PHÂN TÍCH HIỆU QUẢ SỬ DỤNG VỐN VÀ MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ SỬ DỤNG VỐN CỦA CÔNG TY CỔ PHẦN CONTAINER VIỆT NAM
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (985.96 KB, 92 trang )
TR
B GIÁO D C ÀO T O
NGă I H CăTH NGăLONG
---o0o---
KHÓA LU N T T NGHI P
TÀI:
PHÂN TÍCH HI U QU S D NG V N VÀ M T
S GI I PHÁP NÂNG CAO HI U QU S D NG
V N C A CÔNG TY C PH N CONTAINER
VI T NAM
SINH VIÊN TH C HI N : V ăNG C ANH
MÃ SINH VIÊN
: A16800
CHUYÊN NGÀNH
: TÀI CHÍNH
HÀ N I ậ 2014
B GIÁO D C ÀO T O
TR
NGă
I H CăTH NGăLONG
---o0o---
KHÓA LU N T T NGHI P
TÀI:
PHÂN TÍCH HI U QU S D NG V N VÀ M T
S GI I PHÁP NÂNG CAO HI U QU S D NG
V N C A CÔNG TY C PH N CONTAINER
VI T NAM
Giáăviênăh ng d n
Sinh viên th c hi n
Mã sinh viên
Chuyên ngành
: Th.S Chu Th Thu Th y
: V ăNg c Anh
: A16800
: Tài chính
HÀ N I ậ 2014
Thang Long University Library
L IăCÁMă N
Trong quá trình hoàn thành khóa lu n t t nghi p, d
i s giúp đ c ng nh s
đ ng viên t giáo viên h ng d n, cán b nhân viên t i đ n v th c t pầđã giúp em
hoàn thành t t đ tài :”PHÂN TÍCH HI U QU S D NG V N VÀ M T S GI I
PHÁP NÂNG CAO HI U QU S D NG V N C A CÔNG TY C PH N
CONTAINER VI T NAM”
Tr c tiên, em xin chân thành c m n s giúp đ t n tình c a giáo viên h ng
d n – Th c s Chu Th Thu Th y. Cô là ng i đã t n tình h
trong su t quá trình nghiên c u và th c hi n lu n v n.
ng d n và ch b o em
Ngoài ra, em c ng mong mu n thông qua bài khóa lu n, g i l i c m n đ n các
th y cô giáo đang gi ng d y t i tr ng i h c Th ng Long, nh ng ng i đã tr c ti p
truy n đ t cho em các ki n th c v kinh t t nh ng môn h c c b n nh t làm n n
móng cho nh ng môn chuyên ngành đ có th hoàn thành đ tài nghiên c u này.
Bên c nh đó, em xin chân thành c m n các anh ch , cán b nhân viên t i phòng
Tài chính – K toán Công ty C ph n Container Vi t Nam đã t o đi u ki n, giúp đ
em c ng nh cung c p s li u, thông tin và t n tình h ng d n em trong su t th i gian
làm lu n v n.
Cu i cùng, em xin g i t i l i cám n chân thành nh t đ n gia đình, b n bè,
nh ng ng i đã giúp đ và t o m i đi u ki n thu n l i nh t đ giúp em hoàn thành
khóa lu n m t cách t t nh t.
Em xin chân thành c m n!
Hà N i, ngày 01 tháng 07 n m 2014
Sinh viên th c hi n
V Ng c Anh
L IăCAMă OAN
Tôi xin cam đoan Khóa lu n t t nghi p này là do t b n thân th c hi n có s h
tr t giáo viên h ng d n và không sao chép các công trình nghiên c u c a ng i
khác. Các d li u thông tin th c p s d ng trong Khóa lu n là có ngu n g c và đ c
trích d n rõ ràng.
Tôi xin ch u hoàn toàn trách nhi m v l i cam đoan này!
SINH VIÊN
V Ng c Anh
Thang Long University Library
M CL C
CH
NGă1. C ăS LÝ LU N V HI U QU S D NG V N VÀ PHÂN
TÍCH HI U QU S D NG V N TRONG DOANH NGHI P ............................1
1.1. T ng quan chung v v n trong doanh nghi p. ...................................................1
1.1.1. Khái ni m, đ c đi m và vai trò c a v n trong doanh nghi p. ...........................1
1.1.1.1.
1.1.1.2.
1.1.1.3.
Khái ni m c b n v v n trong doanh nghi p. .............................................1
c đi m v v n trong doanh nghi p. ...........................................................1
Vai trò c a v n trong doanh nghi p. .............................................................2
1.1.2. Phân lo i v n trong doanh nghi p. ....................................................................4
1.1.2.1.
1.1.2.2.
ThỀo góc đ hình thành v n kinh doanh. .....................................................4
ThỀo góc đ chu chuy n v n kinh doanh......................................................6
1.2. Hi u qu s d ng v n và phân tích hi u qu s d ng v n trong doanh
nghi p. .............................................................................................................................7
1.2.1. Khái ni m v hi u qu s d ng v n. ..................................................................8
1.2.2. Khái ni m, m c tiêu, vai trò c a phân tích hi u qu s d ng v n. ..................9
1.2.3. Thông tin s d ng trong phân tích hi u qu s d ng v n. ...............................9
1.2.4. Ph ng pháp phân tích hi u qu s d ng v n trong doanh nghi p. .............11
1.2.5. N i dung phân tích hi u qu s d ng v n trong doanh nghi p. ....................13
1.2.5.1.
1.2.5.2.
1.2.5.3.
Phân tích tình hình bi n đ ng v n. .............................................................13
Phân tích c c u v n. ...................................................................................14
Chi n ệ c qu n lý v n trong doanh nghi p...............................................15
1.2.5.4. Các ch tiêu phân tích hi u qu s d ng v n trong doanh nghi p. ...........17
1.3. Các nhân t nhăh ngăđ n hi u qu s d ng v n trong doanh nghi p.......27
CH
NGă2. PHÂN TÍCH TH C TR NG HI U QU S D NG V N C A
CÔNG TY C PH N CONTAINER VI T NAM ..................................................29
2.1. T ng quan v Công ty C ph n Container Vi t Nam. ....................................29
2.1.1. Quá trình hình thành và phát tri n. .................................................................29
2.1.2. B máy t ch c và các phòng ban. ...................................................................30
2.1.3.
c đi m ngành ngh kinh doanh....................................................................32
2.1.4. Tình hình s n xu t kinh doanh. .......................................................................32
2.2. Phân tích hi u qu s d ng v n Công ty C ph n Container Vi t Nam.......37
2.2.1. Phân tích tình hình bi n đ ng v n. ..................................................................37
2.2.1.1.
2.2.1.2.
Phân tích bi n đ ng v n theo t c đ luân chuy n. .....................................37
Phân tích bi n đ ng v n theo ngu n hình thành. ......................................43
2.2.2. Phân tích c c u v n. ........................................................................................48
2.2.3. Chi n ệ
c qu n lý v n trong Công ty C ph n Container Vi t Nam. ...........50
2.2.4. Các ch tiêu phân tích hi u qu s d ng v n trong Công ty C ph n
Container Vi t Nam. .....................................................................................................51
2.2.4.1. Ch tiêu phân tích hi u qu s d ng v n theo t c đ luân chuy n. ..........51
2.2.4.2. Ch tiêu phân tích hi u qu s d ng v n theo ngu n hình thành. ............61
2.3. ánhăgiáăchungăv tình hình s d ng v n t i Công ty C ph n Container
Vi t Nam. ......................................................................................................................66
2.3.1.
2.3.2.
ánh giá hi u qu s d ng v n theo t c đ luân chuy n. ..............................66
ánh giá hi u qu s d ng v n theo ngu n hình thành. ...............................67
CH
NGă3. M T S GI I PHÁP NÂNG CAO HI U QU S D NG V N
CÔNG TY C PH N CONTAINER VI T NAM ..................................................69
3.1.
nhăh ng phát tri n c a Công ty C ph n Container Vi t Nam trong
t ngălai. .......................................................................................................................69
3.2. M t s gi i pháp nh m nâng cao hi u qu s d ng v n c a Công ty C ph n
Container Vi t Nam. ...................................................................................................70
3.2.1. Nâng cao hi u qu s d ng VCSH. ..................................................................70
3.2.2. Nâng cao hi u qu s d ng VL . ....................................................................73
3.2.3. Nâng cao hi u qu s d ng VC . ....................................................................79
Thang Long University Library
DANH M C CÁC B NG
B ng 1.1. B ng phân tích c c u v n c a doanh nghi p. .............................................15
B ng 2.1. B ng phân tích k t qu kinh doanh c a Công ty C ph n Container Vi t
Nam. ..............................................................................................................................33
B ng 2.2. Phân tích bi n đ ng v n theo t c đ luân chuy n c a Công ty C ph n
Container Vi t Nam. ......................................................................................................38
B ng 2.3. Các kho n đ u t TCNH c a Công ty C ph n Container Vi t Nam. .........39
B ng 2.4. M t s công ty liên doanh, liên k t quan tr ng c a Công ty C ph n
Container Vi t Nam. ......................................................................................................43
B ng 2.5. Phân tích bi n đ ng v n theo ngu n hình thành c a Công ty C ph n
Container Vi t Nam. ......................................................................................................44
B ng 2.6. Phân tích c c u v n c a Công ty C ph n Container Vi t Nam. ...............48
B ng 2.7. Phân tích hi u qu s d ng VC . ................................................................52
B ng 2.8. Nhóm ch tiêu thanh toán..............................................................................55
B ng 2.9. Phân tích các ch tiêu thành ph n trong hi u qu s d ng VL . .................56
B ng 2.10. Ch tiêu chung v hi u qu s d ng VC . .................................................58
B ng 2.11. Ch tiêu phân tích hi u qu s d ng v n theo ngu n hình thành. ..............62
B ng 2.12. Các ch tiêu nh h ng đ n t su t sinh l i c a v n ch s h u. ..............64
B ng 3.1. S d bình quân các kho n m c n m 2013 c a Công ty C ph n Container
Vi t Nam........................................................................................................................76
B ng 3.2. ánh giá tín d ng và x p h ng. ....................................................................78
DANH M CăS ă
S ăđ 2.2. Ph
, BI Uă
, HÌNH V
ng pháp Dupont trong phân tích ROE. ................................................63
Bi uăđ 2.1. Phân tích tu i n các kho n ph i thu n m 2012 – 2013...........................41
Bi uăđ 2.2. Tình hình bi n đ ng TSC h u hình c a Công ty C ph n Container Vi t
Nam. ..............................................................................................................................42
Hình 1.1. Chi
Hình 1.2. Chi
Hình 1.3. Chi
Hình 2.1. Chi
nl
nl
nl
nl
c qu
c qu
c qu
c qu
n lý c
n lý v
n lý v
n lý v
p ti n. .........................................................................16
n th n tr ng. ..............................................................16
n dung hòa. ................................................................17
n t i Công ty C ph n Container Vi t Nam. .............50
DANH M C CÁC THU T NG
VI T T T
Ký hi u vi t t t
Tênăđ yăđ
DN
Doanh nghi p
VL
V n l u đ ng
VC
V n c đ nh
TSL
Tài s n l u đ ng
TSC
Tài s n c đ nh
VCSH
V n ch s h u
TS
Tài s n
NV
Ngu n v n
TNDN
Thu nh p doanh nghi p
VT
n v tính
LNST
L i nhu n sau thu
TC
Tài chính
DH
Dài h n
NH
Ng n h n
H C
i h i đ ng C đông
BKS
Ban ki m soát
TNHH
Trách nhi m h u h n
TCDH
Tài chính dài h n
CTCP
Công ty C ph n
Thang Long University Library
L IM
U
1. S c n thi t c aăđ tài.
Trong tình hình n n kinh t hi n nay – b i c nh mà nh h ng c a kh ng ho ng,
các doanh nghi p đang r t c n nh ng l i gi i đáp c a nhi u bài toán khó đang g p
ph i. Ngu n cung th a thãi, không có đ u ra tiêu th , s c mua m đ m do nh h ng
chung, bài toán v v n c ng là m t trong nh ng v n đ các doanh nghi p đ c bi t
quan tâm. Làm sao có đ c đ l ng v n đáp ng đ cho chu k s n xu t kinh doanh.
T đây, ta có th th y đ c t m quan tr ng c a v n đ i v i doanh nghi p là l n nh
th nào. Không nh ng v y, vi c qu n lý và s d ng v n làm sao có hi u qu trong b i
c nh mà ngu n v n kinh doanh h n h p, ng i ch doanh nghi p c n cân nh c trong
đ u t s n xu t kinh doanh tr thành m t vi c làm h t s c c n thi t lúc này. Vì v y,
vi c phân tích hi u qu s d ng v n là v n đ đ c quan tâm hàng đ u đ i v i các
doanh nghi p, đ c bi t là các doanh nghi p C ph n Vi t Nam. Qua vi c phân tích
đánh giá, doanh nghi p có th đánh giá đ c tình hình, hi u qu s d ng đ ng v n vào
đ u t c a mình. Bi t đ c và phát tri n nh ng khâu mà v n đ c s d ng h p lý,
đ ng th i c i thi n, đ a ra nh ng gi i pháp nh ng khâu mà v n đ c s d ng m t
cách lãng phí, kém hi u qu nh m m c tiêu phát tri n c a doanh nghi p. Công ty C
ph n Container Vi t Nam (VICONSHIP) là m t trong nh ng Hãng i lý Tàu bi n và
V n t i hàng đ u Vi t Nam.
c bi t đ n nh m t doanh nghi p v n t i đáng tin c y
và có uy tín trong nhi u n m qua, công ty đã luôn n l c v i ph ng châm ho t đ ng
là "luôn n l c h t mình đ gi i quy t m i v n đ liên quan đ n vi c v n chuy n hàng
hoá c a khách hàng". M t trong nh ng đi u ki n th c hi n ph ng châm đó chính là
hi u qu s d ng v n.
Qua vi c nh n th c đ
c t m quan tr ng c a v n đ này, em đã ch n ắPhân tích
hi u qu s d ng v n và m t s gi i pháp nâng cao hi u qu s d ng v n c a
Công ty C ph n Container Vi t Nam” trong giai đo n 2011 – 2013 làm đ tài khóa
lu n t t nghi p c a mình.
2. M c tiêu nghiên c u.
D a vào nh ng ki n th c và lý thuy t chuyên ngành đ t đó phân tích nghiên
c u hi u qu s d ng v n c a doanh nghi p đ ng th i đ a ra nh ng gi i pháp đ nâng
cao hi u qu s d ng v n c a doanh nghi p.
tài ch y u s t p trung nghiên c u nh ng v n đ chính:
- Phân tích đánh giá đ c th c tr ng, tình hình s d ng v n c a doanh nghi p.
- Gi i thích đ c s bi n đ ng v n c a doanh nghi p đ ng th i phân tích, đánh giá
nh ng hi u qu mà doanh nghi p đã đ t đ
c trong công tác qu n lý s d ng v n c ng
nh s lãng phí, s d ng kém h p lý trong công tác qu n lý và s d ng v n.
-
a ra nh ng gi i pháp đ nâng cao hi u qu s d ng v n c a doanh nghi p
nh m m c tiêu l i nhu n.
iăt ng và ph m vi nghiên c u.
i t ng nghiên c u là th c tr ng s d ng các ngu n v n vào quá trình s n xu t
kinh doanh c a doanh nghi p.
3.
Ph m vi nghiên c u: Khóa lu n s làm rõ đ c vi c qu n lý và s d ng v n c a
Công ty C ph n Container Vi t Nam trong giai đo n 2011 – 2013 thông qua b ng cân
đ i k toán, báo cáo k t qu kinh doanh, báo cáo l u chuy n ti n t , thuy t minh báo
cáo tài chính cùng m t s tài kho n liên quan khác. Qua đó, ta s có th đ a ra nh ng
nh n đ nh khái quát v tình hình kinh doanh c ng nh hi u qu s d ng v n đ ng th i
có th đ a ra đ c nh ng gi i pháp t i u cho công tác qu n lý v n c a Công ty C
ph n Container Vi t Nam.
4. Ph ngăphápănghiênăc u.
Khóa lu n s d ng nh ng c s lý thuy t tài chính doanh nghi p và phân tích tài
chính doanh nghi p. Trong đó ph ng pháp nghiên c u đ c th c hi n ch y u là các
ph ng pháp so sánh, ph ng pháp t l , mô hình Dupontầ k t h p v i nh ng ki n
th c đã h c cùng v i thông tin thu th p t th c t , m ng Internet và các tài li u tham
kh o khác.
5. K t c u c aăđ tài.
Ngoài l i m đ u và k t lu n, n i dung c a khóa lu n bao g m 3 ch
ng:
- Ch ngă1: C s lý lu n v hi u qu s d ng v n và phân tích hi u qu s d ng
v n trong doanh nghi p.
- Ch ngă 2: Phân tích th c tr ng hi u qu s d ng v n c a Công ty C ph n
Container Vi t Nam.
- Ch ng 3: M t s gi i pháp nâng cao hi u qu s d ng v n c a Công ty C
ph n Container Vi t Nam.
Thang Long University Library
CH
NGă1. C ă S LÝ LU N V HI U QU S D NG V N VÀ PHÂN
TÍCH HI U QU S D NG V N TRONG DOANH NGHI P
1.1. T ng quan chung v v n trong doanh nghi p.
1.1.1. Khái ni m, đ c đi m và vai trò c a v n trong doanh nghi p.
T i sao các doanh nghi p l i c n ph i phân tích đánh hi u qu s d ng v n t i
doanh nghi p c a mình? T i sao doanh nghi p luôn luôn c n thi t nâng cao hi u qu
qu n lý s d ng v n? T t nhiên m c đích cu i cùng là l i nhu n mang l i. Nh ng v n
doanh nghi p là gì?
c đi m, vai trò c a v n doanh nghi p là nh th nào? T i sao
v n l i đóng vai trò quy t đ nh trong s phát tri n c a doanh nghi p. Chúng ta hãy
cùng tìm câu tr l i trong ph n đ u tiên c a bài khóa lu n.
1.1.1.1. Khái ni m c b n v v n trong doanh nghi p.
Mu n t o ra s n ph m thì ch c ch n c n ph i y u t đ u vào đ y đ đ có th s n
xu t ra s n ph m đó. Trong doanh nghi p c ng v y, đ có th ti n hành ho t đ ng s n
xu t kinh doanh thì y u t nh nguyên v t li u, máy móc thi t b , t li u s n xu t và c
ngu n lao đ ng là nh ng y u t không th thi u. Nh ng đ i v i m t doanh nghi p b t
đ u thành l p, thì tài chính chính là v n đ quan tr ng trong vi c t o ra nh ng y u t
thi t y u đó. Hay nói cách khác, tài chính ti n t chính là hình thái v n đ u tiên c a
doanh nghi p khi b t đ u thành l p kinh doanh.
Nói tóm l i, v n có th đ c hi u là l ng giá tr doanh nghi p ph i ng ra đ
luân chuy n trong ho t đ ng s n xu t kinh doanh nh m đ t đ c hi u qu kinh t xã
h i cao nh t (Bùi H u Ph c – Giáo trình Tài chính doanh nghi p, trang 148). V n
không nh ng d ng l i ch là ti n, mà còn là nhi u y u t khác t o thành xét trên nhi u
ph ng di n, là nh ng kho n đ u vào c n thi t đ doanh nghi p đ u t cho ho t đ ng
s n xu t kinh doanh t o ra đ c s n ph m, d ch v cung c p ra ngoài n n kinh t . Tuy
theo t ng l nh v c kinh doanh mà v n có th t n t i nhi u hình thái khác nhau nh
nguyên v t li u, nhà kho, phân x
ng, hàng hóa hay có th là ti n, ngu n l c tài
chínhầt t c đ u đ c s d ng đ có th t o ra s n ph m mà doanh nghi p c n.
N ng l c tài chính c a doanh nghi p đ c th hi n qua v n kinh doanh. M t
doanh nghi p l n là ph i có đ c ngu n l c tài chính đ m b o và v ng ch c hay nói
cách khác doanh nghi p c n ph i có ngu n v n kinh doanh n đ nh v i quy mô l n.
N ng l c tài chính đ c đ m b o đ ng th i t o đi u ki n gia t ng kh n ng sinh l i
cho doanh nghi p.
c đi m v v n trong doanh nghi p.
có th phân tích đánh giá hi u qu s d ng c a v n kinh doanh ta c n ph i
tìm hi u v đ c đi m c a nó. u tiên, v n ph i đ c bi u hi n b ng m t l ng giá tr
1.1.1.2.
th c c a nh ng tài s n c a doanh nghi p. Bao g m tài s n c đ nh h u hình (nhà
x ng, máy móc, thi t b ầ) và tài s n c đ nh vô hình (th ng hi u, l i th th ng
1
m i, b ng phát minh sáng ch ầ). T t c chúng đ u đ
l
c s d ng đ s n xu t ra m t
ng giá tr s n ph m, d ch v khác c a doanh nghi p. Bên c nh đó, v n ph i đ
c
tích t và t p trung đ n m t l ng nh t đ nh m i có th phát huy tác d ng đ đ u t
vào s n xu t kinh doanh, đ ng th i v n là hàng hoá đ c bi t tách r i quy n s h u và
quy n s d ng, ph i g n v i ch s h u nh t đ nh và đ c qu n lý ch t ch , v n
không ch bi u hi n b ng ti n c a nh ng tài s n h u hình mà còn đ c bi u hi n b ng
ti n c a nh ng tài s n vô hình và v n ph i có giá tr v m t th i gian.
Trong quá trình ho t đ ng s n xu t kinh doanh, v n c a doanh nghi p s luôn
v n đ ng và không ng ng thay đ i t o thành quá trình luân chuy n v n. Quá trình luân
chuy n s khác nhau đ i v i t ng lo i hình kinh doanh c a doanh nghi p:
- Trong doanh nghi p s n xu t thì quá trình luân chuy n đ c g m 3 giai đo n:
+ Giai đo n d tr s n xu t: giai đo n mà doanh nghi p s d ng ti n đ t o nh ng
y u t đ u vào trong s n xu t. Trong giai đo n này thì ti n (T) đ c chuy n thành
hàng hóa (H).
+ Giai đo n s n xu t: trong giai đo n này thì các y u t s n xu t đ
ck th pv i
nhau đ t o ra s n ph m, v n s t n t i d i d ng chi phí s n xu t, y u t đ u vào (H)
s t o thành s n ph m đ u ra (H’) qua quá trình s n xu t (SX).
+ Giai đo n l u thông: đây là giai đo n k t thúc chu trình kinh doanh. Doanh
nghi p đem tiêu th s n ph m (H’) ra th tr ng đ thu l i ti n bao g m l i nhu n (T’)
đ có th ti p t c đem ti n đó đ tái đ u t ti p t c ho t đ ng s n xu t kinh doanh.
i v i doanh nghi p th ng m i, s luân chuy n v n ch bao g m giai đo n
mua hàng và gian đo n bán hàng. Hi u m t cách đ n gi n, s n ph m đ c doanh
nghi p mua và sau đó bán l i đ h ng s chênh l ch qua quá trình kinh doanh c a
mình (T – H – T’).
1.1.1.3. Vai trò c a v n trong doanh nghi p.
V n kinh doanh là tuy t đ i quan trong đ i v i t t các doanh nghi p m i ngành
ngh kinh doanh. V n th c s có vai trò quy t đ nh s t n t i và phát tri n c a doanh
nghi p. M t doanh nghi p n đ nh phát tri n luôn có m t ngu n l c tài chính v ng
ch c và s d ng chúng m t cách hi u qu . V n kinh doanh là ngu n l c đ u tiên và c
b n c a s phát tri n c a doanh nghi p. Nh ng chính sách qu n lý và s d ng v n
thích ng có hi u qu c ng chính là đ ng l c c b n cho s phát tri n nhanh chóng và
b n v ng c a doanh nghi p.
Doanh nghi p nào mu n ti n hành ho t đ ng s n xu t kinh doanh thì doanh
nghi p đó c n ph i n m gi m t l ng v n nh t đ nh, đ đi u ki n phù h p v i ngành
ngh kinh doanh c a doanh nghi p. S v n mà doanh nghi p n m gi th hi n toàn b
giá tr tài s n và các ngu n l c c a doanh nghi p trong ho t đ ng kinh doanh.
ng
th i v n kinh doanh c ng là đi u ki n tiên quy t đ m t doanh nghi p có th thành l p
2
Thang Long University Library
v m t pháp lý. Vì v y có th kh ng đ nh v n có vai trò quy t đ nh trong vi c thành
l p, ho t đ ng và phát tri n c a doanh nghi p.
V n kinh doanh c a các doanh nghi p th ng m i có vai trò quy t đ nh trong
vi c thành l p, ho t đ ng, phát tri n c a t ng lo i hình doanh nghi p theo lu t đ nh.
Nó là đi u ki n tiên quy t, quan tr ng nh t cho s ra đ i, t n t i và phát tri n c a các
doanh nghi p. Mu n thành l p doanh nghi p, đ u tiên ph i có m t l ng v n đi u l
nh t đ nh. Và tu theo ngu n hình thành c a v n mà t o ra lo i doanh nghi p khác
nhau : doanh nghi p có tên là công ty c ph n, công ty trách nhi m h u h n, doanh
nghi p t nhân, doanh nghi p nhà n c, doanh nghi p liên doanh...
“Buôn lái không b ng v n dài” – câu nói th ng ví von c a các ch doanh
nghi p. V n là m t trong s nh ng tiêu trí đ phân lo i quy mô c a doanh nghi p, x p
lo i doanh nghi p vào lo i l n, nh hay trung bình và là m t trong nh ng ti m n ng
quan tr ng đ doanh nghi p s d ng hi u qu các ngu n l c hi n có. M t quá trình s n
xu t kinh doanh luôn c n có ba y u t quan tr ng là v n, con ng i và thi t b . Có
đ c ngu n v n l n, doanh nghi p có th có đ c đi u ki n kinh doanh t t nhât,
doanh nghi p s d ng ngu n v n đó đ mua s m thi t b ,công ngh dây truy n s n
xu t, khoa h c k thu t hi n đ i.
ng th i có th thu hút đ c ngu n l c d i dào và
ch t l ng, hay có th cung ng hàng hoá, th tr ng kinh doanh ngày càng đ c m
r ng và phát tri n.
Có đ c m t ngu n l c tài chính n đ nh, doanh nghi p có th yên tâm ti n hành
phát tri n m r ng quy mô doanh nghi p. Ngu n v n n đ nh đ m b o cho quá trình
s n xu t kinh doanh di n ra th ng xuyên và liên t c. M i doanh nghi p đ u có nhu
c u v v n khác nhau, m c đích s d ng v n khác nhau. Doanh nghi p s n xu t s
d ng v n vào mua nguyên v t li u, v i doanh nghi p th ng m i thì v n là công c
trao đ i gi a hàng hóa và ti n t o ra l i nhu n t s ch nh l ch v giáầ ngoài ra v n
có th dùng trong vi c tr l ng công nhân viên, đ thanh toán, giao d ch hay có th
cho vay khi ngu n v n nhàn r i.
Trong c ch kinh doanh m i, trong đi u ki n m r ng quy n t ch , t ch u
trách nhi m trong s n su t kinh doanh. V n kinh doanh bao gi c ng là c s , là ti n
đ đ doanh nghi p tính toán ho ch đ nh các chi n l c và k ho ch kinh doanh. Nó
c ng là ch t keo đ ch p n i, k t dính các quá trình và quan h kinh t và nó c ng là
d u nh n bôi tr n cho c máy kinh t v n đ ng có hi u qu .
V n kinh doanh c a doanh nghi p th ng m i là y u t giá tr . Nó ch phát huy
đ c tác d ng khi b o t n đ c và t ng lên đ c sau m i chu k kinh doanh. N u v n
không đ c b o toàn và t ng lên sau m i chu k kinh doanh thì v n đã b thi t h i, đó
là hi n t ng m t v n. S thi t h i l n s d n đ n doanh nghi p m t kh n ng thanh
3
toán s làm cho doanh nghi p b phá s n, t c là v n kinh doanh đã b s d ng m t
cách lãng phí, không hi u qu .
1.1.2. Phân lo i v n trong doanh nghi p.
Tùy theo t ng ngành ngh c ng nh đi u ki n kinh doanh khác nhau mà có th
phân lo i v n kinh doanh trong doanh nghi p b ng nhi u cách khác nhau. D i đây là
2 cách phân lo i th
ng đ
c s d ng khi phân lo i v n.
1.1.2.1. Theo góc đ hình thành v n kinh doanh.
Khi doanh nghi p đ c thành l p, ch doanh nghi p không ph i ch c n đ u t
ngu n v n c a mình, góp v n c a các c đông sáng l p mà còn có th s d ng các
ngu n n tài chính đ b sung cho ngu n v n kinh doanh c a doanh nghi p. Theo góc
đ hình thành, có th chia v n kinh doanh thành n ph i tr và v n ch s h u.
a. V n ch s h u.
V n ch s h u là các ngu n v n thu c ch s h u c a ch doanh nghi p, các
thành viên trong h i đ ng qu n tr , các c đông trong các công ty c ph n. Nói chung,
đó là v n mà các ch s h u đ u t vào doanh nghi p c a mình đ ti n hành ho t đ ng
kinh doanh (Nguy n V n Công – Giáo trình Phân tích kinh doanh, trang 192). V n
ch s h u có th do các thành viên ban sáng l p góp v n ngay t khi doanh nghi p
đ c thành l p hay có th là v n góp đ c b sung trong quá trình ho t đ ng kinh
doanh ho c có th đ c t o nên t k t qu kinh doanh đ l i (l i nhu n đ l i), các
ngu n tài tr (v n góp liên doanhầ). Ngu n v n ch s h u c a doanh nghi p bao
g m v n góp kinh doanh c a nhà đ u t /ch s h u, th ng d v n c ph n, l i nhu n
ch a phân ph i, l i nhu n d l i, các qu phát tri n, qu d tr , khen th ng, phúc
l iầ(Nguy n N ng Phúc – Giáo trình Phân tích Báo cáo Tài chính, trang 147).
Ngu n v n này là ch tiêu quan tr ng đ đánh giá m c đ t ch trong ho t đ ng tài
chính.
- V n góp kinh doanh c a ch s h u: là s v n mà các ch s h u góp v n, đóng
góp vào s v n chung c a doanh nghi p. S v n góp ban đ u c a ch s h u khi
doanh nghi p đ
c thành l p s đ
c ghi vào s v n đi u l c a doanh nghi p.
ng
th i c n c vào s v n góp mà phân chia ch c v quy n l i c ng nh ngh a v c a các
ch s h u v n góp. Trong quá trình kinh doanh, ngu n v n kinh doanh này có th
thay đ i do s đóng góp m i c a các nhà đ u t . T đó vi c phân chia quy n l i, trách
nghi m và ngh a v c a t ng nhà đ u t đ i v i doanh nghi p c ng thay đ i theo s
v n mà các nhà đ u t đã đóng góp tr c đó.
i v i công ty c ph n, doanh nghi p
tham gia niêm y t trên th tr ng ch ng khoán, v n ch s h u c a doanh nghi p đ c
chia ra làm các ph n b ng nhau. Các kho n b ng nhau này đ c g i là v n c ph n và
các c đông s gi nh ng kho n t ng ng v i ph n v n mà mình đã góp. Ngoài ra,
còn có c ph n u đãi thu c s h u c a c đông sáng l p.
4
Thang Long University Library
- S l i nhu n còn đ
c gi sau khi đã đ
c tr h t đi các lo i chi phí lãi vay, lãi
góp v n liên doanh liên k t c ng nh thu thu nh p doanh nghi p ph i n p mà doanh
nghi p ch a ti n hành phân ph i và hi n đang n m gi đ c g i là l i nhu n ch a
phân ph i. Khi doanh nghi p kinh doanh b l hay s phân ph i v t quá l i nhu n thu
đ c, b ph n l ho c s phân ph i v t quá l i nhu n thu đ c s làm gi m s v n
ch s h u c a doanh nghi p.
- Qu doanh nghi p đ c hình thành t l i nhu n sau thu c a doanh nghi p. L i
nhu n đ c trích ra nhi u ph n b sung cho các ngu n qu c a chính doanh nghi p.
Các qu doanh nghi p đ u có m c đích chi tiêu khác nhau bao g m các qu nh qu
đ u t phát tri n, qu d phòng tài chínhầt t c s t o nên s gia t ng c a v n ch s
h u.
- Kho n chênh l ch gi a giá phát hành c phi u và m nh giá chính là kho n th ng
d ho c thâm h t c a v n c ph n phát sinh khi doanh nghi p đ u t vào th tr ng
ch ng khoán đ c g i là chênh l ch do phát hành c phi u. Tùy thu c vào giá phát
hành l n h n m nh giá hay ng c l i s làm t ng ho c gi m v n ch s h u c a doanh
nghi p.
- C phi u qu là c phi u do công ty phát hành và đ
đã phát hành đó.
c mua l i b i chính công ty
Ngoài ra, tùy thu c vào t ng lo i hình công ty mà s phát sinh các kho n thu c
v n ch s h u c a doanh nghi p.
(Tham kh o giáo trình Phân tích kinh doanh, Nguy n V n Công)
b. N ph i tr .
Bên c nh ngu n v n ch s h u các doanh nghi p còn ph i đi vay chi m d ng
v n đ ph c v cho quá trình s n xu t kinh doanh do chính là n ph i tr . N ph i tr
là s n mà doanh nghi p có trách nghi m ph i tr bao gôm tr cho các kho n vay
ngân hàng, tr cho các t ch c tín d ng vay ngoài, cách kho n ph i tr khi doanh
nghi p chi m d ng v n c a ng i bán, ng i mua, ng i l ng ng i lao đ ng, ph i
tr ngân sáchầ(Nguy n V n Công – Giáo trình Phân tích kinh doanh, trang 194).
Nhìn vào ho t đ ng kinh doanh c a doanh nghi p, quy trình h ch toán và qu n lý
doanh nghi p thì có th s p s p các kho n n thành n vay và n trong thanh toán.
N vay là các kho n n doanh nghi p đi vay t i các t ch c tài chính nh ngân
hàng, t ch c tín d ng, các đ n v , cá nhân đ s d ng cho ho t đ ng kinh doanh và
ho t đ ng đ u t (Nguy n V n Công – Giáo trình Phân tích kinh doanh, trang 195).
Tùy theo m c đích kinh doanh c a doanh nghi p mà doanh nghi p l a ch n duy trì các
kho n n vay có th i gian khác nhau bao g m vay ng n h n và vay dài h n.
- Vay ng n h n là kho n n vay có th i gian thanh toán trong vòng 1 n m hay 1
chu k kinh doanh bình th
ng (Nguy n V n Công – Giáo trình Phân tích kinh doanh,
5
trang 195). Vay ng n h n đ
c s d ng cho các m c đích mua s m, đ u t tài s n
ng n h n trong c ba giai đo n c a quá trình s n xu t (d tr , s n xu t, l u thông) c a
doanh nghi p. Kho n n vay ng n h n th ng đ c thanh toán b ng s tài s n ng n
h n hay các kho n n ng n h n m i phát sinh ho c s ti n v n t ng thêm hay b ng k t
qu kinh doanh.
- Vay dài h n là s ti n vay có th i gian đáo h n trên 1 n m hay ngoài 1 chu k
kinh doanh bình th ng (Nguy n V n Công – Giáo trình Phân tích kinh doanh, trang
195). Vay dài h n đ c s d ng cho các m c đích xây d ng c b n và mua s m tài s n
c đ nh, c i ti n k thu t, m r ng s n xu t kinh doanh, đ u t dài h nầ Các kho n
vay dài h n th ng đ c thanh toán b ng các kho n n dài h n m i phát sinh ho c
ti n v n t ng thêm hay b ng k t qu kinh doanh c a doanh nghi p. Ngoài vay dài h n
t ngân hàng và các t ch c tín d ng khác, doanh nghi p còn ti n hành vay dài h n
b ng cách phát hành trái phi u.
N trong thanh toán là s n phát sinh trong quá trình ho t đ ng c a doanh
nghi p, ph n ánh kho n trách nhi m mà doanh nghi p ph i thanh toán cách kho n ph i
tr khi doanh nghi p chi m d ng v n c a ng i bán, ng i mua, ng i l ng ng i
lao đ ng, các kho n d phòng tr c p, ph i tr ngân sách, thu n p nhà n cầ
(Nguy n V n Công – Giáo trình Phân tích kinh doanh, trang 195). C ng nh s ti n
vay, kho n n trong thanh toán c ng đ c chia thành n ph i tr ng n h nlà s n mà
doanh nghi p có trách nhi m ph i thanh toán cho các ch n trong vòng 1 n m hay 1
chu k kinh doanh, và n ph i tr dài h n là s n có th i gian đáo h n ngoài 1 n m
hay ngoài 1 chu k kinh doanh.
(Tham kh o giáo trình Phân tích kinh doanh – Nguy n V n Công)
1.1.2.2. Theo góc đ chu chuy n v n kinh doanh.
a. V n c đ nh:
V n c đ nh là toàn b giá tr tài s n c đ nh, thi t b máy mócầ đ ph c v
trong ho t đ ng s n xu t kinh doanh c a m i doanh nghi p. S v n mà doanh nghi p
ng ra đ hình thành nên tài s n c đ nh chính là v n c đ nh c a doanh nghi p. (
Vân H ng – Giáo trình Tài chính doanh nghi p, trang 18). V n c đ nh là nh ng t
li u lao đ ng có giá tr l n, th i gian s d ng dài. Khi tham gia vào quá trình s n xu t
kinh doanh, v n c đ nh s b hao mòn, giá tr c a nó s d n đ c d ch chuy n t ng
ph n vào chi phí kinh doanh. V n c đ nh s tham gia vào nhi u chu k kinh doanh
m i hoàn thành m t vòng luân chuy n.
Có th nói, v n c đ nh c a doanh nghi p th hi n toàn b tài s n c đ nh c a
doanh nghi p đ c ng tr c t m t ph n v n đ u t . c đi m c a v n c đ nh chính
là chu chuy n giá tr d n d n t ng ph n trong nhi u chu k kinh doanh và hoàn thành
m t vòng chu chuy n khi tái s n xu t đ
c tài s n c đ nh v m t giá tr . V n c đ nh
6
Thang Long University Library
là m t b ph n quan tr ng c a v n kinh doanh. Vi c t ng thêm v n c đ nh trong các
doanh nghi p nói riêng và trong các ngành nói chung có tác đ ng r t l n đ n vi c t ng
c ng c s v t ch t k thu t c a doanh nghi p và n n kinh t . Do gi v trí then ch t
và đ c đi m v n đ ng c a v n c đ nh tuân theo tính quy lu t riêng nên vi c qu n lý
v n c đ nh đ c coi là m t tr ng đi m c a công tác qu n lý tài chính doanh nghi p.
b. V n ệ u đ ng:
Bên c nh máy móc thi t b , tài s n c đ nh đ
c đ u t t v n c đ nh thì doanh
nghi p c n ph i có thêm đó là v n l u đ ng đ tài tr c a các tài s n l u đ ng ph c v
cho ho t đ ng s n xu t kinh doanh. Tài s n l u đ ng s bao g m nguyên v t li u, ti n
m t, các kho n đ u t ng n h nầ
N u m i doanh nghi p ch có v n c đ nh đi u đó s không đ m b o chu k s n
xu t kinh doanh đ c bình th ng, nh v y ph i có v n l u đ ng, đó là ngu n v n
hình thành trên tài s n l u đ ng, là l ng ti n ng tr c đ có tài s n l u đ ng. Khác
v i tài s n c đ nh, tài s n l u đ ng ch tham gia vào m t chu k s n xu t kinh doanh
và t o nên th c t s n ph m. c đi m c a tài s n l u đ ng và tài s n c đ nh lúc nào
c ng nh t trí v i nhau do đó ph i gi m t i thi u s chênh l ch th i gian này đ t ng
hi u qu s d ng v n.
qu n lý và s d ng v n có hi u qu thì vi c phân lo i v n l u đ ng là r t c n
thi t. C n c vào quá trình tu n hoàn và luân chuy n v n l u đ ng đ
lo i:
c chia làm 3
- V n d tr : là b ph n v n dùng đ mua nguyên v t li u, ph tùng thay th và d
tr đ a vào s n xu t.
- V n trong s n xu t: là b ph n v n tr c ti p dùng cho giai đo n s n xu t nh s n
ph m d dang, ch chi phí phân b .
- V n trong l u thông: là b ph n v n tr c ti p ph c v cho giai đo n l u thông
nh : thành ph m, v n b ng ti n m t.
Qua đ c đi m trên v v n l u đ ng, có th đ nh ngh a v n l u đ ng là đi u ki n
v t ch t không th thi u trong quá trình ho t đ ng s n xu t kinh doanh, là c s t o ra
tài s n l u đ ng nh m đ m b o cho quá trình kinh doanh c a doanh nghi p đ c di n
ra th ng xuyên và liên t c. V n l u đ ng luân chuy n toàn b giá tr ngay trong m t
l n và đ c thu h i toàn b , hoàn thành m t vòng luân chuy n khi k t thúc m t chu k
kinh doanh.
1.2. Hi u qu s d ng v n và phân tích hi u qu s d ng v n trong doanh
nghi p.
B t k doanh nghi p nào ti n hành ho t đ ng s n xu t kinh doanh đ u h ng đ n
m c tiêu l i nhu n là hàng đ u. Mu n doanh nghi p phát tri n v ng ch c thì công tác
nâng cao trình đ qu n lý ph i luôn đ
c doanh nghi p đ m b o và chú tr ng. Qu n lý
7
và s d ng hi u qu ngu n v n là m t m t xích quan tr ng mà doanh nghi p c n có đ
th c hi n m c tiêu c a mình. Vì v y, công tác phân tích đánh giá hi u qu đ ng v n
luôn ph i đ
c th c hi n th
ng xuyên trong m i doanh nghi p.
1.2.1. Khái ni m v hi u qu s d ng v n.
Trong doanh nghi p, hi u qu c a vi c kinh doanh không ch d ng l i là th
c
đo ph n ánh trình đ t ch c, qu n lý kinh doanh mà còn là v n đ s ng còn. Nhìn
th y đ c thách th c h t s c khó kh n, doanh nghi p mu n tr v ng, trèo lái qua cu c
khung ho ng kinh t thì vi c kinh doanh ph i đem l i hi u qu . Hi u qu kinh doanh là
ph n ánh trình đ s d ng ngu n l c c a doanh nghi p đ đ t đ c k t qu cao nh t
trong kinh doanh v i chi phí đánh đ i là th p nh t. Nh v y, “hi u qu chính là s so
sánh gi a các k t qu đ u ra v i các y u t đ u vào trong m t chu k kinh doanh nh t
đ nh”. Công th c tính hi u qu kinh doanh c a doanh nghi p:
Hi u qu
kinh doanh
K t qu đ u ra
=
Y u t đ u vào
(Nguy n N ng Phúc – Giáo trình Phân tích Báo cáo Tài chính, trang 200).
C ng n m trong hi u qu kinh doanh, hi u qu s d ng v n là m t ch tiêu kinh
t ph n ánh th c t công tác qu n lý và s d ng ngu n l c tài chính, ngu n v n thu c
s h u c a doanh nghi p trong ho t đ ng s n xu t kinh doanh m t cách đ t hi u qu
nh t. Hi u qu s d ng v n chính là th
c đo, ph n ánh t
ng quan so sánh gi a k t
qu thu đ c v i nh ng chi phí v v n mà doanh nghi p b ra trong ho t đ ng đ có
đ c chính k t qu đó.
Nâng cao hi u qu s d ng v n c ng chính là đang ti n hành nâng cao hi u qu
s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p. Không d ng l i v n đ ch là th c đo ph n
nh trình đ s d ng v n, hi u qu s d ng v n c ng chính là v n đ s ng còn c a
doanh nghi p. S d ng v n h p lý, hi u qu doanh nghi p phát tri n, m r ng quy mô,
doanh nghi p càng có đi u ki n đ m mang và phát tri n, càng có đi u ki n đ u t ,
mua s m máy móc, ph ng ti n hi n đ i cho kinh doanh, áp d ng nh ng ti n b k
thu t và quy trình công ngh m i và còn có th c i thi n, nâng cao đ i s ng ng i lao
đ ng, th c hi n t t ngh a v v i Ngân sách Nhà n c. Ng c l i, s d ng kém hi u
qu khi n doanh nghi p r i vào tình hình khó kh n, có th d n đ n phá s n, kéo theo
hàng lo t nh ng h l y đi kèm đ ng sau đó.
M t khác, v m t hi u qu xã h i, hi u qu s d ng v n cùng v i hi u qu kinh
doanh nói chung c ng ph n ánh s đóng góp trong vi c th c hi n các m c tiêu kinh t
xã h i. Phát tri n doanh nghi p, m r ng quy mô doanh nghi p chính là đang góp
ph n xây d ng nh ng m c tiêu kinh t xã h i c a t ng doanh nghi p trong n n kinh t ,
là ph n ánh m c đ
và môi tr ng.
nh h
ng nh ng k t qu đ t đ
c c a doanh nghi p đ n xã h i
8
Thang Long University Library
1.2.2. Khái ni m, m c tiêu, vai trò c a phân tích hi u qu s d ng v n.
a. Khái ni m.
Qua tìm hi u th nào là hi u qu kinh doanh c ng nh hi u qu s d ng v n
ph n trên, ta có th ph n nào đ nh ngh a đ c khái ni m c a phân tích hi u qu kinh
doanh c ng nh phân tích hi u qu s d ng v n c a doanh nghi p. Phân tích hi u qu
kinh doanh n m trong phân tích tài chính, th c ch t là s d ng các công c tài chính
và các ph ng pháp phân tích tài chính thích h p đ làm rõ s hi u qu trong toàn b
quy trình ho t đ ng kinh doanh c a doanh nghi p (Nguy n N ng Phúc – Giáo trình
Phân tích Báo cáo Tài chính, trang 6). Phân tích hi u qu s d ng v n c ng v y, là s
d ng các công c tài chính cùng v i nh ng ph ng pháp phân tích tài chính nh ng đi
sâu vào phân tích vào m t v n đ là hi u qu s d ng v n. Nói m t cách t ng quát,
phân tích hi u qu s s ng v n là qua nh ng thông tin tài chính liên quan trong c ng
nh ngoài doanh nghi p, k t h p v i nh ng ph ng pháp phân tích tài chính ti n hành
nghiên c u đánh giá quá trình s d ng ngu n v n c a doanh nghi p trong ho t đ ng
kinh doanh. T nh ng k t qu phân tích đánh giá, nhà qu n tr có th xác đ nh các
nhân t nh h ng c ng nh tác đ ng c m t tích c c c ng nh tiêu c c đ n hi u qu
s d ng v n. T đó, có th giúp nhà qu n tr l a ch n và đ a ra nh ng chi n l c
qu n lý phù h p h n nh m nâng cao hi u qu s d ng ngu n v n đó.
b. M c tiêu.
M c đích c ng nh Ủ t
ng c a ho t đ ng s n xu t kinh doanh đ u h
ng t i
hi u qu kinh t trên c s khai thác và s d ng tri t đ m i ngu n l c hi n có. T o
l p, khai thác và s d ng các ti m l c v v n h p lý hay không s có tác đ ng tích c c
hay tiêu c c t i hi u qu s d ng v n nói riêng và hi u qu ho t đ ng s n xu t kinh
doanh nói chung c a doanh nghi p. Vì v y, vi c nâng cao hi u qu s d ng v n là yêu
c u mang tính th ng xuyên và b t bu c, đánh giá đúng hi u qu s d ng v n s th y
đ
c ch t l
ng c a vi c kinh doanh và kh n ng qu n lý v n c a doanh nghi p.
c. Vai trò.
S d ng v n hi u qu s đ m b o kh n ng an toàn v tài chính cho doanh
nghi p, nh h ng đ n s t n t i và phát tri n c a doanh nghi p. Qua đó doanh nghi p
s đ m b o vi c huy đ ng các ngu n tài tr và kh n ng thanh toán, kh c ph c đ c
r i ro trong kinh doanh. M t khác đ i v i các doanh nghi p nâng cao hi u qu s d ng
v n nh m t ng uy tín, th ph n c a doanh nghi p trong n n kinh t , đ ng th i góp ph n
t o ra s n ph m v i ch t l ng cao, giá thành h đáp ng nhu c u c a ng i tiêu dùng,
đ m b o kh n ng c nh tranh c a doanh nghi p. T đó t o ra l i nhu n l n h n. ó là
c s đ m r ng quy mô s n xu t, nâng cao đ i s ng c a cán b công nhân viên,
nâng cao hi u qu đóng góp cho xã h i.
1.2.3. Thông tin s d ng trong phân tích hi u qu s d ng v n.
9
Vi c phân tích hi u qu s d ng v n hay nói chung là phân tích kinh doanh luôn
c n ph i có nh ng thông tin liên quan đ n tính hình kinh doanh n i b c a doanh
nghi p và th m trí c nh ng thông tin ngoài doanh nghi p đ vi c phân tích có th đ t
đ c k t qu chính xác cao. Phân tích hi u qu s d ng v n c a doanh nghi p c ng
v n s d a trên c s s li u c a các báo cáo tài chính:
a. B ng cân đ i k toán.
B ng cân đ i k toán là m t báo cáo tài chính ch y u ph n ánh t ng quát tình
hình tài chính c a doanh nghi p t i th i đi m nh t đ nh nào đó (Trích Phân tích Báo
cáo tài chính, Nguy n N ng Phúc). N i dung c a B ng cân đ i k toán th hi n qua h
th ng các ch tiêu ph n ánh tình hình tài s n và ngu n v n hình thành tài s n. Các ch
tiêu đ c phân lo i, s p x p thành t ng lo i, m c và t ng ch tiêu c th nh m ph n
nh s d tài kho n m t bên là t ng tài s n, m t bên là t ng ngu n v n.
Trong phân tích hi u qu s d ng v n c a doanh nghi p, b ng C KT ph n ánh
các kho n n ph i tr ng n h n, n ph i tr nhà cung c p, n dài h n ngân hàng, phát
hành trái phi u, c phi u m i, v n ch s h u, v n vay hay v n chi m d ng trong m t
chu k kinh doanh, đ ng th i b ng C KT c ng ph n ánh c c u ngu n v n, c c u tài
tr , ph n ánh v kh n ng đ c l p tài chính c a doanh nghi p.
b. Báo cáo k t qu kinh doanh.
M t ngu n thông tin không th thi u trong quá trình phân tích nghiên c u là
thông tin đ c ph n ánh trong BCKQKD. BCKQKD cho bi t s d ch chuy n ti n
trong chu k ho t đ ng kinh doanh c a doanh nghi p. Trên c s các kho n doanh thu,
chi phí BCKQKD xác đ nh k t qu kinh doanh c a doanh nghi p, cung c p nh ng
thông tin t ng h p v tình hình và k t qu s d ng ti m n ng v v n, lao đ ng, k thu t
và trình đ qu n lý s n xu t-kinh doanh c a doanh nghi p.
c. Báo cáo ệ u chuy n ti n t .
Báo cáo l u chuy n ti n t là báo cáo tài chính t ng h p, ph n ánh vi c hình
thành và s d ng l ng ti n phát sinh trong k báo cáo c a doanh nghi p (Trích giáo
trình Phân tích báo cáo tài chính, Nguy n N ng Phúc). Thông tin v l u chuy n ti n
t c a doanh nghi p cung c p cho ng i s d ng thông tin có c s đ đánh giá kh
n ng t o ra các kho n ti n và vi c s d ng các kho n ti n t o ra đó trong ho t đ ng
s n xu t kinh doanh. Qua báo cáo l u chuy n ti n t , ng i s d ng thông tin có th
đánh giá m t doanh nghi p có đ m b o đ c kh n ng chi tr hay không c n tìm hi u
tình hình ngân qu , s thay đ i bi n đ ng lu ng ti n các kho n n c ng nh ngu n
v n c a doanh nghi p.
d. Thuy t minh báo cáo tài chính.
Thuy t minh báo cáo tài chính đ
c l p nh m cung c p các thông tin v tình hình
s n xu t, kinh doanh ch a có trong h th ng các báo cáo tài chính, đ ng th i gi i thích
10
Thang Long University Library
thêm m t s ch tiêu mà các báo cáo tài chính ch a đ
c trình bày, gi i thích m t
cách rõ ràng và c th (Trích giáo trình Phân tích báo cáo tài chính, Nguy n N ng
Phúc). Thuy t minh báo cáo tài chính bao g m:
c di m ho t đ ng c a doanh nghi p: Hình th c s h u , ho t đ ng, l nh v c
kinh doanh, t ng s nhân viên nh ng nh h ng quan tr ng đ n tình hình tài chính
trong n m báo cáo.
- Ch đ k toán áp d ng t i doanh nghi p: Niên đ k toán, đ n v ti n t trong
ghi chép k toán, nguyên t c, ph ng pháp chuy n đ i các đ ng ti n khác, hình th c
s k toán, ph ng pháp k toán tài s n c đ nh, ph ng pháp k toán hàng t n kho,
ph ng pháp tính toán các kho n d phòng, tình hình trích l p và hoàn nh p d phòng.
- Chi ti t m t s ch tiêu trong báo cáo tài chính: Y u t chi phí s n xu t, kinh
doanh, tình hình t ng gi m tài s n c đ nh, tình hình t ng gi m các kho n đ u t vào
doanh nghi p, lỦ do t ng, gi m, các kho n ph i thu và n ph i tr
e. M t s tài kho n khác liên quan.
Ngoài nh ng thông tin s li u s d ng trong b tài chính, phân tích nghiên c u
hi u qu s d ng v n c n ph i có m t vài tài kho n k toán c th nh m vi c phân tích
đ c chính xác ph n ánh đúng th c tr ng qu n lý v n c a doanh nghi p bao g m tài
kho n ph i tr nhà cung c p, vay ng n h n, vay dài h nầ
f. Thông tin tài chính liên quan.
Ngoài y u t bên trong, hi u qu ho t đ ng c a doanh nghi p còn ph i ch u tác
đ ng t các y u t khách quan t bên ngoài n n kinh t . M t vài y u t khách quan tác
đ ng đ n ho t đ ng kinh doanh c a doanh nghi p c n quan tâm nh :
- Tr ng thái kinh t : s suy thoái hay t ng tr ng có tác đ ng m nh m đ n k t
qu kinh doanh. Khi c h i thu n l i, các ho t đ ng c a doanh nghi p đ c m r ng,
l i nhu n c a công ty, giá tr c a công ty c ng t ng lên, và ng c l i khi nh n th y c
h i là khó kh n.
ng th i thu th p thông tin v chính sách thu , lãi su t, các thông tin v ngành
kinh doanh nh thông tin liên quan đ n v trí c a ngành trong n n kinh t , c c u
ngành, và các s n ph m c a ngành, tình tr ng công ngh , th ph n...và các thông tin v
pháp lý, kinh t đ i v i doanh nghi p: các thông tin mà các doanh nghi p ph i báo cáo
cho các c quan qu n lý nh : tình hình qu n lý, ki m toán, k ho ch s d ng k t qu
kinh doanh c a doanh nghi p...
1.2.4. Ph ng pháp phân tích hi u qu s d ng v n trong doanh nghi p.
Khi ti n hành phân tích kinh doanh, c ng nh bao g m phân tích đ nh y bén v
hi u qu nh ng đ ng v n c a doanh nghi p, đi đôi v i vi c s d ng nh ng thông tin,
s li u tài chính luôn c n ph i áp d ng nh ng ph ng pháp phân tích tài chính đ vi c
phân tích nghi n c u đ t đ
c k t qu mong mu n. Qua nh ng ph
11
ng pháp phân tích
kinh doanh th
ng th y trong doanh nghi p, có th áp d ng linh đ ng chúng đ có th
phân tích rõ đ
c th c tr ng tình hình c a vi c qu n lý s d ng ngu n v n c a doanh
nghi p. M t s ph
ng pháp có th áp d ng trong quy trình phân tích bao g m:
a. Ph ng pháp so sánh.
Tr c h t ph i hi u so sánh là ph
ng pháp đ
c s d ng ph bi n và th
ng
xuyên trong ho t đ ng phân tích đ xác đ nh xu h ng, m c đ bi n đ ng c a ch tiêu
phân tích (Trích giáo trình Phân tích báo cáo tài chính, Nguy n N ng Phúc). S d ng
ph ng pháp so sánh trong phân tích hi u qu s d ng v n c ng là s d ng các ch
tiêu tài chính liên quan đ n ngu n v n đ xác đ nh xu h ng, m c đ bi n đ ng ngu n
v n kinh doanh c a doanh nghi p. Tuy nhiên, đi u ki n đ ti n hành áp d ng ph ng
pháp so sánh vào phân tích, gi i quy t nh ng v n đ c b n liên quan đ n ngu n v n
doanh nghi p là các ch tiêu s d ng ph i xác đ nh đ c g c so sánh, đ ng th i các ch
tiêu c ng ph i th ng nh t v m t không gian, th i gian, n i dung, tính ch t và đ n v
tính... G c so sánh th ng đ c ch n đó là g c v th i gian ho c không gian, k phân
tích đ c ch n là k báo cáo ho c k ho ch, giá tr c a các ch tiêu so sánh có th
đ
c l a ch n là s tuy t đ i, s t ng đ i ho c s bình quân.
- So sánh gi a s v n mà doanh nghi p th c hi n k này v i v i s th c hi n k
tr c (n m nay so v i n m tr c, tháng này so v i tháng tr c...) đ th y rõ đ c xu
h ng phát tri n thay đ i c a ngu n v n trong doanh nghi p. Nh m đánh giá chính
xác s t ng, gi m v v n bao g m v n c đ nh, v n l u đ ng hay có th là n ph i tr
và v n ch s h u c a doanh nghi p là cao hay th p đ k p th i đ a ra các ph ng
sách kh c ph c.
- So sánh gi a s v n c ng nh ch tiêu thu c ngu n v n th c hi n và s k ho ch
nh m xác đ nh s ph n đ u c a doanh nghi p.
- So sánh t ng s v n hi n có c a doanh nghi p v i s v n trung bình c a các
doanh nghi p cùng nghành, c a các doanh nghi p khác đ đánh giá tình hình tài chính
c a doanh nghi p mình.
- So sánh các ch tiêu v v n theo chi u d c đ xem xét t tr ng so v i t ng th
v n c a doanh nghi p, so sánh theo chi u ngang c a nhi u k đ th y đ oc s bi n đ i
c v s t ng đ i và s tuy t đ i c a v n qua niên đ k toán liên ti p.
b. Ph ng pháp t l .
Ph ng pháp này d a trên Ủ ngh a chu n m c các t l c a đ i l ng tài chính.
V nguyên t c thì ph ng pháp t l đòi h i ph i xác đ nh đ c các ng ng, các đ nh
m c đ nh n xét, đ đánh giá tình hình tài chính c a doanh nghi p, trên c s so sánh
các t l c a doanh nghi p v i t l tham chi u.
Trong phân tích tài chính c a doanh nghi p, các t l tài chính đ c phân thành
các nhóm t l v kh n ng thanh toán, nhóm t l v c c u v n và ngu n v n, nhóm
12
Thang Long University Library
t l v n ng l c ho t đ ng kinh doanh, nhóm t l v kh n ng sinh l i. M i nhóm t
l l i bao g m nhi u nhóm t l ph n ánh riêng l , t ng ho t đ ng c a b phân tài
chính, trong m i tr ng h p khác nhau, tu theo giác đ phân tích, ng i phân tích s
d ng nh ng nhóm ch tiêu khác nhau.
ph c v cho vi c phân tích hi u qu s d ng
v n, các ch s có nh h ng tác đ ng đ n ngu n v n th ng đ c các doanh nghi p
s d ng.
c. Ph ng pháp chi ti t ch tiêu nghiên c u.
Ph ng pháp chi ti t ch tiêu nghiên c u s t p trung nghiên c u các ch tiêu
ph n ánh ngu n v n c a doanh nghi p. Ph ng pháp này s giúp nhà qu n lý t p trung
đánh giá chính xác nh ng v n đ liên quan đ n v n trong vi c đánh giá tình hình kinh
doanh chung c a doanh nghi p.
ng th i nhà qu n lý có th có nh ng quy t đ nh k p
th i, sát th c v đ a bàn kinh doanh tr ng đi m, quy t đ nh m r ng hay thu h p th
tr ng nh h ng đ n ngu n v n c a doanh nghi p.
d. Ph ng pháp Dupont.
Ph ng pháp Dupont là ph
ng pháp phân tích d a trên m i quan h t
ng h
gi a các ch tiêu tài chính, t đó bi n đ i m t ch tiêu t ng h p thành m t hàm s c a
các bi n s . Hay nói cách khác, ph ng pháp dupont là ph n ánh m i liên h gi a các
ch tiêu tài chính (Nguy n V n Công – Giáo trình Phân tích kinh doanh, trang 35).
S d ng ph ng pháp Dupont trong phân tích không nh ng có th đánh giá hi u
qu s d ng v n m t cách sâu s c và toàn di n mà còn đánh giá đ y đ và khách quan
đ n nh ng nhân t nh h ng đ n hi u qu s d ng v n c a doanh nghi p. T đây,
nhà qu n lý có th d dàng h n trong vi c đ a ra các bi n pháp t m và xác th c nh m
t ng c ng công tác c i ti n t ch c qu n lý ngu n v n c a doanh nghi p, t o đi u
ki n cho s phát tri n lâu dài c a doanh nghi p.
1.2.5. N i dung phân tích hi u qu s d ng v n trong doanh nghi p.
Hi u qu s d ng v n c a doanh nghi p là ph n nh trình đ qu n lý s d ng
v n trong doanh nghi p. Vi c phân tích hi u qu s d ng v n là v n đ quan tr ng mà
doanh nghi p ph i đ c bi t quan tâm đ đ m b o ho t đ ng kinh doanh c a doanh
nghi p đ c ti n hành liên t c và có hi u qu . N i dung c a phân tích hi u qu s
d ng v n bao g m:
1.2.5.1. Phân tích tình hình bi n đ ng v n.
hi u rõ đ c th c tr ng qu n lý v n, tr c h t c n ph i tìm hi u v tình hình
bi n đ ng v n hay là s bi n đ ng c a t ng kho n m c c u thành lên t ng v n c a
doanh nghi p. Phân tích bi n đ ng v n c ng s d a trên cách phân lo i v n c a doanh
nghi p. S t ng gi m c a t ng kho n m c v n không ch ph n ánh các ngu n hình
thành lên t ng v n mà còn ph n ánh t tr ng v n c a t ng kho n m c, làm thay đ i c
c u v n c a doanh nghi p. C th h n, ta s xem xét s t ng gi m, m c đ chênh l ch
13
c a t ng b ph n c a v n l u đ ng và v n c đ nh theo t c đ luân chuy n, hay v n
ch s h u và n ph i tr theo ngu n hình thành.
B ng ph ng pháp so sánh, ta có th đánh giá khái quát đ c s thay đ i t ng
gi m c a các thành ph n c ng nh tình hình bi n đ ng chung v n c a doanh nghi p.
K t qu nghiên c u s là k t qu c a s so sánh v quy mô c a các kho n m c c u
thành c v s tuy t đ i và s t
v n c a doanh nghi p.
ng đ i t đó có th xác đ nh đ
c t tr ng trong t ng
- S bi n đ ng v s tuy t đ i c a m t kho n m c cho bi t m c chênh l ch tuy t
đ i v m c đ u t c a doanh nghi p vào b ph n đó. Qua đó đánh giá đ c ph n nào
s t ng tr ng hay suy gi m v quy mô ho t đ ng, xu h ng phát tri n c a doanh
nghi p. N u m c chênh l ch gi a các chu k là l n và t ng, đi u này đ ng ngh a v i
vi c doanh nghi p đang có xu h ng t p trung phát tri n cho kho n m c đó làm thay
đ i t tr ng c a b ph n đó trong t ng v n c a mình và ng c l i. Tr s tuy t đ i
đ
c xác đ nh nh sau:
M c bi n đ ng t ng
Giá tr kho n
Giá tr kho n
= m c hi n có k - m c hi n có
(+ ) hay gi m (-) b
ph n trong k
phân tích
k g c
- S bi n đ ng v s t ng đ i ph n ánh ph n tr m m c bi n đ ng c a k phân
tích so v i k g c:
M c bi n đ ng t l
b ph n trong k
M c bi n đ ng chênh l ch
kho n m c trong k
x 100
=
Giá tr c a b ph n hi n có
k g c
- S bi n đ ng v t tr ng trong v n c đ nh, v n l u đ ng hay v n ch s h u, n
ph i tr chính là s thay đ i c a các kho n m c n m trong lo i v n t ng ng (theo
các phân lo i). T tr ng v n đ c xác đ nh:
S bi n đ ng v t
T tr ng kho n
T tr ng kho n
tr ng c a kho n m c
m c chi m trong
m c chi m trong
=
chi m trong t ng s
t ng v n t ng ng
t ng v n t ng
v n t ng ng trong k
k phân tích
ng k g c
- T tr ng các kho n m c trong m i lo i v n t
ph n đó và t ng s v n t ng ng hi n có k đó:
T tr ng kho n m c
chi m trong t ng s
v n t ng ng trong
t ng k
=
ng ng s là ph n tr m gi a b
Giá tr kho n m c
hi n có trong k
Giá tr c a t ng v n t ng
ng hi n có trong k
x 100
1.2.5.2. Phân tích c c u v n.
Phân tích c c u v n n m trong nhóm phân tích c u trúc tài chính c a doanh
nghi p. Phân tích c c u v n không ch d ng l i vi c ph n ánh s bi n đ ng c a
t ng b ph n trong t ng s v n mà còn ph n ánh t tr ng c a t ng lo i v n c ng nh
14
Thang Long University Library
xu h
ng bi n đ ng c a chúng theo th i gian đ th y đ
c m c đ h p lỦ và an toàn
tài chính c a doanh nghi p.
Nh m nâng cao hi u qu phân tích, khi phân tích có th s d ng b ng sau:
B ng 1.1. B ngăphơnătíchăc c u v n c a doanh nghi p.
N Mă2011
CH ăTIểU
S ăTI N
%
N Mă2012
S ăTI N
%
N Mă2013
S ăTI N
%
T NGăV N
V NăC ă
NH
V NăL Uă
NG
N ăPH IăTR
VCSH
(Ngu n: Phòng tài chính k toán)
Qua b ng phân tích trên, n u xét v đ n v c u thành lên t ng v n, ta s đánh giá
đ c n ng l c tài chính m
nghi p. N u ngu n v n ch
nghi p có đ kh n ng t
nghi p đ i v i các kho n n
c đ đ c l p tài chính m c đ v m t tài chính c a doanh
s h u chi m t tr ng cao trong t ng s ngu n v n, doanh
đ m b o v m t tài chính và m c đ đ c l p c a doanh
là cao và ng c l i. Bên c nh đó, c ng s n m đ c tr s
và s bi n đ ng c a các ch tiêu: h s tài tr , h s n so v i v n ch s h u, h s n
so v i t ng ngu n v n. T đây, nhà qu n tr có th đ a ra nh ng quy t đ nh qu n lỦ
chi n l c, c n nh c vi c s d ng đòn b y tài chính b ng vi c gia t ng v n vay hay
t ng c ng đ ch c ch n tài chính c a doanh nghi p.
M t khác, n u d a vào t tr ng c c u v n theo s luân chuy n c a v n, doanh
nghi p có th đ a đ c m c đ h p lỦ t các ngu n tài tr đ u t tài chính c a mình,
đ u t vào tài s n dài h n hay ng n h n, vào th i đi m nào là thích h p nh t, c ng nh
ch a thích h p c a doanh nghi p. T đó, có th luân chuy n các ngu n tài tr t ch
ch a h p lỦ sang ch h p lỦ phù h p v i đi u ki n s n xu t kinh doanh c a doanh
nghi p làm cho ngu n tài tr đ
c s d ng t i u nh t.
1.2.5.3. Chi n ệ c qu n lý v n trong doanh nghi p.
Vi c l a ch n nh ng chi n l c qu n lỦ v n trong doanh nghi p t c là vi c s
d ng các ngu n tài tr trong s n xu t kinh doanh c a m i doanh nghi p đó. Mu n có
đ c hi u qu s d ng v n, các doanh nghi p ph i luôn có nh ng t duy và chi n l c
thích ng và h p lỦ đ ngu n v n c ng nh các ngu n tài tr đ c s d ng m t cách
hi u qu nh t. Vi c l a ch n các ngu n tài tr v a ph i đ m b o s an toàn tài chính
cho doanh nghi p và v a ph i đ m b o t i thi u chi phí cho các ngu n tài tr đó. Có 3
chi n l
l
c qu n lỦ v n mà các doanh nghi p th
c qu n lỦ ngu n v n. Nh ng đ đ t đ
ng s d ng trong l a ch n chi n
c hi u qu t t nh t, không ph i lúc nào m t
15
