Tài liệu Thi đối Tượng Đảng

Câu Hỏi Bài 2: Phân tích những đặc trưng cơ bản của mô hình chủ nghĩa
xã hội mà nhân dân ta xây dựng.
- Trong Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội
(năm 1991) của Đảng, mô hình chủ nghĩa xã hội mà nhân dân ta xây dựng đã
được phác họa với 6 đặc trưng.
Đại hội lần thứ X (2006) của Đảng đã bổ sung, phát triển, làm cho mô hình chủ
nghĩa xã hội Việt Nam toàn diện hơn, gồm 8 đặc trưng. Trong Dự thảo Cương lĩnh
(bổ sung và phát triển 2011) Đảng ta tiếp tục xác định tám đặc trưng trên cơ sở
kết hợp, bổ sung, phát triển những đặc trưng của chủ nghĩa xã hội trong hai Văn
kiện nêu trên.
- Các đặc trưng của chủ nghĩa xã hội mà nhân dân ta xây dựng được nêu trong Dự
thảo Cương lĩnh (bổ sung, phát triển) là thành quả của công cuộc đổi mới, trước
hết là thành quả của đổi mới nhận thức lý luận về chủ nghĩa xã hội, trên cơ sở vận
dụng sáng tạo chủ nghĩa Marx-Lenin, tư tưởng Hồ Chí Minh, phù hợp với thực tiễn
Việt Nam trong điều kiện hiện nay. Đó là thành quả của sự kết hợp hài hòa giữa
“cái phổ biến” và “cái đặc thù”, cái chung và cái riêng để tạo nên một mô hình: chủ
nghĩa xã hội Việt Nam.
- Công cuộc đổi mới đất nước đã và đang thu được những thành tựu to lớn, có ý
nghĩa lịch sử. Những đặc trưng của chủ nghĩa xã hội mà nhân dân ta đang xây
dựng đã thể hiện tính ưu việt của chủ nghĩa xã hội Việt Nam.
- Đặc trưng thứ nhất: dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh.
Đây là đặc trưng tổng quát nhất chi phối các đặc trưng khác, bởi nó thể hiện mục
tiêu của chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam. Ở nước ta, tính ưu việt của chủ nghĩa xã hội
phải được biểu hiện cụ thể thiết thực, trên cơ sở kế thừa quan điểm Marx-Lenin về
mục tiêu của chủ nghĩa xã hội, đồng thời vận dụng sáng tạo quan điểm của Chủ
tịch Hồ Chí Minh: Chủ nghĩa xã hội là làm sao cho dân giàu, nước mạnh...là công
bằng, hợp lý, mọi người đều được hưởng quyền tự do, dân chủ, được sống cuộc
đời hạnh phúc...
Tính ưu việt của chủ nghĩa xã hội mà nhân dân ta đang xây dựng phải hướng tới
việc hiện thực hóa đầy đủ, đồng bộ hệ mục tiêu: dân giàu, nước mạnh, dân chủ,
công bằng văn minh. Tư tưởng xuyên suốt của cách mạng Việt Nam là độc lập dân

tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội. Đối với dân tộc Việt Nam, chỉ có chủ nghĩa xã hội
mới bảo đảm cho dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh thật sự.
Đây là khát vọng tha thiết của toàn thể nhân dân Việt Nam sau khi đất nước giành
được độc lập và thống nhất Tổ quốc.
1


- Đặc trưng thứ hai: do nhân dân làm chủ
Tính ưu việt của chủ nghĩa xã hội mà nhân dân ta đang xây dựng thể hiện ở bản
chất ưu việt chính trị của chế độ dân chủ xã hội chủ nghĩa trên cơ sở kế thừa giá trị
quan điểm của chủ nghĩa Marx-Lenin sự nghiệp cách mạng là của quần chúng; kế
thừa những giá trị trong tư tưởng truyền thống của dân tộc của Chủ tịch Hồ Chí
Minh: dân chủ tức là dân là chủ, dân làm chủ.
Tính ưu việt của chủ nghĩa xã hội trong đặc trưng vừa nêu còn được thể hiện trong
nhận thức của Đảng ta về việc từng bước hoàn thiện nền dân chủ xã hội chủ nghĩa
gắn liền với việc bảo đảm tất cả quyền lực Nhà nước thuộc về nhân dân (nhân dân
là chủ thể của mọi quyền lực).
Dự thảo Cương lĩnh (bổ sung và phát triển) đã tiếp tục khẳng định: "Dân chủ xã
hội chủ nghĩa là bản chất của chế độ ta, vừa là mục tiêu vừa là động lực của sự
phát triển đất nước. Xây dựng và từng bước hoàn thiện nền dân chủ xã hội chủ
nghĩa, bảo đảm tất cả quyền lực Nhà nước thuộc về nhân dân. Dân chủ phải được
thực hiện trong thực tế cuộc sống ở mọi cấp, trên tất cả các lĩnh vực thông qua
hoạt động của Nhà nước do nhân dân bầu ra và các hình thức dân chủ trực tiếp...".
- Đặc trưng thứ ba: có nền kinh tế phát triển cao dựa trên lực lượng sản xuất
hiện đại và chế độ công hữu về các tư liệu sản xuất chủ yếu.
Đây là đặc trưng thể hiện tính ưu việt trên lĩnh vực kinh tế của chủ nghĩa xã hội mà
nhân dân ta đang xây dựng so với các chế độ xã hội khác.
Dự thảo Cương lĩnh (bổ sung và phát triển) tiếp tục khẳng định: Những mâu thuẫn
vốn có của chủ nghĩa tư bản, nhất là mâu thuẫn giữa tính chất xã hội hóa ngày
càng cao của lực lượng sản xuất với chế độ chiếm hữu tư nhân tư bản chủ nghĩa

chẳng những không giải quyết được mà ngày càng trở nên sâu sắc. Khi bàn về
phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa với nhiều hình thức
sở hữu, nhiều thành phần kinh tế.
Đảng ta tiếp tục khẳng định quan điểm: Kinh tế nhà nước giữ vai trò chủ đạo, kinh
tế tập thể không ngừng được củng cố và phát triển. Kinh tế nhà nước cùng với
kinh tế tập thể ngày càng trở thành nền tảng vững chắc của nền kinh tế quốc dân.
Quan điểm này hoàn toàn nhất quán với đặc trưng trong quan hệ sản xuất của chủ
nghĩa xã hội mà chúng ta đang xây dựng là xác lập dần từng bước chế độ công
hữu. Trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội phải dựa trên chế độ công hữu về
các tư liệu sản xuất chủ yếu là một trong những yếu tố đảm bảo định hướng xã hội
chủ nghĩa trong phát triển nền kinh tế thị trường với nhiều thành phần kinh tế.
- Đặc trưng thứ tư: có nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc.
2


Tính ưu việt về tiến tiến của chủ nghĩa xã hội mà nhân dân ta đang xây dựng thể
hiện khái quát, nhân văn của văn hóa nhân loại; ở việc giữ gìn bản sắc dân tộc
(những giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc Việt Nam: chủ nghĩa yêu nước
Việt Nam, truyền thống đoàn kết và nhân ái, ý thức về độc lập, tự do, tự cường
dân tộc...).
Xây dựng một nền văn hóa tiên tiến, mang đậm bản sắc dân tộc đòi hỏi vừa phải
tiếp thu những giá trị của tinh hoa văn hóa nhân loại, vừa phải kế thừa, phát triển
bản sắc văn hóa của các tộc người Việt Nam, xây dựng một nền văn hóa Việt Nam
thống nhất trong đa dạng. Sự kết hợp hài hòa những giá trị tiên tiến với những giá
trị mang đậm bản sắc dân tộc thể hiện tính ưu việt của CNXH mà nhân dân ta
đang xây dựng trên lĩnh vực văn hóa, làm cho văn hóa trở thành sức mạnh nội sinh
quan trọng của phát triển.
- Đặc trưng thứ năm: con người có cuộc sống ấm no, tự do, hạnh phúc, có điều
kiện phát triển toàn diện.
Tính ưu việt của chủ nghĩa xã hội mà nhân dân ta đang xây dựng không chỉ được

thể hiện trong đặc trưng tổng quát dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn
minh, mà còn được thể hiện qua đặc trưng về con người trong xã hội xã hội chủ
nghĩa. Về phương diện con người, chủ nghĩa xã hội đồng nghĩa với chủ nghĩa nhân
văn, nhân đạo: tất cả vì con người, cho con người và phát triển con người toàn
diện. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chỉ rõ: Muốn xây dựng chủ nghĩa xã hội thì phải có
con người xã hội chủ nghĩa. Để có con người xã hội chủ nghĩa phải xác định và
hiện thực hóa hệ giá trị phản ánh nhu cầu chính đáng của con người trong xã hội
xã hội chủ nghĩa mà nhân dân ta đang xây dựng.
Vận dụng và phát triển sáng tạo Chủ nghĩa Marx-Lenin, tư tưởng Hồ Chí Minh về
con người trong xã hội xã hội chủ nghĩa, Dự thảo Cương lĩnh (bổ sung và phát
triển) đã xác định hệ giá trị phản ánh nhu cầu, nguyện vọng thiết thực của con
người Việt Nam hiện nay là: có cuộc sống ấm no, tự do, hạnh phúc, có điều kiện
phát triển toàn diện cá nhân. Tính ưu việt của chủ nghĩa xã hội thể hiện trong đặc
trưng này là quan điểm nhân văn, vì con người, chăm lo xây dựng con người, phát
triển toàn diện con người (đức, trí, thể, mỹ) của Đảng và Nhà nước ta.
- Đặc trưng thứ sáu: các dân tộc trong cộng đồng Việt Nam bình đẳng, đoàn
kết, tôn trọng và giúp nhau cùng phát triển.
Đặc trưng này thể hiện tính ưu việt trong chính sách dân tộc, giải quyết đúng các
quan hệ dân tộc (theo nghĩa hẹp là quan hệ giữa các tộc người) trong quốc gia đa
dân tộc Việt Nam.
3


Thực hiện 25 năm đổi mới đất nước đã và đang chứng minh tính ưu việt trong
chính sách dân tộc của Đảng và Nhà nước ta, chứng minh tính ưu việt của chủ
nghĩa xã hội trong giải quyết các quan hệ dân tộc ở Việt Nam. Nhờ đó đã và đang
phát huy truyền thống đại đoàn kết toàn dân tộc, tính đồng thuận trong cộng đồng
54 dân tộc anh em, chống lại âm mưu chia rẽ dân tộc của các thế lực thù địch.
- Đặc trưng thứ bảy: có Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của nhân dân,
do nhân dân, vì nhân dân do Đảng Cộng sản lãnh đạo.

Chủ nghĩa xã hội mà nhân dân ta đang xây dựng thể hiện trong tính ưu việt của
Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân,
thực hiện ý chí, quyền lực của nhân dân, do Đảng Cộng sản Việt Nam lãnh đạo.
Tính ưu việt của một xã hội do nhân dân làm chủ gắn bó mật thiết với tính ưu việt
của Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa.
Dự thảo Cương lĩnh (bổ sung và phát triển) đã chỉ rõ tính ưu việt của Nhà nước
pháp quyền xã hội chủ nghĩa mà nhân dân ta đang hướng tới xây dựng. Đó là: Nhà
nước gắn bó chặt chẽ với nhân dân, thực hiện đầy đủ quyền dân chủ của nhân
dân, tôn trọng, lắng nghe ý kiến của nhân dân và chịu sự giám sát của nhân dân;
có cơ chế và biện pháp kiểm soát, ngăn ngừa và trừng trị tệ quan liêu, tham
nhũng, lãng phí, vô trách nhiệm, lộng quyền, xâm phạm quyền dân chủ của công
dân...
- Đặc trưng thứ tám: có quan hệ hữu nghị và hợp tác với nhân dân các nước
trên thế giới.
Chủ nghĩa xã hội mà nhân dân ta đang xây dựng không chỉ thể hiện tính ưu việt
trong các lĩnh vực: kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội mà còn thể hiện trong quan
hệ đối ngoại, chính sách đối ngoại của Đảng và Nhà nước ta.
Việt Nam luôn luôn khẳng định quan hệ hữu nghị và hợp tác giữ nhân dân ta và
nhân dân các nước trên thế giới. Việt Nam là bạn, là đối tác tin cậy của các nước
trong cộng đồng quốc tế...Đảng và Nhà nước ta chủ trương hợp tác bình đẳng,
cùng có lợi với tất cả các nước, không phân biệt chế độ chính trị-xã hội khác nhau
trên cơ sở những nguyên tắc cơ bản của Hiến chương Liên hợp quốc và luật pháp
quốc tế.
Việc chủ động, tích cực hội nhập quốc tế, tham gia tích cực vào các tổ chức, diễn
đàn quốc tế và khu vực đã chứng minh một cách sinh động tính ưu việt của chủ
nghĩa xã hội mà nhân dân ta đang xây dựng, thể hiện trong đặc trưng về quan hệ
đối ngoại của Đảng và Nhà nước ta.

4

Tám đặc trưng của xã hội xã hội chủ nghĩa được nêu trên vừa thể hiện tính toàn
diện và sự thống nhất của các đặc trưng đó trong một chỉnh thể, phản ánh được
bản chất của chủ nghĩa xã hội mà chúng ta đang xây dựng. Những đặc trưng ấy
trả lời câu hỏi xã hội xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam là gì? Tính phổ biến và tính đặc
thù của xã hội xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam thể hiện như thế nào?
Có thể nói, tính toàn diện và tính thống nhất của các đặc trưng thể hiện ở chỗ các
đặc trưng này phản ánh toàn diện các lĩnh vực chính trị, kinh tế, văn hoá, xã hội,
quan hệ đối ngoại, và sự thống nhất biện chứng giữa kinh tế và chính trị, kinh tế,
chính trị và xã hội, đối nội và đối ngoại.
Còn về bản chất của xã hội xã hội chủ nghĩa Việt Nam là gì? Chúng ta có thể tìm
thấy trong các đặc trưng về chế độ chính trị và nhà nước.
Trước hết phải kể đến bản chất của chế độ chính trị mà cốt lõi của chế độ chính trị
là Nhà nước. Ở nước ta, sau Cách mạng Tháng Tám năm 1945, nhà nước Việt Nam
dân chủ cộng hoà (nay là cộng hoà xã hội chủ nghĩa) ra đời xác lập địa vị mới của
nhân dân, từ nô lệ làm thuê thành người làm chủ; đồng thời xác lập địa vị mới của
Đảng ta, Đảng cầm quyền. Vì thế, Nhà nước xã hội chủ nghĩa là bộ phận nòng cốt
của hệ thống chính trị xã hội chủ nghĩa do Đảng lãnh đạo.
Nhà nước xã hội chủ nghĩa của chúng ta khẳng định vai trò của Đảng Cộng sản
cầm quyền. Với Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa do Đảng Cộng sản lãnh
đạo là điều kiện tiên quyết để nhân dân làm chủ, nhà nước đó là Nhà nước của
nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân. Đảng Cộng sản lãnh đạo, Nhà nước xã hội
chủ nghĩa quản lý, nhân dân làm chủ thể hiện bản chất chính trị của xã hội xã hội
chủ nghĩa mà nhân dân ta đang xây dựng.
Hai là, bản chất của xã hội xã hội chủ nghĩa trên lĩnh vực kinh tế là chế độ công
hữu về các tư liệu sản xuất chủ yếu.
Trong Dự thảo Cương lĩnh (bổ sung, phát triển 2011) đã kế thừa đặc trưng thứ hai
của Cương lĩnh 1991 "Có nền kinh tế phát triển cao dựa trên lực lượng sản xuất
hiện đại và chế độ công hữu về các tư liệu sản xuất chủ yếu". Chế độ công hữu về
các tư liệu sản xuất chủ yếu thể hiện bản chất của chế độ kinh tế xã hội của xã hội

xã hội chủ nghĩa. Vì chỉ có chế độ công hữu tư liệu sản xuất với lực lượng kinh tế
thuộc về xã hội, về nhân dân mà Nhà nước xã hội chủ nghĩa là người đại diện mới
thực hiện được các mục tiêu chính trị, xã hội, văn hoá ngày càng sâu rộng của chủ
nghĩa xã hội. Nó khác bản chất nền kinh tế tư bản chủ nghĩa dựa trên sở hữu tư
nhân tư bản chủ nghĩa với mục đích là lợi nhuận tối đa và phương thức là bóc lột

5


giá trị thặng dư đối với giai cấp công nhân, cạnh tranh khốc liệt kiểu cá lớn nuốt cá
bé, kể cả gây các cuộc chiến tranh xâm lược, chạy đua vũ trang vô cùng tốn kém.
Cũng cần nói thêm rằng:
1. Khi nói, chúng ta không được chủ quan duy ý chí mà phải tuân theo quy luật
khách quan "quan hệ sản xuất phù hợp với trình độ phát triển của lực lượng sản
xuất" không có nghĩa là quan hệ sản xuất xã hội chủ nghĩa tự phát hình thành và
phát triển cùng với sự phát triển của lực lượng sản xuất kể cả khi giai cấp công
nhân có chính quyền. Cần khắc phục khuynh hướng sùng bái tính tự phát trên vấn
đề này.
2. Quan hệ sản xuất mới ra đời như những "mầm non" còn rất yếu lại đặt trong
điều kiện chủ nghĩa tư bản vẫn còn sức mạnh trên nhiều lĩnh vực kinh tế, quân sự,
kinh nghiệm quản lý thì chúng ta không thể đòi hỏi có đầy đủ hoàn toàn tính ưu
việt của quan hệ sản xuất mới. Đặc biệt khi mà chủ nghĩa xã hội chưa thoát khỏi
thời kỳ thoái trào, các thế lực thù địch ra sức tiến công vào chủ nghĩa xã hội trên
tất cả các lĩnh vực chính trị, kinh tế, tư tưởng, văn hoá... Trong đó, kinh tế là một
đối tượng mà các thế lực thù địch tiến công nhằm xoá bỏ vai trò lãnh đạo của
Đảng và vai trò quản lý của Nhà nước với kinh tế, xoá bỏ chế độ công hữu tư liệu
sản xuất chủ yếu của chủ nghĩa xã hội, xoá bỏ vai trò chủ đạo của kinh tế Nhà
nước.
Bản chất, mục tiêu xã hội của chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam thể hiện trong Dự thảo
Cương lĩnh là đặc trưng phản ánh bản chất xã hội của chủ nghĩa xã hội đồng thời

thể hiện mục tiêu mà chủ nghĩa xã hội Việt Nam từng bước hướng tới và đạt chín
muồi khi kết thúc thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội. Như Dự thảo Cương lĩnh ghi:
"Mục tiêu tổng quát khi kết thúc thời kỳ quá độ ở nước ta là xây dựng xong về cơ
bản nền tảng kinh tế của chủ nghĩa xã hội với kiến trúc thượng tầng về chính trị, tư
tưởng, văn hoá phù hợp, tạo cơ sở làm cho nước ta trở thành một nước xã hội chủ
nghĩa ngày càng phồn vinh. Từ nay đến khoảng giữa thế kỷ XXI, toàn Đảng, toàn
dân ta phải ra sức phấn đấu xây dựng nước ta trở thành một nước công nghiệp
hiện đại, theo định hướng xã hội chủ nghĩa".
Những đặc trưng của xã hội xã hội chủ nghĩa thể hiện tính toàn diện, tính thống
nhất trong chỉnh thể, phản ánh bản chất của xã hội xã hội chủ nghĩa được coi như
mô hình tổng thể về chủ nghĩa xã hội mà chúng ta định hướng xây dựng. Tuy vậy,
với những đặc trưng hay cách sắp xếp thứ tự các đặc trưng như thế nào cho thật
khoa học, phù hợp thực tiễn vẫn cần được thảo luận bổ sung.
Ví dụ:
6


1. Đặc trưng dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh có cần bổ sung
thêm mục tiêu nào không?;
2. Cách sắp xếp theo trình tự đặc trưng thể hiện mục tiêu dân giàu, nước mạnh,
dân chủ, công bằng, văn minh đến đặc trưng chính trị: nhân dân làm chủ và Nhà
nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân... do
Đảng lãnh đạo theo trình tự nào cho hợp lô-gích hơn;
3. Vẫn những nội dung trên nhưng để sáu hay để tám đặc trưng, cách nào chặt
chẽ hơn.
Dự thảo Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội
(bổ sung, phát triển 2011) đang được toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta đóng góp
ý kiến xây dựng, chắc chắn Đảng ta sẽ thu được nhiều ý kiến đóng góp có giá trị
bổ sung phát triển, hoàn thiện. Và khi Đại hội XI của Đảng thông qua, Cương lĩnh
đó trở thành ngọn cờ chiến đấu, đoàn kết toàn Đảng, toàn dân tiến lên xây dựng

nước Việt Nam XHCN ngày càng vững mạnh, phồn vinh.

7


Câu Hỏi Bài 3: Anh chị hãy phân tích vai trò của Đảng thể hiện ở những
điểm chủ yếu nào trong điều lệ Đảng. Điều lệ Đảng quy định những tiêu
chuẩn, nhiệm vụ và quyền hạn của đảng viên như thế nào?
Điều lệ xác định: “Đảng Cộng sản Việt Nam là Đảng cầm quyền, tôn trọng và phát
huy quyền làm chủ của nhân dân, chịu sự giám sát của nhân dân; dựa vào nhân
dân để xây dựng Đảng, đoàn kết và lãnh đạo nhân dân tiến hành sự nghiệp cách
mạng. Đảng lãnh đạo hệ thống chính trị, đồng thời là một bộ phận của hệ thống
ấy. Đảng lãnh đạo, tôn trọng và phát huy vai trò của Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc
Việt Nam và các đoàn thể chính trị - xã hội”.
Điều lệ Đảng quy định tiêu chuẩn nhiệm vụ và quyền hạn của người Đảng
viên như sau:
1. Về nhiệm vụ của Đảng viên:
Nhiệm vụ Đảng viên được quy định trong điều 2, điều lệ Đảng, gồm 4 điểm sau:
1. Tuyệt đối trung thành với mục đích lý tưởng cách mạng của Đảng, chấp hành
nghiêm chỉnh Cương lĩnh chính trị, Điều lệ Đảng, nghị quyết, chỉ thị của Đảng,
pháp luật của nhà nước; hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao; phục tùng tuyệt
đối sự phân công và điều động của Đảng.
2. Không ngừng học tập, rèn luyện, nâng cao trình độ kiến thức, năng lực công tác,
phẩm chất chính trị, đạo đức cách mạng, có lối sống lành mạnh; đấu tranh chống
chủ nghĩa cá nhân, cơ hội, cục bộ quan liêu, tham nhũng, lãng phí và các biểu hiện
tiêu cực khác.
3. Liên hệ chặt chẽ với nhân dân, tôn trọng và phát huy quyền làm chủ của nhân
dân; chăm lo đời sống vật chất, tinh thần và bảo vệ quyền lợi chính đáng của nhân
dân; tích cực tham gia công tác quần chúng, công tác xã hội nơi làm việc và nơi ở;
tuyên truyền vận động gia đình và nhân dân thực hiện đường lối, chính sách của

Đảng , pháp luật của nhà nước.
4. Tham gia xây dựng, bảo vệ đường lối, chính sách và tổ chức của Đảng; phục
tùng kỷ luật, giữ gìn đoàn kết thống nhất trong Đảng; thường xuyên tự phê bình
và phê bình, trung thực với Đảng; làm công tác phát triển Đảng viên; sinh hoạt
Đảng và đóng Đảng phí đúng quy định.
Thực hiện các nhiệm vụ trên, mỗi Đảng viên cần nắm vững nội dung cơ bản sau:
Một là, kiên định với những vấn đề về quan điểm có tính nguyên tắc của Đảng:
8


- Độc lập dân tộc gắn liền với Chủ nghĩa Xã hội là mục tiêu, lý tưởng của Đảng ta,
dân tộc ta.
- Chủ nghĩa Mác - Lê nin và tư tưởng Hồ Chí Minh làm nền tảng tư tưởng cho kim
chỉ nam cho mọi hành động của Đảng.
- Đảng cộng sản Việt Nam là lực lượng lãnh đạo cách mạng Việt Nam; không chấp
nhận đa nguyên, đa đảng.
- Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam là nhà nước của dân, do dân và
vì dân, thể hiện khối đại đoàn kết toàn dân trên nền tảng liên minh giai cấp công
nhân với giai cấp nông dân và đội ngũ trí thức, dưới sự lãnh đạo của Đảng.
- Tập trung dân chủ là nguyên tắc cơ bản trong tổ chức, sinh hoạt và hoạt động
của Đảng.
- Kết hợp chủ nghĩa yêu nước chân chính với chủ nghĩa quốc tế trong sáng của giai
cấp công nhân.
Hai là, mỗi Đảng viên phải hiểu rõ cơ hội lớn để đất nước phát triển nhanh, sớm
đưa nước ta ra khỏi tình trạng kém phát triển, phấn đấu đến năm 2020 nước ta cơ
bản trở thành nước công nghiệp theo hướng hiện đại để vận dụng vào nhiệm vụ
của mình. Đồng thời, phải nhận thức sâu sắc thách thức lớn, các nguy cơ đang đe
doạ sự nghiệp cách mạng của nhân dân ta để tự giác góp phần đẩy lùi, từng bước
khắc phục.
Mỗi Đảng viên phải ra sức rèn luyện phẩm chất đạo đức cách mạng, nêu gương

cần, kiệm, liêm, chính, trí công, vô tư; đồng thời kiên quyết đấu tranh chống tham
nhũng, lãng phí, quan liêu trong cơ quan của Đảng, nhà nước và các tiêu cực, tệ
nạn trong xã hội; cảnh giác và kiên quyết chống mọi âm mưu và thủ đoạn "diễn
biến hoà bình", gây bạo loạn lật đổ của các thế lực thù địch, trước hết là trong
phạm vi chức trách, nhiệm vụ cụ thể của mỗi người.
Ba là, đất nước ta đã chuyển sang thời kì phát triển mới với nhiệm vụ trung tâm là
xây dựng phát triển kinh tế, đòi hỏi Đảng viên phải nâng cao trình độ kiến thức và
năng lực công tác, phẩm chất chính trị, đạo đức cách mạng, thực hiện vai trò tiên
phong, gương mẫu.
Vì vậy, nhiệm vụ học tập càng trở nên đặc biệt quan trọng. Học tập là nghĩa vụ bắt
buộc đối với mọi Đảng viên. Có nhiều hình thức và phương pháp học tập để nâng
cao trình độ lý luận chính trị, kiến thức và năng lực hoạt động thực tiễn. Tuỳ theo
điều kiện và hoàn cảnh cụ thể mà tổ chức Đảng và mỗi Đảng viên phải có kế
hoạch, chế độ học tập phù hợp.

9


Bốn là, có mối quan hệ mật thiết với quần chúng. Cách mạng là sự nghiệp của
quần chúng nhân dân. Nhân dân lao động cần có Đảng với tư cách là người lãnh
đạo, lãnh tụ chính trị bảo đảm cho cuộc đấu tranh của nhân dân dành thắng lợi. và
ngược lại, Đảng cần được nhân dân ủng hộ, tích cực thực hiện đường lối, chính
sách của Đảng.
Trong điều kiện Đảng cầm quyền, Đảng dễ quan liêu, xa rời nhân dân. Đây là một
nguy cơ lớn đối với sự tồn vong của chế độ xã hội chủ nghĩa. Mọi Đảng viên phải
thường xuyên liên hệ mật thiết với quần chúng, tôn trọng và phát huy quyền làm
chủ của nhân dân, lắng nghe tâm tư, nguyện vọng của nhân dân phản ánh với
Đảng, đồng thời tích cực tham gia tuyên truyền vận động nhân dân và gia đình
mình thực hiện đường lối của Đảng, pháp luật của nhà nước.
Năm là, tích cực tham gia xây dựng và bảo vệ Đảng, bảo vệ đường lối, chủ trương,

chính sách, nghị quyết của Đảng và nhà nước, chống lại sự phá hoại của kẻ thù.
Thực hiện nghiêm túc tự phê bình và phê bình trong sinh hoạt Đảng, bảo đảm sự
đoàn kết thống nhất trong nội bộ, làm cho Đảng luôn trong sạch, vững mạnh. Tích
cực làm công tác phát triển Đảng viên mới.
2. Về quyền của Đảng viên: Điều 3, Điều lệ Đảng quy định Đảng viên có những
quyền sau:
- Được thông tin và thảo luận các vấn đề về Cương lĩnh chính trị, Điều lệ Đảng,
đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng; biểu quyết công việc của Đảng.
- Ứng cử, đề cử và bầu cử cơ quan lãnh đạo các cấp của Đảng theo quy định của
ban chấp hành trung ương.
- Trình bày ý kiến khi tổ chức Đảng nhận xét, quyết định công tác hoặc thi hành kỷ
luật đôi với mình.
- Đảng viên dự bị có các quyền trên đây, trừ quyền biểu quyết, ứng cử và bầu cử
cơ quan lãnh đạo của Đảng.
Các quyền của Đảng viên nêu trong điều lệ Đảng nhằm bảo đảm cho Đảng viên
thực hiện đầy đủ quyền làm chủ về mặt chính trị tổ chức và sinh hoạt Đảng. Chủ
tịch Hồ Chí Minh khẳng định "khi mọi người đã phát biểu ý kiến, đã tìm thấy chân
lý, lúc đó quyền tự do tư tưởng hoá ra quyền tự do phục tùng chân lý". Những quy
định về quyền của Đảng viên tạo điều kiện cho Đảng viên và tổ chức Đảng thực
hiện đầy đủ nguyên tắc tập trung dân chủ.

10


Câu Hỏi Bài 4: Phân tích nội dung học tập và làm theo tấm gương đạo đức
Hồ chí minh trong giai đoạn hiện nay? Liên hệ bản thân.
1. Thực hiện chuẩn mực đạo đức Hồ Chí Minh “Trung với nước, hiếu với
dân” cần quán triệt những nội dung của chủ nghĩa yêu nước trong giai
đoạn mới; phát huy sức mạnh đoàn kết toàn dân tộc, đẩy mạnh sự nghiệp
đổi mới đất nước, công nghiệp hóa, hiện đại hóa, sớm đưa nước ta ra khỏi

tình trạng kém phát triển.
Tư tưởng và phẩm chất đạo đức tiêu biểu của Hồ Chí Minh là tinh thần yêu nước
nồng nàn, hết lòng, hết sức phụng sự Tổ quốc, phục vụ nhân dân, toàn tâm, toàn
ý cho sự nghiệp giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước, xây dựng chủ nghĩa xã
hội. Từ quyết tâm “ dù phải đốt cháy cả dãy Trường Sơn cũng quyết giành cho
được tự do, độc lập”, để rồi phấn đấu cho “ đồng bào ta ai cũng có cơm ăn, áo
mặc, ai cũng được học hành”, để nước ta “ sánh vai với cường quốc năm châu”.
Học tập tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh chúng ta cần:
- Mỗi người cần nhận thức sâu sắc hơn, đầy đủ hơn những hy sinh to lớn của ông
cha để chúng ta có non sông, Tổ quốc Việt Nam độc lập, tự do, thống nhất trọn
vẹn hôm nay. Nâng cao tinh thần yêu nước, tự hào về truyền thống anh hùng của
dân tộc là lương tâm và trách nhiệm của mỗi người Việt Nam chân chính. Trung với
nước ngày nay là trung thành vô hạn với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc,
bảo vệ độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ, nền văn hóa, bảo vệ Đảng, chế độ,
nhân dân và sự nghiệp đổi mới, bảo vệ lợi ích của đất nước.
- Trung với nước, hiếu với dân ngày nay là luôn luôn tôn trọng, phát huy quyền
làm chủ của nhân dân dưới cả ba hình thức: làm chủ đại diện, làm chủ trực tiếp và
tự quản cộng đồng; hết lòng, hết sức phục vụ nhân dân, giải quyết kịp thời những
yêu cầu, kiến nghị hợp tình, hợp lý của dân; khắc phục cho được thói vô cảm, lãnh
đạm, thờ ơ trước những khó khăn, bức xúc... của nhân dân.
- Trung với nước, hiếu với dân ngày nay thể hiện ở ý chí vươn lên quyết tâm vượt
qua nghèo nàn, lạc hậu, góp phần dựng xây đất nước phồn vinh, sớm đưa nước ta
ra khỏi tình trạng kém phát triển, theo kịp trình độ các nước phát triển trong khu
vực và thế giới; thực hiện bằng được mong ước của Bác Hồ kính yêu: “xây dựng
đất nước ta đàng hoàng hơn,to đẹp hơn”.
- Trung với nước, hiếu với dân là phải luôn luôn có ý thức giữ gìn đoàn kết toàn
dân tộc, đoàn kết trong Đảng, trong cơ quan, đơn vị; kiên quyết đấu tranh không
khoan nhượng trước mọi mưu đồ của các thế lực thù địch, cơ hội hòng chia rẽ dân
11

tộc, chia rẽ khối đại đoàn kết toàn dân, chia rẽ Đảng với nhân dân. Đoàn kết là yêu
nước, chia rẽ là làm hại cho đất nước. Mọi biểu hiện cục bộ, bản vị là trái với tinh
thần yêu nước chân chính.
- Trung với nước hiếu với dân là phải có tinh thần trách nhiệm cao đối với công
việc, có lương tâm nghề nghiệp trong sáng; quyết tâm phấn đấu để thành đạt và
cống hiến nhiều nhất cho đất nước, cho dân tộc; quyết tâm xây dựng quê hương
giàu đẹp, văn minh. Phải có tinh thần ham học hỏi, phát huy truyền thống hiếu học
và quý trọng nhân tài của ông cha ta; biết vận dụng sáng tạo các tri thức khoa
học, công nghệ hiện đại, các sáng kiến trong sản xuất, công tác, hoàn thành xuất
sắc nhiệm vụ được giao. Mọi sự bảo thủ, trì trệ, lười học tập, ngại lao động, đòi hỏi
hưởng thụ vượt quá khả năng và kết quả cống hiến là trái truyền thống đạo lý dân
tộc và trái với tư tưởng yêu nước của Chủ tịch Hồ Chí Minh.
- Trung với nước, hiếu với dân yêu cầu mỗi chúng ta phải giải quyết đúng đắn mối
quan hệ cá nhân - gia đình - tập thể - xã hội; quan hệ giữa nghĩa vụ và quyền lợi.
Theo gương Chủ tịch Hồ Chí Minh, yêu nước là sẵn sàng phấn đấu hy sinh cho lợi
ích chung, việc gì có lợi cho dân, cho nước, cho tập thể thì quyết chí làm, việc gì có
hại thì quyết không làm. Làm việc gì trước hết phải vì tập thể, vì đất nước, vì nhân
dân, phải nêu cao trách nhiệm của người lãnh đạo, không tham lam, vụ lợi, vun
vén cá nhân...
2. Thực hiện đúng lời dạy: "Cần, kiệm, liêm chính, chí công vô tư " nêu
cao phẩm giá con người Việt Nam trong thời kỳ mới "Cần, kiệm, liêm,
chính, chí công vô tư" là chuẩn mực đạo đức truyền thống trong quan hệ
"đối với mình", được Chủ tịch Hồ Chí Minh kế thừa, vận dụng và phát
triển phù hợp với yêu cầu của sự nghiệp cách mạng, trở thành chuẩn mực
cơ bản của đạo đức cách mạng. Người là một tấm gương mẫu mực về
"cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư". Học tập và làm theo tấm gương
của Người, thực hiện cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư trong giai
đoạn hiện nay là:
- Tích cực lao động, học tập, công tác với tinh thần lao động sáng tạo, có năng

suất, chất lượng, hiệu quả cao; biết quý trọng công sức lao động và tài sản của tập
thể, của nhân dân; không xa hoa, lãng phí, không phô trương, hình thức; biết sử
dụng lao động, vật tư, tiền vốn của Nhà nước, của tập thể, của chính mình một
cách có hiệu quả.
- Thực hiện chí công, vô tư là kiên quyết chống chủ nghĩa cá nhân, lối sống thực
dụng. Đối với cán bộ lãnh đạo, đảng viên phải loại bỏ thói chạy theo danh vọng,
12


địa vị, giành giật lợi ích cho mình, lạm dụng quyền hạn, chức vụ để chiếm đoạt của
công, thu vén cho gia đình, cá nhân..., cục bộ, địa phương chủ nghĩa. Phải thẳng
thắn, trung thực, bảo vệ chân lý, bảo vệ đường lối, quan điểm của Đảng, bảo vệ
người tốt; chân thành, khiêm tốn; không chạy theo chủ nghĩa thành tích, không
bao che, giấu giếm khuyết điểm...
- Thực hiện cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư phải kiên quyết chống bệnh lười
biếng, lối sống hưởng thụ, vị kỷ, nói không đi đôi với làm, nói nhiều, làm ít, miệng
nói lời cao đạo nhưng tư tưởng, tình cảm và việc làm thì mang nặng đầu óc cá
nhân, tư lợi, việc gì có lợi cho mình thì "hăng hái", tranh thủ kiếm lợi, việc gì không
"kiếm chác" được cho riêng mình thì thờ ơ, lãnh đạm. Không làm dối, làm ẩu, bòn
rút của công, ăn bớt vật tư, tiền của của Nhà nước và của nhân dân. Phải có thái
độ rõ rệt lên án và kiên quyết đấu tranh chống tham nhũng, tiêu cực, loại trừ mọi
biểu hiện vô liêm, bất chính ra khỏi đời sống xã hội.
3. Nâng cao ý thức dân chủ và kỷ luật, gắn bó với nhân dân, vì nhân dân
phục vụ
Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn luôn đề cao dân chủ và kỷ luật và chính Người là một
mẫu mực về tinh thần dân chủ, tôn trọng tập thể, tôn trọng quần chúng nhân dân,
luôn luôn quan tâm đến mọi người, gắn bó với nhân dân. Người luôn luôn phê
phán "óc lãnh tụ", phê phán thói "quan cách mạng", phê phán những biểu hiện
quan liêu, coi thường quần chúng, coi thường tập thể, vi phạm nguyên tắc tập
trung dân chủ, coi đó là những căn bệnh khác nhau của chủ nghĩa cá nhân.

- Học tập và làm theo Người, mỗi cán bộ, đảng viên phải đặt mình trong tổ chức,
trong tập thể, phải tôn trọng nguyên tắc, pháp luật, kỷ cương. Mọi biểu hiện dân
chủ hình thức, lợi dụng dân chủ để "kéo bè, kéo cánh", để làm rối loạn kỷ cương,
để cầu danh, trục lợi hoặc chuyên quyền, độc đoán, đứng trên tập thể, đứng trên
quần chúng..., làm cho nhân dân bất bình, cần phải lên án và loại bỏ.
- Học tập đạo đức Hồ Chí Minh tất cả vì nhân dân, mỗi cán bộ, đảng viên, dù ở bất
cứ cương vị nào phải gần dân, học dân, có trách nhiệm với dân. Phải trăn trở và
thấy trách nhiệm của mình khi dân còn nghèo đói. Không chỉ sẻ chia và đồng cam,
cộng khổ với nhân dân, mà còn phải biết tập hợp nhân dân, phát huy sức mạnh
của dân, tổ chức, động viên, lãnh đạo nhân dân phấn đấu thoát khỏi đói nghèo.
Nhân dân là người thầy nghiêm khắc và nhân ái, luôn luôn đòi hỏi cao ở cán bộ,
đảng viên, đồng thời cũng sẵn lòng giúp đỡ cán bộ, đảng viên hoàn thành nhiệm
vụ, phát huy ưu điểm, sửa chữa sai lầm, khuyết điểm.

13


- Học tập đạo đức Hồ Chí Minh phải rất coi trọng tự phê bình và phê bình. Người
dạy cán bộ, đảng viên và mọi người chúng ta: không sợ khuyết điểm, không sợ
phê bình, mà chỉ sợ không nhận ra khuyết điểm, sai lầm và không có quyết tâm
sửa chữa khuyết điểm, sẽ dẫn đến khuyết điểm ngày càng to và hư hỏng. Tự phê
bình phải được coi trọng, được đặt lên hàng đầu, theo tư tưởng Hồ Chí Minh "phải
nghiêm khắc với chính mình". Phê bình phải có mục đích là xây dựng tổ chức, xây
dựng con người, xây dựng đời sống tình cảm và quan hệ đồng chí, quan hệ xã hội
lành mạnh, trong sáng, có lý, có tình. Phải khắc phục bệnh chuộng hình thức, thích
nghe lời khen, (thậm chí xu nịnh), tâng bốc nhau, không dám nói thẳng, nói thật
để giúp đỡ nhau cùng tiến bộ. Đồng thời, cần phê phán những biểu hiện xuất phát
từ những động cơ cá nhân, vụ lợi mà "đấu đá", nhân danh phê bình để đả kích, lôi
kéo, chia rẽ, làm rối nội bộ.
4. Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh cần phát huy chủ

nghĩa yêu nước gắn chặt với chủ nghĩa quốc tế trong sáng, đoàn kết, hữu
nghị giữa các dân tộc trong điều kiện toàn cầu hóa, chủ động, tích cực hội
nhập kinh tế quốc tế
Tư tưởng Hồ Chí Minh về tình đoàn kết quốc tế bắt nguồn từ tình yêu thương đối
với con người, với nhân loại và đoàn kết toàn nhân loại vì mục tiêu giải phóng các
dân tộc bị áp bức, giải phóng giai cấp, giải phóng con người. Người là hiện thân
của chủ nghĩa yêu nước chân chính kết hợp với chủ nghĩa quốc tế trong sáng. Nhờ
đó mà nhân dân thế giới kính yêu Người, trao tặng Người danh hiệu nhà văn hóa
kiệt xuất trên thế giới, anh hùng giải phóng dân tộc, chiến sĩ lỗi lạc của phong trào
cộng sản quốc tế. Từ chủ nghĩa quốc tế cao cả, Người đã xây dựng nên tình đoàn
kết quốc tế rộng lớn của dân tộc ta với các dân tộc trên thế giới, góp phần quan
trọng vào những thắng lợi vĩ đại của nhân dân ta và phong trào cách mạng thế
giới.
- Ngày nay, trong điều kiện toàn cầu hóa, việc mở rộng tình đoàn kết quốc tế, hợp
tác cùng có lợi, chủ động, tích cực hội nhập là một nguồn lực quan trọng để xây
dựng và phát triển đất nước. Đoàn kết quốc tế trong sáng là thực hiện chính sách
đối ngoại rộng mở, đa phương hóa, đa dạng hóa với tinh thần Việt Nam sẵn sàng
là bạn, đối tác tin cậy với các quốc gia trên thế giới, phấn đấu vì độc lập, hòa bình,
hợp tác và phát triển.
- Đoàn kết quốc tế theo tư tưởng Hồ Chí Minh là phát huy tinh thần độc lập tự chủ,
tôn trọng độc lập, chủ quyền của các nước khác, mở rộng hợp tác cùng có lợi,
phấn đấu vì hòa bình, phát triển, chống chiến tranh, đói nghèo, bất công, cường
14


quyền, áp đặt trong quan hệ quốc tế. Khép lại những vấn đề của quá khứ, lịch sử,
xoá bỏ mặc cảm, hận thù, nhìn về tương lai, xây dựng tình hữu nghị giữa các dân
tộc.
- Học tập và làm theo tư tưởng và tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh cần nâng cao
tinh thần độc lập tự chủ, tự lực, tự cường, kiên quyết đấu tranh chống tâm lý tự ty,

chủ nghĩa dân tộc hẹp hòi; phê phán các biểu hiện vong bản, vọng ngoại, ảo tưởng
trước chủ nghĩa tư bản.
Sự nghiệp đổi mới đất nước đã và đang đặt ra những yêu cầu ngày càng cao đối
với sự hình thành và phát triển những phẩm chất đạo đức tốt đẹp của con người
Việt Nam, đồng thời tạo ra những thuận lợi và những thử thách mới đối với mỗi
chúng ta trong lĩnh vực đạo đức. Hơn lúc nào hết, hiện nay toàn Đảng, toàn dân ta
phải quan tâm đầy đủ đến vấn đề đạo đức, tiếp tục xây dựng, hoàn thiện những
chuẩn mực đạo đức đúng đắn, tiến bộ; đẩy mạnh giáo dục, rèn luyện và tăng
cường quản lý đạo đức trong Đảng và trong nhân dân. Kế thừa truyền thống đạo
đức tốt đẹp của ông cha, học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh là
một trong những biện pháp quan trọng để khắc phục sự suy thoái về đạo đức, lối
sống trong cán bộ, đảng viên và nhân dân, làm lành mạnh nền đạo đức xã hội, góp
phần giữ vững sự ổn định chính trị, xã hội, tạo động lực cho sự phát triển nhanh,
hiệu quả, bền vững. Vấn đề cơ bản nhất khi thực hiện cuộc vận động là mỗi người
chúng ta phải nhận thức đầy đủ vị trí của vấn đề đạo đức, thường xuyên tự giác,
nỗ lực học tập, rèn luyện, tu dưỡng theo gương Bác Hồ vĩ đại.
Liên hệ bản thân: Thực hiện tốt những quy định về nhà giáo.
Về phẩm chất chính trị
1. Chấp hành nghiêm chỉnh chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng, pháp luật
của Nhà nước; thi hành nhiệm vụ theo đúng quy định của pháp luật. Không ngừng
học tập, rèn luyện nâng cao trình độ lí luận chính trị để vận dụng vào hoạt động
giảng dạy, giáo dục và đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ được giao.
2. Có ý thức tổ chức kỉ luật, chấp hành nghiêm sự điều động, phân công của tổ
chức; có ý thức tập thể, phấn đấu vì lợi ích chung.
3. Gương mẫu thực hiện nghĩa vụ công dân, tích cực tham gia các hoạt động chính
trị, xã hội.
Về đạo đức nghề nghiệp:
1. Tâm huyết với nghề nghiệp, có ý thức giữ gìn danh dự, lương tâm nhà giáo; có
tinh thần đoàn kết, thương yêu, giúp đỡ đồng nghiệp trong cuộc sống và trong
công tác; có lòng nhân ái, bao dung, độ lượng, đối xử hoà nhã với người học, đồng

15


nghiệp; sẵn sàng giúp đỡ, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp chính đáng của người
học, đồng nghiệp và cộng đồng.
2. Tận tuỵ với công việc; thực hiện đúng điều lệ, quy chế, nội quy của đơn vị, nhà
trường, của ngành.
3. Công bằng trong giảng dạy và giáo dục, đánh giá đúng thực chất năng lực của
người học; thực hành tiết kiệm, chống bệnh thành tích, chống tham nhũng, lãng
phí.
3. Thực hiện phê bình và tự phê bình thường xuyên, nghiêm túc; thường xuyên
học tập nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ, ngoại ngữ, tin học để hoàn
thành tốt nhiệm vụ được giao, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của sự nghiệp giáo
dục.
Lối sống, tác phong
1. Sống có lí tưởng, có mục đích, có ý chí vượt khó vươn lên, có tinh thần phấn
đấu liên tục với động cơ trong sáng và tư duy sáng tạo; thực hành cần, kiệm, liêm,
chính, chí công vô tư theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh.
2. Có lối sống hoà nhập với cộng đồng, phù hợp với bản sắc dân tộc và thích ứng
với sự tiến bộ của xã hội; biết ủng hộ, khuyến khích những biểu hiện của lối sống
văn minh, tiến bộ và phê phán những biểu hiện của lối sống lạc hậu, ích kỉ.
3. Tác phong làm việc nhanh nhẹn, khẩn trương, khoa học; có thái độ văn minh,
lịch sự trong quan hệ xã hội, trong giao tiếp với đồng nghiệp, với người học; giải
quyết công việc khách quan, tận tình, chu đáo.
4. Trang phục, trang sức khi thực hiện nhiệm vụ phải giản dị, gọn gàng, lịch sự,
phù hợp với nghề dạy học, không gây phản cảm và phân tán sự chú ý của người
học.
5. Đoàn kết, giúp đỡ đồng nghiệp cùng hoàn thành tốt nhiệm vụ; đấu tranh, ngăn
chặn những hành vi vi phạm pháp luật và các quy định nghề nghiệp. Quan hệ, ứng
xử đúng mực, gần gũi với nhân dân, phụ huynh học sinh, đồng nghiệp và người

học; kiên quyết đấu tranh với các hành vi trái pháp luật.
6. Xây dựng gia đình văn hoá, thương yêu, quý trọng lẫn nhau; biết quan tâm đến
những người xung quanh; thực hiện nếp sống văn hoá nơi công cộng.
Giữ gìn, bảo vệ truyền thống đạo đức nhà giáo
1. Không lợi dụng chức vụ, quyền hạn để thực hiện hành vi trái pháp luật, quy chế,
quy định; không gây khó khăn, phiền hà đối với người học và nhân dân.
2. Không gian lận, thiếu trung thực trong học tập, nghiên cứu khoa học và thực
hiện nhiệm vụ giảng dạy, giáo dục.
16


3. Không trù dập, chèn ép và có thái độ thiên vị, phân biệt đối xử, thành kiến
người học; không tiếp tay, bao che cho những hành vi tiêu cực trong giảng dạy,
học tập, rèn luyện của người học và đồng nghiệp.
4. Không xâm phạm thân thể, xúc phạm danh dự, nhân phẩm của người học, đồng
nghiệp, người khác. Không làm ảnh hưởng đến công việc, sinh hoạt của đồng
nghiệp và người khác.
5. Không tổ chức dạy thêm, học thêm trái với quy định.
6. Không hút thuốc lá, uống rượu, bia trong công sở, trong trường học và nơi
không được phép hoặc khi thi hành nhiệm vụ giảng dạy và tham gia các hoạt động
giáo dục của nhà trường.
7. Không sử dụng điện thoại di động và làm việc riêng trong các cuộc họp, trong
khi lên lớp, học tập, coi thi, chấm thi.
8. Không gây bè phái, cục bộ địa phương, làm mất đoàn kết trong tập thể và trong
sinh hoạt tại cộng đồng.
9. Không được sử dụng bục giảng làm nơi tuyên truyền, phổ biến những nội dung
trái với quan điểm, chính sách của Đảng và Nhà nước.
10. Không trốn tránh trách nhiệm, thoái thác nhiệm vụ, tự ý bỏ việc; không đi
muộn về sớm, bỏ giờ, bỏ buổi dạy, cắt xén, dồn ép chương trình, vi phạm quy chế
chuyên môn làm ảnh hưởng đến kỉ cương, nề nếp của nhà trường.

11. Không tổ chức, tham gia các hoạt động liên quan đến tệ nạn xã hội như: cờ
bạc, mại dâm, ma tuý, mê tín, dị đoan; không sử dụng, lưu giữ, truyền bá văn hoá
phẩm đồi truỵ, độc hại.

17


Câu hỏi Bài 5: Hãy phân tích nội dung phấn đấu để trở thành Đảng viên
của Đảng cộng sản việt nam? Liên hệ bản thân.
1. Xây dựng động cơ vào Đảng đúng đắn
* Động cơ vào Đảng:
- Động cơ: Cái có tác dụng thúc đẩy người ta suy nghĩ, hành động.
- Động cơ vào Đảng: trả lời câu hỏi: Tại sao vào Đảng? Vào Đảng để làm gì?
+ Để hết lòng, hết sức phục vụ giai cấp, phục vụ nhân dân, làm tròn nhiệm vụ của
người đảng viên. Bác Hồ khuyên: "Nếu sợ không phục vụ được nhân dân, phục vụ
được cách mạng thì đừng vào hay là khoan hãy vào Đảng".
Sứ mệnh của Đảng: Đoàn kết, lãnh đạo nhân dân đấu tranh cho độc lập dân tộc,
CNXH.
+ Nay, trong công cuộc đổi mới: Đảng vẫn kiên định mục tiêu "Độc lập dân tộc gắn
liền với CNXH, dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh". Đây là
cuộc đấu tranh giai cấp, đấu tranh dân tộc dưới nhiều hình thức.
- Thực hiện CNH-HĐH theo định hướng XHCN, khắc phục tình trạng nước nghèo,
kém phát triển.
- Thực hiện công bằng xã hội, chống áp bức bất công.
- Đấu tranh ngăn chặn, khắc phục những tư tưởng, hành động sai trái, tiêu cực.
- Đấu tranh làm thất bại âm mưu của các thế lực thù địch.
- Bảo vệ độc lập dân tộc.
Bác Hồ: "Chỉ tiếc là không được phục vụ lâu hơn nữa, nhiều hơn nữa".
* Làm thế nào để xây dựng động cơ đúng đắn khi vào Đảng?
Động cơ đúng đắn là điều có ý nghĩa quyết định vì: Đảng chỉ kết nạp những người

giác ngộ về mục đích, lý tưởng cách mạng. Không thu nhận những người mang
động cơ lệch lạc, thiếu trong sáng, nhất là không để những kẻ cơ hội lọt vào Đảng.
- Cần hiểu bản chất, mục đích của Đảng: Độc lập dân tộc ....văn minh"
- Thể hiện nhận thức bằng việc làm cụ thể: hoàn thành nhiệm vụ được giao,
thường xuyên trau dồi tư cách đạo đức, đấu tranh chống mọi biểu hiện của chủ
nghĩa cá nhân, thực dụng, vụ lợi.
- Mọi lúc, mọi nơi, cả trong lời nói việc làm đều nghĩ đến làm lợi cho Đảng, cho
dân.
* Liên hệ:
- Trước ma lực của đồng tiền và sự chống phá của các thế lực thù địch, biết bao
người vẫn nêu cao lý tưởng sống, chiến đấu vì hạnh phúc của nhân dân, tận tuỵ
phục vụ nhân dân. Chúng ta tự hào vì trong bất cứ tình huống nào Đảng ta vẫn
18


không ngừng trưởng thành, lớn mạnh. (Trước, trong và sau khi giành chính quyền,
lãnh đạo hai cuộc kháng chiến và công cuộc đổi mới; khi Liên Xô -Đông Âu sụp đổ,
VN vẫn kiêu hãnh ngẩng cao đầu; những nhân tố mới trong đổi mới...)
- Tồn tại:
Một bộ phận những người vào Đảng với động cơ thiếu trong sáng:
Những kẻ cơ hội vào Đảng vì lợi ích cá nhân: để thăng quan tiến chức, tìm kiếm
danh vọng, địa vị, thu hái lợi lộc.
Những kẻ phản động vào Đảng để "leo cao, chui sâu" phá hoại Đảng từ bên trong.
2. Rèn luyện bản lĩnh chính trị, phẩm chất đạo đức cách mạng
* Bản lĩnh chính trị: Là tính kiên điịnh mục tiêu, lý tưởng đã lựa chọn (trong bất kỳ
tình huống nào cũng không dao động, giảm sút niềm tin và ý chí chiến đấu).
- Khí tiết của người cách mạng: Giàu sang không quyến rũ, nghèo khó không thể
chuyển lay, uy vũ không thể khuất phục. Độc lập, sáng tạo, không thụ động, trì
trệ.
* Bản lĩnh chính trị thể hiện:

- Độc lập dân tộc gắn liền với CNXH.
- Lấy CN Mác - Lê nin, tư tưởng HCM làm nền tảng tư tưởng, kim chỉ nam cho mọi
hoạt động.
- ĐCSVN là lực lượng lãnh đạo cách mạng Việt Nam (không chấp nhận đa nguyên,
đa Đảng).
- Nhà nước là của dân, do dân, vì dân.
- Tập trung dân chủ là nguyên tắc cơ bản trong tổ chức, sinh hoạt và hoạt động
của Đảng.
- Độc lập, sáng tạo, không thụ động, trì trệ.
* Muốn có bản lĩnh chính trị:
- Phải thường xuyên rèn luyện trong thực tế hoạt động.
- Đứng vững trên lập trường, quan điểm của Đảng, giữ vững niềm tin vào con
đường mà Đảng, Bác Hồ đã lựa chọn.
- Phấn đấu góp phần xây dựng, bảo vệ Tổ quốc.
- Trong khó khăn thử thách không nao núng tinh thần, không mất phương hướng
về chính trị.
- Tỏ thái độ, chính kiến rõ ràng, không mập mờ, "ba phải".
* Đạo đức cách mạng: Nói tóm tắt thì đạo đức cách mạng là: "Quyết tâm suốt đời
đấu tranh cho Đảng, cho cách mạng. Đó là điều chủ chốt nhất".
Phẩm chất đạo đức theo tư tưởng HCM:
19


- Trung với nước, hiếu với dân, suốt đời phấn đấu hy sinh vì độc lập tự do của Tổ
quốc, vì hạnh phúc của nhân dân.
- Yêu thương con người, sống có tình, có nghĩa: Trong di chúc, 3 năm (1965 - 1968
) người chỉ thêm có 1 dòng: " Phải có tình đồng chí yêu thương lẫn nhau".
- "Cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư": Theo HCM đây là "tứ đức" của con
người.
+ Cần: siêng năng, chăm chỉ, cố gắng, dẻo dai.

+ Kiệm: Không xa xỉ hoang phí nhưng không bủn xỉn.
+ Liêm: Là trong sạch, không tham lam.
+ Chính: Không tà, ngay thẳng, thẳng thắn, đứng đắn.
"Trời có 4 mùa: Xuân - Hạ - Thu - Đông
Đất có 4 phương: Đông - Tây - Nam - Bắc
Người có 4 đức: Cần - Kiệm - Liêm - Chính
Thiếu một mùa thì không thành trời
Thiếu một phương thì không thành đất
Thiếu một đức thì không thành người"
+ Chí công vô tư: ham làm những việc ích nước, lợi dân, không ham địa vị, công
danh, vinh hoa phú quý.
- Có tinh thần Quốc tế cao cả, trong sáng.
* Rèn luyện đạo đức cách mạng:
- Tại sao phải rèn luyện đạo đức cách mạng?
+ Trong lãnh đạo cách mạng, nhất là trong giai đoạn hiện nay khi mà quan hệ lợi
ích len lỏi vào mọi ngõ ngách của đời sống xã hội thì vấn đề này phải đặt lên hàng
đầu. Nếu không sẽ mất cán bộ, sự thoái hoá biến chất của đảng viên làm xói mòn
lòng tin của nhân dân với Đảng.
+ Đạo đức cách mạng là "cái gốc" của người cách mạng: "Cũng như sông có
nguồn thì mới có nước, không có nguồn thì sông cạn. Cây phải có gốc, không có
gốc thì cây héo. Người cách mạng phải có đạo đức, không có đạo đức thì dù tài
giỏi đến mấy cũng không lãnh đạo được nhân dân".
"Không phải chúng ta cứ dán lên trán hai chữ Cộng sản mà dân yêu, dân quý,
quần chúng chỉ yêu quý những người có tư cách đạo đức".
- Làm gì ?
+ Đặt lợi ích của Đảng, của nhân dân lên trên hết, trước hết: "Mình vì mọi người,
mọi người vì mình", đấu tranh chống mọi biểu hiện của chủ nghĩa cá nhân.

20

+ Bền bỉ rèn luyện hàng ngày: "Đạo đức cách mạng không phải trên trời sa xuống,
nó do đấu tranh, rèn luyện bền bỉ hàng ngày mà phát triển và củng cố. Cũng như
ngọc càng mài càng sáng, vàng càng luyện càng trong".
Việc gì có lợi cho cách mạng, cho nhân dân thì khó mấy, kể cả hy sinh cũng làm.
Việc gì có hại cho cách mạng, cho nhân dân thì nhỏ mấy cũng hết sức tránh.
Nay: đạo đức cách mạng là tự nguyện tự giác góp sức làm giàu cho đất nước,
không tính toán thiệt hơn với Đảng, chống: cơ hội, thực dụng, coi đồng tiền là tất
cả, lợi dụng sơ hở của cơ chế, chính sách để tham nhũng, làm giàu phi pháp...
Đấu tranh chống chủ nghĩa cá nhân không phải là phủ nhận vai trò, lợi ích cá nhân
mà tôn trọng những lợi ích chính đáng .
3. Nâng cao năng lực hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao
" Hoàn thành tốt" thể hiện vai trò gương mẫu, tiên phong của đảng viên.
- Để trở thành đảng viên: được giao nhiệm vụ gì phải hoàn thành tốt, có chất
lượng, hiệu quả.
- Để hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao:
+ Có nhiệt tình cách mạng (tinh thần hăng hái, quyết tâm cao).
+ Có đủ năng lực cần thiết, trình độ chuyên môn nghiệp vụ. Muốn vậy phải tích
cực học tập, nâng cao học vấn, trình độ am hiểu KHCN, tránh tụt hậu về trí tuệ.
+ Đồng thời với nâng cao trí tuệ phải nâng cao năng lực thực tiễn: Ứng dụng kiến
thức vào thực tế công tác, năng động sáng tạo.
Tóm lại: phải không ngừng học tập, học đi đôi với hành.
- Liên hệ : + Thực tế nhiều mặt của ta còn hạn chế, tình trạng "Học giả, chạy theo
bằng cấp..." còn tồn tại phổ biến, kỹ năng ứng dụng công nghệ mới còn hạn chế.
+ Không có kiến thức, không có năng lực mọi mặt, nhiều chủ trương của Đảng
không đi được vào cuộc sống.
+ Đảng không thể châm chước, hạ thấp yêu cầu kết nạp những người lười học,
học cốt lấy bằng, làm việc cầm chừng không thể hiện được tính tiên phong.
4. Gắn bó với tập thể, với nhân dân, tích cực tham gia hoạt động đoàn
thể, công tác xã hội.

- Gắn bó máu thịt với nhân dân là truyền thống, là bản chất của Đảng.
- Chỉ có hoạt động trong công tác đoàn thể mới có điều kiện đến với Đảng.
- Công tác xã hội, đoàn thể là môi trường để rèn luyện phấn đấu.
* Yêu cầu:
+ Gắn bó với đồng nghiệp, bạn bè nơi công tác, bà con nơi cư trú (quý trọng,
thông cảm, quan tâm giúp đỡ lẫn nhau).
21


+ Hoà mình với quần chúng nhưng không hùa theo những suy nghĩ, việc làm sai.
Đề cao trách nhiệm vận động mọi người đoàn kết thực hiện tốt những mục tiêu,
nhiệm vụ của Đảng.
+ Nhiệt tình tham gia sinh hoạt và các hoạt động đoàn thể.
+ Sẵn sàng, tự nguyện tham gia các hoạt động xã hội: Uống nước nhớ nguồn, ăn
quả nhớ người trồng cây...
Cơ sở và tiền đề để đến với Đảng là cơ hội tốt để tiến bộ trưởng thành về chính trị,
xây dựng tín nhiệm với nhân dân để phấn đấu trở thành đảng viên.
5. Tích cực tham gia xây dựng Đảng ở cơ sở
Không chỉ thừa nhận, tôn trọng và chấp hành mọi sự lãnh đạo của Đảng mà còn
phải tích cực tham gia xây dựng Đảng. Đó là trách nhiệm của chúng ta.
- Mỗi chúng ta đều gắn bó với một tổ chức. Do đó, xây dựng Đảng trước hết là xây
dựng Đảng ở cơ sở, đơn vị mình. Điều đó thể hiện ý thức chính trị vì: tổ chức Đảng
vững mạnh là nhân tố đảm bảo cho cơ sở không ngừng đổi mới và phát triển theo
định hướng XHCN.
* Làm gì?
- Bằng sự hiểu biết và kinh nghiệm hoạt động thực tiễn của mình tham gia đóng
góp ý kiến để tổ chức cơ sở Đảng đề ra nghiên cứu, chủ trương sát đúng; đưa chủ
trương, chính sách của Đảng vào thực tiễn; phát triển nâng hiệu quả sản xuất, kinh
doanh, công tác, nâng cao đời sống nhân dân.
- Nêu cao tinh thần chủ động sáng tạo, nỗ lực phấn đấu đưa Nghị quyết của Đảng

vào thực tiễn: Nhất là về phát triển kinh tế, xoá đói giảm nghèo, cải thiện đời sống
nhân dân, đẩy lùi những biểu hiện tiêu cực.
Kịp thời phản ánh những vấn đề nảy sinh, đề xuất những giải pháp giải quyết hoặc
điều chỉnh bổ sung.
- Thường xuyên góp ý, phê bình, thẳng thắn đấu tranh, không lảng tránh, bao che,
giám sát cán bộ.
Xác lập động cơ vào Đảng đúng đắn từ sự giác ngộ sâu sắc, mục đích lý tưởng của
Đảng, mỗi chúng ta cần tự giác, nỗ lực phấn đấu trong đấu tranh thực tiễn sẽ trở
thành đảng viên, người chiến sĩ tiên phong trong đội tiên phong của giai cấp công
nhân Việt Nam.
Đối với các đồng chí Đoàn viên thanh niên CSHCM, khi đang là sinh viên, muốn
phấn đấu vào Đảng thì hai tiêu chí "cốt tử" phải có là:
- Tham gia hoạt động đoàn hội tích cực, có nhiều thành tích xuất sắc trong công
tác Đoàn, hội.
22


- Kết quả học tập phải đạt loại khá trở lên.
Tuy nhiên, thực trạng hiện nay cho thấy, việc các đoàn viên đang là sinh viên được
kết nạp vào Đảng không nhiều. Có lẽ do nhiều lý do khách quan và chủ quan, theo
quan điểm cá nhân tôi, nhận thức về tiêu chuẩn kết nạp của các cán bộ, đảng viên
giảng dạy hiện nay tương đối khắt khe, muốn sinh viên của mình phải thật sự hoàn
thiện mới đưa vào Đảng, nhưng thực tế nhiều người khi được kết nạp vào hàng
ngũ của Đảng còn phải phấn đấu nhiều nữa mới hoàn thiện.

23


Câu hỏi Bài 1: Phân tích ý nghĩa của sự ra đời Đảng cộng sản Việt Nam?
Liên hệ bản thân.

Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời với Cương lĩnh đầu tiên của Đảng đã mở ra thời kì
mới cho cách mạng Việt Nam: thời kì đấu tranh giành độc lập dân tộc tiến lên chủ
nghĩa xã hội. Cương lĩnh đầu tiên của Đảng đã xác định được những nội dung cơ
bản nhất của con đường cách mạng Việt Nam. Cương lĩnh ra đời đã đáp ứng được
những nhu cầu bức thiết của lịch sử và trở thành ngọn cờ tập hợp, thống nhất các
tổ chức cộng sản, các lực lượng cách mạng và toàn thể dân tộc trong sự nghiệp
đấu tranh vì độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội.
Cách mạng Việt Nam từ đây có đường lối cách mạng đúng đắn và tổ chức cách
mạng tiên phong lãnh đạo, chấm dứt sự khủng hoảng và bế tắc về con đường cứu
nước: “Từ cuối thế kỷ XIX đến những thập niên đầu thế kỷ XX, nhân dân ta liên
tiếp nổi dậy chống chủ nghĩa thực dân. Tiếp nối các phong trào Văn Thân và Cần
Vương, phong trào yêu nước ba mươi năm đầu thế kỷ XX diễn ra vô cùng anh
dũng, từ khởi nghĩa Yên Thế và các phong trào Đông Du, Đông Kinh Nghĩa Thục,
Duy Tân đến khởi nghĩa Yên Bái… nhưng không thành công vì thiếu một đường lối
đúng”. “Năm 1930, kế thừa “Hội Việt Nam cách mạng thanh niên” và các tổ chức
cộng sản tiền thân, Đảng cộng sản Việt Nam ra đời, đánh dấu bước ngoặt của cách
mạng Việt Nam”.
– Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời là sản phẩm của sự kết hợp chủ nghĩa Mác –
Lênin với phong trào công nhân và phong trào yêu nước Việt Nam. Điều đó nói lên
quy luật ra đời của Đảng và cũng chứng tỏ giai cấp công nhân mà đội tiên phong là
Đảng Cộng sản Việt Nam đã trưởng thành và có đủ những yếu tố cơ bản nhất để
khẳng định sự đảm nhiệm vai trò lãnh đạo đối với cách mạng Việt Nam. Cương lĩnh
chính trị đầu tiên của Đảng đánh dấu bước phát triển vế chất của cách mạng Việt
Nam.
– Đảng Cộng sản Việt Nam thành lập khẳng định dứt khoát con đường đi lên của
dân tộc Việt Nam từ 1930 là con đường cách mạng vô sản. Đó là sự lựa chọn của
chính nhân dân Việt Nam, chính lịch sử dân tộc Việt Nam trong quá trình tìm con
đường giải phóng dân tộc.
Sự ra đời Đảng Cộng sản Việt Nam và Cương lĩnh được thông qua ở Hội nghị thành
lập Đảng, từ năm 1930 cách mạng Việt Nam có được đường lối chính trị toàn diện

đề ra mục tiêu và phương pháp đấu tranh thích hợp, giải quyết triệt để những mâu
thuẫn cơ bản của xã hội, đồng thời có được tổ chức Đảng cách mạng để lãnh đạo
và tổ chức phong trào cách mạng. Sự ra đời của Đảng đã tạo những tiền đề và
24


điều kiện để đưa cách mạng Việt Nam đi từ thắng lợi này đến thắng lợi khác trên
con đường giải phóng dân tộc, thống nhất Tổ quốc và xây dựng đất nước.
Sự đúng đắn của Cương lĩnh chính trị đầu tiên đã được khẳng định bởi quá trình
khảo nghiệm của lịch sử đấu tranh giải phóng dân tộc và xây dựng đất nước quá
độ đi lên CNXH của dân tộc ta từ khi Đảng ra đời và đến nay vẫn là ngọn cờ dẫn
dắt nhân dân ta trong công cuộc đổi mới theo định hướng xã hội chủ nghĩa, vì mục
tiêu “dân giàu nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ văn minh”.

25