SKKN vận dụng phương pháp dạy học nêu vấn đề trong dạng bài diễn biến lịch sử

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO ĐỒNG NAI
TRƯỜNG THPT XUÂN THỌ


Mã số:…………………
(Do HĐKH Sở GD - ĐT ghi)

……………………………………..

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
“VẬN DỤNG PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC
NÊU VẤN ĐỀ TRONG DẠNG BÀI
DIỄN BIẾN LỊCH SỬ”

Người thực hiện: Trần Minh Vương
Tổ chuyên môn: Sử - Địa - GDCD
Lĩnh vực nghiên cứu:
- Quản lí giáo dục:
- Phương pháp dạy học bộ môn:
- Phương pháp giáo dục:
- Lĩnh vực khác:...............................

Có đính kèm:

Mô hình

Phần mềm

Phim ảnh

Năm học: 2011 - 2012

Hiện vật khác


Trường THPT Xuân Thọ

Vận dụng phương pháp dạy học nêu vấn đề trong dạng bài diễn biến…

SƠ LƯỢC LÝ LỊCH KHOA HỌC
I. THÔNG TIN CHUNG VỀ CÁ NHÂN
- Họ và tên: Trần Minh Vương
- Ngày, tháng, năm sinh: 15.09.1985
- Giới tính: Nam
- Địa chỉ: Ấp Phượng Vỹ - Suối Cao – Xuân lộc – Đồng Nai
- Điện thoại: 0988 175 882
- Email:
- Chức vụ: Giáo viên
- Đơn vị công tác: Trường THPT Xuân Thọ
II. TRÌNH ĐỘ ĐÀO TẠO
- Học vị cao nhất: Cử nhân
- Năm nhận bằng: 2007
- Chuyên ngành đào tạo: Sư phạm Lịch sử
III. KINH NGHIỆM KHOA HỌC
- Lĩnh vực chuyên môn có kinh nghiệm: Dạy học môn Lịch sử
- Số năm có kinh nghiệm: 4 năm
- Sáng kiến kinh nghiệm đã có trong thời gian gần đây: Chưa thực hiện

Trang 2

Người thực hiện: Trần Minh Vương

Trường THPT Xuân Thọ

Vận dụng phương pháp dạy học nêu vấn đề trong dạng bài diễn biến…

MỤC LỤC
Mục lục........................................................................................................................Trang 2
Lời giới thiệu........................................................................................................................... 3
MỞ ĐẦU................................................................................................................................. 4
1. Lý do chọn đề tài.............................................................................................................4
2. Những thuận lợi và khó khăn khi thực hiệnđề tài........................................................4
2.1 Thuận lợi.....................................................................................................................4
2.2 Khó khăn..................................................................................................................... 5
3. Mục tiêu...........................................................................................................................5
4. Nhiệm vụ.......................................................................................................................... 5
5. Phạm vi nghiên cứu.........................................................................................................5
NỘI DUNG............................................................................................................................. 6
1. Cơ sở lý luận....................................................................................................................6
2. Cơ sở thực tiễn................................................................................................................. 6
3. Thực trạng dạy – học bộ môn lịch sử tạo trường THPT Xuân Thọ............................6
3.1 Ưu điểm....................................................................................................................... 6
3.2 Hạn chế........................................................................................................................ 7
4. Giải pháp thực hiện việc vận dụng phương pháp dạy học nêu vấn đề trong dạng bài
diễn biến lịch sử...................................................................................................................... 7
4.1 Xác định tình huống có vấn đề trong diễn biến lịch sử............................................7
4.1.1 Tình huống mâu thuẫn.........................................................................................8
4.1.2 Tình huống giả định – tình huống nhập vai........................................................9
4.2 Những yêu cầu cần thiết khi vận dụng phương pháp dạy học nêu vấn đề...........10
4.3 Quy trình dạy học nêu vấn đề..................................................................................11

4.4 Ví dụ cụ thể...............................................................................................................11
5. Kết quả đạt được sau khi áp dụng đề tài (sáng kiến kinh nghiệm)...........................13
6. Bài học kinh nghiệm......................................................................................................13
KẾT LUẬN........................................................................................................................... 15
1. Kết luận.......................................................................................................................... 15
2. Một số kiến nghị............................................................................................................15
Tài liệu tham khảo...............................................................................................................17

Trang 3

Người thực hiện: Trần Minh Vương


Trường THPT Xuân Thọ

Vận dụng phương pháp dạy học nêu vấn đề trong dạng bài diễn biến…

LỜI GIỚI THIỆU
Lịch sử là môn học cung cấp cho học sinh những kiến thức phổ thông, cơ bản nhất, cần
thiết về lịch sử xã hội loài người, giúp cho học sinh có thể hệ thống hóa, khái quát hoá những
hiểu biết căn bản nhất về lịch sử, đồng thời qua những bài học lịch sử, người giáo viên bên
cạnh việc truyền đạt những kiến thức sử học cho học sinh thì phải giáo dục tư tưởng tình cảm
đúng đắn, rèn luyện cho học sinh những kĩ năng cần thiết trong cuộc sống…
Môn lịch sử có nhiều khả năng bồi dưỡng tư duy (khắc hoạ biểu tượng lịch sử, hình
thành khái niệm lịch sử, hệ thống hoá các sự kiện lịch sử…) rèn luện cho học sinh những kĩ
năng có thể áp dụng trong cuộc sống.
Cùng với các môn học khác, bộ môn lịch sử trong trường THPT góp phần bồi dưỡng
cho học sinh ý thức, trách nhiệm, tự giác tìm hiểu, khám phá khoa học; giáo dục lòng tự hào
dân tộc, tình yêu thiên nhiên, con người, tình yêu quê hương đất nước.
Vì vậy, có thể nói môn lịch sử là một bộ môn không thể thiếu trong các trường THPT.

Tuy nhiên hiện nay việc dạy-học bộ môn lịch sử đang gặp nhiều vấn đề nan giải. Vậy làm thế
nào để tiết học lịch sử trở nên thú vị? Học sinh hứng thú tìm hiểu, khám phá, giáo viên hăng
say, nhiệt tình truyền đạt kiến thức? Sau thời gian giảng dạy, mặc dù mới được một thời gian
ngắn nhưng suốt thời gian giảng dạy, tiếp xúc với nhiều học sinh khác nhau và được sự chỉ bảo
giúp đỡ của các thầy cô đồng nghiệp đi trước, tôi cũng đúc kết cho mình một vài kinh nghiệm
trong giảng dạy bộ môn lịch sử trong trường phổ thông theo hướng tích cực hơn. Trên cơ sở
nghiên cứu các tài liệu có liên quan và qua kinh nghiệm thực tế bản thân tôi mạnh dạn một đề
xuất một yếu tố có thể tạo được hứng thú học tập lịch sử cho học sinh THPT đó là “Vận dụng
phương pháp dạy học nêu vấn đề trong dạng bài diễn biến lịch sử”.
Trong quá trình thực hiện đề tài sáng kiến kinh nghiệm của mình, tôi không tránh khỏi
những thiếu sót, mong được sự đóng góp từ quý thầy cô đồng nghiệp và tập thể sư phạm nhà
trường.
Tôi chân thành cám ơn!

Trang 4

Người thực hiện: Trần Minh Vương


Trường THPT Xuân Thọ

Vận dụng phương pháp dạy học nêu vấn đề trong dạng bài diễn biến…

MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Để nâng cao chất lượng dạy học phù hợp với mục tiêu mới của giáo dục hiện nay,một
yêu cầu được đặt ra cho đội ngũ giáo viên là phải đổi mới phương pháp dạy học, chuyển đổi từ
phương thức lấy giáo viên làm trung tâm sang hướng lấy học sinh làm trung tâm.
Bộ môn lịch sử ở trường THPT cũng phải đáp ứng yêu cầu đó. Đổi mới phương pháp dạy
học trong bộ môn lịch sử thực chất là giải quyết vấn đề: làm thế nào để phát huy tính tích cực,

chủ động tìm hiểu kiến thức lịch sử của học sinh? Muốn kĩ năng học tập bộ môn của học sinh
hình thành và phát triển, giáo viên cần đặt cho học sinh trước tình huống có vấn đề một cách
sinh động, lý thú nhằm kích thích sự tìm tòi, sang tạo của học sinh trong học tập lịch sử. đây là
kiểu dạy học nêu vấn đề, nó có thể đáp ứng được phần nào yêu cầu của giáo dục hiện tại.
Người thầy giữ vai trò là người hướng dẫn, học sinh hoàn toàn chủ động, tự giác trong
việc học tập. Với một bài soạn được thiết kế theo nhiều tình huống khác nhau xoay quanh một
vài đơn vị kiến thức, giáo viên sẽ điều khiển toàn bộ quá trình, diễn biến tiết học, lôi cuốn học
sinh tham gia tích cực vào việc tự tìm hiểu và chiếm lĩnh kiến thức, đồng thời cũng tự chịu
trách nhiệm, tự đánh giá về những kết quả thu được của bản thân.
Đây là phương pháp được vận dụng nhiều không chỉ riêng bộ môn lịch sử mà còn trong
các môn học khác. Nhưng trong thực tế giảng dạy, giáo viên lại gặp phải nhiều khó khăn khi
vận dụng kiểu dạy học này:
- Thứ nhất, đâu là tình huống có vấn đề cần đưa ra giải quyết trong bài học?
- Thứ hai, dạng bài diễn biến lịch sử có thể vận dụng được kiểu dạy học này không?
Bởi lịch sử là những sự kiện, hiện tượng đã xảy ra trong quá khứ, nên khi dạy diễn biến
lịch sử, giáo viên phải dung phương pháp tường thuật, kể chuyện để tái hiện lại lịch sử theo
một trình tự thời gian xảy ra các sự kiện một cách liền mạch; như vậy việc dừng lại, ngắt
quãng diễn biến để nêu vấn đề có làm giảm sút sự hứng thú của học sinh và hiệu quả của tiết
học hay không?
Trên cơ sở nghiên cứu lý luận đổi mới phương pháp dạy học và kinh nghiệm của bản
thân trong thực tế giảng dạy, tôi mạnh dãn được góp một phần nhỏ vào việc đổi mới phương
pháp dạy – học lịch sử ở trường THPT với sang kiến “Vận dụng phương pháp dạy học nêu
vấn đề trong dạng bài diễn biến lịch sử”.
2. Những thuận lợi và khó khăn khi thực hiện đề tài
2.1 Thuận lợi
Với kiến thức bộ môn của mình cũng như kinh nghiệm của 5 năm giảng dạy bộ môn lịch
sử ở trường THPT, tôi đã tương đối nắm vững kiến thức của chương trình dạy học bộ môn,
trên cơ sở đó, nhận định được đâu là những kiến thức trọng tâm, cơ bản của từng bài học để từ
đó rút ra được những vấn đề có tính gợi mở nhưng không kém phần thú vị để kích thích khả
năng tự tìm tòi, chiếm lĩnh kiến thức của học sinh.

Trang 5

Người thực hiện: Trần Minh Vương


Trường THPT Xuân Thọ

Vận dụng phương pháp dạy học nêu vấn đề trong dạng bài diễn biến…

Đa số học sinh tích cực trong học tập, chịu khó tìm hiểu, khám phá lịch sử nên cũng rất
hứng thú để tự mình giải đáp được những thắc mắc về một vấn đề lịch sử nào đó.
Hiện nay, phương tiện thong tin rất gần, nhất là Internet, học sinh sẽ dễ dàng tiếp cận với
những kiến thức lịch sử thời quá khứ cũng như quá trình gắn kết giữa quá khứ - hiện tại –
tương lai của bộ môn lịch sử.
2.2 Khó khăn
Do xu hướng phát triển của xã hội hiện nay, đa phần học sinh, kể cả có những bậc phụ
huynh luôn xem môn lịch sử là một môn phụ nên ít quan tâm đến.
Về khách quan mà nói, tình hình học sinh chưa có sự đồng bộ, tỷ lệ học sinh yếu kém
còn tương đối nhiều, khả năng tư duy, sang tạo của học sinh còn rất hạn chế.
3. Mục tiêu
Bằng việc áp dụng phương pháp dạy học nêu vấn đề vào trong quá trình dạy – học bộ
môn lịch sử, giáo viên dẫn dắt học sinh học tập một cách tích cực, chủ động, áang tạo, nắm
vững những kiến thức cơ bản, từ đó xoá dần cái tâm lý chán nản khi học lịch sử, học sinh
không còn cảm thấy lịch sử là một môn học quá khô khan, “khó nuốt”, không còn mơ hồ về
kiến thức lịch sử. Đó là cơ sở giúp người học có sự tò mò, hứng thú để tìm hiểu học tập lịch
sử.
Giúp giáo viên nhận thấy được tầm quan trọng của việc vận dụng hợp lý, linh hoạt các
phương pháp dạy học vào trong bài lịch sử nói chung và phương pháp “dạy học nêu vấn đề”
nói riêng.
4. Nhiệm vụ

Nghiên cứu, tìm hiểu và áp dụng hợp lý phương pháp “dạy học nêu vấn đề trong dạng bài
diễn biến lịch sử” để có thể tạo được hứng thú học tập cho học sinh, từ đó giúp các em tự khám
phá ra những kiến thức lịch sử cần thiết, quan trọng, cơ bản nhất góp phần nâng cao chất lượng
dạy và học môn lịch sử ở trường THPT, đáp ứng được yêu cầu đổi mới của giáo dục hiện nay.
5. Phạm vi nghiên cứu
Với thời gian có hạn, sáng kiến “vận dụng phương pháp dạy học nêu vấn đề trong dạng
bài diễn biến lịch sử” của tôi có giới hạn trong phạm vi là một số bài học lịch sử thuộc chương
trình lịch sử lớp 10 – cơ bản.

Trang 6

Người thực hiện: Trần Minh Vương


Trường THPT Xuân Thọ

Vận dụng phương pháp dạy học nêu vấn đề trong dạng bài diễn biến…

NỘI DUNG
1. Cơ sở lý luận
Dạy học nêu vấn đề vốn dĩ không phải là một đề tài quá mới mẻ đối với giáo viên.
Phương pháp này đã được đề cập đến trong nhiều tài liệu:
- “Đổi mới phương pháp dạy học ở trường trung học môn văn, lịch sử, địa lý, giáo dục
công dân, ngoại ngữ” (tài liệu tham khảo cho giáo viên) của PGS – TS Trần Kiều (chủ biên) –
viện khoa học giáo dục – 1977. Nhưng tài liệu chỉ trình bày ở dạng lý luận chung và định
hướng mục đích, nên khi vận dụng vào thực tế thì giáo viên còn gặp nhiều lung túng và khó
khăn.
- “Phương pháp dạy học lịch sử” của Phan Ngọc Liên (chủ biên) – NXB Giáo dục – 2003
cũng đã đề cập rất cụ thể đến phương pháp dạy học nêu vấn đề.
Trên những cơ sở đã có và kinh nghiệm giảng dạy bộ môn của cá nhân, tôi mạnh dạn đề

xuất sáng kiến “vận dụng phương pháp dạy học nêu vấn đề trong dạng bài diễn biến lịch sử”
(thực nghiệm trong các bài học lịch sử thuộc chương trình lịch sử lớp 10 – cơ bản).
2. Cơ sở thực tiễn
Lịch sử là những sự kiện, hiện tượng đã lùi xa trong quá khứ, để dạy dạng bài diễn biến
lịch sử thường dùng phương pháp diễn giải, tường thuật diễn biến lịch sử và đặt những kết luận
có sẵn. Phương pháp dạy học này đã làm cho học sinh tiếp nhận tri thức dưới dạng một truyện
kể lịch sử nên chỉ nhận thức được những hiện tượng bên ngoài một cách phiếm diện, hời hợt,
chủ quan. Với học sinh, lịch sử kháng chiến chống ngoại xâm của dân tộc là sự lập lại đơn
thuần của các đơn vị kiến thức: địch mạnh – ta yếu, ta thắng – địch thua mà không thấy được
tính chất ác liệt của từng cuộc kháng chiến bởi quân thù không giống nhau trong từng giai
đoạn lịch sử, lúc nào chúng cũng hung bạo, đông đảo, mạnh hơn ta gấp nhiều lần và đều có dã
tâm xâm chiếm nước ta. Với phương pháp dạy học một chiều: thầy nói – trò nghe, thầy đọc –
trò chép, giáo viên đã dẫn học sinh đến cách học tương ứng: học thuộc long nội dung ghi trong
sách giáo khoa hoặc vở là đủ, các em chỉ cần có trí nhớ tốt để ghi nhớ các sự kiện đã học
không cần nắm bắt bản chất và quy luật lịch sử.
Để khắc phục tình trạng xem nhẹ lịch sử, nắm bắt bản chất sự kiện, hiểu các quy luật lịch
sử tạo ra những cảm xúc, thái độ học tập lịch sử đúng đắn và sử dụng các kiến thức lý luận đã
học để tự mình phân tích các hiện tượng xã hội của quá khứ và hiện tại, tôi đã vận dụng kiểu
dạy học nêu vấn đề vào giảng dạy dạng bài diễn biến lịch sử để đặt các em vào trong một hoàn
cảnh lịch sử cụ thể, vào vị trí của một nhân vật lịch sử cụ thể, một tình huống lịch sử cụ thể để
các em vận dụng khả năng tư duy của mình giải quyết những tình huống có vấn đề, góp phần
tạo dựng lại đúng bản chất bức tranh lịch sử thế giới và dân tộc.
3. Thực trạng dạy – học lịch sử ở trường THPT Xuân Thọ
3.1 Ưu điểm
a. Về phía giáo viên
Trang 7

Người thực hiện: Trần Minh Vương

Trường THPT Xuân Thọ

Vận dụng phương pháp dạy học nêu vấn đề trong dạng bài diễn biến…

- Cả 4 giáo viên giảng dạy lịch sử đều còn rất trẻ, nhiệt tình và tâm huyết trong việc
truyền đạt kiến thức lịch sử cho học sinh.
- Các giáo viên đều cố gắng tìm tòi và học hỏi kinh nghiệm trong việc đổi mới phương
pháp dạy học, phát huy tính tích cực của học sinh trong việc học tập lịch sử.
- Trong quá trình giảng dạy, giáo viên cố gắng kết hợp tốt, hợp lý những phương pháp
dạy học mới theo hướng tích cực giúp học sinh chủ động tiếp thu kiến thức…
b. Về phía học sinh
- Đa số học sinh chú ý nghe giảng, chịu khó tiếp thu bài mới, cố gắng trả lời những câu
hỏi mà giáo viên đưa ra.
- Học sinh tham gia tích cực những tiết thảo luận nhóm, cố gắng nắm vững kiến thức
được những kiến thức trọng tâm, cơ bản của bài học.
3.2 Hạn chế
a. Về phía giáo viên
- Xét ở một góc độ nào đó, việc thay đổi phương pháp dạy học của giáo viên vẫn chưa
hoàn toàn phát huy được tính tích cực của học sinh.
- Giáo viên chịu áp lực về thành tích môn học, từ đó luôn suy nghĩ phải bắt buộc học sinh
học sử, thuộc sử một cách cứng nhắc, giáo khoa, không tạo được hứng thú học tập cho học
sinh.
- Cả 4 giáo viên còn rất trẻ nên knih nghiệm giảng dạy chưa nhiều, nhiều tình huống sư
phạm không xử lý hợp lý khiến học sinh càng lúc càng cảm thấy chán học sử, căng thẳng khi
học tiết sử…
b. Về phía học sinh
- Ngay từ khi mới vào lớp 10 nhưng các em đã sớm định hướng con đường học vấn của
mình, các em luôn xem bộ môn lịch sử là một môn phụ nên không thật sự chịu tìm hiểu, học
tập một cách nghiêm túc.
- Học sinh yếu kém đạt tỷ lệ tương đối cao nên chỉ có khả năng trả lời các câu hỏi của

giáo viên như đọc lại bài trong sách giáo khoa, khả năng tư duy của các em còn rất hạn chế.
- Đa số học sinh luôn áp đặt cho mình một suy nghĩ rằng sử là một môn học quá dài
dòng, khô khan và khó nhớ, khó thuộc nên không mấy hứng thú tìm hiểu.
4. Giải pháp thực hiện việc vận dụng phương pháp dạy học nêu vấn đề trong dạng bài
diễn biến lịch sử.
4.1 Xác định những tình huống có vấn đề trong diễn biến lịch sử
Phương pháp dạy học lịch sử tốt cần phải chú ý phát huy tính độc lập, sang tạo của học
sinh (kiên quyết chống việc học nhồi nhét, học vẹt, học tủ) để các em có thể ứng phó với mọi
tình huống và tự giải quyết các vấn đề được đặt ra. Người giáo viên không chỉ có nhiệm vụ
truyền thụ những kết luận có sẵn mà nêu ra quá trình học tập có vấn đề theo mô hình sau:

Trang 8

Người thực hiện: Trần Minh Vương


Trường THPT Xuân Thọ

Vận dụng phương pháp dạy học nêu vấn đề trong dạng bài diễn biến…

THÔNG TIN NHỮNG KIẾN THỨC ĐÃ BIẾT

VẤN ĐỀ CHƯA BIẾT

TÌM CÁC ĐIỀU KIỆN ĐỂ GIẢI QUYẾT

TIẾN HÀNH GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ

Tình huống có vấn đề chính là sự mâu thuẫn giữa những tri thức đã biết với những tri
thức chưa biết, mâu thuẫn này chỉ có thể giải quyết được nhờ vào những sang tạo tư duy logic

của học sinh. Trong mỗi chương, bài, đề mục đều ẩn chứa các tình huống có vấn đề, bản thân
vấn đề bao gồm vấn đề lớn, trung bình và nhỏ, vấn đề phức tạp hay đơn giản. Việc xác định
được các tình huống có vấn đề trong bài dạy giữ vai trò quyết định sự thành công của giáo viên
khi thực hiện kiểu dạy học nêu vấn đề.
Các tình huống có vấn đề trong dạng bài diễn biến lịch sử thường gặp là:
4.1.1 Tình huống mâu thuẫn
* Là tình huống giáo viên đưa ra hai vấn đề có chứa đựng sự mâu thuẫn với nhau, dưới
sự hướng dẫn của giáo viên học sinh sẽ từng bước giải quyết mâu thuẫn này và qua đó các em
sẽ thấy rõ bản chất của vấn đề, nắm vững kiến thức.
Ví dụ: Bài 38: Quốc tế thứ nhất và công xã Pari 1871: Phong trào đấu tranh của giai cấp
công nhân Pháp ngày càng phát triển mạnh mẽ làm cho mâu thuẫn giữa tư sản với vô sản ngày
càng quyết liệt, để giải quyết tình huống này tư sản Pháp đã gây chiến tấn công xâm lược nước
Đức.
Tình huống có vấn đề được đặt ra ở đây là: Vì sao lại tạo ra một mâu thuẫn mới để giải
quyết một mâu thuẫn đã có? (mâu thuẫn mới tạo ra là mâu thuẫn giữa Pháp và Đức, mâu thuẫn
vốn có là mâu thuẫn giữa tư sản với vô sản Pháp).
- Hướng giải quyết vấn đề: cuộc chiến tranh Pháp – Đức sẽ làm kinh tế Pháp suy yếu, đời
sống nhân dân khó khăn, phong trào công nhân suy yếu tạo điều kiện thuận lợi cho tư sản Pháp
đàn áp, dập tắt phong trào công nhân trong nước. Dùng mâu thuẫn dân tộc để giải quyết mâu
thuẫn giai cấp, hy sinh quyền lợi dân tộc để bảo vệ quyền lợi giai cấp, biện pháp giải quyết này
đã thể hiện rõ bản chất phản động của giai cấp tư sản càng làm cho mâu thuẫn giai cấp trở nên
sâu sắc hơn.
* Tình huống có vấn đề thường gặp trong dạng bài diễn biến lịch sử còn là sự mâu thuẫn
giữa tương quan lực lượng và kết quả của các cuộc chiến. Giải quyết mâu thuẫn này, học sinh
sẽ hiểu rõ được bản chất sự kiện lịch sử, tài năng của các anh hung dân tộc, vai trò của người
chỉ huy trong cuộc kháng chiến.
Ví dụ 1: Bài 19: Những cuộc kháng chiến chống ngoại xâm thế kỷ X – XV. Ở mục II –
các cuộc kháng chiến chống Mông – Nguyên thế kỷ XIII.
Trang 9

Người thực hiện: Trần Minh Vương


Trường THPT Xuân Thọ

Vận dụng phương pháp dạy học nêu vấn đề trong dạng bài diễn biến…

- Vấn đề được đặt ra là: Vì sao vào thế kỷ XIII, đế quốc Mông – Nguyên, một đế quốc
mạnh nhất thế giới thống trị nhiều nước châu Âu, châu Á nhưng ba lần sang xâm lược Đại Việt
đều bị thất bại?
- Giải quyết vấn đề: Cho học sinh tìm những mặt mạnh, mặt yếu của quân Mông Cổ, tìm
cách hạn chế những mặt mạnh của địch và tìm cách tấn công vào những điểm yếu của giặc như
đánh lâu dài, thực hiện “vườn không nhà trống” làm cho địch thiếu lương thực phải rút quân…
Ví dụ 2: Bài 23: Phong trào Tây Sơn. Trong mục II – Những cuộc kháng chiến cuối thế
kỷ XVIII.
- Vấn đề được đặt ra là: nhà Thanh bên Trung Quốc là một triều đại phong kiến cực thịnh
đem 29 vạn quân sang xâm lược Đại Việt là nước nhỏ nhưng lại bị thất bại.
- Hướng giải quyết vấn đề: Quang Trung đã chọn đúng thời cơ thuận lợi, đánh bất ngờ,
đồng loạt nhanh chóng nên chỉ trong vòng 5 ngày, dù lực lượng rất mạnh 29 vạn quân Thanh
đã trở tay không kịp, thất bại một cách nhanh chóng.
Cách giải quyết mâu thuẫn trong tình huống này là sự thay đổi tương quan thế và lực của
đôi bên. Người chỉ huy đã huy động sức lực toàn dân làm thay đổi tương quan về lực, biết
đánh giá đúng quân giặc để đề ra kế hoạch đúng đắn thích hợp, kẻ thù ở mỗi giai đoạn lịch sử
khác nhau nên đường lối chỉ huy cũng khác nhau không rập khuôn máy móc thể hiện tài năng
quân sự của từng người: + Lý Thường Kiệt với cách chủ động tiến công để tự vệ.
+Trần Hưng Đạo với cách đánh lâu dài, “vườn không nhà trống”.
+Quang Trung đánh bí mật, thần tốc , bất ngờ.
4.1.2 Tình huống giả định – tình huống nhập vai
Tình huống có vấn đề trong lịch sử còn xuất hiện khi giáo viên đặt học sinh vào vị trí
người trực tiếp tham gia trận đánh, giữ vai trò người chỉ huy. Được đặt vào vị trí của người chỉ

huy, trên cơ sở các sử liệu được giáo viên cung cấp: thời gian, không gian, địa hình, đặc điểm
tình hình quân giặc...các em tự lập ra các giả thuyết, suy nghĩ, phán đoán để đưa ra một
phương án, một kế hoạch đối phó để xử lý các thông tin được giáo viên cung cấp. Có như thế
mới tạo ra sự hứng thú, tích cực trong học sinh và các em đã tự tạo ra cho mình những hình
ảnh lịch sử cụ thể, tự mình khám phá ra bản chất, quy luật, xu hướng vận động...của các sự
kiện hiện tượng, tự mình đánh giá chúng chứ không phải là ghi nhớ những điều đó từ sự trình
bày của giáo viên nên sẽ nhớ lâu, hiểu kĩ sự kiện lịch sử hơn.
Ví dụ 1: Bài 19: Những cuộc kháng chiến chống ngoại xâm thế kỷ X – XV. Mục IV –
Cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Minh. Khởi nghĩa Lam Sơn, khi dạy về khởi nghĩa
Lam Sơn.
- Vấn đề được đặt ra là: Khi 15 vạn viện binh của Liễu Thăng sang hỗ trợ cho quân của
Vương Thông đang cố thủ ở thành Đông Quan, theo em ta phải đối phó như thế nào?
- Giải quyết vấn đề:
+ Để học sinh thảo luận, được tự do trình bày những ý kiến riêng của mình.
+ Tranh luận tự do dân chủ.

Trang 10

Người thực hiện: Trần Minh Vương


Trường THPT Xuân Thọ

Vận dụng phương pháp dạy học nêu vấn đề trong dạng bài diễn biến…

- Câu trả lời của học sinh sẽ có nhiều ý kiến khác nhau, có thể đúng hoặc sai nhưng điều
có ý nghĩa tăng cường tính tích cực tự lực xây dựng kiến thức .Vì nội dung trả lời không có
sách giáo khoa mà buộc học sinh phải tư duy dưới nhiều góc độ dễ, khó đã làm cho các em
hứng thú say mê tham gia vào tiết học.
- Chứng minh thực nghiệm để khẳng định hay bác bỏ các dự đoán đã đưa ra:

+ Trường hợp 1: Tập trung lực lượng đánh quân cố thủ trong thành trước thì địch sẽ cố
thủ, địch cố thủ ta không chiếm được thành cuộc chiến kéo dài, quân lính mệt mỏi tinh thần
chán nản lúc đó viện binh giặc lại kéo đến nơi bao vây tấn công ta quân trong thành mở cổng
đánh ra quân ta rơi vào tình thế khó khăn sẽ thất bại.
+ Trường hợp 2: Bao vây thành, tập trung lực lượng đánh viện binh. Viện binh từ xa đến
không người làm nội ứng, không quen địa hình, quân lính mệt mỏi lại bị ta phục kích sẽ thất
bại nhanh chóng. Viện binh bị đánh tan, quân trong thành không đánh nhưng mất tinh thần tất
sẽ đầu hàng. Như vậy đánh một trận mà thắng hai trận.
4.2 Những yêu cầu cần thiết khi vận dụng phương pháp dạy học nêu vấn đề
Xác định kiến thức cơ bản của từng chương, từng bài học để thầy và trò tập trung thì giờ
và trí tuệ vào đó nhằm giải quyết được mâu thuẫn hiện nay của chương trình là: Nội dung tài
liệu học tập không tương ứng với thời gian học tập của học sinh. Khi xây dựng chương trình tri
thức đã được lựa chọn cho phù hợp với đặc điểm tâm lý lứa tuổi của học sinh ở mức độ chung
nhất, nên trong quá trình giảng dạy, giáo viên trên cơ sở hiểu rõ trình độ nhận thức của các em
biết rõ các em đã có cái gì, cần có cáigì để lựa chọn những kiến thức cơ bản phù hợp vớinhững
đối tượng cụ thể, trong những tình huống sư phạm cụ thể.
Xác định và nắm vững những vấn đề sẽ giao cho học sinh giải quyết. Những vấn đề
tương ứng với những tri thức khoa học nào cần được truyền đạt? Vấn đề khi đưa ra phải có
một phần kiến thức học sinh đã biết và một phần chưa biết phải thông qua họat động tư duy
của học sinh vấn đề mới được giải quyết chứ không phải tìm thấy câu trả lời từ trong sách giáo
khoa hay sách tham khảo. Khi nêu một sự kiện lịch sử làm nảy sinh vấn đề cần giải quyết cần
nêu rõ hoàn cảnh, thời gian, không gian ra đời, phát triển của sự kiện.
Xây dựng câu hỏi nêu tình huống có vấn đề: đây là phương tiện quan trọng để giáo viên
định hướng hoạt động nhận thức của học sinh trong quá trình tổ chức tình huống dạy học.Vấn
đề có sẵn trong các đơn vị bài học nhưng để chuyển từ vấn đề trở thành tình huống có vấn đề
phải có câu hỏi có vấn đề, nhờ vào câu hỏi mà giáo viên sẽ đưa học sinh vào các tình huống có
vấn đề cần được giải quyết đã nêu ở mục 1. Hệ thống câu hỏi bao gồm các câu hỏi cơ bản và
3đến 5 câu hỏi dẫn dắt, trong trường hợp này giáo viên đặt câu hỏi để học sinh huy động
những kiến thức cần thiết đã thu nhận được trong quá trình học tập, trong hoạt động thực tiễn
(quan sát, nhận xét...) để so sánh, để đối chiếu các sự kiện lịch sử bằng suy đoán lôgich và tự

tìm ra câu trả lời cho vấn đề đặt ra. Trao đổi tìm tòi phát hiện bao gồm một chuỗi các câu hỏi
lần lượt tìm hiểu những vấn đề nhỏ, bộ phận liên quan với nhau, hợp thành vấn đề lớn cơ
bản.Việc giải quyết các câu hỏi nhỏ có tính chất gợi ý, bổ trợ sẽ dẫn đến giải quyết vấn đề
chính.
Trang 11

Người thực hiện: Trần Minh Vương


Trường THPT Xuân Thọ

Vận dụng phương pháp dạy học nêu vấn đề trong dạng bài diễn biến…

Nghiên cứu những phương án giải quyết vấn đề, xác định những khó khăn, về trình độ tư
duy, vốn kiến thức của học sinh để dự kiến khả năng học sinh sẽ giải quyết vấn đề được giao
đến đâu và dẫn dắt học sinh giải quyết vấn đề phù hợp với năng lực, trình độ học sinh. Có thể
hướng dẫn học sinh giải quyết vấn đề bằng cách nêu những bản chất cơ bản đặc trưng của sự
kiện và so sánh với các sự kiện khác hoặc nêu các mặt đối lập, những mâu thuẫn trong sự kiện,
quy luật phát triển của sự kiện, liên hệ thực tế...
Đầu tư thích hợp cho nội dung của phần củng cố, dặn dò bài mới của tiết học. Để giải
quyết một tình huống có vấn đề trong lớp học, học sinh sẽ vận dụng những hiểu biết của mình,
những kiến thức liên quan nằm trong bàicũ nên giáo viên phải có hệ thống bài tậpvề nhả phù
hợp liên quan đến vấn đề sẽ học trên lớp buộc học sinh phải đọc sách giáo khoa, khơi gợi trí
nhớ từ bài cũ, sách tham khảo....ở nhà trước khi đến lớp có như vậy mới tránh được tình trạng
“lệch pha” giữa thầy và trò trên lớp học: giáo viên nêu vấn đề, hoc sinh không chuẩn bị đầy
đủ kiến thức để suy luận để giải quyết nên kéo dài thời gian sẽ dẫn đến hậu quả giáo viên sợ
“cháy giáo án “ nên nhanh chóng quay lại phương pháp cũ : thuyết giảng một chiều. Để thực
hiện tốt khâu dặn dò trên lớp giáo viên phải chuẩn bị trước những vấn đề cụ thể: hệ thống câu
hỏi, hướng dẫn cách giải quyết, điều kiện cơ sở để giải quyết một cách cụ thể tránh hình thức
dặn dò chung chung: đọc trước bài mới, trả lời các câu hỏi trong sách giáo khoa...Đồng thời

giáo viên phải tiến hành đồng thời biện pháp kiểm tra phần bài soạn cuả học sinh trong từng
tiết học một cách có hiệu quả.
Dạy học nêu vấn đề là con đường tích cực hóa hoạt động học tập chủ động sáng tạo của
người học nhưng nó không phải là một phương pháp dạy học cụ thể mà là nguyên tắc chỉ đạo
việc tiến hành của nhiều phương pháp dạy học liên kết với nhau, trong đó giáo viên tạo ra tình
huống có vấn đề , nêu vấn đề và tổ chức, thúc đẩy hoạt động tìm tòi sáng tạo của học sinh
nhằm giải quyết vấn đề.
4.3 Quy trình của dạy học nêu vấn đề
Xác định kiến thức trọng tâm của bài học. Trên cơ sở mục đích yêu cầu của từng bài học
giáo viên sẽ xác định những kiến nào là trọng tâm mà thầy và trò cùng giải quyết trên lớp.
Những yêu cầu nào học sinh sẽ tự giải quyết ở nhà, đọc ở sách giáo khoa.
Xác định các tình huống có vấn đề.
Xây dựng hệ thống câu hỏi tình huống có vấn đề. Hệ thống câu hỏi bao gồm câu hỏi tái
hiện, so sánh, phân tích, khái quát hóa, tìm tòi phát hiện....để dẫn dắt học sinh giải quyết vấn
đề do giáo viên đặt ra
Học sinh nêu ra những dự đoán giải quyết tình huống có vấn đê. Giáo viên ghi lên bảng
và cho học sinh chứng minh hay bác bỏ các dự đoán đưa ra.
Dưới sự hướng dẫn của giáo viên, học sinh sẽ đối chiếu dự đoán với kết quả cuối cùng để
kết luận kiến thức đúng, ghi nhận chính thức kiến thức mới vào vở.
4.4 Ví dụ cụ thể
Trong dạng bài diễn biến lịch sử, mỗi bài đều có những vấn đề khác nhau cần được giải
quyết, tôi chỉ xin được trình bày minh họa ở một bài cụ thể .Nội dung trình bày không theo
Trang 12

Người thực hiện: Trần Minh Vương


Trường THPT Xuân Thọ

Vận dụng phương pháp dạy học nêu vấn đề trong dạng bài diễn biến…

tình tự các bước lên lớp của một giáo án mà trình bày theo quy trình của dạy học nêu vấn đề
nhằm minh họa cho đề tài đã trình bày ở trên.
Lịch sử lớp 10: PHONG TRÀO TÂY SƠN VÀ SỰ NGHIỆP THỐNG NHẤT ĐẤT
NƯỚC, BẢO VỆ TỔ QUỐC CUỐI THẾ KỈ XVIII.
- Yêu cầu: Giúp học sinh thấy được âm mưu xâm lược nham hiểm của nhà Thanh, đồng
thời nắm được những sự kiện lớn trong chiến dịch đại phá quân Thanh, những tài ba về quân
sự của Quang Trung. Lập bảng niên biểu về quá trình hoạt động của nghĩa quân Tây Sơn từ
khi khởi nghĩa đến chiến thắng Ngọc Hồi - Đống Đa qua đó thấy được sức mạnh quật khởi của
cha ông thuở trước.
Quá trình thực hiện:
+ Bước 1: Kiến thức trọng tâm: Tài chỉ huy quân sự của Quang Trung và nguyên nhân
thắng lợi và ý nghĩa lịch sử của phong trào Tây Sơn cuối thế kỉ XVIII.
+ Bước 2: Xác định tình huống có vấn đề: Vì sao quân Thanh rất mạnh nhưng lại bị thất
bại một cách nhanh chóng?
+ Bước 3: Xây dựng hệ thống câu hỏi:
1. Hành động của quân Thanh và Tôn Sỹ Nghị khi kéo sang nước ta?
2. Thái độ của nhân dân Bắc Hà đối với quân Thanh và Lê Chiêu Thống? Vì sao? (Phát
họa lại hoàn cảnh xã hội ở miền Bắc nước ta với mâu thuẫn xã hôi vừa mới xuất hiện)
3. Vì sao Nguyễn Huệ lên ngôi hoàng đế trước khi xuất binh ra Bắc?
4. Quang Trung làm được gì trên đường hành quân ra Bắc? (Câu hỏi nêu vấn đề)
5. Lời dụ của Quang Trung tại Vĩnh Doanh có ý nghĩa gì?
6. Lời tuyên thệ đã thể hiện tinh thần của Quang Trung như thế nào?
7. Vì sao Quang Trung lại quyết định tấn công quân Thanh ngay trong tết Kỷ Dậu?
(Quang Trung đã chuẩn bị gì cho cuộc chiến đấu sắp đến: Lực lượng, tinh thần quyết chiến
quyết thắng, chọn đúng thời cơ)
8. Trận Ngọc Hồi, Đống Đa diễn ra như thế nào
9. Tình thế của Tôn Sỹ Nghị như thế nào? (Cách đánh của Quang Trung trong trận chiến
này: Bí mật, thần tốc, bất ngờ, chớp nhoáng)
10. Vì sao quân Thanh mạnh nhưng thất bại nhanh chóng? (Tình huống có vấn đề)

(Do bị tấn công một cách bất ngờ nên trở tay không kịp)
11. Mục đích khởi nghĩa của phong trào Tây Sơn?
12. Ý nghĩa của cuộc khởi nghĩa Tây Sơn?
13. Nguyên nhân thắng lợi của phong trào Tây Sơn?
+ Bước 4: Học sinh dự đoán và trả lời. Giáo viên ghi lại các câu trả lời vào bảng phụ và
xuất hiện nhu cầu tìm câu trả lời đúng trong học sinh (theo thực tế ) sau đó chứng minh, thực
nghiệm để khẳng định hay bác bỏ các dự đoán học sinh đưa ra (diễn ra theo thực tế).
+ Bước 5: Giáo viên hướng dẫn học sinh đối chiếu kết quả và kết luận.
+ Bước 6: Học sinh chính thức ghi nhận kiến thức mới.

Trang 13

Người thực hiện: Trần Minh Vương


Trường THPT Xuân Thọ

Vận dụng phương pháp dạy học nêu vấn đề trong dạng bài diễn biến…

1. Quân Thanh xâm lược và bè lũ bán nước Lê Chiêu Thống: cướp của, giết người, tàn
ác, hèn hạ.
2. Nhân dân Bắc Hà căm thù sâu sắc.
3. Quang Trung đã chuẩn bị đầy đủ lực lượng, tinh thần trên đường hành quân nhanh
chóng.
4. Ý nghĩa lịch sử: Thể hiện tinh thần đấu tranh chống áp bức bóc lột và tinh thần yêu
nước sáng tạo của nhân dân ta.
5. Nguyên nhân thắng lợi: Sự ủng hộ của mọi tầng lớp nhân dân và người chỉ huy tài
giỏi đặc biệt là Quang Trung.
5. Những kết quả đạt được sau khi áp dụng đề tài (sáng kiến kinh nghiệm)
Mặc dù thời gian cho một tiết học lịch sử trên lớp là rất hạn chế nhưng sau khi áp dụng

đề tài này vào thực tiễn giảng dạy của mình, tôi cũng đã đạt được một kết quả khả quan. Trước
hết bản thân tôi nhận thấy rằng đây là những kinh nghiệm rất phù hợp với việc dạy – học sử
trong trường phổ thông hiện nay, nó kích thích được tính tò mò, muốn tìm hiểu lịch sử ngay từ
khi bắt đầu vào bài học, chính vì vậy đây có thể xem là một biện pháp góp phần phát huy tính
tích cực, chủ động học tập của học sinh.
Từ đây cũng nhận thấy được rằng thái độ, cách nhìn nhận của học sinh về bộ môn lịch sử
đã thay đổi, các em không cảm thấy quá nặng nề, quá nhàm chán mỗi khi vào tiết học lịch sử
nữa. Mà ngược lại các em cảm thấy thật thú vị khi được tự mình khám phá những kiến thức
lịch sử có liên quan đến cuộc sống hiện nay, bài học lịch sử trở nên gần gũi hơn đối với học
sinh.
6. Bài học kinh nghiệm
Sau khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm này vào bài dạy lịch sử, tôi rút ra được cho bản
thân rất nhiều những kinh nghiệm quý báu trong việc dạy – học lịch sử với việc vận dụng
phương pháp “dạy học nêu vấn đề trong dạng bài diễn biến lịch sử”:
- Thứ nhất, với mỗi tiết dạy, giáo viên cần nêu rõ yêu cầu mục tiêu của bài học lịch sử, từ
đó biết được đâu là kiến thức trọng tâm mà học sinh cần khắc sâu để đưa ra được phương pháp
dạy học phù hợp với nội dung bài học, không nên áp dụng cứng nhắc chỉ một phương pháp mà
cần kết hợp hợp lý nhiều phương pháp dạy học trong cùng một bài học để tạo hứng thú cho
học sinh.
- Thứ hai, tiết học sử có thời lượng rất ngắn (45’) nhưng lượng kiến thức thì tương đối
nhiều, vì vậy khi áp dụng phương pháp dạy học nêu vấn đề, giáo viên cần suy nghĩ để đưa ra
những vấn đề tương đối, vừa sức với học sinh, tránh việc vì phải suy nghĩ, giải quyết vấn đề
giáo viên đưa ra mà học sinh phải tốn quá nhiều thời gian làm việc nhưng không đem lại hiệu
quả cần thiết.
- Thứ ba, giáo viên cần có những gợi mở, định hướng giúp học sinh giải quyết được vấn
đề, cần hướng dẫn các em đi đúng hướng, tìm hiểu đúng kiến thức yêu cầu, tránh việc các em
đi quá xa so với yêu cầu đặt ra.

Trang 14

Người thực hiện: Trần Minh Vương


Trường THPT Xuân Thọ

Vận dụng phương pháp dạy học nêu vấn đề trong dạng bài diễn biến…

- Thứ năm, bên cạnh việc có một cách vào đề hấp dẫn tạo được hứng thú cho học sinh
tìm hiểu, khám phá bài học thì trong quá trình dạy – học lịch sử, giáo viên cần phải biết áp
dụng hợp lý đổi mới phương pháp dạy học lịch sử, như thế có thể phát huy tính tích cực, chủ
động của học sinh trong học tập lịch sử, đáp ứng được yêu cầu của chương trình giáo dục hiện
nay.

Trang 15

Người thực hiện: Trần Minh Vương


Trường THPT Xuân Thọ

Vận dụng phương pháp dạy học nêu vấn đề trong dạng bài diễn biến…

KẾT LUẬN
1. Kết luận
Với việc vận dụng kiểu dạy học nêu vấn đề vào dạy diễn biến lịch sử, giáo viên đã làm
cho học sinh suy nghĩ, thực hiện tham gia vào sự kiện và tình huống lịch sử, chủ động tìm cách
giải quyết vấn đề nên tri thức lịch sử đã trở thành đối tượng suy nghĩ của học sinh. Tri thức
lịch sử do tự học sinh tìm ra sẽ được các em ghi nhớ một cách vững chắc và tự giác như là một
vốn kiến thức chứ không nhanh chóng bi lãng quên như kiến thức đã được nghe, hiểu qua lời
thuyết giảng của thầy, hiệu quả, chất lượng giảng dạy bộ môn được nâng lên rõ rệt, tục ngữ

phương Đông có câu:”nghe rồi sẽ quên , nhìn rồi sẽ nhớ ,nhưng làm thì mới hiểu”.
Đề tài được xây dựng trên cơ sở rút ra từ kinh nghiệm áp dụng lý luận dạy học nêu vấn
đề vào thực tế giảng dạy và dựa vào đó mà quá trình vận dụng ngày càng đạt hiệu quả. Từ lý
luận được kiểm nghiệm qua thực tế và từ thực tế để nâng cao lý luận dạy học.
Đề tài gồm các bước:
- Xác định các tình huống có vấn đề trong dạng bài diễn biến lịch sử.
- Những yêu cầu cần thiết khi vận dụng kiểu dạy học nêu vấn đề.
- Qui trình thực hiện kiểu dạy học nêu vấn đề.
Bên cạnh việc áp dụng sáng kiến này vào bài dạy lịch sử thì người giáo viên dạy sử phải
luôn biết rèn luyện, trao dồi thêm kiến thức lịch sử. Luôn chủ động tìm hiểu và nắm bắt những
thông tin mới có liên quan đến lịch sử. Tích cực trong việc trao đổi và học hỏi những kinh
nghiệm giảng dạy của các đồng nghiệp khác. Có như thế người giáo mới dần tự hoàn thiện bản
thân về chuyên môn, nghiệp vụ, kinh nghiệm dạy học tích luỹ ngày càng nhiều. Đó sẽ là những
kinh nghiệm đáng quý cho tất cả những giáo viên dạy bộ môn lịch sử trong suốt quá trình giáo
dục học sinh của mình.
2. Một số kiến nghị
Thứ nhất, việc trình bày theo nguyên tắc dạy học nêu vấn đề đòi hỏi giáo viên phải nắm
vững sự kiện, biết tạo ra tình huống có vấn đề nhằm phát huy năng lực nhận thức của học sinh,
đòi hỏi sự đầu tư cao của giáo viên song nếu tổchức tốt thì nãng lực trí tuệ của học sinh sẽ phát
triển, sự hiểu biết về lịch sử dân tộc sẽ sâu sắc, vững chắc và khoa học hơn.
Thứ hai, một thực tế rất rõ ràng là hiện nay nhà trường vẫn còn thiếu một số thiết bị liên
quan đến dạy – học lịch sử ở phổ thông như tranh ảnh, tư liệu…chính vì vậy việc áp dụng
những đồ dùng trực quan vào dạy học lịch sử còn rất hạn chế.Thứ ba, vì kiến thức lịch sử
tương đối dài, đa số giáo viên đều sợ “cháy giáo án” nên thường không dẫn nhập bài mới cho
học sinh mà đi trực tiếp bài học, như thế làm học sinh cũng cảm thấy nặng nề và giáo viên thì
áp lực về thời gian. Cho nên, tôi nhận thấy rằng với một bài học lcịh sử, người giáo viên cần
đặt ra được đâu là kiến thức trọng tâm, cơ bản buộc phải giảng dạy cho học sinh hiểu, đâu là
kiến thức bổ trợ học sinh có thể tự tìm hiểu, từ đó phân bổ thời gian thật hợp lý cho một tiết

Trang 16

Người thực hiện: Trần Minh Vương


Trường THPT Xuân Thọ

Vận dụng phương pháp dạy học nêu vấn đề trong dạng bài diễn biến…

dạy – học lịch sử, và quan trọng là giáo viên không quên mở đầu bài dạy bằng những sự kiện
thật thú vị, luôn gây được hứng thú cho học sinh.
Thứ tư, giáo viên cần có những cuộc thi liên quan đến lịch sử, có thể tổ chức cấp lớp, cấp
khối hay cấp trường nhằm hệ thống kiến thức lịch sử đã học của học sinh, có như thế học sinh
sẽ cảm thấy thoải mái hơn khi tiếp cận với bộ môn lịch sử.
Cuối cùng, người giáo viên luôn biết vận dụng tốt các phương pháp dạy học lịch sử, luôn
có sự đổi mới trong từng tiết học để không gây tâm lý nhàm chán ở học sinh.
Phạm vi đề tài nghiên cứu nhỏ hẹp gói gọn kinh nghịêm vận dụng lý luận dạy học vào
thực tiễn, bản thân đã có sự đầu tư nghiên cứu và áp dụng đạt những thành công nhất định
nhưng bên cạnh đó cũng tồn tại những hạn chế không tránh khỏi rất mong được sự đóng góp ý
kiến của đồng nghiệp, xin cảm ơn.

Xuân Thọ, ngày 23 tháng 3 năm 2012
Người viết

Trần Minh Vương

Trang 17

Người thực hiện: Trần Minh Vương

Trường THPT Xuân Thọ

Vận dụng phương pháp dạy học nêu vấn đề trong dạng bài diễn biến…

TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Sách giáo khoa Lịch sử 10, 11 - NXB GD - 2006
2. Những mẩu chuyện lịch sử thế giới - Đặng Đức An – NXB Giáo Dục – 2002
3. Những mẩu chuyện lịch sử Việt Nam - Đặng Đức An – NXB Giáo Dục - 2002
4. Phương háp dạy học lịch sử- Phan Ngọc Liên – NXB Giáo Dục - 2003
5. Con đường và biện pháp nâng cao hiệu quả dạy học lịch sử ở trường THPT - Ngô Minh
Oanh – NXB ĐHSP TPHCM - 2006
6. Sổ tay kiến thức lịch sử (phần lịch sử thế giới, lịch sử Việt Nam) - Phan Ngọc Liên - NXB
Giáo Dục - 2003
7. Thuật ngữ khái niệm lịch sử phổ thông - Phan Ngọc Liên - NXB ĐHQG HN -2005
Và một số tài liệu khác

Trang 18

Người thực hiện: Trần Minh Vương