Tự học ngữ văn 12 thầy trịnh quỳnh

HỌC VĂN – VĂN HỌC

HƯỚNG DẪN

Hãy học khi người khác ngủ; lao động khi người khác lười nhác; chuẩn bị
khi người khác chơi bời; và có giấc mơ khi người khác chỉ ao ước.
Study while others are sleeping; work while others are loafing; prepare
while others are playing; and dream while others are wishing.
William Arthur Ward

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn


HỌC VĂN – VĂN HỌC

Khái quát văn học Việt Nam từ Cách mạng tháng Tám năm 1945 đến năm 1975
Câu 1: Hãy kể tên các chặng đường phát triển chính và thành tựu trên các thể loại của văn học từ
1945 đến 1975 và điền vào sơ đồ dưới đây:
Chặng
đường
1945 - 1954

Chủ đề bao trùm

Văn xuôi

1955 - 1964

1965 – 1975

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn

Thơ


HỌC VĂN – VĂN HỌC

Câu 2: Nối tên tác giả, tác phẩm với các giai đoạn văn học
Việt Bắc

45 - 54
Những đứa
con trong
gia đình

Vợ nhặt

Rừng xà nu

55- 64

Đất Nước

Sóng

Người lái đò
sông Đà

65 - 75
Tây Tiến

Mặt đường
khát vọng

Bên kia sông
Đuống

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn


HỌC VĂN – VĂN HỌC

Câu 3: Những đặc điểm cơ bản của văn học Việt Nam 45 – 75
1. Nền văn học vận động theo hướng cách mạng hóa, gắn bó sâu sắc với vận mệnh dân tộc
Chủ thể sáng tác: (nhà văn trong giai đoạn này có đặc điểm gì?) ..........................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
Nội dung phản ánh thường là:.................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
Mục đích phản ánh: ................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
Ví dụ: .....................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
2. Nền văn học hướng về đại chúng
Đối tượng phản ánh: ..............................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
Ví dụ: .....................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
Đối tượng tiếp nhận: ..............................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
 Nội dung văn học thường là: .............................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
 Hình thức văn học thường là: ............................................................................................................
.................................................................................................................................................................
3. Nền văn học chủ yếu mang khuynh hướng sử thi và cảm hứng lãng mạn
Nội dung khuynh hướng sử thi là: .........................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
Ví dụ: .....................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
Nội dung cảm hứng lãng mạn: ...............................................................................................................
.................................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
Ví dụ: ......................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn


HỌC VĂN – VĂN HỌC

Câu 4: Khái quát văn học Việt Nam từ năm 1975 đến hết thế kỉ XX
Nối tên tác giả, tác phẩm của giai đoạn văn học 1975 đến hết thế kỉ XX

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn


HỌC VĂN – VĂN HỌC

NGHỊ LUẬN VỀ MỘT TƯ TƯỞNG ĐẠO LÍ
Đề 1: Anh (chị) hãy trả lời câu hỏi sau của nhà thơ Tố Hữu:
“Ôi! Sống đẹp là thế nào hỡi bạn?”
Gợi ý làm bài
1. Câu thơ trên của Tố Hữu nêu lên vấn đề gì? .....................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
2. Có thể hiểu “sống đẹp” một cách đầy đủ, lý tưởng nhất là gì?
.................................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
3. Để sống đẹp con người cần có những phẩm chất gì?
- Phải có lí tưởng mục đích sống đúng đắn cao đẹp
Ví dụ: .....................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
- Phải có sự hiểu biết tri thức sâu rộng về khoa học và đời sống
Ví dụ: ......................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
- Phải có tâm hồn phong phú, tình cảm lành mạnh
Ví dụ: .....................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
- Phải biết hành động phù hợp với pháp lí và đạo lí, góp phần vào sự phát triển xã hội và phát triển
bản thân
Ví dụ: .....................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................................
4. Mở rộng
Sống đẹp của thế hệ Tố Hữu là: .............................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
Sống đẹp của thế hệ thanh niên hiện nay: ..............................................................................................
.................................................................................................................................................................
Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn


HỌC VĂN – VĂN HỌC

.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
 Đọc thêm
Thiên đường và Địa ngục
Một người đàn ông chết đi, và vì anh là một người tốt nên được lên Thiên đường. Thánh Peter đứng ở
cổng Thiên đường chào đón anh. “Xin chào mừng! Con có thể bước vào Thiên đường ngay bây giờ,
nhưng vì con đã sống rất tốt nên con được phép xuống Địa ngục trước để so sánh hai nơi nếu con
muốn” – Thánh Peter nói.
Người đàn ông khá tò mò và nói “tại sao lại không chứ?” Anh bước xuống Địa ngục, nơi mà cánh
cửa đã mở sẵn.
Phía sau cánh cửa, anh nhìn thấy rất nhiều người đang ngồi xung quanh những chiếc bàn đầy đồ ăn
ngon lành. Nhưng họ rất buồn bã và đau khổ, bởi vì họ chỉ có những chiếc dao và nĩa dài quá tầm tay.
Vì thế, họ không thể đưa được một chút thức ăn nào vào miệng.

Người đàn ông quay trở lại Thiên đường và nói với Thánh Peter: “Chà, con rất vui khi được lên Thiên
đường. Địa ngục đúng là một hình phạt”.
“Chào mừng tới Thiên đường” – Thánh Peter nói. Khi người đàn ông bước vào Thiên đường, anh ta
thấy gì? Anh lại thấy rất nhiều người đang ngồi xung quanh những chiếc bàn đầy đồ ăn ngon, cũng
giống như dưới Địa ngục.
Họ cũng có những chiếc dao và nĩa dài quá tầm tay. Nhưng trên Thiên đường, mọi người không than
khóc và chửi rủa, bởi vì họ đang đút thức ăn cho nhau. “Thử món này đi” – họ cười nói vui vẻ. “Cả
món này nữa”, họ đã rất vui vẻ cùng nhau.
Bài học: Hạnh phúc là khi mang lại hạnh phúc cho người khác. Đừng ích kỷ, mà hãy quan tâm tới
người khác, bạn cũng sẽ nhận được sự quan tâm từ họ.
 Bài tập về nhà:
Đề bài: Trong hội chợ phù hoa, U. Thác -cơ - rê có viết: "Cuộc đời này là một tấm gương, mỗi người
đều có thể qua đó soi thấy bóng dáng của mình. Nếu anh chau mày với nó, nó sẽ ném lại cho anh một
khuôn mặt chanh chua. Nếu anh mỉm cười với nó, nó sẽ là người bạn vui vẻ, thân thiện với anh. Cho
nên các bạn thanh niên hãy con đường của mình giữa hai con đường đó"
Suy nghĩa của anh(chị) ?
gợi ý:
1. Vấn đề cần nghị luận: ........................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
2. Giải thích:
- Gương: .................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
Nghĩa bóng: ............................................................................................................................................
Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn


HỌC VĂN – VĂN HỌC

.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
Ý nghĩa tác giả muốn gửi gắm về tấm gương cuộc đời: ........................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
3. Bàn luận
Vì sao cuộc đời là một tấm gương
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
Bạn chọn con đường nào khi nhìn vào tấm gương cuộc đời: ................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
4. Mở rộng
Lối sống đúng đắn cần có:
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................

 Đọc thêm
Mảnh ghép tâm hồn
Trạm bus Sài Gòn buổi sáng. Một thanh niên nặng nhọc bước lên xe. Đó là một thanh niên thật nguyền, cỡ
chừng 20 tuổi, bị liệt một bên chân-cái chân như bị thừa ra, với bước đi khó nhọc. Cậu mang trên vai một
chiếc ba lô bự, người gầy còm, khuôn mặt hốc hác, gò má cao, đôi mắt sâu, nhưng những tinh anh vẫn lấn át
nỗi buồn phía sau đang chầu chực.
“Ngồi đây nè cháu”. Một phụ nữ luống tuổi ngồi ở gần cửa đứng dậy nói thế, khi người thành niên bước lên.
“Không, cô ngồi đi…cô ngồi đi”. Anh ta dứt khoát, rồi đưa tay lên cầm lấy giá đỡ dành cho người đứng.
“Ngồi đây nè anh”, một cô gái ngồi trước mặt chàng trai nhẹ nhàng.
“Không, em cứ ngồi đi..”. Chàng trai dứt khoát, giọng cứng lên thấy rõ, và dường như anh ta đang tránh cái
nhìn thương cảm từ cô gái.
“Anh ngồi đi mà…” Cô gái tiếp.
“Đã bảo là không…cảm ơn em”. Giọng chàng trai như quát, câu cảm ơn có dịu lại một chút. Anh ta hai tay
vẫn vững chãi bám lấy tay cầm, đỡ lấy sức nặng đang đè lên 1 chân yếu ớt. Mặt vẫn hiên ngang nhìn về phía
trước, như …bình thường. Mọi người đều để ý đến anh ta.
“Què mà còn….” Giọng một cô gái, hình như cô vừa nhường ghế lẫm bẫm.
“Người sĩ thế này xã hội đầy ra đấy, em nhìn gì, thiếu gì”. Một thanh niên khác mặt non choẹt ngồi trước tôi
nói thế, vừa nói anh ta vừa xoa xoa đôi vài trần của cô bồ ngồi bên cạnh.
“Dù sao, anh ta cũng đáng thương mà anh, người không may mắn…”. Cô gái lắc lắc cái vai.
“Đã thế thì phải an phận và biết điều, em nhìn hắn coi….”. Nói rồi anh ta cố kéo cô bồ vào sát hơn.
Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn


HỌC VĂN – VĂN HỌC
“Thằng này chắc không bình thường, nhưng mà rất đàn ông”. Một người khác lại nói thế.
Người thanh niên vẫn đứng đó, xe vẫn chạy, vẫn phanh, vẫn lắc lư. Nhưng chẳng xi nhê gì với anh ta cả. Anh
ta vẫn nhìn về phía trước, bỏ mặc những ánh nhìn của đám đông.
Đến trạm, anh ta, đôi trai gái hồi nãy, và một bà lão già xuống xe. Tất cả nhường bà lão xuống trước, nhưng vì

cái túi nặng quá, bà đang hì hục, (xe này không có tiếp viên). Đôi trai gái lách qua, bước xuống trước. Tay
chàng trai vẫn không thôi ôm ngang eo cô gái. Cô gái quay đầu lại nhìn, nhưng chàng trai ôm kéo đi.
Người thanh niên nói “bà để cháu, bước xuống đi”. Bà lão không nhìn, mà ẫm ờ bỏ túi lại rồi vịn thành bước
xuống. Bà vừa bước xuống thì túi đồ của bà cũng xuống theo sau. Chàng thanh niên cười cười, chào bà rồi lặc
lè bước đi, cái dáng xiêu vẹo như muốn đổ nghiêng trước gió thu nhè nhẹ. Thế mà anh ta đi lẹ kinh, vừa đi
vừa huýt sáo điệu gì đó.
Bà lão giờ mới nhìn người mang túi xuống cho mình. Khuôn mặt nhăn nheo như bản vẽ thời gian của bà sáng
lên một nụ cười vẹn trọn, tôi còn nghe được bà lẫm bẫm “khuyết tật thân thể chẳng là gì, khuyết tật tâm hồn
mới quan trọng, cố lên, cố lên…”Trạm sau tôi xuống. Tôi là một thanh niên bình thường. Tôi cũng có ý đứng
lên và gọi “ngồi đây nè bạn”, khi người thanh niên vừa bước lên. Nhưng lòng tôi đang u uất một nỗi buồn
giữa cái trong lành của Sài Gòn buổi sáng. Tôi buồn nhiều thứ, không hài lòng với công việc mình đang có, số
tiền mình kiếm được, mặt luôn nổi mụn, kiếm mãi tiền mà chẳng đủ để mua iphone,…Nhưng từ khi nhìn thấy
chàng trai, tôi nghĩ khác hẳn. Chàng trai đang muốn, đang khát khao làm một người bình thường, còn tôi,
đang có những điều bình thường, sao có thể cam tâm sớt mất để mà không vui. Điều đó chẳng đáng một xu,
phải không. Tôi tự trấn an mình, tự nở nụ cười, rồi bước xuống đường và tới chỗ làm, tự nhắc nhớ mình
không bao giờ được “khuyết tật trong lòng” hết cả. Nhất định thế, không bao giờ. Như bà lão, như chàng trai
kia, nhất định rồi.
Trời Sài Gòn, thường nhật tiếng xe xõa đầy màng nhỉ, nhưng sao lúc này tôi nghe được cả tiếng chim vui,
thánh thót vô ngần.

ĐỀ 3: (bài làm ra giấy) Nhà văn Nga Lép Tôn-xtôi nói: “Lý tưởng là ngọn đèn chỉ đường. Không có
lý tưởng thì không có phương hướng kiên định, mà không có phương hướng thì không có cuộc
sống”.
Anh (chị) hãy nêu suy nghĩ về vai trò của lý tưởng và lý tưởng riêng của mình.
1. Tìm hiểu đề:
- Nội dung: Suy nghĩ về vai trò của lý tưởng nói chung đối với mọi người và lý tưởng riêng của mình.
+ Lý tưởng là ngọn đèn chỉ đường; không có lý tưởng thì không có cuộc sống.
+ Nâng vai trò của lý tưởng lên tầm cao ý nghĩa của cuộc sống.
+ Giải thích mối quan hệ lý tưởng và ngọn đèn, phương hướng và cuộc sống.
- Phương pháp nghị luận: Phân tích, giải thích, bình luận, chứng minh.

- Phạm vi tư liệu: Cuộc sống.
2. Lập dàn ý:
a.Mở bài:
Giới thiệu, dẫn dắt vấn đề tư tưởng, đạo lý cần nghị luận.
b.Thân bài: (gợi ý)
- Lý tưởng là gì? Tại sao nói lý tưởng là ngọn đèn chỉ đường? Ngọn đèn chỉ đường là gì? Nó quan
trọng như thế nào?
(Lý tưởng giúp cho con người không đi lạc đường. Khả năng lạc đường trước cuộc đời là rất lớn nếu
không có lý tưởng tốt đẹp.)
- Lý tưởng và ý nghĩa cuộc sống:
Lý tưởng xấu có thể làm hại cuộc đời của một người và nhiều người. Không có lý tưởng thì không có
cuộc sống.
- Lý tưởng tốt đẹp , thực sự có vai trò chỉ đường.
- Lý tưởng riêng của mỗi người.
Vấn đề bức thiết đặt ra cho mỗi học sinh tốt nghiệp THPT là chọn ngành nghề, một ngưỡng cửa để
Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn


HỌC VĂN – VĂN HỌC

bước vào thực hiện lý tưởng.
c. Kết bài
- Khái quát lại vấn đề.
- Nêu ý nghĩa và rút ra bài học nhận thức từ tư tưởng đạo lí đã nghị luận
Đề 4: Một nhà thơ Hy Lạp nổi tiếng đã nói:
“Sự khôn ngoan là gì,
Chính là sự cố gắng của con người
Vượt lên sợ hãi,

Vượt lên hận thù,
Sống tự do,
Thở hít khí trời và biết chờ đợi,
Dành trọn tình yêu cho những gì tươi đẹp »
Anh chị suy nghĩ như thế nào về mối quan hệ giữa trí tuệ và sự khôn ngoan trong cuộc sống ?
Con đường dẫn tới trí tuệ? Nói ra rất đơn giản, phạm sai lầm, phạm sai lầm, lại phạm sai
lầm, nhưng càng ngày càng ít, càng ngày càng ít, càng ngày càng ít.
Heine (Đức)
Tôi không thất bại, tôi đã tìm ra mười ngàn cách nhưng chúng lại không thành.
Albert Einstein
Những điều chúng ta biết chỉ là một giọt nước. Những điều chúng ta không biết là cả một đại dương.
I. Newton

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn


HỌC VĂN – VĂN HỌC

TUYÊN NGÔN ĐỘC LẬP

Hồ Chí Minh
Phần 1 : Tác giả Hồ Chí Minh
Câu 1 : Hãy nối những thông tin cột A với cột B để có câu trả lời chính xác
về những dấu mốc, chặng đường quan trọng trong tiểu sử của Bác
A
1. 19 – 5 – 1890

B

a. Đất nước đẹp vô cùng. Nhưng Bác phải ra đi!
Cho tôi làm sóng dưới con tàu đưa tiễn Bác
(Chế Lan Viên)

2. 1911

Từ bến Nhà Rồng, Bác ra đi tìm đường cứu nước
b. Người đi hỏi khắp bóng cờ châu Mĩ, châu Phi
Những đất tự do những trời nô lệ
Những con đường cách mạng đang tìm đi
(Chế Lan Viên)

Bác hoạt động cách mạng ở Pháp, Liên Xô, Trung Quốc...
3. 1923 – 1941
c. Tháp Mười đẹp nhất bông sen
Việt Nam đẹp nhất có tên Bác Hồ
(Bảo Định Giang)
Một “búp sen xanh” hé nở giữa làng Sen
4. tháng 2 năm 1941 d. Ngâm thơ ta vốn không ham
Nhưng vì trong ngục biết làm chi đây
Ngày dài ngâm ngợi cho khuây
Vừa ngâm vừa đợi đến ngày tự do
(Hồ Chí Minh)
Bác bị chính quyền Tưởng Giới Thạch bắt giam khi người sang Trung
Quốc tranh thủ sự viện trợ quốc tế
5. từ tháng 8 – 1942 e. Bác đã về đây tổ quốc ơi
đến tháng 9 - 1943
Nhớ thương, hòn đất ấm hơi người
Ba mươi năm ấy chân không nghỉ
Mà đến bây giờ mới tới nơi!

(Tố Hữu)
Bác về nước lãnh đạo phong trào cách mạng tiến tới tổng khởi nghĩa giành
chính quyền
6. 2- 9 – 1945
g. Bác đã lên đường theo tổ tiên
Mác – Lê Nin thế giới Người Hiền
Ánh hào quang đỏ thêm sông núi
Dắt chúng con cùng nhau tiến lên
(Tố Hữu)
Chủ tịch Hồ Chí Minh qua đời
7. 2 – 9 - 1969
a. Trời bỗng xanh hơn, nắng chói lòa
Ta nhìn lên Bác, Bác nhìn ta
Bốn phương chắc cũng nhìn ta đó
Nước Việt Nam Dân chủ cộng hòa!
(Tố Hữu)
Bác Hồ đọc Tuyên ngôn Độc lập, khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ
Cộng hòa.
Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn


HỌC VĂN – VĂN HỌC

Câu 2: Anh (chị) hãy tóm tắt những nét cơ bản về quan điểm sáng tác, sự nghiệp văn học của Hồ Chí
Minh để hoàn thành phiếu học tập sau đây:
I. Quan điểm sáng tác văn học nghệ thuật của Hồ Chí Minh
1.

2.

3.

II. Sự nghiệp văn học
1. Văn chính luận
- Tác phẩm tiêu biểu

2. Truyện và kí
- Tác phẩm tiêu biểu

3. Thơ ca
- Tác phẩm tiêu biểu

- Đặc điểm nổi bật:

- Đặc điểm nổi bật:

- Đặc điểm nổi bật:

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn


HỌC VĂN – VĂN HỌC

1. Văn chính luận

III. Phong cách nghệ thuật

Độc đáo, đa dạng
2. Truyện và kí

3. Thơ ca

Thống nhất:

Câu 1:Tuyên ngôn Độc lập của Hồ Chí Minh được viết theo thể loại nào sau đây?
A. Bức thư.
B. Truyện.
C. Văn chính
D. Kí.
luận.
Câu 2: Chất "Thép" trong thơ Hồ Chí Minh chính là
A. giọng điệu hùng hồn, lời thơ mạnh mẽ.
B. ngôn từ lạnh lùng, cứng rắn.
C. xu hướng cách mạng và tiến bộ của tư tưởng, là cảm hứng đấu tranh xã hội tích cực
của thi ca.
D. hình ảnh kỳ vĩ, tráng lệ.
Câu 3:Nhận xét nào sau đây đúng nhất về văn chương Hồ Chí Minh?
A. Văn chương Hồ Chí Minh đã kết hợp được mối quan hệ giữa chính trị và văn học, giữa
tư tưởng và nghệ thuật, giữa truyền thống và hiện đại.
B. Văn chương Hồ Chí Minh đã kết hợp được sâu sắc mối quan hệ giữa truyền thống và
hiện đại.
C. Văn chương Hồ Chí Minh đã kết hợp được sâu sắc mối quan hệ giữa chính trị và văn
học.
D. Văn chương Hồ Chí Minh đã kết hợp được sâu sắc tự bên trong mối quan hệ giữa
chính trị và văn học, giữa tư tưởng và nghệ thuật, giữa truyền thống và hiện đại.
Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn


HỌC VĂN – VĂN HỌC

TUYÊN NGÔN ĐỘC LẬP

Hồ Chí Minh
Phần 2 : Tác phẩm
Câu 1 : Đọc phẩn tiểu dẫn trong SGK điền các thông tin cần thiết vào dấu ….
Việt Nam trở thành thuộc địa của ............ từ giữa thế kỷ 19. Trong Chiến tranh thế giới thứ hai, Đế
quốc Nhật Bản đã thay Pháp chiếm đóng Việt Nam từ năm ....... Khi Nhật Bản đầu hàng quân Đồng
Minh vào ........ ........., Việt Nam có cơ hội lớn lấy lại độc lập. Cơ hội này đã được Việt Minh tận
dụng.
Sáng ngày..................... năm 1945, tại ngôi nhà số ............................ , Hà Nội, Chủ tịch Hồ Chí Minh
đã triệu tập và chủ trì cuộc họp của Thường vụ Trung ương Đảng Cộng Sản Việt Nam. Trong số các
quyết định của cuộc họp này, Thường vụ nhất trí chuẩn bị Tuyên ngôn độc lập và tổ chức mít tinh lớn
ở Hà Nội để Chính phủ Lâm thời ra mắt nhân dân, cũng là ngày nước Việt Nam chính thức công bố
quyền độc lập và thiết lập chính thể Dân chủ Cộng hòa.
Ngày 30 tháng 8 năm 1945, Hồ Chí Minh mời một số người đến góp ý cho bản Tuyên ngôn độc lập
do Người soạn thảo.
Ngày 31 tháng 8 năm 1945, Hồ Chí Minh bổ sung thêm cho dự thảo Tuyên ngôn độc lập.
Ngày .................................., Hồ Chí Minh đọc bản Tuyên ngôn độc lập trong cuộc mít tinh trước hàng
chục vạn quần chúng, tại quảng trường Ba Đình, Hà Nội, khai sinh nước Việt Nam Dân chủ Cộng
hòa.
Đây được xem là bản tuyên ngôn độc lập thứ .............của lịch sử Việt Nam, sau bài thơ
thần Nam Quốc Sơn Hà của Lý Thường Kiệt ở thế kỷ X và Bình Ngô Đại Cáo của Nguyễn
Trãi viết năm 1428.
Câu 2 : Trong bối cảnh lịch sử đó hãy xác định :
Bản tuyên ngôn viết cho ai ? (đối tượng) :

.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
Với các đối tượng đó, bản tuyên ngôn viết để làm gì ? (mục đích)
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn


HỌC VĂN – VĂN HỌC

Câu 3 : Đọc bản tuyên ngôn độc lập của Hồ Chí Minh, chép lại nội dung của bản tuyên ngôn độc lập
của nước Mỹ và tuyên ngôn dân quyền & nhân quyền của Pháp được Người trích dẫn :
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
Tuyên ngôn độc lập của Mĩ
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
Tuyên ngôn dân quyền nhân quyền của Pháp
Vì sao Người lại trích dẫn 2 bản tuyên ngôn này ?
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
Từ 2 bản tuyên ngôn Người đã suy rộng ra điều gì ?
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
Câu 4 : Bản tuyên ngôn đã chỉ ra tội ác của thực dân Pháp trên các lĩnh vực như thế nào ?
Về kinh tế :
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
Đối với nông dân : ..................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
Đối với công nhân :.................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
Đối với tư sản Việt Nam : .......................................................................................................................
.................................................................................................................................................................

Về chính trị :
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn


HỌC VĂN – VĂN HỌC

.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................

Về văn hóa :
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn


HỌC VĂN – VĂN HỌC

Hậu quả của những chính sách trên : ....................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................

Câu 5 : Theo bản tuyên ngôn, phát xít Nhật đã xâm lược nước ta mấy lần ? đó là :
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
Trong những lần đó thực dân Pháp đã có thái độ như thế nào ? ............................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
Nhân dân ta đã đứng về phe Đồng Minh chống phát xít như thế nào để giành được thắng lợi trong
cách mạng tháng Tám ? ..........................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn


Bản tuyên ngôn

HỌC VĂN – VĂN HỌC
Ý nghĩa:

Cở sở pháp lí
- Dẫn lời 2 bản Tuyên ngôn của Mĩ
và Pháp
- Suy ra
- Khẳng định

Kết luận:

Suy rộng ra:

Kết luận:

Kinh tế:

Kể tội thực dân Pháp
- Phủ nhận sự khai hóa của thực dân

Pháp
Chính trị:

Thực dân Pháp:
Lên án và phủ nhận vai trò bảo hộ
- Năm 1940
- Ngày 9/3 năm 1945

Tuyên bố
- Cắt đứt quan hệ với Pháp
- Xóa bỏ mọi hiệp ước đã kí của
Pháp ở Việt Nam
- Khai sinh ra nước Việt Nam dân
chủ cộng hòa
Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

Kết luận:
5 năm bán
nước ta hai lần
cho Nhật

Nhân dân ta:

Khẳng định
Quyết đem tất cả tinh thần lực lượng
của cải, tính mạng để gìn giữ độc lập
tự do dân tộc

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn

HỌC VĂN – VĂN HỌC

GIỮ GÌN SỰ TRONG SÁNG CỦA TIẾNG VIỆT

Bão bùng thân bọc lấy thân
Tay ôm tay níu tre gần nhau thêm
Thương nhau tre không ở riêng
Lũy thành từ đó mà nên hỡi người
Chẳng may thân gãy cành rơi
Vẫn nguyên cái gốc truyền đời cho măng
Nòi tre đâu chịu mọc cong
Chưa lên đã nhọn như chông lạ thường
Lưng trần phơi nắng phơi sương
Có manh áo cộc tre nhường cho con
Tre Việt Nam – Nguyễn Duy

Câu 1 : Đọc đoạn thơ trên và trả lời câu hỏi dưới đây :
a. Đoạn thơ đã nhắc đến những vẻ đẹp nào trong phẩm chất của cây tre Việt Nam, tượng trưng cho
phẩm chất gì của con người Việt Nam ?
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
b. Việc sử dụng sáng tạo các từ lưng, áo, con, ... có ý nghĩa gì ?
Nghĩa gốc chỉ : ..........................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................

...................................................................................................................................................................
Nghĩa chuyển chỉ : ....................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
Câu 2 : Chỉ ra các biện pháp nghệ thuật đặc sắc và tác dụng trong đoạn thơ sau:
a.

Trái đất rộng giàu sang bao thứ tiếng
Cao quí thâm trầm rực rỡ vui tươi
Tiếng Việt rung rinh nhịp đập trái tim người
Như tiếng sáo như dây đàn máu nhỏ.

(Trích” Tiếng Việt”- Lưu Quang Vũ)
b.

“Chúng đem bom ngàn cân
Dội lên trang giấy trắng
Mỏng như một ánh trăng ngần
Hiền như lá mọc mùa xuân”

(Trang giấy học trò - Chính Hữu)
...................................................................................................................................................................
Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn


HỌC VĂN – VĂN HỌC

...................................................................................................................................................................

...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
Câu 3 : Chỉ ra những lỗi sai về diễn đạt trong đoạn văn sau và sửa lại cho đúng:
“ Nguyễn Trung Thành là nhà văn vĩ đại thời chống Mỹ. Nguyễn Trung Thành có nhiều tác phẩm
viết về Tây Nguyên và ta hay nghe nói nhất là truyện ngắn “Rừng xà nu”. Nguyễn Trung Thành đã kể
về cuộc khởi nghĩa của buôn làng Xô man để khẳng định một chân lý to tát của dân tộc ta thời đánh
Mỹ: “Chúng nó đã cầm súng, mình phải cầm dáo”.
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
Câu 4 : Đọc các đoạn văn bản sau, chỉ ra những lỗi sai – nguyên nhân sai và cách sửa :
1. Bên cạnh chị Út, còn có biết bao người phụ nữ Việt Nam anh hùng khác. Ðó là chị Sứ, người con gái xứ
Hòn bất khuất. Chị đã tô thêm vẻ đẹp của người phụ nữ Việt Nam với phẩm chất anh hùng, bất khuất trung
hậu đảm đang. Ngày xưa, nhà thơ Xuân Diệu (?) đã từng mơ ước : Ví đây đổi phận làm trai được. Nhưng bây
giờ chị Út không những thừa kế được sự bất khuất của người xưa mà còn được sự giúp đỡ của thời đại. Chị
vượt hơn người xưa về mọi mặt. Chị không cần như Xuân Diệu mơ ước đổi phận làm trai mới nên sự nghiệp
mà chị cứ làm đàn bà, người mẹ sáu con, nhưng sự nghiệp anh hùng của chị chẳng phải chàng trai nào cũng
sánh kịp. (BVHS).
2. Quang Dũng là nhà văn, nhà thơ... ở thời kỳ kháng chiến chống Pháp. Thơ ông chủ yếu ca ngợi, nêu cao
tinh thần người chiến sĩ trong giai đoạn này. Quang Dũng là con gia đình nhà nho nghèo lớn lên ông theo
đoàn lính Tây Tiến. Họ là những người bảo vệ biên giới lào, Việt. Sống trong rừng sâu núi thẩm, ăn mặc thiếu

thốn nhưng họ vẫn kiên cường bất khuất. Khi chuyển đi nơi khác công tác quang dũng nhớ lại những hình ảnh
của người lính Tây tiến nên đã sáng tác bài thơ nhớ Tây Tiếnsau này khi phát hành, ông bỏ bớt từ nhớcó thể
cho là thừa... (BVHS).
3. Viết về người phụ nữ, Hồ Xuân Hương thường chú ý đến những ngóc ngách éo le của cuộc đời, qua đó lên
tiếng nói đồng cảm và bênh vực họ. Qua một loạt hình tượng nói về số phận hẩm hiu của người phụ nữ, nhà
thơ đã nêu bật lên vẻ đẹp bên trong, vẻ đẹp tâm hồn của họ. Hồ Xuân Hương còn mạnh dạn ca ngợi vẻ đẹp
thân xác của những cô gái đang xuân, trắng trong tươi mát... (BVHS)
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn


HỌC VĂN – VĂN HỌC
BÀI LÀM VĂN SỐ 1
Nghị luận xã hội
Đề 1 : Anh ( chị) hãy đọc văn bản sau và trả lời câu hỏi
THƠ TÌNH NGƯỜI LÍNH BIỂN

Anh ra khơi
Mây treo ngang trời những cánh buồm trắng
Phút chia tay, anh dạo trên bến cảng
Biển một bên và em một bên
Biển ồn ào, em lại dịu êm
Em vừa nói câu chi rồi mỉm cười lặng lẽ
Anh như con tàu, lắng sóng từ hai phía
Biển một bên và em một bên
Ngày mai, ngày mai khi thành phố lên đèn
Tàu anh buông neo dưới chùm sao xa lắc
Thăm thẳm nước trời, nhưng anh không cô độc
Biển một bên và em một bên
Đất nước gian lao chưa bao giờ bình yên
Bão thổi chưa ngừng trong những vành tang trắng
Anh đứng gác. Trời khuya. Đảo vắng
Biển một bên và em một bên.
Vòm trời kia có thể sẽ không em
Không biển nữa. Chỉ còn anh với cỏ
Cho dù thế thì anh vẫn nhớ
Biển một bên và em một bên…
Trần Đăng Khoa
1. Khổ thơ 1 và 2 thể hiện tâm trạng của người lính biển như thế nào?
2. Câu thơ “ Biển ồn ào, em lại dịu êm” sử dụng những biện pháp tu từ gì?
A- So sánh

B- Nhân hóa C- Hoán dụ D- Đối lập.

3. Hình ảnh “ những vành tang trắng” trong câu thơ “ Bão thổi chưa ngừng trong những vành tang
trắng” có ý nghĩa biểu tượng như thế nào?
Tại sao tác giả lại viết:

“ Vòm trời kia có thể sẽ không em
Không biển nữa chỉ còn anh với cỏ”?
4. Đọc xong bài thơ em có suy nghĩ gì về trách nhiệm của thanh niên đối với biển đảo Tổ Quốc
Đề 2: Trong một buổi diễn thuyết vào đầu năm học, Bryan Dison – Tổng giám đốc tập đoàn Coca Cola đã nói
chuyện với sinh viên về mối tương quan giữa nghề nghiệp với những trách nhiệm khác của con người …
“Bạn chớ để cuộc sống trôi qua kẻ tay vì bạn cứ đắm mình trong quá khứ hoặc ảo tưởng về tương lai, Chỉ
bằng cách sống cuộc đời mình trong từng khoảnh khắc của nó, bạn sẽ sống trọn vẹn từng ngày của đời mình
…”
(Sống trọn vẹn từng ngày – Thanh Hằng dịch từ Internet)
Anh/Chị hãy trình bày quan điểm của mình về cuộc sống trước lời khuyên ấy.

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn


HỌC VĂN – VĂN HỌC
NGHỊ LUẬN VỀ MỘT HIỆN TƯỢNG ĐỜI SỐNG

Câu 1: Đọc văn bản sau và trả lời câu hỏi bên dưới:
“ Ô nhiễm không khí tại Trung Quốc và các quốc gia châu Á khác đang có những tác động rất lớn đến các đới
khí hậu đi qua phía Bắc bán cầu.Các nhà nghiên cứu đã tìm ra rằng các chất gây ô nhiễm đang làm cường lực
hơn các cơn bão trên Thái Bình Dương, cũng đồng thời gây thêm nhiều biến đổi tới hệ thống khí hậu ở các
nơi khác trên thế giới. Sức ảnh hưởng của ô nhiễm thể hiện rõ nhất vào mùa đông. Nghiên cứu này vừa được
công bố trên cuốn Kỷ yếu của Học viện Khoa học quốc gia PNAS.Tác giả đứng đầu nghiên cứu ông Yuan
Wang - đến từ Jet Propulsion Laboratory, Viện Công nghệ California cho biết: “Hậu quả của ô nhiễm thật sự
rất khủng khiếp, nó làm cho mây trở nên dày hơn, cao hơn cũng như làm lượng mưa trở nên nặng hạt hơn
nhiều”.
Có rất nhiều vùng của châu Á mà mức độ ô nhiễm đang ở mức báo động.Tại Bắc Kinh, các chất gây ô nhiễm
thường xuyên lên đến mức độ cực kỳ nguy hiểm, trong khi đó, tại New Delhi - thủ đô Ấn Độ, việc thải ra các

chất này cũng thường đạt lên trên mức khuyến nghị của Tổ chức Y tế Thế giới.
Điều này không chỉ gây ra những hệ lụy thảm khốc cho người dân sinh sống trong vùng, hơn nữa còn chứng
minh được những tác động khác đối với môi trường, khí hậu và Trái Đất.Nhóm nghiên cứu cho biết, những
luồng ô nhiễm nhỏ bị thổi bay về phía Bắc Thái Bình Dương, tại đây, chúng tương tác với những giọt nước có
trong không khí. Điều này biến những đám mây trở nên dày đặc hơn, góp phần làm những cơn bão trên biển
trở nên ngày càng dữ dội.Tiến sĩ Yuan Wang cho hay: “Bởi vì đường đi của bão trên Thái Bình Dương là một
phần quan trọng trong việc lưu thông chung khí hậu toàn cầu, nên các tác động của ô nhiễm tại các quốc gia
châu Á lên hướng bão đang gây ra thêm những tác động vào đới khí hậu của các vùng khác trên thế giới vào
mùa đông, đặc biệt là những vùng xuôi theo dòng chảy như Bắc Mỹ”.
Bình luận về nghiên cứu này, giáo sư Ellie Highwood - nhà vật lý học khí hậu thuộc University of Reading
nói rằng: “Chúng ta phải gia tăng nhận thức rằng ô nhiễm trong bầu khí quyển không chỉ gây tác động đến
môi trường nơi nó sinh ra, mà còn điều khiển sức ảnh hưởng khủng khiếp đến nhiều nơi khác trên thế giới.
Nghiên cứu này chính là một ví dụ điển hình chứng tỏ điều đó”.
Nghiên cứu không chỉ thức tỉnh các quốc gia châu Á mà còn kêu gọi tất cả các nước trên thế giới giảm thiểu
các chất gây ô nhiễm để đảm bảo cho chính sự sống của họ trên hành tinh này.”
(Theo Khoa học.vn)
a. Văn bản trên đề cập đến vấn đề gì? Thuộc phong cách ngôn ngữ nào?
b. Tác dụng của việc sử dụng các từ ngữ: cực kì nguy hiểm, hệ lụy thảm khốc, ngày càng dữ dội, ảnh
hưởng khủng khiếp
c. Trình bày suy nghĩ của anh chị về thực trạng trên trong cuộc sống?
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn


HỌC VĂN – VĂN HỌC
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
Bài tập về nhà:
Matin Luther King từng nói: "Trong thế giới này, chúng ta không chỉ xót xa vì những hành
động và lời nói của người xấu mà còn cả vì sự im lặng đáng sợ của người tốt".
Anh (chị) có suy nghĩ gì về ý kiến trên?

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn


HỌC VĂN – VĂN HỌC

PHONG CÁCH NGÔN NGỮ KHOA HỌC

Văn bản 1. Sóng điện từ
- Khi tại một điểm O có một điện tích điểm dao động điều hòa với tần số f theo phương thẳng đứng
Nó tạo ra tại O một điện trường biến thiên điều hòa với tần số f. Điện trường này phát sinh một từ
trường biến thiên điều hòa với tần số f.
- Vậy tại O hình thành một điện từ trường biến thiên điều hòa. Điện từ trường này lan truyền trong
không gian dưới dạng sóng. Sóng đó gọi là sóng điện từ.
b. Sóng điện từ:
Sóng điện từ là quá trình truyền đi trong không gian của điện từ trường biến thiên tuần hoàn trong
không gian theo thời gian.
Văn bản 2 : Sóng – Xuân Quỳnh
Dữ dội và dịu êm
ồn ào và lặng lẽ
Sông không hiểu nổi mình
Sóng tìm ra tận bể
Ôi con sóng ngày xưa
Và ngày sau vẫn thế
Nỗi khát vọng tình yêu
Bồi hồi trong ngực trẻ
Xác định phong cách ngôn ngữ của 2 loại văn bản trên ? Sự khác biệt giữa 2 phong cách ngôn ngữ
này là gì ?
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................

...................................................................................................................................................................
Văn bản 3: Đọc văn bản sau và trả lời câu hỏi :
TÁC DỤNG CỦA NỤ CƯỜI
trong cuộc sống
Một điều rất cần thiết cho cuộc sống chung, đó là nụ cười.
Tự bản chất, nụ cười không ăn được, nhưng nó lại làm cho ta sống, sống thanh thản, vui tươi và hạnh phúc.
Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn


HỌC VĂN – VĂN HỌC
Trong phòng khách, người ta thường chưng hoa. Hoa làm cho căn phòng trở nên xinh xắn, tươi mát. Thế
thì, nụ cười chính là hoa nở trên môi.
John Creasy, một cây bút hài nổi tiếng của Mỹ, đã phân tích về nụ cười như sau : “Về mặt hình thái học, nụ
cười là một cảm giác thư thái bao trùm toàn thân và chỉ đọng lại một chỗ. Về mặt luân lý, nụ cười là điều tốt
nhất sau 10 giới răn. Về mặt lý thuyết, nụ cười đánh đổ mọi luận lý trong cuộc sống. Về mặt nghệ thuật, nụ
cười là tràng pháo của tâm hồn.
Một người không biết cười thì ở chung với họ là một lầm lẫn tai hại. Một nụ cười đích thức là cửa ngõ của
tâm hồn, là lỗ thông hơi của trái tim. Bạn hãy cười khi có dịp, bởi vì trên thế giới này không có gì sưởi ấm cho
bằng một nụ cười.
Ngày nay, càng lúc càng có nhiều bằng chứng về giá trị của nụ cười. Trong tác phẩm “Mổ xẻ căn bệnh”, một
tác giả Mỹ đã kể lại như sau : Các bác sĩ cho biết ông bị một thứ bệnh vô phương cứu chữa, tuy nhiên ông đã
không thất vọng. Với sự giúp đỡ và theo dõi của một Bs, ông tự vạch ra một chương trình chữa trị dựa trên nụ
cười và óc khôi hài. Ông mượn các phim khôi hài về xem, mua các loại sách chọc cười về đọc. Quan trọng
hơn cả, ông tìm đến những người bạn có óc khôi hài. Sau một thời gian chữa trị, cơn bệnh tưởng như nan y đã
biến mất. Óc khôi hài là liều thuốc bổ cần cho sức khoẻ. Những người thích cười thường ít gặp căng thẳng và
thắng vượt căng thẳng cách dễ dàng hơn những người khác. Người hay cười thường được kẻ khác yêu mến,
thích gần gũi hơn, muốn sống với. Còn trong đời sống cộng đoàn, tác dụng của nụ cười có thể nói là vô song.
Chỉ có con người mới có khả năng cười và biết cười. Nụ cười đã có từ muôn thuở, nhưng những nghiên cứu

về tác dụng của nó chỉ mới được thực hiện gần đây mà thôi. Nụ cười ảnh hưởng trên sức khoẻ con người,
nhưng quan trọng hơn, nụ cười làm giảm căng thẳng và giảm áp huyết. Nụ cười và cơn giận không thể đi đôi
với nhau. Nụ cười có sức tiêu diệt cơn giận.
Lúc còn là thanh niên, Tổng Thống Abraham Lincoln có dịp giải quyết một cuộc cãi vã giữa hai người bạn.
Một trong hai người thấy mình thua lý liền khiêu khích, muốn đấm đá với Lincoln. Với tấm thân hộ pháp của
mình, Lincoln nhìn thẳng vào mặt đối phương và nói : “Không công bình chút nào, tôi cao hơn anh cả cái đầu,
như vậy để cho công bình. Tôi phải kẻ một đường thẳng ngang vai của tôi và anh chỉ được đấm đá tới tầm
ranh ấy mà thôi”. Nghe vậy, người hiếu chiến kia chỉ đã ôm bụng cười và cuộc cãi vã cũng đã được kết thúc
bằng một trận cười. Trong cơn giận, con người có thể hoá điên, nhưng lẽ khôn ngoan lại được bày tỏ khi một
nụ cười đến đúng lúc.
Tạo bầu khí vui tươi trong trong cộng đoàn và giữ cho nụ cười luôn tươi nở trên môi…là chìa khoá của sức
khoẻ và hạnh phúc.

Câu 1: Văn bản trên trình bày những nội dung khoa học gì?
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
Câu 2: Văn bản thuộc loại văn bản khoa học nào ?
...................................................................................................................................................................
Câu 3 : Ngôn ngữ khoa học ở dạng viết của văn bản đó có đặc điểm gì dễ nhận thấy ?
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................

Hướng dẫn tự học Ngữ văn 12

- Thầy Trịnh Quỳnh biên soạn