Giáo án mầm non Một số kinh nghiệm trong việc tổ chức các trò chơi dân gian cho trẻ mầm non

Một số kinh nghiệm trong việc tổ chức các trò chơi dân gian cho trẻ Mầm non

I. ĐẶT VẤN ĐỀ
Di sản văn hoá truyền thống Việt Nam có nhiều loại hình khác nhau,
trong đó có thể nói, trò chơi dân gian cũng là một di sản văn hoá quý báu của
dân tộc. Nó được kết tinh từ quá trình lao động và sinh hoạt của người Việt xưa,
trong đó tích tụ cả trí tuệ và cả niềm vui sống của biết bao thế hệ. Đặc biệt đối
với trẻ em, trò chơi dân gian đã mang lại cho thế giới trẻ thơ nhiều điều thú vị và
bổ ích, thể hiện nhu cầu giải trí, vui chơi, quyền được chia sẻ niềm vui của các
em với bạn bè. Đồng thời nó làm cho thế giới xung quanh các em đẹp hơn và
rộng mở hơn, làm giàu nguồn tình cảm và trí tuệ cho các em; tuổi thơ của các
em sẽ có những kỉ niệm quý báu mà không bao giờ bị lãng quên trong suốt cuộc
đời. Với những chức năng đặc biệt ấy, trò chơi dân gian rất cần thiết được giữ
gìn, lưu truyền và các em chính là những người gìn giữ những di sản quý báu ấy
của dân tộc. Chính vì vậy, trò chơi dân gian rất cần thiết được lựa chọn, giới
thiệu trong nhà trường tuỳ theo lứa tuổi của trẻ.
Trẻ mầm non “Học mà chơi, chơi mà học”, cuộc sống của trẻ không thể
thiếu những trò chơi, chính nhờ các trò chơi mà cuộc sống của trẻ phong phú
hơn, trẻ học được nhiều điều thông qua các cuộc chơi. Trong xã hội hiện nay,
một xã hội công nghiệp hóa, hiện đại hóa, có rất nhiều các trò chơi hiện đại đến
với trẻ thơ, chúng ta không thể phủ định rằng các trò chơi ấy không kích thích trí
tuệ của trẻ phát triển, nhưng chính sự hiện đại ấy đã làm cho xã hội phức tạp của
người lớn len lỏi trong tâm trí của các em, các em thiếu đi sự hồn nhiên, trong
sáng của trẻ thơ. Vì vậy việc đưa các em trở về với sự hồn nhiên trong sáng của
mình, đưa trẻ về nguồn với các trò chơi dân gian là một việc làm cần thiết. Trò
chơi dân gian không chỉ chắp cánh cho tâm hồn trẻ, giúp trẻ phát triển tư duy,
sáng tạo, mà còn giúp các em hiểu về tình bạn, tình yêu gia đình, quê hương, đất
nước. Trò chơi dân gian không đơn thuần là một trò chơi của trẻ con mà nó chứa
đựng cả nền văn hoá dân tộc Việt Nam độc đáo và giàu bản sắc.
Là một giáo viên mầm non, tôi luôn trăn trở làm thế nào để các trò chơi
dân gian thực sự đến với trẻ thơ, làm thế nào để trẻ có thể chơi các trò chơi một

cách hứng thú và hiệu quả nhất. Từ những băn khoăn trăn trở ấy tôi đã suy nghĩ,
Nguyễn Thị Ngọc Bích

1

Trường Mầm non Phụ Khánh


Một số kinh nghiệm trong việc tổ chức các trò chơi dân gian cho trẻ Mầm non

tìm hiểu và tìm ra các biện pháp để tổ chức các trò chơi dân gian một cách có
hiệu quả nhất, để trò chơi dân gian thực sự đáp ứng các nhu cầu vui chơi của trẻ.
Sau đây tôi xin đưa ra: “Một số kinh nghiệm trong việc tổ chức các trò chơi
dân gian cho trẻ Mầm non” để bạn bè đồng nghiệp cùng tham khảo và áp dụng
trong việc tổ chức trò chơi dân gian cho trẻ

Nguyễn Thị Ngọc Bích

2

Trường Mầm non Phụ Khánh


Một số kinh nghiệm trong việc tổ chức các trò chơi dân gian cho trẻ Mầm non

II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
1. Cơ sở lý luận của vấn đề
Như chúng ta đã biết ở lứa tuổi mẫu giáo Trẻ em không chỉ cần được
chăm sóc sức khoẻ, được học tập, mà quan trọng nhất trẻ cần phải được thoả
mãn nhu cầu vui chơi, vui chơi là hoạt động chủ đạo của trẻ. Thông qua hoạt

động vui chơi, trẻ phát triển trí tuệ, thể chất, tình cảm quan hệ xã hội, qua đó
nhằm phát triển toàn diện nhân cách cho trẻ. Chính vì vậy, giáo viên cần tổ chức
cho trẻ chơi các trò chơi nói chung và trò chơi dân gian nói riêng. Từ năm học
2008 - 2009, Bộ giáo dục và đào tạo phát động phong trào: “Xây dựng trường
học thân thiện - Học sinh tích cực” trong đó có nội dung đưa trò chơi dân gian
vào trường học. Trong các văn bản hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ năm học của
các năm học tiếp theo Phòng Giáo dục và đào tạo Hạ Hòa luôn đưa nội dung
giáo dục văn hóa truyền thống qua các trò chơi dân gian, hát xoan, hát ghẹo… là
một trong những nội dung trọng tâm trong việc thực hiện nhiệm vụ năm học.
Nhưng làm thế nào để tổ chức được các trò chơi dân gian thực sự có hiệu quả,
lôi cuốn và hấp dẫn được trẻ là một bài toán khó với các giáo viên, đặc biệt là
đối với các cô giáo Mầm non (Vì khả năng chú ý có chủ định của trẻ mầm non
còn kém. Trẻ dễ dàng tham gia vào trò chơi nhưng cũng nhanh chán, nhanh bỏ
cuộc). Chính vì vậy việc tổ chức trò chơi dân gian một cách hiệu quả và phù hợp
với từng lứa tuổi của trẻ cần được giáo viên quan tâm và trú trọng.
Bản thân tôi đã sinh ra và lớn lên trên chính mảnh đất mà tôi đang công
tác. Chính vì vậy, những trò chơi dân gian của trẻ con đã gắn bó với tôi trong
suốt một thời gian dài. Tôi rất thích các trò chơi dân gian Việt Nam và sưu tầm
được rất nhiều trò chơi dân gian thú vị và đặc sắc, phù hợp với trẻ Mầm non.
Được trải qua nhiÒu n¨m công tác và đặc biệt là trải qua thực tế nhiều năm ở
nhiều vùng dân tộc thiểu số, tôi thấy rằng giáo viên cần phải có hiểu biết và vốn
kiến thức phong phú về các trò chơi dân gian thì mới có thể tổ chức được những
trò chơi một cách hiệu quả mang lại hứng thú cho trẻ. Từ những cơ sở nêu trên
bản thân là một giáo viên trực tiếp giảng dạy tôi thấy sự cần thiết phải tìm ra
Nguyễn Thị Ngọc Bích

3

Trường Mầm non Phụ Khánh

Một số kinh nghiệm trong việc tổ chức các trò chơi dân gian cho trẻ Mầm non

những giải pháp tốt nhất để để có thể tổ chức trò chơi dân gian cho trẻ Mầm non
đạt hiệu quả cao.
2. Thực trạng của vấn đề
Hiện nay hoạt động vui chơi ở các trường Mầm non nói chung và trò chơi
dân gian nói riêng còn chưa được chú trọng, chưa được giáo viên và các nhà
quản lý quan tâm đúng mức, do vậy trẻ chưa thực sự có một khoảng không gian
chơi chơi thật sự thoải mái, hứng thú và chủ động.
Đối với giáo viên: Có thể một bộ phận giáo viên chưa thực sự tự chủ
trong việc tự học, tự nghiên cứu về chuyên môn nghiệp vụ. Tổ chức các hoạt
động của trẻ theo kiểu lối mòn còn diễn ra nhiều, chưa phát huy được tính tích
cực, sáng tạo của trẻ. Các tài liệu và vốn hiểu biết về các trò chơi dân gian ở một
số giáo viên còn hạn chế, do vậy việc tổ chức các trò chơi thường lặp đi lặp lại
dẫn đến sự nhàm chán ở trẻ
Trẻ Mầm non thường rất mạnh dạn, tự tin, thông minh, thích tham gia vào
các trò chơi, đặc biệt là các trò chơi dân gian. Tuy nhiên, khả năng chú ý có chủ
định của trẻ còn kém. Trẻ dễ dàng nhập cuộc chơi nhưng cũng nhanh chóng tự
rút ra khỏi trò chơi khi trẻ không còn hứng thú.
Việc tổ chức các trò chơi dân gian cho trẻ đòi hỏi phải có sự linh hoạt và
tính sáng tạo cao. Mức độ khó hay dễ của các trò chơi không giống nhau. Có
những trò chơi vô cùng đơn giản nhưng cũng có những trò chơi phức tạp, đòi
hỏi người chơi phải tư duy trong quá trình chơi.
Thời gian tổ chức cho trẻ chơi rất hạn hẹp vì một trò chơi không thể diễn
ra trong suốt cả một hoạt động của trẻ mà chủ yếu chỉ được lồng ghép và tích
hợp vào các hoạt động khác
Trong mỗi lớp thường có những trẻ còn rụt rè, nhút nhát, thiếu tự tin và
không thích tham gia vào các hoạt động tập thể.
Chính vì những lý do trên mà việc tổ chức các trò chơi dân gian cho trẻ

Mầm non ở các trường Mầm non nói chung và trường Mầm non Phụ khánh nói
riêng chưa thực sự mang lại kết quả như mong muốn
Nguyễn Thị Ngọc Bích

4

Trường Mầm non Phụ Khánh


Một số kinh nghiệm trong việc tổ chức các trò chơi dân gian cho trẻ Mầm non

3. Các biện pháp đã tiến hành để giải quyết vấn đề
Từ thực trạng của việc tổ chức trò chơi dân gian cho trẻ Mầm non, tôi đã
đề ra một số biện pháp cụ thể như sau:
3.1. Lựa chọn các trò chơi dân gian phù hợp với lứa tuổi của trẻ.
Kho tàng các trò chơi dân gian Việt Nam vô cùng phong phú và đa dạng
nhưng không phải trò chơi nào cũng phù hợp với trẻ nhỏ. Vì thế, giáo viên cần
có sự cân nhắc lựa chọn cho trẻ chơi các trò chơi có luật chơi và cách chơi đơn
giản, dễ nhớ, dễ hiểu.
Bên cạnh đó, trong trường Mầm non lại có sự phân chia trẻ theo nhiều độ
tuổi. Mỗi độ tuổi lại có mức độ nhận thức và khả năng chú ý có chủ định khác
nhau. Chính vì thế, các trò chơi cũng cần phải được lựa chọn cho phù hợp với
từng độ tuổi.
* Với trẻ lứa tuổi nhà trẻ và mẫu giáo bé: Khả năng chú ý có chủ định còn
kém, nhận thức còn đơn giản. Vì vậy trẻ chỉ có thể chơi được các trò chơi đơn
giản như: “Lộn cầu vồng”, “Chi chi chành chành”, “Tập tầm vông”, “Nu na nu
nống”, “Dung dăng dung dẻ”…

C« vµ ch¸u cïng ch¬i “dung d¨ng dung dΔ.

* Với trẻ mẫu giáo nhỡ và lớn: Khả năng chú ý có chủ định và nhận thức
của trẻ đã cao hơn rất nhiều so với lứa tuổi trước. Vì thế, trẻ có thể chơi được
các trò chơi dài hơn và khó hơn.
Khi lựa chọn các trò chơi dân gian cho trẻ Mẫu giáo, tôi thực hiện theo
các tiêu chí sau:
- Trò chơi không quá đơn giản nhưng cũng không quá phức tạp.
Nguyễn Thị Ngọc Bích

5

Trường Mầm non Phụ Khánh


Một số kinh nghiệm trong việc tổ chức các trò chơi dân gian cho trẻ Mầm non

- Đồ dùng đồ chơi phục vụ cho trò chơi dễ kiếm, dễ tìm.
- Giúp củng cố tư duy, ngôn ngữ, vận động, kỹ năng cho trẻ.
- Gây được hứng thú, thu hút sự chú ý của trẻ.
- Có sự tham gia của tập thể lớp hoặc nhóm trẻ trong lớp.
Từ những tiêu chí trên, tôi đã lựa chọn các trò chơi sau cho trẻ lứa tuổi
mẫu giáo: “Thả đỉa ba ba”, “Ô ăn quan”, “Chuyền thẻ”, “Hát chuyền sỏi”, “Trốn
tìm”, “Đếm sao”, “Kéo co”, “Rồng rắn lên mây”, “Chồng đống chồng
đe”,“Trồng nụ trồng hoa”, “Ném còn”, “Cướp cờ”; “Đi cầu, đi quán”…

BÐ ch¬i “®i cÇu ®i qu¸n”

Trò chơi: “Rồng rắn lên mây”

3.2. Chuẩn bị đồ dùng đồ chơi, lời ca, địa điểm trước khi tổ chức cho trẻ
tham gia vào các trò chơi dân gian.

a) Chuẩn bị đồ dùng đồ chơi cho các trò chơi dân gian
Đồ dùng đồ chơi của các trò chơi dân gian cũng vô cùng đa dạng và
phong phú, mang tính đặc trưng và được thiết kế dựa vào cách chơi và luật chơi
của từng trò chơi. Mỗi trò chơi dân gian có một hoặc nhiều loại đồ dùng đồ chơi
tương ứng mà thiếu nó thì trò chơi không thể tiến hành được.
Ví dụ như trò chơi: “ Chơi chuyền” đòi hỏi phải có 10 que chuyền và một
đồ vật có dạng khối cầu như quả bóng, quả bưởi non…Trò chơi “ Ném còn”
không thể diễn ra nếu thiếu quả còn - đồ chơi truyền thống của trò chơi đó. Hay
đơn giản như trò chơi “ Bịt mắt bắt dê” cũng không thể được tổ chức nếu không

Nguyễn Thị Ngọc Bích

6

Trường Mầm non Phụ Khánh


Một số kinh nghiệm trong việc tổ chức các trò chơi dân gian cho trẻ Mầm non

có dải vải hoặc dải khăn bịt mắt, trò chơi kéo co thì không thể thiếu dây kéo
co…

Trß ch¬i “BÞt m¾t b¾t dª”

Chính vì vậy, trước khi tổ chức cho trẻ chơi một trò chơi dân gian nào đó,
giáo viên cần tìm hiểu kỹ lưỡng về luật chơi, cách chơi cũng như việc có hay
không có đồ dùng đồ chơi phục vụ cho trò chơi để từ đó có thể chuẩn bị đầy đủ
các yếu tố cần thiết cho trò chơi.
b) Dạy trẻ đọc thuộc lời ca (đối với những trò chơi có lời đồng dao)
Một đặc điểm đặc trưng của trò chơi dân gian đó là khi chơi trẻ không bao

giờ chỉ thực hiện nguyên các vận động chơi của mình mà trẻ thường vừa chơi
vừa hát hoặc đọc lời đồng dao nào đó. Các bài đồng dao đó khiến cho không khí
chơi vui vẻ, nhộn nhịp hơn. Mặc dù không phải bài đồng dao nào cũng có ý
nghĩa, song bài nào cũng phù hợp với tư duy hồn nhiên của trẻ. Ví dụ như: chơi
“Chi chi chành chành”, trẻ hát “Chi chi chành chành – Cái đanh thổi lửa – Con
ngựa đứt cương - Tam vương ngũ đế…”. Câu hát dường như chẳng có mạch ý
nào rõ ràng, nhưng thiếu nó thì trò chơi không thể tiến hành.

Cô cùng bé chơi “ Chi Chi, chành chành”
Nguyễn Thị Ngọc Bích

7

Trường Mầm non Phụ Khánh


Một số kinh nghiệm trong việc tổ chức các trò chơi dân gian cho trẻ Mầm non

Trò chơi chỉ có thể được tổ chức khi trẻ đã thuộc lời đồng dao. Chính vì
vậy, tôi thường cho trẻ làm quen với lời đồng dao của các trò chơi dân gian
trước khi hướng dẫn trẻ chơi vào các thời điểm trong ngày của trẻ như: hoạt
động chiều, hoạt động ngoài trời…Khi trẻ đã thuộc lời đồng dao, tôi tổ chức cho
trẻ chơi các trò chơi tương ứng với lời đồng dao đó. Vì thế, trẻ chơi rất hứng thú
và tích cực tham gia chơi.
c) Chuẩn bị địa điểm để tổ chức trò chơi
Mỗi trò chơi dân gian có một cách chơi và luật chơi khác nhau. Có những
trò chơi vận động mang tính tập thể rất cao, thường có số lượng người tham gia
chơi lớn và đòi hỏi địa điểm chơi phải có diện tích rộng như “ Kéo co”, “ Rồng
rắn lên mây”, “Thả đỉa ba ba”, “Trồng nụ trồng hoa”…
Nhưng lại cũng có những trò chơi tĩnh, trẻ hay chơi theo các nhóm nhỏ

như “Chi chi chành chành”, “Tập tầm vông”, “Rải ranh”, “Chuyền thẻ”, “Ô ăn
quan”…
Chính vì vậy, giáo viên cần nắm vững cách chơi, luật chơi, đặc điểm của từng
trò chơi để từ đó lựa chọn địa điểm cho phù hợp trước khi tổ chức cho trẻ chơi.
3.3. Tổ chức các trò chơi phù hợp với tính chất của hoạt động.
Mỗi hoạt động của trẻ đều nhằm đạt được một mục đích nhất định. Vì thế,
hoạt động nào cũng có tính chất riêng của nó. Nếu như hoạt động chung được tổ
chức nhằm cung cấp các kiến thức cho trẻ thì hoạt động ngoài trời lại giúp trẻ
được gần gũi với thiên nhiên, khám phá các hiện tượng tự nhiên và phát triển thể
chất; hay như ở hoạt động góc trẻ lại được mở rộng thêm về kinh nghiệm sống
và kỹ năng chơi theo nhóm. Chính vì vậy, giáo viên cần chú ý lựa chọn và tổ
chức các trò chơi dân gian cho phù hợp với tính chất của từng hoạt động.
* Với HĐ ngoài trời: Tận dụng không gian rộng và thoáng, giáo viên nên
tổ chức cho trẻ chơi các trò chơi vận động nhằm rèn luyện và phát triển thể lực
cho trẻ như: “Rồng rắn lên mây”, “Bịt mắt bắt dê”, “Nhảy dây”, “Nhảy lò cò”, “
Mèo đuổi chuột”, “ Kéo co”…

Nguyễn Thị Ngọc Bích

8

Trường Mầm non Phụ Khánh


Một số kinh nghiệm trong việc tổ chức các trò chơi dân gian cho trẻ Mầm non

Bé chơi “Kéo co”

Trò chơi: “ Mèo đuổi chuột”

* Với hoạt động chung và hoạt động chiều (chủ yếu diễn ra trong phòng
nhóm): Nên tổ chức cho trẻ các trò chơi tĩnh, nhẹ nhàng để tránh sự mệt mỏi cho
trẻ như: “Ô ăn quan”, “Tập tầm vông”, “Chơi chuyền”, “Đếm sao”, “Kéo cưa,
lừa xẻ”…

Bé chơi “Kéo cưa, lừa xẻ”

Đặc biệt khi tích hợp trò chơi dân gian trong hoạt động chung, giáo viên
cần lựa chọn trò chơi phù hợp với đặc điểm của từng môn học.
- Với môn thể chất: Nên lựa chọn các trò chơi vận động nhằm rèn luyện
thân thể khoẻ mạnh, hoạt bát và năng động. Nhiều trò chơi đòi hỏi trẻ phải mạnh
mẽ, nhanh chân, nhanh mắt, nhanh miệng. Trẻ phải có sức khỏe mới có thể vui
chơi và ngược lại vui chơi giúp cho trẻ thêm khỏe mạnh và năng động.
Ví dụ: Với trò chơi “Rồng rắn lên mây”, khi trẻ hát xong câu cuối: “Xin
khúc đuôi - Tha hồ thày đuổi”, lập tức trẻ làm “đuôi” (đứng sau cùng) phải chạy
thật nhanh, nếu không sẽ bị “ thầy” tóm lấy, sau đó có thể bị thay người khác
hoặc lại phải làm “ thầy” để đi đuổi những trẻ khác. Trò “Nhảy dây”, “Trồng nụ
trồng hoa”, “Nhảy lò cò” có nhiều nấc chơi nho nhỏ: từ bàn một, bàn hai…đến
bàn mười, từ một nụ, một hoa…đến tám hoa (Trồng nụ trồng hoa)…Trẻ phải
vượt qua dần từng nấc, hết nấc này mới đi tiếp nấc sau. Như vậy, trẻ phải dai
Nguyễn Thị Ngọc Bích

9

Trường Mầm non Phụ Khánh


Một số kinh nghiệm trong việc tổ chức các trò chơi dân gian cho trẻ Mầm non

sức, khỏe mạnh, nhanh nhẹn và khéo léo mới có thể tiến dần đến được nấc cuối

của trò chơi. Hay như trò “Chi chi chành chành” lại buộc trẻ phải rất nhanh tay,
nhanh miệng vì nếu câu cuối bài là “ù à ù ập” được đọc xong mà trẻ không rút
kịp tay ra, ngón tay của trẻ đó sẽ bị giữ lại, như thế là thua.

Trò chơi: Rồng rắn lên mây”

Trò chơi: “Nhảy dây”

- Với môn MTXQ, toán, văn học khi lựa chọn các trò chơi cần đáp ứng
được các tiêu chí sau:
+ Nhằm phát triển nhận thức cho trẻ.
+ Phát triển ngôn ngữ.
+ Rèn luyện trí nhớ và khả năng tư duy cho trẻ.
+ Cung cấp cho trẻ các kỹ năng như: Kỹ năng hoạt động theo nhóm, kỹ
năng sử dụng đồ dùng đồ chơi…
Ví dụ: Lời đồng dao của trò chơi chuyền: “Con ruồi có cánh - Đòn gánh
có mấu - Châu chấu có chân…” đã giúp trẻ nhận biết được đặc điểm đặc trưng
của một số con vật và đồ vật quen thuộc. Những câu hát ngược có tính chất đánh
lừa nhận thức, thử thách sự năng động của trí tuệ, khiến trẻ muốn hiểu đúng sự
vật thì phải chuyển ngược lại: “Non cao đầy nước, đáy biển đầy mây, dưới đất
lắm mây, trên trời lắm cỏ, người thì có mỏ, chim thì có mồm…”. Hay trò chơi
“Chuyền thẻ” là một trò chơi dân gian dạy trẻ làm toán cộng hay trừ. Đó là bài
tập đếm từ 1 đến 10 của trẻ. Trẻ nhóm các nhóm theo trật tự cao dần lên và cộng
lại trong phạm vi 10: bắt đầu từ bàn một “cái mốt, cái mai, cái trai, cái hến…”
sau đó là nhóm đôi và các nhóm cao hơn “đôi tôi, đôi chị…”, “ba lá đa, ba lá
đề…”, Bài tập đó có thể giúp trẻ đếm thành thạo trong phạm vi 10.
Nguyễn Thị Ngọc Bích

10

Trường Mầm non Phụ Khánh


Một số kinh nghiệm trong việc tổ chức các trò chơi dân gian cho trẻ Mầm non

- Với môn âm nhạc nên chọn các trò chơi có giai điệu và lời hát như các
trò chơi: “Tập tầm vông”, “Hát chuyền sỏi”, “Đồng dao chăn trâu xứ Quảng”…
Ngoài ra khi lựa chọn các trò chơi dân gian trong hoạt động chung, một
điều cần đặc biệt lưu ý đó là: Phải lựa chọn trò chơi phù hợp với đề tài và chủ đề
của bài dạy. Ví dụ như: Chủ đề “Thế giới động vật” có thể tổ chức các trò chơi:
“Đồng dao hỏi tuổi xứ Quảng”, “Bịt mắt bắt dê”, “ Phụ đồng ếch”, “Thi tìm
những con vật có từ láy”…Chủ đề “Thế giới thực vật” có thể cho trẻ chơi các trò
chơi: “Trồng nụ trồng hoa”, “Mít mật mít gai”, “Làm nón mão bằng lá”… Chủ
đề “Tết và mùa xuân” là thời điểm thích hợp để giới thiệu cho trẻ các trò chơi
truyền thống của dân tộc trong dịp lễ Tết như “Ném còn”, “Cướp cờ”, “Bịt mắt
đập niêu”, “Đẩy gậy”, “Chơi đu”, “Múa lân”…
3.4. Động viên tất cả các trẻ tham gia vào trò chơi.
Ưu thế của trò chơi dân gian chính là ở chỗ nó có thể dung nạp tất cả
những ai muốn chơi. Không bao giờ trò chơi dân gian quy định số người chơi
nhất định. Vì vậy tôi luôn khuyến khích, động viên tất cả các trẻ tham gia chơi
càng đông càng vui. Nếu chơi “Bịt mắt bắt dê”, mỗi khi có một người vào thêm,
vòng chỉ rộng ra một chút chứ trò chơi không thay đổi. Còn trò chơi “Rồng rắn
lên mây” thì thêm một người, “cái đuôi” sẽ dài ra một chút và tất cả mọi người
đều được chơi, được chạy như nhau. Những trò chơi “Thả đỉa ba ba”, “Chi chi
chành chành”, “Nhảy lò cò”, “Nhảy dây”… cũng tương tự như vậy.

Chúng mình cùng chơi “ th¶ ®Øa ba ba”

Cô và trẻ cùng chơi: “mèo đuổi chuột”

Trong khi chơi, mọi trẻ đều bình đẳng như nhau. Nếu trẻ nào ích kỷ, chơi
không đúng luật chơi, chen lấn các bạn khác sẽ bị tập thể phê phán, loại trừ bằng
Nguyễn Thị Ngọc Bích

11

Trường Mầm non Phụ Khánh


Mt s kinh nghim trong vic t chc cỏc trũ chi dõn gian cho tr Mm non

cỏch khụng cho chi chung. Qua ú tinh thn tp th ca cỏc tr c nõng lờn
rt nhiu.
Hn na vi u th ú trũ chi dõn gian cú th ng viờn khớch l tt c
tr trong lp cựng chi, c bit l i vi nhng tr nhỳt nhỏt, rt rố, thiu t
tin tr s c tham gia chi, tri nghim cựng vi cỏc bn giỳp tr mnh dn
hn, t tin hn, tr thớch tham gia vo cỏc hot ng tp th hn. Tuy nhiờn
trong quỏ trỡnh tr chi cụ giỏo phi chỳ ý n sc khe ca tr, c bit l i
vi nhng tr cú th lc yu, hay m. Nu thy tr cú biu hin mt mi cụ cn
cho tr ngh ngi, theo dừi sc khe ca tr bin phỏp s lý kp thi.
4. Hiu qu ca sỏng kin kinh nghim
Trong nm hc 2013 - 2014 tụi ó tin hnh th nghim, ỏp dng mt s
kinh nghim ca bn thõn vo vic t chc cho tr lp trong lp tụi lm quen
vi cỏc trũ chi dõn gian, tụi ó thu c nhiu kt qu tt, c th nh sau:
Bảng kết quả khảo sát hứng thú của trẻ

Chỉ tiêu

Số
lợng

trẻ
N=
20

Thực trạng

Thử nghiệm

( 2012-2013)

(2013-2014)

1. Trẻ chú ý vào nội dung cô hớng
dẫn.
2. Trẻ hứng thú và tích cực tham

N

%

N

%

12

60

20

100

gia vào các trũ chi dõn gian.
3. Trẻ thuộc li các bài đồng dao,

13

65

19

95

13

65

20

100

14

70

19

95

li ca ca cỏc trũ chi.

4. Trẻ nắm đợc kỹ năng chơi các
trò chơi dân gian.

T kt qu trờn cho thy cỏc bi ng dao ó gõy c hng thỳ, thu hỳt
tr vo cỏc hot ng, tr hỏo hc c tham gia vo cỏc trũ chi dõn gian m
cụ giỏo t chc.
Tr ó bit t t chc chi cỏc trũ chi dõn gian vi cỏc bn trong lp vi
cỏc trũ chi n gin. Qua vic thng xuyờn c tham gia vo cỏc trũ chi

Nguyn Th Ngc Bớch

12

Trng Mm non Ph Khỏnh


Một số kinh nghiệm trong việc tổ chức các trò chơi dân gian cho trẻ Mầm non

dân gian, nhận thức và thể lực của các trẻ trong lớp tôi được nâng cao rõ rệt. Trẻ
nhanh nhẹn, năng động, tự tin và hồn nhiên trong giao tiếp với mọi người.
Trò chơi dân gian còn giúp các trẻ trong lớp tôi thêm gắn bó với nhau,
nâng cao tinh thần đoàn kết và ý thức tập thể của trẻ.
III. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
1. Kết luận
Trò chơi dân gian có tầm quan trọng rất lớn đối với sự phát triển của trẻ
nhỏ. Trò chơi dân gian giúp cho thế giới xung quanh trẻ được rộng mở hơn,
phong phú hơn, đồng thời góp phần nâng cao nhận thức, phát triển các giác
quan, tăng cường thể lực cho trẻ, giúp trẻ trở thành những người lao động tài
giỏi trong tương lai. Trò chơi dân gian cũng giúp trẻ tham gia vào các trò chơi
một cách hăng hái, tích cực và sáng tạo.

Bằng việc tổ chức cho trẻ chơi các trò chơi dân gian, tôi đã giúp trẻ được
thỏa mãn nhu cầu vui chơi, đồng thời bảo tồn được một di sản văn hóa tốt đẹp
của dân tộc, góp phần thực hiện tốt phong trào thi đua “Xây dựng trường học
thân thiện - Học sinh tích cực”
Qua việc nghiên cứu vấn đề trên, tôi đã rút ra được một số bài học kinh
nghiệm sau: Cần phải tổ chức cho trẻ chơi các trò chơi dân gian để phát triển ở
trẻ tinh thần tập thể, biết nhường nhịn bạn bè, biết giao lưu, chia sẻ kinh nghiệm
của mình với bạn khác. Trò chơi dân gian có thể tổ chức ở mọi nơi, mọi lúc, nó
ít bị gò bó bởi những quy định nghiêm ngặt. Đối tượng tham gia chơi cũng rất
linh hoạt: trẻ có thể chơi một mình hoặc số đông trẻ cùng chơi một lúc. Do vậy,
trò chơi dân gian có tính linh hoạt rất cao và tiện ích, dễ dàng tổ chức ở những
trường, lớp mầm non còn hạn chế về cơ sở vật chất như sân chơi chật hẹp, ít đồ
chơi…
Để trò chơi dân gian thật sự hấp dẫn, cuốn hút trẻ, giáo viên mầm non và
các bậc cha mẹ cần chú ý đặt ra yêu cầu giáo dục nhẹ nhàng, luật chơi và cách
chơi sao cho phù hợp với từng lứa tuổi. Hướng dẫn trẻ về luật chơi và cách chơi
phải thật tỉ mĩ, kiên trì. Đối với các trò chơi có kèm lời đồng dao, phải dạy trẻ
học thuộc lời ca trước khi chơi để tạo hứng thú khi chơi.
Nguyễn Thị Ngọc Bích

13

Trường Mầm non Phụ Khánh


Một số kinh nghiệm trong việc tổ chức các trò chơi dân gian cho trẻ Mầm non

Những kinh nghiệm của tôi rất đơn giản, giáo viên có thể dễ dàng thực
hiện. Một số giáo viên và cả phụ huynh học sinh trong trường đã áp dụng kinh
nghiệm của tôi trong việc tổ chức cho trẻ chơi các trò chơi dân gian và đạt được

kết quả tốt.
2. Những ý kiến đề xuất
Với những kết quả đạt đã được sau khi áp dụng các biên pháp (đã nêu
trên) vào việc tổ chức trò chơi dân gian cho trẻ Mầm non, tôi rất mong các cấp
lãnh đạo quan tâm ủng hộ và rút kinh nghiệm cho sáng kiến khi áp dụng vào
thực tế. Tạo điều kiện cho giáo viên trong trường được đi kiến tập, thăm quan,
dự các lớp tập huấn để giáo viên có cơ hội học hỏi thêm kinh nghiệm tổ chức
các hoạt động học tập và vui chơi cho trẻ đặc biệt là các trò chơi dân gian.
Tăng cường đầu tư kinh phí, thời gian, đồng thời hướng dẫn, động viên,
khuyến khích giáo viên tích cực nghiên cứu, sáng tạo thêm nhiều học liệu mới,
nhiều hoạt động mới, hấp dẫn trẻ và có hiệu quả để phục vụ cho công tác giáo dục
trẻ.
Trên đây là một số kinh nghiệm của tôi trong việc tổ chức cho trẻ Mầm
non chơi các trò chơi dân gian. Rất mong nhận được sự đóng góp ý kiến của bạn
bè đồng nghiệp và các cấp lãnh đạo để sáng kiến có hướng hoàn thiện hơn, đem
lại hiệu quả cao hơn trong việc tổ chức các hoạt động vui chơi cho trẻ.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
Phụ Khánh, tháng 2 năm 2014
Người viết sáng kiến

Nguyễn Thị Ngọc Bích

TÀI LIỆU THAM KHẢO

Nguyễn Thị Ngọc Bích

14

Trường Mầm non Phụ Khánh

Một số kinh nghiệm trong việc tổ chức các trò chơi dân gian cho trẻ Mầm non

1. Phương pháp tổ chức hoạt động vui chơi cho trẻ Mầm non. NXB Gáo dục
2. Phương pháp dạy các trò chơi dân gian cho trẻ Mầm non. NXB Kim Đồng
3. Tuyển tập Trò chơi dân gian Việt Nam, NXB Kim Đồng
4. Chương trình giáo dục Mầm non. NXB Giáo dục
5. Chương trình bồi dưỡng thường xuyên. Bộ GD&ĐT

Nguyễn Thị Ngọc Bích

15

Trường Mầm non Phụ Khánh


Một số kinh nghiệm trong việc tổ chức các trò chơi dân gian cho trẻ Mầm non

Nguyễn Thị Ngọc Bích

16

Trường Mầm non Phụ Khánh