skkn viết công thức cấu tạo các đồng phân của ankanol

----*---I.

:
1.

uỳ h Tha h Lo g

:

2. g

h g

3. a

:

4.

h:

10- 10- 1967
Nam

a h : Khu Cầu Xéo –Th Trấ Long Thành – ồ g a
ho :(CQ)/0613559023-NR: 061.3547.395- TD : 01225.765.695

5.
6. Fax:

E-mail:

7. Ch

: Giáo viên
g

8.

:

Tr

II.

gT

T Lo g h

O:
1.

ao hấ :

h

g:

1992

h

2.

g h

3. Chuyê

o o:

óa h

III.

:
1. L h

hu
ó

2.
3. C

h gh

g

C h
 To
D

ó

ề
o

lo
phả

: Gả gd

hóa h

: 20

h gh
ồ g ph

h gh

ó ro g h

g

gầ

:

ủa a a .
d g

g hóa h

ax

ó í h ox hóa

xả ra h ho

Trang 1

hấ

h.
d g lẫ

hau.


Ế

Ứ

Ấ

Ồ

P

Ủ

ANKANOL
I- LÍ DO
 Qua h
h

ga gả gd

hấ

a

“V

h

g h

h g
h

ấ

ấu

d

 Từ h

g hó h

ấu

o

ph p

h

h

ga
gl

o
h

a ol tôi

h gặp phả d g

h g

phả

g h
g h

ủa a a ol”
g dẫ h

ấu

h

h

ầu ừ

u. Nên

o a

ồ g

ấu o.

d g

p ề “V

hú d

phả ì

hl

p ề

e

ắ

g h

h h l

ểh

h d

ủa a a ol”

h u ì rù g

ủa h

o dễ h ểu

h h

ồ g ph

h

ồ g ph

d g

d g

g h
ra ph

p

g

ợ dễ

h u quả ao.

D

II-

o

h ều h

ph

ở l p 11

h ể ảh

phả l

g

hóa h

,B

P

P

Ự

:

1. Cơ sở lí luận
Theo

ểl

d g

p

hì h

h phả

h h heo

sau:
Bước 1: Phả

ắ

ợ

ặ

ể

ấu

o ủa ankanol (liên kết giữa các

nguyên tử trong phân tử là liên kết đơn C – C, có một nhóm hiđroxyl và
mạch cacbon hở). Từ ó ẽ


d g

h a o (chỉ sườn cacbon).

ưu ý:
+ ợp hấ ừ
+C h ẽ

gu
d g

ử a o

rở l

ó h ều d g

h.

h a o (đã nói trong phần viết đồng phân cấu

tạo của ankan). hắc lại:
 ầu

ẽ

 Cắt mộ

a bon l

l

h hẳ g

h h rồ d hu ể

(mạch chính). Kh d
r

ga g
hu ể phả xe

h h ó r
ó

x

h a o còn
g

d g

ha không (dựa vào trục đối xứng hay cacbon đối xứng).

Trang 2

h


 Cắ h
r

ộ

g hợp

gu

ộ

ử a o l

ộ

h h

a

d

hu ể

h

h h.

− ưu ý:


gu

ử a o l

h hí h í


hấ ha

gu

u h h ó x gu
h

(x+1) rở

Bước 2: X


h h phả

gu

ử a o ở

ử a o .

ử a o

hì phả gắ

í h ừ ầu
h r

hỏ h

x

ừ gu

ử a o

ó

h.

g ha

a o

x

g ủa

h hí h.

ưu ý:

+N u

gu

ử

ó h h hì a h
lẽ hoặ
u

+

a o

ủa

r

x

h hí h l
g

u

gu

h hí h ó h h hì a h
h hí h ó h h hì h

cacbon có gắ

h h

a o ởg al
Bước 3: Gắ
d hu ể

hó

ò

gu

h hí h h g

ử a o

a o

x

h hí h l

g.

ử a o

x

gl

h hí h h g h h hì h

a o
hó

hẵ

x

gu

ử

gu

ử

g.

h rox l (O )

h rox l r

o ừ gd g

h a o

h

h qua

d hu ể . Khi

xe

ồ g ph

có trùng nhau không (nếu nhóm hiđroxyl đối xứng qua trục đối xứng hoặc
cacbon đối xứng thì trùng nhau)
Bước 4:
ồ g ph

ề

gu

ể a o

ử h ro

o

ỗ

gu

ử a o

ro g ừ g

ó hóa r IV (áp dụng công thức: số nguyên tử hiđro

= 4–số gạch nối xung quanh nguyên tử cacbon)

ể

ra l .

2. Các dạng bài tập minh họa:
hí dụ 1: Ancol C3H8O ó ao h u ồ g ph

ấu

o? V

g h

ấu o ủa các ồ g phân.

 B
+

ác bước thực hiện:
1: Vẽ

d g

hợp hấ
h cacbon du

h a o .

o,

h hở

a gu

hấ l :
C—C—C
Trang 3

ử cacbon thì h ó

ộ d g

 B

2: X

+ Vì

gu
x

h r

x

g ha

ử a o

ro g

x

h hí h l

g.
lẻ nên ta xá

h a o

g (là cacbon ó dấu *)

*
C

C

 B

a o

3: Gắ

hó

h rox l

o

h a o d hu ể
2*

1

C

+ Ta hấ
gu

gu

là gu

3

C

ử a o

ử a o

C

1

C

x

g

gu

ử a o

2 (*) do ó h ò gắn nhóm h rox l

ử a o

1 hoặ

gu

ử a o

3

3 qua
o hai

gu

rí

ử a o

2:
2*

1

C

3

C

2*

1

C

C

OH
(A)


3

C

C

OH
(B)

ậy ancol C3H8O có 2 đồng phân cấu tạo là A, B

 B

4:

ề

gu

+ ợp hấ A: gu
ba gu
ha g h

ử h ro

ử h ro
ử a o
gu

o

ỗ ngu

1 có

ộ g h

ử a o

xu g qua h

2

ề 2 gu

CH2

CH2

ử a o

ể

xu g qua h
gu

ra l :
ề

ử a o

3 ó

3 ó

ộ g h

ử h ro.

CH3

OH
(A)
+ ợp hấ B: gu
xu g qua h
g h

xu g qua h

ử a o
ề

1

a gu
ề
CH3

gu
ử h ro

ử a o
gu

ộ nguyên ử h ro
CH
OH
(B)

Trang 4

CH3

ử a o

2 ó ba


hí dụ 2: Hợp hấ h u
ao h u? V


C4H10O ó ổ g

g h

ồ g ph

ấu o ủa ồ g ph

ấu o a ol là

r .

ác bước thực hiện:

 B

1: Vẽ

d g

h a bon

+ Ancol C4H10O l a ol o
ử a o

h

ên có hai d g

C

C

h hở

h a o

C

ph

2: X

+
gu

nguyên

hí h:
C

C

C

C

C
(B)

(A)

 B

ử ó

h r

x

g hoặ

d g

h A: X

ử a o

hẵ

a o

x

h r

x

g.
g ( ì

h hí h ó

h h g h h)
1

2

C

3

C

4

C

C

(truïc ñoá
i xöù
ng)
(A)

d g

+

hí h ó

hB:X
gu

h a o

x

gl

a o

2( ì

h

ử a o lẻ)
2*

1

C

3

C

C

4

C
(B)

 B

3: Gắ

hó

h rox l (OH)

o ừ g d g

h a o

d

hu ể .
+D g
x

g
gu

h A: Có
gu

rí
ử a o

ử a o
gu

cacbon

ử a o

3

x

g hau l

4

gu

h gắ
2 hoặ

o ha
gu

4:

Trang 5

gu

ử a o

ử a o

2

rí l
ử a o

gu
3

1
x

g

ử a o

1

gu

ử


1

2

C

3

C

1

4

C

2

C

C

OH

h B: gu

a o

4

gu

ử a o

x

gu

1

gu

g hau qua a o

ử a o

4

1 hoặ

ử a o

gu

2

2

C

h gắ

ử a o

1

3

C

2

C

C

CH2

ề

gu

ử h ro

o

ỗ

C

A2, B1và B2

ử a o

ro g ừ g hợp

ra l .

CH2

CH2

CH3

CH3

CH

CH2

CH3

OH
(A2)
OH

OH
CH2

CH

CH3

CH3

C

hí dụ 3: X

CH3

CH3
(B2)

CH3
(B1)

 B

3

C

1,

gu

(A1)



ử a o

C
(B2)

OH

ph

rí l

4

ậy ancol C4H10O có 4 đồng phân cấu tạo là
ể

gu

ử

2

C
(B1)

hấ

gu
o hai

3 hoặ

4

4:

3

OH

1

 B

C

ử a o

OH



4

C

OH
(A2)

(A1)

+D g

3

C

h ổ g

ử C5H12O. V

g h

ồ g ph

ấu

o ủa a ol ó

ấu o ủa các ồ g ph

g h

r .

ác bước thực hiện:
1: Vẽ

d g

h a o

+ Ancol C5H12O l a ol o
ử a o

ó ad g

h

h hở

h a o

hí h là:

Trang 6

ph

ử có

gu


C
C

C

C

C

C

C

C

C

C

C
(X)

 B
+ Ta x

C
(Z)

(Y)

2: Xá

h r

x

h a o

g hoặ

x

a o

g

ấ

x

d g

x

ả

cacbon ủa X không nhánh và ó
cacbon ủa Y

g.

d g

gu

h a o

C

C

C

h. Vì d g

h

ử a o lẻ d g

h

ủa Z có nhánh ( a o

ó dấu



là

g).
4

C

1

*
C

2

C

3

C

5

4

*
C

1

C

C

2

C

3

C*

2

1

4

C

C

C

5

C

(X)
3: Gắ

+D g
5
hó

(Y)
hó

gu

gu
C

5, gu

ử a o
2

C

ử a o

ử a o

h rox l h gắ

*
C

3

(Z)

o ừ gd g

h (X): Có gu

ử a o

1

h rox l
2

x

h

d hu ể .

x

g

1
g

gu

o a v rí l

gu

ử a o

2 hoặ

gu

ử a o

ử a o

ử a o

gu

4. Do ó

1 hoặ nguyên
ử a o

4 và

3.
5

4

1

C

C

2

C

C

OH

3*

C

OH
(X1)

(X2)
1

C

2

C

3*

C

OH
(X3)

Trang 7

C

5

C

 B

3

4

C

5

C

4

C

5

C


+D g

h (Y): Có gu

ử a o

1

a o

5. Do ó hó

h rox l h gắ

a o

1 hoặ

gu

ử a o

5

3

gu

ử a o

4.

ử a o

x

g

o
gu

OH

gu

ử

rí l : gu

ử

ử a o

2 nguyên

OH
2*

1

C

3

4

C

C

*
C

1

C

3

2

C

C

C
(Y1)

(Y2)

OH

OH
C

*
C

3

2

C

2*

1

4

C

C

C

3

C

4

C

5

5

C

C

(Y4)

(Y3)

+D g

C

5

5

1

4

C

h (Z): Cả

gu
gu

ử a on ều

gu

ử a o

1

gu

ử a o

5. Do ó hó

gu

ử a o

1 hoặ

ử a o
h

gu

4 hoặ nguyên ử a o

3

gu

rox l h gắ

ử a o
5

x

ò

gu

3 hoặ
ử a o

g

nhau là

ử a o

4

o
gu

ộ

rí l :
ử a o

2 hì ủ hóa

r.
4

C



*
C

C

2

OH

5

1

3

C

C
(Z)

ậy C5H12O có 8 đồng phân cấu tạo của ancol là X1, X2, X3, Y1, Y2,

Y3, Y4 và Z
 B
hấ

4:

ề
ể

gu

ử h ro

o

ỗ

ra l .

Trang 8

gu

ử a o

ro g ừ g hợp


CH2

CH2

CH2

CH3 CH3

CH2

OH

CH2

CH2

CH3

CH2

CH

CH2

CH3

OH

CH3

CH
OH

CH3

CH2

CH

CH3

CH2

OH

OH
CH3

OH

C

CH3

CH2

CH3

CH

CH2

OH

OH

CH3

CH2

CH2

C

CH3

CH3

CH3

hận xét : ể í h ổ g ( å
h hở a d a

å

CH3

CH

CH3

CH3

CH3

CH

o

ồ g ph

)

ủa a ol o

h

g h :

soáñoà
ng phaâ
n ancol = 2n–2 (n là số nguyên tử cacbon trong phân tử

ancol, 5≥n≥2).
Q Ả

III-

 Kh

pd g
hấ

nh
h

Ủ

:
o
e

g hú ho

l pd
l
e

p

h ru g ì h
. Từ ó

o

u hì
ợ

hóa h .

:

ớp
Tr

h u quả h

ro g qu rì h h

 K quả h p d g ề

T l h

ó h ều h

h pd g

11A11

11A8

11A9

(Lớp yếu)

(Lớp TB)

(Lớp TB)

36,5%

50,2%

51,6%

65,9%

84,8%

88,5%

sinh có
ể

≥5

au h p d g

Trang 9


X Ấ ,

IV-

YẾ

Ả Ă

 Giáo viên áp d g ề
sinh h

P DỤ

ho

:

ợ gh

h h

11

ể ảh

gỏ.

 Giáo viên nên

u ầu

ỗ h

h ề

h h g hóa

h

ồ g phân

ấu o ủa a a .
 Rấ

o g ởG oV
g

h gh

ì hộ h g o
Ê

V-

o T o hổ
d

g ỏ ấp

h ểg o

ủa

ro g h

qua
r

ha
gh

p.

Ả :

h g o hoa hóa h 11.



h

p hóa h 11.
l

ộ í

d g ó h ểu quả
Cô và các

(qua trang web của sở)

ợ x p lo g ỏ ủa ộ


Tr

rộ g r

h gh
ho h

ồ g gh p

hở

x

h

ga gả g d

l p. Mo g

ợ

h h ả

.

Lo g ph

g

à

góp ý ủa

Thầ ,

25 tháng 05

2012

g

UỲ

Trang 10

áp

T A

LO G


Ở

D&

rường

Ồ
P

Ò XÃ H

ong Phước

Ủ

ộc lập – ự do –

Ĩ
ạnh phúc

Long Phước, ngày 25 tháng 5 năm 2012

P

Ế

Ậ XÉ

Ế
ăm học: 2011-2012

ên sáng kiến kinh nghiệm:
CÁC VIẾT CÔ G T ỨC CẤU TẠO CÁC Ồ G
 CỦA ANKANOL
ọ và tên tác giả
: UỲ
T A
LO G
ơn vị
: Tổ Hóa-Sinh-C g gh . Tr
g T T Lo g h
.
ĩnh vực:
−Quả lý g o d

− h
g ph p d h
ộ


− h
g ph p g o d

−L h
h

1. ính mới:
 Có g ả ph p ho o

 Có g ả ph p ả
ổ
ừ g ả ph p
ó

2. iệu quả:
 o o
r ể ha p d g ro g g h ó h u quả ao 
 Có í h ả
hoặ ổ
ừ h g g ả ph p
ó
p d g ro g
o
g h ó h u quả ao

 Hoàn to
r ể ha p d g
ó h u quả ao 
 Có í h ả
hoặ ổ

ừ h g g ả ph p
ó
pd g
ó h u quả

3. hả năng áp dụng:
 Cu g ấp ợ
lu
hoa h
ho
ho h
h
g l chính
sách:
•T

•Khá 
•


a ra
g ả ph p
gh ó hả
g gd g h
ễ dễ h
h
dễ
o uộ
g:
•T


•Khá 
•


ợ p d g ro g h
h u quả hoặ ó hả
g pd g
h u quả ro g ph
rộ g
•T

•Khá 
•

X

Ậ

Ủ

Ổ

YÊ

Ở

Trang 11