, thức ăn và các bộ phận của cá chép.Error! Bookmark not defined.
3.4.1. Hàm lƣợng kim loại trong mẫu nƣớc .............. Error! Bookmark not defined.
3.4.3. Hàm lƣợng kim loai trong mẫu thức ăn .......... Error! Bookmark not defined.
3.4.4. Hàm lƣợng kim loại trong mẫu cá .................. Error! Bookmark not defined.

iv


3.5. Ảnh hƣởng của các môi trƣờng chứa kim loại nặng lên hệ số tích tụ sinh
học của các mơ cá chép .................................. Error! Bookmark not defined.
3.6. Mối tƣơng quan về sự tích lũy của từng kim loại giữa các bộ phận của
cá .................................................................... Error! Bookmark not defined.
KẾT LUẬN ............................................................... Error! Bookmark not defined.
TÀI LIỆU THAM KHẢO ......................................................................................... 11

v


DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

AAS

: Atomic Absorption Spectrometry

AES

: Atomic Emission Spectrometry

Cd

: Cadimi

Cu

: Đồng

EC

: European Commission

GF

: Graphit Furnace

GHCP

: Giới hạn cho phép

HCL

: Hollow cathode lamp

F

: Flame

LOD

: Giới hạn phát hiện

LOQ

: Giới hạn định lƣợng

Pb

: Chì

QCVN

: Quy chuẩn Việt Nam

RSD

: Độ lệch chuẩn tƣơng đối

SD

: Độ lệch chuẩn

TB

: Trung bình

TCVN

: Tiêu chuẩn Việt Nam

WHO

: Tổ chức y tế thế giới

Zn

: Kẽm

vi


DANH MỤC BẢNG
Trang

Bảng 1.1: Quy định giá trị giới hạn các kim loại Cu, Pb, Zn, Cd trong nƣớc (mg/l)Error! Book

Bảng 1.2: Quy định giá trị giới hạn các kim loại Cu, Pb, Zn, Cd trong trầm tíchError! Bookma
theo khối lƣợng khô (mg/kg) .................................... Error! Bookmark not defined.

Bảng 1.3: Quy định giá trị giới hạn các kim loại Cu, Pb, Zn, Cd trong cáError! Bookmark not
theo khối lƣợng ƣớt (mg/kg) ..................................... Error! Bookmark not defined.
Bảng 3.1: Các điều kiện đo phổ F-AAS của Cu và Zn ......................................

39

Bảng 3.2: Các điều kiện đo phổ GF-AAS của Cu, Zn, Pb và CdError! Bookmark not defined

Bảng 3.3: Chƣơng trình hóa nhiệt độ cho lò graphit của Cu, Zn, Pb và CdError! Bookmark no
Bảng 3.4: Kết quả đo độ hấp thụ của kim loại Cu . Error! Bookmark not defined.2
Bảng 3.5: Kết quả đo độ hấp thụ của kim loại Zn . Error! Bookmark not defined.2
Bảng 3.6: Kết quả đo độ hấp thụ của kim loại Pb .. Error! Bookmark not defined.3
Bảng 3.7: Kết quả đo độ hấp thụ của kim loại Cd . Error! Bookmark not defined.3
Bảng 3.8: Xác định LOD, LOQ và độ chụm của phƣơng pháp khi phân tíchError! Bookmark
kim loại Cu Error! Bookmark not defined.
Bảng 3.9: Xác định LOD, LOQ và độ chụm của phƣơng pháp khi phân tíchError! Bookmark
kim loại Zn Error! Bookmark not defined.

Bảng 3.10: Xác định LOD, LOQ và độ chụm của phƣơng pháp khi phân tíchError! Bookmark
kim loại Pb Error! Bookmark not defined.

Bảng 3.11: Xác định LOD, LOQ và độ chụm của phƣơng pháp khiError! Bookmark not defin
phân tích kim loại Cd ................................................ Error! Bookmark not defined.

Bảng 3.12: Độ đúng của phƣơng pháp khi phân tích kim loại CuError! Bookmark not defined

Bảng 3.13: Độ đúng của phƣơng pháp khi phân tích kim loại ZnError! Bookmark not defined

Bảng 3.14: Độ đúng của phƣơng pháp khi phân tích kim loại PbError! Bookmark not defined

Bảng 3.15: Độ đúng của phƣơng pháp khi phân tích kim loại CdError! Bookmark not defined

Bảng 3.16: Kết quả phân tích Cu, Zn, Pb và Cd trong mẫu chuẩn DORM-3Error! Bookmark n
Bảng 3.17: Hàm lƣợng kim loại tổng số trong nƣớc qua 3 đợt lấy mẫu (µg/l) ........49

Bảng 3.18: Hàm lƣợng tổng của kim loại trong trầm tích qua 3 đợt lấy mẫu (mg/kg)Error! Boo

vii


Bảng 3.19: Hàm lƣợng các kim loại nặng dạng trao đổi trong trầm tích qua 3 đợt
nghiên cứu (mg/kg) ............................. Error! Bookmark not defined.4

Bảng 3.20: Hàm lƣợng kim loại trong thức ăn qua 3 đợt lấy mẫu (mg/kg khô)Error! Bookmark

Bảng 3.21: Hàm lƣợng kim loại tổng số trong cơ cá qua 3 đợt lấy mẫu (mg/kg khô)Error! Boo
Bảng 3.22: Hàm lƣợng kim loại tổng số trong gan cá qua 3 đợt lấy mẫu (mg/kg
khô) ..................................................... Error! Bookmark not defined.1
Bảng 3.23: Hàm lƣợng kim loại tổng số trong ruột cá qua 3 đợt lấy mẫu (mg/kg
khô) ..................................................... Error! Bookmark not defined.3

Bảng 3.24 : Hàm lƣợng kim loại tổng số trong mang cá qua 3 đợt lấy mẫuError! Bookmark no
Bảng 3.25: Hệ số tích lũy kim loại (BSAF) trong trầm tích, (BCF) trong nƣớc và
thức ăn đối với các cơ quan của cá qua 3 đợt lấy mẫu…………………..................72

Bảng 3.26: Hệ số tƣơng quan về sự tích lũy kim loại giữa các bộ phận của cáError! Bookmark

viii


DANH MỤC HÌNH
Trang
Hình 1.1: Hình ảnh về cá chép ................................. Error! Bookmark not defined.
Hình 1.2: Cấu tạo của cá chép ................................... Error! Bookmark not defined.
Hình 1.3: Q trình tích lũy kim loại trong cá .......... Error! Bookmark not defined.
Hình 1.4: Hệ thống máy AAS ................................. Error! Bookmark not defined.3
Hình 2.1: Sơ đồ vị trí lấy mẫu ................................. Error! Bookmark not defined.3
Hình 3.1: Đƣờng chuẩn của Cu .............................. Error! Bookmark not defined.3
Hình 3.2: Đƣờng chuẩn của Zn .............................. Error! Bookmark not defined.3
Hình 3.3: Đƣờng chuẩn của Pb .............................. Error! Bookmark not defined.3
Hình 3.4: Đƣờng chuẩn của Cd .............................. Error! Bookmark not defined.3
Hình 3.5: Hàm lƣợng kim loại trong nƣớc qua 3 đợt lấy mẫuError! Bookmark not defined.0

Hình 3.6: Hàm lƣợng kim loại tổng số trong trầm tích qua 3 đợt lấy mẫu.Error! Bookmark not
Hình 3.7: Hàm lƣợng kim loại trong trầm tích dạng trao đổi qua 3 đợt lấy
mẫu ...................................................... Error! Bookmark not defined.5
Hình 3.8: Hàm lƣợng kim loại trong thức ăn ba đợt lấy mẫuError! Bookmark not defined.7
Hình 3.9: Hàm lƣợng kim loại trong cơ cá qua 3 đợt lấy mẫu. ................................59

Hình 3.10: Hàm lƣợng kim loại trong gan cá qua 3 đợt lấy mẫu.Error! Bookmark not defined

Hình 3.11: Hàm lƣợng kim loại trong ruột cá qua 3 đợt lấy mẫu.Error! Bookmark not defined

Hình 3.12: Hàm lƣợng kim loại trong mang cá qua 3 đợt lấy mẫuError! Bookmark not define

ix

MỞ ĐẦU
Hiện nay, khi mức sống của ngƣời dân từng bƣớc đƣợc nâng cao thì vệ sinh
an tồn thực phẩm đang trở thành vấn đề đƣợc quan tâm của toàn xã hội. Đặc biệt,
khi Việt Nam gia nhập WTO thì đây là một thách thức to lớn.
Vấn đề vệ sinh, an tồn thực phẩm nói chung và vệ sinh, an tồn thực phẩm
thủy sản nói riêng đang là mối quan tâm to lớn đối với các nhà sản xuất thực phẩm
và ngƣời tiêu dùng trong, ngoài nƣớc. Các thành phần gây khơng an tồn và vệ sinh
cho ngƣời sử dụng thực phẩm rất đa dạng, trong đó có thành phần các kim loại
nặng. Nhiều nghiên cứu cho thấy, các kim loại nặng là một trong những nguồn gây
ô nhiễm cho mơi trƣờng, có khả năng tích lũy cao và gây độc cho hầu hết các sinh
vật trên cạn, dƣới nƣớc, trong đó có cả con ngƣời. Các kim loại nặng trong môi
trƣờng đƣợc đƣa vào thực phẩm qua chuỗi thức ăn và tích lũy ở các mơ cơ, xƣơng,
tim, bộ phận sinh dục, cơ quan tiêu hóa của các động vật thủy sản. [8]
Trong những năm gần đây, ngành thủy sản Việt Nam đã có những bƣớc phát
triển đáng ghi nhận không những đáp ứng đƣợc thị trƣờng trong nƣớc mà còn trở
thành ngành hàng xuất khẩu chủ lực. Mặc dù chất lƣợng vệ sinh an toàn cho hàng
thủy sản đã có những bƣớc cải thiện đáng kể, nhƣng vấn đề ô nhiễm, dƣ lƣợng
kháng sinh, kim loại nặng vẫn còn là vấn đề cần quan tâm, đặc biệt sản phẩm phục
vụ tiêu dùng nội địa. Nguyên nhân của tình trạng trên là do chƣa có chỉ đạo thống
nhất cho nuôi trồng thủy sản, mà chủ yếu là phát triển tự phát, quy mô vừa và nhỏ,
các ao nuôi chƣa có ao xử lý nƣớc ni và nƣớc thải. Chính vì vậy trong thời gian
qua hiện tƣợng để ơ nhiễm môi trƣờng nuôi do con ngƣời tạo ra từ nguồn nƣớc thải
công nghiệp, sinh hoạt, sản xuất nông nghiệp, nƣớc thải chăn ni...làm cho thủy
sản bị nhiễm bệnh, nhiễm hóa chất, thuốc bảo vệ thực vật, kim loại nặng. Trong
điều kiện đó, cùng với sự thiếu hiểu biết, ý thức cộng đồng kém nên việc cho thêm
một số kim loại quá mức cho phép vào thức ăn chăn nuôi công nghiệp của vật ni
nhằm phịng bệnh và tăng khả năng tiêu hóa cũng đƣợc xem là yếu tố gây nên sự ô
nhiễm kim loại nặng cho môi trƣờng cần đƣợc quan tâm.

10


TÀI LIỆU THAM KHẢO

Tiếng Việt:
1. Lê Huy Bá (2006), Độc học Môi trường cơ bản, tái bản lần thứ 2, Nhà xuất bản
Đại học Quốc gia, TP. Hồ Chí Minh.
2. Vũ Thị Bình (2002), Đánh giá đất đai phục vụ định hướng quy hoạch nâng cao
hiệu quả sử dụng đất nông nghiệp huyện Gia Lâm vùng đồng bằng sông Hồng,
Luận văn thạc sĩ khoa học Nông nghiệp, trƣờng Đại học Nông nghiệp I.
3. Bộ Y tế (2007), Giới hạn tối đa ơ nhiễm sinh học và hóa học trong thực phẩm,
Quyết định số 46/2007/QĐ-BYT ngày 19 tháng 12 năm 2007 của Bộ trƣởng Bộ Y tế
4. Huỳnh Trƣờng Giang , Kim loại nặng trong môi trường và những tác động đối
với động vật thủy sản, Khoa Thủy sản, Đại học Cần Thơ.
5. Vũ Huy Giảng (2006), Dinh dưỡng và thức ăn thủy sản, NXB Nơng nghiệp, Hà
Nội.
6. Nguyễn Đình Hảo và Ngô Sỹ Vân (2000), Cá nước ngọt Việt Nam tập 1, NXB
Nông nghiệp, Hà Nội.
7. Trần Tứ Hiếu, Từ Vọng Nghi, Nguyễn Văn Ri, Nguyễn Xuân Trung (2003),
Hóa học phân tích phần 2: Các phương pháp phân tích công cụ, NXB Đại học
Quốc Gia, Hà Nội.
8. Nguyễn Phƣớc Hòa (2012), “Kết quả nghiên cứu về hàm lƣợng và khả năng xử
lí kim loại nặng nƣớc thải cơng nghiệp chế biến thủy sản trên Aerorank”, Tạp
chí Khoa học và Công nghệ biển, 54(2), tr. 11 – 18
9. Xuân Kỳ (2009), Xử lý ô nhiễm môi trường, phát triển bền vững nơng nghiệp,
nơng thơn, Báo Nhân Dân, 08/03/2009.
10. Hồng Nhâm (2003), hóa vơ cơ, tập 3, NXB Giáo dục.

11

11. Phan Thị Ngà và cộng sự (2012), Nghiên cứu đánh giá mức độ ô nhiễm kim loại
nặng trong hồ công viên 29/3 – TP Đà Nẵng, Tuyển tập Báo cáo Hội nghị Sinh
viên Nghiên cứu Khoa học lần thứ 8, Đại học Đà Nẵng.
12. Vũ Đức Lợi, Nguyễn Thanh Nga, Trịnh Anh Đức, Phạm Gia Môn, Trịnh Hồng
Quân, Dƣơng Tuấn Hƣng, Trần Thị Lệ Chi và Dƣơng Thị Tú Anh (2010),
“Phân tích dạng một số kim loại nặng trong trầm tích thuộc lƣu vực sơng Nhuệ
và Đáy”, Tạp chí phân tích Hóa, Lý và sinh học, tập 15, tr. 26.
13. Phạm Luận (2000), Giáo trình phương pháp phân tích phổ khối nguyên tử ICP
– MS, Đại học Khoa học tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội.
14. Phạm Luận (2006), Phương pháp phân tích phổ nguyên tử, NXB Đại học
Quốc gia, Hà Nội.
15. Dƣơng Quang Phùng và cộng sự (2007), “Nghiên cứu quy trình phân tích, đánh
giá hàm lƣợng độc tố in kim loại nặng (Cd2+, Pb2, Cu2+), các ion dinh dƣỡng
(NH4+, NO2-, NO3-, PO43-) trong nƣớc hồ nuôi cá ở quận Hoàng Mai Hà Nội và
đề xuất phƣơng pháp xử lí sinh học và hóa học”, Tạp chí phân tích hóa, lý và
sinh học, 12(1)
16. Phạm Kim Phƣơng ( 2007), Nghiên cứu sự tích tụ và tự đào thải kim loại nặng (As,
Cd, Pb), hợp chất hữu cơ gốc clor (PCBs, DDTs, endosulfan) đối với nghêu
Meretrix lyrata trưởng thành trong môi trường nuôi nhân tạo, Sở Khoa học và
Cơng nghệ, Thành phố Hồ Chí Minh.
17. Trần Thị Phƣơng (2012), Phân tích và đánh giá hàm lượng kim loại nặng trong
một số nhóm sinh vật tại hai hồ Trúc Bạch và Thanh Nhàn của Thành phố Hà
Nội, Luận văn thạc sỹ khoa học hóa học, Trƣờng Đại học khoa học Tự nhiên,
ĐHQGHN.
18. Quy chuẩn Việt Nam (2012), Quy chuẩn quốc gia về chất lượng trầm (National
Technical Regulation on Sediment Quality), QCVN 43: 2012/BTNMT.

12

19. Quy chuẩn Việt Nam (2011), Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về chất lượng nước
mặt bảo vệ đời sống thủy sinh, QCVN 38:2011/BTNMT.
20. Phạm Văn Trung và Nguyễn Trung Thành (2005), Kỹ thuật nuôi và cho đẻ cá
chép, Nhà xuất bản Nông nghiệp, Hà Nội.
21. Vũ Văn Tuấn (2013), Nghiên cứu xác định dạng Cu, Pb, Cd và Zn trong một số
cột trầm tích thuộc lưu vực sông Cầu, Luận văn thạc sỹ khoa học hóa học,
Trƣờng Đại học khoa học Tự nhiên, ĐHQGHN.
22. Tiêu chuẩn Việt Nam (1995), Chất lượng nước lấy mẫu. Hướng dẫn lấy mẫu ở
hồ ao hồ tự nhiên và nhân tạo, TCVN 5994- 1995
23. Tiêu chuẩn Việt Nam (2007), Thức ăn chăn nuôi- Lấy mẫu, TCVN 4325: 2007
24. Trần Cao Sơn (2010), Thẩm định phương pháp trong phân tích hóa học và vi
sinh vật, Nhà xuất bản khoa học và kỹ thuật.
25. Nguyễn Đức Vận (2006), “Hóa vơ cơ, tập 2”, Các kim loại điển hình, NXB
Khoa học và kỹ thuật.
26. Mai Đình Yên và ctv (1979), Ngư loại hoc, NXB Đại học và Trung cấp chuyên
nghiệp Hà Nội
27. -lƣợng
28. />29. />30. />31. http___uv-vietnam_com_vn_BlankPage_aspx
32. htt://vi.wikipedia.org/wiki/Chì
33. />
13


34. />35. tố).
36. />6/2006_00020/MItem.2006-05-16.0135/MArticle.2006-0516.0225/marticle_view
37. />
14

Tiếng Anh:
38. Abolfazl Naji, Ahmad Ismail and Abdul Rahim Ismail (2010), Chemiscal
speciation and concentration of Zn and Cd by sequential extraction in surface
sediment of Klang River, Malaysia, Microchemical Journal, Vol. 95, pp. 285292
39. Barbara Jezierska and Malgorzata Witeska, “The metal uptake and
accumulation in fish living in polluted water”, Soil and Water Pollution
Monitoring, Protection and Remediation, NATO Science Series, Vol. 69,
pp. 107 – 114
40. Canadian Council of Ministers of the Environment (2002), “Canadian sediment
quality guidelines for the protection of Aquatic life”, Summary tables. Updated.
In: Canadian environmental quality guidelines, 1999, Canadian Council of
Ministers of the Environment, Winnipeg.
41. Christine de Conto Cinier, Michelle Petit-Ramel, Rene´ Faure, Daniel Garin,
Yvette (1999), “Kinetics of cadmium accumulation and elimination in carp
(Cyprinus carpio) tissues”, Comparative Bouvet Biochemistry and Physiology
Part, Vol. 122, pp. 345–352
42. European Commission (2006), “Commission regulation (EC) No 1881/2006 of
19 December 2006 setting maximum levels for certain contaminants in
foodstuffs”, Official J. Eur. Union, L364, pp. 5-24.
43. FAO/WHO (1984), “List of maximum levels recommended for contaminants
by the Joint FAO/WHO Codex Alimentarius Commission”, Second Series
CAC/FAL, Rome 3, pp. 1-8.
44. Gudrun De Boeck, Wouter Meeus, Wim De Coen, Ronny Blust (2004),
“Tissue-specific Cu bioaccumulation patterns and differences in sensitivity to
waterborne Cu in three freshwater fish: rainbow trout (Oncorhynchus mykiss),
common carp (Cyprinus carpio), and gibel carp (Carassius auratus gibelio)”,
Aquatic Toxicology, Vol. 70, pp. 179–188

15

45. Kraal, M.H, Kraak, M.H.S, De Groot, C.J, Davids, C (1995), “Uptake and
tissue distribution of dietary and aqueous cadmium by carp (Cyprinus carpio)”,
Ecotoxicology and environmental safety, Vol. 31, pp. 179 – 183
46. Levent Bat , Fatih Şahin , Funda Üstün , Murat Sezgin (2012), Distribution of
Zn, Cu, Pb and Cd in the Tissues and Organs ofPsetta Maxima from Sinop
Coasts of the Black Sea, Turkey, 2(5), pp. 105 – 109.
47. Moiseenko, T.I.a , Kudryavtseva, L.P.b, Trace metal accumulation and fish
pathologies in areas affected by mining and metallurgical enterprises in the
Kola region, Russia.
48. Peter Vigh, Zoltan Mastala & Katalin V.-Balogh (1996), Comparison of heavy
metal concentration of grass carp (CYeno&.qqodon idella Cuv. et Val.) in a
shallow eutrophic lake and a fish pond, possible effects of food contamination,
Chemosphere, Vol. 32 (4), pp. 691-701.
49. Per-Erik Olsson, Peter Kling, Christer Hogstrand (1998), “Mechanisms of
heavy metal accumulation and toxicity in fish”, Metal Metabolism in Aquatic
Environments, pp. 321- 350.
50. R. Vinodhini M.Sc., M.Phil., M. Narayanan M.Sc.,Ph.D (March 2008),
Bioaccumulation of heavy metals in organs of fresh water fish Cyprinus
carpio (Common carp), Vol. 5, Issue. 2, pp. 179-182.
51. S. Squadrone, M. Prearo, P. Brizio, S. Gavinelli, M. Pellegrino, T. Scanzio, S.
Guarise, A. Benedetto, M.C. Abete (1- 2013), Heavy metals distribution in
muscle, liver, kidney and gill of European catfish (Silurus glanis) from Italian
Rivers Chemosphere, Vol. 90, lssue 2, pp. 358 – 365.
52.

William

J.Doucette

Contaminants”,

(2012),“Fate

Environmental

and

Chemistry

CEE/PUBH, pp 5730-6730

16

Analysis
of

of

Environmental

Organic

Contaminants,