2-Ly do su dung phan mem phan tich su dung thuoc(1)

BỆNH VIỆN QUẬN 11
KHOA DƯỢC
Ngày 05 tháng 5 năm 2015

LÝ DO SỬ DỤNG PHẦN MỀM PHÂN TÍCH SỬ DỤNG THUỐC
Người thực hiện: DS.CKII.Đào Duy Kim Ngà
Bên cạnh nhiều ứng dụng công nghệ thông tin đã được thực hiện trong thời gian
qua điển hình như các cơng tác quản lý liên quan đến dược nhằm hỗ trợ cho Bác
Sĩ, Dược Sĩ với mục đích hướng đến chăm sóc tốt sức khỏe của bệnh nhân. Hiện
nay, có một số cơng tác mới do Bộ Y Tế ban hành chưa kịp thời ứng dụng công
nghệ thông tin để giảm tải công việc quản lý thống kê về dược nhằm tiết kiệm
thời gian, nhân lực và cải tiến chất lượng Bệnh Viện (Bảng 1). Một trong số đó
điển hình là Thơng tư 21/2013/BYT của Bộ Y Tế có các phụ lục hướng dẫn phân
tích sử dụng như phân tích nhóm A theo ABC/VEN, phân tích tỷ lệ sử dụng
thuốc nội ngoại theo ABC, phân tích nhóm điều trị, phân tích VEN, phân tích
nhóm N theo ABC, phân tích ma trận ABC/VEN, các chỉ số sử dụng thuốc, chỉ số
hiệu quả…Hiện tại, một số khoa dược đang chỉ thực hiện phân tích bằng phương
pháp thủ cơng tính trên Excel, nhưng để thực hiện các phân tích sử dụng thuốc
trên thì cần thời gian ít nhất vài ngày (mỗi phân tích thực hiện trung bình khoảng
vài giờ), cơng tác này mang tính thường xun hàng tháng, quý, 6 tháng, năm và
phải so sánh giữa các tháng, các quý, các năm. Như vậy, bộ phận nghiệp vụ dược
phải tốn rất nhiều thời gian để xử lý số liệu thống kê và phân tích. Với khối lượng
cơng việc nhiều như hiện tại thì Khoa Dược khó có thể hồn thành cơng tác này
thường xun để tham mưu tốt cho Hội Đồng Thuốc Và Điều Trị.
Bảng 1. Một số ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý các hoạt động liên
quan đến công tác dược cần thực hiện
STT

Nội dung theo Thơng tư 21/2013/TT-BYT

1

Phân tích nhóm A theo ABC/VEN (Phụ lục 2, 4)

2

Phân tích nhóm N theo ABC/VEN (Phụ lục 4)

3

Phân tích tỷ lệ sử dụng thuốc nội, ngoại theo chủng loại
1


4

Phân tích tỷ lệ sử dụng thuốc nội, ngoại theo giá trị

5

Phân tích nhóm điều trị (ATC) (Phụ lục 3)

6

Phân tích VEN (Phụ lục 4)

7

Phân tích ma trận ABC/VEN

8

Đánh giá phân tích ABC theo chủng loại giữa hai thời gian

9

Đánh giá phân tích ABC theo giá trị giữa hai thời gian

10

Đánh giá phân tích VEN theo chủng loại giữa hai thời gian

11

Đánh giá phân tích VEN theo giá trị giữa hai thời gian

12

Đánh giá phân tích ma trận ABC/VEN theo chủng loại giữa hai thời gian

13

Đánh giá phân tích ma trận ABC/VEN theo giá trị giữa hai thời gian

14

Đánh giá phân tích chỉ số hiệu quả (Phụ lục 9)

15

Các chỉ số kê đơn (Phụ lục 6)

16

Các chỉ số sử dụng thuốc toàn diện (Phụ lục 6)

17

Các chỉ số lựa chọn sử dụng trong BV (Phụ lục 6)

18

Các chỉ số lựa chọn sử dụng trong BV từng ngày (Phụ lục 6)

Một số chi tiết các khó khăn khi thực hiện bằng phương pháp thủ công Excel mà
không áp dụng công nghệ thơng tin trong phân tích sử dụng thuốc:
1. Phân tích nhóm A theo ABC/VEN
- Mỗi lần thực hiện phân tích đều phải chuẩn bị lại các dữ liệu trong bảng Excel
như nhóm ABC, nhóm VEN, phân loại thuốc biệt dược và thuốc generic, số liệu
thuốc trong danh mục…
- Khi phân tích phải tính thủ cơng các giá trị từng nhóm ABC, đếm và phân loại
từng nhóm thuốc AN, AV, biệt dược…
- Phân tích nhóm N theo ABC/VEN
- Mỗi lần thực hiện phân tích đều phải chuẩn bị lại các dữ liệu trong bảng Excel
như nhóm N, nhóm ABC, số liệu thuốc trong danh mục…

2


- Khi phân tích phải tính thủ cơng các giá trị và kết hợp ma trận từng nhóm ABC
với nhóm N, đếm và phân loại từng nhóm thuốc BN và CN…

2. Phân tích tỷ lệ sử dụng thuốc nội và thuốc ngoại theo chủng loại và giá trị
- Mỗi lần thực hiện phân tích đều phải chuẩn bị lại các dữ liệu trong bảng Excel
như nhóm thuốc nội và thuốc ngoại, số liệu thuốc trong danh mục…
- Khi phân tích phải tính thủ cơng các chủng loại, giá trị và tỷ lệ, sau đó đếm, phân
loại và so sánh thuốc nội thuốc ngoại theo nhóm ABC.
3. Phân tích nhóm điều trị
- Mỗi lần thực hiện phân tích đều phải chuẩn bị lại các dữ liệu trong bảng Excel
như nhóm thuốc ATC, số liệu thuốc trong danh mục…
- Khi phân tích phải tính thủ cơng giá trị và tỷ lệ từng nhóm thuốc ATC để xác
định mơ hình bệnh tật, tìm nhóm thuốc chiếm tỷ lệ cao nhất và thấp nhất. Sau đó
sau đó đếm số lượng thuốc kháng sinh.
4. Phân tích VEN
- Mỗi lần thực hiện phân tích đều phải chuẩn bị lại các dữ liệu trong bảng Excel
như nhóm thuốc VEN, số liệu thuốc trong danh mục…
- Khi phân tích phải đếm và tính thủ cơng chủng loại, giá trị, phân loại tìm nhóm
thuốc chiếm tỷ lệ cao nhất và thấp nhất nhằm xác định thuốc ưu tiên mua và dự
trữ tại Bệnh Viện.
5. Phân tích ma trận ABC/VEN
- Mỗi lần thực hiện phân tích đều phải chuẩn bị lại các dữ liệu trong bảng Excel
như nhóm thuốc VEN, nhóm ABC, số liệu thuốc trong danh mục…
- Khi phân tích phải tính thủ cơng các giá trị và kết hợp ma trận từng nhóm ABC
với nhóm VEN, đếm và phân loại từng nhóm thuốc I, II, III.

3


6. Đánh giá phân tích ABC theo chủng loại và giá trị giữa hai thời gian
- Mỗi lần thực hiện phân tích đều phải chuẩn bị lại các dữ liệu trong bảng Excel
như nhóm thuốc ABC, số liệu thuốc trong danh mục…
- Khi phân tích phải tính thủ cơng các giá trị, tỷ lệ và đếm số chủng loại thuốc từng

nhóm ABC. Tiếp theo đó là so sánh và tính p giữa hai thời điểm.
7. Đánh giá phân tích VEN theo chủng loại và giá trị giữa hai thời gian
- Mỗi lần thực hiện phân tích đều phải chuẩn bị lại các dữ liệu trong bảng Excel
như nhóm thuốc VEN, số liệu thuốc trong danh mục…
- Khi phân tích phải tính thủ cơng các giá trị, tỷ lệ và đếm số chủng loại thuốc từng
nhóm VEN. Tiếp theo là so sánh và tính p giữa hai thời điểm.
8. Đánh giá phân tích ma trận ABC/VEN theo chủng loại và giá trị giữa hai
thời gian
- Mỗi lần thực hiện phân tích đều phải chuẩn bị lại các dữ liệu trong bảng Excel
như kết hợp ma trận ABC/VEN, số liệu thuốc trong danh mục…
- Khi phân tích phải tính thủ cơng các giá trị, tỷ lệ và đếm số chủng loại thuốc từng
nhóm ABC/VEN. Tiếp theo đó là so sánh và tính p giữa hai thời điểm.
9. Đánh giá phân tích chỉ số hiệu quả
- Mỗi lần thực hiện phân tích đều phải chuẩn bị lại các dữ liệu trong bảng Excel
như nhóm thuốc ABC, nhóm thuốc VEN, số liệu thuốc trong danh mục…
- Khi phân tích phải tính thủ cơng các giá trị và đếm số chủng loại thuốc. Tiếp theo
đó là so sánh sự tăng bậc, giảm bậc giữa hai thời điểm và cuối cùng là tính chi phí
hiệu quả.
10.Các chỉ số kê đơn
- Mỗi lần thực hiện phân tích đều phải chuẩn bị lại các dữ liệu trong bảng Excel
như điền và phân loại thuốc generic, biệt dược,tiêm, kháng sinh...Sau đó đếm
tổng số đơn thuốc, số thuốc trong đơn, số thuốc kháng sinh, tiêm, vitamin...
4


- Khi phân tích phải tính thủ cơng các giá trị và tỷ lệ.
11.Các chỉ số sử dụng thuốc toàn diện
- Mỗi lần thực hiện phân tích đều phải chuẩn bị lại các dữ liệu trong bảng Excel
như điền và phân loại thuốc tiêm, kháng sinh, vitamin...Sau đó đếm tổng số lượt
nhận thuốc, số lượt không nhận thuốc, số thuốc trong đơn, số thuốc kháng sinh,

tiêm, vitamin...
- Khi phân tích phải tính thủ cơng các giá trị và tỷ lệ chi phí.
12.Các chỉ số lựa chọn sử dụng trong BV (tùy chọn thời gian)
- Mỗi lần thực hiện phân tích đều phải chuẩn bị lại các dữ liệu trong bảng Excel
như điền và phân loại thuốc tiêm, kháng sinh. Sau đó đếm tổng số lượt bệnh nhân
nội trú, số ngày nằm viện, số thuốc sử dụng trong đơn...
- Khi phân tích phải tính thủ cơng các giá trị và chi phí trung bình.
13. Các chỉ số lựa chọn sử dụng trong BV từng ngày (chọn mốc thời gian là 1
ngày tùy ý)
- Mỗi lần thực hiện phân tích đều phải chuẩn bị lại các dữ liệu trong bảng Excel
như điền và phân loại thuốc tiêm, kháng sinh. Sau đó đếm tổng số lượt bệnh nhân
nội trú trong ngày (tùy chọn mốc thời gian), số ngày nằm viện, số thuốc sử dụng
trong đơn...
- Khi phân tích phải tính thủ cơng các giá trị và chi phí trung bình của một bệnh
nhân trong một ngày.
Sau khi phân tích một số khó khăn khi không áp dụng công nghệ thông tin, cho
thấy cần áp dụng các giải pháp nhằm khai thác công nghệ thơng tin một cách có
hiệu quả trong quản lý các hoạt động liên quan đến công tác dược như cần thực
hiện ứng dụng phần mềm phân tích sử dụng thuốc để phục vụ công tác quản lý
chuyên môn.

5